CN 10 kì 1( 15-16)

Hoạt động của GV

Nội dung kiến thức

GV? Theo em, nước ta có những thuận lợi nào để phát triển nông, lâm, ngư nghiệp?

HS: TL

GV: - Nhận xét và bổ sung: Ngoài những thuận lợi như trên thì VN chúng ta còn có địa hình, nhiều hệ thống sông ngòi, ao hồ cũng góp phần tạo thuận lợi cho sự phát triển N, L, NN của đất nước.

- Yêu cầu HS quan sát, tìm hiểu thông tin biểu đồ (hình 1.1- sgk) và nhận xét sự đóng góp của N, L, NN?

GV: - Theo dõi hoạt động của học sinh và nhận xét, tổng kết kiến thức trong biểu đồ (Nếu tính theo tỉ lệ đóng góp qua các năm so với các ngành khác thì N, L, NN đóng góp khoảng 1/4 – 1/5).

- Phát phiếu thảo luận yêu cầu hs hoàn thàh nội dung theo nhóm ngồi cùng bàn học.

+ Nêu một số các sản phẩm của Nông, Lâm, Ngư Nghiệp được sử dụng làm nguyên liệu cho công nghiệp chế biến?

- Mời 1, 2 nhóm trình bày kết quả, các nhóm còn lại theo dõi, so sánh kết quả.

=> Đánh giá- bổ sung kiến thức và hoạt động nhóm của học sinh.

GV: - Yêu cầu HS chú ý theo dõi nội dung- số liệu trong bảng 1 sgk để trả lời câu hỏi:

+ Dựa vào số liệu qua các năm của bảng 1 em có nhận xét gì?

+ Tính tỷ lệ % của sản phẩm nông, lâm, ngư nghiệp so với tổng hàng hoá XK? Từ đó có Nxét gì?

HS: TL

GV: - Hướng dẫn cho HS phân tích hình 1.2:

+ So sánh LLLĐ trong nghành nông, lâm, ngư nghiệp so với các ngành khác? Ý nghĩa?

=> Đánh giá, hoàn thiện kiến thức.

- Đặt vấn đề về môi trường:

Thông qua hoạt động sản xuất các sản phẩm nông, lâm, ngư nghiệp đã gây ảnh hưởng không nhỏ tới môi trường sinh thái cả về mặt tích cực và tiêu cực. Vậy em hãy:

+ Nêu những VĐ thực tế chứng minh điều vừa nói ở trên? Nguyên nhân và hậu quả của nó?

+ Biện pháp khắc phục tránh những hậu quả đó?

- Cho HS n/c nội dung câu hỏi SGK và trả lời

=> Đánh giá kiến thức.

- Yêu cầu HS:

+ Lấy VD về 1 số sản phẩm N, L, NN đã được XK ra thị trường quốc tế?

GV:- Đặt vấn đề với câu hỏi:

+ Theo em, tình hình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp hiện nay còn có những hạn chế gì?

+ Tại sao năng suất, chất lượng còn thấp?

HS: TL

GV: - Nhấn mạnh: vậy để khắc phục và hạn chế những hậu quả không tốt tới môi trường thì chúng ta cần phải quan tâm tới việc áp dụng khoa học kĩ thuật một cách đồng bộ, quan tâm tới VS môi trường cộng đồng trong quá trình sản xuất.

- Trong thời gian tới, nghành nông , lâm, ngư nghiệp của nước ta cần thực hiện những nhiệm vụ gì?

+ Làm thế nào để chăn nuôi có thể chở thành một nền sản xuất chính trong điều kiện dịch bệnh hiện nay?

+ Cần làm gì để có một môi trường sinh thái trong sạch trong quá trình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp?

I. Tầm quan trọng của sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp trong nền kinh tế quốc dân

1. Sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp đóng góp một phần không nhỏ vào cơ cấu tổng sản phẩm trong nước

- Ngành Nông, Lâm, Ngư Nghiệp đóng góp 1/4 – 1/5 vào cơ cấu tổng sản phẩm trong nước.

2. Ngành Nông, Lâm, Ngư Nghiệp sản xuất và cung cấp lương thực, thực phẩm cho tiêu dùng trong nước, cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến

VD:+ Nông nghiệp: Đậu tương, Ngô, sắn cung cấp cho nhà  máy chế biến thực phẩm.

       + Lâm nghiệp: Trồng keo …cung cấp cho nhà máy giấy.

       + Nuôi trai ngọc làm trang sức, Cá Tra- Ba sa xuất khẩu ra thị trường…

3. Ngành Nông, Lâm, Ngư Nghiệp có vai trò quan trọng trong sản xuất hàng hoá xuất khẩu

4. Tình hình Nông, Lâm, Ngư Nghiệp còn chiếm trên 50% tổng số lao động tham gia vào các nghành kinh tế

II. Tình hình sản xuất Nông, Lâm, Ngư Nghiệp của nước ta hiện nay

1. Thành tựu:

a. Sản xuất lương thực tăng liên tục.

b. Bước đầu đã hình thành một số nghành sản xuất hàng hoá với các vùng sản xuất tập trung, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

c. Một số sản phẩm của nghành Nông, Lâm, Ngư Nghiệp đã được xuất khẩu ra thị trường quốc tế.

2. Hạn chế: (nội dung sgk)

- GDMT: Trình độ SX còn thấp, chưa đồng bộ, chưa khoa học, chưa quan tâm tới lợi ích lâu dài nên quá trình sản xuất còn gây ảnh hưởng tới môi trường đất, nước, không khí.

III. Phương hướng, nhiệm vụ phát triển Nông, Lâm, Ngư nghiệp nước ta

(nội dung sgk)

Hoạt động của giáo viên

Nội dung kiến thức

GV: - Vì sao các giống cây trồng phải khảo nghiệm trước khi đưa ra sản xuất đại trà?

HS: TL

-GV:  Nếu đưa giống mới vào sản xuất không qua khảo nghiệm dẫn đến hậu quả như thế nào?

Liên hệ:

- Giống mới có ảnh hưởng đến hệ sinh thái không?

- Giống mới có phá vỡ cân bằng sinh thái môi trường trong khu vực không?

HS: TL

- GV: phân nhóm thảo luận và hoàn thành phiếu học tập

- GV hoàn chỉnh, nhấn mạnh mục đích của từng loại thí nghiệm.

- Khi nào giống được phổ biến trong sản xuất đại trà?

- Để người nông dân biết về một giống cây trồng cần phải làm gì?

- Mục đích của thí nghiệm sản xuất quảng cáo?

- Thí nghiệm được tiến hành trong phạm vi nào?

I. Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng.

1- Nhằm đánh giá khách quan, chính xác và công nhận kịp thời giống cây trồng mới phù hợp với từng vùng và hệ thống luân canh là việc làm cần thiết.

2- Cung cấp những thông tin chủ yếu về yêu cầu kỹ thuật canh tác và hướng sử dụng những giống mới được công nhận.

Như vậy, một giống cây trồng mới chọn tạo hoặc mới nhập nội, nhất thiết phải qua khâu khảo nghiệm.

II. Các loại thí nghiệm khảo nghiệm giống cây trồng

Đáp án phiếu học tập

1-Thí nghiệm so sánh giống

a-Mục đích:  So sánh giống mới chọn tạo hoặc nhập nội với các giống phổ biến rộng rãi trong sản xuất đại trà về các chỉ tiêu sinh trưởng, phát triển, năng suất, chất lượng nông sản và tính chống chịu với điều kiện ngoại cảnh không thuận lợi.

b-Phạm vi tiến hành: Trên ruộng thí nghiêm và đối chứng ở từng địa phương. Nếu giống mới vượt trội so với giống phổ biến trong sản xuất đại trà về các chỉ tiêu trên thì được chọn và gởi đến Trung tâm Khảo nghiệm giống Quốc gia để khảo nghiệm trong mạng lươí khảo nghiệm giống trên toàn quốc.

2-Thí nghiệm kiểm tra kỹ thuật

a-Mục đích:Nhằm kiểm tra những đề xuất của cơ quan chọn tạo giống về quy trình kỹ thuật gieo trồng.

b-Phạm vi tiến hành:Tiến hành trong mạng lưới khảo nghiệm giống Quốc gia nhằm xác định thời vụ, mật độ gieo trồng, chế độ phân bón của giống…Trên cơ sở đó, người ta xây dựng quy trình kỹ thuật gieo trồng để mở rộng sản xuất ra đại trà.

   Nếu giống khảo nghiệm đáp ứng được yêu cầu sẽ được cấp giấy chứng nhận giống Quốc gia và được phép phổ biến trong sản xuất.

3-Thí nghiệm sản xuất quáng cáo

a-Mục đích: Tuyên truyền đưa giống mới vào sản xuất đại trà, cần bố trí thí nghiệm sản xuất quảng cáo.

b-Phạm vi tiến hành: Được triển khai trên diện rộng. Trong thời gian thí nghiệm, cần tổ chức hội nghị đầu bờ để khảo sát, đánh giá kết quả. đồng thời cần phải phổ biến quảng cáo trên thông tin đaị chúng để mọi người biết về giống mới.

Hoạt động của GV _ HS

Nội dung kiến thức

- Gọi HS đọc SGK mục I / 12

- Giải thích khái niệm sức sống, tính trạng điển hình, sản xuất đại trà.

-  HS đọc SGK mục I / 12.

- Yêu cầu HS  đọc mục II/ 12 SGK

- Treo H 3.1/ 12 SGK phóng to và hỏi

- Hệ thống sản xuất giống cây trồng gồm mấy giai đoạn. Nội dung của từng giai  đoạn?

- Bắt đầu từ khâu nào? khi nào kết thúc?

- Thế nào là hạt siêu nguyên chủng?

- Nhiệm vụ cuả giai  đoạn 1 là gì?

- Nơi nào có nhiệm vụ sản xuất hạt siêu nguyên chủng?

- Thế nào là hạt nguyên chủng?

- Tại sao hạt SNC & hạt NC cần  được sản xuất tại  các cơ sở sản xuất giống chuyên ngành?

- Giới thiệu sơ lược hình thức sinh sản ở thực vật: hữu tính ( tự thụ / thụ phấn chéo) & vô tính.

- Treo sơ đồ H3.2 / 13 SGK phóng to.

- Cho HS thảo luận nhóm thông qua hệ thống câu hỏi?

+ Quy trình sản xuất cây trồng tự thụ phấn từ hạt tác giả diễn ra trong mấy năm ? Nhiệm vụ từng năm?

+ trong sản xuất đã áp dụng hình thức chọn lọc nào?

+ Chọn lọc phục tráng có khác gì với chọn lọc duy trì?

I. Mục  đích

- Duy trì, củng cố độ thuần chủng, sức sống và tính trạng điển hình của giống.

- Tạo ra số lượng giống cần thiết cc cho sx đại trà.

- Đưa giống tốt nhanh phổ biến vào sx.

II. Hệ thống sản xuất giống cây trồng

- Bắt đầu: khi nhận hạt giống do cơ sở nhà nước cung cấp.

- Kết thúc: có được hạt gi ống xác nhận.

- gồm 3 giai đoạn:

* sản xuất hạt siêu nguyên chủng: Chất lượng và độ  thuần khiết cao.

* sản xuất hạt giống nguyên chủng từ siêu  nguyên chủng: chất lượng cao.

* sản xuất hạt giống xác nhận: cung cấp cho sản xuất đại trà.

III. Quy trình sản xuất giống cây trồng

1. Sản xuất giống cây trồng nông nghiệp

        a. Cây tự thụ phấn:

- Theo 2 sơ đồ:

+ Duy trì

+ Phục tráng

   Duy trì Phục tráng

- Năm 1: gieo hạt tác giả (SNC)  chọn cây ưu tú.

- Năm 2: gieo hạt cây ưu tú thành từng dòng  hạt SNC.

-Năm 3: Nhân giống siêu nguyên chủng  giống nguyên chủng.

- Năm 4:Sản xuất hạt giống xác nhận từ giống NC. - gieo hạt của VLKĐ (cần phục tráng) chọn cây ưu tú.

-gieo hạt cây ưu tú thành từng dòng, CL hạt của 4 -5 dòng tốt nhất  đánh giá lần 1.

- chia hạt tốt nhất thành 2 phần     nhân sơ bộ và so sánh giống.

 thu hạt SNC đã phục tráng.

- Nhân hạt SNC  hạt NC.

- Năm 5: Sản xuất hạt giống xác nhận từ giống NC.

Cây tự thụ phấn theo sơ đồ phục tráng

Cây tự thụ phấn theo sơ đồ phục tráng

Giống nhau

- Đều trải qua 3 giai đoạn sản xuất hạt SNC, NC, hạt xác nhận.

Khác nhau

- Vật liệu khởi đầu hạt nhập nội/ hạt cần phục tráng.

- Vật liệu khởi đầu là hạt SNC: hạt tác giả.

Hoạt động của GV ­ - HS

Nội dung kiến thức

- Giới thiệu sơ lược hình thức sinh sản ở thực vật: hữu tính ( tự thụ / thụ phấn chéo) & vô tính.

- Treo sơ đồ H3.2 / 13 SGK phóng to.

- Cho HS thảo luận nhóm thông qua hệ thống câu hỏi?

+ Quy trình sản xuất cây trồng tự thụ phấn từ hạt tác giả diễn ra trong mấy năm ? Nhiệm vụ từng năm?

+ trong sản xuất đã áp dụng hình thức chọn lọc nào?

+ Chọn lọc phục tráng có khác gì với chọn lọc duy trì?

- Treo sơ đồ H4.1/15 SGK phóng to cho HS thảo luận 5 phút:

+ Thế nào là thụ phấn chéo?

+ Vì sao cần chọn ruộng sản xuất hạt giống ở khu cách ly?

+ Để đánh giá thế hệ chọn lọc ở vụ 2, 3 tại sao phải loại bỏ những cây không đạt yêu cầu từ trước khi cây tung phấn?

- Gọi các nhóm lần lượt trả lời; nhận xét, bổ sung.

Đối với cây trồng có hình thức sinh sản sinh dưỡng là chủ yếu thì quy trình sản xuất giống không phải là tạo ra hạt giống mà là tạo ra cây giống

- Yêu cầu HS đọc mục c / 16 rút ra ý chính.

- Cây rừng có những đặc điểm gì khác cây  lương thực thực phẩm?

- Yêu cầu HS đọc mục 2 /16 SGK rút ra ý chính.

b. Cây thụ phấn chéo:

* Vụ 1:

- Chọn khu cách ly.

- Chia thành 500 ô; gieo hạt giống SNC.

- Chọn 1 cây / mỗi ô để lấy hạt.

* Vụ 2:  

- Gieo hạt / cây đã chọn thành  từng hàng.

- Chọn 1 cây / hàng để lấy hạt.

- Loại bỏ  những hàng cây, cây xấu  không đạt yêu cầu khi chưa tung phấn.

- Thu hạt những cây còn lại trộn lẫn  hạt SNC.

* Vụ 3:

- Gieo hạt SNC  nhân giống.

- Chọn lọc, loại bỏ cây

không đạt yêu cầu  hạt nguyên chủng.

*Vụ 4:

- Nhân hạt nguyên chủng.

- Chọn lọc  hạt xác nhận.

c. Cây trồng nhân giống vô tính.

- gđ1: sản xuất giống SNC = pp chọn lọc.

+ cây lấy củ: chọn lọc hệ củ ( khoai…)

+ cây lấy thân: chọn lọc cây mẹ ưu tú (mía, sắn…)

+ chọn cây mẹ làm gốc ghép.

- gđ2: tổ chức sản xuất giống NC từ SNC.

- gđ3: tổ chức sản xuất giống đạt tiêu chuẩn thương phẩm ( giống xác nhận).

2. Sản xuất giống cây rừng

- 2 giai  đoạn:

+ G/đ 1: Sx giống SNC và NC thực hiện theo cách chọn lọc các cây trội đạt tiêu chuẩn SNC để xd rừng giống hoặc vườn giống.

+ G/đ 2: nhân giống cây rừng ở rừng giống hoặc vườn giống để cung cấp giống cho sản xuất có thể bằng hạt, bằng giâm hom hoặc bằng pp nuôi cấy mô.

Cây tự thụ phấn

Cây  thụ phấn chéo

Giống nhau

- Đều trải qua 3 giai đoạn sản xuất hạt SNC, NC, hạt xác nhận.

Khác nhau

- Vật liệu khởi đầu là hạt tác giả/ hạt nhập nội/ hạt cần phục tráng.

- Không yêu cầu cách ly cao.

- Vật liệu khởi đầu là hạt SNC: hạt tác giả.

- Yêu cầu cách ly cao.

Hoạt động của giáo viên

Nội dung kiến thức

- Sắp xếp chỗ cho Hs vào phòng thực hành.

- Giới thiệu phương tiện thực hành.

- GV pha sẵn thuốc thử theo hướng dẫn.

- Kiểm tra sự chuẩn bị của HS.

- Chia 50 hạt giống / 1 nhóm.

- Lọ thuốc thử để trên bàn giáo viên dùng chung cho các nhóm.

-  Yêu cầu HS kiểm tra lại phương tiện thực hành ; nếu thiếu thì báo ngay.

- GV giới thiệu quy trình các bước thực hành ( vừa làm vừa giới thiệu).

- Kiểm tra từng nhóm.

- Lưu ý: hoá chất ở bước 3 làm cẩn thận nếu không lau sạch thuốc thử còn dính trên hạt thì khi cắt hạt quan sát không được chính xác.

- Yêu cầu các nhóm kiểm tra  kết quả: 1 HS cắt hạt;  HS khác chú ý ghi nhận và đếm số hạt.

- Theo dõi HS, nhắc nhở HS làm đúng quy trình, giữ vệ sinh.

- Giải thích các kí hiệu công thức 

+ A%: sức sống của hạt.

+ B: Số hạt sống.

+ C: Tổng số hạt thử.

- Yêu cầu HS đánh giá về tỉ lệ hạt sống.

- Nhận xét về ý thức tổ chức, kỷ luật, vệ sinh phòng học…

- Yêu cầu HS  nộp bài báo cáo.

I. Quy trình thực hành:

* Bước 1:  lấy mẫu: 50 hạt giống, dùng giấy thấm lau sạch  đặt vào hộp pêtri sạch.

* Bước 2: dùng ống hút lấy thuốc thử cho ngập hạt giống. Ngâm trong 10 – 15 phút.

* Bước 3: gắp hạt giống ra giấy thấm; lau thật sạch hạt.

* Bước 4: Dùng panh cặp chặt hạt để trên lam kính; dùng dao cắt ngang hạt  quan sát nội nhũ.

    + Nếu nội nhũ bị nhuộm màu  hạt chết.

    + Nếu nội nhũ không nhuộm màu hạt sống.

* Bước 5:  Xác định sức sống của hạt bằng cách:

    + Đếm số hạt sống và hạt chết.

    + Tính tỉ lệ hạt sống = A% = B / C * 100%

Tên Chủ đề

(nội dung, chương…)

Nhận biết

(cấp độ 1)

Thông hiểu

(cấp độ 2)

              Vận dụng

Cấp độ thấp

(cấp độ 3)

    Cấp độ cao

      (cấp độ 4)

TNKQ

TNKQ

TNKQ

  TNKQ   

Chủ đề 1:

Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng

- Biết được mục đích của công tác bảo quản giống cây trồng

Số câu: 1

Số điểm: 1

Tỉ lệ: 10%

Số câu: 1

Số điểm: 1

Chủ đề 2:

Hệ thống sản xuất giống cây trồng

- Nêu được sơ đồ hệ thống sản xuất giống cây trồng

- Phân biệt được các giai đoạn trong hệ thống sản xuất giống cây trồng

Số câu: 2

Số điểm: 2

Tỉ lệ: 20%

Số câu: 1

Số điểm: 1

Số câu: 1

Số điểm: 1

Chủ đề 3:

Quy trình sản xuất giống cây trồng

- Biết được quy trình sản xuất hạt giống theo sơ đồ duy trì.

- Biết được quy trình sản xuất hạt giống theo sơ đồ phục tráng.

- Biết được quy trình sản xuất hạt giống ở cây trồng thụ phấn chéo.

- Biết được quy trình sản xuất giống cây rừng

- So sánh được sự giống và khác nhau trong quy trình sản xuất giống ở các  nhóm cây trồng có phương thức sinh sản khác nhau

- Giải thích được sự khác nhau trong quy trình sản xuất giống cây trồng và giống cây rừng

- Đưa ra được quy trình sản xuất giống cây trồng cụ thể. ( Lúa, Ngô, Thông ...)

Số câu: 7

Số điểm: 7

Tỉ lệ: 70%

Số câu: 4

Số điểm: 4

Số câu: 1

Số điểm: 1

Số câu: 1

Số điểm: 1

Số câu: 1

Số điểm: 1

TS câu: 10

TS điểm:10

Tỉlệ:100%

Số câu: 6

Số điểm: 6

Số câu: 2

Số điểm: 2

Tỉ lệ: 30 %

 Số câu: 1

Số điểm: 1

Tỉ lệ: 10%

Số câu: 1

Số điểm: 1

Tỉ lệ: 10%

SỞ GD - ĐT TỈNH HƯNG YÊN

TRƯỜNG THPT ÂN THI

AT_1516

ĐỀ KIỂM TRA THƯỜNG XUYÊN LỚP 10

Năm học 2015-2016

MÔN: CÔNG NGHỆ - đề 1

Thời gian làm bài: 15 phút

( Đề thi gồm 10 câu, 2 trang)

SỞ GD - ĐT TỈNH HƯNG YÊN

TRƯỜNG THPT ÂN THI

AT_1516

ĐỀ KIỂM TRA THƯỜNG XUYÊN LỚP 10

Năm học 2015-2016

MÔN: CÔNG NGHỆ - đề 2

Thời gian làm bài: 15 phút

( Đề thi gồm 10 câu, 2 trang)

SỞ GD - ĐT TỈNH HƯNG YÊN

     TRƯỜNG THPT ÂN THI

                  AT_1516

HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ KIỂM TRA THƯỜNG XUYÊN  10

Năm học: 2015-2016

MÔN: CÔNG NGHỆ

( Hướng dẫn chấm gồm 1 trang)

Câu

Đáp án đề 1

Đáp án đề 2

1

(1 điểm)

A

D

2

(1 điểm)

B

A

3

(1 điểm)

C

A

4

(1 điểm)

A

D

5

(1 điểm)

C

A

6

(1 điểm)

C

B

7

(1 điểm)

D

A

8

(1 điểm)

C.

A

9

(1 điểm)

B

D

10

(1 điểm)

A

B

Hoạt động của GV

Nội dung kiến thức

GV đặt vấn đề qua câu hỏi: Để tạo ra nhiều giống cây trồng phong phú đa dạng người ta áp dụng biện pháp truyền thống gì? Với thời gian bao lâu?

GV: Các phương pháp chọn và nhân giống cây truyền thống thường kéo dài và tốn nhiều vật liệu giống, tốn nhiều diện tích. Ngày nay nhờ ứng dụng khoa học kỹ thuật mới, các nhà tạo giống đã đề ra phương pháp tạo và nhân giống mới vừa nhanh , tốn ít vật liệu, diện tích. Bài hôm nay chúng ta nghiên cứu về phương pháp đó.

GV đặt vấn đề vào phần I:

- Cơ thể các loài thực vật được cấu tạo như thế nào?

- Các tế bào thực vật có thể sống khi tách rời khỏi cây mẹ không? Cần có những điều kiện gì?

- Những tế bào được nuôi sống trong môi trường nhân tạo này sẽ phát triển như thế nào?

- Vậy thế nào là nuôi cấy mô tế bào?

GV nêu vấn đề chuyển tiếp sang phần II:

HS thảo luận nhóm qua các câu hỏi gợi ý sau:

- Tế bào thực vật có các hình thức sinh sản nào?

- Vì sao một tế bào có thể phát triển thành một cây hoàn chỉnh?

- Em hiểu thế nào về tính toàn năng của tế bào thực vật?  

- Em hãy trình bày quá trình phân chia, phân hóa, phản phân hóa tế bào thực vật?

-  Em hãy nêu bản chất của kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào ?

- PP NCMTB có ưu nhược điểm gì?

GV treo sơ đồ Quy trình công nghệ nhân giống bằng công nghệ nuôi cấy mô tế bào

- Quan sát sơ đồ cho biết các bước của quy trình công nghệ nuôi cấy mô tế bào ?

- Vật liệu nuôi cấy lấy từ bộ phận nào của cây và phải đảm bảo yêu cầu gì?

- Tế bào mô phân sinh sau khi đã khử trùng được nuôi cấy trong môi trường nào ?Nhằm mục đích gì?

- Kể tên một số giống cây trồng được nhân lên bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào ?

- Cho các nhóm trao đổi, mời đại diện của từng nhóm trình bày một nội dung trong quy trình, gv bổ sung và tóm tắt.

I. Khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô tế bào

Là phương pháp tách rời mô, tế bào đem nuôi cấy trong môi trường thích hợp và vô trùng để chúng tiếp tục phân bào rồi biệt hóa thành mô cơ quan và phát triển thành cây mới.

II. Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô TB

1. Cơ sở khoa học

- Tính toàn năng tế bào:

+ TB chứa hệ gen qui định loài đó, mang toàn bộ lượng thông tin của loài.

+ Có thể sinh sản vô tính khi nuôi cấy trong môi trường thích hợp

- Khả năng phân chia tế bào.

- Sự phân hóa tế bào: Là quá trình từ tế bào phôi sinh biến đổi thành TB chuyên hóa đảm nhận các chức năng khác nhau

- Sự phản phân hóa tế bào: Là quá trình chuyển tế bào chuyên hóa về TB phôi sinh và phân chia mạnh mẽ.

2. Bản chất của kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào

Là kỹ thuật điều khiển sự phát sinh hình thái của tế bào thực vật một cách định hướng dựa vào sự phân hóa, phản phân hóa trên cơ sở tính toàn năng của tế bào thực vật khi được nuôi cấy tách rời trong điều kiện nhân tạo, vô trùng.

III. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào

1. Ý nghĩa

* Ưu điểm:

- Nhân với số lượng lớn, trên quy mô CN

- Sản phẩm sạch bệnh và đồng nhất về di truyền

- Hệ số nhân giống cao

   VD: + 1 củ khoai tây sau 8 tháng nhân giống thu được 2 tỷ mầm giống đủ trồng cho 40 ha.
          + 1 chồi dứa sau 1 năm  tạo được 116.649 cây

* Nhược điểm:

- Tốn kém kinh phí, công sức

- Đòi hỏi trình độ kĩ thuật cao. 

2. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào

a-Chọn vật liệu nuôi cấy:

   -Là tế bào của mô phân sinh.

   -Không bị sâu bệnh (virut) được trồng trong buồng cách li để tránh hoàn toàn các nguồn lây bệnh.

b-Khử trùng:

   -Phân cắt đỉnh sinh trưởng của vật liệu nuôi cấy thành các phân tử nhỏ.

   -Tẩy rửa bằng nước sạch và khử trùng.

c-Tạo chồi trong môi trường nhân tạo:

   -Mẫu được nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng nhân tạo để tạo chồi

   -Môi trường dinh dưỡng: MS

d-Tạo rễ:

   -Khi chồi đã đạt chuẩn kích thước (về chiều cao) thì tách chồi và cấy chuyển sang môi trường tạo rẽ

   -Bổ sung chất kích thích sinh trưởng (   NAA, IBA)

e-Cấy cây vào môi trường thích ứng để cây thích nghi dần với điều kiện tự nhiên.

f-Trồng cây trong vườn ươm:

- Sau khi cây phát triển bình thường và đạt tiêu chuẩn cây giống, chuyển cây ra vườn ươm.

   * Ứng dụng nuôi cấy mô: Nhân nhanh được nhiều giống cây lương thực, thực phẩm (lúa chịu mặn, kháng đạo ôn, khoai tây,suplơ, măng tây...), giống cây nông nghiệp (mía, cà phê...), giống cây hoa (cẩm chướng, đồng tiền, lili...), cây ăn quả (chuối, dứa, dâu tây...), cây lâm nghiệp(bạch đàn keo lai, thông, tùng, trầm hương...)

Chỉ tiêu so sánh

Keo âm

Keo dương

Nhân

(Có hay không)

Lớp ion (mang điện tích gì)

- Lớp ion quyết định điện

- Lớp ion bù

+ ion bất động.

+ ion khuyếch tán

Hoạt động của giáo viên

Nội dung kiến thức

GV gọi 2 HS lên làm thí nghiệm về tính chất hoà tan của đất và lấy đường làm đối chứng:

2 cốc thuỷ tinh:

+ Cốc1: Đựng đất bột, đổ nước sạch vào khuấy đều.

+ Cốc 2: Đựng đường giã nhỏ cho nước sạch vào.

Nhận xét sự khác nhau giữa hai cốc?

Hãy giải thích vì sao nước pha đường thì trong, còn nước pha đất thì đục?

Vậy keo đất là gì?

GV treo sơ đồ cấu tạo của keo đất và cho HS hoàn thành phiếu học tập  số 1:

So sánh keo âm và keo dương

- Khả năng hấp phụ của đất là gì?

- Vì sao keo đất có khả năng hấp phụ?

* BS: Ngoài khả năng hấp phụ KĐ còn có khả năng trao đổi ion với dung dịch đất: VD

[KĐ] 2H+  + (NH4)2SO4  [KĐ] 2NH4 +   + H2SO4

- Đất có những loại phản ứng nào?

- Vai trò của nồng độ ion H+ và ion OH- trong phản ứng dung dịch đất?

- Độ chua của đất được chia thành mấy loại? Là những loại nào?

- Độ chua hoạt tính và độ chua tiềm tàng khác nhau ở những điểm nào?

- Các loại đất nào thường là đất chua?

* GV liên hệ:

Đất lâm nghiệp phần lớn là chua và rất chua, pH < 6,5

Đất nông nghiệp, trừ đất phù sa trung tính ít chua (đồng bằng sông Hồng, sông Cửu Long), đất mặn kiềm.

Các loại đất còn lại đều chua. Đặc biệt đất phèn hoạt động rất chua, pH < 4.

- Làm thế nào để cải tạo độ chua của đất?

Liên hệ:

Bón quá nhiều phân hoá học dẫn đến hậu quả gì?

Vậy nhiệm vụ của người sản xuất nông nghiệp khắc phục hậu quả trên như thế nào?

- Những đặc điểm nào của đất làm cho đất hoá kiềm?

- Vì sao phải nghiên cứu phản ứng của dung dịch đất?

- Trồng cây mà không chú ý phản ứng dung dịch đất thì sẽ như thế nào?  

- Đất được coi là phì nhiêu phải có những đặc điểm gì?

- Vậy làm cách nào để người ta tăng độ phì nhiêu của đất?

- Dựa vào nguồn gốc hình thành, độ phì nhiêu của đất được chia làm mấy loại? Là gì?

I. Keo đất và khả năng hấp phụ của đất.

1. Keo đất

a. Khái niệm

Là những phần tử có kích thước <1µm, không hòa tan trong nước mà ở trạng thái huyền phù (trạng thái lơ lửng trong nước).

b- Cấu tạo keo đất: Gồm:

* Keo đất có khả năng trao đổi ion của mình ở ion khuyếch tán với các ion của dung dịch đất. Đây chính là cơ sở của sự trao đổi dinh dưỡng giữa đất và cây trồng.

2- Khả năng hấp phụ của đất :

Là khả năng đất giữ lại các chất dinh dưỡng, các phân tử nhỏ như hạt limon, hạt sét...; hạn chế sự rửa trôi.

II. Phản ứng của dung dịch đ ất

A. Khái niệm:

Phản ứng của dung dịch đất chỉ tính chua ([H+] > [OH-]), tính kiềm ([H+] < [OH-]) hoặc trung tính ([H+] = [OH-]) của đất. Phản ứng của dung dịch đất do nồng độ [H+] và [OH-] quyết định.

B. Các loại phản ứng của dd  đất:

1. Phản ứng chua của đất:

* Ý nghĩa: Bố trí cây trồng cho phù hợp, bón phân, bón vôi để cải tạo độ phì nhiêu của đất.

III. Độ phì nhiêu của đất

1- Khái niệm

Là khả năng của đất cung cấp đồng thời và không ngừng nước, chất dinh dưỡng, không chứa các chất độc hại cho cây, bảo đảm cho cây đạt năng suất cao.

2- Phân loại:

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức

- Giới thiệu các dụng cụ và hóa chất cần sử dụng trong bài thực hành.

- GV giới thiệu quy trình thực hành và làm mẫu.

- Yêu cầu HS thực hiện theo nhóm đúng quy trình, đảm bảo vệ sinh, an toàn, cẩn thận.

- Thường xuyên kiểm tra, theo dõi quá trình thực hành của HS để hướng dẫn kịp thời, nhắc nhở nếu HS làm sai quy trình.

- GV: Yêu cầu HS điền vào mẫu phiếu và nộp lại phiếu.

- Dựa vào kết quả thực hành các bước quy trình, so sánh với phiếu nộp. Đánh giá kết quả bài học.

- Yêu cầu HS dọn vệ sinh sạch sẽ, để các dụng cụ và hóa chất đúng nơi quy định.

- Nghe và quan sát

- Chú ý quan sát.

- Mỗi nhóm thực hiện thí nghiệm với 2 mẫu đất đã chuẩn bị, mỗi mẫu làm 3 lần được 3 trị số pH, sau đó lấy trị số trung bình.

- HS điền vào mẫu phiếu và nộp lại phiếu cho GV.

- Lắng nghe.

- Thu dọn dụng cụ và vệ sinh.

1. Dụng cụ, hoá chất

- Dao- Thìa nhựa hoặc thìa sứ trắng

- Thang màu chuẩn- Khay men

- Ống pipet - Dung dịch chỉ thị

II. Quy trình thực hành

* Bước 1: Lấy mẫu đất đã chuẩn bị bằng dao có thể tích bằng hạt ngô đặt vào giữa thìa.

* Bước 2: Dùng ống nhỏ giọt lấy dung dịch chỉ thị màu tổng hợp và nhỏ từ từ từng giọt vào mẫu đất trong thìa.

* Bước 3: Sau 1 phút nghiêng thìa cho nước trong mẫu đất lọc ra khỏi đất nhưng vẫn ở trong thìa, so sánh màu nước trong thìa với màu trong thang màu chuẩn, nếu phù hợp thì đọc trị số pH ở thang màu chuẩn.

BIỆN PHÁP

TÁC DỤNG CẢI TẠO ĐẤT CỦA BIỆN PHÁP

1. Xây dựng bờ vùng, bờ thửa, tưới tiêu hợp lý

2. Cày sâu dần

3. Bón vôi, cải tạo đất

4. Luân canh, chú ý cây họ đậu, cây phân xanh

5. Bón phân hợp lý, tăng phân hữu cơ

BIỆN PHÁP

TÁC DỤNG

Biện pháp công trình

-

-

-

-

Biện pháp nông học

-

-

-

-

Hoạt động của giáo viên- HS

Nội dung kiến thức

- Giới thiệu tranh ảnh về đất xám bạc màu và cho học sinh quan sát, nhận biết các mẫu đất và nêu câu hỏi cho học sinh thảo luận.

+ Đất xám bạc màu thường phân bố nhiều ở những vùng nào? Vì sao?

+ Nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu?

+ Vì sao đất xám bạc màu có những tính chất bất lợi cho sản xuất như vậy?

Liên hệ:

Từ nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu, theo em cần có biện pháp gì để cải tạo và sử dụng đất phù hợp?

GV phát phiếu học tập1 và yêu cầu học sinh nghiên cứu SGK và liên hệ thực tế hoàn thành bảng.

- GV treo tranh ảnh đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá và cho học sinh xem vật mẫu trả lời câu hỏi:

- Nguyên nhân nào dẫn đến đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá?

GV giải thích:  

+ Nước mưa rơi vào đất phá vỡ kết cấu đất. Mưa càng lớn lượng đất bị bào mòn rửa trôi càng nhiều.

+ Địa hình ảnh hưởng đến xói mòn đất, rửa trôi đất thông qua độ dốc và chiều dài dốc. Dộ dốc càng lớn, càng dài tốc độ dòng chảy càng mạnh, tốc độ rửa trôi càng lớn tầng mùn rất mỏng, hoặc mất hẳn, trên bề mặt còn trơ sỏi đá.

Từ nguyên nhân em hãy cho biết: xói mòn đất thường xảy ra ở vùng nào? Đất  nông nghiệp và đất lâm nghiệp, đất nào chịu tác động của quá trình xói mòn đất  mạnh hơn? Tại sao?

- Nghiên cứa SGK cho biết tính chất của đất xói mòn trơ sỏi đá và so sánh với đất  xám bạc màu?

- GV treo tranh H9.3; 9.4; 9.5; phát phiếu học tập 2 và y/c học sinh quan sát tranh, đọc SGK và liên hệ thực tế hoàn thành PHT số 2

I. Cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu

1. Nguyên nhân hình thành

- Do địa hình dốc thoải nên quá trình rửa trôi các hạt sét, keo & các chất dd diễn ra manh mẽ.

- Do tập quán canh tác lạc hậu nên đất bị thoái hoá.

- Phân bố ở trung du bắc bộ, đông nam bộ, tây nguyên.

2. Tính chất của đất xám bạc màu

- Tầng đất mặt mỏng, TPCG nhẹ: tỉ lệ cát lớn, ít keo, sét, đất khô.

- Đất chua hoặc rất chua. nghèo dd, mùn.

- VSV trong đất ít, HĐ kém.

3. Biện pháp cải tạo và hướng sử dụng

a) Biện pháp cải tạo:

- Xây dựng hệ thống kênh mương, bờ vùng, thửa đảm bảo tưới tiêu hợp lí.

- Cày sâu dần kết hợp bón phân hữu cơ, phân hoá học hợp lí.

- Bón vôi, luân canh cây trồng.

b) Sử dụng đất xám bạc màu:

- Thích hợp với nhiều loại cây trồng cạn: ngô, đậu tương…

II. Cải tạo và sử dụng đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá

1. Nguyên nhân gây xói mòn

- Do lượng mưa lớn và địa hình dốc.

- Do tác động của nước mưa, nước tưới,…

2. Tính chất

- Hình thái phẫu diện không hoàn chỉnh.

- Ít sét, limon, nhiều cát và sỏi.

- Đất chua hoặc rất chua, nghèo mùn và dinh dưỡng.

- VSV trong đất ít, HĐ kém.

3. Cải tạo và sử dụng

- Biện pháp công trình:

+ Làm ruộng bậc thang.

+ Thềm cây ăn quả.

- Biện pháp nông học:

+ Canh tác theo đường đồng mức

+ Bón phân hữu cơ kết hợp với phân khoáng bón vôi, luân canh và xen canh gối vụ cây trồng, trồng cây thành băng, canh tác nông, lâm kết hợp.

  + Trồng cây bảo vệ đất, bảo vệ rừng đầu nguồn, biện pháp quan trọng hàng đầu là trồng cây phủ xanh đất.

Loại đất

Đặc điểm

Biện pháp

Tác dụng

Sử dụng

Đất xám bạc màu

Đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá

Tên Chủ đề

(nội dung, chương…)

Nhận biết

(cấp độ 1)

      Thông

          (cấp

hiểu

độ 2)

              Vận dụng

Cấp độ thấp

(cấp độ 3)

    Cấp độ cao

      (cấp độ 4)

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

Chủ đề 1: Bài mở đầu

- Tầm quan trọng của sản xuất nông lâm, ngư nghiệp trong nền kinh tế quốc dân

Số câu: 1

Sốđiểm:0.25

Tỉ lệ: 2.5%

Số câu: 1

Số điểm: 0.25

Tỉ lệ: 2.5%

Chủ đề 2:

Khảo nghiệm giống cây trồng

Các loại thí nghiệm khảo nghiệm giống cây trồng

Số câu: 3

Số điểm:0,75

Tỉ lệ: 7.5%

Số câu: 3

Số điểm: 0.75

Tỉ lệ: 7.5%

Chủ đề 3:

Sản xuất giống cây trồng

- Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng

- Vai trò của hạt giống siêu nguyên chủng, nguyên chủng và xác nhận.

- Quy trình sản xuất giống cây trồng nông nghiệp và giống cây rừng.

So sánh được quy trình sản xuất giống ở 3 nhóm cây trồng có phương thức sinh sản khác nhau.

Số câu: 6

Số điểm:3,25

Tỉ lệ: 32.5%

Số câu: 1

Số điểm:0.25

Tỉ lệ: 2.5%

Số câu: 4

Số điểm: 1

Tỉ lệ: 20%

Số câu: 1

Số điểm: 2

Tỉ lệ: 20%

Chủ đề 4:

Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô, tế bào

Khái niệm, cơ sở khoa học và ý nghĩa

Quy trình công nghệ nhân giống cây trồng bằng  nuôi cấy mô tế bào.

Ứng dụng nuôi cấy mô, tế bào trong thực tế

TS câu: 5

TSđiểm:1.25

Tỉlệ:12.5%

Số câu: 2

Số điểm:0.5

Tỉlệ:5%

Số câu: 1

Số điểm: 0.25

Tỉlệ:2.5%

 Số câu: 2

Số điểm: 0.5

Tỉlệ:5%

Chủ đề 5:

Một số tính chất của đất trồng

-Cấu tạo và tính chất của keo đất

- Phân biệt được keo đất âm và keo đất dương

- Trình bày các hiểu biết  liên quan đến độ phì nhiêu của đất,

TS câu: 4

TS điểm:4.5

Tỉlệ:45%

Số câu: 2

Số điểm: 0.5

Tỉlệ:5%

Số câu: 1

Số điểm: 2

Tỉlệ:20%

Sốcâu: 1

Sốđiểm:2

Tỉlệ:20%

TS câu:19

TS điểm:10

Tỉlệ:100%

TS câu: 7

TS điểm:1.75

Tỉlệ:17.5%

TS câu: 7

TS điểm:1.75

Tỉlệ:17.5%

TS câu: 2

TS điểm:4

Tỉlệ:40%

TS câu: 2

TS điểm:0.5

Tỉlệ:5%

TS câu: 1 TSđiểm:2

Tỉlệ:20%

SỞ GD - ĐT TỈNH HƯNG YÊN

TRƯỜNG THPT ÂN THI

AT_1516

ĐỀ KIỂM TRA ĐỊNH KÌ LỚP 10

Năm học 2015-2016

MÔN: CÔNG NGHỆ - đề 1

Thời gian làm bài: 45 phút

( Đề thi gồm 19 câu, 2 trang)