CÁCH LÀM BÀI KIỂM TRA  MÔN NGỮ VĂN THCS VÀ THI VÀO LỚP 10

* Cấu tạo đề thi và cách làm bài:

        Cấu trúc đề thi thường có 2  phần trắc nghiệm và tự luận

I. Phần trắc nghiệm thường có từ 10 đến 12 câu mối câu có giá trị điểm từ 0,25 đến 0,5 điểm.

        Khi làm bài các em đừng vội vàng mà nên tiến hành theo các bước sau:

        - Đọc kĩ yêu cầu của từng câu hỏi ( phải dành khoảng 5 7 phút).

        - Đọc xem các câu hỏi có nội dung liên đới bắc cầu giữa câu nọ với câu kia không?

        - Xác định ý đúng bước 1 bằng cách dùng bút chì khoang nhẹ vào các ý đó.

        - Dùng phương pháp phân tích loại trừ tình huống để loại các ý trả lời gây nhiễu.

        - Khi thấy chắc chắn thìquyết định lựa chọn.

        - Nếu thấy chưa chắc chắn thì tạm dừng và chuyển xang phần tự luận để làm, làm song phần tự luận quay lại làm tiếp sẽ có quyết định khách quan hơn.

        * Khi đã qua các bước trên, thấy hoàn toàn yên tâm thì mới khoanh hoặc ghi ý lựa chọn tránh tẩy xoá hoặc đánh dấu gây nhiễu.

II. Phần tự luận thường có từ 3 đến 4 câu liên quan tới các kiến thức về Tiếng Việt, Tập làm văn và Tác phẩm văn học, chiếm khoảng 5 đến 7 điểm.

Câu 1: Thường  là chép thuộc lòng một đoạn thơ,  một bài thơ đã học trong chương trình hoặc yêu cầu tóm tắt tiểu sử tác giả hoặc tóm tắt nội dung tác phẩm văn xuôi.

       Khi làm dạng bài tập này, các em phải cần chú ý những điểm sau:

       1,1. Với câu hỏi yêu cầu chép thuộc lòng:

       - Bình tĩnh hình dung nhớ lại tên bài thơ.

       - Xác định xem bài thơ đó của tác giả nào; đoạn thơ đó thuộc bài thơ nào? Câu thơ đầu của đoạn đó là câu gì? Bài thơ hoặc đoạn thơ đó viết theo thể thơ gì? để khi chép lại trình bày theo đúng cách trình bày của khổ thơ.

       - Chép nháp.

       - Đọc lại.

       - Kiểm tra chính tả, dấu câu, ở bản nháp.

       - Viết vào bài làm.

Ví dụ 1: Hãy chép thuộc lòng 4 câu thơ đầu của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận.

Với câu hỏi này các em phải làm đảm bảo yêu cầu sau:

 - Đây là đoạn đầu tiên của bài thơ “ Đoàn thuyền đánh cá” của tác giả Huy Cận vì vậy ta phải chép như sau mới đảm bảo:

 

    “Mặt trời xuống biển như hòn lửa

    Sóng đã cài then đêm sập cửa

    Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi

    Câu hát căng buồm cùng gió khơi”…

                                         ( Đoàn thuyền đánh cá-Huy Cận)

 

Ví dụ 2: Hãy chép thuộc lòng 4 câu thơ miêu tả Thuý Vân trong đoạn “ Chị em Thuý Kiều” của Nguyễn Du

- Ta khẳng định đây là đoạn thơ nằm ở giữa đoạn thơ  “Chị em Thuý Kiều” của Nguyễn Du. Vì vậy ta phải chép lại đoạn thơ đó như sau:

 

       … “ Vân xem trang trọng khác vời

       Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang

    Hoa cười ngọc thốt đoan trang

       Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”…

                                                                       (Chị em Thuý Kiều-Truyện Kiều-Nguyễn Du)

 

Ví dụ 3: Hãy chép thuộc lòng 6 câu thơ cuối trong bài thơ tiếng gà trưa của nhà thơ Xuân Quỳnh.

  - Ta khẳng định đây là đoạn cuối cùng của bài thơ tiếng gà trưa vì vậy ta phải chép như sau:

1


            ... “Cháu chiến đấu hôm nay

     Vì lòng yêu tổ quốc

     Vì xóm làng thân thuộc

     Bà ơi cũng vì Bà

     Vì tiếng gà cục tác

     Ổ trứng hồng tuổi thơ”

       (Tiếng gà trưa - Xuân Quỳnh)

 

       1,2. Với câu hỏi thuộc dạng tóm tắt tiểu sử tác giả hoặc tóm tắt nội dung tác phẩm văn xuôi

Khi làm các câu hỏi thuộc dạng này các em cần viết thành một đoạn văn hoàn chỉnh, có câu chủ đề và các ý triển khai.

       Về tiểu sử tác giả nên theo các bước sau:

       -Tên thật, tên hiệu, tên chữ, các bút danh khác (nếu có)

       -Năm sinh, năm mất (nếu có)

       -Khái quát sự nghiệp văn chương theo từng chặng

       -Khái quát phong cách nghệ thuật độc đáo hoặc nét riêng đặc sắc

       -Các tác phẩm chính (kể tên ít nhất 2 tác phẩm)

Ví dụ: Tóm tắt tiểu sử nhà thơ Chế Lan Viên

       Chế Lan Viên (1920-1989) tên thật là Phan Ngọc Hoan,  quê ở huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị nhưng lớn lên ở Bình Định.

       Trước Cách mạng tháng Tám 1945, Chế Lan Viên đã nổi tiếng trong phong trào Thơ mới với một hồn thơ “kỳ dị” (Hoài Thanh).

       Sau Cách mạng ông tiếp tục có nhiều tìm tòi sáng tạo, trở thành một trong những tên tuổi hàng đầu của nền thơ Việt Nam thế kỷ XX.

       Thơ Chế Lan Viên mang tính trí tuệ và triết lý sâu sắc.

       Năm 1996, ông được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

       Các tập thơ chính: Điêu tàn (1937), Hoa ngày thường – Chim báo bão (1967)…

Lưu ý, khi làm bài, nếu không nhớ tác giả quê ở huyện, xã nào thì chỉ viết tên tỉnh cũng được.

       Đối với bài tập yêu cầu tóm tắt tác phẩm văn xuôi, các em nên tóm tắt theo nhân vật chính với các chi tiết quan trọng (tránh sa vào những chi tiết vụn vặt, tản mạn).

Ví dụ, nhân vật kể chuyện trong Chiếc lược ngà của nhà văn Nguyễn Quang Sáng là ông Ba nhưng khi tóm tắt nên theo nhân vật chính là anh Sáu, cha bé Thu.

Câu 2 . Có 2 dạng:

        2,1. Thường yêu cầu viết một đoạn văn từ 8-10 câu theo một trong các phương pháp viết đoạn văn (diễn dịch, quy nạp…), bình luận về một câu nói, trong đó có thành phần biệt lập, khởi ngữ hoặc sử dụng phép liên kết đã học.

        Khi làm những dạng bài tập này các em nên tập trung viết đoạn văn hoàn chỉnh trước rồi sau đó thêm thành phần biệt lập, khởi ngữ hoặc phép liên kết sau.

        Khi đã hoàn thành, một yêu cầu bắt buộc là các em phải chỉ ra cụ thể, đâu là câu chủ đề, đâu là các thành phần mà đề tài yêu cầu.

        Đề bài thường ra những câu tục ngữ hoặc danh ngôn mang tính triết lý như “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”, “ Không thầy đố mày làm nên”, “Không có việc gì khó – Chỉ sợ lòng không bền – Đào núi và lấp biển – Quyết chí ắt làm nên”…

        Khi bình luận những câu như vậy, các em nên theo các bước sau:

        -Giới thiệu câu tục ngữ, danh ngôn (trích nguyên văn)

        -Giải thích

        -Đánh giá đúng sai

        -Bình luận mở rộng: liên hệ thực tế, liên hệ bản thân…

        -Rút ra ý nghĩa của câu danh ngôn, tục ngữ

Ví dụ: Viết một đoạn văn ngắn (8-10 câu) nêu suy nghĩ của em về lời dạy của Bác Hồ: “Học hỏi là một việc phải tiếp tục suốt đời”. Trong đó có 2 thành phần biệt lập, 1 phép liên kết đã học.

1


Bài làm:

        Hồ Chủ Tịch, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, đã để lại nhiều câu nói nổi tiếng có giá trị như những lời răn dạy. Có lẽ không ai là không biết câu: “Học hỏi là một việc phải tiếp tục suốt đời”. Học hỏi có nghĩa là tiếp thu tri thức mà nhân loại từ sách vở, từ cuộc sống, từ những người xung quanh ta. Học hỏi là một quá trình lâu dài chứ không thể trong một thời gian ngắn bởi vậy Bác Hồ nói đó là việc phải tiếp tục suốt đời, không ngừng nghỉ, không mệt mỏi. Tri thức nhân loại thì vô tận và mỗi giây mỗi phút trôi qua là bao tri thức mới được ra đời. Nếu không liên tục học hỏi thì chúng ta sẽ nhanh chóng bị lạc hậu. Học phải đi đôi với hỏi để hiểu sâu sắc kiến thức, biến tri thức thành của mình chứ không phải là sự tiếp nhận thụ động. Câu nói của Bác ra đời đã lâu nhưng đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Mỗi người Việt Nam phải học theo lời dạy của Người để không ngừng tiến bộ. bản thân Hồ Chủ Tịch cũng là tấm gương sáng ngời của một con người suốt đời học hỏi.

        Sau đó phải ghi rõ:

vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam: là thành phần biệt lập, thành phần phụ chú

có lẽ: thành phần biệt lập, thành phần tình thái

: phép liên kết, phép nối

       2,2. Phân tich giá trị sử dụng của các phép tu từ, từ loại trong đoạn văn hoặc đoạn thơ.

       Khi làm đề này các em cần:

       - Đọc kĩ đoạn thơ đó, nhớ, và ghi vào bài làm: Đoạn thơ đó năm ở bài thơ nào? của tác giả nảo? nội dung của bài thơ đó nói về  vấn đề gì? nghệ thuật chủ đạo của bài thơ là gì?

       - Ghi ra nháp các tín hiệu nghệ thuật sử dụng trong các câu thơ đó, xác định xem phép tu từ hoặc từ loại nào là chủ công làm toát lên nội dung của đoạn thơ đó.

       - Ghi rõ các từ ngữ biểu hiện các phép tu từ đó

       - Tác dụng của các phép tu từ, từ loại, cách hiệp vần trong các câu thơ đó là gì đối với cảnh, nhân vật trữ tình và với toàn bộ bài thơ và trong việc thể hiện cảm xúc của tác giả

       - Đọc lại nháp nếu thấy yên tâm và tin tưởng thì chép vào bài làm. Còn nếu chưa yên tâm thì tạm dừng ở mức làm nháp. chuyển sang làm các phần tiếp theo và sẽ làm tiếp sau khi đã hoàn thành các phần khác của bài làm.

VÍ DỤ: Nêu tác dụng của việc sử dụng từ láy trong những câu thơ sau:

Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
Sè sè nấm đất bên đường,
Rầu rầu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh.

Chúng ta phải làm như sau:

                     -Đây là 4 câu thơ trong đoạn “Cảnh ngày xuân” trích truyện Kiều của Nguyễn Du. 4 câu thơ đã sử dụng các từ láy như: nao nao, nho nh, sè sè, ru ru. trong đó các t láy “nao nao, ru ru” là các t láy góp phn quan trng to nên sc thái cnh vt và tâm trng con người.

      - Việc sử dụng từ láy đó có tác dụng trong đoạn thơ, cụ thể là:

 + Các từ láy nao nao, rầu rầu là những từ láy vốn thường được dùng để diễn tả tâm trạng con người.

 + Trong đoạn thơ, các từ láy nao nao, rầu rầu chẳng những biểu đạt được sắc thái cảnh vật (từ nao nao: góp phần diễn tả bức tranh mùa xuân thanh nhẹ với dòng nước lững lờ trôi xuôi trong bóng chiều tà; từ rầu rầu: gợi sự ảm đạm, màu sắc úa tàn của cỏ trên nấm mộ Đạm Tiên) mà còn biểu lộ rõ nét tâm trạng con người (từ nao nao: thể hiện tâm trạng bâng khuâng, luyến tiếc, xao xuyến về một buổi du xuân, sự linh cảm về những điều sắp xảy ra - Kiều sẽ gặp nấm mộ Đạm Tiên, gặp Kim Trọng; từ rầu rầu: thể hiện nét buồn, sự thương cảm của Kiều khi đứng trước nấm mồ vô chủ).

 + Được đảo lên đầu câu thơ, các từ láy trên có tác dụng nhấn mạnh tâm trạng con người - dụng ý của nhà thơ. Các từ láy nao nao, rầu rầu đã làm bật lên nghệ thuật tả cảnh đặc sắc trong đoạn thơ: cảnh vật được miêu tả qua tâm trạng con người, nhuốm màu sắc tâm trạng con người. 

Câu 3 (5 điểm): Thường yêu cầu phân tích thơ hoặc phân tích nhân vật trong tác phẩm văn xuôi.

Yêu cầu bắt buộc là trước khi thi, các em phải đọc kỹ SGK

Đọc Kết quả cần đạt để biết những đơn vị kiến thức cần nắm

Đọc kỹ văn bản tác phẩm: đối với thơ, yêu cầu thuộc lòng, với văn xuôi thì phải nhớ

các chi tiết và tóm tắt lại được.

Đọc chú thích để hiểu về tác giả và hoàn cảnh sáng tác tác phẩm.

1


Đọc chú thích để hiểu từ khó (đặc biệt là điển tích, điển cố, từ khó trong văn học cổ, những từ địa phương…)

            Xem lại Đọc – hiểu văn bản và trả lời lại các câu hỏi.

             Nhớ kỹ phần ghi nhớ.

      Đối với dạng bài phân tích một đoạn thơ hoặc một đoạn trích thì phải nhắc lại vị trí của đoạn, khi phân tích phải đặt trong chỉnh thể tác phẩm để hiểu hơn đoạn trích.

      Khi đề bài yêu cầu phân tích nhân vật hoặc những vấn đề liên quan đến nội dung, các em cũng phải nhắc đến những yếu tố nghệ thuật mà tác giả sử dụng để chuyển tải nội dung (nghệ thuật xây dựng tình huống truyện, nghệ thuật miêu tả nhân vật…)

      Về thời gian làm bài, các em cần phân bố thời gian hợp lý cho các câu. Không nên mất quá nhiểu thời gian cho câu ít điểm, đến khi làm câu nhiều điểm hơn lại không còn thời gian.

       Tránh tình trạng làm bài “đầu voi, đuôi chuột” sự phân bố thời gian không hợp lý.

        Sự cẩu thả trong một bài văn rất dễ đem lại sự phản cảm cho người chấm, dù bài làm tốt.                   

       Vì vậy, chữ các em có thể không đẹp nhưng phải dễ nhìn và trình bày sạch sẽ.

        Nên làm dàn ý trước khi viết bài để bài làm không bị lộn xộn, thiếu ý.

       Hãy viết văn giản dị, trong sáng. Tránh diễn đạt quá cầu kỳ, hoa mỹ bởi rất dễ sa vào sáo rỗng.

 

Bµi tËp rÌn luyÖn kÜ n¨ng dùng ®o¹n

    §o¹n v¨n diÔn dÞch

   1. Em h·y viÕt mét ®o¹n v¨n theo kiÓu diÔn dÞch (toµn thÓ bé phËn) nh­ ®· ®­îc sö dông trong ®o¹n v¨n sau:

   Ch¼ng cã n¬i nµo nh­ s«ng Thao quª t«i, rõng cä trËp trïng. Th©n cä cao vót. Bóp cä dµinh­ thanh kiÕm s¾c. L¸ cä trßn xoÌ ra nhiÒu phiÕn nhän dµi.

                                                                                                    (NguyÔn Th¸i VËn)

   Gîi ý:

   §o¹n v¨n ®­îc viÕt theo kiÓu toµn thÓ – bé phËn. §ã lµ ®o¹n v¨n c©u ®Çu chØ ý toµn thÓ, nh÷ng c©u sau chØ bé phËn cña toµn thÓ ®ã.

   VÝ dô:

   Chó chuån chuån n­íc míi ®Ñp lµm sao! Mµu vµng trªn l­ng chó lÊp l¸nh. Bèn c¸i c¸nh máng nh­ giÊy bãng. C¸i ®Çu trßn vµ hai con m¾t long lanh nh­ thuû tinh. Th©n chó nhá vµ thon vµng nh­ mµu vµng cña n¾ng mïa thu.

                                                                                                         (NguyÔn ThÕ Héi)

 

   Míi d¹o nµo, nh÷ng c©y ng« cßn lÊm tÊm nh­ m¹ non, thÕ mµ nay ®· thµnh c©y rung rung tr­íc giã. Nh÷ng ng« réng, dµi, træ ra m¹nh mÏ, nân nµ. Nóp trong cuèng l¸, nh÷ng b¾p ng« non nhó lªn vµ lín dÇn. M×nh nã cã nhiÒu khÝa vµng vµ nh÷ng sîi r©u ng« ®­îc bäc trong lµn ¸o máng ãng ¸nh.

                                                                                                          (NguyÔn Hång)

 

   §o¹n v¨n quy n¹p

   Cho c©u chñ ®Ò sau ®©y ®øng ë cuèi ®o¹n. Em h·y viÕt nh÷ng c©u kh¸c vµo tr­íc c©u chñ ®Ò nµy ®Ó t¹o thµnh mét ®o¹n v¨n theo kiÓu quy n¹p.

   Trong th¬ B¸c, ¸nh tr¨ng lu«n lu«n trµn ®Çy.

   Gîi ý:

   Tr¨ng ®· ®i vµo rÊt nhiÒu bµi th¬ cña mäi thÕ hÖ thi sÜ. Tr¨ng còng ®· ®i vµo th¬ B¸c ë nhiÒu bµi th¬ thuéc nh÷ng giai ®o¹n kh¸c nhau. Tr¨ng ®· lµ ¸nh s¸ng, lµ thanh b×nh, lµ h¹nh phóc, lµ ­íc m¬, lµ niÒm an ñi, lµ ng­êi b¹n t©m t×nh cña B¸c. ¸nh tr¨ng lµm cho c¸i ®Ñp cña c¶nh vËt trë nªn ªm ®Òm, s©u s¾c, lµm cho c¶m nghÜ cña con ng­êi thªm th©m trÇm, trong trÎo. Trong th¬ B¸c, ¸nh tr¨ng lu«n lu«n trµn ®Çy.

   HoÆc

   Quan l¹i v× tiÒn mµ bÊt chÊp c«ng lÝ; sai nha v× tiÒn mµ tra tÊn cha con V­¬ng ¤ng; Tó Bµ, M· Gi¸m Sinh, B¹c Bµ, B¹c H¹nh v× tiÒn mµ lµm nghÒ bu«n thÞt b¸n ng­êi; Së Khanh v× tiÒn mµ t¸ng tËn l­¬ng t©m; KhuyÓn ¦ng v× tiÒn mµ lao vµo téi ¸c. C¶ mét x· héi ch¹y theo tiÒn.

1


   §o¹n v¨n tæng – ph©n – hîp

1        V× sao ®o¹n v¨n sau ®©y ®­îc gäi lµ ®o¹n v¨n cã kiÓu kÕt cÊu tæng ph©n hîp

   TiÕng ViÖt cña chóng ta rÊt ®Ñp: ®Ñp nh­ thÕ nµo, ®ã lµ ®iÒu rÊt khã nãi. Chóng ta kh«ng thÓ nãi tiÕng ta ®Ñp nh­ thÕ nµo, còng nh­ chóng ta kh«ng thÓ nµo ph©n tÝch c¸i ®Ñp cña ¸nh s¸ng, cña thiªn nhiªn. Nh­ng ®èi víi chóng ta lµ ng­êi ViÖt Nam, chuióng ta c¶m thÊy vµ th­ëng thøc mét c¸ch tù nhiªn c¸i ®Ñp cña tiÕng n­íc ta, tiÕng nãi cña quÇn chóng nh©n d©n trong ca dao vµ d©n ca, lêi cña c¸cnhµ v¨n lín. Cã lÏ tiÕng ViÖt cña chóng ta ®Ñp, bëi v× t©m hån cña ng­êi ViÖt Nam ta rÊt ®Ñp, bëi v× ®êi sèng, cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n ta tõ tr­íc tíi nay lµ cao quý, lµ vÜ ®¹i, nghÜa lµ rÊt ®Ñp.

                                                                                                         (Ph¹m V¨n §ång)

 

   2. Dùa vµo néi dung gîi ý sau ®©y, em h·y viÕt thµnh mét ®o¹n v¨n theo kiÓu kÕt cÊu tæng ph©n hîp.

   - B×nh Ng« ®¹i c¸o lµmét ¸ng v¨n ch­¬ng bÊt hñ.

   Gîi ý:

   B×nh Ng« ®¹i c¸o  lµ ¸ng v¨n ch­¬ng yªu n­íc bÊt hñ cña NguyÔn Tr·i, lµ niÒm tù hµo cña v¨n häc cæ ViÖt Nam. T­ t­ëng chñ ®¹o cña toµn bé ¸ng v¨n ch­¬ng nµy lµ niÒm tù hµo d©n téc cña mét ®Êt n­íc ®· giµng ®­îc th¾ng lîi vÎ vang, ®em l¹i hoµ b×nh, ®éc lËp cho toµn d©n sau cuéc kh¸ng chiÕn m­êi n¨m chèng giÆc Minh ®Çy gay go, gian khæ nh­ng còng ®Çy nh÷ng chiÕn c«ng hiÓn h¸ch. Lêi lÏ cña bµi c¸o võa r¾n rái m¹nh mÏ, võa sèng ®éng, cô thÓ, võa hµo hïng kho¸ng ®¹t. B×nh Ng« ®¹i c¸o ®óng lµ mét thiªn cæ hïng v¨n cã mét kh«ng hai trong nÒn v¨n häc yªu n­íc truyÒn thèng cña d©n téc.

 

 

C-MỘT SỐ ĐỀ THI THAM KHẢO

I. ĐỀ SỐ 1. 

ĐỀ  THI VÀO THPT NGUYỄN HUỆ

MÔN NGỮ VĂN LỚP 9-NĂM HỌC 2007-2008

(Thời gian: 120 phút không kể thời gian giao đề)

*************************************************

Phần I (7 điểm):
Trong bài thơ " Mùa xuân nho nhỏ" của Thanh Hải có câu
Ta làm con chim hót
 1.Chép chính xác 7 câu nối tiếp câu thơ trên.
 2.Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ.Hoàn cảnh đó có ý nghĩa như thế nào trong việc bày tỏ cảm xúc của nhà thơ ?
 3. Ở phần đầu của bài thơ, tác giả dùng đại từ "i", nhưng ở đoạn thơ vừa chép lại sử dụng đại từ "Ta".Vì sao vậy?
 4.Mở đầu đoạn văn phân tích 8 câu thơ trên, một học sinh viết: Từ xúc cảm trước mùa xuân của thiên nhiên đất nước, Thanh hải đã bày tỏ khát vọng mãnh liệt muốn dâng hiến cho cuộc đời. Coi đây là câu mở đoạn, hãy hoàn chỉnh đoạn văn bằng cách viết tiếp phần thân đoạn có độ dài khoảng 10 câu, trong đó có lời dẫn trực tiếp và kết đoạn là một câu hỏi tu từ.
Phần II (3 điểm):
Dưới đây là một phần của truyện ngắn "Làng'( Kim Lân):
 -Thế nhà con ở đâu?
 -Nhà ta ở làng chợ Dầu.
 -Thế con có thích về làng chợ Dầu không?
Thằng bé nép đầu vào ngực bố trả lời khe khẽ:
 -Có.
Ông lão ôm khít thằng bé vào lòng, một lúc lâu ông lại hỏi:
 -À, thầy hỏi con nhé.Thế con ủng hộ ai?
Thằng bé giơ tay lên, mạnh bạo và rành rọt:
 -Ủng hộ Cụ Hồ Chí Minh muôn năm!
Nước mắt ông lão giàn ra, chảy ròng ròng trên hai má.Ông nói thủ thỉ:
 -Ừ đúng rồi, ủng hộ Cụ Hồ con nhỉ.

1


                        (Sách Văn học 9, tập hai-NXB Giáo dục. )
 1.Qua đoạn đói thoại này, em thấy tâm trạng ông Hai có gì đặc biệt?Điều đó thể hiện nỗi niềm sâu kín của nhân vật này như thế nào?
 2.Vì sao khi xây dựng hình tượng nhân vật chính luôn hướng về làng chợ Dầu nhưng Kim Lân lại đặt tên truyện ngắn của mình là "Làng" chứ không phải là "Làng chợ Dầu' ?
 3.Em hãy nêu tên hai tác phẩm văn xuôi Việt nam đã được học, viết về đề tài người nông dân và ghi rõ tên tác giả.

 

II.ĐỀ SỐ 2.

ĐỀ  THI VÀO THPT LÊ QUÍ ĐÔN

MÔN NGỮ VĂN LỚP 9-NĂM HỌC 2007-2008

(Thời gian: 150 phút không kể thời gian giao đề)

*************************************************

A. PHN BT BUC ĐỐI VI MI THÍ SINH

Câu I

1) Chọn mt trong bn phương án (A, B, C, D) để tr li các câu hi sau:

a) Trong số nhng bài thơ sau, bài nào đã được sáng tác trong mt hoàn cnh rt đặc bit và th hin khát vng được làm đẹp cho cuc đời?

A. Sang thu;               B. Mùa xuân nho nhỏ;     C. Viếng lăng Bác;               D. Nói vi con.

b) Câu văn: "Chúng mày đâu ri, ra đây thy chia quà cho nào." thuc loi câu nào?

A. Câu trần thut;       B. Câu nghi vn;     C. Câu cm thán;   D. Câu cu khiến.

2) Phân tích giá trị gi hình, gi cm ca hai t "lom khom" và "lác đác" trong hai câu thơ sau:
                                         Lom khom dưới núi tiu vài chú,

                                          Lác đác bên sông chợ my nhà.

                                                                                    (Thơ Bà Huyện Thanh Quan)

3) Bài thơ "Ông đồ" ca Vũ Đình Liên có hai câu thơ sau:

Giấy đỏ bun không thm;

Mực đọng trong nghiên su...

Trong hai câu thơ trên, tác gi đã s dng bin pháp tu từ nào? Hãy nêu ra hiu qu ngh thut ca bin pháp tu t đó.

Câu II

 Đon trích "Kiu lu Ngưng Bích" (Trích Truyn Kiu ca Nguyn Du) có hai câu thơ sau:

Xót người ta ca hôm mai

Quạt nng p lnh nhng ai đó gi?

            Nêu cảm nhn ca em trước vẻ đẹp tâm hn ca Thúy Kiu trong hai câu thơ trên bng cách:
           Viết đon văn khong 10 - 12 câu theo phương pháp din dch, trong đó có s dng mt câu hỏi tu t. (Chú ý: gch chân dưới câu hi tu t mà em đã dùng).

B. PHẦN T CHN (Thí sinh chọn mt trong hai câu IIIa hoặc IIIb để làm bài)

Câu IIIa

Em hãy phân tích đon thơ sau đây (Trích trong bài thơ "Viếng lăng Bác" ca nhà thơ Vin Phương):

Con ở min Nam ra thăm lăng Bác

Đã thy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Vit Nam
Bão táp mưa sa đứng thng hàng.

Ngày ngày mặt tri đi qua trên lăng

Thấy mt mt tri trong lăng rt đỏ.

Ngày ngày dòng người đi trong thương nh

Kết tràng hoa dâng by mươi chín mùa xuân...

Bác nằm trong gic ng bình yên

Giữa mt vng trăng sáng du hiền
V

1


n biết tri xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói trong tim! ...

(Theo Ngữ văn 9 tập II, NXB Giáo dục, Hà Nội 2005, trang 58)

Câu IIIb

 ''Bằng ngòi bút hin thc sinh động, đon văn Tức nước vỡ bờ (Trích tiểu thuyết Tắt đèn của Ngô Tt T) đã vch trần b mt tàn ác, bt nhân ca xã hi thc dân phong kiến; đồng thi nêu cao v đẹp tâm hn ca ch Du, người ph n nông dân, va giàu tình yêu thương, va có sc sng tim tàng, mnh m".

 Qua đon trích "Tc nước v b", em hãy làm sáng t nhn định trên.

 

 

   SỞ GIÁO DỤC-ĐÀO TẠO                     KỲ THI TUYỂN SINH  LỚP 10 THPT THÀNH PHỐ HUẾ

                      THỪA THIÊN HUẾ                                                        Khóa ngày 12.7. 2007

        ĐỀ CHÍNH THỨC                                               Môn: NGỮ VĂN                                                                                                 Thời gian làm bài: 120 phút

 

 

Câu 1: (2 điểm)

1.1 Hãy kể tên các kiểu văn bản trong chương trình Ngữ văn trung học cơ sở.

1.2 Ở lớp 9, em đã học các văn bản nghị luận nào? (Nêu tên văn bản và tác giả)

Câu 2: (3 điểm)

    Cho đoạn văn sau:

“ Mưa mùa xuân xôn xao, phơi phới. Những hạt mưa bé nhỏ, mềm mại, rơi mà như nhảy nhót. Hạt nọ tiếp hạt kia đan xuống mặt đất (...). Mặt đất  đã kiệt sức bỗng thức dậy, âu yếm đón lấy nhữ iọt mưa ấm áp, trong lành. Đất trời lại dịu mềm, lại cần mẫn tiếp nhựa cho cây cỏ. Mưa mùa xuân đã mang lại cho chúng cái sức sống ứ đầy, tràn lên các nhánh lá mầm non. Và cây trả nghĩa cho mưa bằng cả mùa hoa thơm trái ngọt.”                    

                                                    ( Tiếng mưa - Nguyễn Thị Thu Trang)

2.1 Xác định và nêu ngắn gọn tác dụng của các biện pháp tu từ từ vựng được dùng trong đoạn văn trên.

2.2 Chỉ rõ tính liên kết của đoạn văn.

 Câu 3: (5 điểm)

3.1 Tóm tắt đoạn trích truyện ngắn “Chiếc lược ngà” (Nguyễn Quang Sáng) trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 9 bằng một đoạn văn dài không quá mười hai dòng giấy thi.

3.2  Phân tích tình cảm cha con của ông Sáu và bé Thu.

      Từ câu chuyện, em rút ra được cho mình bài học gì?

 

HƯỚNG DN CHẤM

 

Câu 1: (2 điểm)

1.1 Kể tên các kiểu văn bản trong chương trình Ngữ văn trung học cơ sở:          (1 điểm)

- Văn bản tự sự

- Văn bản miêu tả

- Văn bản biểu cảm

- Văn bản thuyết minh

- Văn bản nghị luận

- Văn bản điều hành (hành chính - công vụ)

* Cho điểm:

+ HS kể đủ 6 kiểu văn bản : 1 điểm

+ HS kể  4-5 kiểu văn bản  : 0,75 điểm

1


+ HS kể  3 kiểu văn bản     : 0,5 điểm

+ HS kể 1-2 kiểu văn bản   : 0,25 điểm

1.2 Nêu tên các văn bản nghị luận đã học ở lớp 9 (có tên tác giả):                        (1 điểm)

- Bàn về đọc sách (Chu Quang Tiềm)

- Tiếng nói của văn nghệ (Nguyễn Đình Thi)

- Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới (Vũ Khoan)

- Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten (Hi-pô-lit Ten)

* Cho điểm: Tính điểm riêng cho tên văn bản (0,5 điểm) và tên tác giả (0,5 điểm); không tính điểm nếu gán nhầm lẫn tên tác giả cho văn bản :

+ HS nêu đúng  4 tên   : 0,5 điểm

+ HS nêu đúng 1-3 tên : 0,25 điểm

Câu 2: (3 điểm)

2.1 Xác định và nêu ngắn gọn tác dụng của các biện pháp tu từ từ vựng:         (1,5 điểm)

- Phép nhân hóa (0,25 điểm) làm cho các yếu tố thiên nhiên (mưa, đất trời, cây cỏ)(0,25 điểm) trở nên có sinh khí, có tâm hồn.(0,25 điểm)

- Phép so sánh (0,25 điểm ) làm cho chi tiết, hình ảnh (những hạt mưa) (0,25 điểm) trở nên cụ thể, gợi cảm.(0,25 điểm)

2.2 Chỉ rõ tính liên kết của đoạn văn:                                                                   (1,5 điểm)

- Liên kết nội dung:(0,75 điểm)

+ Các câu trong đoạn cùng phục vụ chủ đề của đoạn (0,25 điểm) là: miêu tả mưa mùa xuân và sự hồi sinh của đất trời. (0,25 điểm)

+ Các câu trong đoạn được sắp xếp theo một trình tự hợp lý. (0,25 điểm)

- Liên kết hình thức: (0,75 điểm)

+ Phép lặp: mưa mùa xuân, mưa, mặt đất

+ Phép đồng nghĩa, liên tưởng: mưa, hạt mưa, giọt mưa; mặt đất, đất trời; cây cỏ, cây, nhánh lá mầm non, hoa thơm trái ngọt

+ Phép thế: cây cỏ - chúng

+ Phép nối:

* Cho điểm:

+ HS xác định đúng, có dẫn chứng 4 phép liên kết     : 0,75 điểm

+ HS xác định đúng, có dẫn chứng 2-3 phép liên kết  : 0,5 điểm

+ HS xác định đúng, có dẫn chứng 1 phép liên kết     : 0,25 điểm

Câu 3: (5 điểm)

3.1.Tóm tắt đoạn trích truyện ngắn “Chiếc lược ngà”(Nguyễn Quang Sáng)     (1 điểm)

- Hình thức: Đoạn văn dài không quá 12 dòng giấy thi. (0,25 điểm)

- Nội dung: Nêu được cốt truyện, nhân vật và các tình tiết chính (0,75 điểm)

3.2. Phân tích tình cảm cha con của ông Sáu và bé Thu, từ đó rút ra bài học:   (4 điểm)

Yêu cầu về kỹ năng:

- Bài làm có đủ ba phần: Mở - Thân - Kết.

- Bài làm thể hiện kỹ năng nghị luận về một vấn đề trong tác phẩm văn học.

- Bố cục chặt chẽ; luận điểm mạch lạc, lý lẽ xác đáng, dẫn chứng chính xác, chọn lọc; suy nghĩ chân thành; diễn đạt trôi chảy, bài sạch sẽ, chữ rõ ràng.

Yêu cầu về kiến thức:

● Phân tích tình cảm cha con của ông Sáu và bé Thu:   (3,5 điểm)

- Có thể phân tích vấn đề theo hai nhân vật chính (Ông Sáu và bé Thu).

- Cũng có thể phân tích theo hai tình huống truyện (Cuộc gặp gỡ sau 8 năm xa cách của hai cha con và sự kiện ông Sáu làm chiếc lược ngà ở khu căn cứ).

- Sau đây là các ý trọng tâm cần làm rõ:

+ Sự bộc lộ tình cảm mạnh mẽ, nồng nhiệt của bé Thu đối với cha, mặc dù trước đó em cố tình xa cách, cứng đầu, ương ngạnh.(1,25 điểm )

1


+ Sự thể hiện tình cảm sâu sắc, thiết tha của ông Sáu đối với con, đặc biệt qua kỷ vật “chiếc lược ngà”- biểu hiện của tình cha con cao đẹp.(1,75 điểm)

+ Để diễn tả tình cha con sâu nặng, xúc động, thiêng liêng trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh, Nguyễn Quang Sáng đã xây dựng thành công: tình huống truyện bất ngờ, hợp lý; hệ thống nhân vật chân thực, tự nhiên; ngôn ngữ tác phẩm đặc sắc, đậm chất Nam bộ.(0,5 điểm)

   ● Bài học rút ra từ câu chuyện:   (0,5 điểm)

Học sinh có thể nêu nhiều bài học khác nhau, trong đó các ý cơ bản là:

+ Tình cảm cha con nói riêng, tình cảm gia đình nói chung là tình cảm quý báu, mỗi người cần biết trân trọng, giữ gìn, phát huy.

+ Con người phải sống và làm việc sao cho xứng đáng với các tình cảm cao quý đó.

+ Đây cũng là truyền thống đạo lý của dân tộc, cần kế thừa và gìn giữ.

...

Chú ý: - Giám khảo cho điểm các ý về yêu cầu nội dung kiến thức trên cơ sở gắn liền với yêu cầu về kỹ năng.

- Trong phần“Phân tích tình cảm cha con..., giám khảo không cho quá 0,5 điểm nếu học sinh sa vào kể chuyện.

 

                                          §Ò thi tuyÓn sinh  líp 10 THPT

                                                              N¨m häc 2008 - 2009

                                                                         M«n thi : Ng÷ v¨n

                                                      Thêi gian lµm bµi: 120 phót(kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò)

                                                         (§Ò gåm 8 c©u tr¾c nghiÖm, 1c©u tù luËn, cã 3 trang)

 

I. PhÇn tr¾c nghiÖm: (Mçi c©u ®óng 0,25 ®iÓm, tæng 3,0 ®iÓm)

     Ghi l¹i ch÷ c¸i cña c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt:

  1. T¸c phÈm Lµng cña nhµ v¨n Kim L©n ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo?

                   A. TiÓu thuyÕt                                        C. Håi kÝ

                   B. TruyÖn ng¾n                                       D. Tuú bót

2. TruyÖn ng¾n Lµng viÕt theo ®Ò tµi g×?

                 A. Ng­êi trÝ thøc                                       C. Ng­êi n«ng d©n

                  B. Ng­êi phô n÷                                       D. Ng­êi lÝnh

3.T¸c gi¶ ®· ®Æt «ng Hai vµo mét t×nh huèng nh­ thÕ nµo ®Ó «ng tù béc lé tÝnh c¸ch cña m×nh?

            A. ¤ng Hai kh«ng biÕt ch÷, ph¶i ®i nghe, nhê ng­êi kh¸c ®äc.

            B. Tin lµng «ng theo giÆc mµ t×nh cê «ng nghe ®­îc tõ nh÷ng ng­êi t¶n c­.

            C. Bµ chñ nhµ hay nhßm ngã, nãi bãng giã vî chång «ng Hai. 

            D. ¤ng Hai lóc nµo còng nhí tha thiÕt c¸i lµng Chî DÇu cña m×nh.

4. Môc ®Ých cña viÖc «ng Hai trß chuyÖn víi ®øa con ót lµ g×?

            A. §Ó tá lßng yªu th­¬ng mét c¸ch ®Æc biÖt ®øa con ót cña m×nh.

            B. §Ó cho bít c« ®¬n vµ buån ch¸n v× kh«ng cã ai ®Ó nãi chuyÖn.

            C. §Ó thæ lé nçi lßng vµ lµm v¬i bít nçi buån khæ

            D. §Ó mong con hiÓu nçi lßng «ng.

5. Dßng nµo d­íi ®©y nãi ®Çy ®ñ nhÊt vÒ tÝnh c¸ch cña «ng Hai trong t¸c phÈm.

            A. Yªu vµ tù hµo vÒ lµng quª cña m×nh.

            B. C¨m thï giÆc T©y vµ nh÷ng kÎ theo T©y lµm ViÖt gian.

            C. Thuû chung víi kh¸ng chiÕn, víi c¸ch m¹ng vµ l·nh tô.

            D. C¶ A,B, C ®Òu ®óng.

6. T©m lý cña nh©n vËt chÝnh trong t¸c phÈm ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ b»ng c¸ch nµo?

           A. B»ng hµnh ®éng, cö chØ                   B. B»ng nh÷ng lêi nãi ®éc tho¹i

           C. B»ng nh÷ng lêi nãi ®èi tho¹i            D. C¶ A, B, C ®Òu ®óng.

7. NhËn ®Þnh nµo nãi ®óng nhÊt c¸c lo¹i ng«n ng÷ ®­îc sö dông trong truyÖn Lµng?

            A. Ng«n ng÷ ®èi tho¹i cña nh©n vËt.

            B. Ng«n ng÷ ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m cña nh©n vËt.

            C. Ng«n ng÷ trÇn thuËt

            D. C¶ A, B, C ®Òu ®óng.

1


8. §o¹n v¨n: “Nh×n lò con, tñi th©n, n­íc m¾t «ng l·o cø giµn ra. Chóng nã còng lµ trÎ con lµng ViÖt gian ®Êy ­? Chóng nã còng bÞ ng­êi ta rÎ róng h¾t hñi ®Êy ­? Khèn n¹n, b»ng Êy tuæi ®Çu…” sö dông h×nh thøc nghÖ thuËt nµo?

        A. §èi tho¹i                               C. §éc tho¹i néi t©m

        B. §éc tho¹i                                D. Kh«ng sö dông h×nh thøc nµo trªn.

9. Dßng nµo nªu ®óng c¸c tõ ®Þa ph­¬ng ®­îc dïng trong truyÖn Lµng:

     A. Bùc cöa, thÇy, (ch¼ng cã g×) sÊt, trÇu

     B. Bùc cña, trÇu, thÇy

     C. TrÇu, bùc cöa, thÇy

     D. ThÇy, bùc cöa, (ch¼ng cã g×) sÊt, trÇu

  10. Dßng nµo nªu nhËn xÐt kh«ng phï hîp víi nh÷ng nÐt ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña t¸c phÈm?

   A. X©y dùng t×nh huèng t©m lý ®Æc s¾c.

   B. Miªu t¶ sinh ®éng diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt.

   C. Sö dông chÝnh x¸c ng«n ng÷ nh©n vËt quÇn chóng.

   D. Giäng v¨n giµu mµu s¾c tr÷ t×nh, biÓu c¶m.

  11. C©u nµo sau ®©y lµ lêi ®èi tho¹i:

     A. – Cha mÑ tiªn s­ nhµ chóng nã!

     B. – Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo

     C. Chóng nã còng lµ trÎ con lµng ViÖt gian ®Êy ­

     D. ¤ng l·o vê vê ®øng l¶ng ra chç kh¸c, råi ®i th¼ng.

12. Qua truyÖn ng¾n Lµng cã thÓ thÊy nhµ v¨n Kim L©n lµ ng­êi nh­ thÕ nµo?

    A. Am hiÓu s©u s¾c con ng­êi vµ thÕ giíi tinh thÇn cña con ng­êi, ®Æc biÖt lµ ng­êi n«ng d©n.

   B. Yªu thiÕt tha lµng quª ®Êt n­íc, thuû chung víi kh¸ng chiÕn vµ c¸ch m¹ng.

   C. C¨m thï giÆc Ph¸p vµ nh÷ng kÎ lµm ViÖt gian.

   D. C¶ A, B, C ®Òu ®óng.

II. PhÇn tù luËn: (7 ®iÓm).

   Tr×nh bµy nh÷ng c¶m nhËn cña m×nh vÒ t×nh c¶m cha con s©u s¾c trong hoµn c¶nh Ðo le cña hai nh©n vËt ¤ng S¸u vµ bÐ Thu qua ®o¹n trÝch ®· häc trong truyÖn ng¾n ChiÕc l­îc ngµ cña nhµ v¨n nguyÔn Quang S¸ng.

 

  M· kÝ hiÖu                             H­íng dÉn chÊm thi tuyÓn sinh Líp 10 thpt

§02V-O8-KTBK I L10                                     N¨m häc 2008- 2009

                                              M«n: Ng÷ V¨n

                                                   Thêi gian 120 phót

 

     I. PhÇn tr¾c nghiÖm: ( 3 ®iÓm) Mçi c©u 0,25 ®iÓm.                               

C©u

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

§¸p  ¸n

B

C

C

C

D

D

D

C

D

D

B

D

    II. PhÇn tù luËn: (7 ®iÓm)

   1. Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng:

  -  §óng ph­¬ng ph¸p t¹o lËp mét v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn.

  - HiÓu ®óng yªu cÇu cña ®Ò bµi: Tr×nh bµy nh÷ng c¶m nhËn cña m×nh vÒ t×nh c¶m cha con s©u s¾c trong hoµn c¶nh Ðo le cña hai nh©n vËt ¤ng S¸u vµ bÐ Thu qua ®o¹n trÝch ®· häc trong truyÖn ng¾n ChiÕc l­îc ngµ cña nhµ v¨n nguyÔn Quang S¸ng.

- Nh÷ng c¶m nhËn cña thÝ sinh cÇn ph¶i xuÊt ph¸t tõ cèt truyÖn, nh©n vËt chi tiÕt t×nh tiÕt…

- KÜ n¨ng hµnh v¨n c¸ch c¶m thô t¸c phÈm.

  2. Yªu cÇu vÒ néi dung:

       ThÝ sinh cã thÓ cã nhiÒu c¸ch diÔn ®¹t miÔn lµ ®¶m b¶o nh÷ng néi dung sau:

     * Nãi qua vÒ néi dung cña t¸c phÈm vµ chØ râ hai t×nh huèng:

       - T×nh huèng thø nhÊt: ¤ng S¸u kh¸t khao vÒ gÆp con nh­ng bÐ Thu kiªn quyÕt kh«ng nhËn cha.Khi gÆp th× cha ®· ®i.

       - T×nh huèng thø hai: ¤ng S¸u lµm L­îc ngµ tÆng con, nh­ng «ng ®· hi sinh khi ch­a kÞp trao cho con.

     * Nh÷ng biÓu hiÖn cña t×nh cha con:

1


      - Nh©n vËt Thu lµ nh÷ng cö chØ lêi nãi khi gÆp cha vµ khi nhËn cha(chän nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu xóc ®éng)

      - Nh©n vËt «ng S¸u: t©m tr¹ng, th¸i ®é, hµnh ®éng víi con.

    * ThÝ sinh c¶m nhËn ®­îc t×nh cha con c¶m ®éng trong hoµn c¶nh eo le cña thêi k× chiÕn tranh. T×nh huèng ®­a ra rÊt phï hîp, hÊp dÉn. Tõ c©u chuyÖn nµy rót ra bµi häc cho b¶n th©n.

  3. §¸p ¸n biÓu ®iÓm:

  - §iÓm 5- 6: §¸p øng ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu trªn, diÔn ®¹t tèt cã c¶m nhËn s©u s¾c. Cßn mét vµi sai xãt trong diÔn ®¹t.

  - §iÓm 4-3: §¸p øng 2/3 yªu cÇu trªn, diÔn ®¹t cßn mét vµi sai xãt.

 

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TP HÀ NỘI

ĐỀ TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2007-2008

Phần I: (7 điểm)
Cuộc đời Chủ tịch Hồ Chí Minh là nguồn cảm hứng vô tận cho sáng tạo nghệ thuật. Mở đầu tác phẩm của mình, một nhà thơ viết:

"Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác...
Và sau đó, tác giả thấy:
...Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!..."

Câu 1: Những câu thơ trên trích trong tác phẩm nào? Nêu tên tác giả và hoàn cảnh ra đời của bài thơ ấy.
Câu 2: Từ những câu đã dẫn kết hợp với những hiểu biết của em về bài thơ, hãy cho biết cảm xúc trong bài được biểu hiện theo trình tự nào? Sự thật là Người đã ra đi nhưng vì sao nhà thơ vẫn dùng từ thăm và cụm từ giấc ngủ bình yên?
Câu 3: Dựa vào khổ thơ trên, hãy viết một đoạn văn khoảng 10 câu theo phép lập luận quy nạp (có sử dụng phép lặp và có một câu chứa thành phần phụ chú) để làm rõ lòng kính yêu và niềm xót thương vô hạn của tác giả đối với Bác khi vào trong lăng.
Câu 4: Trăng là hình ảnh xuất hiện nhiều trong thi ca. Hãy chép chính xác một câu thơ khác đã học có hình ảnh trăng và ghi rõ tên tác giả, tác phẩm.
Phần II: (3 điểm)
Từ một truyện dân gian, bằng tài năng và sự cảm thương sâu sắc, Nguyễn Dữ đã viết thành Chuyện người con gái Nam Xương. Đây là một trong những truyện hay nhất được rút từ tập Truyền kì mạn lục.
Câu 1: Giải thích ý nghĩa nhan đề Truyền kì mạn lục.
Câu 2: Trong Chuyện người con gái Nam Xương, lúc vắng chồng, Vũ Nương hay đùa con, chỉ vào bóng mình mà bảo là cha Đản. Chi tiết đó đã nói lên điều gì ở nhân vật này? Việc tác giả đưa vào cuối truyện yếu tố kỳ ảo nói về sự trở về chốc lát của Vũ Nương có làm cho tính bi kịch của tác phẩm mất đi không? Vì sao?

MÔN VĂN (GỢI Ý TRẢ LỜI)

Phần 1: (7 điểm)
Câu 1: Đoạn thơ trên được trích trong bài Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương. Bài thơ được viết năm 1976, sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc, đất nước thống nhất, Lăng Hồ Chủ tịch vừa khánh thành. Viễn Phương ra thăm miền Bắc, vào lăng viếng Bác.
Câu 2: Cảm xúc trong bài thơ được biểu hiện theo trình tự từ ngoài vào trong, rồi lại trở ra ngoài, hợp với thời gian một chuyến viếng lăng Bác.
- Từ "thăm" thể hiện tình cảm của nhà thơ đối với Bác vừa kính yêu, vừa gần gũi.
- Cụm từ "giấc ngủ bình yên" là một cách nói tránh, nói giảm nhằm miêu tả tư thế ung dung thanh thản của Bác - vị lãnh tụ cả đời lo cho dân, cho nước, có đêm nào yên giấc nay đã có được giấc ngủ bình yên.
Câu 3: Đoạn văn viết cần đạt được những yêu cầu sau:
- Bám sát nội dung khổ thơ: phân tích được hình ảnh của Bác được miêu tả trong tư thế ung dung thanh thản, thấy được cảm xúc trào dâng của nhà thơ khi đứng trước Bác.
- Không viết quá dài hoặc quá ngắn so với yêu cầu 10 câu của đề. Trình tự nghị luận là qui nạp, có sử dụng phép lặp và một thành phần phụ chú.
 

1

nguon VI OLET