chuyên đề NV9

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng thấp

   Vận dụng cao

- Nhớ được những nét chính về tác giả, tác phẩm ( cuộc đời và sự nghiệp, hoàn cảnh sáng tác, thể loại…)

- Nhận biết được những hình ảnh chi tiết tiêu biểu, nhớ được các đoạn thơ, bài thơ.

- Nhận diện về các phép tu từ được sử dụng trong bài thơ.

- Nhớ được một số đặc  điểm thơ VN hiện đại.

- Giải thích ý nghĩa nhan đề của bài thơ, nét độc đáo trong nhan đề của bài thơ.

- Chỉ ra được sự ảnh hưởng, chi phối nổi bật của hoàn cảnh sáng tác đến tác phẩm.

- Chỉ ra được giá trị nội dung nghệ thuật, tư tưởng của đoạn thơ, bài thơ.

Chỉ ra được tác dụng của các biện pháp tu từ sử dụng trong đoạn thơ, bài thơ.

- Chỉ ra được một số đặc điểm của thơ VN hiện đại qua các VB.

- So sánh để thấy được điểm giống và khác nhau về hình ảnh người lính trong hai bài thơ ở hai thời kì kháng chiến.

- Vận dụng những hiểu biết về tác giả và hoàn cảnh ra đời của tác phẩm để lí giải giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ

- Khái quát đặc điểm phong cách sáng tác của mỗi tác giả.

- Cảm nhận được ý nghĩa của một số chi tiết, hình ảnh... đặc sắc trong đoạn thơ, bài thơ.

- Trình bày được cảm nhận, ấn tượng của cá nhân về giá trị nội dung và nghệ thuật của VB.

- Nhận xét khái quát đặc điểm và những đóng góp của thơ hiện đại nói chung.

- Vận dụng hiểu biết về tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh ra đời…để phân tích lí giải giá trị nội dung, nghệ thuật của bài thơ khác viết về hình ảnh người lính trong kháng chiến không có trong SGK.

- Trình bày những kiến giải, phát hiện riêng của cá nhân về bài thơ.

- Vận dụng những kiến thức tổng hợp để xây dựng những đoạn văn, bài văn, giải quyết những vấn đề được đặt ra trong mỗi tác phẩm có sự kết nối từ văn bản đến thực tiễn cuộc sống.

- Biết tự đọc và khám phá các giá trị của một văn bản mới cùng thể loại.

- Sáng tác được truyện, vẽ tranh minh họa.

- Nghiên cứu khoa học, dự án…

• Sử dụng kĩ thuật động não

* Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu chung

- Döïa vaøo chuù thích */sgk, em haõy trình baøy nhöõng hieåu bieát cuûa mình veà cuoäc ñôøi vaø söï nghieäp cuûa taùc giaû ?

- GV treo chaân dung taùc giaû.

- GV: Chính Höõu laø ngöôøi lính trung ñoaøn Thuû ñoâ trôû thaønh nhaø thô quaân ñoäi. Thô cuûa oâng haàu nhö chæ vieát veà ngöôøi lính vaø hai cuoäc khaùng chieán, ñaëc bieät laø nhöõng tình caûm cao ñeïp cuûa ngöôøi lính, nhö  tình ñoàng chí, ñoàng ñoäi, tình queâ höông, söï gaén boù giöõa tieàn tuyeán vaø haäu phöông,…

- Baøi thô ñöôïc laøm theo theå thô gì, saùng taùc vaøo thôøi gian naøo vaø coù xuaát xöù töø ñaâu ?

I/ Tìm hieåu chung:

1/ Taùc giaû:

- Chính Höõu teân thaät laø Traàn Ñình Ñaéc (1926-2007) queâ ôû Haø Tónh.

- Laø nhaø thô quaân ñoäi, chuû yeáu saùng taùc veà nhöõng ngöôøi chieán só quaân ñoäi- nhöõng ngöôøi ñoàng ñoäi cuûa oâng trong 2 cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp vaø choáng Mó.

- GV: Chính Höõu cuøng ñôn vò tham gia chieán ñaáu trong chieán dòch Vieät Baéc (thu ñoâng 1947). Trong chieán dòch aáy, cuõng nhö nhöõng naêm ñaàu cuûa cuoäc khaùng chieán, boä ñoäi ta coøn heát söùc thieáu thoán. Nhöng nhôø tinh thaàn yeâu nöôùc, yù chí chieán ñaáu vaø tình ñoàng chí, ñoàng ñoäi, hoï ñaõ vöôït qua taát caû ñeå laøm neân chieán thaéng. Sau chieán dòch Vieät Baéc, Chính Höõu vieát baøi thô “Ñoàng chí” vaøo ñaàu naêm 1948, taïi nôi oâng phaûi naèm ñieàu trò beänh. Baøi thô laø söï theå hieän nhöõng tình caûm tha thieát, saâu saéc cuûa taùc giaû vôùi nhöõng ngöôøi ñoàng chí, ñoàng ñoäi cuûa mình.

* Hoaït ñoäng 2: Ñoïc- hieåu vaên baûn

- GV höôùng daãn HS caùch ñoïc:  Ñoïc chaäm, theå hieän tình caûm chaân thaønh, nhaán gioïng ôû nhöõng töø ngöõ bieåu caûm trong moãi ñoaïn. Ba doøng cuoái baøi caàn ñoïc vôùi nhòp chaäm hôn vaø gioïng hôi leân cao ñeå khaéc hoïa ñöôïc nhöõng hình aûnh vöøa cuï theå vöøa giaøu yù nghóa bieåu töôïng trong caùc caâu thô ñoù.

- GV ñoïc maãu 1 ñoaïn, HS ñoïc tieáp ñeán heát.

-> Nhaän xeùt caùch ñoïc.

- Nhaän xeùt veà soá caâu, soá tieáng vaø caùch gieo vaàn cuûa baøi thô ? So saùnh vôùi caùc theå thô ñaõ hoïc ?   (Baøi thô thuoäc theå thô töï do hieän ñaïi, soá caâu, soá tieáng vaø caùch gieo vaàn, ngaét nhòp khaù töï do, khoâng goø boù).

- Theo em, ñieàu gì ñaõ khôi nguoàn caûm höùng cho taùc giaû ñeå saùng taùc baøi thô naøy ? (Ñeà taøi maø baøi thô ñeà caäp ñeán laø gì ?)

 (Ñoù laø tình ñoàng chí, ñoàng ñoäi cuûa nhöõng ngöôøi lính trong nhöõng naêm ñaàu cuûa cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp gian khoå)

- Boá cuïc cuûa VB ñöôïc chia laøm maáy phaàn ? Haõy chæ ra giôùi haïn vaø noäi dung töøng phaàn ?

- Söû duïng kó thuaät ñoäng naõo 

- HS trình baøy mieäng -> Em khaùc nhaän xeùt, boå sung.

- GV choát laïi      (3 phaàn:

+ 7 caâu thô ñaàu: Cô sôû cuûa tình ñoàng chí.

+ 10 caâu tieáp theo: Bieåu hieän vaø söùc maïnh cuûa tình ñoàng chí.

+ 3 caâu cuoái: Hình töôïng cao ñeïp cuûa ngöôøi lính)

- HS ñoïc laïi 7 caâu thô ñaàu.

-  Nhaéc laïi noäi dung chính cuûa ñoaïn thô naøy ?

- Caâu thô naøo giôùi thieäu veà queâ höông cuûa nhöõng ngöôøi chieán só caùch maïng ?

- Em coù nhaän xeùt gì veà caùch söû duïng töø ngöõ ôû ñaây ?

- Taùc gæa lí giaûi tình ñoàng chí, ñoàng ñoäi ñöôïc hình thaønh treân cô sôû naøo ?

2/ Taùc phaåm:

- Theå thô: töï do

- Saùng taùc ñaàu naêm 1948.

- Trích taäp thô “Ñaàu suùng traêng treo” (1966).

II/ Ñoïc- hieåu vaên baûn:

1/ Cô sôû cuûa tình ñoàng chí:

- Queâ höông anh nöôùc maën, ñoàng chua

- Laøng toâi ngheøo ñaát caøy leân soûi ñaù.

-> Thaønh ngöõ, töø ngöõ moäc maïc, giaûn dò.

(Töông ñoàng veà caûnh ngoä, hoï ñeàu xuaát thaân töø noâng thoân, laø nhöõng ngöôøi noâng daân ngheøo ôû nhöõng laøng queâ “nöôùc maën ñoàng chua”, “…ngheøo ñaát caøy leân soûi ñaù”)

-Em hieåu theá naøo laø “nöôùc maën ñoàng chua”, “ñaát caøy leân soûi ñaù” ?

 (“Nöôùc maën, ñoàng chua” laø hình aûnh 1 vuøng chieâm truõng nhö Nam Haø, Thaùi Bình, Nam ñònh quanh naêm chieâm kheâ muøa thoái. “ñaát caøy leân soûi ñaù” laø hình aûnh vuøng queâ trung du vôùi ñaát ñaù caèn coãi ôû mieàn ngöôïc)

- Söï gaëp gôõ giöõa hoï ñöôïc moâ taû nhö theá naøo ?

 (Hoï voán laø nhöõng ngöôøi “xa laï”, cuoäc chieán ñaáu chung cuûa daân toäc ñaõ taäp hôïp hoï beân nhau trong moät nhieäm vuï môùi ñoù laø ñaùnh giaëc cöùu nöôùc: “Suùng beân suùng” chung muïc ñích chieán ñaáu “ ñaàu saùt beân ñaàu” chung lí töôûng. Söï seû chia gian khoå ñaõ gaén boù hoï vôùi nhau trong moät tình caûm môùi thaønh ñoâi tri kæ: “ñeâm reùt chung chaên thaønh ñoâi tri kæ”)

- HS ñoïc chuù giaûi “Tri kæ” / sgk.

? Toùm laïi tình ñoàng chí ñaõ ñöôïc hình thaønh töø nhöõng cô sôû naøo ?

- GV bình: Döôøng nhö khoâng coøn söï xa caùch giöõa hoï: Tình ñoàng chí vaø tình baïn tri kæ ñaõ hoaø laøm moät, gaén keát hoï moät caùch ñaëc bieät. Ñoù laø caûnh “Baùt côm seû nöûa chaên sui ñaép cuøng”, nhöõng caùi chung aáy ñaõ bieán nhöõng con ngöôøi xa laï thaønh tri kæ. Döôøng nhö caøng gian khoå, khoù khaên, tình caûm cuûa hoï caøng saâu naëng. Hoï trôû thaønh nhöõng ngöôøi baïn cuøng chung lí töôûng, chung muïc ñích cao caû: Chính vì vaäy hoï ñaõ trôû thaønh ñoàng chí cuûa nhau hoï saün saøng chia seû nhöõng nieàm vui, khoù khaên,…

? Em coù caûm nhaän gì veà doøng thô thöù 7 ? Taïi sao taùc giaû laïi haï moät doøng thô ñaëc bieät chæ vôùi 2 tieáng “Ñoàng chí !” vaø daáu chaám than ?

- HS ñoïc chuù thích 1 / sgk.

- GV: Caâu thô taïo 1 noát nhaán, noù vang leân nhö 1 söï phaùt hieän, 1 lôøi khaúng ñònh, ñoàng thôøi laïi  nhö 1 caùi baûn leà gaén keát ñoaïn ñaàu vaø ñoaïn thöù hai cuûa baøi thô. Saùu caâu thô ôû tröôùc 2 tieáng aáy laø coäi nguoàn vaø söï hình thaønh cuûa tình ñoàng chí keo sôn giöõa nhöõng ngöôøi ñoàng ñoäi. Möôøi caâu tieáp theo laø nhöõng bieåu hieän cuï theå vaø caûm ñoäng cuûa tình ñoàng chí giöõa nhöõng ngöôøi lính.

- HS ñoïc 10 caâu thô tieáp theo.

- Söû duïng kó thuaät “Ñoïc hôïp taùc” 

- Môû ñaàu ñoaïn 2 laø nhöõng taâm söï gì cuûa ngöôøi lính ?

- Qua nhöõng caâu thô treân, em caûm nhaän ñöôïc tình caûm gì cuûa nhöõng ngöôøi lính ?     (Ñoù laø söï caûm thoâng, chia seû taâm tö tình caûm, thaáu hieåu noãi loøng cuûa nhau)

=> Töông ñoàng veà caûnh ngoä, ñeàu xuaát thaân töø noâng daân, cuøng chung giai caáp, cuoäc soáng ngheøo khoù.

- Suùng beân suùng,

  Ñaàu saùt beân ñaàu

-> Cuøng chung muïc ñích, lí töôûng chieán ñaáu vì ñoäc laäp töï do cuûa Toå quoác.

-  Ñeâm reùt chung …tri kæ

-> Hình aûnh cuï theå, giaûn dò, gôïi caûm.

=> Chia ngoït seû buøi trong cuoäc chieán ñaáu ñaày gian khoå.

- Ñoàng chí !

-> Caâu ñaëc bieät

=> Ñænh cao cuûa tình baïn, keát tinh cuûa moïi caûm xuùc, tình caûm keo sôn cuûa nhöõng ngöôøi cuøng lyù töôûng.

2/ Nhöõng bieåu hieän vaø söùc maïnh cuûa tình ñoàng chí:

- Töø “maëc keä” cho thaáy thaùi ñoä cuûa ngöôøi lính ? Ñoù coù phaûi laø söï voâ taâm, voâtình, voâ traùch nhieäm khoâng ?

(Khoâng, ñoù laø thaùi ñoä döùt khoaùt hoï boû laïi taát caû ra ñi vì  nghóa lôùn (leân ñöôøng toøng quaân gieát giaëc) - Nhö trong baøi thô “ Ñaát nöôùc” nhaø thô Nguyeãn Ñình Thi coù vieát:

              “Ngöôøi ra ñi ñaàu khoâng ngoaûnh laïi

                Sau löng theàm naéng laù rôi ñaày”

- Qua phaân tích, theo em nhöõng taâm tö, noãi loøng cuï theå cuûa caùc anh laø gì ?

- Taùc giaû ñaõ söû duïng pheùp NT gì trong caâu thô “gieáng nöôùc...ra lính” ?

(Ñoái vôùi caùc chaøng trai ra traän, noãi nhôù nhaø, nhôù queâ höông laø thöôøng tröïc. Caùc anh ra ñi mang theo hình boùng queâ nhaø, bôûi nôi ñoù coù boùng daùng ngöôøi thaân, coù nhöõng kyû nieäm yeâu daáu (pheùp hoaùn duï) hay chính taám loøng khoâng nguoâi nhôù queâ höông cuûa caùc anh ñaõ thoåi cho caûnh vaät queâ höông 1 tình caûm gioáng con ngöôøi (nhaân hoùa).

- Nhöõng gian khoå thieáu thoán hoï ñaõ cuøng seû chia ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo ?

- Em haõy chæ ra caáu truùc vaø pheùp tu töø maø taùc giaû vaän duïng ôû nhöõng caâu thô naøy ?

- Töø ñoù em caûm nhaän ñöôïc gì veà tình caûm vaø cuoäc soáng cuûa nhöõng ngöôøi lính ?

- GV:  Cuøng caûnh ngoä xuaát thaân ñeàu laø nhöõng ngöôøi ngheøo khoå neân caùc anh deã thoâng caûm cho nhau hôn.  Chính trong ÑK soáng chung haøng ngaøy maø caùc anh ñaõ gaén boù vôùi nhau traûi  qua nhöõng gian lao, thieáu thoán toät cuøng: ñoù laø nhöõng côn soát reùt röøng taøn phaù cô theå: “Ñoùi reùt bao laàn xeù thòt da- Khuoân maët ñaõ leân maøu beänh taät (vaøng, xanh cuûa vieâm gan, laù laùch)… Hoaëc nhöõng traän soát reùt röøng laøm toùc khoâng moïc noåi “Taây Tieán...döõ cai huøm”.  Trang phuïc phong phanh giöõa muøa ñoâng giaù laïnh (aùo raùch, quaàn vaù, chaân khoâng giaøy). Nhöng gian lao thieáu thoán caøng laøm noåi baät veû ñeïp cuûa anh boä ñoäi: saùng leân nuï cöôøi cuûa ngöôøi lính (mieäng cöôøi buoát giaù”). Ñoù laø nhöõng chi tieát thaät ñaõ ñöôïc choïn loïc neân vöøa chaân thöïc vöøa coù söùc gôïi caûm cao.

- Söï seû chia aáy ñöôïc dieãn taû qua caâu thô naøo ?

 (Caâu thô vöøa theå hieän söï gaén boù saâu naëng giöõa nhöõng ngöôøi lính vöøa giaùn tieáp theå hieän söùc maïnh cuûa nhöõng tình caûm aáy. Döôøng nhö chæ baèng moät cöû chæ “tay naém laáy baøn tay” maø nhöõng ngöôøi lính nhö ñöôïc tieáp theâm söùc maïnh vöôït qua moïi gian khoå -> theå hieän söï ñoaøn keát, söï gaén boù vaø caû nieàm quyeát taâm höùa heïn laäp coâng).

- Ruoäng nöông göûi baïn…

- Gian nhaø khoâng maëc keä…

- Gieáng nöôùc goác ña nhôù…

-> Nhaân hoùa

-> Noãi nhôù queâ nhaø caûm thoâng saâu xa nhöõng taâm tö noãi loøng cuûa nhau => Quyeát taâm leân ñöôøng toøng quaân gieát giaëc.

- …côn ôùn laïnh

- Soát run ngöôøi …

- Aùo anh raùch vai

- Quaàn toâi coù vaøi maûnh vaù

- Mieäng cöôøi buoát giaù

- Chaân khoâng giaøy

-> Ngheä thuaät ñoái xöùng kieåu soùng ñoâi, hình aûnh thöïc.

=> Laïc quan, gaén boù chia seû nhöõng gian khoå, thieáu thoán cuûa cuoäc ñôøi ngöôøi lính.

- Thöông nhau tay naém laáy baøn tay

-> Tình caûm gaén boù, yeâu thöông, ñoäng vieân, truyeàn söùc maïnh laøm neân chieán thaéng.

- GV bình: Trong 2 cuoäc khaùng chieán thaàn thaùnh cuûa daân toäc, tình ñoàng chí, ñoàng ñoäi ñaõ trôû thaønh 1 söùc maïnh thieâng lieâng, voâ giaù giuùp nhöõng ngöôøi lính truï vöõng nôi chieán tröôøng bom ñaïn, giaønh chieán thaéng tröôùc quaân thuø. Tình ñoàng chí giöõa nhöõng ngöôøi baïn chieán ñaáu ñaõ trôû thaønh 1 phaàn khoâng theå thieáu trong c/soáng cuûa hoï.

- HS ñoïc 3 caâu thô coøn laïi vaø nhaéc laïi noäi dung ?

- Baøi thô keát thuùc baèng hình aûnh naøo ? Haõy phaân tích neùt ñeïp cuûa böùc tranh aáy ?

- GV:  Trong böùc tranh treân, noåi leân treân neàn caûnh röøng ñeâm gía reùt laø 3 hình aûnh gaén keát vôùi nhau: ngöôøi lính, khaåu suùng vaø vaàng traêng. Trong caûnh “ röøng hoang söông muoái”, nhöõng ngöôøi lính phuïc kích, “ñöùng caïnh beân nhau chôø giaëc tôùi”. Söùc maïnh cuûa tình ñoàng ñoäi ñaõ giuùp hoï vöôït leân taát caû nhöõng khaéc nghieät cuûa thôøi tieát vaø moïi gian khoå, thieáu thoán. Tình ñoàng chí ñaõ söôûi aám hoï giöõa nôi “röøng hoang söông muoái” laø 1 khung caûnh thaät. Röøng muøa ñoâng ôû Vieät Baéc raát laïnh, nhaát laø vaøo nhöõng ñeâm coù söông muoái. Söông muoái laøm buoát teâ da nhö nhöõng muõi kim chaâm vaø ñeán luùc naøo ñoù baøn chaân teâ cöùng ñeán maát caûm giaùc. Taát caû nhöõng gian khoå ñoù thaät khoù coù theå keå heát nhöng hoï vaãn vöôït leân ñöôïc nhôø söï gaén boù, tieáp söùc cuûa tình ñoàng ñoäi.

- Hình aûnh “ñaàu suùng traêng treo” gôïi cho em nhöõng lieân töôûng gì ?

- GV: Ngoaøi tình ñoàng chí, ngöôøi lính trong caûnh phuïc kích giaëc giöõa röøng khuya coøn coù 1 ngöôøi baïn nöõa, ñoù laø vaàng traêng. “Ñaàu suùng traêng treo” laø h/ aûnh ñöôïc nhaän ra töø nhöõng ñeâm haønh quaân, phuïc kích cuûa chính taùc giaû. Nhöng h/ aûnh aáy coøn mang yù nghóa bieåu töôïng, ñöôïc gôïi ra bôûi nhöõng lieân töôûng phong phuù. Suùng vaø traêng laø gaàn vaø xa, thöïc taïi vaø mô moäng, chaát chieán ñaáu vaø chaát tröõ tình, chieán só vaø thi só…Ñoù laø caùc maët boå sung cho nhau, haøi hoaø vôùi nhau cuûa cuoäc ñôøi ngöôøi lính CM. Xa hôn, ñoù cuõng coù theå xem laø bieåu töôïng cho thô ca k/chieán- neàn thô keát hôïp vôùi chaát hieän thöïc vaø caûm höùng laõng maïn. “Ñaàu suùng traêng treo” ñaõ ñöôïc choïn laøm nhan ñeà cho taäp thô chính cuûa Chính Höõu.

-Theo em, böùc tranh / sgk minh hoaï cho chi tieát, hình aûnh naøo trong baøi thô ? (Minh hoïa cho 3 doøng thô cuoái)

- Qua baøi thô em caûm nhaän ñöôïc ñieàu gì veà hình aûnh ngöôøi lính trong khaùng chieán choáng Phaùp cuûa daân toäc ta ?

3/ Hình töôïng cao ñeïp cuûa ngöôøi lính:

- Röøng hoang, söông muoái

- Ñöùng caïnh…

- Ñaàu suùng traêng treo

-> Buùt phaùp hieän thöïc vaø caûm höùng laõng maïn.

-> Saùt caùnh beân nhau baát chaáp nhöõng gian khoå thieáu thoán.

=> Böùc tranh ñeïp veà ngöôøi lính trong khaùng chieán choáng Phaùp.

* TOÅNG KEÁT:

- Neâu neùt chính veà giaù trò ngheä thuaät vaø noäi dung cuûa baøi thô  ?

- Söû duïng kó thuaät “Trình baøy 1 phuùt”

- HS trình baøy mieäng -> Em khaùc nhaän xeùt, boå sung.

- GV choát laïi.

 (Ngoân ngöõ giaûn dò chaân thöïc, coâ ñoïng, giaøu söùc bieåu caûm, coù tính khaùi quaùt cao -> tình ñoàng chí keo sôn gaén boù ; Buùt phaùp  taû thöïc keát hôïp vôùi laõng maïn)

- Trong baøi “ Ñoàng chí” caâu thô vaø hình aûnh naøo laøm em xuùc ñoäng nhaát? Vì sao ?

- GV choát yù- HS ñoïc ghi nhôù sgk / 131.

- Qua baøi hoïc em haõy ruùt ra yù nghóa cuûa vaên baûn ?

- Phöông thöùc bieåu ñaït chính cuûa VB laø gì ?    (Bieåu caûm)

- Ngoaøi ra coøn coù söï ñan xen cuûa nhöõng phöông thöùc bieåu ñaït naøo khaùc?                

                                                                            (Töï söï, mieâu taû) 

* Hoaït ñoäng 3: Luyeän taäp + Höôùng daãn töï hoïc

- HS ñoïc baøi taäp 2.

* Söû duïng kó thuaät “Vieát tích cöïc” 

- HS laøm vaøo phieáu hoïc taäp cuûa mình (thôøi gian khoaûng 6 phuùt)

- GV gôïi yù caùch vieát:

  + Ba caâu cuoái laø söï keát thuùc baøi thô baèng hình aûnh ñaëc saéc (daãn 3 caâu thô vaøo)

  + Böùc tranh ñeïp veà tình ñoàng chí, ñoàng ñoäi- laø hình aûnh bieåu töôïng cho cuoäc ñôøi ngöôøi lính.

  +  Giöõa caûnh röøng ñeâm giaù reùt ñaõ xuaát hieän hình aûnh …

-> Goïi HS trình baøy mieäng => Nhaän xeùt, boå sung.

- GV ghi ñieåm cho nhöõng em coù baøi laøm toát.

III/ TOÅNG KEÁT:

+ Ngheä thuaät:

  - Söû duïng ngoân ngöõ bình dò, thaám ñöôïm chaát daân gian, theå hieän tình caûm chaân thaønh.

  - Söû duïng buùt phaùp taû thöïc keát hôïp vôùi laõng maïn moät caùch haøi hoøa, taïo neân hình aûnh thô ñeïp, mang yù nghóa bieåu töôïng.

+ Noäi dung:

=> Ghi nhôù: sgk/131.

+ YÙ nghóa vaên baûn:

     Baøi thô ngôïi ca tình caûm ñoàng chí cao ñeïp giöõa nhöõng ngöôøi chieán só trong thôøi kì ñaàu khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp gian khoå.

IV/ Luyeän taäp

        Vieát ñoaïn vaên.

• Sử dụng kĩ thuật động não

* Hoạt động 1: Tìm hiểu chung

- Dựa vào chú thích */sgk, em hãy trình bày những hiểu biết của mình về cuộc đời và sự nghiệp của tác giả ?

- GV treo chân dung tác giả.

- GV bổ sung: Phạm Tiến Duật từng sống ở Trường Sơn những năm chống Mĩ nên thơ ông có nhiều chất liệu hiện thực từ cuộc chiến khốc liệt nơi chiến trường. Oâng được biết đến như 1 nhà thơ của những người lính lái xe, những cô thanh niên xung phong của Trường Sơn.

- Bài thơ được làm theo thể thơ gì ? Ra đời vào thời gian nào và có xuất xứ từ đâu ?

- GV:  Tác phẩm là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của tác giả nằm trong chùm thơ được tặng giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ năm 1969-1970 . Từ  giải thưởng này, Phạm Tiến Duật  nổi lên như một cây bút tiêu biểu của lớp các nhà thơ trẻ thời kì kháng chiến chống Mĩ.

- Ngoài tác phẩm này ra tác giả còn có những tác phẩm nào khác ?

 (Trường Sơn Đông- Trường Sơn Tây, Lửa đèn, Gửi em cô thanh niên xung phong,…)

- Ngoài chú thích/ sgk, GV bổ sung thêm:

+ Tiểu đội: Đơn vị nhỏ khoảng 12 người

+ Chông chênh: Không vững chắc, đu đưa chao đảo.

* Hoạt động 2: Đọc- hiểu văn bản

- GV hướng dẫn cách đọc: Giọng tự nhiên, sôi nổi, lời thơ gần với lời nói thường, lời đối thoại, với giọng rất tự nhiên, có vẻ ngang tàng (khổ 2, 3, 4) giọng tâm tình (khổ 6, 7).

- GV đọc mẫu 1 đoạn -> Gọi HS đọc tiếp.

-> Nhận xét cách đọc.

-  So sánh về số tiếng trong mỗi dòng, nhịp điệu, cách gieo vần, chia khổ của bài này với bài thơ “Đồngchí” ?

- Sử dụng kĩ thuật động não 

- HS trình bày miệng -> Em khác nhận xét, bổ sung.

- GV chốt lại.

 (+ Bài “Đồng chí”: Câu ngắn, số câu trong mỗi khổ không đều nhau, thường gieo vần chân.

  + “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”: Câu dài, nhịp điệu linh hoạt như văn xuôi, ít vần, chia khổ đều 4 câu).

- Em có nhận xét gì về nhan đề của văn bản ?

  (Nhan đề khá dài, tưởng như có chỗ thừa, nhưng chính nhan đề ấy lại thu hút người đọc ở cái vẻ lạ, độc đáo của nó. Nhan đề làm nổi bật rõ hình ảnh của toàn bài: Những chiếc xe không kính- thể hiện sự gắn bó và am hiểu về hiện thực đời sống chiến tranh trên tuyến đường Trường Sơn).

I/ Tìm hiểu chung:

1/ Tác giả:

- Phạm Tiến Duật (1941- 2007)

- Quê: Phú Thọ

- Là nhà thơ trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

2/ Tác phẩm:

- Thể thơ: tự do

- Sáng tác năm 1969, in trong tập “Vầng trăng quầng lửa”.

II/ Đọc- hiểu văn bản:

- Nhan đề của bài thơ: thể hiện chất thơ vút lên từ trong cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh.