ĐẠI SỐ 7 TUẦN 5-6

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1 : (15’) Định nghĩa tỉ lệ thức.

Mục tiêu: HS nắm được định nghĩa tỉ lệ thức là đẳng thức của hai tỉ số

*GV  :

So sánh hai tỉ số sau:   và

*HS : Thực hiện.

*GV : Nhận xét và khẳng định :

Ta nói = là một tỉ lệ thức.

- Thế nào là tỉ lệ thức ?.

*HS  : Trả lời.

*GV  : Nhận xét và khẳng định rồi đưa ra định nghĩa.

*HS  : Chú ý nghe giảng và ghi bài.

*GV đưa ra chú ý.

*HS  : Chú ý nghe giảng và ghi bài.

*GV  : Yêu cầu học sinh làm ?1.

Từ các tỉ số sau đây có lập được tỉ lệ thức không ?.

*HS : Thực hiện.

*GV : Nhận xét và chốt lại.

Như vậy Tỉ lệ thức là đẳng thức của hai tỉ số .

1. Định nghĩa.

Ví dụ:

So sánh hai tỉ số sau:  

=

Ta nói = là một tỉ lệ thức.

* Định nghĩa :

* Chú ý :

- Tỉ lệ thức còn được viết là :

a : b = c : d

Ví dụ:   còn được viết là :

3 : 4 = 6 : 8.

- Trong tỉ lệ thức a : b = c : d, các số a, b, c, d được gọi là các số hạng của tỉ lệ thứcl a, d là các ố hạng ngoài hay ngoại tỉ, b và c là các số hạng trong hay trung tỉ

?1.

Từ các tỉ số sau đây có lập được tỉ lệ thức không ?.

Hoạt động 2 : (15’). Tìm hiểu tính chất tỉ lệ thức.

Mục tiêu: HS hiểu rõ các tính chất của tỉ lệ thức và biết áp dụng vào làm bài tập.

*GV : Cho tỉ lệ thức sau:  .

Hãy so sánh:

18 . 36  và  27 . 24

Từ đó có dự đoán gì ?

Nếu thì  a.d   ?   b.c

*HS : Thực hiện.

*GV : Nhận xét.

          Yêu cầu học sinh làm ?2.

Chứng minh:

Nếu   thì  a.d   =  b.c

*HS : Thực hiện.

*GV : Nhận xét và khẳng định :

Nếu   thì  a.d   =  b.c

*HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài.

*GV : Nếu ta có: 18 . 36  = 27 . 24

Hãy suy ra 

Gợi ý: Chia cả hai vế cho tích 27 . 36.

*HS : Thực hiện.

*GV : Nhận xét.

*GV : Yêu cầu học sinh làm ?3.

Bằng cách tương tự hãy, từ đẳng thức

a.d = b.c hãy chỉ ra tỉ lệ thức .

*HS : Thực hiện.

*GV : Nhận xét và khẳng định :

*HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài.

*GV : Yêu cầu học sinh về nhà thực hiện:

Tương tự, từ đẳng thức

a.d = b.c hãy chỉ ra các tỉ lệ thức sau:

*HS : Về nhà thực hiện.

GV chốt lại kiến thức:

Như vậy:

+) Nếu   thì  a.d   =  b.c

+) Nếu a.d = b.c thì.

2. Tính chất

*Tính chất 1:

Ví dụ: Cho tỉ lệ thức sau:  .

Ta suy ra:  18 . 36  =  27 . 24

?2.

Chứng minh:

Theo bài ra nên nhân cả hai vế với tích b . d

Khi đó: .

*Tính chất 2:

Ví dụ:

Nếu ta có: 18 . 36  = 27 . 24

Ta suy ra     

?3.

Nếu a.d = b.c thì .

Chứng minh:

Theo bài ra a.d = b.c nên chia cả hai vế với tích   b . c

Khi đó:   

*Kết luận:

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1: (10’). Nhận dạng tỉ lệ thức

Mục tiêu: HS biết dử dụng định nghĩa tỉ lệ thức để làm bài tập. Biết nhận dạng được tỉ lệ thức khi cho các số bất kì.

*GV:

- Cho Hs đọc ñeà vaø neâu caùch laøm baøi 49/SGK

- Goïi laàn löôït hai Hs leân baûng, lôùp nhaän xeùt.

- Yeâu caàu Hs laøm mieäng baøi 61/SBT-12(chæ roõ trung tæ,ngoaïi tæ)

*HS :

-  Caàn xem hai tæ soá ñaõ cho coù baèng nhau khoâng, neáu baèng nhau thì ta laäp ñöôïc tæ leä thöùc.

- Laàn löôït Hs leân baûng trình baøy.

- Hs laøm mieäng :

Ngoaïi tæ : a)  -5,1 ; -1,15

                 b)   6 ; 80

                 c)   -0,375 ;  8,47

Trung tæ : a)   8,5 ;  0,69

                 b)   35;  14

                 c)   0,875;  -3,63

GV chốt lại: Như vậy muốn biết các số đã cho có lập được tỉ lệ thức hay không ta phải chỉ ra được hai tỉ số .

1. Nhận dạng tỉ lệ thức

Baøi 49/SGK

a)  = =

Laäp ñöôïc tæ leä thöùc.

b)  39: 52 =

    2,1: 3,5 = =

Vì nên ta khoâng laäp ñöôïc tæ leä thöùc.

c. = = 3:7

Laäp ñöôïc tæ leä thöùc.

d. -7: 4 =

     =

Vì nên ta khoâng laäp ñöôïc tæ leä thöùc.

Hoạt động 2: (10’). Tìm số hạng chưa biết của tỉ lệ thức

Mục tiêu: HS làm được dạng bài tập tìm số chưa biết trong tỉ lệ thức.

*GV:

- Yeâu caàu Hs hoaït ñoäng nhoùm baøi 50/SGK

- Kieåm tra baøi laøm cuûa vaøi nhoùm.

- Laøm baøi 69/SBT.

*HS:

- HS laøm vieäc theo nhoùm.

- Goïi laàn löôït caùc em leân trình baøy.

GV nhận xét và chốt lại.

2. Tìm số hạng chưa biết của tỉ lệ thức

Baøi 50/SGK

Kết quả điền ô vuông:

N.14        Ư. -0,84      B.      H.-25

Ê.9,17      U.           C.16       Y.

L.0,3        I.-63           Ơ.       T.6

Tên tác phẩm: “BINH THƯ YẾU LƯỢC”

Baøi 69/SBT

a. x2 = (-15).(-60) = 900

x = 30

b. – x2 = -2=

x =

          x = 20:           x = 80

Hoạt động 3: (10’). Lập tỉ lệ thức

Mục tiêu: HS biết lập được tỉ lệ thức từ các số đã cho dựa vào định nghĩa tỉ lệ thức.

*GV:

- GV ñaët caâu hoûi: Töø moät ñaúng thöùc veà tích ta laäp ñöôïc bao nhieâu tæ leä thöùc?

- AÙp duïng laøm baøi 51/SGK.

- Laøm mieäng baøi 52/SGK.

- Hoaït ñoäng nhoùm baøi 68/SBT*HS:

- Hs: laäp ñöôïc 4 tæ leä thöùc.

- Hs laøm baøi.

- Hoaït ñoäng nhoùm.

 3. Lập tỉ lệ thức.

Baøi 51/SGK

1,5. 4,8 = 2. 3,6

Laäp ñöôïc 4 tæ leä thöùc sau:

= ; =

  = ; =

Baøi 68/SBT:

Ta coù:

4 = 41, 16 = 42, 64 = 43

256 = 44, 1024 = 45

Vaäy: 4. 44 = 42. 43

             42. 45 = 43. 44

          4. 45 = 42. 44

Baøi 72/SBT

  =

ad = bc

ad + ab= bc + ab

a.(d + b) = b.(c +a)

=

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1 : (30’)Tính chất của dãy tỉ số bằng nhau

Mục tiêu: HS hiểu được các tính chất của dãy tỉ số bằng nhau.

*GV  : Yêu cầu học sinh làm ?1.

*HS : Thực hiện.

*GV hướng dẫn chứng minh HS:

*HS thực hiện.

*HS  : Chú ý nghe giảng và ghi bài.

GV Nhận xét và chốt lại.

Từ dãy tỉ số bằng nhau

ta suy ra :

1. Tính chất của dãy tỉ số bằng nhau. 

?1. Cho tỉ lệ thức

Khi đó :

  =   .

Nếu có tỉ lệ thức

thì     

Vì :

Đặt = k. (1)

Khi đó : a = k.b ; c =  k.d

Suy ra:

   (2)   ( b+d )

    (3)   ( b+d )

Từ (1), (2) và (3) ta có:

- Tính chất trên còn được mở rộng cho dãy tỉ số bằng nhau :

Ví dụ:

Từ dãy tỉ số

Áp dụng tính chất ta có :

Hoạt động 2 : (10’) Chú ý :

Mục tiêu: HS hiểu được cách viết dãy tỉ số cũng như a : b : c = 2 : 3 : 5

*GV: Khi có dãy tỉ số , ta nói các số a, b, c tỉ lệ với các số 2 ; 3 ; 5.

Ta viết: a : b : c = 2 : 3 : 5

*HS  : Chú ý nghe giảng và ghi bài.

*GV  : Yêu cầu học sinh làm ?2.

Dùng dãy tỉ số bằng nhau để thể hiện câu nói sau :

Số học sinh của ba lớp 7A, 7B, 7C tỉ lệ với các số 8; 9; 10.

*HS  : Thực hiện.

*GV  : Nhận xét và chốt lại.

Như vậy : Khi có dãy tỉ số , ta nói các số a, b, c tỉ lệ với các số 2 ; 3 ; 5.

 2. Chú ý :

Khi có dãy tỉ số , ta nói các số a, b, c tỉ lệ với các số 2 ; 3 ; 5.

Ta viết :      a : b : c = 2 : 3 : 5

?2.

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1: (10 ph). Tìm số chưa biết

Mục tiêu: HS biết làm bài tập dạng tìm số chưa biet611.

*GV:

- Yeâu caàu HS neâu caùch laøm baøi 60/SGK.

- Goïi hai Hs leân baûng laøm 60a,b.

- Lôùp nhaän xeùt.

*HS:

- HS : Neâu caùch laøm.

- 2 Hs leân baûng,caû lôùp laøm vaøo taäp.

GV nhận xét và chốt lại.

1. Tìm số chưa biết

Baøi 60/SGK

a. (.x) : = 1 :

(.x) : = 4

  .x    = 4.

  .x    = 5

       x    = 15

b. 4,5 : 0,3 = 2,25 : (0,1.x)

    0,1.x      = 2,25 :(4,5 : 0,3)

    0,1.x      = 0,15

          x      = 1,5

Hoạt động 2: ( 10 ph). Caùc baøi toaùn coù lieân quan ñeán daõy tæ soá baèng nhau .

Mục tiêu: HS biết làm bài tập dạng lieân quan ñeán daõy tæ soá baèng nhau .

*GV :

- Cho Hs ñoïc ñeà baøi 79/SBT vaø cho bieát caùch laøm.

- Cho Hs ñoc ñeà baøi

61/SGK vaø cho bieát caùch laøm.

- Cho Hs tìm theâm caùc caùch khaùc nöõa.

*HS :

 - Hs : ñoïc ñeà vaø neâu caùch laøm.

- Hoaït ñoäng nhoùm.

GV nhận xét và chốt lại.

2. Các dạng bài toán có liên quan đến dãy tỉ số bằng nhau

Baøi 79/SBT

Ta coù :

= = =

== = -3

a = -3.2 = -6

      b= -3.3 = -9

      c = -3.4 = -12

      d = -3.5 = -15

Baøi 61/SGK

Tacoù :

= = = = = 2

x = 16 ;  y = 24 ;  z = 30

Hoạt động 3 : (10 ph). Các bài toán về chứng minh

- GV: Làm baøi 64/SGK

- GV höôùng daãn tröôùc khi hoaït ñoäng nhoùm

- Hoaït ñoäng nhoùm.

*HS ñoïc ñeà

- Nghe GV höôùng daãn.

GV nhận xét và chốt lại.

 3. Các bài toán về chứng minh

Baøi 64/SGK

Goïi soá hoïc sinh cuûa 4 khoái 6,7,8,9 laàn löôït laø a,b,c,d.

Ta coù :

===== 35

a = 35.9 = 315

     b  = 35.8 = 280

     c  = 35.7 = 245

     d = 35.6 = 210

Vaäy soá hoïc sinh cuûa 4 khoái 6,7,8,9 laàn löôït laø 315hs, 280hs, 245hs, 210hs.