Bài 10: QUAN NIỆM VỀ ĐẠO ĐỨC
I, Đạo đức:
VD: - Quan niệm “ trung” trong xã hội VN:
+ PK: Trung có nghĩa là trung thành vô DK với vua.
+ Ngày nay: Trung có nghĩa là trung thành với lợi ích của đát nước, của nhân dân.
nền đạo đức đoàn kết, tương thân tương ái của nhân dân ta
+ Trước đây : Đoàn kết cùng nhau chống ngoại xâm, giúp đỡ nhau cùng vượt qua bao khó khăn để có nền độc lập
+ Nay : Đoàn kết, giúp đỡ cùng nhau xây dựng đất nước giàu mạnh…
II, Phân biệt đạo đức với pháp luật và phong tục, tập quán trong sự điều chỉnh hành vi của con người:
1, VD về đạo đức: Lễ phép chào hỏi người lớn tuổi, con cái có hiếu với cha mẹ, anh em hòa thuận thương yêu nhau.
2, VD về pháp luật: Lái xe vượt đèn đỏ, kinh doanh không nộp thuế.
3, VD về phong tục tập quán: Thờ cúng ông bà, tổ tiên, cưới, hỏi,tết,đám giỗ.
III, Vai trò của đạo đức trong sự phát triển của cá nhân, gia đình và xã hội:
1, Đối với cá nhân: Moät kyõ sö xaây döïng gioûi nhöng laïi aên caép cuûa coâng, “ruùt ruoät coâng trình”, sôùm muoän gì cuõng bò phaùp luaät tröøng trò
2, Đối với gia đình: Gia ñình boá meï baát hoaø, khoâng chung thuyû, laøm aên phi phaùp…daãn ñeán gia ñình tan vôõ, con caùi nghieän huùt, côø baïc, hö hoûng.
- Caùc thaønh vieân ñaùnh, chöõi nhau, tranh giaønh taøi saûn…
3, Đối với xã hội: Nhaø Taàn ñaõ duøng cuûa caûi, coâng söùc, xöông maùu ñeå xaây döïng böùc töôøng thaønh kieân coá nhöng laïi lô laø trong vieäc xaây döïng nhaân caùch cuûa nhöõng ngöôøi giöõ thaønh .
Câu 1: Haõy neâu nhöõng caâu tuïc ngöõ, danh ngoân noùi veà vai troø cuûa ñaïo ñöùc vaø yù thöùc giöõ gìn ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi:
+ Ñoùi cho saïch, raùch cho thôm.
+ Maát danh döï laø maát taát caû.
+“Ta thaø laøm quyû nöôùc Nam coøn hôn laøm vöông ñaát Baéc”.
( Traàn Bình Troïng )
+“Thaø ñui maø giöõ ñaïo nhaø”.
( Nguyeãn Ñình Chieåu )
+ Coù ñöùc maø khoâng coù taøi thì laøm vieäc gì cuõng khoù , coù taøi maø khoâng coù ñöùc laø ngöôøi voâ duïng.
( Hoà Chí Minh )
+ Nhặt lại của rơi trả lại người mất
+ Chị ngã em nâng.
+ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
Câu 2: So sánh đạo đức với pháp luật:
- Giống: phương thức điều chỉnh hành vi của con người.
- Khác:
|
Phương thức điều chỉnh hành vi
|
Nội dung
|
Ví dụ
|
|
Đạo đức
|
+ Tự giác thực hiện.
+ Nếu không thực hiện sẽ bị xã hội lên án hoặc lương tâm cắn rứt.
|
+ Lễ phép chào hỏi người lớn.
+ Con cái có hiếu với cha mẹ…
|
|
Pháp luật
|
+ Bắt buộc thực hiện.
+ Không thực hiện sẽ bị xử lí bằng sức mạnh của nhà nước.
|
+ Khi tham gia giao thông phải đội nón bảo hiểm.
+ Kinh doanh phải nộp thuế…
|
Câu 3: Ngày xưa con người chặt củi đốt than trên rừng để sinh sống. Theo quan niệm xưa thì đó là người lương thiện vì củi trên rừng không thuộc về ai, không liên quan gì đến người khác.
Ngày nay việc chặt củi đốt than coi là lương thiện không?
-Không, đây là một trong những nguyên nhân chủ yếu trong việc hủy hoại rừng và dẫn đến hủy hoại mội trường gây mất cân bằng sinh thái và nhiều hậu quả tai hại cho con ngừơi.Việc chặt củi đốt than ngày nay không chỉ bị phê phán về mặt đạo đức mà còn vi phạm đến pháp luật bảo vệ rừng.
Câu 4: + Pháp luật quy định “Công dân có nghĩa vụ đóng thuế và lao động công ích theo quy định của pháp luật”.
+ Ở Việt Nam hàng năm đều đón tết cổ truyền
+ Gia đình Việt Nam thường có phong tục thờ cúng ông bà, tổ tiên.
Từ các VD trên các em hãy tìm những yếu tố đạo đức ở trong mỗi VD.
* Đóng thuế là nghĩa vụ cũng là trách nhiệm của mỗi người dân.Việc đóng thuế đầy đủ thể hiện sự tự giác, ý thức của mỗi người dân, đóng thuế để nhà nước sử dụng vào việc thực hiện chức năng quản lí kinh tế- xã hội một cách tốt nhất.Dùng để xây dựng trường học, bệnh viện, trạm xá…giúp đỡ những người già yếu không nơi nương tựa, gia đình thương binh, liệt sĩ.Thể hiện trách nhiệm đạo đức của cá nhân đối với xã hội.
* Tết cổ truyền là phong tục tập quán lâu đời của người dân. Hàng năm mổi người dù đi đâu xa nhưng đến ngày này đều tụ họp về quê hương, gia đình xum họp.
* Thờ cúng tổ tiên, ông bà, cha mẹ thể hiện sự biết ơn, ghi nhớ công ơn của cha mẹ đã nuôi nấng và chăm sóc con cái nên người
Câu 5: Vai trò của đạo đức đối với cá nhân? ở mỗi cá nhân, tài năng và đạo đức cái nào quan trọng hơn vì sao? Cho VD minh họa?
-Mỗi cá nhân cần phải phát triển hài hòa hai mặt đạo đức và tài năng trong đó đức là gốc. Như bác hồ kính yêu đã từng nói “ có tài mà không có đức là người vô dụng nhưng có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó” do đó tài và đức phải luôn đi bên cạnh nhau bổ sung và hổ trợ nhau trong đó đức là gốc.
Câu 6: Vai trò của đạo đức đối với gia đình? Theo em hạnh phúc gia đình có được là nhờ tiền bạc, danh vọng hay đạo đức? Vì sao?cho VD dẫn chứng?
-Đạo đức là nhân tố không thể thiếu của một gia đình hạnh phúc, gia đình có đạo đức mới giáo dục được con cái đúng với quy tắc, chuẩn mực đạo đức của xã hội, từ đó con cái mới khôn ngoan và trưởng thành.
- VD: Gia đình có bố mẹ giàu có, làm quan chức to nhưng bên cạnh đó lại không quan tâm đến việc giáo dục con cái, họ chỉ biết cho con thật nhiều tiền để tiêu xài. Vì vậy dẫn đến việc con cái thiếu đi sự quan tâm lo lắng của bố mẹ nên dễ xa vào con đường ăn chơi, cờ bạc, nghiện hút…thì gia đình đó nhất định không có hạnh phúc. Do đó hạnh phúc không thể có được nhờ tiền bạc và danh vọng
Câu 7: Vai trò của đạo đức đối với xã hội?
Trường em vừa qua có tổ chức đợt quyên góp tiền ủng hộ đồng bào lũ lụt ở Miền Trung về cơn bão số 5 – 6 em có suy nghĩ và hành động gì về việc làm trên của trường em không?
- Hành động của trường là việc có ý nghĩa rất lớn ,góp phần giáo dục thế hệ trẻ có tấm lòng vì người khác,còn phát triển XH....
Bài 11: MỘT SỐ PHẠM TRÙ CƠ BẢN CỦA ĐẠO ĐỨC HỌC
I, Nghĩa vụ:
- Bố mẹ đóng tiền để con được đi học.
- Con có nghĩa vụ phải học.
- Loaøi ngöôøi thöïc hieän nghóa vu ïnuoâi con, trong khi loaøi soùi nuoâicon theo baûn naêng.
- Thanh nieân phaûi thöïc hieän nghóa vuï quaân söï ñeå baûo veä toå quoác, baûo veä cuoäc soáng yean bình cho daân toäc.
II, Lương tâm:
- Thanh thản: Dắt người già qua đường, tự nguyện góp tiền giúp bạn trong lớp có hoàn cảnh khó khăn,
- Cắn rứt: Trêu trọc bạn bè bị khuyết tật, coopy bài của bạn bên cạnh,
III, Nhân phẩm:
- Bạn Lan đi học về. Nhặt được ví rất nhiều tiền. Bạn đã không ngần ngại nộp ví tiền đó cho công an Phường trả lại người bị hại. Dù gia đình bạn cũng rất cần số tiền đó.
IV, Danh dự: Danh dự thầy thuốc, danh dự nhà giáo, danh dự đoàn viên, đảng viên.
- Lòng tự trọng:
+ VD1:Trong taùc phaåm Laõo Haïccuûa nhaø vaên Nam Cao, laõo Haïc tröôùc khi cheát ñaõ göûi oâng giaùo ít tieàn laøm ma cho mình. Laõo Haïc khoâng muoán laøm lieân luïy ñeán haøng xoùm laùng gieàng.
+ Thaåm phaùn phieân toøa khoâng nhaän tieàn hoái loä chaïy tieàn cuûa gia ñình phaïm nhaân.
- Tự ái:
+ Lan giaän meï vì meï khoâng mua cho Lan chieác aùo khoaùc nhö cuûa baïn
+ Hoïp lôùp, Baïn Lan chæ ra khuyeát ñieåm cuûa Ha, Ha khoâng nhaän maø coøn haèn hoïc vôùi baïn.
V, Hạnh phúc:
-Em mong öôùc coù chieác xe ñaïp. Cha meï taëng cho em chieác xe ñaïp khi em thi ñoã vaøo lôùp 10. Em caûmthaáy haïnh phuùc.
- Lôùp em thi ñoã 100%, thaày, coâ giaùo vaø caùc ban thaáy haïnh phuùc…
Bài 12: CÔNG DÂN VỚI TÌNH YÊU, HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
Câu 1: Ở lứa tuổi học sinh đã nên yêu chưa? Vì sao?
- Chưa. vì đang trong tuồi ăn học mà tình yêu thì phải có sự hiến dâng cho nhau cuộc sống nên dễ dàng đánh mất tương lai của mình.
Câu 2: Vì sao không có quan hệ tình dục trước hôn nhân?
- Có thai ngoài ý muốn:
+ Phải cưới sớm, tương lai hoài bão sẽ chấm dứt.
+ Phải nạo hút thai.
+ Lây các bệnh qua đường tình dục.
Câu 3: Tuổi HS THPT là tuổi đẹp nhất nên phải yêu nếu không sẽ bị thiệt thòi?
- Là tuổi đang hoàn thiện bản thân, chưa ổn định về nhận thức nên dễ ngộ nhận. Yêu sớm thường sao nhãng học tập, dễ có những quyết định sai lầm.
Câu 4: Nên yêu nhiều người cùng một lúc để cho mình có nhiều lựa chọn?
- Chứng tỏ khả năng chinh phục (nam)
- Mục đích vụ lợi ( nữ)
Câu 5: Khi yêu nên yêu hết mình và cần hiến dâng cho nhau tất cả?
- Có thai ngoài ý muốn
- Nạo, phá thai dễ gây tổn thương đến cơ quan sinh sản dẫn tới vô sinh về sau
- Quan hệ tình dục không an toàn sẽ gây ra những bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục
Câu 6: Theo em làm thế nào để có tình yêu đẹp?
Cần xuất phát từ tình cảm trân thành của hai người
Phải trân thành, tin cậy, tôn trọng. Không vụ lợi, cảm thông, chia sẻ..
