cn 6 cả năm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

(?):Tại sao chúng ta cần phải ăn uống hợp lí ?

- GV: Ăn uống để sống và làm việc đồng thời cũng để có chất nuôi cơ thể khoẻ mạnh và phát triển tốt….

- Y/c HS quan sát H3.1 và nhận xét.

- HS: Quan sát H3.1.a: Một bé trai gầy còm, chân tay khẳng khiu, bụng ỏng, ốm yếu, thiếu dinh dưỡng.

        H3.1.b: Một bé gái khoẻ mạnh, cân đối =>đủ chất dinh dưỡng.

- Bổ sung (nếu cần)

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

- ĐVĐ: Trong thiên nhiên thức ăn là những hợp chất phức tạp, bao gồm nhiều loại chất dinh dưỡng kết hợp lại.

(?):Em hãy nêu tên các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể con người ?

- HS: Chất đạm, chất đường bột, chất béo, sinh tố….

- GV: Y/c HS quan sát H3.2 và phân tích nguồn cung cấp chất đạm ?

- HS: Quan sát H3.2 và phân tích: đạm ĐV có từ ĐV như thịt lợn, gà,…đạm TV có từ TV như lạc, đậu,…

=>Chốt lại:…

- GV: Cho HS quan sát H3.3 và phân tích: Khi lớn con người có sự thay đổi về kích thước…

- HS: Quan sát H3.3 và lắng nghe

(?):Chất đạm có chức năng gì đối với cơ thể ?

- HS: Giúp cơ thể phát triển tốt…

         Tái tạo tế bào đã chết

         Góp phần tăng khả năng đề kháng và cung cấp năng lượng cho cơ thể…

- GV: Y/c HS quan sát H3.4 và kể tên nguồn cung cấp chất đường bột ?

- HS: Quan sát H3.4: trái cây, mía, TV,… (?):Trong H3.4 sản phẩm nào chứa đường và tinh bột là thành phần chính ?

- HS: Đường: trái cây tươi hoặc khô…

         Tinh bột: ngũ cốc và các sản phẩm của ngũ cốc.

(?):Chất đường bột có chức năng dinh dưỡng như thế nào ?

- HS: Là nguồn chủ yếu cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động của cơ thể

I. Vai trò của các chất dinh dưỡng:

1.Chất đạm: (prôtêin)

a)Nguồn cung cấp:

- Đạm động vật: thịt (lợn, gà, bò…), cá, trứng, sữa…

- Đạm thực vật: lạc, đậu nành và các loại đậu hạt.

b)Chức năng dinh dưỡng:

- Chất đạm được xem là chất dinh dưỡng quan trọng nhất để cấu thành cơ thể và giúp cơ thể phát triển tốt.

- Chất đạm góp phần xây dựng và tu bổ tế bào, tăng khả năng đề kháng, đồng thời cung cấp năng lượng cho cơ thể.

2.Chất đường bột: (gluxit)

a)Nguồn cung cấp:

- Nhóm có đường là thành phần chính: các loại trái cây tươi hoặc khô, mật ong, sữa, mía…

- Nhóm có tinh bột là thành phần chính: ngũ cốc, bột mì, các loại củ quả,…

b)Chức năng dinh dưỡng:

- Cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động của cơ thể.

- Chuyển hoá thành các chất dinh dưỡng khác

3. Chất béo: (lipit)

a)Nguồn cung cấp:

- GV: Y/c HS quan sát H3.5 và phân tích

(?):Dựa vào H3.6 kể tên các loại thực phẩm và sản phẩm chế biến cung cấp chất béo động vật, thực vật ?

- HS: Quan sát H3.6 và kể tên

+ Chất béo đv: lợn, gà,…

+ Chất béo tv: lạc, đậu,…

(?):Chất béo có chức năng dinh dưỡng gì ?

- HS: Cung cấp năng lượng

(?):Em hãy kể tên các loại sinh tố mà em biết ?

- HS: Sinh tố: A, B, C, D,….

- GV: Y/c HS quan sát H3.7 ghi vào vở các loại thực phẩm cung cấp sinh tố.

- HS: Quan sát H3.7 và ghi tên các thực phẩm cung cấp sinh tố.

(?):Nêu tên và chức năng của các sinh tố ?

- HS: Nêu tên và chức năng của các sinh tố

- Chất béo động vật (mỡ): lợn, gà, bơ, sữa, pho mát,…

- Chất béo thực vật (dầu ăn):

lạc, vừng, ôliu, dừa,…

b)Chức năng dinh dưỡng:

- Cung cấp năng lượng

- Chuyển hoá một số vitamin cần thiết cho cơ thể

4. Sinh tố: (vitamin)

a)Nguồn cung cấp:

- A: bơ, sữa, cà rốt, đu đủ

- B: sữa, gan, tim, ngũ cốc

- C: rau, quả tươi…

- D: dầu cá, bơ, sữa, trứng

b)Chức năng dinh dưỡng:

- Giúp các hệ cơ quan hoạt động bình thường, tăng sức đề kháng, giúp cơ thể phát triển tốt.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

(?):Chất khoáng gồm những chất nào ?

- HS: Gồm phốt pho, can xi, sắt,…

- GV: Y/c HS quan sát H3.8 và ghi vào vở các thực phẩm cung cấp chất khoáng ?

- HS:  Quan sát H3.8 và ghi các thực phẩm cung cấp chất khoáng

(?):Chất khoáng đem lại chức năng gì cho cơ thể ?

- HS: Giúp xương phát triển tốt…..

(?):Ngoài uống nước hàng ngày, còn nguồn nước nào khác cung cấp cho cơ thể ?

- HS: Nước còn có trong rau xanh, trái cây

(?):Nước có vai trò gì đối với đời sống của con người ?

- HS:  Là môi trường cho mọi chuyển hoá và trao đổi chất của cơ thể.

(?):Chất xơ có vai trò như thế nào ?

- HS: Giúp tiêu hoá, làm mềm chất thải.

(?):Chất xơ có trong thành phần nào ?

- HS: Rau, trái cây,…

- GV: Cần bảo vệ thiên nhiên, không gây ô nhiễm môi trường làm ảnh hưởng đến nguồn nước và thực phẩm sạch để cung cấp các chất

5. Chất khoáng:

a)Nguồn cung cấp:

- Can xi và phốt pho: cá mòi hộp, sữa, đậu,…

- I ốt: rong biển, cá, tôm, ốc,..

- Sắt: rau cải, gan, trứng,…

b)Chức năng dinh dưỡng

- Giúp xương phát triển, hoạt động cơ bắp, tổ chức hệ thần kinh, cấu tạo hồng cầu….

6.Nước:

- Là thành phần chủ yếu của cơ thể.

- Là môi trường cho mọi chuyển hoá và trao đổi chất của cơ thể.

- Điều hoà thân nhiệt.

7.Chất xơ:

- Giúp ngăn ngừa bệnh táo bón, làm mềm chất thải giúp tiêu hoá tốt.

- Có trong rau xanh, trái cây, ngũ cốc.

dinh dưỡng nuôi sống con người và giúp con người có sức khoẻ tốt,….

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

- Y/c HS thảo luận nhóm (5’) quan sát H3.9 và cho biết:

(?):Có mấy nhóm thức ăn ?

(?):Tên thực phẩm thuộc mỗi nhóm ?

(?):Giá trị dinh dưỡng của từng nhóm ?

- HS: Quan sát H3.9 và thảo luận nhóm (5’) và báo cáo: 4 nhóm…..

    Nêu tên và giá trị dinh dưỡng của từng nhóm

(?):Việc phân chia nhóm thức ăn nhằm mục đích gì ?

- HS: Giúp người tổ chức bữa ăn mua đủ các loại thực phẩm….

(?):Tại sao phải thay thế thức ăn ?

- HS: Cho đỡ nhàm chán, hợp khẩu vị và ngon miệng.

(?):Có thể thay thế thức ăn như thế nào cho phù hợp ?

- HS: Thay thức ăn này bằng thức ăn khác trong cùng nhóm.

- GV: Cho HS đọc ví dụ Sgk

- HS: Đọc ví dụ

(?):Dựa vào kiến thức vừa học em hãy liên hệ với bữa ăn trong gia đình và rút ra nhận xét về kiến thức dinh dưỡng ?

- HS: Trả lời theo ý hiểu

II. Giá trị dinh dưỡng của các nhóm thức ăn:

1. Phân nhóm thức ăn:

a)Cơ sở khoa học:

- Căn cứ vào giá trị dinh dưỡng người ta chia thức ăn thành 4 nhóm:

+ Nhóm giàu chất đạm.

+ Nhóm giàu chất đường bột.

+ Nhóm giàu chất béo.

+ Nhóm giàu chất khóng và vitamin.

b) Ý nghĩa:

- Giúp người tổ chức bữa ăn mua đủ các loại thực phẩm cần thiết và thay đổi món ăn cho đỡ nhàm chán, hợp khẩu vị thời tiết…

=> ngon miệng

2.Cách thay thế thức ăn lẫn nhau:

- Thay thức ăn này bằng thức ăn khác trong cùng nhóm để thành phần và giá trị dinh dưỡng của khẩu phần không bị thay đổi.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

- Y/c HS quan sát H3.11 và nhận xét.

- HS: Quan sát H3.11

  NX: em bé gầy, bụng phình to, chân tay không phát triển mắc bệnh suy dinh dưỡng thiếu chất đạm

(?):Thiếu chất đạm trầm trọng sẽ ảnh hưởng như thế nào đối với trẻ em ?

- HS: Chậm lớn, suy nhược cơ thể, thiếu máu, mệt mỏi,….

(?):Nếu ăn thừa chất đạm sẽ gây ra tác

III.Nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể:

1.Chất đạm:

a)Thiếu chất đạm trầm trọng:

- Sẽ gây ra các hậu quả như sau: chậm lớn, suy nhược cơ thể, thiếu máu, mệt mỏi, trí óc kém phát triển,…

b)Thừa chất đạm:

- Gây ra bệnh béo phì, huyết áp cao, tim mạch

hại như thế nào ?

- HS: Gây ra bệnh béo phì, huyết áp cao, tim mạch…

- GV: Y/c HS quan sát H3.12 và nhận xét.

- HS: Quan sát H3.12

  NX: em bé béo, mập….

(?):Em sẽ khuyên cậu bé đó như thế nào để cơ thể gầy bớt đi ?

- HS: Ăn ít chất đường bột như bánh, kẹo, đồ nếp, tập thể dục,…

(?):Thức ăn nào có thể làm răng bị sâu ?

- HS:  Các loại bánh, kẹo ngọt

(?):Nếu ăn thiếu chất đường bột cơ thể của chúng ta sẽ như thế nào ?

- HS: Đói mệt, cơ thể ốm yếu

(?):Nếu ăn quá nhiều hoặc quá ít chất béo cơ thể có được bình thường không ? Em sẽ bị hiện tượng gì ?

- HS: Thừa: cơ thể béo phì, ảnh hưởng đến sức khoẻ.

  Thiếu: cơ thể dễ bị mệt đói, thiếu vitamin…

=>KL: Muốn có đầy đủ các chất dinh dưỡng cần phải kết hợp nhiều loại thức ăn khác nhau trong bữa ăn hàng ngày. Cần lưu ý chọn đủ thức ăn của 4 nhóm.

- GV: Hướng dẫn HS quan sát H3.13 để HS hiểu thêm về lượng dinh dưỡng cần thiết mỗi ngày và cân đối trung bình cho một người trong một tháng.

- HS: Quan sát và tìm hiểu

2.Chất đường bột:

- Ăn quá nhiều chất đường bột sẽ làm tăng trọng và béo phì, răng bị sâu.

- Ăn thiếu chất đường bột cơ thể sẽ bị đói, thiếu năng lượng để hoạt động.

3.Chất béo:

- Ăn thừa chất béo sẽ bị tăng trọng quá mức (béo phệ).

- Ăn thiếu chất béo, cơ thể sẽ bị thiếu năng lượng, thiếu vitamin.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

(?):Vệ sinh thực phẩm là gì ?

- GV: Giữ cho thực phẩm không bị nhiễm trùng, nhiễm độc, gây ngộ độc thức ăn

I.Vệ sinh thực phẩm:

(?):Thế nào là nhiễm trùng thực phẩm ?

- HS: Do sự xâm nhập của vi khuẩn vào thực phẩm….

- GV: Nếu không bảo quản tốt thì sau một thời gian ngắn nó sẽ bị nhiễm trùng, phân huỷ.

(?):Hãy nêu một số loại thực phẩm dễ bị hư hỏng ? Tại sao ?

- HS: Thịt, sữa, rau, quả,…

         Vì bị vi khuẩn xâm nhập

(?):Thế nào là nhiễm độc thực phẩm ? lấy ví dụ ?

- HS:  Sự xâm nhập của chất độc vào thực phẩm

       VD: phun thuốc trừ sâu vào rau, quả,….

(?):Nêu tác hại khi ta sử dụng những loại thực phẩm đó ?

- HS: Gây ngộ độc thức ăn, rối loạn tiêu hoá.

- GV: Y/c HS quan sát H3.14 nêu và ghi chi tiết vào vở về sự ảnh hưởng của nhiệt độ đối với vi khuẩn.

- HS: Quan sát H3.14 và nhận xét

1.Thế nào là nhiễm trùng  và nhiễm độc thực phẩm

- Sự xâm nhập của vi khuẩn có hại vào thực phẩm được gọi là sự nhiễm trùng thực phẩm.

- Sự xâm nhập của chất độc vào thực phẩm được gọi là sự nhiễm độc thực phẩm.

2.Ảnh hưởng của nhiệt độ đối với vi khuẩn:

(Sgk/ T77)

(?):An toàn thực phẩm là gì ?

- HS: Giữ cho thực phẩm không bị nhiễm trùng, nhiễm độc.

- GV: Giải thích: vấn đề ngộ độc thức ăn hiện nay đang gia tăng nghiêm trọng…

VD: ngộ độc ăn rau, quả….

- GV: Y/c HS đọc nội dung sgk

- HS: Đọc nội dung sgk

(?):Em hãy kể tên những loại thực phẩm mà gia đình em thường mua ?

- HS:  TP tươi sống: thịt, cá, rau,..

          TP đóng hộp: sữa, cá hộp,..

- GV: Cho HS quan sát H3.16 phân loại TP và nêu các biện pháp đảm bảo an toàn thực phẩm ?

- HS: Quan sát H3.16

         Phân loại thực phẩm:….

Các biện pháp: TP tươi sống mua loại tươi

II.An toàn thực phẩm:

1.An toàn thực phẩm khi mua sắm:

*Các biện pháp:

- Chọn thực phẩm tươi ngon hoặc được ướp lạnh.

- Chọn thực phẩm đóng hộp không quá hạn sử dụng.

- Không để lẫn thực phẩm ăn sống

hoặc bảo quản ướp lạnh. TP đóng hộp chú ý hạn sử dụng

=>KL: Để đảm bảo an toàn TP khi mua sắm cần phải biết chọn thực phẩm tươi ngon, không quá hạn sử dụng, không bị ôi, ươn, ẩm, mốc…

với thực phẩm cần nấu chín.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

(?):Trong gia đình em thực phẩm được chế

II. An toàn thực phẩm:

2. An toàn thực phẩm khi chế

biến tại đâu ?

- HS: Chế biến tại nhà bếp.

(?):Vi khuẩn xâm nhập vào thức ăn bằng con đường nào ? Gây tác hại gì ?

- HS: Trong quá trình chế biến thức ăn như thái thịt, cắt rau, mặt bàn, quần áo, rẻ,... Nếu thức ăn không được nấu chín hay bảo quản không chu đáo vi trùng sẽ phát triển mạnh gây ngộ độc, tiêu chảy, ói mửa…

(?):Cần bảo quản thực phẩm như thế nào với các loại thực phẩm sau: Thực phẩm đã chế biến; Thực phẩm đóng hộp; Thực phẩm khô (gạo, bột,…)

- HS: Tránh để ruồi muỗi bâu vào,…

          Không quá hạn sử dụng.

          Để nơi cao ráo, toáng mát,…

- GV (THMT): Cần phải sử dụng thực phẩm an toàn, đồng thời có thái độ phê phán, ngăn ngừa những hành vi gây mất an toàn thực phẩm.

biến và bảo quản:

- Chế biến thực phẩm cần được bảo đảm vệ sinh an toàn, bảo quản chu đáo.

+ Thực phẩm đã chế biến: Cho vào hộp kín, tránh để ruồi bọ bâu vào, để tủ lạnh

+ Thực phẩm đóng hộp: Không quá hạn sử dụng, để tủ lạnh, mua đủ dùng.

+ Thực phẩm khô: Phơi khô, để nơi cao ráo thoáng mát, thường xuyên kiểm tra để có biện pháp xử lí.