CÂU HỎI

MÔN: Sinh học 6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hà Nội, tháng 12 năm 2011


              Mức độ

Chủ đề  

Biết

Hiểu

Vận dụng

Tổng

Tên

Chuẩn cần đánh giá

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

 

 Cộng

 

4

3

4

4

2

0

17

 

Chương mở đầu

Thông tin chung

* Khối: 6 Học kỳ: 1

* Chủ đề:  chương mở đầu

* Chuẩn cần đánh giá:

- Phân biệt được vật sống và vật không sống qua nhận biết dấu hiệu từ  một số đối tượng.

- Nêu được những đặc điểm chủ yếu của cơ thể sống: trao đổi chất, lớn lên, vận động, sinh sản, cảm ứng.

- Nêu được các nhiệm vụ của Sinh học nói chung và của Thực vật học nói riêng.

- Nêu được các đặc điểm của thực vật và sự đa dạng phong phú của chúng

     - Trình bày được vai trò của thực vật và sự đa dạng phong phú của chúng.

- Phân biệt được đặc điểm của thực vật có hoa và thực vật không có hoa.

- Phân biệt cây một năm và cây lâu năm.

- Nêu các ví dụ cây có hoa và cây không có hoa.

*  Trang số (trong chuẩn): trang 12 trang 14.

Câu hỏi và bài tập

I. Trắc nghiệm

Câu

  1.  

Cơ thể sống có những đặc điểm quan trọng nào trong những đặc điểm sau đây?

  1. Có sự trao đổi chất với môi trường.
  2. Có khả năng di chuyển.
  3. Lớn lên và sinh sản.
  4. Có sự trao đổi chất với môi trường, lớn lên và sinh sản.

Câu

  1.  

Ngọn nến đang cháy có phải là một vật sống không ? Vì sao ?

  1. Có, vì chúng có sự trao đổi chất với môi trường.
  2. Có, vì khi cháy chúng có sự biến đổi.
  3. Không, vì chúng không:  lớn lên, vận động, sinh sản, cảm ứng.

          D. Không,  vì khi bị đốt cháy chúng ngày càng nhỏ đi.

Câu

  1.  

Con gà có phải là một vật sống không? Vì sao ?

  1. Có , vì gà phải  ăn và phải bài tiết mới sống được.
  2. Có, vì gà càng nuôi càng lớn, rồi đẻ trứng, trứng lại nở thành con.
  3. Có , vì  gà phải tiêu hóa, hô hấp mới sống được.

 D. Cả A, B và C.

Câu

  1.  

Nhiệm vụ của Sinh học nói chung là nghiên cứu sinh vật về  :

  1. các đặc điểm cấu tạo và hoạt động sống,
  2. các điều kiện sống, các mối quan hệ giữa các sinh vật với nhau và với môi trường,
  3. sử dụng sinh vật một cách hợp lý để phục vụ đời sống con người.
  4. cấu tạo và hoạt động sống, các điều kiện sống, các mối quan hệ giữa các sinh vật với nhau và với môi trường, sử dụng sinh vật một cách hợp lý để phục vụ đời sống con người.

Câu

  1.  

Sinh vật trong tự nhiên được chia thành các nhóm lớn:

  1. Vi khuẩn , Nấm, Thực vật.
  2. Thực vật, Động vật.
  3. Vi khuẩn, Nấm, Thực vật, Động vật.

 D. Vi khuẩn , Nấm, Địa y.

Câu

  1.  

Điểm khác nhau cơ bản giữa thực vật với động vật là gì?

  1. Thực vật có khả năng tự tổng hợp chất hữu cơ
  2. Thực vật có khả năng vận động, lớn lên, sinh sản
  3. Phần lớn thực vật không có khả năng di chuyển

          D. Thực vật có khả năng tự tổng hợp chất hữu cơ, phần lớn thực vật không có khả năng di chuyển.

Câu

  1.  

Điểm khác nhau cơ bản giữa thực vật với các sinh vật khác là thực vật

  1. tự tổng hợp chất hữu cơ.
  2. phản ứng chậm với các kích thích từ bên ngoài.
  3. phần lớn không có khả năng di chuyển.

          D. tự tổng hợp chất hữu cơ, phản ứng chậm với các kích thích từ bên ngoài, phần lớn không có khả năng di chuyển .

Câu

  1.  

Nhóm cây nào sau đây gồm toàn cây một năm?

  1. Cây bưởi, cây hành, cây lúa
  2. Cây mít , cây táo, cây tỏi
  3. Cây su hào, cây lúa, cây dưa chuột
  4. Cây cà chua, cây hồng xiêm, cây thì là

Câu

  1.  

Quan sát hình ( 4.2 SGK ), một số  cây có hoa và cây không có hoa. Xác định câu đúng nhất trong các câu sau đây:

  1. Cây chuối, cây sen, cây khoai tây là cây có hoa.
  2. Cây rêu, cây dương xỉ, cây rau bợ là những cây không có hoa.
  3. Cả A và  B đều đúng.

          D. Cây chuối, cây rêu, cây khoai tây, cây rau bợ là cây có hoa

Câu

  1.  

Cây lúa là cây một năm vì :

  1. Từ khi nảy mầm đến khi ra hoa kết hạt rồi chết chỉ trong vòng một năm.
  2. Cây lúa có cơ quan sinh sản là hoa, quả, hạt.
  3. Cây lúa có cơ quan sinh dưỡng là rễ , thân, lá.

          D. Cây lúa là cây có hoa.

 

II. Tự luận

Câu

  1.  

Giữa vật sống và vật không sống có những điểm gì khác nhau?

Câu

  1.  

Sinh vật trong tự nhiên bao gồm những nhóm lớn nào?

Câu

  1.  

Nhiệm vụ của Thực vật học là gì?

Câu

  1.  

Tại sao nói thực vật rất phong phú?

Câu

  1.  

Thực vật trên Trái đất rất đa dạng như thế nào?

Câu

  1.  

Phân biệt cây 1 năm và cây lâu năm?

Câu

  1.  

Thực vật có hoa là gì? Chúng có những loại cơ quan nào?

 

Hướng dẫn trả lời

Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

Câu 6

Câu 7

Câu 8

Câu 9

Câu 10

D

C

D

D

C

D

D

C

C

A

 

Câu

Đáp án

  1.  

HS tự trả lời

  1.  

Sinh vật trong tự nhiên rất phong phú và đa dạng, bao gồm những nhóm lớn sau: Vi khuẩn, nấm, động vật, thực vật. Mỗi nhóm lại chia thành các đơn vị phân loại nhỏ hơn.

  1.  

Thực vật học có nhiệm vụ:

- Nghiên cứu tổ chức cơ thể cùng các đặc điểm hình thái, cấu tạo, các hoạt động sống của thực vật.

- Nghiên cứu sự đa dạng của thực vật và sự phát triển của chúng qua các nhóm thực vật khác nhau.

Tìm hiểu vai trò của thực vật trong thiên nhiên và trong đời sống con người. Trên cơ sở đó tìm cách sử dụng hợp lí, bảo vệ, phát triển và cải tạo

  1.  

Thực vật sống ở hầu hết mọi nơi trên Trái đất, có mặt ở tất cả các miền khí hậu: từ hàn đới lạnh giá đến ôn đới và phong phú nhất ở nhiệt đới; các dạng địa hình khác nhau từ đồi núi, trung du đến đồng bằng và ngay cả sa mạc khô hạn cũng có thực vật.

Thực vật có mặt ở hầu hết các môi trường: trong nước, trên mặt nước (nước ngọt, nước mặn), trên mặt đất, trong không trung.

  1.  

Thực vật sống trên trái đất rất đa dạng, thể hiện ở các đặc điểm sau:

- Hình thái cơ quan sinh dưỡng:

+ Hình dạng của rễ cây rất khác nhau: rễ cọc, rễ chùm, nhiều cây lại có rễ biến dạng thực hiện các chức năng khác như rễ củ, rễ móc, rễ thở, giác mút.

+ Hình dạng của thân cũng rất khác nhau: thân gỗ, thân cỏ, thân leo, nhiều cây thân biến dạng như thân củ, thân rễ, thân mọng nước…

+ Lá có nhiều hình dạng khác nhau: lá đơn, lá kép, lá biến dạng như lá bắt mồi, lá vảy, lá biến thành gai, tua cuốn, lá dự trữ, tay móc.

- Cấu tạo cơ quan sinh sản:

+ Với thực vật chưa có hoa như Rêu, Quyết, cơ quan sinh sản đơn giản chỉ là túi tinh và túi noãn, hay là nón như Hạt trần.

+ Với thực vật có hoa thì hoa là cơ quan sinh sản như ở các cây Hạt kín (hoa, quả , hạt)

- Về kích thước của cây:

+ Đường kính thân cây: có loại chỉ đo bằng micromet như tảo lục đơn bào có đường kính 10 micromet, nhưng có nhiều cây gỗ đường kính thân cây phải đo bằng mét như cây bao báp ở châu Phi có cây đường kính tới 12m, ở Hà Nội nhiều cây xà cừ có đường kính trên 1m

+ Chiều cao cây: có cây chỉ đo bằng cm như rêu, có những cây cao tới 45m như cây chò chỉ nghìn năm trong vườn quốc gia Cúc Phương.

- Về tuổi thọ của cây:

Tuổi thọ của thực vật cũng rất khác nhau: có cây chỉ sống trong vòng một năm như lúa, ngô, vừng, lạc, đậu…; nhiều cây sống lâu năm, có cây sống hàng trăm năm, thậm chí nghìn năm như cây bao báp ở châu Phi sống tới 5000 năm, cây vạn tuế ở Oxtraylia sống tới 12000 – 15000.

  1.  

- Thời gian sống của thực vật có hoa khác nhau. Nhiều cây từ khi nảy mầm đến khi ra hoa, kết quả rồi chết đi chỉ trong vòng 3-6 tháng hoặc 1 năm. Đó là cây một năm như cây ngô, lúa, khoai lang, đậu, lạc, cải…

- Các cây gỗ như cà phê, cao su, xoài, mít, nhãn, bưởi… sống nhiều năm; thường ra hoa, kết quả nhiều lần trong đời sống, đó là những cây lâu năm.

  1.  

Thực vật có hoa đến một thời kì nhất định trong đời sống thì ra hoa, tạo quả và kết hạt.

Thực vật có hoa có 2 loại cơ quan:

- Cơ quan sinh dưỡng: rễ, thân, lá

- Cơ quan sinh sản: hoa, quả, hạt.

 


              Mức độ

Chủ đề  

Biết

Hiểu

Vận dụng

Tổng

Tên

Chuẩn cần đánh giá

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

 

Cộng

 

3

2

3

3

2

o

13

 

Chương 1

Thông tin chung

* Khối: 6 Học kỳ: 1

* Chủ đề:  chương 1

* Chuẩn cần đánh giá:

- Kể các bộ phận cấu tạo của tế bào thực vật

- Nêu được khái niệm mô, kể tên được các loại mô chính của thực vật

- Nêu sơ lược sự lớn lên và phân chia tế bào, ý nghĩa của nó đối với sự lớn lên của thực vật

- Biết sử dụng kính lúp và kính hiển vi để quan sát tế bào thực vật

*  Trang số (trong chuẩn): trang 14 trang 15

Câu hỏi và bài tập

I. Trắc nghiệm:

Chọn phương án trả lời đúng:

Câu

1

Để quan sát rõ các bộ phận của bông hoa hồng, bạn Anh đã sử dụng kính lúp.  Làm như vậy có đúng không ? Vì sao ?

  1. Đúng, vì kính lúp giúp ta phóng to ảnh của vật từ 3 đến 20 lần.
  2. Đúng, vì để quan sát rõ các bộ phận của bông hoa  chứ không phải quan sát các tế bào nên chỉ cần sử dụng kính lúp.
  3. Cả A và B
  4. Sai, vì cần phải sử dụng kính hiển vi mới quan sát được.

Câu

2

Cách  sử dụng kính lúp :

  1. Điều chỉnh ánh sáng bằng gương phản chiếu ánh sáng rồi quan sát.
  2. Để mặt kính sát vật mẫu, từ từ đưa kính lên cho đến khi nhìn rõ vật.
  3. Đặt và cố định tiêu bản rồi quan sát.
  4. Sử dụng hệ thống ốc điều chỉnh để quan sát rõ vật mẫu.

Câu

3

Thành phần nào chỉ có trong tế bào thực vật ?

  1. Nhân
  2. Màng sinh chất
  3. Lục lạp
  4. Chất tế bào

Câu

4

Mô thực vật là

  1. một nhóm tế bào có hình dạng , cấu tạo giống nhau, cùng thực hiện một chức năng riêng.
  2. một nhóm tế bào có hình dạng , cấu tạo giống nhau, thực hiện những chức năng khác nhau.
  3. một nhóm tế bào có hình dạng , cấu tạo khác nhau, cùng thực hiện một chức năng riêng.
  4. Một nhóm tế bào trong cơ thể.

Câu

5

Chọn phương án trả lời đúng nhất:

Các bộ phận chủ yếu cấu tạo của tế bào thực vật gồm :

  1. vách tế bào, màng sinh chất, chất tế bào, nhân, không bào, lục lạp.
  2. màng tế bào, lục lạp, dịch tế bào, không bào.
  3. vách tế bào, lục lạp, chất nhân, không bào.

          D. màng tế bào, chất nhân, chất tế bào, không bào.

Câu

6

Chọn phương án trả lời đúng nhất:

Bạn Tú quan sát một cây cải, thấy cây cải lớn lên từng ngày, em hãy giúp bạn giải thích vì sao ? Vì :

  1. cây được chăm sóc hàng ngày.
  2. cây được trồng nơi có đủ ánh sáng.
  3. các tế bào mô phân sinh của cây lớn lên rồi phân chia.

          D. Cả A, B và C

Câu

7

Những tế bào có khả năng phân chia là: 

  1. tế bào ở rễ cây.
  2. các tế bào ở thân cây.
  3. các tế bào ở mô phân sinh

          D. các tế bào ở mô mềm.

Câu

8

Sự lớn lên và phân chia của tế bào có ý nghĩa như thế nào đối với cây ? (chọn câu trả lời đúng nhất)

  1. Giúp cây sinh trưởng và phát triển.
  2. Cây lớn lên.
  3. Cây ra hoa, kết quả.

          D. Hạt nảy mầm rồi lớn lên thành cây trưởng thành. 

 

II. Tự luận

Câu

9

Kính hiển vi có cấu tạo như thế nào?

Câu

10

Hình dạng tế bào thực vật có đặc điểm gì?

Câu

11

Kích thước của các loại tế bào thực vật có đặc điểm gì?

Câu

12

Tế bào thực vật gồm những thành phần chủ yếu nào?

Câu

13

Sự lớn lên và phân chia tế bào có ý nghĩa gì đối với thực vật ?

 

Hướng dẫn trả lời

  1. Trắc nghiệm

Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

Câu 6

Câu 7

Câu 8

B

B

C

A

A

D

C

A

 

  1. Tự luận

Câu

Đáp án

  1.                 

Kính hiển vi (kính hiển vi quang học) có thể phóng to ảnh của vật được quan sát từ 40 – 3000 lần. Kính hiển vi điện tử phóng to ảnh từ 10000 – 40000 lần.

Một kính hiển vi gồm ba phần chính:

- Chân kính

- Thân kính gồm:

     +  Ống kính:

Thị kính (kính để mắt vào quan sát), có ghi độ phóng đại x 10 (gấp 10 lần), x20 (gấp 20 lần)…

Đĩa quay gắn các vật kính.

Vật kính (kính sát với vật cần quan sát), có ghi độ phóng đại x 10 (gấp 10 lần), x20 (gấp 20 lần)…

    + Ốc điều chỉnh:

  1.               Ốc to
  2.              Ốc nhỏ

- Bàn kính: nơi đặt tiêu bản để quan sát, có kẹp giữ.

  1.            

- Các tế bào có nhiều hình dạng khác nhau: hình nhiều cạnh như tế bào biểu bì vảy hành, hình trứng như tế bào thịt quả cà chua, hình sợi dài như tế bào vỏ cây, hình sao như tế bào ruột cây bấc…

- Ngay trong một cơ quan, có nhiều loại tế bào khác nhau, ví dụ thân cây gồm các loại tế bào biểu bì, thịt vỏ, mạch rây, mạch gỗ, ruột.

  1.            

Kích thước của các loại tế bào thực vật rất nhỏ như tế bào mô phân sinh, tế bào biểu bì vảy hành mà mắt thường không nhìn thấy được. Nhưng cũng có những tế bào khá lớn như tế bào thịt quả cà chua, tép bưởi, sợi gai mà mắt thường nhìn thấy được. Có nhiều loại tế bào như tế bào mô phân sinh, tế bào thịt quả cà chua có chiều dài và chiều rộng không khác nhau, nhưng có những loại tế bào có chiều dài gấp nhiều lần chiều rộng như tép bưởi, sợi gai.

  1.            

- Vách tế bào

- Màng sinh chất

- chất tế bào

- nhân

  1.            

Giúp cây sinh trưởng và phát triển

 

 

 

 


              Mức độ

Chủ đề  

Biết

Hiểu

Vận dụng

Tổng

Tên

Chuẩn cần đánh giá

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

 

Cộng

 

4

2

4

5

0

1

16

 

Chương 2

Thông tin chung

* Khối: 6 Học kỳ: 1

* Chủ đề:  chương 2

* Chuẩn cần đánh giá:

- Biết được cơ quan rễ và vai trò của rễ đối với cây.

- Phân biệt được: rễ cọc và rễ chùm

- Trình bày được các miền của rễ và chức năng của từng miền

- Trình bày được  cấu tạo của rễ (giới hạn ở miền hút)

- Trình bày được vai trò của lông hút, cơ chế hút nước và chất khoáng.

- Phân biệt được các loại rễ biến dạng và chức năng của chúng

*  Trang số (trong chuẩn): trang 16

Câu hỏi và bài tập

I. Trắc nghiệm

Câu

  1.           

Chức năng chính của r cây :

  1. Rễ giữ cho cây mọc được trên đất.
  2. Rễ hút nước và muối khoáng hòa tan.
  3. Cả A và B.

           D. Rễ dự trữ chất dinh dưỡng nuôi cây.

Câu

  1.           

Rễ gồm mấy miền ?

  1. Rễ gồm 4 miền : miền trưởng thành, miền hút, miền sinh trưởng, miền chóp rễ.
  2. Rễ gồm 4 miền : miền lông hút, miền biểu bì, miền thịt vỏ, miền ruột.
  3. Rễ gồm 3 miền : miền trưởng thành,  miền sinh trưởng, miền chóp rễ.

          D. Rễ gồm 3 miền : miền trưởng thành, miền lông hút, miền chóp rễ.

Câu

  1.           

Miền hút với các lông hút, có chức năng :

  1. dẫn truyền.
  2. hấp thụ nước và muối khoáng.
  3. làm cho rễ dài ra.

           D. che chở cho đầu rễ.

Câu

  1.           

Miền hút là phần quan trọng nhất của rễ vì :

  1. gồm  hai phần : vỏ và trụ giữa.
  2. có mạch gỗ và mạch rây vận chuyển các chất.
  3. có ruột chứa chất dự trữ.

          D. có nhiều lông hút có chức năng hút nước và muối khoáng hòa tan.

Câu

  1.           

Hãy tìm một câu không đúng trong các câu sau về cơ chế hút nước và muối khoáng của rễ.

  1. Nước và muối khoáng trong đất được lông hút hấp thụ chuyển qua vỏ tới mạch gỗ đi lên các bộ phận của cây.
  2. Rễ cây hút nước và muối khoáng hòa tan chủ yếu nhờ lông hút.
  3. Nước và muối khoáng trong đất được hấp thụ chuyển qua vỏ tới mạch gỗ đi lên các bộ phận của cây.

          D. Quá trình hút nước và muối khoáng quan hệ mật thiết với nhau.

Câu

  1.           

Thời kì cây cần nhiều nước và muối khoáng nhất là:

  1. Cây đang trong thời kì sinh trưởng mạnh, chuẩn bị ra hoa, kết quả.
  2. Cây sắp đến thời kì thu hoạch.
  3. Cây rụng lá.

               D. Cả A và B

Câu

  1.           

Có những loại rễ biến dạng như :

  1. Rễ củ, rễ móc.
  2. Rễ cọc, rễ chùm.
  3. Rễ thở, giác mút.

           D. Cả A và C.

Câu

  1.           

Rễ thở có đặc điểm gì ?

  1. Rễ phình to.
  2. Rễ phụ mọc từ thân và cành trên mặt đất, móc vào trụ bám.
  3. Sống trong điều kiện thiếu không khí, rễ mọc ngược lên mặt đất.

          D. Rễ biến đổi thành giác mút đâm vào thân hoặc cành của cây khác.

 

II. Tự luận

Câu

  1.           

Rễ cây gồm mấy miền? chức năng của từng miền?

Câu

  1.           

Phân biệt rễ cọc và rễ chùm?

Câu

  1.           

Có phải tất cả các rễ cây đều có miền hút không? Vì sao?

Câu

  1.           

Vì sao nói mỗi lông hút là một tế bào? Nó có tồn tại mãi được không?

Câu

  1.           

Sự hút nước và muối khoáng liên quan với nhau như thế nào?

Câu

  1.           

Nước có vai trò như thế nào đối với cây?

Câu

  1.           

Tại sao phải thu hoạch các cây có rễ củ trước khi chúng ra hoa?

Câu

  1.           

Kể tên các loại rễ biến dạng và chức năng của chúng?

 

Hướng dẫn trả lời

I. Trắc nghiệm

Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

Câu 6

Câu 7

Câu 8

C

A

B

D

C

A

D

C

 

II. Tự luận

Câu

Đáp án

  1.    

Rễ cây gồm 4 miền:

- Miền trưởng thành có chức năng chính là dẫn truyền

- Miền hút có chức năng hấp thụ nước và muối khoáng

- Miền sinh trưởng là nơi tế bào phân chia làm cho rễ dài ra

- Miền chóp rễ che chở cho đầu rễ

  1.  

- Rễ cọc: gồm rễ cái to khỏe, đâm sâu xuống đất và nhiều rễ con mọc xiên. Từ các rễ con lại mọc ra nhiều rễ bé hơn nữa. Ví dụ: rễ cây bưởi, cải, cao su, cà phê…

- Rễ chùm: gồm nhiều rễ con dài gần bằng nhau thường mọc tỏa ra từ gốc thân thành một chùm. Ví dụ: rễ cây ngô, lúa, hành, tỏi, cau…

  1.  

Không, vì các cây sống trong nước hút trực tiếp nước và muối khoáng hòa tan qua khắp bề mặt biểu bì của cả rễ, thân, lá. Các cây sống trên mặt nước hút trực tiếp nước và muối khoáng hòa tan qua khắp bề mặt biểu bì của rễ.

  1.  

Vì mỗi lông hút có đầy đủ các thành phần cấu tạo của tế bào là vách tế bào, màng sinh chất, chất tế bào, nhân…

Lông hút chỉ tồn tại một thời gian, khi rễ cây dài ra sẽ có thêm các lông hút mới và các lông hút cũ sẽ rụng đi.

  1.  

Quá trình hút nước và muối khoáng quan hệ mật thiết với nhau vì muối khoáng được hấp thụ vào rễ và vận chuyển trong cây là nhờ hòa tan trong nước. Nước và muối khoáng hòa tan trong đất, được lông hút ở rễ hấp thụ chuyển qua vỏ tới mạch gỗ.

Sự hút nước và muối khoáng của cây đều chịu ảnh hưởng của các điều kiện ngoại cảnh như các loại đất, thời tiết, khí hậu…

  1.  

Nước có vai trò quan trọng với đời sống của cây. Trong cây, nước chiếm hàm lượng lớn nhất so với các thành phần khác. Nước tham gia vào cấu trúc và vào các quá trình sinh lí trong cây. Thiếu nước, mọi hoạt động sống trong cây bị đình trệ.

  1.  

Vì rễ củ có chức năng dự trữ các chất cần thiết cho cây trước khi chúng ra hoa kết quả, nếu để cây ra hoa rồi mới thu hoạch thì lượng chất dinh dưỡng trong rễ củ không còn nhiều.

  1.  

Tên rễ biến dạng

Chức năng

Rễ củ

Chứa chất dinh dưỡng dự trữ cho cây khi ra hoa, tạo quả

Rễ móc

Bám vào trụ, giúp cây leo lên

Rễ thở

Giúp cây hô hấp trong không khí

Giác mút

Giúp cây lấy thức ăn từ cây chủ.

 


              Mức độ

Chủ đề  

Biết

Hiểu

Vận dụng

Tổng

Tên

Chuẩn cần đánh giá

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

 

Cộng

 

5

3

6

3

1

3

21

 

Chương 3

Thông tin chung

* Khối: 6 Học kỳ: 1

* Chủ đề:  chương 3

* Chuẩn cần đánh giá:

- Nêu được vị trí, hình dạng; phân biệt cành, chồi ngọn với chồi nách(chồi lá, chồi hoa). Phân biệt các loại thân: thân đứng, thân,bò, thân leo.

- Trình bày được thân mọc dài ra do có sự phân chia của mô phân sinh (ngọn và lóng ở một số loài)

- Trình bày được cấu tạo sơ cấp của thân non: gồm vỏ và trụ giữa.

- Nêu được tầng sinh vỏ và tầng sinh trụ(sinh mạch) làm thân to ra.

- Nêu được chức năng mạch: mạch gỗ dẫn nước và muối khoáng từ rễ lên thân, lá; mạch rây dẫn chất hữu cơ từ lá về thân, rễ.

*  Trang số (trong chuẩn): trang 17 trang 18

Câu hỏi và bài tập

I. Trắc nghiệm

Câu

  1.  

Thân cây gồm các bộ phận:

  1. thân chính, cành, chồi ngọn và chồi nách.
  2. thân chính, chồi lá và chồi hoa.
  3. thân chính, chồi ngọn.
  4. cành, chồi lá và chồi hoa.

Câu

  1.  

Dựa vào cách mọc của thân, người ta chia thân làm 3 loại :

  1. Thân gỗ, thân cột, thân cỏ.
  2. Thân đứng, thân leo, thân bò.
  3. Thân leo, thân quấn, tua cuốn.
  4. Thân gỗ, thân bò, thân leo.

Câu

  1.  

Thân dài ra do đâu ?

  1. Do sự dài ra của chồi ngọn, chồi nách.
  2. Do sự phân chia của mô phân sinh  ngọn ( và lóng ở một số loài).
  3. Do sự phân chia của tầng sinh vỏ và tầng sinh trụ.
  4. Do sự phân chia của tế bào.

Câu

  1.  

Thân cây mía dài  do đâu ?

  1. Do sự phân chia của mô phân sinh ngọn.
  2. Do sự phân chia của mô phân sinh gióng
  3. Cả A và B.
  4. Do sự phân chia của mô phân sinh ở chồi ngọn và chồi nách.

Câu

  1.  

Cấu tạo trong của thân non gồm :

  1. vỏ và trụ giữa.
  2. vỏ gồm  :biểu bì và thịt vỏ.
  3. trụ giữa gồm :các bó mạch xếp thành vòng và ruột.
  4. vỏ và trụ giữa, vỏ gồm  :biểu bì và thịt vỏ, trụ giữa gồm :các bó mạch xếp thành vòng và ruột.

Câu

  1.  

Thân to ra nhờ bộ phận nào?

  1. tầng sinh vỏ hàng năm sinh ra phía ngoài một lớp tế bào vỏ, phía trong một lớp thịt vỏ làm vỏ cây to ra.
  2. tầng sinh trụ hàng năm sinh ra phía ngoài một lớp mạch rây, phía trong một lớp mạch gỗ làm trụ giữa to ra.
  3. Cả Avà B.
  4. thân to ra do sự phân chia các tế bào của mô phân sinh.

Câu

  1.  

Loại cây nào có dác và ròng ?

  1. Cây thân cỏ.
  2. Cây không có hoa.
  3. Cây gỗ lâu năm.
  4. Cây gỗ còn non.

Câu

  1.  

Chức năng của mạch dẫn:

  1. Mạch gỗ dẫn nước và muối khoáng hòa tan từ rễ lên thân, lá.
  2. Mạch rây dẫn chất hữu cơ từ lá về thân rễ.
  3. Cả A và B.
  4. Mạch dẫn có chức năng dẫn truyền nước và muối khoáng hòa tan.

Câu

  1.  

Nước và muối khoáng được vận chuyển từ rễ lên thân nhờ :

  1. vỏ.
  2. trụ giữa.
  3. mạch rây.
  4. mạch gỗ.

Câu

  1.  

Các chất hữu cơ trong cây được vận chuyển từ lá về thân, rễ nhờ :

A. vỏ.

B. trụ giữa.

C. mạch rây.

D. mạch gỗ.

Câu

  1.  

Trong những nhóm cây sau đây, nhóm nào gồm toàn cây có thân củ ?

  1. Cây khoai lang, cây khoai sọ.
  2. Cây khoai tây, cây su hào.
  3. Cây gừng, cây riềng.
  4. Cây chuối, cây dong ta.

Câu

  1.  

Trong những nhóm cây sau đây, nhóm nào gồm toàn cây có thân rễ ?

  1. Cây cà rốt, cây cải củ.
  2. Cây khoai lang, cây khoai tây.
  3. Cây gừng, cây dong ta.
  4. Cây su hào, cây cà rốt.

 

II. Tự luận

Câu

  1.  

Những điểm giống và khác nhau giữa thân và cành là gì?

Câu

  1.  

Phân biệt chồi hoa và chồi lá? Chồi hoa và chồi lá sẽ phát triển thành những bộ phận nào của cây?

Câu

  1.  

Thân cây dài ra do đâu và có đặc điểm gì?

Câu

  1.  

Tại sao trong trồng trọt thường tỉa cành và bấm ngọn?

Câu

  1.  

Có thể xác định tuổi của cây gỗ bằng cách nào?

Câu

  1.  

Người ta thường chọn phần dác hay phần ròng để làm nhà? Vì sao?

Câu

  1.  

Chọn 1 cành cây trong vườn, bóc bỏ một khoanh vỏ. Sau 1 tháng thấy mép vỏ ở phía trên vết cắt phình to ra. Giải thích tại sao có hiện tượng trên và rút ra kết luận?

Câu

  1.  

Thân cây xương rồng có những đặc điểm nào thích nghi với môi trường sống?

Câu

  1.  

Kể tên một số loại thân biến dạng và chức năng của chúng?

 

Hướng dẫn trả lời

I. Trắc nghiệm

Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

Câu 6

A

B

B

C

D

C

Câu 7

Câu 8

Câu 9

Câu 10

Câu 11

Câu 12

C

C

D

C

B

C

 

II. Tự luận

Câu

Đáp án

  1.    

 

  1.    

 

  1.    

 

  1.    

 

  1.    

 

  1.    

 

  1.    

 

  1.    

 

  1.    

 

  1.  

 

  1.  

 

  1.  

- Giống nhau: Thân và cành đều gồm những bộ phận giống nhau nên cành còn gọi là thân phụ.

- Khác nhau: cành do chồi nách phát triển thành, thân do chồi ngọn phát triển thành. Thân thường mọc đứng, cành thường mọc xiên.

  1.  

Ở chồi lá và chồi hoa đều có mầm lá bao bọc nhưng trong chồi lá là mô phân sinh ngọn,sẽ phát triển thành cành mang lá; còn trong chồi hoa là mầm hoa sẽ phát triển thành cành mang hoa hoặc hoa.

  1.  

- Thân cây dài ra do phần ngọn. Mô phân sinh ngọn gồm một nhóm tế bào có khả năng phân chia làm cho thân, cành dài ra.

- Sự dài ra của thân các loại cây rất khác nhau.

+ Cây thân cỏ, nhất là thân leo (mồng tơi, mướp, bí…) dài ra rất nhanh

+ Cây thân gỗ lớn chậm hơn, nhưng sống lâu năm nên nhiều cây cao, to như cây bạch đàn, chò,lim…

  1.  

Để tăng năng suất cây trồng, tùy từng loại cây mà bấm ngọn hoặc tỉa cành vào những giai đoạn thích hợp

- Đối với những cây cần thu  hoạch hoa, quả thì thường bấm ngọn để cây tập trung dinh dưỡng cho ra hoa, tạo quả

- Đối với những cây trồng lây gỗ, sợi thường tỉa cành sâu, cành xấu để cây phát triển chiều cao

  1.  

Có thể xác định tuổi của cây gỗ bằng cách quan sát và đếm những vòng gỗ hiện trên mặt cắt ngang của thân cây. Mỗi năm cây lại cho  thêm một chút gỗ ở vòng ngoài, phần gỗ mới này sẽ mang màu sáng nếu cây tăng trưởng vào mùa xuân hay mùa hạ; nếu vào mùa đông thi lớp gỗ mới sẽ có màu sẫm. Dựa vào số vòng gỗ màu sáng hoặc màu sẫm ta có thể đoán được tuổi của cây

  1.  

Người ta thường chọn phần ròng để làm nhà. Vì ròng là lớp gỗ màu thẫm, rắn chắc hơn dác do gồm những tế bào chết, vách dày có chức năng nâng đỡ cây nên thích hợp để sử dụng làm nhà cửa

  1.  

- Có hiện tượng như vậy do khi ta bóc bỏ một khoanh vỏ, ta đã cắt bỏ 1 phần mạch rây, nên chất hữu cơ tổng hợp ở lá được vận chuyển xuống thân, rễ đã bị dồn lại ở phía trên vết cắt làm mép vỏ phình to ra.

- Kết luận: Mạch rây vận chuyển chất hữu cơ từ lá xuống thân, rễ

  1.  

Cây xương rồng thường sống ở sa mạc là nơi thường xuyên khô hạn, nắng nóng. Do vậy cây có một số đặc điểm thích nghi với môi trường sống là:

- Lá biến thành gai giúp cây hạn chế thoát hơi nước qua lá

- Thân cây xương rồng phình to chứa nước dự trữ đồng thời thân cây có màu xanh (chứa diệp lục) giúp cây quang hợp.

  1.  

Tên thân biến dạng

Chức năng

Thân củ

Dự trữ chất dinh dưỡng

Thân rễ

Dự trữ chất dinh dưỡng

Thân mọng nước

Dự trữ nước

 


              Mức độ

Chủ đề  

Biết

Hiểu

Vận dụng

Tổng

Tên

Chuẩn cần đánh giá

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

 

 Cộng

 

4

4

4

8

2

1

23

 

Chương 4

Thông tin chung

* Khối: 6 Học kỳ: 1

* Chủ đề:  chương 4- Lá

* Chuẩn cần đánh giá:

- Nêu được các đặc điểm bên ngoài gồm cuống, bẹ lá, phiến lá.

- Phân biệt các loại lá đơn và lá kép, các kiểu xếp lá trên cành, các loại gân trên phiến lá

- Giải thích được quang hợp là quá trình lá cây hấp thụ ánh sáng mặt trời biến chất vô cơ (nước, CO2 ,muối khoáng) thành chất hữu cơ (đường, tinh bột) và thải ôxy làm không khí luôn được cân bằng

- Giải thích việc trồng cây cần chú ý đến mật độ và thời vụ.

- Giải thích được ở cây hô hấp diễn ra suốt ngày đêm, dùng ôxy để phân hủy chất hữu cơ thành CO2 , H2O và sản sinh năng lượng.

- Trình bày được hơi nước thoát ra khỏi lá qua các lỗ khí.

- Nêu được các dạng lá biến dạng (thành gai, tua cuốn, lá vảy, lá dự trữ, lá bắt mồi) theo chức năng và do môi trường.

*  Trang số (trong chuẩn): trang 19 trang 21

Câu hỏi và bài tập

I. Trắc nghiệm

 

Câu

  1.            

Lá hoa hồng là loại lá :

A. lá kép, có gân hình mạng, mọc cách.

B. lá kép, có gân song song, mọc cách.

C. lá đơn, có gân hình cung, mọc đối.

D. lá đơn, có gân hình mạng, mọc vòng

Câu

  1.            

Hãy tìm một câu không đúng trong các câu sau :

A. Phiến lá màu lục, dạng bản dẹt, là phần rộng nhất của lá, giúp hứng được nhiều ánh sáng.

B. Có  kiểu 2 gân lá: hình mạng và hình cung.

C. Lá xếp trên cây theo 3 kiểu : mọc cách, mọc đối, mọc vòng.

D. Lá trên các mấu thân xếp so le nhau giúp lá nhận được nhiều ánh sáng.

Câu

  1.            

Hơi nước thoát ra khỏi lá qua bộ phận nào ?

A. Biểu bì .

B. Các bó mạch.

C. Lỗ khí.

D. Cả A và B.

Câu

  1.            

Quang hợp là quá trình:

A. lá cây sử dụng nước, khí cacbôníc  chế tạo ra tinh bột và nhả khí ôxi.

B. lá cây nhờ có chất diệp lục, sử dụng nước,  khí ôxi và năng lượng ánh sáng mặt trời chế tạo ra tinh bột và nhả khí cacbôníc.

C. lá cây nhờ có chất diệp lục, sử dụng nước, khí cacbôníc chế tạo ra tinh bột và nhả khí ôxi.

D. lá cây nhờ có chất diệp lục, sử dụng nước, khí cacbôníc và năng lượng ánh sáng mặt trời chế tạo ra tinh bột và nhả khí ôxi.

Câu

  1.            

Ở đa số các loại cây nhiệt độ nào là thích hợp nhất cho quang hợp?

A. 10 – 200C

B. 20 – 400C

C. 15 – 450C

D. 20 –300C

Câu

  1.            

Không nên trồng cây với mật độ quá dày vì

A. làm cho cây bị thiếu ánh sáng, thiếu không khí, thiếu chất dinh dưỡng.

B. làm nhiệt độ môi trường tăng cao.

C. Cả A và B.

D. làm cho cây chậm ra hoa, kết quả. 

Câu

  1.            

Chọn câu trả lời đúng nhất:

Quá trình hô hấp ở cây diễn ra như thế nào ?

A. Cây hô  hấp suốt ngày đêm

B. Tất cả các cơ quan của cây đều hô hấp.

C. Khi hô hấp cây lấy ôxi để phân giải chất hữu cơ thành CO2,  H2O và sản ra năng lượng .

D. Cả A,B và C.

Câu

  1.            

Quá trình nào ở cây phân giải các chất hữu cơ, sản ra năng lượng, đồng thời thải ra khí cacbôníc và hơi nước?

A. Quang hợp.

B. Hô hấp.

C. Thoát hơi nước.

D. Cả A và C.

Câu

  1.            

Phần lớn nước do rễ hút vào cây đi đâu ?

A. Phần lớn nước vào cây dùng để chế tạo chất dinh dưỡng cho cây.

B. Phần lớn nước do rễ hút vào cây được lá thải ra môi trường qua các lỗ khí.

C. Phần lớn nước vào cây được mạch gỗ vận chuyển đi nuôi cây.

D. Phần lớn nước vào cây được mạch rây vận chuyển đi nuôi cây.

Câu

  1.            

Một số cây sống trong môi trường thiếu chất dinh dưỡng như cây nắp ấm, cây bèo đất. Lá của chúng đã:

A. biến thành gai.

B. biến thành lá bắt mồi

C. biến thành tua cuốn.

D. biến thành tay móc.

 

II. Tự luận

Câu

  1.            

Tìm những điểm giống nhau của phần phiến ở các loại lá. Những điểm giống nhau đó có tác dụng gì đối với việc thu nhận ánh sáng của lá?

Câu

  1.            

Có các dạng lá nào? Phân biệt các dạng lá đó?

Câu

  1.            

Cấu tạo của phần thịt lá có đặc điểm gì giúp nó thực hiện chức năng chế tạo chất hữu cơ cho cây?

Câu

  1.            

Vì sao ở rất nhiều loại lá, mặt trên có màu sẫm hơn mặt dưới?

Câu

  1.            

Quang hợp là gì?

Câu

  1.            

Những cây không có lá hoặc lá sớm rụng (xương rồng, cành giao) thì chức năng quang hợp do bộ phận nào của cây đảm nhận?

Câu

  1.            

Ý nghĩa của quá trình quang hợp?

Câu

  1.            

Vì sao cần trồng cây theo đúng thời vụ?

Câu

  1.            

Vì sao ban đêm không nên để nhiều hoa hoặc cây xanh trong phòng ngủ đóng kín cửa?

Câu

  1.            

Vì sao hô hấp và quang hợp trái ngược nhau nhưng lại có quan hệ chặt chẽ với nhau?

Câu

  1.            

Ý nghĩa của sự thoát hơi nước qua lá?

Câu

  1.            

Vì sao khi đánh cây đi trồng ở nơi khác phải chọn ngày râm mát và tỉa bớt lá hoặc cắt ngắn ngọn?

Câu

  1.            

Biến dạng của lá có ý nghĩa gì?

 

Hướng dẫn trả lời

I. Trắc nghiệm

Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

A

B

C

B

D

Câu 6

Câu 7

Câu 8

Câu 9

Câu 10

A

D

B

B

B

 

II. Tự luận

Câu

Đáp án

  1.            

- Những điểm giống nhau của phần phiến ở các loại lá là đều có màu lục, dạng bản dẹt, diện tích bề mặt của phiến lá lớn hơn so với cuống lá.

- Dạng bản dẹt, có diện tích bề mặt lớn nên giúp phiến lá hứng được nhiều ánh sáng.

  1.            

Có 2 loại  là lá đơn và lá kép.

- Lá đơn: Có cuống nằm ngay dưới chồi nách, mỗi cuống chỉ mang một phiến lá, cả cuống và phiến rụng cùng một lúc.

- Lá kép: có cuống chính phân nhánh thành nhiều cuống con, mỗi cuống con mang một phiến lá (gọi là lá chét), chồi nách chỉ có ở phía trên cuống chính, ở cuống con không có chồi nách.. Thường thì lá chét rụng trước, cuống chính rụng sau.

  1.            

Thịt lá gồm nhiều lớp tế bào có vách mỏng, chứa  nhiều lục lạp có chức năng chế tạo chất hữu cơ cho cây.

  1.            

Ở nhiều loại lá, mặt trên có màu sẫm hơn mặt dưới do mặt trên của lá tập trung nhiều lục lạp để hứng ánh sáng, thực hiện quá trình quang hợp chế tạo chất hữu cơ cho cây.

  1.            

Quang hợp là quá trình lá cây nhờ có chất diệp lục, sử dụng nước, khí cacbôníc và năng lượng ánh sáng mặt trời chế tạo ra tinh bột và nhả khí ôxi.

  1.            

Những cây không có lá hoặc lá sớm rụng thì chức năng quang hợp do phần than cây đảm nhận, do trong cấu tạo phần thân cũng có chứa diệp lục

  1.            

Ý nghĩa của quá trình quang hợp là:

- Chế tạo chất hữu cơ: Quang hợp là quá trình cung cấp chủ yếu chất hữu cơ cho hầu hết sinh vật trên trái đất kể cả con người.

- Điều hòa không khí: Hầu hết các loài sinh vật và cả con người khi hô hấp đều lấy ôxi do cây xanh nhả ra khi quang hợp. Khi quang hợp cây xanh lấy vào khí cacbonic do quá trình hô hấp của các sinh vật thải ra, vì vậy hàm lượng hai loại khí này được ổn định.

- Chất hữu cơ do cây xanh chế tạo ra đã cung cấp nhiều loại sản phẩm cho con người như: lương  thực, thực phẩm, dược phẩm, nguyên liệu xây dựng…

  1.            

Phải trồng cây theo đúng thời vụ để đảm bảo điều kiện nhiệt độ, ánh sáng thích hợp cho quá trình quang hợp của cây diễn ra, từ đó cây sinh trưởng và phát triển tốt.

  1.            

Vì ban đêm cây không quang hợp, chỉ hô hấp do vậy cây thải khí cacbonic ra môi trường đồng thời lấy khí oxi từ môi trường. Nếu để nhiều cây trong phòng đóng kín cửa thì sẽ ảnh hưởng tới quá trình hô hấp của con người.

  1.            

Quang hợp và hô hấp là 2 quá trình trái ngược nhau nhưng lại có quan hệ chặt chẽ với nhau vì sản phẩm của quá trình này lại là nguyên liệu của quá trình kia.

  1.            

Sự thoát hơi nước qua lá tạo ra sức hút làm cho nước và muối khoáng hòa tan vận chuyển được từ rễ lên lá. Ngoài ra sự thoát hơi nước còn có tác dụng làm cho lá được dịu mát khi trời nắng gắt và giữ cho lá khỏi bị đốt nóng bởi ánh sáng mặt trời.

  1.            

Vì khi ta đánh cây lên thì bộ rễ của cây sẽ bị tổn thương, ảnh hưởng tới khả năng hút nước nên phải chọn ngày râm mát để cây không bị ánh sáng mặt trời đốt nóng đồng thời tỉa bớt lá hoặc cắt ngắn ngọn để hạn chế sự thoát hơi nước qua lá cây.

  1.            

Biến dạng của lá giúp lá thích nghi với điều kiện sống. Ví dụ những cây sống ở môi trường nắng nóng khô hạn như cây xương rồng có lá biến thành gai để giảm sự thoát hơi nước qua lá

 


              Mức độ

Chủ đề  

Biết

Hiểu

Vận dụng

Tổng

Tên

Chuẩn cần đánh giá

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

 

Cộng

 

6

2

2

2

0

3

15

 

Chương 5-6

Thông tin chung

* Khối: 6 Học kỳ: 2

* Chủ đề:  chương 5-6

* Chuẩn cần đánh giá:

- Biết được bộ phận hoa, vai trò của hoa đối với cây

- Phân biệt được sinh sản hữu tính có tính đực và cái khác với sinh sản sinh dưỡng. Hoa là cơ quan mang yếu tố đực và cái tham gia vào sinh sản hữu tính.

- Phân biệt được cấu tạo của hoa và nêu các chức năng của mỗi bộ phận đó.

- Phân biệt được các loại hoa: hoa đực, hoa cái, hoa lưỡng tính, hoa đơn độc và hoa mọc thành chùm

- Nêu được thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.

- Trình bầy được quá trình thụ tinh, kết hạt và tạo quả

*  Trang số (trong chuẩn): trang 22 trang 25

Câu hỏi và bài tập

I. Trắc nghiệm

Câu

  1.            

Sinh sản sinh dưỡng tự nhiên là hiện tượng

  1. hình thành cá thể mới từ một phần của thân cây.
  2. hình thành cá thể mới từ một phần của cơ quan sinh dưỡng (rễ, thân, lá)
  3. hình thành cá thể mới từ sự nảy mầm của hạt.
  4. hình thành rất nhiều cá thể mới từ một mô

Câu

  1.            

Lá cây thuốc bỏng rơi xuống nơi đất ẩm sẽ mọc lên rất nhiều cây con từ mép lá là hiện tượng

  1. sinh sản sinh dưỡng.
  2. sinh sản sinh dưỡng do người.
  3. sinh sản sinh dưỡng tự nhiên.
  4. sinh sản hữu tính.

Câu

  1.            

Giâm cành là:

  1. cắt một đoạn cành có dủ mắt, chồi cắm xuống đất ẩm cho cành đó bén rễ , phát triển thành cây mới.
  2. làm cho cành ra rễ ngay trên cây rồi mới cắt đem trồng thành cây mới.
  3. dùng cành ghép của một cây gắn vào một cây khác cho tiếp tục phát triển.
  4. cắt một đoạn cành có đủ mắt, chồi cắm xuống đất.

Câu

  1.            

Hoa gồm các bộ phận chính là

  1. cuống hoa, đế hoa, lá đài
  2. cánh hoa, nhị và nhụy.
  3. lá đài, cánh hoa, nhị và nhụy .
  4. cuống hoa, cánh hoa, nhụy .

Câu

  1.            

Căn cứ vào bộ phận sinh sản chủ yếu của hoa, người ta chia hoa thành 2 nhóm :

  1. hoa mọc đơn độc và  hoa mọc thành cụm.
  2. hoa đơn tính và hoa lưỡng tính.
  3. hoa đực và hoa cái.
  4. hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn.

Câu

  1.            

Hoa của cây ngô thuộc loại :

  1. hoa đơn tính cùng gốc, giao phấn nhờ gió.
  2. hoa đơn tính, giao phấn nhờ sâu bọ.
  3. hoa lưỡng tính, tự thụ phấn.
  4. hoa lưỡng tính, giao phấn nhờ sâu bọ.

Câu

  1.            

Thụ tinh ( ở thực vật ) là hiện tượng

  1. hạt phấn rơi trên đầu nhụy.
  2. tinh trùng của hạt phấn kết hợp với trứng có trong noãn tạo thành hợp tử.
  3. hợp tử phát triển thành phôi.
  4. noãn phát triển thành hạt chứa phôi.

 

II. Tự luận

Câu

  1.            

Em hãy cho biết người ta thường trồng khoai lang bằng cách nào? Tại sao không trồng bằng củ?

Câu

  1.            

Em hãy giải thích về nghĩa đen của câu “ diệt cỏ phải diệt tận gốc”

Câu

  1.            

Chiết cành khác với giâm cành ở điểm nào? Người ta thường chiết cành với những loại cây nào?

Câu

  1.            

Nêu tên các bộ phận chính của hoa và chức năng của các bộ phận đó?

Câu

  1.            

Những hoa nhỏ thường mọc thành cụm có tác dụng gì đối với sâu bọ và đối với sự thụ phấn của hoa?

Câu

  1.            

Những cây nở về ban đêm như nhài, quỳnh, dạ hương có đặc điểm gì thu hút sâu bọ?

Câu

  1.            

Tại sao người nông dân thường kết hợp nuôi ong trong vườn cây ăn quả?

Câu

  1.            

Mô tả hiện tượng nảy mầm của hạt phấn?

 

Hướng dẫn trả lời

I. Trắc nghiệm

Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

Câu 6

Câu 7

B

C

A

C

B

A

B

 

II. Tự luận

Câu

Đáp án

  1.                 

- Trồng cây khoai lang bằng cách giâm cành (thân cây)

- Không trồng khoai lang bằng củ vì : củ la biến dạng của thân

  1.                 

Vì cỏ sinh sản sinh dưỡng tự nhiên bằng thân và rễ. nếu nhổ cỏ mà còn rễ thì sẽ nhanh chóng phát triển.

  1.            

- Giâm cành : rễ phát triển sau khi cắm cành có đủ mắt, chồi xuống đất

- Chiết cành : rễ mọc ngay trên cây rồi mới cắt và trồng thành cây mới.

Những cây thường chiết cành là các cây ăn quả như: cam, quýt, bưởi, hồng xiêm…

  1.            

- Đài hoa : Bảo vệ và nâng đỡ tràng hoa

- Tràng hoa : Giúp hoa có màu sắc

- Nhị : chứa hạt phấn là cơ quan sinh sản đực

- Nhụy : chứa noãn là cơ quan sinh sản cái

  1.            

Làm tăng khả năng thụ phấn cho cây.

  1.            

- Có màu trắng

- Có hương thơm

- Có mật ngọt

- Hạt phấn to, có gai

- Đầu nhụy có chất dính

  1.            

- Ong có tác dụng giúp cho cây ăn quả thụ phấn năng xuất thu được cao hơn

  1.            

Đầu nhụy chứa hạt phấn hạt phấn hút chất nhầy ở đầu nhụy nảy mầm thành ống phấn xuyên qua vòi nhụy vào bầu tiếp xúc với noãn tế bào sinh dục đực chui vào noãn.

 

 


              Mức độ

Chủ đề  

Biết

Hiểu

Vận dụng

Tổng

Tên

Chuẩn cần đánh giá

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

 

Cộng

 

5

3

5

1

2

1

17

 

Chương 7

Thông tin chung

* Khối: 6 Học kỳ: 2

* Chủ đề:  Quả và hạt

* Chuẩn cần đánh giá:

- Nêu được các đặc điểm hình thái, cấu tạo của quả: quả khô, quả thịt.

- Mô tả được các bộ phận của hạt: hạt gồm vỏ, phôi và chất dinh dưỡng dự trữ. Phôi gồm rễ mầm, thân mầm, lá mầm và chồi mầm. Phôi có 1 lá mầm (ở cây 1 lá mầm) hay 2 lá mầm (ở cây 2 lá mầm).

- Giải thích được vì sao ở 1 số loài thực vật quả và hạt có thể phát tán xa.

- Nêu được các điều kiện cần cho sự nảy mầm của hạt (nước, nhiệt độ...).

*  Trang số (trong chuẩn): trang 25 26

Câu hỏi và bài tập

I. Trắc nghiệm:

Chọn phương án đúng

Câu

1.

Quả do bộ phận nào của hoa phát triển thành :

  1. Hạt phấn                            
  2. Bầu nhuỵ                         
  3. Noãn                  
  4. Tràng hoa

Câu

2.

Nhóm quả gồm toàn quả hạch là :

  1. Đu đủ, cà chua, chanh                                                    
  2. Cải, thìa là, chò                
  3. Mơ, xoài, cam                                                                 
  4. Táo ta, xoài, mơ

Câu

3.

Quả chuối là loại quả :

  1. quả khô nẻ.
  2. quả khô không nẻ.
  3. quả mọng.
  4. quả hạch.

Câu

4.

Chất dinh dưỡng dự  trữ của hạt hai lá mầm được chứa trong :

  1. Lá mầm                              
  2. Phôi nhũ                          
  3. Thân mầm           
  4. Rễ mầm

Câu

5.

Hạt lạc gồm :

  1. vỏ, 2 lá mầm, rễ mầm, thân mầm, chồi mầm.
  2. vỏ,  lá mầm, rễ mầm, thân mầm, chồi mầm và phôi nhũ.
  3. vỏ, 1 lá mầm, rễ mầm, thân mầm, chồi mầm.
  4. vỏ, rễ mầm, thân mầm, chồi mầm và phôi nhũ.

Câu

6.

Người ta chỉ giữ lại làm giống các hạt:

  1. to, chắc, mẩy.
  2. không bị sứt sẹo.
  3. không bị sâu bệnh.
  4. to, chắc, mẩy, không bị sứt sẹo và sâu bệnh.

Câu

7.

Cỏ may và cây xấu hổ mọc đầy trên các bãi đất trống vì :

  1. quả và hạt của chúng tự phát tán và
  2. quả và hạt của chúng phát tán nhờ con người, động vật.
  3. phát phát tán nhờ gió.
  4. quả và hạt của chúng phát tán nhờ nước.

Câu

8.

Chọn phương án đúng nhất:

Muốn cho hạt nảy mầm tốt cần :

  1. chất lượng hạt tốt, có đủ nước, không khí và nhiệt độ thích hợp.
  2. chất lượng hạt tốt, đất tơi xốp.
  3. chất lượng hạt tốt, có đủ nước.
  4. chất lượng hạt tốt, có đủ ánh sáng.

Câu

9.

Chọn phương án đúng nhất:

Khi gieo hạt cần chú ý :

  1. làm đất tơi xốp, có đủ nước, đủ ánh sáng.
  2. phải gieo hạt đúng thời vụ.
  3. làm đất tơi xốp, gieo hạt đúng thời vụ.
  4. làm đất tơi xốp, chăm sóc hạt gieo : chống úng, chống hạn, chống rét, gieo hạt đúng thời vụ.

Câu

10.

Nhóm cây nào trong những nhóm cây sau đây là những thực vật có hoa , sống lâu năm ?

  1. Dương xỉ, dừa, mít, chuối.
  2. Phi lao, phượng vĩ, bàng, cà phê.
  3. Bông, thuốc lá, đu đủ, cà chua.
  4. Rêu, rau cải, hành, thì là. 

Câu

11.

Cấu tạo và chức năng của cơ quan sinh dưỡng ở thực vật là:

  1. Rễ, thân, lá; có chức năng chính là nuôi dưỡng cây.
  2. Hoa, quả, hạt; có chức năng sinh sản, duy trì và phát triển nòi giống
  3. Rễ, thân, lá; có chức năng sinh sản, duy trì và phát triển nòi giống
  4. Hoa, quả, hạt; có chức năng chính là nuôi dưỡng cây

Câu

12.

Nhóm cây nào sau đây gồm toàn cây có hoa?

  1. Cây rêu, cây mít, cây chuối
  2. Cây lúa, cây đậu xanh, cây rau bợ
  3. Cây ổi, cây khế, cây cải
  4. Cây dương xỉ, cây bầu, cây mướp

II. Tự luận:

Câu

13.

Căn cứ vào đặc điểm nào để phân chia các loại quả?

Câu

14.

Vì sao người ta chỉ giữ lại làm giống những hạt to, chắc, mẩy, không bị sâu bệnh, không bị sứt sẹo?

Câu

15.

Trình bày đặc điểm của quả thích nghi với cách phát tán nhờ động vật, nhờ gió và tự phát tán?

Câu

16.

Nêu những điều kiện bên ngoài và bên trong cần cho hạt nảy mầm?

Câu

17.

Vì sao rau trồng trên đất khô cằn , ít tưới bón thì lá thường không xanh tốt, cây chậm lớn, còi cọc, năng suất thu hoạch thấp ?

 

Hướng dẫn trả lời

I. Trắc nghiệm:

Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

Câu 6

B

D

C

A

A

D

Câu 7

Câu 8

Câu 9

Câu 10

Câu 11

Câu 12

B

A

D

B

A

C

 

II. Tự luận:

Câu

Đáp án

13.

- Căn cứ vào vỏ quả : quả khô và quả thịt

+ Quả khô : quả khô nẻ và quả khô không nẻ

+ Quả thịt : quả mọng và quả hạch

14.

- Phôi có đầy đủ bộ phận cho cây phát triển

- Có đủ chất dinh dưỡng nuôi cây con

- không bị sâu bệnh.

15.

- Phát tán nhờ gió : quả nhẹ, có cánh dâi, hoặc có chum lông.

- phát tán nhờ động vật : quả thường có gai móc hoặc là thức ăn của động vật.

- tự phát tán : khi chin vỏ quả tự mở được, có thể bắn hạt đi xa.

16.

- Đk bên ngoài : đủ Nhiệt độ , đủ không khí, đủ độ ẩm

- Đk bên trong : hạt giống tốt, không bị sâu bệnh, chắc mẩy.

17.

Cây không hấp thụ đủ nước và chất dinh dưỡng lá cây không tiến hành quang hợp được không cung cấp đủ dinh dưỡng cho thân , rễ cây sinh trưởng chậm, ảnh hưởng tới sự ra hoa, kết quả năng suất thấp.

 


              Mức độ

Chủ đề  

Biết

Hiểu

Vận dụng

Tổng

Tên

Chuẩn cần đánh giá

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

 

 

 

8

5

7

4

2

2

28

 

Chương 8

Thông tin chung

* Khối: 6 Học kỳ: 2

* Chủ đề:  chương 8 – Các nhóm thực vật

* Chuẩn cần đánh giá:

- Mô tả được rêu là thực vật đã có thân, lá nhưng cấu tạo đơn giản

- Mô tả được quyết (cây dương xỉ) là thực vật có rễ, thân, lá, có mạch dẫn. Sinh sản bằng bào tử.

- Mô tả được cây Hạt trần (ví dụ cây thông) là thực vật có thân gỗ lớn và mạch dẫn phức tạp. sinh sản bằng hạt nằm lộ trên lá noãn hở.

- Nêu được thực vật hạt kín là nhóm thực vật có hoa, quả , hạt. Hạt nằm trong quả (hạt kín). Là nhóm thực vật tiến hóa hơn cả (có sự thụ phấn, thụ tinh kép).

- So sánh được thực vật thuộc lớp 2 lá mầm với thực vật thuộc lớp 1 lá mầm.

- Nêu được công dụng của thực vật Hạt kín (thức ăn, thuốc, sản phẩm cho công nghiệp,...)

- Giải thích được tùy theo mục đích sử dụng, cây trồng đã được tuyển chọn và cải tạo từ cây hoang dại.

*  Trang số (trong chuẩn): trang 26 28

Câu hỏi và bài tập

I. Trắc nghiệm

Câu

  1.            

Tìm  một ý không phải là vai trò của tảo?

  1. Bảo vệ đất và nguồn nước.
  2. Góp phần cung cấp ôxi và thức ăn cho động vật ở nước.
  3. Dùng làm thức ăn cho người và gia súc.
  4. Dùng làm phân bón, làm thuốc, nguyên liệu dùng trong công nghiệp.

Câu

  1.            

Tảo là thực vật bậc thấp vì :

 A. Cơ thể có cấu tạo đơn bào

 B. Sống ở dưới nước

 C. Chưa có thân, rễ, lá thật sự

 D. Cơ thể có cấu tạo đa bào

Câu

  1.            

Trong những đặc điểm sau đây, đặc điểm nào là đặc điểm cơ bản của thực vật thuộc nhóm Rêu ?

  1. Có rễ, thân lá, hoa, quả , hạt.
  2. Thân không phân nhánh, chưa có mạch dẫn, chưa có rễ chính thức, chưa có hoa. 
  3. Có rễ, thân, lá, cơ quan sinh sản là bào tử.
  4. Có rẽ, thân, lá , chưa có hoa và quả.

Câu

  1.            

Đặc điểm cấu tạo của rêu khác với tảo là :

 A. Đã có thân, lá

 B. Sinh sản bằng bào tử

 C. Sống ở dưới nước

 D. Sinh sản bằng bào tử và đã có thân, lá.

Câu

  1.            

Rêu khác với cây có hoa ở đặc điểm là :

 A. Rêu sống ở trên cạn

 B. Rêu chưa có hoa

 C. Rêu có thân, rễ, lá

 D. Rêu có cơ quan sinh sản là nhị và nhụy

Câu

  1.            

Trong những đặc điểm sau đây, đặc điểm nào là đặc điểm cơ bản của thực vật thuộc nhóm Quyết ?

  1. Có rễ, thân lá, hoa, quả , hạt.
  2. Có rễ thân, lá, chưa có hoa, quả.
  3. Thân không phân nhánh, chưa có mạch dẫn, chưa có rễ chính thức, chưa có hoa. 
  4. Có rễ, thân, lá thật, có mạch dẫn, sinh sản bằng bào tử. 

Câu

  1.            

Điểm giống nhau giữa rêu và dương xỉ là :

  1. Có rễ, thân, lá thực sự                                                    
  2. Cây con mọc ra từ nguyên tản
  3. Sinh sản bằng bào tử                                                      
  4. Trong thân có mạch dẫn

Câu

  1.        

Cơ thể gồm một hoặc nhiều tế bào, cấu tạo rất đơn giản, có màu khác nhau và luôn luôn có chất diệp lục là đặc điểm của :

  1. Tảo                    
  2. Rêu                  
  3. Dương xỉ               
  4. Cây xanh có hoa

Câu

  1.        

Cây thông thuộc ngành Hạt Trần vì :

  1. Có thân gỗ lớn, mạch gỗ phức tạp.
  2. Sinh sản bằng hạt nằm lộ trên lá noãn hở.
  3. Cả A và B.
  4. Có thân gỗ lớn, có rễ, lá, hoa, quả, hạt.

Câu

  1.        

Trong các nhóm  thực vật dưới đây, nhóm thực vật nào gồm toàn  thực vật thuộc ngành Hạt trần ?

  1. Rau bợ, rau muống, rau cải, rau cần.
  2. Xu hào, cà rốt, su su, cà chua.
  3. Tuế, thông, bạch quả
  4. Mít, ổi, cà phê, thông.

Câu

  1.        

Giới Thực vật được chia thành các ngành:

  1. Tảo, Nấm, Vi khuẩn, Địa y.
  2. Tảo, Rêu, Dương xỉ, Hạt Trần, Hạt kín.
  3. Thực vật Một lá mầm và Thực vật hai lá mầm.
  4. Tảo, Nấm, Địa y, Rêu, Hạt Trần, Hạt kín.

Câu

  1.        

Tiêu chuẩn chính để phân biệt lớp 2 lá mầm và lớp 1 lá mầm là :

 A. Số lá mầm của phôi

 B. kiểu rễ

 C. số cánh hoa

 D. kiểu gân lá

Câu

  1.        

Những nhóm cây nào sau đây thuộc cây lớp hai lá mầm :

 A. lúa, ngô, đậu tương

 B. đậu tương, lạc, mướp

 C. mướp, lạc, lúa mì

 D. rau muống, cà chua, ngô

Câu

  1.        

Có mấy giai đoạn trong sự phát triển của giới thực vật ?

 A. 2 giai đoạn

 B. 3 giai đoạn

 C. 4 giai đoạn

 D. 5 giai đoạn

Câu

  1.        

Thực vật ở cạn xuất hiện trong điều kiện :

 A. khí hậu nóng ẩm

 B. lục địa mới xuất hiện

 C. khí hậu trở nên khô và lạnh

 D. lục địa mới xuất hiện, khí hậu nóng ẩm sau đó khí hậu trở nên khô và lạnh.

Câu

  1.        

Thực vật hạt kín xuất hiện trong điều kiện :

 A. khí hậu tiếp tục khô hơn do mặt trời chiếu sáng liên tục

 B. lục địa mới xuất hiện

 C. khí hậu trở nên khô và lạnh

 A. khí hậu nóng ẩm

Câu

  1.        

Tổ tiên chung của mọi sinh vật ngày nay là:

  1. các thực vật ở cạn đầu tiên.
  2. Tảo nguyên thủy.
  3. các cơ thể sống đầu tiên.
  4. Dương xỉ cổ.

 

II. Tự luận

Câu

  1.        

Trình bày sự phân bố và cấu tạo của tảo?

Câu

  1.        

Quan sát bằng mắt thường ở một cốc nước máy hoặc nước mưa và một cốc nước ao hồ lấy ở tầng mặt chỗ có nhiều váng. Em thấy có sự khác nhau như thế nào về màu nước

Câu

  1.        

Tại sao rêu chỉ sống được ở những nơi ẩm ướt?

Câu

  1.        

Than đá được hình thành như thế nào?

Câu

  1.        

Đã có thể coi nón như một hoa được không? Vì sao?

Câu

  1.        

So sánh đặc điểm sinh sản của cây thông và dương xỉ

Câu

  1.        

Trình bày đặc điểm chung của cây hạt kín?

Câu

  1.        

Vì sao hạt kín có thể phát triển đa dạng và phong phú như ngày nay ?

Câu

  1.        

Có thể phân biệt lớp 2 lá mầm và lớp 1 lá mầm dựa vào đặc điểm bên ngoài nào? Lấy ví dụ minh họa?

Câu

  1.        

Kể tên các ngành thực vật và nêu đặc điểm chính của các ngành đó?

Câu

  1.        

Kể tên một vài cây ăn quả đã được cải tạo cho phẩm chất tốt?

 

Hướng dẫn trả lời

I. Trắc nghiệm

Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

Câu 6

Câu 7

Câu  8

Câu 9

A

A

B

D

B

D

C

A

B

Câu 10

Câu 11

Câu 12

Câu 13

Câu 14

Câu 15

Câu 16

Câu 17

 

C

B

A

B

B

C

A

D

 

 

II. Tự luận

Câu

Đáp án

  1.            

- phân bố : chủ yếu ở môi trường nước

- cấu tạo : cơ thể gồm 1 hoặc nhiều tế bào, có cấu tạo đơn giản, có mà khác nhau và luôn luôn có chất diệp lục.

  1.            

Cốc nước máy có màu trắng.

Cốc nước ao hồ có màu xanh

Giải thích : cốc nước ao hồ xuất hiện tảo.

  1.            

- Sinh sản bằng bào tử

- Thân chưa phân nhánh, chưa có mạch dẫn, chưa có rễ chính thức

  1.            

Than đá được hình thành từ những rừng quyết cổ đại bị chết và bị vùi trong đất. dưới tác dụng của vi khuẩn, sức nóng và sức ép của tầng trên trái đất than đá.

  1.            

Không . vì : nón chưa có đầy đủ các bộ phận chính của 1 hoa.

  1.            

Cây thông : cơ quan sinh sản : nón. Có sự thụ tinh giữa hạt phấn ở nón đực và noãn ở nón cái để hình thành bào tử

Dương xỉ : cơ quan sinh sản : túi bào tử. bào tử trong túi bào tử rơi xuống đất sẽ mọc thành nguyên tản cây con.

  1.            

- Cơ quan sinh dưỡng : đa dạng, trong thân có mạch dẫn hoàn thiện

- Hạt nằm trong quả được bảo vệ tốt

- Đa dạng về hoa và quả

- Đa dạng về môi trường sống

  1.            

- Cơ quan sinh dưỡng : đa dạng, trong thân có mạch dẫn hoàn thiện

- Hạt nằm trong quả được bảo vệ tốt

- Đa dạng về hoa và quả

- Đa dạng về môi trường sống

  1.            

- Dựa vào đặc điểm bên ngoài của : kiểu rễ, kiểu gân lá, số cánh hoa, dạng thân…

- ví dụ : HS tự lấy

  1.            

- các ngành tảo : chưa có thân , lá , rễ, sống ở nước là chủ yếu

- ngành rêu : rễ giả , lá nhỏ hẹp, có bào tử, sống ở nơi ẩm ướt

- ngành dương xỉ : rễ thật, lá đa dạng, sống ở nơi khác nhau, có bào tử

- ngành hạt trần : rễ thật, lá đa dạng, sống ở nơi khác nhau, có nón

- ngành hạt kín : rễ thật, lá đa dạng, sống ở nơi khác nhau, có hoa và quả

  1.            

Cây chuối, cây táo, ….

 

 

 

 


              Mức độ

Chủ đề  

Biết

Hiểu

Vận dụng

Tổng

Tên

Chuẩn cần đánh giá

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

 

Cộng

 

4

2

2

4

2

2

16

 

Chương 9

Thông tin chung

* Khối: 6 Học kỳ: 2

* Chủ đề:  chương 9 – Vai trò của thực vật

* Chuẩn cần đánh giá:

- Nêu được vai trò của thực vật đối với động vật và người

- Giải thích được sự khai thác quá mức dẫn đến tàn phá và suy giảm đa dạng sinh vật

*  Trang số (trong chuẩn): trang 29

Câu hỏi và bài tập

I. Trắc nghiệm

Câu

  1.     

Nhờ đâu mà Thực vật có khả năng điều hòa khí hậu ?

  1. Quá trình quang hợp và hô hấp làm cân bằng C02 và O2 trong không khí.
  2. Lá cây ngăn bụi và khí độc giúp không khí trong lành.
  3. Tán lá cản bớt ánh sáng và tốc độ gió.

            D. Quá trình quang hợp và hô hấp làm cân bằng C02 và O2 trong không khí, lá cây ngăn bụi và khí độc giúp không khí trong lành.

Câu

  1.     

Nhờ đâu hàm lượng khí cacbôníc và ôxi trong không khí được ổn định?

  1. Nhờ quá trình hô hấp của thực vật.
  2. Nhờ quá trình quang hợp của thực vật.
  3. Nhờ quá trình thoát hơi nước của thực vật.

            D. Nhờ quá trình hô hấp và quá trình thoát hơi nước của thực vật.

Câu

  1.     

Nhờ đâu mà thực vật có khả năng bảo vệ đất và nguồn nước ?

  1. Thực vật có hệ rễ phát triển mạnh.
  2. Tán cây cản bớt sức nước chảy do mưa lớn gây ra.
  3. Thực vật có hệ rễ phát triển mạnh giữ đất, tán cây cản bớt sức nước chảy do mưa lớn gây ra.

            D. Tán lá cản bớt ánh sáng và tốc độ gió.

Câu

  1.     

Tại sao ở vùng bờ biển người ta phải trồng rừng ở phía ngoài đê ?

  1. Để chắn gió, chắn cát bay.
  2. Để hạn chế tác động của sóng biển vào chân đê.
  3. Để chắn gió, chắn cát bay và hạn chế tác động của sóng biển vào chân đê.

            D. Để lấy gỗ .

Câu

  1.     

Nhờ đâu thực vật( đặc biệt thực vật rừng ) có vai trò quan trọng trong việc chống xói mòn, sụt lở đất, hạn chế lũ lụt , giữ nguồn nước ngầm, tránh hạn hán ? 

  1. Nhờ thực vật có hệ rễ giữ đất.
  2. Nhờ tán cây cản bớt sức nước chảy do mưa lũ gây ra.
  3. Nhờ quá trình quang hợp và hô hấp của thực vật.

            D. Nhờ thực vật có hệ rễ giữ đất và nhờ tán cây cản bớt sức nước chảy do mưa lũ gây ra.

Câu

  1.     

Nếu không có Thực vật thì không có sự sống của con người và động vật vì :

  1. thực vật tạo nên chất hữu cơ cung cấp thức ăn cho đời sống con người và động vật.
  2. thực vật phân giải chất hữu cơ thành các chất vô cơ.
  3. khí ôxi  do cây nhả ra cần cho sự sống của người và động vật.
  4. thực vật tạo nên chất hữu cơ cung cấp thức ăn cho đời sống con người và động vật, thực vật phân giải chất hữu cơ thành các chất vô cơ, khí ôxi  do cây nhả ra cần cho sự sống của người và động vật.

Câu

  1.     

Lũ lụt,  hạn hán kéo dài nguyên nhân có thể do  :

  1. hiệu ứng nhà kính.
  2. thiên tai.
  3. khai thác quá mức rừng đầu nguồn.

            D. thiên tai và khai thác quá mức rừng đầu nguồn.

Câu

  1.     

Nguyên nhân dẫn tới sự suy giảm tính đa dạng của thực vật ở Việt Nam ?

  1. Nhiều loài cây có giá trị kinh tế đã bị khai thác bừa bãi cùng với sự tàn phá tràn lan các khu rừng .
  2. Số lượng nhiều loài cây bị giảm đáng kể.
  3. Những loài thực vật quý hiếm xuất hiện ngày càng nhiều.

            D. Số lượng nhiều loài cây bị giảm đáng kể và loài thực vật quý hiếm xuất hiện ngày càng nhiều.

Câu

  1.     

Vì sao thực vật nước ta rất phong phú và đa dạng nhưng chúng ta vẫn cần trồng thêm cây và bảo vệ chúng ?

  1. Vì do thiên tai, lũ lụt, hạn hán; do con người chặt phá, khai thác rừng bừa bãi làm giảm diện tích rừng.
  2. Vì do dân số tăng, nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm từ thực vật ngày càng tăng.
  3. Vì nhiều loài thực vật của nước ta đang có nguy cơ bị tiêu diệt.

           D. Vì do thiên tai, lũ lụt, hạn hán; do con người chặt phá, khai thác rừng bừa bãi làm giảm diện tích rừng, do dân số tăng, nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm từ thực vật ngày càng tăng và nhiều loài thực vật của nước ta đang có nguy cơ bị tiêu diệt.

 

II. Tự luận

Câu

  1.     

Nhờ đâu thực vật có khả năng điều hòa lượng khí oxi và cácbonic trong không khí? Điều này có ý nghĩa gì?

Câu

  1.     

Vì sao nói thực vật như một lá phổi xanh của con người?

Câu

  1.     

Vai trò của rừng trong việc hạn chế lũ lụt và hạn hán nhu thế nào?

Câu

  1.     

Thực vật có vai trò gì đối với động vật và đời sống con người?

Câu

  1.     

Nêu lợi ích của việc trồng rừng?

Câu

  1.     

Đa dạng của thực vật là gì? Nguyên nhân gì khiến cho đa dạng thực vật ở việt nam bị giảm sút?

Câu

  1.     

Cần phải làm gì để bảo vệ sự đa dạng của thực vật?

 

Hướng dẫn trả lời

I. Trắc nghiệm

Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

Câu 6

Câu 7

Câu 8

Câu 9

D

D

C

C

D

D

D

A

D

 

II. Tự luận

Câu

Đáp án

  1.  

- Hoạt động hô hấp của thực vật, động vật, cũng như các hoạt động của con người như: Sử dụng động cơ, nhà máy, đốt cháy,… đã sử dụng khí oxi và thải ra môi trường khí cacbonic.

- Nhờ quang hợp, thực vật đã hấp thụ khí cacbonic và nhả ra khí oxi, góp phần cân bằng các khí này trong không khí và duy trì các hoạt động sống bình thường của sinh vật.

  1.  

- Thực vật điều hòa hàm lượng khí oxi và cacbonic trong không khí

- Thực vật ngăn cản bụi và vi khuẩn

- Thực vật làm giảm nhiệt độ cao trong không khí

- Thực vật làm giảm hiệu ứng nhà kính

- Thực vật làm giảm ô nhiễm môi trường

  1.  

- Hệ rễ giữ đất, tán cây làm giảm sức nước chảy do mưa lớn gây ra giảm nguy lở đất, xói mòn đất giảm nguy cơ lũ lụt

- Khi nước chảy chậm nước thấm dẫn xuống đất giữ được nguồn nước ngầm tránh được hạn hán

  1.  

- Vai trò của thục vật đối với động vật:

+ Thông qua quá trình quang hợp , cây xanh nhả khí oxi và tạo chất hữu cơ cung cấp cho hoạt động sống của thực vật.

+Thực vật còn cung cấp nơi ở và nơi sinh sản cho động vật.

- Vai trò của thực vật đối với đời sống con người

+ Cung cấp lương thực, thực phẩm  cho con người.

+ Cung cấp củi đốt , cây gỗ làm nhà, xây dựng.

+ Cung cấp dược phẩm và nhiều công dụng khác. Tuy nhiên bên cạnh những cây có ích cũng như 1 số cây có hại cho sức khỏ con người nếu ta sử dụng chúng không đúng cách

  1.  

Ngoài những lợi ích trực tiếp của việc trồng rừng như: cung cấp cho con người củi đốt, cây gỗ làm nhà, xây dựng,…Việc trồng rừng còn góp phần giải quyết những hậu quả do sự thoái hóa rừng gây ra như:

- Điều hòa nhiệt độ, khí hậu.

- Hạn chế lũ lụt do mưa bão, duy trì được lượng nước ngầm và độ phì nhiêu của đất.

- Giảm bớt sự ô nhiễm không khí.

- Tạo môi trường sống thuận lợi cho sự phát triển của động vật

  1.  

*) Đa dạng của thực vật là:

- Tính đa dạng của thực vật là sự phong phú về các loài, các cá thể của loài và môi trường sống của chúng.

*) Sự suy giảm tính đa dạng của thực vật ở việt nam:

- Nhiều loài cây có giá trị kinh tế đã bị khai thác bừa bãi, cùng với sự tàn phá rừng tràn lan làm nhiều cây bị giảm đáng kể, nhiều loài trở nên hiếm và một số loài có nguy cơ bị tiêu diệt.

  1.  

- Ngăn chặn phá rừng để bảo vệ môi trường sống của thực vật.

-  Hạn chế việc khai thác bừa bãi các loài quý hiếm để bảo vệ số lượng.

- Xây dựng các vườn thực vật , vườn quốc gia… để bảo vệ các loài thực vật.

- Cấm buôn bán và xuất khẩu các loài hiếm.

- Giáo dục nhân dân cùng tham gia bảo vệ rừng.

 

 


              Mức độ

Chủ đề  

Biết

Hiểu

Vận dụng

Tổng

Tên

Chuẩn cần đánh giá

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

 

Cộng

 

1

4

4

1

1

1

12

 

Chương 10

Thông tin chung

* Khối: 6 Học kỳ: 2

* Chủ đề:  chương 10 Vi khuẩn – Nấm – Địa y

* Chuẩn cần đánh giá:

- Mô tả vi khuẩn là sinh vật nhỏ bé tế bào chưa có nhân, phân bố rộng rãi. sinh sản chủ yếu bằng  cách nhân đôi

- Nêu được vi khuẩn có  lợi cho sự phân hủy chất hữu cơ, góp phần hình thành mùn, dàu hỏa, than đá, góp phần lên men, tổng hợp vitamin, chất kháng sinh

- Nêu được nấm và vi khuẩn có hại gây nên 1 số bệnh cho cây, động vật và người.

- Nêu được cấu tạo, hình thức sinh sản,tác hại và công dụng của nấm.

- Nêu được cấu tạo và vai trò của Địa y

*  Trang số (trong chuẩn): trang 29 31

Câu hỏi và bài tập

I. Trắc nghiệm

Câu

1.

Vì sao vi khuẩn có hại ?

A. Nhiều vi khuẩn gây bệnh cho động vật, thực vật và người.

B. Vi khuẩn phân hủy chất hữu cơ gây ô nhiễm  môi trường.

C. Vi khuẩn làm hỏng thức ăn, gây ôi thiu, thối rữa thức ăn.

            D. Vi khuẩn phân hủy chất hữu cơ gây ô nhiễm  môi trường, gây bệnh cho động vật, thực vật và người và làm hỏng thức ăn.

Câu

2.

Vì sao nên trồng các cây họ Đậu để cải tạo đất ?:

  1. Các nốt sần ở rễ các cây họ Đậu do vi khuẩn cộng sinh có khả năng cố định đạm.
  2. Trồng các cây họ Đậu mà rễ có nốt sần sẽ bổ sung nguồn đạm cho đất.
  3. Trồng các cây họ Đậu mà rễ có nốt sần sẽ bổ sung nguồn lân.

           D. Trồng các cây họ Đậu mà rễ có nốt sần sẽ bổ sung nguồn  kali cho đất.

Câu

3.

Nấm có lợi ích ?

  1. Phân giải chất hữu cơ thành chất vô cơ.
  2. Sản xuất rượu , bia, chế biến một số thực phẩm.
  3. Làm thức ăn, làm thuốc.

            D. Phân giải chất hữu cơ thành chất vô cơ, sản xuất rượu , bia, chế biến một số thực phẩm, làm thức ăn, làm thuốc .

Câu

4.

Gọi là  cây nấm  đúng hay sai ?

  1. Đúng, vì nấm có mũ nấm, cuống nấm và chân nấm.
  2. Đúng, vì khi nấm phát triển mạnh sau cơn mưa trông như một rừng cây.
  3. Sai , vì Nấm không phải là Thực vật, không có các cơ quan : rễ, thân , lá, tế bào không có diệp lục.

            D. Sai, vì nấm sinh sản chủ yếu bằng bào tử.

Câu

5.

Tìm một ý không phải là vai trò của vi khuẩn ?

  1. Phân hủy các chất hữu cơ thành chất vô cơ cho cây sử dụng.
  2. Làm thức ăn cho người và vật nuôi.
  3. Góp phần hình thành than đá, dầu lửa.

          D. Một số có khả năng cố định đạm, lên men, làm sạch nguồn nước thải.

Câu

6.

Nói địa y đóng vai trò “ tiên phong mở đường “  vì :

  1. Địa y rất phổ biến trong thiên nhiên và sống được ở những nơi khô cằn.
  2. Địa y phân hủy đá thành đất, khi chết tạo thành một lớp mùn làm thức ăn cho thực vật khác đến sau.
  3. Địa y gồm tảo và nấm cộng sinh, thường sống bám  trên đá và các thân cây.

           D. Địa y rất phổ biến trong thiên nhiên và sống được ở những nơi khô cằn và phân hủy đá thành đất, khi chết tạo thành một lớp mùn làm thức ăn cho thực vật khác đến sau

 

II. Tự luận

Câu

7.

Vi khuẩn có vai trò gì trong thiên nhiên, trong nông nghiệp và công nghiệp?

Câu

8.

Phân biệt các hình thức sống sau đây của vi khuẩn và nêu thí dụ cho mỗi hình thức sống đó: ký sinh, hoại sinh, cộng sinh.

Câu

9.

Trình bày những điểm giống nhau và khác nhau về cấu tạo và dinh dưỡng giữa nấm mốc trắng và nấm rơm?

Câu

10.

Em hãy cho biết, muốn hạn chế những tác hại của nấm cần phải làm gì?

Câu

11.

Trình bày những điểm giống nhau và khác nhau giữa nấm và vi khuẩn?

Câu

12.

Địa y là gì? Quan hệ giữa các dạng sinh vật trong Địa y thể hiện như thế nào?

 

Hướng dẫn trả lời

I. Trắc nghiệm

Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

Câu 6

D

A

D

C

C

D

 

II. Tự luận

Câu

Đáp án

  1.                 

- Đối với thiên nhiên: Vi khuẩn  tham gia vào sự tuần hoàn vật chất trong tự nhiên, chúng phân hủy các hợp chất hữu cơ(như xác động vật, thực vật,…) thành các chất vô cơ(như nước, khí cacbonic,…) cho cây sử dụng.

- Trong công nghiệp: Nhiều vi khuẩn được ứng dụng trong công nghiệp như: sản xuất vitamin, axít amin, protêin, làm sạch nước thải và môi trường.

- Trong nông nghiệp: Một số vi khuẩn sống cộng sinh với rễ của các cây họ đậu, tạo được chất đạm bổ sung cho đất trồng. Vi khuẩn còn có tác dụng làm đất tơi xốp, thoáng khí.

 

  1.                 

 

          Ký sinh

           Hoại sinh

           Cộng sinh

- Lối sống bám vào cơ thể sống khác(gọi là vật chủ).

- Gây hại cho vật chủ và lấy chất hữu cơ của vật chủ.

- Thí dụ: vi khuẩn ký sinh gây bệnh ở người như : tả, thương hàn, bạch cầu, uốn ván.

- Sống dựa vào nguồn chất hữu cơ có sẵn.

- Phân giải và làm cạn kiệt nguồn chất hữu cơ đó.

 

- Thí dụ: vi khuẩn gây ôi thiu thức ăn, vi khuẩn gây thối trên xác động vật.

- Vi khuẩn cùng sống với một cơ thể sông khác.

- Cả vi khuẩn và cơ thể sống khác đều cùng có lợi trong qua trình đó.

- Thí dụ: Vi khuẩn cộng sinh với rễ các cây họ đậu.

 

 

  1.                 

+ Giống nhau:

- Đều được cấu tạo bởi nhiều tế bào.

- Cơ quan sinh dưỡng đều có dạng hình sợi.

- Trong tế bào đều không có chúa chất diệp lục.

- Đều có lối dinh dưỡng hoại sinh: hút nước và chất hữu cơ có sẵn trong môi trường.

+ Khác nhau:

                   Nấm mốc trắng

                          Nấm rơm

- Giữa các tế bào trong sợi nấm không có màng ngăn.

- Nguồn dinh dưỡng thường là thực phẩm thiu( bánh mì, cơm,…)

- Sợi nấm gồm nhiều tế bào phân biệt nhau bởi màng ngăn.

- Nguồn dinh dưỡng thương là rơm, rạ mục.

  1.            

+ Đối với nấm gây bệnh cho cây trồng:

- Cần tiêu diệt chúng bằng cách nắm vững chu trình phát triển của chúng để tác dụng thích hợp.

- Khi phát hiện bệnh cần phun thuốc, đốt cây bệnh kịp thời không cho lan sang cây khác.

+ Đối với nấm gây bệnh cho người : Hạn chế tác hại của chúng bằng cách

- Giữ vệ sinh cơ thể

- Quần áo, thuốc men, đồ dùng, thức ăn,… phải được giữ vệ sinh, bảo quản nơi khô ráo, tránh ẩm mốc

- Quần áo giặt sạch phơi ra nắng cũng tránh được nấm mốc

Khi sử dụng nấm làm thức ăn phải cẩn thận để tránh ngộ độc. nếu bị ngộ độc phải kịp thời rửa ruột và đưa đến bệnh viện.

  1.            

+ Đặc điểm về hình dạng và cấu tạo

- Về hình dạng: Địa y có thể hình vẩy, đó là những bản mỏng, dính chặt vào vỏ cây hoặc hình cành trông giống như một cành cây nhỏ phân nhánh, dạng búi sợi mắc vào cành cây.

- Cấu tạo: Gồm những tế bào tảo màu xanh xen lẫn với những sợi nấm chằng chịt không màu.

+ Vai trò của Địa y

- Địa y phân hủy đá thành đất và khi chế tạo thành lớp mùn làm thức ăn cho các thực vật đến sau

- Một số địa y làm thức ăn chủ yếu của loài hươu bắc cực

- Địa y còn được sử dụng chế tạo rượu, nước hoa, phẩm nhuộm, làm thuốc

  1.            

- Địa y là do sự cộng sinh giữa một số loại nấm và tảo.

- Quan hệ giữa tảo và nấm trong Địa y thể hiên như sau:

+ Các sợi nấm hút nước và muối khoáng cung cấp cho tảo

+Tảo nhờ có diệp lục chế tạo từ những chất  do nấm cung cấp thành chất hữu cơ cung cấp cho cả hai bên.

 

 

 

 

nguon VI OLET