Chuyên đề 3 : Dạy học hình biểu diễn của một hình không gian trong quan hệ vuông góc
Mở đầu
Trong dạy học Toán, đi cùng với việc bồi dưỡng tư duy là việc bồi dưỡng trí tưởng tượng không gian cho học sinh. Không có trí tượng không gian thì không có sự sáng tạo nào hết. Bởi vì cái được sáng tạo là cái mới, cái chưa có nên phải tưởng tượng ra nó. Còn các nhà khoa học cũng cho rằng trong khoa học sáng tạo, “trí tưởng tượng quan trọng hơn hiểu biết”.
Hình học không gian là một bộ môn Toán học nghiên cứu các tính chất của những hình trong không gian.Việc nghiên cứu các hình trong không gian dựa trên hình biểu diễn của chúng trên mặt phẳng.Việc biểu diễn các hình không gian trên mặt phẳng là công việc thực sự khó khăn, mới mẻ đối với học sinh khi học Hình học không gian.
Giáo dục Toán học nhằm phát triển suy luận và vun trồng cho học sinh những khả năng trừu tượng hóa, nó mang đến tính chặt chẽ trong tư duy và chính xác trong diễn đạt.Nó đưa lại những hiểu biết và những kĩ năng trong lĩnh vực số và hình, đồng thời rèn luyện những phương pháp làm việc, nó kích thích trí tưởng tượng.
Một yêu cầu quan trọng của việc dạy Hình học không gian là: thông qua việc cung cấp tri thức và rèn luyện kĩ năng, chú ý phát triển các năng lực trí tuệ, trí tưởng tượng không gian tư duy lôgic và ngôn ngữ chính xác, tư duy thuật toán, kĩ năng tính toán, . . . đồng thời rèn luyện các phẩm chất của tư duy như linh hoạt, độc lập, sáng tạo . . .
Phân môn Hình học không gian rất có điều kiện để phát triển trí tưởng tượng không gian cho học sinh.Để góp phần giải quyết một số khăn trong việc vẽ hình biểu diễn của hình không gian, rèn luyện một số kĩ năng tư duy trên hình biểu diễn của hình không gian, đồng thời góp phần nâng cao và phát triển trí tưởng tượng không gian cho người học.
Hình học không gian ở lớp 11 được thực hiện trong chương 2 và chương 3.Thực tế cho thấy việc dạy học hình biểu diễn của một hình không gian cho học sinh không thể hoàn thiện ngay trong những bài học đầu tiên mà được hoàn thiện dần trong suốt quá trình học của các em.Bằng kinh nghiệm giảng dạy và tham khảo nhiều tài liệu, các giáo viên trong tổ toán đã thực hiện nghiên cứu 3 chuyên đề liên qua tới dạy học hình biểu diễn của hình không gian cho học sinh lớp 11.
Chuyên đề 1:
Trong chuyên đề này, tác giả đã giúp học sinh biết vẽ những hình trực quan, giúp người học quan sát tốt kết hợp với tư duy logic để có thể nhận biết chính xác vị trí tương đối của các đối tượng cơ bản (điểm, đường thẳng, mặt phẳng) trên hình.
Chuyên đề 2:
Bằng việc tiếp nối và phát triển các kết quả của chuyên đề thứ nhất, tác giả đã giúp học sinh nhận thức sâu hơn các tính chất được thể hiện trên hình, học sinh biết huy động kiến thức cũng như áp dụng các kết quả trong hình học phẳng để chứng minh các bài toán quan hệ song song.
Khác với quan hệ song song, hình biểu diễn của hình không gian không còn thể hiện đúng các tính chất vuông góc như trong hình học phẳng nữa. Để làm được các bài toán chứng minh hay tính toán trong chương này yêu cầu người học phải tập trung cao độ kết hợp với trí tưởng tượng không gian tốt mới có thể giải được. Nhằm giúp học sinh hoàn thiện hơn trong cách vẽ hình và tư duy trên hình, tôi tiếp tục thực hiện nghiên cứu chuyên đề 3: “Dạy học hình biểu diễn của một hình không gian trong quan hệ vuông góc”
NỘI DUNG
Dạy học vẽ hình
Việc vẽ hình lên mặt phẳng là rất quan trọng song thường khó khăn đối với học sinh. Ngay từ những tiết học đầu tiên giáo viên cần phải giúp học sinh làm quen dần với việc biểu diễn này. Kĩ năng biểu diễn hình giúp học sinh phát triển trí tưởng tượng không gian và nhận thức tốt hơn những quan hệ trong hình đó.
Thông qua việc vẽ hình sẽ giúp học sinh hiểu sâu hơn và có thể phân biệt được các biểu tượng hình học một cách rõ ràng. Các biểu tượng không gian được khắc sâu và trở thành điểm tựa vững chắc cho việc tiếp thu những biểu tượng không gian mới và nâng cao trí tưởng tượng không gian.
Hình không gian rất đa dạng, muôn hình muôn vẽ, ở mỗi góc độ quan sát khác nhau sẽ cho những hình biểu diễn cũng khác nhau. Vì vậy khi vẽ hình, học sinh sẽ tiến hành các hoạt động phân tích thử, vẽ thử, sau đó nhìn nhận ra những điểm chưa tốt của hình vẽ và rút kinh nghiệm, đồng thời người học luôn
nguon VI OLET
