địa lí 11

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh

Hoaït ñoäng l: Xaùc ñònh boái caûnh neàn kinh teá - xaõ hoäi nöôùc ta tröôùc Ñoåi môùi.

Hình thöùc: Caû lôùp.

GV ñaët caâu hoûi: Ñoïc SGK muïc l.a cho

bieát boái caûnh neàn kinh teá - xaõ hoäi nöôùc ta tröôùc khi tieán haønh ñoåi môùi.

- Döïa vaøo kieán thøc ñaõ hoïc, haõy neâu nhöõng haäu quaû naëng neà cuûa chieán tranh ñoái vôùi nöôùc ta.

Moät HS traû lôøi, HS khaùc nhaän xeùt, boå sung.

Chuyeån yù: Giai ñoaïn 1976- 1980, toác ñoä taêng tröôûng kinh teá nöôùc ta chæ ñaït 1,4 %. Naêm 1986 laïm phaùt treân 700%. Tình traïng khuûng hoaûng keùo daøi buoäc nöôùc ta phaûi tieán haønh Ñoåi môùi.

 Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu 3 xu theá ñoåi môùi cuûa nöôùc ta .

Hình thöùc: Caëp.

Böôùc 1 : GV giaûng giaûi veà neàn noâng nghieäp tröôùc vaø sau chính saùch khoa 10 (khoaùn saûn phaåm theo khaâu ñeán nhoùm ngöôøi lao ñoäng). Khoaùn goïn theo ñôn giaù ñeán hoä xaõ vieân (töø thaùng 4 naêm 1998, hôïp taùc xaõ chæ laøm dòch vuï).

Böôùc 2: GV ñaët caâu hoûi (Xem phieáu hoïc taäp phaàn phuï luïc). HS trao ñoåi theo caëp.

Böôùc 3: HS ñaïi dieän trình baøy, caùc HS

khaùc boå sung yù kieán. GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø boå sung kieán thöùc.

Chuyeån yù: Quyeát taâm lôùn cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc cuøng vôùi söùc saùng taïo phi thöôøng cuûa nhaân daân ta ñeå ñoåi môùi toaøn dieän ñaát nöôùc ñaõ ñem laïi cho nöôùc nhöõng thaønh töïu to lôùn.

 Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu caùc thaønh töïu cuûa neàn kinh teá - xaõ hoäi nöôùc ta.

Hình thöùc: Nhoùm.

Böôùc 1: GV chia HS ra thaønh caùc nhoùm, giao nhieäm vuï cuï theå cho töøng nhoùm.

(Xem phieáu hoïc taäp phaàn phuï luïc).

- Nhoùm 1: Trình baøy nhöõng thaønh töïu to lôùn cuûa coâng cuoäc Ñoåi môùi ôû nöôùc ta.

Cho ví duï thöïc teá.

Nhoùm 2: Quan saùt hình 1.1, haõy nhaän xeùt toác ñoä taêng chæ soá giaù tieâu duøng (tæ leä laïm phaùt) caùc naêm 1986 - 2005. Yù nghóa cuûa vieäc kieàm cheá laïm phaùt .

Nhoùm 3: Döïa vaøo baûng 1, haõy nhaän xeùt veà tæ leä ngheøo chung vaø tæ leä ngheøo löông thöïc cuûa caû nöôùc giai ñoaïn 1993 - 2004.

 Böôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán.

Böôùc 3: GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø keát luaän caùc yù ñuùng cuûa moãi nhoùm.

GV chæ treân baûn ñoà Kinh teá Vieät Nam

(caùc vuøng kinh teá troïng ñieåm, vuøng chuyeân canh noâng nghieäp, nhaán maïnh  chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo laõnh thoå.)

Hoaït doäng 4: Tìm hieåu tình hình hoäi nhaäp quoác teá vaø khu vöïc cuûa nöôùc ta.

Hình thöùc: Theo caëp.

GV ñaët caâu hoûi: Ñoïc SGK muïc 2, keát

hôïp hieåu bieát cuûa baûn thaân, haõy cho bieát boái caûnh quoác teá nhöõng naêm cuoái theá kæ 20 coù taùc ñoäng nhö theá naøo ñeán coâng cuoäc ñoåi môùi ôû nöôùc ta? Nhöõng thaønh töïu nöôùc ta ñaõ ñaït ñöôïc.

- Moät HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung.

GV ñaët caâu hoûi: Döïa vaøo hieåu bieát cuûa baûn thaân, haõy neâu nhöõng khoù khaên cuûa nöôùc ta trong hoäi nhaäp quoác teá vaø khu vöïc .

HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, GV chuaån kieán thöùc. (Khoù khaên trong

caïnh tranh vôùi caùc nöôùc phaùt trieån hôn trong khu vöïc vaø theá giôùi; Nguy cô khuûng hoaûng; Khoaûng caùch giaøu ngheøo taêng. . .)

Hoaït ñoäng 5: Tìm hieåu moät soá ñònh höôùng chính ñeå ñaåy maïnh coâng cuoäc ñoåi môùi.

Hình thöùc: Caù nhaân.

GV ñaët caâu hoûi: Ñoïc SGK muïc 3, haõy neâu moät soá ñònh höôùng chính ñeå ñaåy maïnh coâng cuoäc Ñoåi môùi ôûû nöôùc ta.

Moät HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chuaån kieán thöùc: Qua gaàn 20 naêm ñoåi môùi, nhôø ñöôøng loái ñuùng ñaén cuûa Ñaûng vaø tính tích cöïc, chuû ñoäng saùng taïo cuûa nhaân daân, nöôùc ta ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu to lôùn, coù yù nghóa lòch söû. Thöïc hieän hieäu quaû caùc ñònh höôùng ñeå ñaåy maïnh coâng cuoäc Ñoåi môùi seõ ñöa nöôùc ta thoaùt khoûi tính traïng keùm phaùt trieån vaøo naêm 2010 vaø trôû thaønh nöôùc coâng nghieäp theo höôùng hieän ñaïi vaøo naêm 2020.

Noäi dung chính

I. Coâng cuoäc ñoåi môùi laø moät cuoäc caûi caùch toaøn dieän veà kinh teá xaõ hoäi

a. Boái caûnh

Ngaøy 30 - 4 - 1975: Ñaát nöôùc

thoáng nhaát, caû nöôùc taäp trung vaøo

haøn gaén caùc veát thöông chieán tranh

vaø xaây döïng, phaùt trieån ñaát nöôùc.

- Nöôùc ta ñi leân töø moät nöôùc noâng nghieäp laïc haäu.

- Tình hình trong nöôùc vaø quoác tetÕhöõng naêm cuoái thaäp kæ 80, ñaàu thaäp kæ 90 dieãn bieán phöùc taïp. Trong thôøi gian daøi nöôùc ta laâm vaøo tình traïng khuûng hoaûng.

b. Dieãn bieán

Naêm 1979: Baét ñaàu thöïc hieän ñoåi môùi trong moät soá ngaønh (noâng nghieäp, coâng nghieäp)

Ba xu theá ñoåi môùi töø Ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù 6 naêm 1986:

+ Daân chuû hoaù ñôøi soáng kinh teá - xaõ hoäi.

 + Phaùt trieån neàn kinh teá haøng hoaù nhieàu thaønh phaàn theo ñònh höôùngxaõ hoäi chuû nghóa.

 + Taêng cöôøng giao löu vaø hôïp taùc vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi.

c. Thaønh töïu

- Nöôùc ta ñaõ thoaùt khoûi tình traïng khuûng hoaûng kinh teá - xaõ hoäi keùo daøi. Laïm phaùt ñöôïc ñaåy luøi vaø kieàm cheá ôû möùc moät con soá.

Toác ñoä taêng tröôûng kinh teá khaù cao, (ñaït 9,5% naêm 1999, 8,4% naêm 2005).

- Cô caáu kinh teá chuyeån dòch theo höôùng coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù (giaûm tæ troïng khu vöïc I, taêng tæ troïng khu vöïc II vaø III) .

Cô caáu kinh teá theo laõnh thoå cuõng chuyeån bieán roõ neùt (hình thaønh caùc vuøng kinh teá troïng ñieåm, caùc vuøng chuyeân canh...).

Ñôøi soáng nhaân daân ñöôïc caûi thieän laøm  giaûm tæ leä ngheøo cuûa caû nöôùc.

2. Nöôùc ta trong hoäi nhaäp quoác teá vaø khu vöïc

 a. Boái caûnh

- Theá giôùi: Toaøn caàu hoaù laø xu höôùng taát yeáu cuûa neàn kinh teá theá giôùi, ñaåy maïnh hôïp taùc kinh teá khu vöïc.

- Vieät Nam laø thaønh vieân cuûa  ASEAN (7/95), bình thöôøng hoùa quan heä Vieät - Myõ, thaønh vieân WTO naêm 2007.

b. Thaønh töïu

- Thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi (ODA, FDI)

- Ñaåy maïnh hôïp taùc kinh teá, khoa  hoïc kó thuaät, baûo veä moâi tröôøng.

- Phaùt trieån ngoaïi thöông ôû taàm cao môùi, xuaát khaåu gaïo

3.  Moät soá ñònh höôùng chính ñaåy maïnh coâng cuoäc Ñoåi môùi

- Thöïc hieän chieán löôïc taêng tröôûng ñi ñoâi vôùi xoùa ñoùi giaûm ngheøo.

- Hoaøn thieän cô cheá chính saùch cuûa neàn kinh teá thò tröôøng.

- Ñaåy maïnh CNH- HÑH gaén vôùi neàn kinh teá tri thöùc.

- Phaùt trieån beàn vöõng, baûo veä taøi nguyeânm moâi tröôøng. Ñaåy maïnh phaùt trieån y teá, giaùo duïc.

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

Hoaït ñoäng l: Xaùc ñònh vò trí ñòa lí  nöôùc ta.

Hình thöùc: Caû lôùp.

GV ñaët caâu hoûi: Quan saùt baûn ñoà caùc nöôùc Ñoâng Nam aù, trình baøy ñaëc ñieåm vò trí ñòa lí cuûa nöôùc ta theo daøn yù:

- Caùc ñieåm cöïc Baéc, Nam, Ñoâng Taây  treân ñaát nöôùc. Toaï ñoä ñòa lí caùc ñieåm cöïc.

- Caùc nöôùc laùng gieàng treân ñaát lieàn vaø treân bieån.

Moät HS chæ treân baûn ñoà ñeå traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chuaån kieán thöùc.

Hoaït ñoäng 2: Xaùc ñònh phaïm vi vuøng ñaát cuûa nöôùc ta.

Hình thöùc: Caû lôùp.

GV ñaët caâu hoûi: Cho bieát phaïm vi laõnh thoå nöôùc ta bao goàm nhöõng boä phaän naøo? Ñaëc ñieåm vuøng ñaát? Chæ treân baûn ñoà 2 quaàn ñaûo lôùn nhaát cuûa Vieät Nam? Thuoäc tænh naøo?

Moät HS leân baûng trình baøy vaø xaùc ñònh vò trí giôùi haïn phaàn ñaát lieàn treân baûn ñoà Töï nhieân Vieät Nam, GV chuaån kieán thöùc.

Hoaït ñoäng 3: Xaùc ñònh phaïm vi vuøng bieån cuûa nöôùc ta.

Hình thöùc: Caù nhaân.

1- Caùch l: Ñoái vôùi HS khaù, gioûi: '

GV ñaët caâu hoûi: Ñoïc SGK keát hôïp quan saùt sô ñoà phaïm vi caùc vuøng bieån theo luaät quoác teá xaùc ñònh giôùi haïn cuûa caùc vuøng bieån ôû nöôùc ta.

Moät HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung.

- Moät HS traû lôøi, caùc HS khaùc ñaùnh giaù phaàn t rình baøy cuûa caùc baïn.

Caùch 2: Ñoái vôùi HS trung bình, yeáu:

GV vöøa veõ, vöøa thuyeát trình veà caùc vuøng bieån ôû nöôùc ta sau ñoù yeâu caàu HS trình baøy laïi giôùi haïn cuûa vuøng noâi thuûy, laõnh haûi, vuøng tieáp giaùp laõnh haûi, vuøng ñaëc quyeàn kinh teá vaø vuøng theàm luïc ñòa.

 Hoaït ñoäng 4: Ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa vò trí dòa lí, töï nhieân, kinh teá, vaên hoaù - xaõ hoäi, quoác phoøng nöôùc ta.

Hình thöùc: Nhoùm.

Böôùc 1: GV chia HS ra thaønh caùc nhoùm, glao nhieäm vuï cuï theå cho töøng nhoùm.

- Nhoùm 1, 2, 3: Ñaùnh gía nhöõng maët thuaän lôïi vaø khoù khaên cuûa vò trí ñòa llí vaø töï nhieân nöôùc ta.

GV gôïi yù: Caàn ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa vò trí ñòa lí tôùi caûnh quan, khí haäu, sinh vaät, khoaùng saûn.

Nhoùm 4, 5, 6: Ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa vò trí ñòa lí kinh teá, vaên hoaù - xaõ hoäi vaø quoác phoøng

 Böôùc 2. HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy, caùc nhoùm

khaùc boå sung yù kieán.

Böôùc 3: nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø keát luaän yù  ñuùng cuûa moãi nhoùm.

GV ñaët caâu hoûi: Trình baøy nhöõng khoù

khaên cuûa vò trí ñòa lí tôùi kinh teá - xaõ hoäi nöôùc ta.

Moät HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chuaån kieán thöùc: nöôùc ta dieän tích khoâng lôùn, nhöng coù döôøng bieân giôùi boä vaø treân bieån keùo daøi. Hôn nöõa bieån Ñoâng chung vôùi nhieàu nöôùc, vieäc baûo veâï chuû quyeàn laõnh thoå gaén vôùi vò trí chieán löôïc cuûa nöôùc ta.

Noäi dung

1. Vò trí ñòa lí

- Naèm ôûû rìa phía ñoâng cuûa baùn caàu treân baùn ñaûo Ñoâng Döông, gaàn trung taâm khu vöïc Ñoâng Nam aù.

- Heä toaï ñoä ñòa lí:

 + Vó ñoä: 23023'B - 8034' B (keå caû ñaûo: 23023' B - 6050' B)

+ Kinh ñoä: 1020109Ñ - l09024'Ñ (keå caû ñaûo 1010Ñ – l07020’Ñ).

2. Phaïm vi laõnh thoå

a. Vuøng ñaát

- Dieän tích ñaát lieàn vaø caùc haûi ñaûo 331.212 km2.

- Bieân giôùi:

 + phía Baéc giaùp Trung Quoác vôùi ñöôøng bieân giôùi daøi 1300km.

+ phía Taây giaùp Laøo 2100km, Campuchia hôn 1100km.

+ phíañoângvaønam giaùpbieån 3260km

- Nöôùc ta coù 4000 ñaûo lôùn, trong ñoù coù hai quaàn ñaûo Tröôøng Sa (Khaùnh Hoaø), Hoaøng Sa (Ñaø Naüng).

b. Vuøng bieån: Dieän tích khoaûng 1 trieäu km2 goàm vuøng noäi thuyû, laõnh haûi, vuøng tieáp giaùp laõnh haûi, vuøng ñaëc quyeàn kinh teá vaø vuøng theàm luïc ñòa.

c. Vuøng trôøi: Khoaûng khoâng gian bao truøm treân laõnh thoå.

3. Yù nghóa cuûa vò trí ñòa lí

a. YÙ nghóa veà töï  nhieân

-  Thieân nhieân mang tính chaát nhieät ñôùi aåm gioù muøa.

- Ña daïng veà ñoäng - thöïc vaät, noâng saûn.

- Naèm treân vaønh ñai sinh khoaùng neân coù nhieàu taøi nguyeân khoaùng saûn.

- Coù söï phaân hoaù da daïng veà töï nhieân, phaân hoaù Baéc - Nam. Ñoâng - Taây, thaáp - cao.

Khoù khaên: baõo, luõ luït, haïn haùn

 b. YÙ nghóa veà kinh teâ, vaên hoùa, xaõ hoäi vaø quoác phoøng:.

-  Veà kinh teá:

+ Coù nhieàu thuaän lôïi deå phaùt trieån caû veà giao thoâng ñöôøng boä, ñöôøng bieån, ñöôøng khoâng vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi taïo ñieàu kieän thöïc hieän chính saùch môû cöûa, hoäi nhaäp vôùi caùc nöôùc trong khu vöc vaø treân theá giôí

+ Vuøng bieån roäng lôùn, giaøu coù, phaùt trieån caùc ngaønh kinh teá (khai thaùc, nuoâi troàng, ñaùnh baét haûi saûn, giao thoâng bieån, du lòch).

-  Veà vaên hoaù - xaõ hoäi: thuaän lôïi nöôùc ta chung soáng hoaø bình, hôïp taùc höõu nghò vaø cuøng phaùt trieån vôùi caùc nöôùc laùng gieàng vaø caùc nöôùc trong khu vöïc Ñoâng Nam AÙ.

- Veà chính trò vaø quoác phoøng: laø khu vöïc quaân söï ñaëc bieät quan troïng cuûa vuøng Ñoâng Nam aù.

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu ñaëc ñieåm giai ñoaïn CoÅ kieán taïo vaø Taân kieán taïo

Hình thöùc: nhoùm

Böôùc 1: : GV chia HS ra thaønh caùc nhoùm, giao nhieäm vuï cuï theå (Xem phieáu hoïc taäp phaàn phuï luïc)

Nhoùm 1: Tìm hieåu ñaëc ñieåm giai ñoaïn CoÅ kieán taïo.

Nhoùm 2: Tìm hieåu ñaëc ñieåm giai ñoaïn Taân kieán taïo.

Böôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán.

Böôùc 3: GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø keát luaän caùc yù ñuùng cuûa moãi nhoùm. (Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc).

GV ñaët caâu hoûi cho caùc nhoùm:

- Quan saùt löôïc ñoà hình 5, cho bieát neáu veõ baûn ñoà ñòa hình Vieät Nam sau giai ñoaïn Coå kieán taïo thì nöôùc bieån  laán vaøo ñaát lieàn ôû  nhöõng khu vöïc naøo. (Bieån vaãn coøn laán vaøo vuøng ñaát lieàn cuûa Moùng Caùi (Quaûng Ninh, ñoàng baèng soâng Hoàng, caùc ñoàng baèng Duyeân haûi mieàn Trung vaø ñoàng baèng Soâng Cöûu Long).

- Taïi sao ñòa hình nöôùc ta hieän nay ña daïng vaø phaân thaønh nhieàu baäc? (Do giai ñoaïn Taân kieán taïo vaän ñoäng naâng leân khoâng ñeàu treân laõnh thoå vaø chia thaønh nhieàu chu kì) .

- Thôøi kì ñaàu cuûa giai ñoaïn Taân kieán taïo ngoaïi löïc(möa, naéng, gioù, nhieät ñoä...) taùc ñoäng chuû yeáu tôùi beà maët ñòa hình nöôùc ta. Neáu moät naêm taùc ñoäng

Ngoaïi löïc baøo moøn 0,lmm thì 41,5trieäu naêm baøo moøn bao nhieâu? (Sau 41,5 trieäu naêm ngoaïi löïc baøo moøn thì ñænh nuùi cao 4150m seõ bò san baèng. Nhö vaäy, sau giai ñoaïn Paleâoâgen beà maët ñòa hình nöôùc ta trôû leân baèng phaúng, haàu nhö khoâng coù nuùi cao nhö ngaøy nay).

Hoaït ñoäng 2: Xaùc ñònh caùc boä phaän laõnh thoå ñöôïc hình thaønh trong giai ñoaïn COÅ kieán taïo vaø Taân kieán taïo. Hình thöùc: Caû lôùp.

GV ñaët caâu hoûi: Quan saùt hình 5, SGK vò trí caùc loaïi ñaù ñöôïc hình thaønh trong giai ñoaïn coå kieán taïo vaø Taân kieán taïo, roài veõ tieáp vaøo baûn ñoà troáng Vieät Nam caùc khu vöïc ñöôïc hình thaønh trong hai giai ñoaïn treân.

Moät HS leân baûng veõ vaøo baûn ñoà troáng laõnh thoå nöôùc ta sau giai ñoaïn Coå kieán taïo, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung.

.(GV coù theå chuaån bò caùc mieáng daùn cuøng maøu töôïng tröng cho caùc maûng neàn vaø yeâu caàu HS daùn ñuùng vò trí).

Hoaït ñoäng 3: So saùnh ñaëc ñieåm giai ñoaïn Coå kieán taïo vaø giai ñoaïn Taân kieán taïo.

Hinh thöùc: Caù nhaân/caëp

GV yeâu caàu moät nöûa lôùp so saùnh Coå kieán taïo vôùi Taân kieán taïo, nöûa coøn laïi so saùnh taân kieán taïo vôùi coå Kieán taïo töøng caëp HS trao ñoåi ñeå traû lôøi caâu hoûi: so saùnh ñaëc ñieåm 2 ñoaïn theo noäi dung sau:

- Thôøi gian kieán taïo.

- Boä phaän laõnh thoå ñöôïc hình thaønh.

- Ñaëc ñieåm khí haäu, sinh vaät.

- Caùc khoaùng saûn chính

Keû baûng thaønh 2 oâ vaø goïi 2 HS laøm thö kí ghi keát qua so saùnh leân baûng. Laàn löôït caùc ñaïi dieän coå kieán taïo noùi tröôùc , nhoùm Taân kieán trình baøy tieáp theo… (Coå kieán taïo: thôøi gian daøi hôn, laõnh thoå ñöôïc hình thaønh roänghôn, chuû yeáu laø ñoài nuùi... Taân kieán taïo: thôøi gian ngaén hôn, hình thaønh leân caùc vuøng ñoàng baèng...)

GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø boå sung kieán thöùc.

Noäi dung chính

2. Giai ñoaïn Coå kieán taïo (Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc)

3. Giai ñoaïn Taân kieán taïo

(Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc)

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

Hoaït ñoäng l: Tìm hieåu ñaëc ñieåm chung cuûa ñòa hình nöôùc ta.

Hình thöùc (Theo caëp/ Nhoùm).

Böôùc 1:: GV yeâu caàu HS nhaéc laïi caùch phaàn loaïi nuùi theo ñoä cao (nuùi thaáp cao döôùi 1000m, nuùi cao cao treân 2000m) sau ñoù chia HS ra thaønh caùc nhoùm, giao nhieäm vuï cho caùc nhoùm.

GV ñaët caâu hoûi: Ñoïc SGK muïc 1, quan saùt hình 1 6, Atlat ñòa lí Vieät Nam, haõy:

- Neâu caùc bieåu hieän chöùng toû nuùi chieám phaàn lôùn  dieän tích nöôùc ta nhöng chuû yeáu laø ñoài nuùi thaáp.

- Keå teân caùc daõy nuùi höôùng taây baéc - ñoâng nam, caùc daõy nuùi höôùng voøng cung.

- Chöùng minh ñòa hình nöôùc ta raát ña daïng vaø phaân chia thaønh caùc khu vöïc.

Böôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi boå sung cho nhau.

Böôùc 3: Moät HS chæ treân baûn ñoà ñeå chöùng minh nuùi chieám phaàn lôùn dieän tích nöôùc ta nhöng chuû yeáu laø ñoài nuùi thaáp vaø keå teân caùc daõy nuùi höôùng taây baéc - ñoâng nam, caùc daõy nuùi höôùng voøng cung.

Moät HS chöùng minh ñòa hình nöôùc ta raát ña daïng vaø phaân chia thaønh caùc khu vöïc, caùc HS khaùc boå sung yù kieán.

GV ñaët caâu hoûi: haõy giaûi thích vì sao nöôùc ta ñoài nuùi chieám phaàn lôùn dieän tích nhöng chuû yeáu laø ñoài nuùi thaáp? (Vaän doäng uoán neáp, ñöùt gaõy, phun traøo macma töø giai ñoaïn coå kieán taïo ñaõ laøm xuaát hieän ôû nöôùc ta quang caûnh ñoài nuùi ñoà soä, lieân tuïc:

- Trong giai ñoaïn Taân kieán taïo, vaän ñoäng taïo nuùi An-pi dieãn ra khoâng lieân tuïc theo nhieàu ñôït neân ñòa hình nöôùc ta chuû yeáu laø ñoài nuùi thaáp, ñòa hình phaân thaønh nhieàu baäc, cao ôû taây baéc thaáp  daàn xuoáng ñoâng nam. Caùc ñoàng baèng chuû yeáu laø ñoàng baèng chaân nuùi, ngay ñoàng baèng soâng Hoàng vaø ñoàng baèng soâng Cöûu Long cuõng ñöôïc hình thaønh treân moät vuøng nuùi coå bò suït luùn neân ñoàng baèng thöôøng nhoû).

GV hoûi: haõy laáy ví duï chöùng minh taùc ñoäng cuûa con ngöôøi tôùi ñòa hình nöôùc ta.

Chuyeån yù: GV chæ treân baûn ñoà Ñòa lí töï nhieân Vieät Nam khaúng ñònh: Söï khaùc nhau veà caáu truùc ñòa hình ôû caùc vuøng laõnh thoå nöôùc ta laø cô sôû ñeå phaân chia nöôùc ta thaønh caùc khu vöïc ñòa hình khaùc nhau.

Hoaït ñoäng 2: (Nhoùm) Tìm hieåu ñaëc ñieåm caùc khu vöïc ñòa hình.

Böôùc 1: GV chia HS ra thaønh caùc nhoùm, giao nhieäm vuï cuï theå cho töøng nhoùm. (Xem phieáu hoïc taäp phaàn phuï luïc)

Nhoùm l: Trình baøy ñaëc ñieåm ñòa hình vuøng nuùi Ñoâng Baéc.

Nhoùm 2: Trình baøy ñaëc ñieåm ñòa hình vuøng nuùi Taây Baéc.

Nhoùm 3: Trình baøy ñaëc ñieåm ñòa hình vuøng nuùi Baéc Tröôøng Sôn.

Nhoùm 4: Trình baøy ñaëc ñieåm ñòa hình vuøng nuùi Nam Tröôøng Sôn.

Löu yù: Vôùi HS khaù, gioûi GV coù theå yeâu caàu HS trình baøy nhö moät höôùng daãn vieân du lòch (Môøi baïn ñeán thaêm vuøng nuùi Ñoâng Baéc...)..

Böôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán.

Böôùc 3: GV nhaän xeùt, ñaùnh giaù phaàn trình baøy cuûa HS.

GV ñaët caâu hoûi cho caùc nhoùm:

- Ñoâng Baéc coù aûnh höôûng nhö theá naøo tôùi khí haäu.

- Ñòa hình vuøng Taây Baéc coù aûnh höôûng nhö theá naøo tôùi sinh vaät.

Hoaït ñoäng 8: So saùnh caùc vuøng ñoài nuùi nöôùc ta.

Hình thöùc: Nhoùm.

Böôùc 1: GV chia HS ra thaønh caùc nhoùm gioáng nhö hoaït ñoäng 2, nhieäm vuï cuûa caùc nhoùm seõ ñöôïc hoaùn ñoåi cho nhau.

Nhoùm l: Duøng caùc cuïm töø ngaén ñeå so saùnh ñaëc ñieåm ñòa hình vuøng nuùi Taây Baéc vôùi caû nöôùc.

Nhoùm 2: Duøng caùc cuïm töø ngaén ñeå so saùnh ñaëc ñieåm ñòa hình vuøng nuùi Ñoâng Baéc vôùi caû nöôùc.

Nhoùm 3: duøng caùc cuïm töø ngaén ñeå so saùnh ñaëc ñieåm ñòa hình vuøng nuùi Nam Tröôøng Sôn vôùi caû nöôùc.

Nhoùm 4: Duøng caùc cuïm töø ngaén ñeå so saùnh ñaëc ñieåm ñòahình vuøng nuùi Baéc Tröôøng Sôn vôùi caûnöôùc.

Böôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, ñaïi dieän caùc nhoùm leân baûng vieát.

Vôùi HS trung bình hoaëc keùm, GV coù theå laøm maãu vuøng roài chia nhoùm ñeå HS coù theå so saùnh 3 vuøng coøn laïi.

Böôùc 3: Caùc nhoùm cöû ñaïi dieän ñaùnh giaù phaàn trình baøy cuûa nhoùm baïn. GV chuaån kieán thöùc.

Noäi dung chính

1. Ñaëc ñieåm chung cuûa ñòa hình

 a. Ñòa hình ñoài nuùi chieâm phaàn lôùn dieän tích nhöng chuû yeáu laø ñoài nuùi thaáp

- Ñòa hình cao döôùi 1000m chieám 85%, nuùi trung bình 14%, nuùi cao chæ coù 1%.

- Ñoàng baèng chæ chieám 1/4 dieän tích ñaát ñai.

b. Caáu truùc ñòa hình nöôùc ta khaù ña daïng

-  Höôùng taây baéc - ñoâng nam vaø höôùng voøng cung

- Ñòa hình giaø treû laïi vaø coù tính phaân baäc roõ reät.

- Ñòa bình thaáp daàn töø Taây Baéc xuoáng Ñoâng Nam

- Caáu truùc goàm 2 h­ình chính

+ Höôùng TB - ÑN: Töø höõu ngaïn soâng Hoàng ñeán Baïch Maõ

+ Höôùng voøng cung: Vuøng nuùi ñoâng baéc vaø Tröôøng Sôn Nam

c Ñòa hình vuøng nhieät ñôùi aåm gioù muøa

d Ñòa hình chòu taùc ñoäng maïnh meõ cuûa con ngöôøi

2. Caùc khu vöïc ñòa hình

a. Khu vöïc ñoài nuùi

* Vuøng nuùi Ñoâng Baéc

- Giôùi haïn: Vuøng nuùi phía taû ngaïn soâng Hoàng chuû yeáu laø ñoài nuùi thaáp.

- Goàm caùnh cung lôùn môû roäng veà phía baéc vaø ñoâng chuïm laïi ôûû Tam Ñaûo.

- Höôùng nghieâng: cao ôû Taây Baéc vaø thaáp xuoáng Ñoâng Nam

* Vuøng nuùi taây baéc:

Giôùi haïn: Naèm giöõa soâng Hoàng vaø soâng Caû.

- Ñòa hình cao nhaát nöôùc ta, daõy Hoaøng Lieân Sôn (Phanxipang 3143m). Caùc daõy nuùi höôùng taây baéc - ñoâng nam, xen giöõa laø cao nguyeân ñaù voâi (cao nguyeân Sôn La, Moäc Chaâu).

* Vuøng nuùi Baéc Tröôøng Sôn.

- Giôùi haïn: Töø soâng Caû tôùi daõy nuùi Baïch Maõ.

- Höôùng taây baéc - ñoâng nam .

- Caùc daõy nuùi song song, so le nhau daøi nhaát, cao ôû hai ñaàu, thaáp ôû giöõa.

- Caùc vuøng nuùi ñaù voâi (Quaûng Bình, Quaûng Trò)

* Vuøng nuùi Tröôøng Sôn Nam

- Caùc khoái nuùi Kontum, khoái nuùi cöïc nam taây baéc, söôøn taây thoaûi, söôøn ñoâng doác ñöùng.

- Caùc cao nguyeân ñaát ñoû ba dan:  Playku, Ñaék Laék, Mô Noâng, Laâm Vieân beà maët baèng phaúng, ñoä cao xeáp taàng 500 - 800 - 1000m.

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

Hoaït ñoäng l: tìm hieåu ñaëc ñieåm ñoàng baèng soâng Hoàng vaø ñoàng baèng soâng Cöûu Long.

Hình thöùc: Nhoùm ~

Böôùc 1: GV yeâu caàu HS nhaéc laïi khaùi nieäm ñoàáng baèng chaâu thoå vaø ñoàng baèng ven bieån.

(Ñoàng baèng chaâu thoå thöôøng roäng vaø baèng phaúng, do caùc soâng lôùn boài ñaép ôû cöûa soâng. Ñoàng baèng ven bieån chuû yeáu do phuø sa bieån boài tuï, thöôøng nhoû, heïp).

Böôùc 2: GV chæ treân baûn ñoà Töï nhieân VN ñoàng baèng chaâu thoå soâng Hoàng, ñoàng baèng chaâu thoå soâng Cöûu Long, ñoàng baèng Duyeân haûi mieàn Trung.

GV chia nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho caùc nhoùm. (Xem phieáu hoïc taäp phaàn phuï luïc).

HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, boå sung cho nhau.

Böôùc 3: Moät HS chæ treân baûn ñoà vaø trình baøy ñaëc ñieåm cuûa ñoàng baèng soâng Hoàng, HS trình baøy ñaëc ñieåm cuûa ñoàng baèng soâng Cöûu Long, caùc HS khaùc boå sung yù kieán.

Böôùc 4: GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø keát luaän caùc yù ñuùng cuûa moãi nhoùm.

(Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc).

 Hoaït ñoäng 2: (Caû lôùp) So saùnh ñaëc ñieåm töï nhieân cuûa ñoàng baèng soâng Hoàng vaø ñoàng baèng soâng Cöûu Long.

 GV höôùng daãn cho hoïc sinh troø chôi nhôù nhanh:

Caùch chôi:

Böôùc 1:: GV chia HS thaønh 2 ñoäi chôi, moãi ñoäi 4 HS, moät ñoäi laø ñoàng baèng soâng Hoàng, 1 ñoäi laø ñoàng baèng soâng Cöûu Long.

Nhieäm vuï: Duøng caùc tính töø so saùnh ñaëc ñieåm cuûa ñoàng baèng soâng Hoàng vaø ñoàng baèng soâng Cöûu Long. (Ñoàng baèng soâng Cöûu Long: thaáp hôn, dieän tích lôùn hôn, ít ñeâ hôn, phuø sa boài ñaép haèng naêm nhieàu hôn, chòu taùc ñoäng maïnh cuûa thuûy trieàu hôn, …) .

 Böôùc 2: Caùc ñoäi trao ñoåi 1 phuùt, GV keû saün 2 oâ leân baûng: ñoàng baèng soâng Hoàng, ñoàng baèng soâng Cöûu Long.

 Böôùc 3: HS 2 ñoäi vieát thaät nhanh leân baûng yù kieán cuûa mình, caùc HS khaùc ñaùnh giaù keát quaû cuûa baïn.

GV ñaët caâu hoûi: Haõy trình baøy nhöõng ñaëc ñieåm gioáng nhau cuûa ñoàng baèng soâng Hoàng vaø ñoàng baèng soâng Cöûu Long.

- HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå  sung. GV chuaån kieán thöùc. (Ñeàu laø caùc ñoàng baèng chaâu thoå haï löu soâng lôùn, coù bôø bieån phaúng, vònh bieån noâng, theàm luïc ñòa môû roäng. Ñaát phuø sa maøu môõ phì nhieâu).

Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu ñaëc ñieåm ñoàng baèng ven bieån.

Hình thöùc: Caù nhaân

GV ñaët caâu hoûi: Ñoïc SGK muïc b, quan saùt  vaø trình baøy. Moät HS trình baøy thuaän lôïi, 1 HS trình baøy khoù khaên, caùc HS khaùc boå sung yù kieán.

 GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø keát luaän caùc yù ñuùng cuûa moãi nhoùm.

GV ñaët caâu hoûi: Trình baøy hieåu bieát cuûa em veà khu du lòch Sa Pa (Ñaø Laït)

Caùch 2: GV yeâu caàu 1 nöûa lôùp laø ñòa hình ñoàng baèng, nöûa coøn laïi laø ñòa hình ñoài nuùi.

Nhieäm vuï: Döïa vaøo hieåu bieát cuûa baûn thaân, haõy vieát 1 töø hoaëc cuïm töø theå hieän thuaän lôïi vaø khoù khaên trong vieäc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñòa hình ñoàng baèng vaø ñòa hình ñoài nuùi.

HS leân baûng vieát thuaän lôïi vaø khoù khaên. .

GV chuaån kieán thöùc. (Treân beà maët ñòa hình dieãn ra moïi hoaït ñoäng saûn xuaát vaø sinh hoaït cuûa con ngöôøi. Khai thaùc hieäu quaû nhöõng tieàm naêng maø ñòa hình mang laïi seõ thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi. Tuy nhieân hieän töôïng xoùi moøn, luõ queùt ôû mieàn nuùi, ñaát bò baïc maøu ôû ñoàng baèng ñang dieãn ra vôùi toác doä nhanh. Vì vaäy caàn coù nhöõng bieän phaùp hôïp lí ñaûm baûo söï phaùt trieån beàn vöõng treân caùc khu vöïc ñòa hình nöôùc ta.

Döïa vaøo hình 6, haõy neâu ñaëc ñieåm ñoàng baèng ven bieån theo daøn yù:

-  Nguyeân nhaân hình thaønh:  ...............

- Dieän tích: ..........................................

- Ñaëc ñieåm ñaát ñai...............................

- Caùc ñoàng baèng lôùn:............................

Moät HS leân baûng chæ treân baûn ñoà Ñòa lí töï nhieân Vieät Nam ñeå traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø boå sung kieán thöùc.

Hoaït ñoäng 4: Tìm hieåu theá maïnh vaø haïn cheá veà töï nhieân cuûa caùc khu vöïc ñoài nuùi trong phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi.

Hình thöùc: Nhoùm

Caùch l: Toå chöùc thaûo luaän theo nhoùm.

Böôùc 1: GV chia HS ra thaønh caùc nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho caùc nhoùm.

Nhoùm l: Ñoïc SGK muïc 3. a, keát hôïp hieåu bieát cuûa baûn thaân, haõy neâu caùc daãn chöùng ñeå chöùng minh caùc theá maïnh vaø haïn cheá cuûa ñòa hình ñoài nuùi tôùi phaùt trieån KINH TEÁ-XAÕ HOÄI.

Nhoùm 2 : Ñoïc SGK muïc 8.b, keát hôïp hieåu bieát cuûa baûn thaân, haõy neâu caùc daãn chöùng ñeå chöùng minh caùc theá maïnh vaø haïn cheá cuûa ñòa hình ñoàng baèng tôùi phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi.

Buôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, HS chæ treân baûn ñoà Ñòa lí töï nhieân Vieät Nam ñeå trình baøy.

Moät Hs trình baøy thuaän lôïi, moät hs trình baøy khoù khaên, caùc HS khaùc boå sung.

Böôùc 3: Gv nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø keát luaän yù ñuùng cuûa moãi nhoùm, sau ñoù chuaån kieán thöùc.

Noäi dung chính

b) Khu vöïc ñoàng baèng

* Ñoàng baèng chaâu thoå soâng goàm: ñoàng baèng soâng Hoàng vaø ñoàng baèng soâng Cöûu Long.

(Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc)

* Ñoàng baèng ven bieån

- Chuû yeáu do phuø sa bieån boài ñaép. Ñaát nhieàu caùt, ít phuø sa.

- Dieän tích 15000 km2. Heïp chieàu ngang, bò chia caét thaønh nhieàu ñoàng baèng nhoû.

- Caùc ñoàng baèng lôùn: Ñoàng baèng soâng Maõ, soâng Chu; ñoàng baèng soâng Caû, soâng Thu Boàn, ...

3. Theá maïnh vaø haïn cheá veà thieân nhieân cuûa caùc khu vöïc ñoài nuùi vaø ñoàng baèng trong phaùt trieån kinh teá -  xaõ hoäi

a. Khu vöïc ñoài nuùi

* Thuaän lôïi

- Caùc moû noäi sinh taäp trung ôû vuøng ñoài nuùi thuaän lôïi ñeå phaùt trieån caùc ngaønh coâng nghieäp.

- Taøi nguyeân röøng giaøu coù veà thaønh phaàn loaøi vôùi nhieàu loaøi quyù hieám, tieâu bieåu cho sinh vaät röøng nhieät ñôùi.

- Beà maët cao nguyeân baèng phaúng thuaän lôïi cho vieäc xaây döïng caùc vuøng chuyeân canh caây coâng nghieäp.

- Caùc doøng soâng ôûû mieàn nuùi coù tieàm naêng thuyû ñieän lôùn (soâng Ñaø, soâng Ñoàng Nai...).

- Vôùi khí haäu maùt meû, phong caûnh ñeïp nhieàu vuøng trôû thaønh nôi nghæ maùt noåi tieáng nhö Ñaø Laït, Sa Pa, Tam Ñaûo, Ba Vì, Maãu Sôn…

* Khoù khaên

- Ñòa hình bò chia caét maïnh, nhieàu soâng suoái, heûm vöïc, s­öôøn doác gaây trôû ngaïi cho giao thoâng, cho vieäc khai thaùc taøi nguyeân vaø giao löu kinh teá giöõa caùc mieàn.

- Do möa nhieàu, ñoä doác lôùn, mieàn nuùi laø nôi xaûy ra nhieàu thieân tai: luõ queùt, xoùi moøn, xaït lôû ñaát, taïi caùc ñöùt gaõy coøn  phaùt sinh ñoäng ñaát. Caùc thieân tai khaùc nhö loác, möa ñaù, söông muø, reùt haïi…

 b. Khu vöïc ñoàng baèng

* Thuaän lôïi:

 + Phaùt trieån neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi, ña daïng caùc loaïi noâng saûn, ñaëc bieät laø gaïo.

+ Cung caáp caùc nguoàn lôïi thieân nhieân khaùc nhö khoaùng saûn, thuyû saûn vaø laâm saûn.

+ Laø nôi coù ñieàu kieän ñeå taäp trung caùc thaønh phoá, caùc khu coâng nghieäp vaø caùc trung taâm thöông maïi. .

* Caùc haïn cheá: Thöôøng xuyeân chòu nhieàu thieân tai baõo, luït, haïn haùn...

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

Hoaït ñoäng l: Xaùc ñònh vò trí cuûa Bieån Ñoâng

Hình thöùc: Caû lôùp

GV ñaët caâu hoûi: Chæ treân baûn ñoà vaø neâu ñaëc ñieåm dieän tích, phaïm vi cuûa Bieån Ñoâng, tieáp giaùp vôùi vuøng bieån cuûa nhöõng nöôùc naøo?

Moät HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chuaån kieán thöùc.

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu ñaëc ñieåm khaùi quaùt cuûa Bieån Ñoâng.

Hình thöùc: Caëp

GV ñaët caâu hoûi:

1.  Ñoïc SGK muïc 1, keát hôïp hieåu bieát cuûa baûn thaân, haõy neâu nhöõng ñaëc ñieåm khaùi quaùt veà Bieån Ñoâng?

2. Taïi sao ñoä maën trung bình cuûa Bieån Ñoâng coù söï thay ñoåi giöõa muøa khoâ vaø muøa möa? (Ñoä maën taêng vaøo muøa khoâ do nöôùc bieån boác hôi nhieàu, möa ít. Ñoä muoái giaûm vaøo muøa möa do möa nhieàu, nöôùc töø caùc soâng ñoå ra bieån nhieàu).

3. Gioù muøa aûnh höôûng nhö theá naøo tôùi  höôùng chaûy cuûa caùc doøng haûi löu ôû nöôùc ta? (Muøa ñoâng, gioù Ñoâng Baéc taïo neân doøng haûi löu laïnh höôùng ñoâng baéc – taây nam. Muøa haï, gioù Taây Nam taïo neân doøng haûi löu noùng höôùng taây nam - ñoâng baéc).

Hoaït ñoäng 3: Ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa Bieån Ñoâng ñeán thieân nhieân Vieät Nam.

Hình thöùc: Theo caëp/ Nhoùm

Böôùc 1: GV chia nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho caùc nhoùm.

Nhoùm 1: Ñoïc SGK muïc 2, keát hôïp hieåu bieát cuûa baûn thaân haõy neâu taùc ñoäng cuûa bieån Ñoâng tôùi khí haäu nöôùc ta. Giaûi thích taïi sao nöôùc ta laïi möa nhieàu hôn caùc nöôùc khaùc cuøng vó ñoä. (Bieån Ñoâng ñaõ mang laïi cho nöôùc ta moät löôïng möa, aåm lôùn, laøm giaûm ñi tính chaát khaéc nghieät cuûa thôøi tieát laïnh khoâ trong muøa ñoâng vaø laøm dòu bôùt thôøi tieát noùng böùc trong muøa heø.

Muøa haï gioù muøa Taây Nam vaø Ñoâng Nam töø bieån thoåi vaøo mang theo ñoä aåm lôùn. Gioù muøa ñoâng baéc ñi qua Bieån Ñoâng vaøo nöôùc ta cuõng trôû neân aåm öôùt hôn. Vì vaäy nöôùc ta coù löôïng möa nhieàu hôn caùc nöôùc khaùc cuøng vó ñoä).

Nhoùm 2: Keå teân caùc daïng ñòa hình ven

bieån nöôùc ta. Xaùc ñònh treân baûn ñoà Töï

nhieân Vieät Nam vò trí caùc vònh bieån: Haï Long (Quaûng Ninh), Xuaân Ñaøi (Phuù Yeân), Vaân Phong (Khaùnh Hoaø), Cam Ranh (Khaùnh Hoaø).

Keå teân caùc ñieåm du lòch, nghæ maùt noåi

tieáng Ôû vuøng bieån nöôùc ta?

Nhoùm 3: Döïa vaøo hieåu bieát cuûa baûn thaân vaø quan saùt baûn ñoà haõy chöùng minh Bieån Ñoâng giaøu taøi nguyeân khoaùng saûn vaø haûi saûn.

- Taïi sao vuøng ven bieån Nam Trung Boä raát thuaän lôïi cho hoaït ñoäng laøm muoái?

(Do coù nhieät ñoä cao, soùng gioù, nhieàu

naéng, ít möa, laïi chæ coù moät vaøi con soâng ñoå ra bieån) .

Nhoùm 4: Bieån Ñoâng aûnh höôûng nhö theá naøo ñoái vôùi caûnh quan thieân nhieân nöôùc ta? Röøng ngaäp maën ven bieån ôû nöôùc ta phaùt trieån maïnh nhaát ôû ñaâu? Taïi sao röøng ngaäp maën laïi bò thu heïp? (Bieån Ñoâng laøm cho caûnh quan thieân nhieân nöôùc ta phong phuù hôn vôùi söï goùp maët cuûa ña heä sinh thaùi röøng ngaäp maën, heä sinh thaùi treân ñaát pheøn, ñaát maën...Röøng ngaäp maën ven bieån ôû nöôùc ta phaùt trieån maïnh nhaát ôû ñoàng baèng soâng Cöûu Long).

Böôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán.

Böôùc 3: GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø keát luaän caùc yù ñuùng cuûa moãi Nhoùm

 Hoaït ñoäng 4: Tìm hieåu nhöõng thieân tai do bieån gaây ra vaø bieän phaùp khaéc phuïc.

Hình thöùc: Caû lôùp.

GV ñaët caâu hoûi: Ñoïc SGK muïc 2d, keát  hôïp hieåu bieát cuûa baûn thaân, em haõy vieát moät ñoaïn vaên ngaén noùi veà caùc bieåu hieän thieân tai ôû caùc vuøng ven bieån nöôùc ta vaø caùch khaéc phuïc cuûa caùc ñòa phöông naøy.

Moät soá HS traû lôøi, caùc HS khaùcnhaän xeùt boå sung.

GV: Ñaùnh giaù, heä thoáng laïi vaø choát kieán thöùc.

(Bieän phaùp khaéc phuïc thieân tai: troàng röøng phoøng hoä ven bieån, xaây döïng heä thoáng ñeâ, keø ven bieån, troàng caùc loaïi caây thích nghi vôùi ñaát caùt vaø ñieàu kieän

khoâ haïn,...)

Noäi dung chính

1. Khaùi quaùt veà Bieån Ñoâng:

- Bieån Ñoâng laø moät vuøng bieån roäng (3,477trieâuï km2).

- Laø bieån töông ñoái kín, naèm trong vuøng nhieät ñôùi aåm gioù muøa.

2. Aûnh höôûng cuûa Bieån Ñoâng ñeán thieân nhieân Vieät Nam

a. Khí haäu: Nhôø coù Bieån Ñoâng neân khí  haäu nöôùc ta mang tính haûi döông ñieàu hoøa, löôïng möa nhieàu, ñoä aåm töông ñoái cuûa khoâng khí treân 80%.

 b. Ñòa hình vaø caùc heä sinh thaùi vuøng ven bieån:

- Ñòa hình vònh cöûa soâng, bôø bieån maøi moøn, caùc tam giaùc chaâu thoaûi vôùi baõi trieàu roäng lôùn, caùc baõi caùt phaúng lì, caùc ñaûo ven bôø vaø nhöõng raïn san hoâ.

- Caùc heä sinh thaùi vuøng ven bieån raát ña daïng vaø giaøu coù: heä sinh thaùi röøng ngaäp maën, heä sinh thaùi ñaát pheøn, nöôùc lôï, …

 c. Taøi nguyeân thieân nhieân vuøng bieån

- Taøi nguyeân khoaùng saûn: Daàu moû, khí ñoát, caùt, quaëng ti tan . . . ; tröõ  löôïng lôùn.

- Taøi nguyeân haûi saûn: caùc loaïi thuyû haûi saûn nöôùc maën, n­öôùc lôï voâ cuøng ña daïng...

 d. Thieân tai

- Baõo lôùn keøm soùng löøng, luõ luït, saït lôû bôø bieån.

- Hieän töôïng caùt bay, caùt chaûy laán chieám ñoàng ruoäng ôû ven bieån mieàn Trung

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

Hoaït ñoäng l: Tìm hieåu tính chaát nhieät ñôùi

Hình thöùc: Caëp.

GV ñaët caâu hoûi: Ñoïc SGK, baûng soá lieäu, keát hôïp

quan saùt baûn ñoà khí haäu, haõy nhaän xeùt tính chaát nhieät ñôùi cuûa khí haäu nöôùc ta theo daøn yù:

- Toång böùc xaï........, caân baèng böùc xaï..........

- Nhieät ñoä trung bình naêm .........................

- Toång soá giôø naéng .....................................

* Giaûi thích vì sao nöôùc ta coù neàn nhieät ñoä cao:.........................................................

Moät HS traû lôøi, caùc HS khaùc boå sung.

GV ñaët caâu hoûi: Em haõy giaûi thích vì sao Ñaø Laït coù nhieät ñoä thaáp hôn 200C? (Ñaø Laït thuoäc cao nguyeân Laâm Vieân, söï phaân hoaù nhieät ñoä theo ñoä cao laøm nhieät ñoä trung bình cuûa Ñaø Laït chæ ñaït 18,30C

Moät HS traû lôøi, caùc HS khaùc boå sung.

Chuyeån yù: Moät trong nhöõng nguyeân nhaân quan troïng laøm nhieät ñoä cuûa nöôùc ta coù söï khaùc bieät giöõa mieàn Baéc vaø mieàn Nam laø do söï taùc ñoäng cuûa gioù muøa.

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu veà gioù maäu dòch.

Hình thöùc: Caû lôùp.

GV ñaët caâu hoûi: Haõy cho bieát nöôùc ta naèm trong vaønh ñai gioù naøo? Gioù thoåi töø ñaâu tôùi ñaâu, höôùng gioù thoåi ôû nöôùc ta? .

HS traû lôøi (Gioù maäu dòch thoåi töø cao aùp caän chí tuyeán veà Xích Ñaïo

GV: Söï cheânh leäch nhieät ñoä cuûa luïc ñòa Aù – aâu roäng lôùn vôùi ñaïi döông Thaùi Bình Döông vaø Aán ÑOÄ Döông daõ hình thaønh. neân caùc trung taâm khí aùp thay ñoåi theo muøa, laán aùt aûnh höôûng cuûa gioù maäu dòch, hình thaønh cheá ñoä gioù muøa ñaëc bieät cuûa nöôùc ta.

Hoaït ñoäng 3: tìm hieåu veà nguyeân nhaân hình thaønh gioù muøa

Hình thöùc: Caû lôùp.

Böôùc 1: GV ñaët caâu hoûi: Nhaän xeùt vaø giaûi thích nguyeân nhaân hình thaønh caùc trung taâm aùp cao vaø aùp thaáp vaøo muøa ñoâng?

(Vaøo muøa ñoâng luïc ñòa Aù - aâu laïnh, xuaát hieän cao aùp Xibia. Ñaïi döông Thaùi Bình Döông vaø Aán Ñoä Döông noùng hôn hình thaønh aùp thaáp Aleâut vaø aùp thaáp Aán Ñoä Döông. Maët khaùc, luùc naøy laø muøa haï cuûa baùn caàu Nam neân aùp thaáp caän chí tuyeán Nam hoaït ñoäng maïnh huùt gioù töø cao aùp Xibia veà. Ñeå yù treân baûn ñoà ñaúng aùp chuùng ta thaáy coù söï giao tranh giöõa aùp cao Xibia vaø aùp cao caän chí tuyeán Baéc (nôi sinh ra gioù maäu dòch) maø öu theá thuoäc veà aùp cao Xibia, taïo neân moät muøa ñoâng laïnh ôû mieàn Baéc nöôùc ta.

Moät HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chuaån kieán thöùc.

GV ñaët caâu hoûi: Nhaän xeùt vaø giaûi thích nguyeân nhaân hình thaønh caùc trung taâm aùp cao vaø aùp thaáp vaøo muøa haï?

HS traû lôøi,  GV chuaån kieán thöùc (Vaøo muøa haï, khu vöïc chí tuyeán Baéc Baùn Caàu noùng nhaát, do ñoù hình thaønh aùp thaáp I - Ran ôûû

 Nam aù. Thaùi Bình Döông vaø aán ÑOÄ Döông laïnh hôn hình thaønh aùp cao Ha Oai, aùp cao Baéc aán ÑOÄ Döông. Nam baùn caàu laø muøa ñoâng neân aùp cao caän chí tuyeán Nam hoaït doäng maïnh. Nhö vaäy muøa haï seõ coù gioù maäu dòch Baéc Baùn caàu töø Taây Thaùi Bình Döông vaøo nöôùc ta, ñaàu muøahaï coù gioù tín phong ñoâng nam töø Nam baùn caàu vöôït xích ñaïo ñoåi höôùng taây nam leân)

 Hoaït ñoäng 4: Tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa gioù muøa muøa haï vaø gioù muøa muøa ñoâng.

Böôùc 1: GV chia lôùp thaønh caùc nhoùm nhoû ñeå hoaït ñoäng:

Nhoùm 1: tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa gioù muøa muøa haï

Nhoùm 2: tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa gioù muøa muøa ñoâng

Böôùc 2: Hs trình baøy, GV chuaån kieán thöùc vaø ñaët theâm caâu hoûi cho caùc nhoùm:

 Caâu hoûi l: Taïi sao mieàn Nam haàu nhö khoâng aûnh höôûng cuûa gioù muøa Ñoâng Baéc.

Caâu hoûi 2: taïi sao cuoái muøa ñoâng, gioù muøa ñoáng baéc gaây möa ôû vuøng ven bieån vaø ñoàng baèng soâng Hoàng?

Caâu hoûi 3: Taïi sao khu vöïc ven bieån mieàn Trung coù kieåu thôøi tieát noùng, khoâ vaøo ñaàu muøa haï?

GV ñöa thoâng tin phaûn hoài cho HS

 Chuyeån yù: Gioù muøa goùp phaàn mang ñeán cho nöôùc ta moät löôïng möa, aåm lôùn

Hoaït ñoäng 5: Tìm hieåu ñaëc ñieåm löôïng möa, ñoä aåm.

Hình thöùc: Caû lôùp.

 GV ñaët caâu hoûi: Ñoïc SGK muïc b, keát hôïp quan saùt baûn ñoà löôïng möa trung bình naêm, haõy nhaän xeùt vaø giaûi thích veà löôïng möa vaø ñoä aåm cuûa nöôùc ta.

(Bieån Ñoâng cung caáp löôïng aåm lôùn. Söï hoaït ñoäng cuûa daûi hoäi tuï nhieät ñôùi cuøng vôùi taùc ñoäng cuûa baõo ñaõ gaây möa lôùn ôûû nöôùc ta, ngoaøi ra taùc ñoäng cuûa gioù muøa, ñaëc bieät laø gioù muøa muøa haï cuõng mang ñeán cho nöôùc ta moät löôïng möa lôùn. Chính vì vaäy  so vôùi caùc nöôùc khaùc naèm cuøng vó ñoä, nöôùc ta coù löôïng möa lôùn hôn. Tuy nhieân löôïng möa phaân boá khoâng ñeàu, nhöõng khu vöïc ñoùn gioù coù löôïng möa raát nhi eàu)

GV ñaët caâu hoûi: Döïa vaøo kieán thöùc ñaõ hoïc vaø hieåu bieát cuûa baûn thaân, haõy traû lôøi caùc caâu hoûi döôùi ñaây:

- Taïi sao thöïc vaät nöôùc ta chuû yeáu laø thöïc vaät ?

- Taïi sao caùc doøng soâng Ôû nöôùc ta coù cheá ñoä nöôùc chia muøa roõ reät?

- Nguyeân nhaân naøo laøm ñòa hình ñoài nuùi nöôùc ta bò xaâm thöïc maïnh.

GV goïi 3 HS traû lôøi, caùc HS nhaän xeùt, boå sung.

Noäi dung chính

1 Khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa aåm

a. Tính chaát nhieät ñôùi

- Toång böùc xaï lôùn, caùn caân böùc xaï döông quanh naêm. Nhieät ñoä trung bình naêm treân 200C. Toång soá giôø naéng töø 14000 - 3000 giôø.

b. Gioù muøa

(Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc)

 c. Löôïng möa, ñoä aåm lôùn

- Löôïng möa trung bình naêm cao: 1500 - 2000mm. Möa phaân boá khoâng ñeàu, söôøn ñoùn gioù 3500 - 4000mm.

- Ñoä aåm khoâng khí cao treân 80%.

Phieáu hoïc taäp 1:

Nhieäm vuï: ñoïc SGK, baûng soá lieäu, keát hôïp quan saùt bieåu ñoà khí haäu, haõy nhaän xeùt vaø giaûi thích tính chaát nhieät ñôùi cuûa khí haäu nöôùc ta theo daøn yù:

- Toång böùc xaï…………………………………, caân baèng böùc xaï………………………………………………………..

- Nhieät ñoä trung bình naêm……………………………………………………………………………………………………..

- Toång soá giôø naéng……………………………………………………………………………………………………………………

Giaûi thích vì sao nöôùc ta coù neàn nhieät cao :…………………………………………………………………….

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

Hoaït ñoäng l: tìm hieåu ñaëc ñieåm vaø giaûi  thích tính chaát nhieät ñôùi aåm gioù muøa cuûa ñòa hình

Hình thöùc: Theo caëp

 Böôùc 1: GV giao nhieäm vuï cho HS (Xem phieáu hoïc taäp phaàn phuï luïc).

 Böôù' 2: Hai HS cuøng baøn trao ñoåi ñeå traû lôøi caâu hoûi.

Böôùc3: Moät HS ñaïi dieän trình baøy tröôùc lôùp, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chuaån kieán thöùc, löu yù HS caùch söû ñuïng muõi teân ñeå theå hieän moái quan heä nhaân quaû. (Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc).

GV ñaët theâm caâu hoûi: Döïa vaøo hieåu bieát cuûa baûn thaân em haõy ñeà ra bieän phaùp nhaèm haïn cheá hoaït ñoäng xaâm thöïc ôû vuøng ñoài nuùi. (Troàng röøng, troàng caây coâng nghieäp daøi ngaøy, laøm ruoäng baäc thang, xaây döïng heä thoáng thuyû lôïi,...).

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu ñaëc ñieåm vaø giaûi thích tính chaát nhieät ñôùi aåm gioù muøa cuûa soâng ngoøi, ñaát vaø sinh vaät .

Hình thöùc: Nhoùm.

Böôùc 1:: GV chia nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho töøng nhoùm. (Xem phieáu hoïc taäp phaàn phuï luïc) .

Nhoùm l: tìm hieåu ñaëc ñieåm soâng ngoøi. Nhoùm 2: Tìm hieåu ñaëc ñieåm ñaát ñai.

Nhoùm 3: Tìm hieåu ñaëc ñieåm sinh vaät.

Böôùc 2:. HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán.

Böôùc 3: GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø keát luaän caùc yù ñuùng cuûa moãi nhoùm. (xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc).

GV ñöa caâu hoûi theâm cho caùc nhoùm:

Caâu hoûi cho nhoùm l: Chæ treân baûn ñoà caùc doøng soâng lôùn cuûa nöôùc ta. Vì sao haøm löôïng phuø sa cuûa nöôùc soâng Hoàng lôùn hôn soâng Cöûu Long? (Do beà maët ñòa hình cuûa löu vöïc soâng Hoàng coù ñoä doác lôùn hôn, lôùp voû phong hoaù chuû yeáu laø ñaù phieán seùt neân deã bò baøo moøn hôn).

Caâu hoûi cho nhoùm 2: Giaûi thích söï hình thaønh ñaát ñaù ong ôû vuøng ñoài, theàm phuø sa coå nöoùc ta? (Söï hình thaønh ñaù ong laø giai ñoaïn cuoái cuûa quaù trình feralit dieãn ra trong ñieàu kieän lôùp phuû thöïc vaät bò phaù huyû, muøa khoâ khaéc nghieät, söï tích tuï oxít trong taàng tích tuï töø treân xuoáng trong muøa möa vaø töø döôùi leân trong muøa khoâ caøng nhieàu. Khi lôùp ñaát maët bò röûa troâi heát, taàng tích tuï loä treân  maët, raén chaéc laïi thaønh taàng ñaù ong. Ñaát caøng xaáu neáu taàng ñaù ong caøng gaàn maët).

Caâu hoûi cho nhoùm 3: Döïa vaøo Atlat nhaän bieát nôi phaân boá moät soá loaïi röøng chính cuûa nöôùc ta.

Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu aûnh höôûng cuûa thieân nhieân nhieät ñôùi aåm gioù muøa ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát vaø ñôøi soáng.

Hình thöùc: Caû lôùp

GV ñaët caâu hoûi: Ñoïc SGK muïc 3, keát hôïp vôùi hieåu bieát cuûa baûn thaân, haõy neâu nhöõng ví duï chöùng toû thieân nhieân nhieät ñôùi aåm gioù muøa coù aûnh höôûng ñeán saûn xuaát noâng nghieäp, caùc hoaït ñoäng saûn  xuaát khaùc vaø ñôøi soáng.

Moät HS traû lôøi taùc ñoäng cuûa thieân nhieân nhieät ñôùi aåm gioù muøa  n saûn xuaát ñeán noâng nghieäp. Caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung.

Moät HS tra lôûi taùc ñoäng cuûa thieân nhieân nhieät ñôùi aåm gioù muøa deán caùc hoaït ñoäng saûn xuaát khaùc vaø ñôøi soáng. Caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chuaån kieán thöùc.

Noäi dung chính

2. Caùc thaønh phaàn töï nhieân khaùc:

a. Ñòa hình

(Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc)

 b. Soâng ngoøi, ñaát, sinh vaät .

(Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc)

3. Aûnh h­öôûng cuûa thieân nhieân nhieät ñôùi aåm gioù muøa ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát vaø ñôøi soáng

* Aûnh höôûng ñeán saûn xuaát noâng nghieäp

- Neàn nhieät aåm cao thuaän lôïi ñeå phaùt trieån neàn noâng nghieäp luùa nöôùc, taêng vuï, ña daïng hoaù caây troàng, vaät nuoâi, phaùt trieån moâ hình noâng – laâm keát hôïp...

- Khoù khaên: Luõ luït, haïn haùn, khí haäu, thôøi tieát khoâng oån ñònh. Òt

* Aûnh höôûng ñeán caùc hoaït ñoäng saûn xuaát khaùc vaø ñôøi soáng

- Thuaän lôïi ñeå phaùt trieån caùc ngaønh laâm nghieäp , thuyû saûn, GTVT, du lòch, … vaø ñaåy maïnh hoaït ñoäng khai thaùc, xaây döïng vaøo muøa khoâ.

-  Khoù khaên:

 + Caùc hoaït ñoäng giao thoâng, vaän taûi du lòch, coâng nghieäp khai thaùc chòu aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa söï phaân muøa khí haäu, cheá ñoä nöôùc soâng.

 + ÑOÄ aåm cao gaây khoù khaên cho vieäc qaûn maùy moùc, thieát bò, noâng saûn.

- Caùc thieân tai nhö möa baõo, luõ luït, haïn haùn vaø dieãn bieán baát thöôøng nhö dong, loác, möa ñaù, söông muø, reùt haïi, khoâ noùng, …cuõng gaây aûnh höôûng lôùn ñeán saûn xuaát vaø ñôøi soáng.

+ Moâi tröôøng thieân nhieân deã bò suy thoaùi

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

Hoaït ñoäng l: Tìm hieåu ñaëc ñieåm thieân nhieân phaàn phía Baéc vaø phía Nam laõnh thoå.

Hình thöùc: Nhoùm.

Böôùc 1: GV chia nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho töøng nhoùm.

Böôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, boå sung cho nhau.

- Moät HS trình baøy ñaëc ñieåm thieân nhieân phaàn phía Baéc laõnh thoå.

- Moät HS trình baøy ñaëc ñieåm thieân nhieân phaàn phía Nam laõnh thoå. Caùc HS khaùc nhaän xeùt boå sung.

Böôùc 3: GV keát luaän caùc yù ñuùng cuûa moãi nhoùm. 1

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu nguyeân nhaân laøm cho thieân nhieân nöôùc ta phaân hoùa theo Baéc - Nam.

Hình thöùc : Caû lôùp .

Gv ñaët caâu hoûi;: Döïa vaøo hieåu bieát cuûa baûn thaân, haõy cho bieát:

- Taïi sao mieàn Baéc coù 3 thaùng nhieät ñoä thaáp döôùi 180C. (Do naèm gaàn chí tuyeán Baéc, laïi chòu taùc ñoäng maïnh meõ cuûa gioù muøa ñoâng baéc).

- Neáu khoâng coù muøa ñoâng laïnh thì sinh vaät cuûa mieàn Baéc coù ñaëc ñieåm gì (mieàn Baéc seõ khoâng coù caây caän nhieät ñôùi, caây oân ñôùi vaø caùc loaøi thuùcoù loâng daøy). '

HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chuaån kieán thöùc.

GV keát luaän: Söï phaân hoaù khí haäu laø nguyeân nhaân chính laøm cho thieân nhieân phaân hoaù theo vó ñoä (Baéc - Nam). Söï khaùc nhau veà thieân nhieân giöõa hai phaàn Baéc vaø Nam laõnh thoå theå hieän ôû söï thay ñoåi caûnh saéc thieân nhieân theo muøa, ôû thaønh phaàn caùc loaøi ñoäng, thöïc vaät töï nhieân vaø nuoâi troàng.

Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu söï phaân hoaù thieân nhieân theo Ñoâng - Taây.

Hình thöùc: Caû lôùp/nhoùm.

Böôùc 1: GV hình thaønh sô ñoà söï phaân hoaù thieân nhieân theo Ñoâng - Taây (xem sô ñoà phaàn phuï luïc).

GV yeâu caàu HS laàn löôït traû lôøi caùc caâu hoûi sau:

- Quan saùt baûn ñoà Ñòa lí töï nhieân Vieät Nam, haõy nhaän xeùt veà söï thay ñoåi thieân nhieân töø  Ñoâng sang Taây.

- Neâu caùc bieåu hieän söï phaân hoaù thieân nhieân vuøng bieån vaø theàm luïc ñòa, vuøng ñoàng baèng ven bieån, vuøng ñoài nuùi.

- Giaûi thích söï khaùc nhau veà khí haäu vaø thieân nhieân vuøng nuùi Ñoâng Baéc vaø Taây Baéc?

GV: Ba caáp ñoä cuûa sô ñoà ñaõ theå hieän söï phaân hoùa saâu saéc cuûa thieân nhieân nöôùc ta theo höôùng Ñoâng - Taây.

Böôùc 2: GV chia lôùp thaønh 3 nhoùm nhieäm vuï:

Nhoùm l: Haõy vieát 1 baøi giôùi thieäu veà söï ña daïng cuûa caûnh quan thieân nhieân nöôùc ta cho1 haønh trình du lòch vôùi caùc ñieåm döøng chaân laø ñaûo Caùt Haûi, Thaùi Bình vaø vuøng nuùi Tam Ñaûo.

Nhoùm 2 : Haõy vieát 1 baøi giôùi thieäu veà söï ña daïng cuûa caûnh quan thieân nhieân nöôùc ta cho haønh trình du lòch vôùi caùc ñieåm döøng chaân laø ñaûo Coàn Coû, Cöûa Tuøng, Cöûa khaåu Lao Baûo (Quaûng Trò).

Nhoùm 3: Haõy vieát 1 baøi giôùi thieäu veà söï ña daïng cuûa caûnh quan thieân nhieân nöôùc ta cho haønh trình du lòch vôùi caùc ñieåm döøng chaân laø Coân Ñaûo, Beán Tre, Ñaø Laït.

Böôùc 3: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, ñaïi dieän nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán. GV ñaùnh giaù, cho ñieåm baøi trình baøy toát.

Noäi dung chính

1. Thieân nhieân phaân hoùa theo Baéc ' Nam

 a) Phaàn laõnh thoå phía Baéc:

- töø daõy nuùi Baïch Maõ trôû ra

- Coù kieåu khí haäu nhieät ñôùi aåm gioù muøa vôùi muøa ñoâng laïnh.

- Nhieät ñoä trung bình naêm 22-240C

- Phaân thaønh 2 muøa laø muøa ñoâng vaø muøa haï

-Caûnh quan phoå bieán laø ñôùi röøng gioù muøa nhieät ñôùi

- Thaønh phaàn sinh vaät coù caùc loaïi nhieät ñôùi chieám öu theá.

b) Phaàn laõnh thoå phía Nam (töø daõy Baïch Maõ vaøo)

- Khí haäu mang tính chaát caän xích ñaïo gioù muøa noùng quanh naêm

- Nhieät ñoä trung bình naêm treân 250C

- Phaân thaønh 2 muøa laø möa vaø khoâ

- Caûnh quan phoå bieán ñôùi röøng gioù muøa caän xích ñaïo

- Thaønh phaàn sinh vaät mang ñaëc tröng xích ñaïo vaø nhieät ñôùi vôùi nhieàu loaøi

2. Thieân nhieân phaân hoaù theo Ñoâng - Taây

(Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc).

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

Hoaït ñoäng l: Tìm hieåu nguyeân nhaân taïo neân phaân hoaù caûnh quan theo ñoä cao.

Hình thöùc: Caû lôùp.

GV ñaët caâu hoûi: Nguyeân nhaân naøo taïo neân söï phaân hoaù thieân nhieân theo ñoä cao? Söï phaân hoaù theo ñoä cao ôûû nöôùc ta bieåu hieän roõ ôû caùc thaønh phaàn töï nhieân naøo?

1 HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chuaån kieán thöùc. (Do 3/4 laõnh thoå nöôùc ta laø ñoài nuùi, ôû ñòa hình ñoài nuùi khí haäu coù söï thay ñoåi roõ neùt veà nhieät ñoäï vaø ñoä aåm theo ñoä cao. Söï phaân hoaù theo ñoä cao ôû nöôùc ta bieåu hieän roõ ôûû thaønh phaàn sinh vaät vaø thoå nhöôõng).

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa caùc ñai caûnh quan theo ñoä cao.

Hình thöùc: Nhoùm.

Böôùc 1: GV chia nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho töøng nhoùm

- Nhoùm l: Tìm hieåu dai nhieät ñôùi gioù muøa.

- Nhoùm 2: Ñai caän nhieät gioù muøa treân nuùi.

- Nhoùm 3: Ñai oân ñôùi gioù muøa treân nuùi coù ñoä cao töø 2600m trôû leân.

Böôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, daïi dieän caùc nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán.

Böôùc 3: GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø keát luaän caùc yù ñuùng cuûa moãi nhoùm.

GV ñaët caâu hoûi cho caùc nhoùm:

+ Taïi sao ñai oân ñôùi gioù muøa treân nuùi coù ñoä cao töø 2600m trôû leân chæ coù ôûû mieàn Baéc?

+ Heä sinh thaùi röøng nhieät ñôùi aåm laù roäng thöôøng xanh thöôøng hình thaønh ôû nhöõng khu vöïc naøo? Ôû nöôùc ta heä sinh thaùi naøy chieám dieän tích lôùn hay nhoû? (Heä sinh thaùi röøng nhieät ñôùi aåm laù roäng thöôøng xanh thöôøng hình thaønh ôûû nhöõng vuøng nuùi thaáp möa nhieàu, khí haàu aåm öôùt, muøa khoâ khoâng roõ, nôi thuaän lôïi cho sinh vaät phaùt trieån neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi ña daïng veà noâng saûn.)

Hoaït ñoäng 3: tìm hieåu ñaëc ñieåm 3 mieàn dòa lyù töï nhieân

Hình thöùc: Nhoùm.

Böôùc 1: GV chia lôùp thaønh ba nhoùm, moãi nhoùm tìm hieåu caùc ñaëc ñieåm cuûa moät mieàn ñòa lí töï nhieân (Xem phieáu hoïc taäp phaàn phuï luïc).

- Nhoùm 1: tìm hieåu ñaëc ñieåm mieàn Baéc vaø Ñoâng Baéc Baéc Boä.

- Nhoùm 2: tìm hieåu ñaëc ñieåm mieàn Taây Baéc vaø Baéc Trung Boä

- Nhoùm 3: Tìm hieåu ñaëc ñieåm mieàn Nam Ttung vaø Nam Boä.

Böôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, ñaïi dieän nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán.

Böôùc 3: GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø keát luaän caùc yù ñuùng cuûa moãi nhoùm.

(Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc).

GV ñöa caâu hoûi cho caùc nhoùm:

Caâu hoûi cho nhoùm l: Vò trí ñòa lí vaø ñaëc ñieåm ñòa hình coù aûnh höôûng nhö theá naøo tôùi khí haäu mieàn Baéc vaø Ñoâng Baéc Baéc Boä?

Caâu hoûi cho nhoùm 2: Höôùng taây baéc - ñoâng nam cuûa caùc daõy nuùi Tröôøng Sôn coù aûnh höôûng nhö theá naøo tôùi khí haäu cuûa mieàn? Ñòa hình nuùi trung bình vaø nuùi cao chieám öu theá aûnh höôûng nhö th­eá naøo ñoái vôùi thoå nhöôõng - sinh vaät trong mieàn Taây Baéc vaø Baéc Trung Boä?

Caâu hoûi cho nhoùm 3: Vì sao mieàn Nam Trung Boä vaø Nam BOÄ coù khí haäu caän xích ñaïo vôùi 2 muøa möa khoâng roõ reät. Ñaëc ñieåm cuûa khí haäu coù aûnh höôûng nhö theá naøo tôùi saûn xuaát noâng nghieäp cuûa mieàn naøy?

(Do naèm gaàn Xích Ñaïo, chòu aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa gioù muøa muøa haï noùng aåm vaø gioù maäu dòch khoâ neân mieàn Nam Trung Boä vaø Nam BoäÄ coù khí haäu caän xích ñaïo vôùi 2 muøa möa khoâng roõ reät. Nhieät ñoä cao, ñoä aåm lôùn raát thuaän lôïi ñeå phaùt trieån neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi quanh naêm. Khí haäu caän xích ñaïo taïo ñieàu kieän ñeå vuøng coù theå xen canh, thaâm canh, taêng vuï).

Noäi dung chính

3. Thieân nhieân phaân hoùa theo ñoä cao

a. Ñai nhieät ñôùi gioù muøa:

- ÔÛ mieàn Baéc: coù ñoä cao trung bình döôùi 600 - 700m, mieàn Nam coù ñoä cao 900-1000m.

b. Ñai caän nhieät ñôùi gioù muøa treân nuùi mieàn Baéc coù ñoä cao töø 600 - 700m ñeán 2600m, mieàn Nam coù ñoä cao töø 900 – 1000m ñeán ñoä cao 2600m.

c. Ñai oân ñôùi gioù muøa treân nuùi coù ñoä cao töø 2600m trôû leân (chæ coù ôûû Hoaøng Lieân Sôn)

4. Caùc mieàn ñòa lí töï nhieân :

(Phuï luïc)

Teân mieàn

Mieàn Baéc vaø Ñoâng Baéc Baéc Boä

Mieàn Taây Baéc Vaø Baéc Trung Boä

Mieàn Nam Trung Boä vaø Nam Boä

Phaïm vi

Vuøng ñoài nuùi taû ngaïn soâng Hoàng vaø ñoàng baèng soâng Hoàng

Vuøng nuùi höõu ngaïn soâng Hoàng ñeán daõy Baïch Maõ

Töø 160B trôû xuoáng.

Ñòa chaát

Caáu truùc ñòa chaát quan heä vôùi Hoa Nam (TQ), ñòa hình töông ñoái oå ñònh

Taân kieán taïo naâng yeáu

Caáu truùc ñaïi chaát quan heä vôùi Vaân Nam(TQ). Ñòa hình chöa oån ñònh, taân kieán taïo naâng maïnh

Caùc khoâioù nuùi coå, caùc beà maët sôn nguyeân boùc moøn vaø caùc cao nguyeân badan

Ñòa hình

Chuû yeáu laø ñoài nuùi thaáp. Ñoä cao trung bình 600m, coù nhieàu nuùi ñaù voâi, höôùng nuùi voøng cung, ñoàng baèng môû roâng, ñòa hình bôø bieån ña daïng

Ñòa hình cao nhaát nöôùc vôí ñoä doác lôùn, höôùpng chuû yeáu laø taây baéc – ñoâng nam vôùi caùc beà maët sôn nguyeân, cao nguyeân, ñoàng baèng giöõa nuùi

Chuû yeáu laø cao nguyeân, sôn nguyeân

Ñoàng baèng nam boä thaáp, phaúng vaø môû roäng

Khoaùng saûn

Giaøu khoaùng saûn: than, saét, …

Coù ñaát hieám, saét, croâm, titan

Daàu khí coù tröõ löôïng lôùn, boâxit ôû Taây Nguyeân

Khí haäu

Muøa ñoâng laïnh, muøa haï noùng möa nhieàu

Phaân thaønh muøa möa vaø muøa khoâ

Soâng ngoøi

Daøy ñaëc chaûy theo höôùng TBÑN vaø voøng cung

Coù ñoä doác lôùn, chaûy theo höôùng taây ñoâng laø chuû yeáu

Daøy ñaëc

Sinh vaät

Nhieät ñôùi vaø aù nhieät ñôùi

Nhieät ñôùi

Nhieät ñôùi, caän xích ñaïo

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS .

Hoaït ñoäng l: phaân tích söï bieán ñoäng dieän tích röøng

Hình thöùc: Caëp. .

Böôùc 1: GV ñöa caâu hoûi, yeâu caàu HS trao ñoåi vôùi baïn beân caïnh ñeå traû lôøi. 1

Caùc HS thuoäc toå 1, 2: Quan saùt baûng 17. 1, haõy:

-  Nhaän xeùt veà söï bieán ñoäng toång dieän tích röøng, röøng töï nhieân, röøng troàng vaø ñoä che phuû röøng.

Giaûi thích nguyeân nhaân cuûa söï thay ñoåi treân.

(Nguyeân nhaân do khai thaùc thieáu hôïp lí vaø dieän tích röøng troàng khoâng nhieàu neân dieän tích röøng vaø tæ leä che phuû röøng giaûm suùt. Töø  naêm 1990 cuøng vôùi caùc bieän phaùp baûo veä röøng vaø ñaåy maïnh coâng taùc troàng röøng neân dieän  tích röøng vaø tæ leä che phuû röøng ñaõ taêng leân nhanh choùng).

HS thuoäc toå 3, 4: Ñoïc SGK muïc la, keát hôïp hieåu bieát cuûa baûn thaân, haõy:

- Nhaän xeùt söï thay ñoåi cuûa dieän tích röøng giaøu.

- Moät khu röøng troàng vaø 1 khu röøng töï nhieân coù cuøng ñoä che phuû thì röøng naøo coù saûn löôïng goã cao hôn?

-  Haõy neâu yù nghóa veà kinh teá, veà moâi tr­öôøng cuûa vieäc baûo veä röøng. Cho bieát nhöõng qui ñònh cuûa Nhaø nöôùc veà baûo veä vaø phaùt trieån voán röøng.

Böôùc 2: Hai HS cuøng baøn baïc trao ñoåi ñeå traû lôøi caâu hoûi.

Böôùc 3: Ñaïi dieän HS trình baøy tröôùc lôùp, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø boå sung kieán thöùc.

Chuyeån yù: Maëc duø toång dieän tích röøng ñang taêng leân nhöng chaát löôïng röøng vaãn bò suy giaûm vì dieän tích röøng taêng chu yeáu laø röøng môùi troàng vaø chöa ñeán tuoåi khai thaùc. Suy giaûm dieän tích röøng laø nguyeân nhaân cô baûn daãn tôùi suy giaûm tính ña daïng sinh hoïc vaø suy thoaùi taøi nguyeân ñaát.

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu söï suy giaûm tính ña daïng sinh hoïc vaø vaán ñeà söû duïng, baûo veä taøi nguyeân ñaát.

Hình thöùc: Nhoùm.

GV chia nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho töøng nhoùm

-Nhoùm chaün: tìm hieåu hieän traïng söû duïng ñaùt

- Nhoùm leû: ñöa ra caùc bieän phaùp hôïp lí ñeå baûo veä taøi nguyeân ñaát.

Ñaïi dieän hoïc sinh trình baøy noäi dung, GV chuaån kieán thöùc.

Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu tình hình suû duïng vaø baûo veä caùc taøi nguyeân khaùc ôû  nöôùc ta.

Hình thöùc: Caû lôùp

GV keû baûng (xem phieáu hoïc taäp 3 phaàn phuï luïc) vaø höôùng daãn HS cuøng trao ñoåi treân cô sôû caâu hoûi:

-  Haõy neâu tình hình söû duïng vaø baûo veä taøi nguyeân nöôùc ôû nöôùc ta. Giaûi thích nguyeân nhaân laøm oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc (Do nöôùc thaûi coâng nghieäp, nöôùc thaûi sinh hoaït vaø dö löôïng phaân boùn, thuoác tröø saâu trong saûn xuaát noâng nghieäp).

- Haõy neâu tình hình söû duïng vaø baûo veä taøi nguyeân khoaùng saûn, taøi nguyeân du lòch ôû nöôùc ta:

- Taïi sao caàn phaûi ñaåy maïnh phaùt trieån du lòch sinh thaùi? (Khai thaùc toát nhöõng quaàn theå moâi tröôøng sinh thaùi roäng lôùn vaø ñaëc saéc maø thieân nhieân ñaõ ban taëng,

thuùc ñaåy du lòch phaùt trieån, taêng thu nhaäp quoác daân. Phaùt trieån du lòch sinh thaùi coøn laø bieän phaùp hieäu quaû ñeå baûo veä moâi tröôøng).

Noäi dung chính

1. Söû duïng vaø baûo veä taøi nguyeân sinh vaät:

a. Taøi nguyeân röøng

- Röøng cuûa nöôùc ta ñang ñöôïc phuïc hoài. Naêm 1983 toång dieän tích röøng laø 7,2 trieäu ha, naêm 2006 taêng leân thaønh 12,1 trieäu ha. Tuy nhieân, toång dieän tích röøng vaø tæ leä che phuû röøng naêm 2006 vaãn thaáp hôn naêm 1943.

- Chaát löôïng röøng bò giaûm suùt: dieän tích röøng giaøu giaûm

* Yù nghóa cuûa vieäc baûo veä taøi nguyeân röøng:

- Veà kinh teá. cung caáp goã, laøm döôïc phaåm, phaùt trieån du lòch sinh thaùi

- Veà moâi tröôøng: Choáng xoùi moøn ñaát; Taêng löôïng nöôùc ngaàm, haïn cheá luõ luït; Ñieàu hoøa khí quyeån...

* Bieän phaùp baûo veä röøng: SGK.

b. Ña daïng sinh hoïc

- Nguyeân nhaân:

+ Khai thaùc quaù möùc laøm thu heïp dieän tích röøng töï nhieân vaø laøm ngheøo tính ña daïng cuûa sinh vaät

+ OÂ nhieãm moâi tröôøng ñaëc bieät laø oâ nhieám nguoàn nöôùc laøm gnuoàn thuûy saûn nöôùc ta bò giaûm suùt roõ reät.

- Bieân phaùp baûo veä:

+ Xaây döïng heä thoáng vöôøn quoác gia vaø khu baûo toàn thieân nhieân

+ Ban haønh Saùch ñoû

Qui ñònh khai thaùc goã, ñoäng vaät, thuûy haûi saûn.

2. Söû duïng vaø baûo veä taøi nguyeân ñaát

* Hieän traïng söû duïng ñaát:

- Naêm 2005, ñaát söû duïng trong noâng nghieäp cuûa nöôùc ta chæ khoaûng 9,4trieäu ha (28% toång dieän tích ñaát töï nhieân).

Bình quaân ñaát noâng nghieäp tính theo ñaàu ngöôøi laø 0,1ha, khaû naêng môû roäng dieän tích ñaát noâng nghieäp thì khoâng nhieàu.

* Bieän phaùp: SGK

3. Söû duïng vaø baûo veä caùc taøi nguyeân khaùc: (Phuï luïc)

Taøi nguyeân

Tình hình söû duïng

Caùc bieän phaùp baûo veä

Nöôùc

- Tình traïng thöaø nöôùc gaây luõ luït vaøo muøa möa vaø thieáu nöôùc gaây haïn haùn vaøo muøa khoâ.

- Möùc ñoä oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc ngaøy caøng taêng.

Söû duïng hieäu quaû vaø tieát kieäm, ñaûm baûo caân baèng nguoàn nöôùc

Khoaùng saûn

Nöôùc ta coù nhieàu moû KS nhöng phaàn nhieàu laø moû nhoû, phaân taùn neân khoù quaûn lí

Quaûn lí chaët cheõ vieäc khai thaùc, traùnh laõng phí

Du lòch

OÂ nhieãm moâi tröôøng xaûy ra ôû nhieàu ñieåm du lòch laøm caûnh quan du lòch dò suy thoaùi

Baûo toàn, toân taïo caùc giaù trò taøi nguyeân du lòch

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS .

Hoaït ñoäng l: Tìm hieåu veà vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng ôûû nöôùc ta.

Hình thöùc: Caû lôùp.

GV ñaët caâu hoûi: Ñoïc SGK muïc 2, keát hôïp hieåu bieát cuûa baûn thaân, haõy:

- Neâu nhöõng dieãn bieán baát thöôøng veà thôøi tieát khí haäu xaûy ra ôûû nöôùc ta trong nhöõng naêm qua. (Möa, luõ luït xaûy ra vôùi taàn suaát ngaøy caøng cao. Möa ñaù treân dieän roäng ôû mieàn Baéc naêm 2006; Luõ luït nghieâm troïng ôû Taây Nguyeân naêm 2007; Reùt ñaäm, reùt haïi kæ luïc ôû mieàn Baéc thaùng 2/2008 laøm HS khoâng theå ñeán tröôøng ñeå hoïc taäp...

- Neâu hieåu bieát cuûa em veà tình traïng oâ nhieãm moâi tröôøng ôû nöôùc ta. Caùc nguyeân nhaân gaây oââ nhieãm ñaát (Do nöôùc thaûi, raùc thaûi sau phaân huûy, löôïng thuoác tröø saâu, phaân boùn höõu cô vaø hoaù chaát dö thöøa trong saûn xuaát noâng nghieäp).

Moät soá HS traû lôøi, HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø boå sung kieán thöùc.

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu hoaït ñoäng cuûa baõo ôû nöôùc ta.

Hình thöùc: Caëp.

GV ñaët caâu hoûi: Ñoïc SGK muïc 1 keát hôïp quan saùt hình 10.3, haõy nhaän xeùt ñaëc ñieåm cuûa baõo ôû nöôùc ta theo daøn yù:  Thôøi gian hoaït ñoäng cuûa baõo ...............

Muøa baõo ........................................

Soáù traän baõo trung bình moãi naêm ..........

- Cho bieát vuøng bôø bieån naøo cuûa nöôùc ta chòu aûnh höôûng maïnh nhaát cuûa baõo. Vì sao?

HS cuøng baøn trao ñoåi ñeå traû lôøi caâu hoûi.

HS ñaïi dieän trình baøy tröôùc lôùp, caùc HS

khaùc nhaän xeùt, boå sung.

GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø chuaån kieán thöùc.

GV ñaët caâu hoûi: Vì sao nöôùc ta chòu taùc ñoäng maïnh cuûa baõo? Neâu caùc haäu quaû do baõo gaây ra ôû nöôùc ta (Nöôùc ta chòu taùc ñoäng maïnh cuûa baõo vì: nöôùc ta giaùp Bieån Ñoâng, naèm trong vaønh ñai noäi chí tuyeán, nöûa caàu Baéc laø hoaït ñoäng cuûa daûi hoäi tuï nhieät ñôùi).

HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung.GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø boå sung kieán thöùc.

Hoaït ñoäng 3: Ñeà xuaát caùc bieän phaùp phoøng choáng baõo.

Hình thöùc: Caëp.

GV toå chöùc cuoäc thi vieát "Thoâng baùo baõo khaån caáp vaø coâng ñieän khaån cuûa uyû ban phoøng choáng baõo Trung öông göûi caùc ñòa phöông xaûy ra baõo".

Hai HS cuøng baøn trao ñoåi ñeå vieát. Moät soá HS ñaïi dieän trình baøy tröôùc lôùp, caùc HS khaùc nhaän xeùt, ñaùnh giaù. GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø khaúng ñònh caùc bieän phaùp phoøng choáng, thieät haïi do baõo gaây ra.

Hoaït ñoäng 4: tìm hieåu caùc thieân tai ngaäp luït, luõ queùt vaø haïn haùn.

Hình thöùc: Nhoùm.

Böôùc 1: GV chia nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho töøng nhoùm. (Xem phieáu hoïc taäp phaàn phuï luïc).

Nhoùm l: tìm hieåu söï hoaït ñoäng cuûa ngaäp luït.

Nlhoùm 2: Tìm hieåu söï hoaït ñoäng cuûa luõ queùt.

Nhoùm 3: tìm hieåu söï hoaït ñoäng cuûa haïn haùn.

Böôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán.

 Böôùc 3: GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø keát luaän caùc yù ñuùng cuûa moãi nhoùm (Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc). GV ñaët caâu hoûi cho caùc nhoùm:

- Vì sao löôïng nöôùc thieáu huït vaøo muøa khoâ ôû mieàn Baéc khoâng nhieàu nhö ôû mieàn Nam?

(Muøa khoâ ôûû mieàn Baéc truøng vôùi caùc thaùng muøa ñoâng, nhieät ñoä haï thaáp neân khaû naêng boác hôi nöôùc khoâng cao. Cuoái muøa ñoâng gioù Ñoâng Baéc ñi qua bieån neân gaây möa phuøn laøm giaûm möùc ñoä khoâ haïn. Mieàn Nam muøa khoâ nhieät ñoä cao neân khaû naêng boác hôi nöôùc lôùn, gioù maäu dòch khoâ laïi bò chaén bôûi caùc cao nguyeân Nam Trung Boä caøng trôû neân khoâ hôn khi aûnh höôûng tôùi Taây Nguyeân vaø Nam Boä).

Hoaït ñoäng 3: tìm hieåu chieán l­öôïc quoác gia veà baûo veä taøi nguyeân vaø moâi tröôøng.

Hình thöùc: Caû lôùp.

Troø chôi: Xaây döïng ngoâi nhaø "Vieät Nam phaùt tneån beàn vöõng".

Caùch chôi:

Böôùc 1: GV yeâu caàu HS ñoïc muïc 3 SGK ñeå nhôù ñöôïc caùc chieán löôïc quoác gia veà baûo veä taøi nguyeân vaø moâi tröôøng. Giaûi thích yù nghóa caùc chieán löôïc gaén vôùi baûo veä taøi nguyeân vaø moâi tröôøng.

Böôùc 2: GV toå chöùc HS thaønh 2 ñoäi chôi, moãi ñoäi goàm 4 HS. Caùc ñoäi leân baûng xaây döïng ngoâi nhaø phaùt trieån beàn vöõng (Xem maãu phaàn phuï luïc).

Böôùc 3: Ñaïi dieän caùc ñoäi trình baøy yù nghóa cuûa caùc chieán löôïc.

Böôùc 4: HS caû lôùp ñaùnh giaù ñoäi naøo laøm nhanh hôn, trình baøy toát hôn. .

Noäi dung chính

1.Baûo veä moâi tröôøng:

Coù 2 vaán ñeà Moâi tröôøng ñaùng quan taâm ôû nöôùc ta hieän nay:

- Tình traïng maát caân baèng sinh thaùi moâi tröôøng laøm gia taêng baõo, luõ luït, haïn haùn vaø caùc hieän töôïng bieán ñoåi baát th­öôøng veà thôøi tieát , khí haäu…

- Tình traïng oâ nhieãm moâi tröôøng:

+ OÂ nhieãm moâi tröôøng nöôùc.

 + OÂ nhieãm khoâng khí.

 + OÂ nhieãm ñaát.

Caùc vaán ñeà khaùc nhö: khai thaùc, söû duïng tieát kieäm nguyeân khoaùng saûn, söû duïng hôïp  lí caùc vuøng cöûa soâng, bieån ñeå traùnh laøm hoûng veû ñeïp cuûa caûnh quan thieân nhieân coù yù nghóa du lòch

2. Moät soá thieân tai chuû yeáu vaø bieän phaùp phoøng choáng

a. Baõo

* Hoaït ñoäng cuûa baõo ôûû Vieät nam

- Thôøi gian hoaït ñoäng töø thaùng VI, keát thuùc vaøo thaùng XI. Ñaëc bieät laø caùc thaùng IX vaø XIII .

- Muøa baõo chaäm daàn töø baéc vaøo nam.

- Baõo hoaït ñoäng maïnh nhaát ôû ven bieån Trung Boä. Nam Boä ít chòu aûnh höôûng cuûa baõo.

- Trung bình moãi naêm coù 8 traän baõo.

* Haäu quaû cuûa baõo:

- Möa lôùn treân dieän roäng (300 - 400mm), gaây ngaäp uùng ñoàng ruoäng, ñöôøng giao thoâng. . . Thuûy trieàu daâng cao laøm ngaäp maën vuøng ven bieån.

- Gioù maïnh laøm laät uùp taøu thuyeàn, taøn phaù nhaø cöûa, caàu coáng, coät ñieän cao theá...

- OÂ nhieãm moâi tröôøng gaây dòch beänh.

* Bieän phaùp phoøng choáng baõo:

-  Döï baùo chính xaùc veà quaù trình hình thaønh vaø höôùng di chuyeån cuûa côn baõo.

-  Thoâng baùo cho taøu thuyeàn ñaùnh caù trôû veà ñaát lieàn.

- Cuûng coá heä thoáng ñeâ keø ven bieån.

- Sô taùn daân khi coù baõo maïnh.

- Choáng luõ luït ôû ñoàng baèng, choáng xoùi moøn luõ queùt ôû mieàn nuùi.

b. Ngaäp luït, ,luõ queùt vaø haïn haùn: (phuï luïc)

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

Hoaït ñoäng l: Chöùng minh Vieät Nam laø nöôùc ñoâng daân, coù nhieàu thaønh phaàn daân toäc (Theo caëp).

GV ñaët caâu hoûi: ñoïc SGK muïc 1, keát hôïp kieán thöùc ñaõ hoïc, em haõy chöùng minh:

- VN laø nöôùc ñoâng daân.

- Coù nhieàu thaønh phaàn daân toäc, töø ñoù ñaùnh giaù thuaän lôïi, khoù khaên trong phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi?

Hai HS cuøng baøn trao ñoåi ñeå traû lôøi caâu hoûi.

Moät HS ñaïi dieän trình baøy tröôùc lôùp, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø boå sung kieán thöùc.

Hoaït ñoäng 2: Chöùng minh daân soá nöôùc ta coøn taêng nhanh, cô caáu daân soá treû. (Nhoùm).

Böôùc 1: GV chia nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho töøng nhoùm. (Xem phieáu hoïc taäp phaàn phuï luïc).

Nhoùm 1 : Phieáu hoïc taäp 1

Nhoùm 2: Phieáu hoïc 2

nhoùm 3: Phieáu hoïc taäp 3.

Böôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán

Böôùc 3: GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS,keát luaän caùc yù ñuùng cuûa moãi nhoùm. (Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc)

GV ñaët caâu hoûi cho caùc nhoùm:

- Phaân tích nguyeân nhaân cuûa söï gia taêng DS (Do trình ñoä phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi vaø Chính saùch daân soá, Taâm lí xaõ hoäi; Yteá, cheá ñoä dinh döôõng...)

- Trình baøy caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán söï phaân boá daân cö. Giaûi thích taïi sao maät ñoä DSá ôû ñoàng baèng soâng Hoàng cao hôn ñoàng baèng soâng Cöûu Long?

Ñoïc baûng 16.8 nhaän xeùt & giaûi thích veà söï thay ñoåi tyû troïng daân soá giöõa thaønh thò vaø noâng thoân?

(Quaù trình CN hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc thuùc ñaåy quaù trình ñoâ thò hoaù laøm taêng tæ leä daân thaønh thò) .

Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu chieán löôïc phaùt trieån daân soá vaø söû duïng coù hieäu quaû nguoàn lao ñoäng vaø taøi nguyeân nöôùc ta. (Caû lôùp).

GV toå chöùc troø chôi: "Ai ñuùng hôn".

Caùch chôi: Chia lôùp thaønh 2 ñoäi chôi. Moãi ñoäi coù 3 HS, yeâu caàu: HS duøng caùc muõi teân ñeå gaén ñaëc ñieåm daân soá vaø phaân boá daân cö vôùi caùc chieán löôïc phaùt trieån daân soá töông öùng. Coù theå gaén 1 ñaëc ñieåm vôùi nhieàu chieán löôïc vaø ngöôïc laïi.

Caùc HS coøn laïi ñaùnh giaù: Nhoùm naøo gaén ñuùng vaø nhanh hôn laø nhoùm chieán thaéng.

GV: Daân cö luoân laø nguoàn löïc taùc ñoäng maïnh meõ tôùi söï phaùt trieån KT - XH nöôùc ta. Laøm theá naøo ñeå söû duïng hieäu quaû nguoàn löïc daân soá khoâng phaûi chæ laø traùch nhieäm cuûa caùc caáp chính quyeàn maø coøn laø traùch nhieäm cuûa moãi coâng daân Vieät Nam.

Noäi dung chính

1. Ñoâng daân, coù nhieàu thaønh phaàn daân toäc:

* Ñoâng daân:

- Theo thoáng keâ, DS nöôùc ta laø 84156 nghìn ngöôøi (naêm 2006), ñöùng thöù 3 ÑNA, thöù 13 theá giôùi.

- Ñaùnh giaù: Nguoàn lao ñoäng doài daøo vaø thò tröôøng tieâu thuï roäng lôùn.

- Khoù khaên: phaùt trieån KT, giaûi quyeát vieäc laøm...

* Nhieàu thaønh phaàn daân toäc:

- Coù 54 daân toäc, daân toäc Kinh chieám 86,2%, coøn laïi laø caùc daân toäc ít ngöôøi.

-  Thuaän lôïi: ña daïng veà baûn saéc vaên hoaù vaø truyeàn thoáng daân toäc.

-  Khoù khaên: söï phaùt trieån khoâng ñeàu veà trình ñoä vaø möùc soáng giöõa caùc daân toäc.

2. Daân soá coøn taêng nhanh, cô caáu daân soá treû:

 a. Daân soá coøn taêng nhanh: moãi naêm taêng hôn 1 trieäu ngöôøi.

- Tæ leä gia taêng daân soá töï nhieân giaûm. Ví duï: giai ñoaïn 1989 - 1999 tæ leä gia taêng daân soá trung bình laø 1,7% ñeán giai ñoaïn 2002 - 2005 laø 1,32%.

- Haäu quaû cuûa söï gia taêng daân soá : taïo neân söùc eùp lôùn veà nhieàu maët.

b. Cô caáu daân soá treû

- Trong ñoä tuoåi lao doäng chieám 64%, moãi naêm taêng theâm khoûang 1,15 trieäu ngöôøi.

- Thuaän lôïi: Nguoàn lao ñoäng ñoài daøo, naêng ñoäng, saùng taïo.

- Khoù khaên saép xeáp vieäc laøm.

3. Phaân boá daân cö chöa hôïp lí

- Ñoàng baèng taäp trung 75% daân soá. (VD: Ñoàng baèng soâng Hoàng maät ñoä 1225 ngöôøi/km2); mieàn nuùi chieám 25% daân soá (Vuøng Taây Baéc 69 ngöôøi/km2)

+ Noâng thoân chieám 73, 1% daân soá, thaønh thò chieám 26,9% daân soá.

* Nguyeân nhaân:

+ Ñieàu kieän töï nhieân.

+ Lòch söû ñònh cö.

+ Trình ñoä phaùt trieån KT-XH, chính saùch...

4. Chieán löôïc phaùt trieån daân soá hôïp lí vaø söû duïng coù hieäu nguoàn lao ñoäng  nöôùc ta: SGK

Hoạt ñoäng cuûa GV vaø HS

Hoaït ñoäng l: tìm hieåu về nguoàn lao ñoäng cuûa nước ta (HS laøm vieäc theo caëp hoaëc caù nhaân)

Böôùc 1: HS döïa vaøo SGK, baûng 17. 1  voán hieåu bieát, neâu nhöõng maët maïnh vaø haïn cheá cuûa nguoàn lao ñoäng nöôùc ta

Böôùc 2: HS trình baøy, GV giuùp HS chuaån kieán thöùc, ñaëc bieät trong saûn xuaát noâng, laâm, ngö nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp.

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu cô caáu lao ñoäng (HS laøm vieäc caù nhaân hoaëc theo caëp)

Böôùc 1:Caên cöù vaøo caùc baûng soá lieäu trong SGK, phaân tích vaø traû lôøi caùc caâu hoûi keøm theo giöõa baøi.

Gv gôïi yù: ÔÛû moãi baûng, caùc em caàn nhaän xeùt theo daøn yù:

- Loaïi chieám tæ troïng cao nhaát, thaáp nhaát.

- Xu höôùng thay ñoåi tæ troïng cuûa moãi loaïi.

Böôùc 2: trình baøy keát quaû. Moãi HS trình baøy veà moät loaïi cô caáu, caùc HS khaùc boå sung, GV giuùp HS chuaån kieán thöùc döïa treân neàn caùc caâu hoûi:

-  Neâu nhöõng haïn cheá trong söû duïng lao ñoäng ôû nöôùc ta

Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu vaán ñeà vieäc laøm vaø höôùng giaûi quyeát vieäc laøm (HS laøm vieäc caû lôùp)

- Hoûi: Taïi sao vieäc laøm laïi laø vaán ñeà kinh teá – xaõ hoäi lôùn ôûû nöôùc ta?

- So saùnh vaán ñeà vieäc laøm ôû noâng thoân vaø thaønh thò. Taïi sao coù söï khaùc nhau ñoù?

- Ñòa phöông em ñaõ ñöa nhöõng chính saùch gì ñeå giaûi quyeát vieäc laøm?

Moät HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt,

boå sung, Gv chuaån kieán thöùc.

Noäi dung chính

 1. Nguoàn lao ñoäng

a) Maët maïnh:

+ Nguoàn lao ñoäng raát doài daøo 42,53 trieäu ngöôøi, chieám 151,2% daân soá (naêm 2005) .

+ Moãi naêm taêng theâm treân 1trieäu lao ñoäng.

+ Ngöôøi lao ñoäng caàn cuø, saùng

taïo coù kinh nghieäm saûn xuaát phong phuù.

+ Chaát löôïng lao ñoäng ngaøy caøng naâng leân.

b) Haïn cheá

- Nhieàu lao ñoäng chöa qua ñaøo taïo

- Löïc löôïng lao ñoäng coù trình ñoä cao coøn ít.

2. Cô caáu lao ñoäng

a) Cô caáu lao ñoäng theo ngaønh kinh teá

- Lao ñoäng trong ngaønh noâng, laâm, ngö nghieäp chieám tæ troïng cao nhaát.

- Xu höôùng: giaûm tæ troïng lao ñoäng noâng, laâm, ngö nghieäp; taêng tæ troïng lao ñoäng coâng nghieäp, xaây döïng vaø dòch vuï, nhöng coøn chaäm.

b) Cô caáu lao ñoäng theo thaønh phaàn kinh teá:

- Phaàn lôùn lao ñoäng laøm ôû khu vöïc ngoaøi nhaø nöôùc.

- Tæ troïng lao ñoäng khu vöïc 1 ngoaøi Nhaø nöôùc vaø khu vöïc Nhaø nöôùc ít bieán ñoäng, lao ñoäng khu vöïc coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù xu höôùng taêng."

c) Cô caáu lao ñoäng theo thaønh thò vaø noâng thoân:

-  Phaàn lôùn lao ñoäng ôû noâng thoân.

- Tæ troïng lao ñoïng noâng thoân giaûm, khu vöïc thaønh thò taêng.

*  Haïn cheá.

- Naêng suaát lao ñoäng thaáp.

- Phaàn lôùn lao ñoäng coù thu nhaäp thaáp.

- Phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi coøn chaäm chuyeån bieán

- Chöa söû duïng heát thôøi gian lao ñoäng

3. Vaán ñeà vieäc laøm vaø höôùng giaûi quyeát vieäc laøm

 a) Vaán ñeà v ieäc laøm

- Vieäc laøm laø vaán ñeà kinh teá - xaõ hoäi lôùn.

- Naêm 2005, caû nöôùc coù 2,1% lao ñoäng thaát nghieäp vaø 8, 1% thieáu vieäc laøm, ôû thaønh thò tæ leä thaát nghieäp laø 5,3%, moãi naêm nöôùc ta giaûi quyeát gaàn 1 trieäu vieäc laøm.

b) Höôùng giaûi quyeát vieäc laøm (SGK)

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

Hoaït ñoäng l: Tìm hieåu ñaëc ñieåm ñoâ thò hoaù ôû nöôùc ta (HS laøm vieäc theo nhoùm)

Böôùc 1: Caùc nhoùm tìm vaø thaûo luaän theo caùc nhieäm vuï GV ñeà ra. Cuï theå:

* Caùc nhoùm coù soá leû:

 + Döïa vaøo SGK, voán hieåu bieát chöùng minh raèng nöôùc ta coù quaù trình ñoâ thò hoaù dieãn ra chaäm chaïp, trình ñoä ñoâ thò hoaù thaáp.

Döïa vaøo hình 16.2, nhaän xeùt veà söï phaân boá caùc ñoâ thò ôû nöôùc ta.

* Caùc nhoùm coù soá chaün: Döïa vaøo baûng 18.1  nhaän xeùt veà söï thay ñoåi soá daân thaønh thò vaø tæ leä daân thaønh thò trong giai ñoaïn 1990 - 2005.

Döïa vaøo baûng 18. 2 nhaän xeùt veà söï phaân boá ñoâ thò vaø soá daân ñoâ thò giöõa caùc vuøng trong nöôùc.

Böôùc 2:

HS trình baøy keát quaû, chæ baûn ñoà caùc vuøng coù nhieàu ñoâ thò, vuøng coù soá daân ñoâ thò ñoâng nhaát, thaáp nhaát, GV giuùp HS chuaån kieán thöùc.

Thuù  töï trình baøy:

- Chöùng minh quaù trình ñoâ thò hoaù chaäm, trình ñoä ño thò hoùa thaáp

- Nhaän xeùt söï thay ñoåi soá daân thaønh thò vaø tæ leä daân thaønh thò.

- Nhaän xeùt söï phaân boá ñoâ thò vaø soá daân ñoâ thò cuûa caùc vuøng (nhoùm nhaän xeùt baûn ñoà daân cö trình baøy tröôùc, nhoùm nhaän xeùt baûng soá lieäu trình baøy sau)

Vuøng coù nhieàu ñoâ thò nhaát (Trung du vaø mieàn nuùi Baéc Boä) gaáp hôn 3 laàn vuøng coù ít ñoâ thò nhaát (Duyeân haûi Nam Trung Boä).

- Ñoâng Nam Boä coù soá daân ñoâ thò cao nhaát, soá daân ñoâ thò thaáp nhaát laø Trung du vaø mieàn nuùi Baéc Boä

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu veà maïng löôùi ñoâ thò ôû nöôùc ta (HS laøm vieäc caû lôùp)

Hoûi: Döïa vaøo caùc tieâu chí cô baûn naøo ñeå phaân loaïi caùc ñoâ thò nöôùc ta thaønh 6 loaïi?

+ Caùc tieâu chí: Soá daân, chöùc naêng, maät ñoä DS, tæ leä daân tham gia vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát phi noâng nghieäp).

Hoûi: Döïa vaøo SGK, neâu caùc loaïi ñoâ thò ôû nöôùc ta?

Hoûi: Xaùc ñònh treân baûn ñoà 5 thaønh phoá tröïc thuoäc Trung öông, 2 ñoâ thò ñaëc bieät.

Hoaït ñoäng 3: Thaûo luaän veà aûnh h­öôûng cuûa ñoâ thò hoaù ñeán phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi. (HS laøm vieäc theo caëp hoaëc nhoùm)

Böôùc 1:

HS thaûo luaän veà nhöõng aûnh höôûng tích cöïc vaø tieâu cöïc cuûa ñoâ thò hoaù ñeán phaùt trieån kinh teá -  xaõ hoäi.

Lieân heä thöïc tieãn ñòa phöông

Böôùc 2:

HS trình baøy keát quaû, GV giuùp HS chuaån kieán thöùc

Naêm 2005: khu vöïc ñoâ thò ñoùng goùp 70,4% GDP  caû nöôùc, 84% GDP coâng nghieäp vaø xaây döïng, 87% GDP dòch vuï, 80% ngaân saùch nhaø nöôùc.

Caùc ñoâ thò laø thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm haøng hoaù lôùn, laø nôi söû duïng ñoâng ñaûo löïc löôïng lao ñoäng coù trình ñoä chuyeân moân kó thuaät, coù sô sôû vaät chaát kó thuaät hieän ñaïi, coù söùc huùt ñoái vôùi ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc.

Noäi dung chính

1. Ñaëc ñieåm

a) Quaù trình ñoâ thò hoùa dieãn ra chaäm chaïp, trình ñoä ñoâ thò hoùa thaáp.

- Quaù trình ñoâ thò hoaù chaäm:

+ Theá kæ thöù III tröôùc CN ñaõ coù                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             ñoâ thò ñaàu tieân (Coå Loa).

+ Naêm 2005: tæ leä daân ñoâ thò môùi laø 26,9%.

- Trình ñoä ñoâ thò hoùa,thaáp:

+ Tæ leä daân ñoâ thò thaáp.

+ Cô sôû haï taàng cuûa caùc ñoâ thò ôû möùc ñoä thaáp so vôùi khu vöïc vaø theá giôùi.

b) Tæ leä daân thaønh thò taêng

c)  Phaân boá ñoâ thò khoâng ñeàu giöõa caùc vuøng

- Soá thaønh phoá lôùn coøn quaù ít so vôùi soá löôïng ñoâ thò.

2. Maïng löôùi ñoâ thò

- Maïng löôùi ñoâ thò ñöôïc phaân thaønh 6 loaïi.

- Naêm 2007: coù 5 thaønh phoá tröïc thuoäc Trung öông, 2 ñoâ  thò ñaëc bieät.

3. Aûnh höôûng cuaû Ñoâ thò hoùa ñeán phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi:

-  Tích cöïc:

+ Taùc ñoäng maïnh ñeán chuyeån dòch cô caáu kinh teá

+ Aûnh höôûng raát lôùn ñeán phaùt tneån kinh teá - xaõ hoäi cuûa phöông, caùc vuøng.

+ Taïo ñoäïng löïc cho söï taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá.

+ Taïo ra nhieàu vieäc laøm vaø thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng.

- Tieâu cöïc:

 + OÂ nhieãm moâi tröôøng

+ An ninh traät töï xaõ hoäi,…

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS .

Hoaït ñoäng 1: tìm hieåu chuyeån dòch cô caáu ngaønh kinh teá (caù nhaân/ caëp).

Böôùc 1 :

HS döïa vaøo hình 20. 1 - Bieåu ñoà Cô caáu GDP phaân theo khu vöïc kinh teá ôû nöôùc ta giai ñoaïn 1990 - 2005: Phaân tích söï chuyeån dòch cô caáu GDP phaân theo khu vöïc kinh teá.

+ HS döïa vaøo vaø baûng 20.1 - Cô caáu giaù trò saûn xuaát noâng nghieäp. Haõy cho bieát xu höôùng chuyeån dòch trong noäi boä töøng ngaønh kinh teá.

~Böôùc 2: HS traû lôøi, chuaån kieán thöùc. Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu veà söï chuyeån dòch cô caáu theo thaønh phaàn kinh teá (caù nhaân/ lôùp)

Böôùc 1: HS döïa vaøo baûng 20.2 :

+ Nhaän xeùt söï chuyeån dòch cô caáu GDP giöõa caùc thaønh phaàn kinh teá.

+ Cho bieát chuyeån dòch ñoù coùâ yù nghóa gì ?

Böôùc 2: HS trình baøy, GV nhaän xeùt vaø chuaån kieán thöùc.

Hoaït ñoäng 3: tìm hieåu chuyeån dòch cô caáu laõnh thoå kinh teá (nhoùm)

Böôùc 1:

+ GV chia nhoùm vaø giao vieäc

+ Caùc nhoùm döïa vaøo SGK, neâu nhöõng

bieåu hieän cuûa söï chuyeån dòch cô caáu

theo laõnh thoå. .

 Böôùc 2: Ñaïi dieän moät nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung, GV giuùp HS chuaån kieán thöùc.

Noäi dung chính

1. Chuyeån dòch cô caáu ngaønh kinh teá:

- Taêng tæ troïng khu vöïc II, giaûmtæ trong khu vöïc I vaø III.

- tuøy theo töng ngaønh maø trong cô caáu laïi coù söï chuyeån dòch rieâng.

2.  Chuyeån dòch cô caáu thaønh phaàn  kinh teá

-  Khu vöïc kinh teá Nhaø nöôùc giaûm tæ troïng nhöng vaãn giöõ vai troø chuû daïo

- Tæ troïng cuûa kinh teá tö nhaân ngaøy caøng taêng

- Thaønh phaán kinh teá coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi taêng nhanh, ñaëc bieät töø khi nöôùc ta gia nhaäp WTO.

3. Chuyeån dòch cô caáu laõnh thoå kinh teá

- Noâng nghieäp: hình thaønh caùc vuøng chuyeân canh caây löông thöïc, thöïc phaåm, caây coâng nghieäp

- Coâng nghieäp: hình thaønh caùc khu coâng nghieäp taäp trung, khu cheá xuaát coù quy moâ lôùn. ..

  - Caû nöôùc ñaõ hình thaønh 3 vuøng kinh  teá troïng ñieåm:

 + VKT troïng ñieåm phía Baéc

 + VKT troïng ñieåm mieàn Trung

+ VKT troïng ñieåm phía Nam

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

* Hoaït ñoäng l: tìm hieåu veà söï aûnh höôûng cuûa dieàu kieän töï nhieân vaø taøi nguyeân thieân nhieân nöôùc ta ñeán söï phaùt trieån neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi (caù nhaân/caëp)

Böôùc 1: HS döïa vaøo kieán thöùc ñaõ hoïc vaø kieán thöùc trong SGK cho bieát ñieàu kieän töï nhieân vaø taøi nguyeân thieân nhieân nöôùc ta coù nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên gì ñoái vôùi phaùt trieån neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi? (chuù yù laáy caùc ví duï chöùng minh) .

Böôùc 2: HS traû lôøi, GV giuùp HS chuaån kieán thöùc

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu thöïc traïng khai thaùc neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi (caù nhaân/1ôùp).

Böôùc 1:  GV ñaët caâu hoûi: Chuùng ta ñaõ laøm gì ñeå khai thaùc coù hieäu quaû neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi?

Böôùc 2: HS traû lôøi, GV chuaån kieán thöùc, nhaán maïnh vieäc aùp duïng tieán boä khoa hoïc - coâng ngheä laø cô sôû ñeå khai thaùc coù quaû neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi

Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn cuûa neàn noâng nghieäp coå truyeàn vaø neàn noâng nghieäp haøng hoaù

Böôùc 1;  GV chia nhoùm vaø giao vieäc cho nhoùm

+ Nhoùm chaün tìm hieåu nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn cuûa neàn noâng nghieäp coå truyeàn.

+ Nhoùm leû tìm hieåu nhöõng ñaëc cô baûn cuûa neàn noâng nghieäp haøng hoaù.

Sau ñoù ñieàn caùc noäi dung vaøo phieáu hoïc taäp.

Böôùc 2: giaùo vieân goïi ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy keát quaû thaûoluaän vaø chuaån kieán thöùc.

Sau khi HS trình baøy, GV nhaán maïnh: Neàn noâng nghieäp nöôùc ta ñang coù xu höôùng chuyeån töø neàn noâng nghieäp coå truyeàn sang neàn noâng nghieäp haøng  hoùa,, goùp phaàn naâng cao hieäu quaû cuûa noâng nghieäp nhieät ñôùi.

Hoaït ñoäng 4: tìm hieåu söï chuyeån dòch KT noâng thoân nöôùc ta (caù nhaân/1ôùp)

Böôùc 1: HS caên cöù vaøo baûng 21.1(ruùt ra nhaänxeùt veà xu höôùng ña daïng hoùa hoaït ñoäng kinh teá noâng thoân

 + Cho bieát caùc thnaøh phaàn kinh teá noâng thoân

+ Bieåu hieän cuûa söï chuyeån dòch cô kinh teá noâng thoân theo höôùng saûn xuaát

haøng hoaù vaø ña daïng hoùa

 Böôùc 2: HS traû lôøi, GV chuaån kieán thöùc

Noäi dung chính

1. Neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi:

a. Ñieàu kieän töï nhieân vaø taøi nguyeân thieân nhieân cho pheùp  nöôùc ta phaùt trieån moät neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi

-  Thuaän lôïi:

+ Khí haäu nhieät ñôùi aåm gioù muøa coù söï phaân hoaù roõ reät, cho pheùp:

@ Ña daïng hoaù caùc saûn phaåm noâng nghieäp

@ Aùp duïng caùc bieän phaùp thaêam canh, taêng vuï, chuyeån dòch cô caáu muøa vuï.

@ Ñòa hình vaø ñaát troàng cho pheùp aùp duïng caùc heä thoáng canh taùc khaùc nhau giöõa caùc vuøng.

- Khoù khaên:

+ Thieân tai, saâu beänh, dòch beänh…

 b. Nöôùc ta ñang khai thaùc ngaøy caøng coù hieäu quaû ñaëc ñieåm cuûa neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi.

- Caùc taäp ñoaøn caây troàng vaø vaät nuoâi ñöôïc phaân boá phuø hôïp hôn vôùi caùc vuøng sinh thaùi

- Cô caáu muøa vuï, gioáng coù nhieàu thay ñoåi.

- Tính muøa vuï ñöôïc khai thaùc toát hôn.

- Ñaåy maïnh xuaát khaåu caùc saûn phaåm cuûa neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi:

2. Phaùt trieån neàn noâng nghieäp hieän ñaïi  saûn xuaát haøng hoùa goùp phaàn naâng cao hieäu quaû cuûa noâng nghieäp nhieät ñôùi :

- Neàn noâng nghieäp nöôùc ta hieän nay toàn taïi song song neàn noâng nghieäp coå truyeàn vaø neàn noâng nghieäp haøng hoùa.

-  Ñaëc ñieåm chính cuûa neàn noâng nghieäp coå truyeàn vaø neàn noâng nghieäp haøng hoùa.

3. Neàn kinh teá noâng thoân nöôùc ta ñang chuyeån dòch roõ neùt

a. Hoaït ñoäng noâng nghieäp laø boä phaän chuû yeáu cuûa kinh teá noâng thoân

- Kinhteá noâng thoân ña daïng nhöng chuû yeáu vaãn döïa vaøo noâng laâm- ngö nghieäp.

- Caùc hoaït ñoäng phi noâng nghieäp ngaøy caøng chieám tæ troïng lôùn, ñoùng vai troø quan troïng ôû vuøng kinh teá noâng thoân.~

b. Kinh teâ noâng thoân bao goàm nhieàu thaønh phaàn kinh teâ (SGK)

c. Cô caáu kinh teâ noâng thoân ñang töøng böôùc chuyeån dòch theo höôùng saûn xuaát haøng hoùa vaø ña daïng hoùa.

- Saûn xuaát haøng hoaù noâng nghieäp

+ Ñaåy maïnh chuyeân moân hoaù.

+ Hình thaønh caùc vuøng noâng nghieäp chuyeân moân hoaù.

+ Keát hôïp coâng nghieäp cheá bieán höôùng maïnh ra xuaát khaåu.

-  Ña daïng hoaù kinh teá noâng thoân:

+ Cho pheùp khai thaùc toát hôn caùc nguoàn taøi nguyeân thiien nhieân, lao ñoäng…

+ Ñaùp öùng toát hôn nhöõngñ kieän thò tröôøng

- Chuyeån dòch cô caáu kinh teá noâng thoân coøn ñöôïc theå hieän baèng caùc saûn phaåm noâng - laâm - ngö vaø caùc saûn phaåm khaùc...

Hoaït ñoäng cuûa GV yaø HS

Hoaït ñoäng l: (caù nhaân/1ôùp)

Byöôùc 1:

 + GV yeâu caàu HS xem laïi baûng 20.1 nhaän xeùt veà tæ troïng cuûa ngaønh troàng troït trong cô caáu giaù trò saûn xuaát noâng nghieäp.

+ Chuyeån yù: GV  tieáp tuïc yeâu caàu HS döïa vaøoï hình 22.1 nhaän xeùt veà cô caáu cuûa ngaønh troàng troït vaø xu höôùng chuyeån dòch cô caáu cuûa ngaønh naøy. Sau ñoù seõ tìm hieåu noäi dung chi tieát cuûa töøng ngaønh.

Hoaït ñoäng 2: tìm hieåu ngaønh saûn xuaát löông thöïc (caù nhaân/ lôùp)

Böôùc 1.GV ñaët caâu hoûi:

+ Haõy neâu vai troø cuûa ngaønh saûn xuaát

Löông thöïc

+ Haõy neâu caùc ñieàu kieän thuaän lôïi, khoù khaên trong saûn xuaát löông thöïc ôû nöôùc ta.

 Böôùc 2: HS traû lôøi, GV chuaån kieán thöùc

Böôùc 3: GV yeâu caàu HS ñoïc SGK, hoaøn thaønh phieáu hoïc taäp soá 1 veà nhöõng xu höôùng chuû yeáu trong saûn xuaát löông thöïc nhöõng naêm qua.

Böôùc 4: HS trình baøy, sau ñoù GV

ñöa thoâng tin phaûn hoài ñeå HS töï ñoái chieáu.

Vaán ñeà saûn xuaát caây thöïc phaåm (GV

cho HS töï tìm hieåu trong SGK).

Hoaït ñoäng 3: tìm hieåu tình hình saûn xuaát caây coâng nghieäp vaø caây aên quaû (caëp/caù nhaân).

Böôùc 1: GV ñaêt caâu hoûi:

- Neâu yù nghóa cuûa vieäc phaùt trieån caây coâng nghieäp

- Neâu caùc ñieàu kieän phaùt trieån caây coâng nghieäp ôû nöôùc ta.

- Giaûi thích taïi sao caây coâng nghieäp nhieät ñôùi laïi laø caây coâng nghieäp chuû yeáu ôû nöôùc ta.

- Taïi sao caây coâng nghieäp laâu naêm laïi ñoùng vai troøquan troïng nhaát trong cô caáu saûn xuaát caây coâng ngheäp nöôùc ta?

Böôùc 2: HS traû lôøi, GV giuùp HS chuaån kieán thöùc.

Hoaït ñoäng 4: tìm hieåu ngaønh chaên nuoâi (caû lôùp)

Böôùc 1: GV yeâu caàu HS:

+ Xem laïi baûng 20.1 cho bieát tæ troïng cuûa ngaønh chaên nuoâi vaø söï chuyeån bieán cuûa noù trong cô caáu ngaønh noâng nghieäp.

+ Döïa vaøo SGK neâu xu höôùng phaùt 1 trieån cuûa ngaønh chaên nuoâi.

+ Cho bieát ñieàu kieän phaùt trieån cuûa ngaønh chaên nuoâi nöôùc ta hieän nay.

Böôùc 2: HS trình baøy, GV giuùp HS chuaån kieán thöùc.

Böôùc 3: Tìm hieåu tình hình phaùt trieån vaø phaân boá moät soá gia suùc, gia caàm chính ôûû nöôùc ta.

+ HS töï tìm hieåu trong SGK, sau ñoù  trình baøy vaø chæ baûn ñoà veà söï phaân boá moät soá gia suùc, gia caàm chính.

+ Sau khi HS trình baøy veà söï phaân boá xong, GV hoûi taïi sao gia suùc gia caàm  laïi phaân boá nhieàu ôû nhöõng vuøng ñoù?

Noäi ñung chính .

1. Ngaønh troàng troït

Chieám gaàn 75% giaù trò saûn löôïng noâng nghieäp

a. Saûn xuaát löông thöïc:

- Vieäc ñaåy maïnh saûn xuaát löông thöïc coù taàm quan troïng ñaëc bieät:

+ Ñaûm baûo löông thöïc cho nhaân daân  + Cung caáp thöùc aên cho chaên nuoâi

+ Laøm nguoàn haøng xuaát khaåu

+ Ña daïng hoaù saûn xuaát noâng nghieäp

- Nöôùc ta coù nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi cho saûn xuaát löông thöïc:

+ Ñieàu kieän töï nhieân

+ Ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi .

-  Tuy nhieân cuõng coù nhöõng khoù khaên

(thieân tai, saâu beänh...). .'.

- Nhöõng xu höôùng chuû yeáu trong saûn xuaát löông thöïc

b. Saûn xuaát caây thöïc phaåm (SGK)

c. Saûn xuaát caây coâng nghieäp vaø caây aên quaû:

* Caây coâng nghieäp:

- YÙ nghóa cuûa vieäc phaùt trieån caây coâng nghieäp

+ Söû duïng hôïp lí taøi nguyeân ñaát, nöôùc vaø khí haäu

+ Söû duïng toát hôn nguoàn lao ñoäng noâng nghieäp, ña daïng hoùa noâng nghieäp.

+ Taïo nguoàn nguyeân lieäu cho coâng nghieäp cheá bieán

+ Laø Maët haøng xuaát khaåu quan troïng

- Ñieàu kieàn phaùt trieån:

+ Thuaän lôïi (veà töï nhieân,xaõ hoäi)

+ Khoù khaên (thò tröôøng)

- Nöôùc ta chuû yeáu troàng caây coâng nghieäp coù nguoâng goác nhieät ñôùi, ngoaøi ra coøn coù moät soá caâycoùnguoàn goác caän nhieät.

- Caây coâng nghieäp laâu naêm:

+ Coù xu höôùng taêng caû veà naêng suaát, dieän tích,saûn löôïng

+ Ñoùng vai troø quan troïng trong cô caáu saûn xuaát caây coâng nghieäp

+ Nöôùc ta ñaõ hình thaønh ñöôïc caùc vuøng chuyeân canh caây coâng nghieäp laâu naêm vôùi qui moâ lôùn.

+ Caùc caây coâng nghieäp laâu naêm chuû yeáu : caø pheâ, cao su, hoà tieâu, döøa, cheø

-  Caây coâng nghieäp haøng naêm: mía, laïc, ñaäu töông, boâng, ñay, coùi,, taèm, thuoác laù...

- Caây aên quaû (SGK)

2. Ngaønh chaên nuoâi .

- Tæ troïng ngaønh chaên nuoâi coøn nhoû (so vôùi troàng troït) nhöng ñang coù xu höôùng taêng.

- Xu höôùng phaùt trieån cuûa ngaønh chaên nuoâi hieän nay:

+ Ngaønh chaên nuoâi tieán maïnh leân saûn xuaát haøng hoaù

+ Chaên nuoâi trang traïi theo hình thöùc coâng nghieäp

+ Caùc saûn phaåm khoâng qua gieát moå

(tröùng, söõa) chieám tæ troïng ngaøy caøng cao.

- Ñieàu kieän phaùt trieån ngaønh chaên nuoâi nöôùc ta:

+ Thuaän lôïi (cô sôû thöùc aên ñöôïc ñaûm baûo toát hôn, dòch vuï gioáng, thuù y coù

nhieàu tieán boä...) ...

+ Khoù khaên (gioáng gia suùc, gia caàm

naêng suaát thaáp, dòch beänh...)

- Chaên nuoâi lôïn vaø gia caàm

+ Tình hình phaùt trieån

+ Phaân boá

- Chaên nuoâi gia suùc aên coû.

+ Tình hình phaùt trieån

+ Phaân boá

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

Noäi dung

Hoaït ñoäng 1: Tính toác ñoä taêng tröôûng

Phöông tieän: Baûng troáng ñeå ghi keát quaû sau khi tính

Hình thöùc: Caû lôùp

GV yeâu caàu HS:

-Ñoïc noäi dung baøi vaø neâu caùch tính

-HS tính vaø ghi keát quaû leân baûng

-GV cho HS nhaän xeùt keát quaû tính, löu yù thoáng nhaát laøm troøn soá

Hoaït ñoäng 2:  Veõ bieåu ñoà

Phöông tieän : Baûng soá lieäu, bieåu ñoà maãu( cuûa GV)

                       Hình 30 SGK trang 118

                       Phieáu hoïc taäp

Hình thöùc:    Caù nhaân, caëp ñoâi 

Böôùc 1: GV yeâu caàu HS neâu caùch veõ

               Cöû 1 HS leân baûng veõ, caù nhaân toaøn lôùp cuøng veõ

               GV theo doûi, uoán naén trong quaù trình HS veõ( Chæ veõ moät phaàn bieåu ñoà)

GV treo baûng ñoà maãu, HS so saùnh söûa chöûa

GV nhaän xeùt, boå sung bieåu ñoà HS veõ

Böôùc 2: nhaän xeùt ….

-GV cung caáp theâm thoâng tin: Döïa vaøo bieåu ñoà ñaõ veõ, kieùn thöùc coù lieân quan keát hôïp H.30 trang 118, gôïI yù caùch nhaän xeùt, phaùt phieáu hoïc taäp

-HS thaûo luaän vieát nhaän xeùt vaøo phieáu hoïc taäp, trình baøy keát quaû nhaän xeùt, thaûo luaän cheùo

-GV chuaån kieán thöùc… , nhaän xeùt keát quaû laøm vieäc cuûa HS

Hoaït ñoäng 3: Phaân tích xu höôùng bieán ñoäng …..

                        Neâu moái lieân quan ….

Phöông tieän:

Baûng soá lieäu, treo hai bieâuû ñoà hoã trôï( toác ñoä taêng tröôûng vaø cô caáu hai nhoùm caây coâng nghieäp cuûa GV chuaån bò tröôùc)

Hình thöùc: caù nhaân (caëp )

Böôùc 1: Tính cô caáu dieän tích caây hai nhoùm caây coâng nghieäp

-GV yeâu caàu HS: Tính keát quaû 1 nhoùm caây

                           Ñöa baûng soá lieäu ñaõ tính saün

Baøi taäp 1:

a. Toác ñoä taêng tröôûng giaù trò saûn xuaát ngaønh troàng troït theo töøng nhoùm caây töø 1990-2005

Laáy 1990=100%

b. Bieåu ñoà: Theå hieän toác ñoä taêng tröôûng giaù trò saûn xuaát ngaønh troàng troït theo töøng nhoùm caây troàng töø 1990-2005

                     (Gioáng bieåu ñoà SGV)

c. Nhaän xeùt:

- Quan heä giöõa toác ñoä taêng tröôûng vaø söï thay ñoåI cô caáu giaù trò saûn xuaát ngaønh troàng troït:

+ Giaù trò saûn xuaát nhoùm caây coâng nghieäp taêng nhanh nhaát, caây rau ñaäu taêng nhì vaø cao hôn toác ñoä taêng tröôûng chung (nhoùm caây CN taêng 3,82 laàn; rau ñaäu 2,57 laàn; möùc taêng chung 2,17 laàn)  Tæ troïng giaù trò saûn xuaát cuõng taêng.

+ Ngöôïc laïi toác ñoä taêng cuûa caùc nhoùm caây coøn laïi chaäm hôn toác ñoä taêng chung vì vaäy tæ troïng cuûa caùc nhoùm caây naøy giaûm trong cô caáu troàng troït.

  Söï thay ñoåI treân phaûn aùnh:

+ Trong saûn xuaát caây LTTP ñaõ coù söï phaân hoaù vaø ña daïng, caây rau ñaäu ñöôïc ñaåy maïnh SX.

+ Caây coâng nghieäp taêng nhanh gaén vôùi söï môû roäng dieän tích vuøng chuyeân canh caây coâng nghieäp ñaëc bieät laø nhoùm caây coâng nghieäp nhieät ñôùi

Cô caáu dieän tích gieo troàng caây coâng nghieäp giai ñoaïn 1975-2005

                                                                                           Ñôn vò :%

Böôùc 2: Phaân tích xu höôùng bieán ñoäng dieän tích gieo troàng hai nhoùm caây coâng nghieäp töø 1975 -2005 , tìm moái lieân heä giöõa thay cô caáu dieän tích vaø phaân boá

GV gôïi yù caùch phaân tích, yeâu caàu HS thaûo luaän ghi ra giaáy , yeâu caàu moät HS trình baøy, caû lôùp goùp yù

GV  boå sung, môû roäng theâm

Baøi Taäp 2:

a. Phaân tích xu höôùng:

- Töø 1975 – 2005 dieän tích caû 2 nhoùm caây coâng nghieäp ñeàu taêng nhöng caây coâng nghieäp laâu naêm taêng nhanh hôn.

- Caây coâng nghieäp haøng naêm: toác ñoä taêng 4,1 laàn vaø taêng khoâng ñeàu; tyû troïng cao, giaûm khaù nhanh

- Caây coâng nghieäp laâu naêm: toác ñoä taêng 9,4 laàn vaø taêng lieân tuïc; tyû troïng taêng nhanh.

b. Söï lieân quan:

- Toác ñoä taêng vaø cô caáu dieän tích caây coâng nghieäp laâu naêm taêng nhanh daãn ñeán söï thay ñoåi phaân boá: hình thaønh vaø phaùt trieån caùc vuøng chuyeân canh, ñaëc bieät laø caùc caây coâng nghieäp chuû löïc (cao su, caphe, cheø, hoà tieâu, ñieàu…)

+ VôùI caùc vuøng chuyeân canh lôùn: Taây Nguyeân, Ñoâng Nam Boä…

Hoaït ñoäng cuûa GV-HS

Noäi dung chính

Hoaït ñoâïng 1: tìm hieåu nhuõng ñieàu kieän thuaän lôïi vaø khoù khaên ñeå phaùt trieån thuûy saûn .

Hình thöùc: caù nhaân/lôùp

-         Böôùc 1: Gv yeâu caàu HS döïa vaøo kieán thöùc SGK vaø kieán thöùc ñaõ hoïc, haõy ñieàn caùc theá maïnh vaø haïn cheá ñoái vôùi vieäc phaùt trieån ngaønh thuûy saûn cuûa nöôùc ta.

-         Böôùc 2: HS trình baøy, GV chuaån kieán thöùc

Hoaït ñoäng 2: tìm hieåu söï phaùt trieån vaø phaân boá ngaønh thuûy saûn

Hình thöùc: caù nhaân, caëp

-         Böôùc 1:

+ Gv yeâu caàu HS caên cöù vaøo baûng soá lieäu 24.1, nhaän xeùt tình hình phaùt trieån vaø chuyeån bieán chung cuûa ngaønh thuûy saûn

+ Keát hôïp sgk vaø baûn ñoà noâng – laâm – ngö nghieäp cuûa VN, cho bieát tình hình phaùt trieån vaø phaân boá cuûa ngaønh khai thaùc

-         Böôùc 2: HS traû lôøi, GV chuaån kieán thöùc.

-         Böôùc 3: tìm hieåu tình hình phaùt trieån vaø phaân boá hoaït ñoäng nuoâi troàng thuûy saûn.

+ GV ñaët caâu hoûi: taïi sao hoaït ñoäng nuoâi troàng thuûy saûn laïi phaùt trieån maïnh trong nhöõng naêm gaàn ñaây vaø yù nghóa cuûa noù?

+ HS khai thaùc baûng soá lieäu 24.2, cho bieát ÑBSCL coù nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi gì ñeå trôû thaønh vuøng nuoâi caù toâm lôùn nhaát nöôùc ta?

-         Böôùc 4: HS traû lôøi, GV chuaån kieán thöùc

Hoaït ñoäng 3: tìm hieåu ngaønh laâm nghieäp (HS laøm vieäc caù nhaân)

-         Böôùc 1:

+ Gv yeâu caàu HS cho bieát yõ nghóa veà maët KT vaø sinh thaùi ñoái vôùi phaùt trieån laâm nghieäp

+ Döïa vaøo baøi 14, chöùng minh röøng nöôùc ta bò suy thoaùi nhieàu vaø ñaõ ñöôïc phuïc hoài moät phaàn

+ Neâu nhöõng nguyeân nhaân daãn ñeán söï suy thoaùi taøi nguyeân röøng nöôùc ta.

-         Böôùc 2:HS traû lôøi, GV chuaån kieán thöùc

Söï phaùt trieån vaø phaân boá laâm nghieäp (HS tìm hieåu SGK)

1. Ngaønh thuûy saûn

a)     Nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi vaø khoù khaên ñeå phaùt trieån thuûy saûn.

b)     Söï phaùt trieån vaø phaân boá ngaønh thuûy saûn.

• Tình hình chung

-              Ngaønh thuûy saûn coù böôùc phaùt trieån ñoät phaù

-              Nuoâi troàng thuûy saûn chieám tæ troïng ngaøy caøng cao

•       Khai thaùc thuûy saûn:

-           Saûn löôïng khai thaùc lieân tuïc taêng

-           Taát caû caùc tænh giaùp bieån ñeàu ñaåy maïnh ñaùnh baét haûi saûn, nhaát laø caùc tænh duyeân haûi NTB vaø Nam Boä

• Nuoâi troàng thuûy saûn:

- Hoaït ñoäng nuoâi troàng thuûy saûn phaùt trieån maïnh do:

+ Tieàm naêng nuoâi troàng thuûy saûn coøn nhieàu

+ Caùc saûn phaåm nuoâi troàng coù giaù trò khaù cao vaø nhu caàu lôùn treân thò tröôøng

- YÙ nghóa:

+ Ñaûm baûo toát hôn nguyeân lieäu cho caùc cô sôû coâng nghieäp cheá bieán, nhaát laø xuaát khaåu

+ Ñieàu chænh ñaùng keå ñoái vôùi khai thaùc thuûy saûn

- Hoaït ñoäng nuoâi troàng thuûy saûn phaùt trieån maïnh nhaát laø nuoâi toâm ôû ÑBSCL vaø ñang phaùt trieån ôû haàu heát caùc tænh duyeân haûi

- Ngheà nuoâi caù nöôùc ngoït cuõng phaùt trieån, ñaëc bieät ôû ñoøng baèng soâng Cöûu Long vaø ÑBSH.

2. Ngaønh laâm nghieäp

a) Ngaønh laâm nghieäp ôû nöôùc ta coù vai troø quan troïng veà maët kinh teá vaø sinh thaùi.

-         Kinh teá:

+ Taïo nguoàn soáng cho ñoâng baøo daân toäc ít ngöôøi

+ Baûo veä caùc hoà thuûy ñieän, thuûy lôïi

+ Taïo nguoàn nguyeân lieäu cho moät soá ngaønh CN

+ Baûo veä an toaøn cho nhaân daân caû ôû trong vuøng nuùi, trung du vaø vuøng haï du.

-         Sinh thaùi:

+ Choáng xoùi moøn ñaát

+ Baûo veä caùc loaøi ñoäng vaät, thöïc vaät quí hieám

+ Ñieàu hoøa doøng chaûy soâng ngoøi, choáng luõ luït vaø khoâ haïn

+ Ñaûm baûo caân baèng sinh thaùi vaø caân baèng nöôùc.

b) Taøi nguyeân röøng nöôùc ta voán giaøu coù nhöng ñaõ bò suy thoaùi nhieàu:

Coù 3 loaïi röøng:

-         Röøng phoøng hoä

-         Röøng ñaëc duïng

-         Röøng saûn xuaát

c)  Söï phaùt trieån vaø phaân boá laâm nghieäp (SGK)

Ñieàu kieän töï nhieân

Ñieàu kieän xaõ hoäi

Thuaän lôïi

Khoù khaên

Thuaän lôïi

Khoù khaên

Ñieàu kieän töï nhieân

Ñieàu kieän xaõ hoäi

Thuaän lôïi

Khoù khaên

Thuaän lôïi

Khoù khaên

- Coù bôø bieån daøi, vuøng ñaëc quyeàn kinh teá roäng

- Nguoàn lôïi haûi saûn khaù phong phuù

- Thieân tai, baõo luït thöôøng xuyeân

- Moät soáù vuøng ven bieån moâi tröôøng bò suy thoaùi

- Nhaân daân coù nhieàu kinh nghieäm vaø truyeàn thoáng ñaùnh baét nuoâi troàng thuûy saûn

- Phöông tieän taøu thuyeàn, caùc ngö cuï trang bò ngaøy caøng toát

- Dich vuï vaø cheá bieán thuûy saûn ñöôïc môû roäng

- Thò tröôøng tieâu thuï roäng lôùn

- Chính saùch khuyeán ngö cuûa Nhaø nöôùc

- Phöông tieän ñaùnh baét coøn chaäm ñoåi môùi.

- Heä thoáng caùc caûng caù coøn chöùa ñaùp öùng yeâu caàu

- Coâng nghieäp cheá bieán coøn haïn cheá…

Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø

Noäi dung chính

Hoaït ñoäng 1: Caù nhaân

GV neâu cho HS nhôù laïi kieán thöùc cuõ:

Toå chöùc laõnh thoå Vieät Nam chòu taùc ñoäng cuûa nhieàu nhaân toá, thuoäc 2 nhoùm chính:

-         Töï nhieân

-         Kính teá – xaõ hoäi

Neâu caâu hoûi cho HS traû lôøi :

-         Nhöõng nhaân toá thuoäc nhoùm töï nhieân ?

-         Nhöõng nhaân toá thuoäc nhoùm KT – XH?

GV phaân tích tieáp ñoù thaáy vai troø cuûa moãi nhaân toá ôû moãi moät trình ñoä nhaát ñònh cuûa neàn noâng nghieäp.

Chuyeån yù: treân cô sôû nhöõng neùt töông ñoàng cuûa töï nhieân vaø kinh teá – xaõ hoäi, nöôùc ta ñaõ hình thaønh 7 vuøng noâng nghieäp.

1. Caùc nhaân toá taùc ñoäng tôùi toå chöùc laõnh thoå noâng nghieäp ôû nöôùc ta:

- Nhaân toá TN:

+ Neàn chung

+ Chi phoái söï phaân hoaù

laõnh thoå noâng nghieäp coå truyeàn.

- Nhaân toá KT-XH: chi phoái maïnh söï phaân hoaù laõnh thoå noâng nghieäp haøng hoaù.

Hoaït ñoäng 2 : Nhoùm

Böôùc 1:

-         Chia lôùp thaønh 6 nhoùm

-         GV treo baûn ñoà noâng nghieäp Vieät Nam

giao nhieäm vuï

-         Caên cöù vaøo noäi dung baûng 33.1

-         Keát hôïp baûn ñoà noâng nghieäp vaø Atlat

Ñòa lyù Vieät Nam.

-         Trình baøy noäi dung ngaén goïn vaø ñaëc ñieåm cuûa vuøng Taây Nguyeân vaø Ñoâng Nam Boä.

(Thôøi gian hoaït ñoäng : 5phuùt )

Böôùc 2 :

-          Ñaïi dieän moät nhoùm trình baøy vuøng Taây Nguyeân, moät nhoùm trình baøy vuøng Ñoâng nam boä.

-         Caùc nhoùm boå sung, GV nhaän xeùt, neâu

vaán ñeà ñeå khaéc saâu kieán thöùc.

    - Vuøng ÑNB vaø Taây Nguyeân coù nhöõng saûn phaåm chuyeân moân hoaù naøo khaùc nhau? Vì sao coù söï khaùc nhau ñoù ?

-   Caùc nhoùm tranh luaän, GV keát luaän.

GV goïi moät vaøi hoâc sinh leân baûng xaùc ñònh moät soá vuøng chuyeân canh hoaù treân baûn ñoà (luùa, caø pheâ, cao su).

GV nhaéc theâm: treân cô sôû caùch laøm taïi lôùp, veà nhaø caùc em töï vieát baùo caùo cho caùc vuøng coøn laïi; naém chaéc caùc saûn phaåm chuyeân moân hoaù cuûa moãi vuøng, söï phaân boá.

Hoaït ñoäng 3:   Caù nhaân

Böôùc 1:

GV cho HS laøm vieäc vôùi baûng 33.2 vaø cho bieát ñaëc ñieåm phaân boá saûn xuaát luùa gaïo vaø thuyû saûn nöôùc ngoït ?

(Möùc ñoä taäp trung vaø höôùng phaùt trieån? Taïi sao taäp trung ôû ñoù?) Chuù yù theo haøng ngang.

GV chuaån  noäi dung kieán thöùc vaø ghi baûng.

Böôùc 2:

Cuõng taïi baûng 33.2, HS laøm vieäc theo haøng doïc ñeå cho thaáy xu höôùng bieán ñoåi trong saûn xuaát caùc saûn phaåm ôû vuøng ÑBSH ?

(Nhöõng loaïi saûn phaåm naøo, xu höôùng bieán ñoåi ra sao?)

GV chuaån kieán thöùc vaø ghi baûng 

Böôùc 3: GV treo baûng phuï (cô caáu ngaønh ngheà, thu nhaäp cuûa hoä noâng thoân caû nöôùc).

          (Xem phuï luïc)

Giaûng giaûi ñeå neùt ra noäi dung ghi baûng tieáp yù 2.

Böôùc 4: GV neâu caâu hoûi khaéc saâu vaø giaùo duïc cho HS.

   -  Vieäc ña daïng hoaù noâng nghieäp vaø ña daïng hoaù kinh teá noâng thoân coù yù nghóa gì?

HS traû lôøi, GV chuaån kieán thöùc.

GV trình baøy theâm: veà maët traùi cuûa vaán ñeà ôû nhieàu moâi tröôøng nöôùc, khoâng khí, caùc vaán ñeà xaõ hoäi  caàn quan taâm.

GV cho HS laøm vieäc vôùi baûng 33.3 ñeå cho thaáy söï phaùt trieån veà soá löôïng vaø cô caáu trang traïi theo loaïi hình saûn xuaát.

GV treo bieåu ñoà 33 (veõ to) vaø neâu yeâu caàu.

Caên cöù vaøo bieåu ñoà cho bieát:

-  Trang traïi phaùt trieån sôùm vaø taäp trung nhieàu nhaát ôû ñaâu?

-  Keát hôïp vôùi kieán thöùc ñaõ hoïc ôû phaàn tröôùc cho bieát nhöõng loaïi hình trang traïi ñoù laø gì ?

  -  Ñòa phöông em ñaõ coù nhöõng trang traïi gì? Neâu cuï theå.

2. Caùc vuøng noâng nghieäp ôû nöôùc ta:

(SGK)

3. Nhöõng thay ñoåi trong toå chöùc laõnh thoå noâng nghieäp ôû nöôùc ta:

a. Toå chöùc laõnh thoå noâng nghieäp cuûa nöôùc ta trong nhöõng naêm qua thay ñoåi theo hai xu höôùng chính:

-  Taêng cöôøng chuyeân moân hoaù saûn xuaát, phaùt trieån caùc vuøng chuyeân canh quy moâ lôùn.

-         Ñaåy maïnh ña daïng

hoaù noâng nghieäp.

Ña daïng hoaù kinh teá

noâng thoân .

 -  Khai thaùc hôïp lyù nguoàn taøi nguyeân.

      -  Söû duïng keát hôïp nguoàn lao ñoäng, taïo vieäc laøm.

      -    Giaûm thieåu ruûi ro trong thò tröôøng noâng saûn.

b. Kinh teá trang traïi coù böôùc phaùt trieån môùi, thuùc ñaåy saûn xuaát noâng laâm nghieäp vaø thuyû saûn theo höôùng saøn xuaát haøng hoaù.

Trang traïi phaùt trieån veà soá löôïng vaø loaïi hình   saûn xuaát noâng nghieäp haøng hoaù.

Hoaït ñoäng cuûa GV-HS

Noäi dung chính

Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu cô caáu CN theo ngaønh(caù nhaân)

-         Böôùc 1:

+ GV cho HS quan saùt sô ñoà cô caáu ngaønh coâng nghieäp, yeâu caàu caùc em haõy:

            Neâu khaùi nieäm cô caáu ngaønh coâng nghieäp.

            Chöùng minh cô caáu ngaønh coâng nghieäp nöôùc ta töông ñoái ña daïng

-         Böôùc 2: HS traû lôøi, GV chuaån kieán thöùc

-         Böôùc 3:

+ HS quan saùt bieåu ñoà 26.1, ruùt ra nhaän xeùt veà söï chuyeån dòch cô caáu giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp cuûa nöôùc ta

+ Neâu caùc ñònh höôùng hoaøn thieän cô caáu ngaønh coâng nghieäp.

-         Böôùc 4: GV nhaän xeùt vaø chuaån kieán thöùc.

Hoaït ñoäng 2: tìm hieåu cô caáu CN theo laõnh thoå (caù nhaân)

- Böôùc 1: HS quan saùt baûn ñoà coâng nghieäp:

+ Trình baøy söï phaân hoùa laõnh thoå coâng nghieäp cuûa nöôùc ta.

+ Taïi sao laïi coù söï phaân hoùa ñoù?

-         Böôùc 2: HS traû lôøi, Gv chuaån kieán thöùc

Hoaït ñoâïng 3: tìm hieåu cô caáu CN theo thaønh phaàn kinh teá

- Böôùc 1: HS caên cöù vaøo sô ñoà CN theo thaønh phaàn KT trong baøi hoïc:

+ Nhaän xeùt veà cô caáu ngaønh coâng nghieäp phaân theo thaønh phaàn KT ôû nöôùc ta

+ Xu höôùng chuyeån dòch cuûa caùc thaønh phaàn

- Böôùc 2: HS traû lôøi, Gv chuaån KT.

1. Cô caáu coâng nghieäp theo ngaønh:

- Khaùi nieäm

- Cô caáu ngaønh coâng nghieäp nöôùc ta töông ñoái ña daïng vôùi khaù ñaày ñuû caùc ngaønh quan troïng thuoäc 3 nhoùm chính:

+ CN khai thaùc

+ CN cheá bieán

+ CN saûn xuaát, phaân phoái ñieän, döôïc lieäu, khí ñoát, nöôùc.

- Cô caáu ngaønh coâng nghieäp nöôùc ta coù söï chuyeån dòch roõ reät nhaèm thích nghi vôùi tình hình môùi:

+ Taêng tæ troïng nhoùm ngaønh coâng nghieäp cheá bieán.

+ Giaûm tæ troïng nhoùm ngaønh coâng nghieäp khai thaùc vaø CN saûn xuaát, phaân phoái ñieän, khí ñoát, nöôùc.

- Caùc höôùng hoaøn thieän cô caáu ngaønh coâng nghieäp:

+ Xaây döïng cô caáu linh hoaït, phuø hôïp voùi ñieàu kieän VN, thích öùng vôùi neàn kinh teá theá giôùi

+ Ñaåy maïnh phaùt trieån caùc ngaønh muõi nhoïn vaø troïng ñieåm

+ Ñaàu tö theo chieàu saâu, ñoåi môùi thieát bò, coâng ngheä

2. Cô caáu CN theo laõnh thoå:

- Hoaït ñoäng CN taäp trung chuû yeáu ôû moät soá khu vöïc:

+ ÑBSH vaø phuï caän

+ ÑNB

+ Duyeân haûi mieàn Trung

+ Vuøng nuùi, vuøng saâu, vuøng xa

CN chaäm phaùt trieån: phaân boá phaân taùn, rôøi raïc.

- Söï phaân hoùa laõnh thoå Cn chòu taùc ñoäng cuûa nhieàu nhaân toá:

+ Vò trí ñòa lí

+ Taøi nguyeân vaø moâi tröôøng

+ Daân cö vaø nguoàn LÑ

+ Cô sôû vaät chaát kó thuaät

+ Voán

-         NHöõng vuøng coù giaù trò CN lôùn: ÑNB, ÑBSH, ÑBSCL.

3. Cô caáu CN theo thaønh phaàn KT:

-         Cô caáu CN theo thaønh phaàn kinh teá ñaõ coù nhöõng thay ñoåi saâu saéc