Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

-Gi¸o viªn treo b¶n ®å ch©u ¸

H­íng dÉn häc sinh quan s¸t:

? §iÓm cùc B¾c, cùc Nam phÇn ®Êt liÒn cña ch©u ¸ n»m ë nh÷ng vÜ ®é ®Þa lÝ nµo?

? Ch©u ¸ tiÕp gi¸p víi nh÷ng ®¹i d­¬ng, ch©u lôc nµo?

? chiÒu dµi tõ ®iÓm cùc B¾c ®Õn cùc Nam, tõ cùc T©y ®Õn cùc ®«ng

Gi¸o viªn

+ §iÓm cùc b¾c: Sªliuxkin n»m ë vÜ tuyÕn 77 o 44/ B

+ §iÓm cùc Nam lµ mòi Piai n»m ë vÜ ®é 1­o16/ B

Tõ cùc B¾c ®Õn cùc Nam: 8500km

Tõ cùc T©y sang cùc §«ng: 9200km

? Víi ®Æc ®iÓm vÞ trÝ ®Þa lÝ nh­ vËy cã ý nghÜa g×?

Quan s¸t H1-2 (Ho¹t ®éng nhãm) råi diÒn vµo phiÕu häc tËp

? T×m vµ ®äc tªn c¸c d·y nói chÝnh

C¸c s¬n nguyªn chÝnh?

C¸c ®ång b»ng réng?

? X¸c ®Þnh c¸c h­íng nói chÝnh

Sau ®ã cho ®¹i diÖn nhãm ®äc tªn vµ chØ trªn b¶n ®å cho c¶ líp râ?

? Rót ra ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh ch©u ¸

Dùa vµo H1-2 cho biÕt

? Ch©u ¸ cã nh÷ng kho¸ng s¶n chñ yÕu nµo?

? DÇu má vµ khÝ ®èt tËp trung nhiÒu nhÊt ë khu vùc nµo?

Häc sinh tr¶ lêi gi¸o viªn bæ sung

I.VÞ trÝ ®Þa lÝ vµ kÝch th­íc ch©u lôc

- Ch©u ¸ lµ ch©u lôc réng lín nhÊt thÕ giíi

+ DiÖn tÝch: 41,5 triÖu km2( nÕu tÝnh diÖn tÝch c¸c ®¶o 44,4 triÖu km2)

+ N»m kÐo dµi tõ vïng cùc B¾c ®Õn vïng xÝch ®¹o, tiÕp gi¸p víi 2 ch©u lôc vµ 3 ®¹i d­¬ng réng lín.

-         ý nghÜa: H×nh thµnh nhiÒu ®íi khÝ hËu kh¸c nhau

II. §Æc ®iÓm ®Þa h×nh vµ

kho¸ng s¶n

- §Æc ®iÓm ®Þa h×nh:

+ Ch©u ¸ cã nhiÒu hÖ thèng nói, s¬n nguyªn cao ®å sé cµ nhiÒu ®ång b»ng réng bËc nhÊt thÕ giíi

+ §Þa h×nh cã hai h­íng chÝnh: B¾c- Nam; §«ng- T©y lµm co ®Þa h×nh chia c¾t phøc t¹p

+ Nói vµ s¬n nguyªn tËp trung chñ yÕu ë vïng trung t©m trªn nói cao cã b¨ng hµ bao phñ

- Kho¸ng s¶n: Ch©u ¸ cã nguån kho¸ng s¶n phong phó vµ cã tr÷ l­îng lín, quan träng nhÊt lµ dÇu má, khÝ ®èt, than, s¾t, cr«m, ®èng, thiÕc

C¸c d·y nói

C¸c s¬n nguyªn

C¸c ®ång b»ng

-

-

-

-

-

-

Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

Ho¹t ®éng c¸ nh©n

Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh tù nghiªn cøu H2-1 víi nhiÖm vô:

-§äc tªn c¸c ®íi khËu tõ vïng cùc b¾c ®Õn xÝch ®¹o däc theo kinh tuyÕn 80o§

? T¹i sao khÝ hËu ch©u ¸ l¹i chia thµnh nhiÒu ®íi khÝ hËu nh­ vËy?

( do tr¶i dµi tõ vïng vùc ®Õn xÝch ®¹o)

? Quan s¸t H2-1 h·y chØ ra mét trong c¸c ®íi cã nhiÒu kiÓu khÝ hËu vµ ®äc tªn c¸c kiÓu khÝ hËu thuéc ®íi ®ã?

   Ho¹t ®éng nhãm

?- H·y chØ ra c¸c khu vùc thuéc c¸c kiÓu khÝ hËu giã mïa

? H·y nªu ®Æc ®iÓm cña khÝ hËu giã mïa

?- ChØ ra nh÷ng khu vùc thuéc c¸c kiÓu khÝ hËu lôc ®Þa

-Ho¹t ®éng c¸ nh©n / cÆp

? - Cho biÕt c¸c kiÓu khÝ hËu lôc ®Þa cã g× ®¸ng chó ý

I-KhÝ hËu ch©u ¸ ph©n ho¸ rÊt ®a d¹ng

1-KhÝ hËu ch©u ¸ ph©n thµnh nhiÒu ®íi khÝ hËu kh¸c nhau

+ KhÝ hËu cùc vµ cËn cùc.

+ §íi khÝ hËu «n ®íi.   + khÝ hËu nhiÖt ®íi

+ khÝ hËu cËn nhiÕt.     + KhÝ hËu xÝch ®¹o

2.C¸c ®íi khÝ hËu ch©u ¸ th­êng ph©n ra nhiÒu kiÓn khÝ hËu kh¸c nhau .

II- KhÝ hËu ch©u ¸ phæ biÕncña ch©u ¸

- Lµ: + C¸c kiÓu khÝ hËu giã mïa

         + C¸c kiÓu khÝ hËu lôc ®Þa

1- C¸c kiÓu khÝ hËu giã mïa

+ KiÓu khÝ hËu «n ®íi giã mïa

+ KiÓu khÝ hËu cËn nhiÖt giã mïa (n»m ven biÓn phÝa ®«ng)

+ KiÓu khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa ë ven biÓn §«ng nam vµ Nam ¸

§Æc ®iÓm: chia 2 mïa:

+ Mïa ®«ng: M­a Ýt, cã giã l¹nh vµ kh«

+ Mïa h¹: M­a nhiÒu thêi tiÕt nãng Èm

2- C¸c kiÓu khÝ hËu lôc ®Þa

- Ph©n bè chñ yÕu trong c¸c vïng néi ®Þa vµ khu vùc T©y Nam ¸

-§Æc ®iÓm:

Mïa ®«ng: kh« vµ l¹nh

Mïa h¹: kh« vµ nãng

L­îng m­a trung b×nh 200- 500mm

§é Èm thÊp

Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

H§2: nhãm

Gi¸o viªn treo b¶n ®å h­íng dÉn c¸c em nhËn biÕt s«ng ngßi c¸c khu vùc

? S«ng ngßi B¾c ¸

? S«ng ngßi §«ng ¸: §«ng Nam ¸

? S«ng ngßi Nam ¸

? S«ng ngßi khu vùc T©y Nam ¸, T©y ¸

T×m s«ng lín – n¬i b¾t nguån, n¬i ®æ ra- §Æc ®iÓm

Gi¸o viªn chia líp 4 nhãm theo thø tù

Nhãm 1- Khu vùc B¾c ¸

Nhãm 2- Khu vùc §«ng ¸, §«ng nam ¸

Nhãm 3- Khu vùc Nam ¸

Nhãm 4- Khu vùc T©y Nam ¸, T©y ¸

Sau ®ã cho ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy tªn s«ng- n¬i b¾t nguån, n¬i ®æ ra, ®Æc ®iÓm

cña mçi khu vùc

? Rót ra ®Æc ®iÓm s«ng ngßi ch©u ¸

? Gi¸ trÞ kinh tÕ cña s«ng?

Ho¹t ®éng c¸ nh©n:

? Dùa vµo H2-1, H3-1 h·y cho biÕt:

? Tªn c¸c ®íi c¶nh quan tù nhiªn theo thø tù tõ B¾c xuèng Nam däc theo kinh tuyÕn 80o§.

? Tªn c¸c c¶nh quan ph©n bè theo khu vùc khÝ hËu giã mïa vµ khÝ hËu lôc ®Þa kh« h¹n .

? Ngµy nay c¸c c¶nh quan ®ã ®· thay ®æi nh­ thÕ nµo.

? Thiªn nhiªn ch©u ¸ cã nh÷ng thuËn lîi g×.

? Bªn c¹nh thuËn lîi ®ã cã g× khã kh¨n .

? KÓ tªn nh÷ng khu vùc nµo thiªn nhiªn kh¾c nghiÖt nhÊt.

I- §Æc ®iÓm s«ng ngßi

* S«ng ngßi Ch©u ¸ kh¸ phøc t¹p.

- C¸c s«ng lín ®Òu b¾t nguån tõ nh÷ng nói cao ë tt©m vµ ®æ ra 3 ®d­¬ng.

-C¸c s«ng b¾c ¸ ch¶y vµo BBD­¬ng ®ãng b¨ng nhiÒu th¸ng trong mïa §«ng, mïa xu©n tuyÕt tan n­íc s«ng lªn cao.

- C¸c s«ng §«ng ¸ vµ Nam ¸ cã lò lín vµo mïa h¹, khi b¨ng lïi nói cao tan vµ nhÊt lµ khi giã mïa tõ biÓn thæi vµo

- ëT©yN¸ vµ Trung ¸ cã khÝ hËu kh« h¹n nªn Ýt s«ng, c¸c s«ng ng¾n, Ýt n­íc.

Nguån n­íc do tuyÕt r¬i b¨ng tan cung cÊp. Cã 2 s«ng lín (X­a §aria, Amua §aria ch¶y vµo hå Aran)

Gi¸ trÞ vÒ giao th«ng, thuû ®iÖn, thuû lîi

du lÞch, ®¸nh b¾t vµ nu«i trång thuû s¶n

II-.C¸c ®íi c¶nh quan tù nhiªn

- Do ®Þa h×nh vµ khÝ hËu ch©u ¸ phøc t¹p nªn c¸c c¶nh quan ch©u ¸ rÊt ®a d¹ng.

+ C¶nh quan khu vùc giã mïa vµ lôc ®Þa kh«.

+ Rõng l¸ kim chñ yÕu ë Xi bia.

+ Rõng cËn nhiÖt ®íi Èm ë ®«ng Tquèc, §N¸ vµ nam ¸.

III- Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña thiªn nhiªn ch©u ¸

-ThuËn lîi,

+ Cã nguån thiªn nhiªn phong phó

+ Kho¸ng s¶n cã tr÷ l­îng lín

+ C¸c nguån tµi nguyªn: §Êt, khÝ hËu, nguån n­íc, thùc ®éng vËt ®a d¹ng

- Khã kh¨n

+ Nói cao hiÓm trë, khÝ hËu kh« c»n, gi¸ l¹nh chiÕm tû lÖ lín nªn g©y giao th«ng trë ng¹i. DiÖn tÝch trång trät thu hÑp

-Thiªn tai b·o lôt bÊt th­êng ®éng ®Êt nói löa.

          H­íng giã theo mïa

Khu vùc

H­íng giã mïa ®«ng (T1)

H­íng giã mïa h¹ (T7)

®«ng ¸

TB-§N

N-B

§«ng Nam ¸

DDB-TN

TN-§B

Nam ¸

T-§

Mïa

Khu vùc

H­íng giã chÝnh

Tø ¸p cao ®Õn ¸p thÊp

Mïa ®«ng

§«ng ¸

§«ng Nam ¸

Nam ¸

Mïa h¹

§«ng ¸

§«ng Nam ¸

Nam ¸

Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

Cho häc sinh c¶ líp ®äc b¶ng 5-1

? Cho biÕt d©n sè ch©u ¸   qua mét sè n¨m?

? NhËn xÐt d©n sè ch©u ¸ so víi c¸c ch©u lôc kh¸c?

? Nguyªn nh©n nµo dÉn ®Õn sù tËp trung d©n c­ ®«ng ®óc?

    Häc sinh b¸o c¸o gi¸o viªn bæ sung

Ho¹t ®éng nhãm: 6 nhãm

1. Mâi nhãm sÏ tÝnh møc gia t¨ng  t­¬ng ®èi cña c¸c ch©u lôc. Qui ®Þnh chung d©n sè n¨m 1950 lµ 100%. TÝnh ®Õn n¨m 2000 d©n sè ch©u ®ã sÏ t¨ng bao nhiªu %

VÝ dô: Ch©u Phi 2000 : 7838,8.100    = 354,7%.

                                           221

Nh­ vËy n¨m 2000 so víi n¨m 1450 t¨ng 354,7%

ViÖt Nam: 229%

C¸c nhãm b¸i c¸o kÕt qu¶

  + Ch©u ¸:    262,7%

  + Ch©u Mü:  244,5%

  + Ch©u ¢u:  133,2%

  + Ch©u Phi:       354,7%

  + Ch©u ®¹i D­¬ng: 233,8%

  + ThÕ giíi: 240,1%

? NhËn xÐt?

? N­íc nµo ë ch©u ¸ cã sè d©n ®«ng?

Trung Quèc 2002: 1280 triÖu ng­êi.

Ên §é                  : 1049,5 triÖu ng­êi.

In®«nªxia           : 217,0 triÖu ng­êi.

NhËt B¶n            : 127,4 triÖu ng­êi.

Cã mét sè n­íc khuyÕn khÝch t¨ng d©n sè: Malaixia, Xinhgapo.

Häc sinh quan s¸t H5-1

? D©n c­ ch©u ¸ thuéc chñng téc nµo? §Þa bµn c­ tró lµ khu vùc nµo?

Gi¸o viªn: Kh¼ng ®Þnh sù kh¸c nhau vÒ h×nh thøc kh«ng ¶nh h­íng tíi sù chung sèng b×nh ®¼ng gi÷a c¸c quèc gia gi÷a c¸c d©n téc

Häc sinh ®äc Sgk

? Nguyªn nh©n cña sù ra ®êi cña c¸c t«n gi¸o:

Ng­êi x­a lu«n c¶m thÊy yÕu ®uèi, bÊt lùc tr­íc thiªn nhiªn hïng vÜ, bao la ®Çy bÝ Èn nªn ®· g¸n cho tù nhiªn n÷ng søc m¹nh siªu nhiªn chê mon sù gióp ®ì. Trong x· héi cã giai cÊp, con ng­êi bÊt lùc tr­íc lùc l­îng ¸p bøc n¶y sinh trong x· héi hä ®· cÇu viÖn ®Õn thÇn linh hy väng ¶o t­ëng vµo cuéc ®êi tèt ®Ñp ë bªn kia thÕ giíi. §iÒu g× con ng­êi ch­a gi¶i thÝch ®­îc th× hä t×m ®Õn t«n gi¸o. Tõ ®ã t«n gi¸o xuÊt hiÖn

Gi¸o viªn cung cÊp thªm mét sè th«ng tin vµ kh¼ng ®Þnh ë ViÖt Nam cã nhiÒu t«n gi¸o nªn mang ®¹m ®µ mµu s¾c d©n gian... Vµ §¶ng, Nhµ n­íc ta lu«n t«n träng sù tÝn ng­ìng ®ã.

I- Mét ch©u lôc ®«ng d©n nhÊt thÕ giíi

- Ch©u ¸ cã sè d©n ®«ng nhÊt chiÕm 61% d©n sè thÕ giíi.

*Nguyªn nh©n:

  + Cã nhiÒu ®ång b»ng tËp trung ®«ng d©n

  + So s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trªn c¸c ®ång b»ng cÇn nhiÒu søc lao ®éng

- Ch©u ¸ t¨ng nhanh thø 2 sau ch©u Phi- Cao h¬n so víi thÕ giíi.

II- D©n c­ thuéc nhiÒu chñng téc

 Cã 3 chñng téc:

+ ¬r«pª«it tËp trung ë T©y Nam ¸

+ M«ng«l«it: ë B¾c ¸, §«ng ¸

+ Khu vùc §«ng Nam ¸ ®an xem víi chñng téc M«ng«l«ilt chñng téc téc Nªg«it.

III- N¬i ra ®êi cña c¸c t«n gi¸o lín.

- Do nhu cÇu mong muèn cña con ng­êi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi.

- Ch©u ¸ lµ n¬i ra ®êi cña c¸c t«n gi¸o:

        +  Ên §é gi¸o.

        +  PhËt gi¸o.

        +  Håi gi¸o.

        +  Ki t« gi¸o (thiªn chóa gi¸o).

=>C¸c t«n gi¸o khuyªn r¨n tÝn ®å lµm nhiÒu viÖc thiÖn, tr¸nh ®iÒu gian ¸c.

Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

Ho¹t ®éng nhãm

-GVnh¾c l¹i c¸c kÝ hiÖu mËt ®é d sè

?- Quan s¸t cho biÕt:

?- N¬i ®«ng d©n, n¬i th­a d©n?

?-MËt ®é bao nhiªu, mËt ®é nµo chiÕm diÖn tÝch lín nhÊt?

Dïng mµu t« vµo l­îc ®å bµi tËp

Sau 5 phót gi¸o viªn cho ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy vµ chØ trªn b¶n ®å.

   Gi¸o viªn bæ sung vµ ®iÒn vµo b¶ng

? Cho biÕt nguyªn nh©n nµo dÉn ®Õn sù ph©n bè d©n c­ kh«ng ®Òu cña ch©u ¸

i-§äc vµ ph©n tÝch l­îc ®å mËt ®é d©n sè vµ c¸c thµnh phè lín ch©u ¸

Ho¹t ®éng nhãm

Häc sinh nhËn biÕt c¸c n­íc cã tªn ë H6.1 trªn b¶n ®å c¸c n­íc trªn thÕ giíi:

? X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña c¸c thµnh phè lín cña nh÷ng n­íc nµy? (Häc sinh chØ trªn b¶n ®å lu«n).

Cho häc sinh trao ®æi kÕt qu¶ trong nhãm ®· t×m ra vµ ghi vµo vë bµi tËp

? Nh÷ng thµnh phè ®«ng d©n nµy th­êng n»m ë ®©u?

(ven biÓn, ®ång b»ng ch©u thæ)

? V× sao nh­ vËy?

Dùa vµo sè d©n ®« thÞ ch©u ¸ vÏ biÓu ®å h×nh cét

(H­íng dÉn mÉu vÏ 1 vµi cét biÓu ®å)

2. C¸c thµnh phè lín ë ch©u ¸

-T«ki« (NhËt B¶n) : 27 triÖu d©n.

- Munbai (Ên §é) : 15 triÖu d©n.

-Th­îng H¶i(Trung Quèc) : 15 triÖu.

-Tªhªran (Iran) 13,6 triÖu.

- Niu®ªli(Ên §é) : 13,2 triÖu.

- Giacacta (In®«nªxia) : 13,2 triÖu.

-B¾c Kinh (Trung Quèc) : 13,2 triÖu.

- Carasi (Pakixtan) : 12 triÖu.

-C«ncata (Ên §é) : 12 triÖu.

-X¬un (Hµn Quèc) : 12 triÖu.

-§¾c ca (b¨ngla®et) : 11,2 triÖu.

- Manila(Philippin): 11,1 triÖu.

- B¸t ®a (Ir¨c) : 10,7 triÖu.

- B¨ng Kèc (Th¸i Lan) : 10,7 triÖu.

- Thµnh phè Hå ChÝ Minh(ViÖt Nam): 5,2 triÖu.

3. VÏ biÓu ®å sè d©n c¸c ®« thÞ

HÖ thèng c©u hái «n tËp

Gîi ý tr¶ lêi

Gi¸o viªn treo b¶n ®å tù nhiªn

1. Em h·y tr×nh bµy vÞ trÝ ®Þa lÝ Ch©u ¸?

       ?  KÝch th­íc,  Giíi h¹n . VÞ trÝ?            

? VÞ trÝ ®ã dÉ ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®Õn khÝ hËu?

2.Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh ch©u ¸? KÓ tªn c¸c d·y nói, s¬n nguyªn vµ c¸c ®ång b»ng lín ë ch©u ¸?

3.T¹i sao khÝ hËu ch©u ¸ ph©n ho¸ ®a d¹ng? Em h·y chøng minh?

4. Lµm bµi tËp 1 Sgk (Trang 9)

Dùa vµo biÓu ®å nhiÖt ®é vµ l­îng m­a cña 3 ®Þa ®iÓm d­íi ®©y h·y cho biÕt:

? Mçi ®Þa ®iÓm n»m trong kiÓu khÝ hËu nµo?

? Nªu ®Æc ®iÓm vÒ nhiÖt ®é vµ l­îng m­a mçi ®Þa ®iÓm?

5. Nªu ®Æc ®iÓm chung cña s«ng ngßi ch©u ¸  ?

? KÓ tªn c¸c hÖ thèng s«ng lín cña khu vùc:

          + B¾c ¸?

          + §«ng ¸?

          + §«ng Nam ¸?

          + Nam ¸?

? T¹i sao s«ng ngßi ë khu vùc §«ng ¸, §«ng Nam ¸, Nam ¸ l¹i cã l­îng n­íc lín?

6. H·y chøng minh c¸c ®íi tù nhiªn ch©u ¸ ph©n ho¸ ®a d¹ng- Nguyªn nh©n cña sù ph©n ho¸ ®ã?

? ViÖt Nam n»m trong ®íi tù nhiªn nµo?

7.ThuËn lîi vµ khã kh¨n cña tù nhiªn ch©u ¸?

* Cho häc sinh lµm bµi tËp 1,2,3. Bµi thùc hµnh sè 5 s¸ch bµi tËp b¶n ®å

a.TÝnh tû lÖ % d©n sè mçi ch©u lôc vµ ®iÒn vµo b¶ng

L­u ý c¸ch tÝnh:

LÊy sè d©n ch©u lôc ®ã  X 100% chia cho/Sè d©n thÕ giíi.

b. Tõ sè liÖu ®ã vÏ biÓu ®å h×nh trßn dùa vµo tû lÖ ®· tÝnh.

8. KÓ tªn c¸c thµnh phè lín cña ch©u ¸ (c¸c ®« thÞ) B¶n ®å 2?

10. Gi¶i thÝch t¹i sao Nam ¸, §«ng Nam ¸, §«ng ¸ d©n c­ tËp trung ®«ng ®óc (yªu cÇu häc sinh dùa vµo 4 ®iÒu kiÖn gi¶i thÝch)?

                          + KhÝ hËu?

                          + §Þa h×nh?

                          + Nguån n­íc?

                          + §©y lµ khu vùc trång lóa n­íc?

-  VÞ trÝ (tiªp gi¸p)

In ®« nª xia

Phi lippin

Th¸i Lan

Trung Quèc

Hµn Quèc

NhËt B¶n

Ên §é

Pakixtan

B¨ng la ®et

I r¾c

I ran

ViÖt Nam

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

- GV cho häc sinh t×m hiÓu th«ng tin Sgk

?- NhiÒu d©n téc ch©u ¸ ®¹t ®­îc tr×nh ®é ph¸t triÓn cao cña thÕ giíi

?- BiÓu hiÖn nh­ thÕ nµo?

(D©n c­ biÕt khai th¸c, chÕ biÕn kho¸ng s¶n, ph¸t triÓn nghÒ thñ c«ng… t¹o ra nhiÒu mÆt hµng næi tiÕng).

VÝ dô: B¶ng sè liÖu trang 21

?- T¹i sao sau ®ã nÒn kinh tÕ chËm ph¸t triÓn kÐo dµi?

(Tõ thÕ kØ 16 ®Õn 19 trë thµnh thuéc ®Þa… lµ n¬i cung cÊp nguyªn liÖu vµ tiªu thô hµng ho¸… Kh«ng ph¸t triÓn)

- Cho häc sinh t×m hiÓu Sgk vµ b¶ng sè liÖu trang 22

?-Sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø 2- 1945 nÒn kinh tÕ ch©u ¸ cã sù ph¸t triÓn nh­ thÕ nµo?

- Dùa vµo b¶ng sè liÖu  7-2  h·y cho biÕt:

?- N­íc cã b×nh qu©n GDP ®Çu ng­êi cao nhÊt so víi c¸c n­íc thÊp nhÊt chªnh nhau bao nhiªu lÇn?

?- Qua b¶ng 7-2 h·y nhËn xÐt t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña c¸c n­íc vµ c¸c vïng nh­ thÕ nµo?

?- T¹i sao NhËt B¶n trë thµnh n­íc ph¸t triÓn sím nhÊt?

?- Lo¹i n­íc cã thu nhËp cao ph©n bè chñ yÕu ë khu vùc nµo cña ch©u ¸. Cho vÝ dô

?- ViÖt Nam thuéc lo¹i n­íc ph¸t triÓn ntn?

I- Vµi  nÐt lÞch sö ph¸t triÓn cña c¸c n­íc ch©u ¸

1- Thêi cæ ®¹i vµ trung ®¹i:

- C¸c n­íc Ch©u ¸ cã qu¸ tr×nh ph¸t triÓn sím ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu  trong k tÕ vµ khoa häc.

2- Thêi kú tõ thÕ kû XVI- chiÕn tranh T/G lÇn thø 2

- ChÕ ®é phong kiÕn vµ thùc d©n k×m h·m nÒn kinh tÕ r¬i vµo t×nh tr¹ng chËm ph¸t triÓn kÐo dµi.

II- §Æc diÓm ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña c¸c n­íc va l·nh thæ ch©u ¸ hiÖn nay

- Sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø 2 nÒn kinh tÕ c¸c n­íc ch©u ¸ cã nhiÒu biÕn chuyÓn m¹nh.

-Tr×nh ®é ph¸t triÓn gi÷a c¸c n­íc vµ vïng l·nh thæ kh«ng ®Òu.

-MÆt kh¸c sè l­îng gi÷a c¸c quèc gia nghÌo khæ cßn chiÕm tû lÖ cao.

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

H§  C¸ nh©n/ nhãm

Dùa vµo:H8-1 & H8.2, néi dung SGK…

? C¸c n­íc thuéc khu vùc §«ng ¸, §«ng Nam ¸ vµ Nam ¸ cã c¸c lo¹i c©y trång vËt nu«i nµo lµ chñ yÕu?

? Khu vùc T©y Nam ¸ vµ c¸c vïng néi ®Þa cã nh÷ng lo¹i c©y trång nµo lµ phæ biÕn?

? N­íc nµo ë ch©u ¸ s¶n xuÊt nhiÒu lóa g¹o nhÊt vµ tû lÖ so víi thÕ giíi lµ bao nhiªu?

?  Cho häc sinh t×m hiÓu th«ng tin Sgk vµ b¶ng thèng kª trang 27?

? Cho biÕt c«ng nghiÖp ë c¸c n­íc ch©u ¸ cã ®Æc ®iÓm g×?

? N­íc nµo khai th¸c than vµ dÇu má nhiÒu nhÊt?

(Trung Quèc- than

Ên §é- than

Ar©pxªut: DÇu má

C« oÐt: DÇu má)

? N­íc nµo sö dông c¸c s¶n phÈm khai th¸c chñ yÕu ®Ó xuÊt khÈu?

         ArËpxªut

         C« oÐt

? C¸c ngµnh dÞch vô nµo ë ch©u ¢u ®­îc coi lµ ph¸t triÓn?

? Dùa vµo b¶ng 7.2 em h·y cho biÕt

Tû träng gi¸ trÞ dÞch vô trong c¬ cÊu GDP cña NhËt B¶n vµ Hµn Quèc lµ bao nhiªu?

? Mèi quan hÖ gi÷a tû träng gi¸ trÞ dÞch vô trong c¬ cÊu GDP víi GDP theo ®Çu ng­êi cña c¸c n­íc nãi trªn nh­ thÕ nµo?

? NhËn xÐt tû träng Dv trong c¬ cÊu GDP?

I- N«ng nghiÖp

- Sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cña c¸c n­íc ch©u ¸ kh«ng ®Òu.

- C¸c n­íc thuéc khu vùc khÝ hËu giã mïa, ngµnh n«ng nghiÖp ph¸t triÓn m¹nh mÏ.

- C©y lóa g¹o c©y trång quan träng nhÊt

- Trung Quèc, Ên §é tr­íc ®©y cßn. thiÕu l­¬ng thùc nay thõa xuÊt khÈu

- Th¸i Lan, ViÖt Nam la n­íc s¶n xuÊt lóa g¹o vµ xuÊt khÈu g¹o ®øng thø nhÊt, nh× thÕ giíi.

- C¸c n­íc ë khu vùc néi ®Þa vµ T©y Nam ¸ trång chñ yÕu c©y ng« vµ nu«i dª, bß, ngùa, cõu.

- C¸c n­íc B¾c ¸ nu«i tuÇn léc.

II- C«ng nghiÖp

- C«ng nghiÖp ®a d¹ng, ph¸t triÓn ch­a ®Òu.

- Cã nhiÒu ngµnh.

- Khai kho¸ng  vµ s¶n xuÊt hµng tiªu dïng ph¸t triÓn ë nhiÒu n­íc=> t¹o ra nguån nhiªn liÖu nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu.

- LuyÖn kim, c¬ khÝ, chÕ t¹o m¸y, ®iÖn tö ...ph¸t triÓn m¹nh ë NhËt b¶n, Trung Quèc, Ên §é, Hµn Quèc, §µi Loan...

- C«ng nghiÖp hµng tiªu dïng ph¸t triÓn ë nhiÒu n­íc. 

- Nh÷ng n­íc C«ng nghiÖp ph¸t triÓn: NhËt B¶n, Xingapo,Hµn Quèc.

II- DÞch vô

- Ngµy cµng ph¸t triÓn.

- Nh÷ng quèc gia cã ngµnh dÞch vô ph¸t triÓn:NhËt B¶n, Xingapo, Hµn Quèc.

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

Gi¸o viªn treo  b¶n ®å häc sinh quan s¸t ®èi chiÕu H9-1

? VÞ trÝ cña khu vùc T©y Nam ¸?

? T©y Nam ¸ tiÕp gi¸p víi nh÷ng biÓn, vÞnh, khu vùc vµ ch©u lôc nµo?

? Rót ra ®Æc ®iÓm vÞ trÝ: T¹i sao TN¸ cã  vÞ trÝ chiÕn l­îc quan träng?

? Gi¸ trÞ kªnh ®µo Xuy-£?

§TDDDTH Xuy-£B§áA§D (Giao th«ng ng¾n nhÊt tõ Ch©u ¢u  sang ch©u ¸ vµ ng­îc l¹i).

Häc sinh tiÕp tôc quan s¸t b¶n ®å ch©u ¸ vµ quan s¸t H9-1

? Tõ ®ång b»ng xuèng T©y Nam cã nh÷ng miÒn ®Þa h×nh nµo?

? KhÝ hËu cã ®Æc ®iÓm g×?

? T¹i sao gÇn biÓn mµ khu vùc T©y Nam ¸ cã khÝ hËu kh« h¹n?

? Nguån tµi nguyªn quan träng nhÊt lµ g×?

     Ho¹t ®éng nhãm

Nhãm 1: §äc tªn c¸c n­íc trªn b¸n ®¶o Arap. So s¸nh diÖn tÝch c¸c n­íc nµy.

Nhãm 2: §äc tªn c¸c n­íc phÇn ®Êt liÒn vµ so s¸nh diÖn ddinhdd

- T×m hiÓu th«ng tin SGK

? T©y Nam ¸ cã thÓ ph¸t triÓn ®­îc nh÷ng ngµnh kinh tÕ nµo

? T¹i sao khu  vùc nµy hiÖn nay khai th¸c vµ chÕ biÕn dÇu má ph¸t triÓn nhÊt

? Dùa vµo H9-4 cho biÕt T©y Nam ¸ xuÊt khÈu dÇu má ®Õn khu vùc nµo

? T¹i sao ®©y lµ khu vùc t×nh h×nh chÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh

I- VÞ trÝ ®Þa lý

- T©y Nam ¸ cã vÞ trÝ chiÕn l­îc quan träng.

+ T©y Nam ¸ n»m gi÷a vÜ tuyÕn kho¶ng tõ 12oB ®Õn 42oB

+ Kinh tuyÕn tõ 26o§ ®Õn 73o§

+ TiÕp gi¸p víi vÞnh PÐc xÝch, biÓn Arap, BiÓn ®á, §Þa Trung H¶i, BiÓn §en, BiÓn Caxpi vµ khu vùc Nam ¸, Trung ¸.

-  §Æc ®iÓm vÞ trÝ: TN¸ thuéc c¸c ®íi khÝ hËu nhiÖt ®íi ®­îc bao bäc bëi mét sè biÓn vµ vÞnh biÓn. N»m trªn ®­êng giao th«ng quèc tÕ, gi÷a 5 ch©u lôc.

II- §Æc ®iÓm tù nhiªn

1- §Þa h×nh: NhiÒu nói, s¬n nguyªn, cao nguyªn vµ ®ång b»ng  cña 2 s«ng Tigi¬ vµ ¬ph¬r¸t.

2-KhÝ hËu kh« h¹n, ph©n lín l·nh thæ lµ hoang m¹c vµ b¸n hoang m¹c

3-Tµi nguyªn:

DÇu má, khÝ ®èt phong phó.

III-  §Æc ®iÓm d©n c­- kinh tÕ chÝnh trÞ

- D©n c­:  T©y Nam ¸ cã sè d©n 286 triÖu ng­êi, phÇn lín lµ ng­êi Arap theo §¹o Håi.

- Kinh tÕ:

+Tr­íc ®©y ®¹i bé phËn lµm n«ng nghiÖp.

+ HiÖn nay c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i ph¸t triÓn nhÊt lµ c«ng nghiÖp khai th¸c vµ chÕ biÕn dÇu má.

- T×nh h×nh chÝnh trÞ- kinh tÕ cña khu vùc ®ang diÔn ra phøc t¹p kh«ng æn ®Þnh , lu©n xÈy ra tranh chÊp, chiÕn tranh dÇu má

- ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ®êi sèng, kinh tÕ cña khu vùc

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

Gi¸o viªn treo b¶n ®å- H­íng dÉn häc sinh quan s¸t H 10-1 em h·y:

? Nªu ®Æc ®iÓm vÞ trÝ cña khu vùc?

? KÓ tªn c¸c miÒn ®Þa h×nh chÝnh tõ B¾c xuèng Nam?

Sau ®ã cho ®¹i diÖn c¸c nhãm lªn b¶ng chØ trªn b¶n ®å.

?Quan s¸t H10-2 kÕt hîp víi kiÕn thøc ®· häc h·y cho biÕt khu vùc Nam ¸ chñ yÕu n»m trong ®íi khÝ hËu nµo?

? BiÓu hiÖn khÝ hËu ®ã nh­ thÕ nµo?

? Giã mïa cã ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®Õn nhÞp ®iÖu s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t?

? Trªn c¸c vïng cao cña Hymalaya khÝ hËu thay ®æi nh­ thÕ nµo?

? §Þa h×nh cã ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®Õn l­îng m­a?

- Cho häc sinh lµm viÖc theo nhãm víi sè liÖu khÝ hËu 3 ®Þa ®iÓm:

+ Serapun®i: 12oC

                      20oC

                     11000 mm

+ Mun tan:   12oC

                     35oC

                     183 mm

+ Mum bai:    25oC

                      29oC

                     3000 mm

? Em cã nhËn xÐt g× vÒ l­îng m­a

? T¹i sao nh­ vËy

? Quan

I-VÞ trÝ ®Þa lÝ vµ ®Þa h×nh

- Nam ¸ cã 3 miÒn ®Þa h×nh:

  +PhÝa B¾c: lµ hÖ thèng nói Himalaya hïng vÜ ch¹y theo h­íng Tay B¾c -§«ng Nam dµi 2600 km.

  +PhÝa Nam: lµ s¬n nguyªn §ª can t­¬ng ®èi thÊp vµ b»ng ph¼ng.

  +ë gi÷a: lµ ®ång b»ng Ên H»ng réng vµ b»ng ph¼ng ch¹y tõ bê biÓn Arap ®Õn bê vÞnh Ben gan dµi 300 km.

II-KhÝ hËu, s«ng ngßi, vµ c¶nh quan tù nhiªn

1- KhÝ hËu:

- §¹i bé phËn Nam ¸ n»m trong ®íi khÝ hËu giã mïa.

+ Mïa ®«ng: Tõ th¸ng 10 ->3 h¬i l¹nh vµ kh«.

+ Mïa h¹: Tõ th¸ng 4- 9 cã giã T©y Nam nãng Èm.

- L­îng m­a lín phô thuéc vµo ®Þa h×nh ®ãn giã.

2- S«ng ngßi:

S«ng lín: S«ng Ên vµ s«ng H»ng

3- C¶nh quan tù nhiªn ®a d¹ng:

+ Rõng nhiÖt ®íi Èm.

+ Xavan.

+ Hoang m¹c.

+ C¶nh quan nói cao.

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

- Gi¸o viªn treo b¶n ®å d©n c­ thÕ giíi hoÆc l­îc ®å H11-1

?- Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù ph©n bè d©n c­ ë Nam ¸?

- Cho häc sinh ®äc b¶ng sè liÖu 11-1 h·y tÝnh mËt ®é d©n sè

?- ChØ trªn b¶n ®å nh÷ng khu vùc ®«ng d©n

?- Cho biÕt 2 khu vùc ®«ng d©n nhÊt ch©u ¸- T¹i sao nh­ vËy?

? - D©n c­ ch©u ¸ theo ®¹o g×?

(Cho häc sinh nh¾c l¹i ë bµi sè 5)

- Gi¸o viªn tr×nh bµy s¬ l­îc vÒ lÞch sö c¸c n­íc Nam ¸

?- Khi trë thµnh thuéc ®Þa nÒn kinh tÕ c¸c n­íc Nam ¸ cã ®Æc ®iÓm g×?

-Cho häc sinh th¶o luËn nhãm

-Qua b¶ng 11-2 em h·y nhËn xÐt vÒ sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ cña Ên §é

?- Sù chuyÓn dÞch ®ã ph¶n ¸nh xu h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ thÕ nµo?

?- Nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù chuyÓn dÞch ®ã (giµnh ®­îc ®éc lËp, x©y dùng nÒn kinh tÕ tù chñ, x©y dùng nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i)

(Häc sinh nhËn biÕt n­íc Ên §é)

?- N«ng nghiÖp cã ®Æc ®iÓm g×?

C¸c ngµnh dÞch vô cã ®Æc ®iÓm g×?

-(Cho häc sinh nh¾c l¹i ®Æc ®iÓm kinh tÕ)

I- D©n c­

- Nam ¸ cã mËt ®é d©n sè cao nhÊt trong c¸c khu vùc, ph©n bè kh«ng ®Òu, tËp trung ë c¸c vïng ®ång b»ng vµ c¸c khu vùc cã m­a lín.

-D©n c­ ch©u ¸ chñ yÕu theo ®¹o Ên §é gi¸o, Håi gi¸o.

II- §Æc ®iÓm kinh tÕ

- Do bÞ §Õ quèc Anh ®« hé kÐo dµi 200 n¨m l¹i lu«n x¶y ra m©u thuÉn xung ®ét gi÷a c¸c d©n téc vµ t«n gi¸o nªn t×nh hinh chÝnh trÞ - x· héi thiÕu æn ®Þnh. Tõ ®ã ¶nh h­ëng lín ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ.

- Xu h­íng chuyÓn dÞch cña c¸c ngµnh kinh tÕ.

- Gi¶m gi¸ trÞ t­¬ng ®èi cña ngµnh n«ng nghiÖp, t¨ng gi¸ trÞ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô.

- Ên §é lµ n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhÊt trong khu vùc.

   + C«ng nghiÖp hiÖn ®¹i gåm nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp n¨ng l­îng, luyÖn kim, c¬ khÝ ,chÕ t¹o vµ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cao nh­ ®iÖn tö, m¸y tÝnh ®øng hµng thø 10 thÕ giíi

   + N«ng nghiÖp: S¶n l­îng l­¬ng thùc kh«ng nh÷ng nu«i sèng  h¬n 1 tû ng­êi ma cßn d­ thõa ®Ó xuÊt khÈu

   + DÞch vô chiÕm 48% GDP

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

- Gi¸o viªn treo  b¶n ®å

-Cho häc sinh quan s¸t- th¶o luËn

? Dùa vµo b¶n ®å(hay l­îc ®å H 211) em h·y cho biÕt?

Khu vùc §«ng ¸ bao gåm nh÷ng quèc gia nµo (Yªu cÇu häc sinh chØ trªn b¶n ®å)

C¸c quèc gia vµ vïng l·nh thæ §«ng ¸ tiÕp gi¸p víi biÓn nµo

Gi¸o viªn: B¸n ®¶o TriÒu Tiªn gåm cã 2 quèc gia : CHDCND TriÒu Tiªn vµ Hµn Quèc . 2 n­íc nµy ®i theo 2 chÕ ®é kh¸c nhau

  Cho häc sinh th¶o luËn nhãm

? Dùa vµo H 1-1 cho biÕt phÇn ®Êt liÒn cña §«ng ¸ cã nh÷ng d·y nói – s¬n nguyªn- bån ®Þa vµ nh÷ng ®ång b»ng lín nµo

Häc sinh c¸c nhãm chØ trªn b¶n ®å

(Mçi nhãm chØ 1 ®Æc ®iÓm)

? §ång b»ng ph©n bè ë n¬i nµo- chØ trªn b¶n ®å?

? S«ng ngßi cã ®Æc ®iÓm g×- Tªn c¸c s«ng lín vµ n¬i b¾t nguån cña chóng?

? ChÕ ®é n­íc s«ng ngßi nh­ thÕ nµo

? PhÇn b¸n ®¶o ®Þa h×nh cã ®Æc ®iÓm g×?- Gi¸o viªn ph©n tÝch

? Dùa vµo H4-1, H4-2, h·y nh¾c l¹i Mïa ®«ng, mïa h¹ ë §«ng ¸ giã thæi theo nh÷ng h­íng nµo?

? T¹i sao mïa ®«ng ë NhËt B¶n cã m­a

? C¶nh quan ë §«ng ¸ cã ®Æc ®iÓm g×?

? T×nh tr¹nh rõng hiÖn nay nh­ thÕ nµo?

I- VÞ trÝ ®Þa lÝ vµ ph¹m vi khu vùc§«ng ¸

§«ng ¸ gåm hai bé phËn:

+ PhÇn ®Êt liÒn gåm 3 n­íc.

Trung Quèc, TriÒu Tiªn, Hµn Quèc.

+ PhÇn h¶i ®¶o: gåm cã NhËt B¶n, §µi Loan, ®¶o H¶i Nam.

II-  §Æc ®iÓm tù nhiªn

1- §Þa h×nh vµ s«ng ngßi

- §Þa h×nh:

Gåm nhiÒu d·y nói cao:

    + D·y Himalaya

    + D·y Thiªn S¬n

    + D·y C«n LÜnh

    + D·y §¹i Hïng An

NhiÒu s¬n nguyªn ®å sé:

   + T©y T¹ng

   + Pa nua

C¸c bån ®Þa réng ë phÝa T©y

C¸c ®ång b»ng réng vµ b»ng ph¼ng ph©n bè ë phÝa §«ng:

     + §ång b»ng Trung Hoa

     + §ång b»ng Hoa B¾c, Hoa Nam

- S«ng ngßi:

  +  S«ng Amua.

  +  S«ng Hoµng Hµ.

  +  S«ng Tr­êng Giang.

PhÇn h¶i ®¶o: Th­êng cã ®éng ®Êt vµ nói löa

2- KhÝ hËu vµ c¶nh quan

+ Cã khÝ hËu giã mïa

Mïa ®«ng cã giã: T©y B¾c l¹nh vµ kh« (Riªng NhËt B¶n cã m­a)

Mïa h¹: cã giã §«ng Nam

+ C¶nh quan tù nhiªn

Nöa phÝa §«ng cña Trung Quèc c¶nh quan chñ yÕu lµ th¶o nguyªn kh«, b¸n hoang m¹c vµ hoang m¹c

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

Gi¸o viªn treo b¶n ®å d©n c­

? Em cã nhËn xÐt g× vÒ d©n c­ §«ng ¸?

? Dùa vµo b¶ng sè liÖu SGK em h·y? nªu cô thÓ d©n sè cña Trung Quèc, NhËt B¶n, Hµn Quèc?

? Sau chiÕn tranh nÒn kinh tÕ c¸c n­íc §«ng ¸ cã ®Æc ®iÓm g×?

? HiÖn nay nÒn kinh tÕ ®ã ®· thay ®æi nh­ thÕ nµo?

? Dùa vµo b¶ng 13-2 em h·y cho biÕt t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu mét sè n­íc §«ng ¸?

?  N­íc nµo cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu v­ît gi¸ trÞ nhËp khÈu cao nhÊt trong 3 n­íc ®ã?

- Yªu cÇu häc sinh ®äc vµ tãm t¾t  néi dung SGK

? Em h·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña NhËt B¶n?

? V× sao s¶n phÈm c«ng nghiÖp NhËt B¶n ®¹t ®­îc thµnh tùu cao nh­ vËy?

(Nhê sím më cöa ®ãn nhËn nÒn c«ng nghiÖp ph­¬ng T©y vµ lßng quyÕt t©m, tinh thÇn cÇn cï chÞu khã)

? Em h·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ n­íc Trung Quèc?

(- DiÖn tÝch Trung Quèc lín thø 3 sau Nga vµ Canada: D©n sè ®«ng nhÊt thÕ giíi - Nhê sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc Trung Quèc nªn ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín.

- Cho häc sinh nªu c¸c thµnh tùu vÒ n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp)

? VËy nguyªn nh©n nµo Trung Quèc ®¹t ®­îc thµnh tùu ®ã

I-  Kh¸i qu¸t vÒ d©n c­ vµ ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc §«ng ¸

- §«ng ¸ lµ khu vùc cã sè d©n rÊt ®«ng

- Trung Quèc: 1288 triÖu ng­êi.

- NhËt B¶n: 127,4 triÖu ng­êi.

- Ngµy nay: NÒn kinh tÕ c¸c n­íc §«ng ¸ ®· ph¸t triÓn nhanh, duy tr× ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng cao. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®i tõ s¶n xuÊt thay thÕ hµng nhËp khÈu ®Õn s¶n xuÊt ®Ó xuÊt khÈu.

II-  §Æc ®iÓm ph¸t triÓn cña mét sè quèc gia §«ng ¸

1. NhËt B¶n

- Tõ sau n¨m 1945 NhËt B¶n ®· tËp trung kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ: Tæ chøc l¹i nÒn kinh tÕ vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän phôc vô xuÊt khÈu.

+ C«ng nghiÖp chÕ t¹o « t« tµu biÓn

+ C«ng nghiÖp ®iÖn tö

+ C«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng

- S¶n phÈm c«ng nghiÖp ®­îc kh¸ch hµng ­a chuéng vµ b¸n réng r·i trªn thÕ giíi

- Tõ ®ã thu nhËp GDP ®Çu ng­êi cao 33400 USD (2001)

- ChÊt l­îng cuéc sèng cao vµ æn ®Þnh

2. Trung Quèc

-Trong vßng 20 n¨m trë l¹i ®©y nÒn kinh tÕ Trung Quèc ®· cã sù thay ®æi lín

+ N«ng nghiÖp:

Gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò l­¬ng thùc cho h¬n 1,3 tû ng­êi .

+ C«ng nghiÖp: X©y dùng ®­îc mét nÒn c«ng nghiÖp hoµn chØnh ®Æc biÖt cã c¸c ngµnh c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, nhê ®ã Trung Quèc ®· cã ®ñ ph­¬ng tiÖn kÜ thuËt ®Ó ®­a con ng­êi vµo vò trô

+ Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh   (Tõ 1995- 2001 tèc ®é t¨ng tr­ëng > 7 %/ n¨m)

       Vïng

C©y trång chñ yÕu

VËt nu«i chñ yÕu

1. KhÝ hËu l¹nh

TuÇn léc

2. KhÝ hËu giã mïa

Lóa n­íc, ng«, cao su

Bß, lîn

3. KhÝ hËu lôc ®Þa

Lóa m×, cä dÇu

Ch¨n nu«i bß cõu

Khu vùc

VÞ trÝ l·nh thæ

 §Æc ®iÓm tù nhiªn

§Æc ®iÓm d©n c­

T©y Nam ¸

Nam ¸

§«ng ¸

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

H§2: Ho¹t ®éng c¸ nh©n

- HS dùa vµo H1.2, 14.2 biÓu ®å tù nhiªn Ch©u ¸ kÕt hîp kiÕn thøc ®· häc x¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ giíi h¹n khu vùc §«ng Nam ¸?

? §NA gåm nhg bphËn nµo?Tsao cã tªn gäi nh­ vËy?

? X¸c ®Þnh cùc B- cùc N, cùc §- cùc T

? §NA lµ cÇu nèi gi÷a 2 ch lôc vµ2 ®d­¬ng nµo?

? §NA n»m gi÷a vÜ ®é nµo, Thuéc kiÓu m«i tr­êng nµo? cã nh÷ng ®Æc ®iÓm g× ?

H§3: Nhãm

*Nghiªn cøu ®Þa h×nh s«ng ngßi b¸n ®¶o Trung Ên

? Cã mÊy d¹ng ®Þa h×nh, d¹ng ®Þa h×nh nµo chiÕm diÖn tÝch lín. Tªn c¸c d·y nói, s¬n nguyªn, ®ång b»ng lín. Ph©n bè ë ®©u, H­íng nói chÝnh?

? Tªn c¸c con s«ng chÝnh- n¬i b¾t nguån- n¬i ®æ ra?

? Dùa vµo H1.2, H14.1 nghiªn cøu ®Þa h×nh s«ng ngßi quÇn ®¶o M· Lai

? §Æc ®iÓm ®Þa h×nh - s«ng ngßi

? T¹i sao th­êng x¶y ra ®éng ®Êt vµ nói löa?

  - §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o. - Gi¸o viªn nhËn xÐt 

H§4: CÆp nhãm: H14-2,14-1.

? Nx biÓu ®å n®é lm­a cña 2 ®Þa ®iÓm Pa®¨ng vµ VanGun: Cho biÕt mçi biÓu ®å thuéc kiÓu khËu g×?

? T×m vÞ trÝ c¸c ®Þa ®iÓm ®ã trªn b¶n ®å?

? M« t¶ c¸c lo¹i giã thæi vµo mïa h¹ vµ mïa ®«ng?

? N¬i xuÊt ph¸t, h­íng, tÝnh chÊt ?

? §Æc ®iÓm khÝ hËu §NA- KhÝ hËu cã ¶nh h­ëng g× ®Õn tÝnh chÊt chÕ ®é n­íc s«ng ngßi?

? T­¬ng øng víi kiÓu khÝ hËu ®ã lµ kiÓu rõng g× ?

      - §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o.

      - Gi¸o viªn nhËn xÐt kÕt luËn.

1. VÞ trÝ vµ giíi h¹n cña khu vùc §«ng Nam ¸

- §NA gåm 2 phÇn:

   + §Êt liÒn: B¸n ®¶o Trung Ên.

   + H¶i ®¶o: QuÇn ®¶o M· lai.

- §NA lµ cÇu nèi gi÷a Ch©u ¸ vµ Ch©u §¹i D­¬ng, gi÷a Ên §é D­¬ng vµ Th¸i B×nh D­¬ng

2. §Æc ®iÓm tù nhiªn

a. §Þa h×nh- S«ng ngßi

*B¸n ®¶o Trung Ên:

- Chñ yÕu lµ nói vµ cao nguyªn, h­íng nói phøc t¹p

- §ång b»ng phï sa ë h¹ l­u c¸c s«ng lín vµ ven biÓn.

- NhiÒu s«ng lín: MªK«ng, Xaluen, s«ng Hång.

*QuÇn ®¶o M· lai:

- Th­êng xuyªn cã ®éng ®Êt vµ nói löa

- S«ng nhá vµ ng¾n.

NhiÒu khs¶n quan träng: quÆng thiÕc, kÏm, ®ång than ®¸, dÇu má.

b. KhÝ hËu vµ c¶nh quan tù nhiªn

- §NA cã khÝ hËu xÝch ®¹o vµ nhiÖt ®íi giã mïa.

- C¶nh quan chñ yÕu: Rõng nhiÖt ®íi Èm th­êng xanh.

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

H§2. Cho HS t×m hiÓu b¶ng 15.1

? So s¸nh sè d©n, mËt ®é d©n sè trong h×nh, tû lÖ gia t¨ng hµng n¨m cña khu vùc §NA so víi Ch©u ¸ vµ thÕ giíi?

? Dùa vµo H15-1 vµ b¶ng H15-2 h·y cho biÕt:

? §NA cã bao nhiªu n­íc?

? §äc tªn c¸c n­íc vµ thñ ®«?

? So s¸nh d©n sè cña n­íc ta víi c¸c n­íc trong khu vùc?

? T¹i sao d©n c­ chñ yÕu tËp trung ë ®ång b»ng ven biÓn?

- Quan s¸t H16-1:

? NxÐt vÒ sù ph©n bè d©n c­ c¸c n­íc §N¸?

HS nghiªn cøu th«ng tin SGK:

? V× sao d©n c­ trong khu vùc cã nh÷ng nÐt t­¬ng ®ång trong sinh ho¹t, s¶n xuÊt ?

- NÐt chung: Cïng trång lóa n­íc, sö dông tr©u bß lµm søc kÐo.

- NÐt riªng: TÝnh c¸ch, tËp qu¸n v¨n ho¸ tõng d©n téc kh«ng trén lÉn.

V×: §NA cã vÞnh biÓn ¨n s©u vµo ®Êt liÒn t¹o nªn nh÷ng luång di d©n gi÷a phÇn ®Êt liÒn vµ h¶i ®¶o, giao l­u gi÷a c¸c d©n téc c¸c quèc gia

?- §Æc ®iÓm d©n sè, ph©n bè d©n c­, sù t­¬ng ®ång vµ ®a d¹ng trong x· héi

- cã nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n g×

- Gîi ý:

 ? T×nh h×nh chÝnh trÞ §NA cã g× thay ®æi tõ tr­íc ®Õn nay ?

I- §Æc ®iÓm d©n c­

- §NA lµ khu vùc ®«ng d©n536 tr (2002)

- D©n sè t¨ng kh¸ nhanh.

  - D©n c­ tËp trung ®«ng ®óc t¹i c¸c ®ång b»ng vµ vïng ven biÓn.

- Ng«n ng÷ chñ yÕu lµ: TiÕng Anh, Trung Quèc, M· lai

- D©n c­ ®«ng ®óc t¹i c¸c ®ång b»ng, d©n sè trÎ chiÕm tØ lÖ lín nªn ®©y lµ nguån lao ®éng dåi

dµo thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ.

II- §Æc ®iÓm x· héi

- C¸c n­íc trong khu vùc võa cã nh÷ng nÐt t­¬ng ®ång vÒ lÞch sö ®Êu tranh dµnh ®éc lËp d©n téc.

-Trong s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t võa cã sù ®a d¹ng trong v¨n ho¸ d©n téc , t¹o thuËn lîi cho sù hîp t¸c toµn diÖn gi÷a c¸c n­íc.

ThuËn lîi:

- §«ng d©n, kÕt cÊu d©n sè trÎ t¹o nguån lao ®éng dåi dµo, thÞ tr­êng tiªu thô lín

- Ph¸t triÓn s¶n xuÊt l­¬ng thùc, ®a d¹ng vÒ v¨n ho¸. Thu hót kh¸ch du lÞch

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

-HS dùa vµo b¶ng H16-1 kÕt hîp víi kiÕn thøc d· häc:

?- Cho biÕt t×nh tr¹ng t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña c¸c n­íc §NA giai ®o¹n 1990-1996?

?- Gi¶i thÝch nguyªn nh©n?

?- Giai ®o¹n 1996-2000 t×nh h×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ ra sao?

Gîi ý:

- Khñng ho¶ng tµi chÝnh n¨m 1997 ë Th¸i Lan ®ång baht bÞ mÊt gi¸  Kinh tÕ  sa sót- t¨ng tr­ëng ©m ¶nh h­ëng tíi c¸c n­íc kh¸c

- ViÖt Nam Ýt bÞ ¶nh h­ëng do kinh tÕ ch­a quan hÖ réng víi c¸c n­íc bªn ngoµi.

- GV nªu yªu cÇu, HS nh¾c l¹i kiÕn thøc ®· häc

?- §Æc ®iÓm kinh tÕ cña c¸c n­íc thuéc ®Þa?

?- HËu qu¶ cña nã ®èi víi nÒn kinh tÕ §NA?

?- §Ó kh¾c phôc hËu qu¶ cña chÕ ®é thùc d©n c¸c n­íc §NA ®· tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ vµ ®¹t nh÷ng thµnh tùu g×?

? Tû träng cña c¸c ngµnh trong tæng s¶n phÈm trong n­íc GDP cña tõng quèc gia gi¶m nh­ thÕ nµo?

?- NhËn xÐt sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña c¸c n­íc §NA?

?- Cho hs nghiªn cøu l­îc ®å H16-1?

?- NhËn xÐt sù ph©n bè c©y c«ng nghiÖp, c©y l­¬ng thùc?

?- NhËn xÐt sù ph©n bè cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp luyÖn kim, chÕ t¹o m¸y, ho¸ chÊt, thùc phÈm?

?- Nh×n chung sù ph©n bè cña c¸c ngµnh CN cho thÊy nh÷ng h¹n chÕ g× cÇn kh¾c phôc

( Míi chØ chñ yÕu ph¸t triÓn ë c¸c vïng ven biÓn ®ång b»ng n¬i cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi. Trong néi ®Þa ch­a ®­îc quan t©m khai th¸c

I- NÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc §NA ph¸t triÓn kh¸ nhanh song ch­a v÷ng ch¾c

-   NÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng kh¸ nhanh

-  Nguyªn nh©n:

   + Cã nguån nh©n c«ng rÎ.

   + Tµi nguyªn phong phó.

   + NhiÒu lo¹i n«ng s¶n nhiÖt ®íi.

   + Tranh thñ vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi.

- Tõ n¨m 1996-2000 møc t¨ng tr­ën gi¶m do khñng ho¶ng tµi chÝnh n¨m 1997 t¹i Th¸i Lan

- §Ó ph¸t triÓn kinh tÕ mét c¸ch v÷ng ch¾c ®ång thêi ®i ®«i víi viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng

II- C¬ cÊu kinh tÕ ®ang cã nh÷ng thay ®æi

- C¸c n­íc §NA ®ang cã sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh CN ho¸

- Nh×n chung c¸c ngµnh kinh tÕ tËp trung chñ yÕu t¹i c¸c vïng ®ång b»ng ven biÓn.

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

- Cho HS quan s¸t H17-1, cho biÕt 5 n­íc ®Çu tiªn tham gia hiÖp héi c¸c n­íc §NA?

? Nh÷ng n­íc nµo tham gia sau ViÖt Nam?

? Hoµn c¶nh cña ViÖt Nam?

? Môc tiªu cña hiÖp héi ®Çu tiªn lµ g×, vµ môc tiªu ®ã ®· thay ®æi nh­ thÕ nµo?

GV cho HS lµm viÖc chung c¶ líp hoÆc theo 4 nhãm

? Cho biÕt ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù hîp t¸c ph¸t triÓn kinh tÕ lµ g×?

  - VÞ trÝ gÇn gòi ®­êng giao th«ng.

  - TruyÒn thèng v¨n ho¸.

  - LÞch sö v¨n ho¸.

- Con ng­êi ®Ó hîp t¸c.

?- VËy sù hîp t¸c d· t¹o ra kÕt qu¶ g×?

Cho HS nghiªn cøu b¶ng 17-1 ®Ó thÊy ®­îc sù chªnh lÖch vÒ thu nhËp rÊt lín gi÷a Xingapo vµ Brun©y víi c¸c n­íc kh¸c?

?- Khã kh¨n cña c¸c n­íc §NA gÆp ph¶i lµ g× (Thiªn tai ).

?- Theo em c¸c n­íc cÇn ph¶i lµm g× ®Ó cïng ph¸t triÓn?

Cho HS ®äc ®o¹n v¨n:

- Nh÷ng lîi Ých cña ViÖt Nam trong quan hÖ mËu dÞch vµ hîp t¸c víi c¸c n­íc ASEAN lµ g×?

? Em h·y liªn hÖ thùc tÕ ®Êt n­íc

? Nªu mét vµi vÝ dô trong tr­êng hîp nµy

?Trong qu¸ tr×nh hîp t¸c c¸c thuËn lîi c¬ b¶n cña ViÖt Nam lµ g×?

- VÒ quan hÖ mËu dÞch.

  + Tèc dé t¨ng tr­ëng trong bu«n b¸n víi c¸c n­íc ASEAN kh¸ cao.

  + VÒ hîp t¸c ph¸t triÓn kinh tÕ( Dù ¸n ph¸t triÓn b¶o vÖ s«ng Mª k«ng ).

I-. HiÖp héi c¸c n­íc §«ng Nam ¸

- N¨m 1967: 5 n­íc ®Çu tiªn tham gia vµo hiÖp héi c¸c n­íc §NA: Th¸i Lan, Malaixia, In®«nÔia, Xingapo, Philipin

- N­íc ViÖt Nam gia nhËp hiÖp héi §NA vµo n¨m 1995.(28.7.95)

=> C¸c n­íc trong hiÖp héi hîp t¸c trªn nguyªn t¾c tù nguyÖn vµ t«n träng chñ quyÒn cña tõng quèc gia ®Ó

cïng ph¸t triÓn

II- Hîp t¸c ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ vµ x· héi

- Sù hîp t¸c ®· ®em l¹i nhiÒu kÕt qu¶ trong kinh tÕ, v¨n hãa,  x· héi  mçi n­íc

 - T¹o ra m«i tr­êng æn ®Þnh ®Ó  ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc trong khèi ASEAN.

III- ViÖt Nam trong Asean

- Tham gia vµo ASEAN ViÖt Nam võa cã c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn võa gÆp nh÷ng th¸ch thøc rÊt lín nh­ sù chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, sù ph©n biÖt vÒ thÓ chÕ chÝnh trÞ, bÊt ®ång ng«n ng÷, cÇn ph¶i v­ît qua.

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

- Ho¹t ®éng nhãm

-Dùa vµo H19-1,H14-2,H19-3 kÕt hîp víi kiÕn thøc ®· häc thùc hiÖn c«ng viÖc:

* X¸c ®Þnh trªn b¶n ®å tù nhiªn

?-X¸c ®Þnh nh÷ng d·y nói cao trªn thÕ giíi( Tªn, vÞ trÝ khu vùc nµo)

?- Vµnh ®ai löa ë Th¸i B×nh D­¬ng, gi¶i thÝch sù h×nh thµnh nói löa( Do nh÷ng n¬i ®ã cã c¸c ®Þa m¶ng chêm lªn hay t¸ch xa nhau.

Gîi ý: N¬i x¶y ra nói löa th­êng cã ®éng ®Êt. Khi c¸c ®Þa m¶ng chêm lªn nhau- c¸c líp cÊu t¹o bªn trong kh«ng æn ®Þnh, cã sù ®øt g·y ®ét ngétHiÖn t­îng ®éng ®Êt cã dung nham nói löa phun trµo lªn bÒ mÆt tr¸i ®Êt.

-HS dùa vµo H19.1, 2, H19-4, H19-5 kÕt hîp víi kiÕn thøc ®· häc cho biÕt:

?- Nh÷ng n¬i ®ã cã nói löa th­êng cã ®éng ®Êt kh«ng. T¹i sao?

-§¹i diªn c¸c nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung   -GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.

-§Þa h×nh bÒ mÆt tr¸i ®Êt ngµy nay cã ph¶i chØ do yÕu tè néi lùc t¹o nªn hay kh«ng? Hay cßn cã sù t¸c ®éng xen kÏ chñ yÕu cña ngo¹i lùc.

-Ho¹t ®éng nhãm/cÆp.

? Dùa vµo c¸c Ha. Hb trang 68SGK kÕt hîp víi kiÕn thøc ®· häc:

M« t¶ ¶nh a, b

? Nªu nguyªn nh©n g©y ra hiÖn t­îng ®ã

Gîi ý:

-¶nh bê biÓn ¤ttr©ylia: H×nh khèi ®¸ bÞ hao mßn, ®ôc thñng h×nh nãn vµ cong.

Nguyªn nh©n: Do giã vµ n­íc biÓn lµm cho phÇn mÒm bÞ bãc ®i, phÇn cøng cßn l¹i.

-¶nh nÊm ®¸ ë Caliphonia khèi ®¸ cã ch©n  nhá vµ cã nói ®¸ lín tr«ng nh­ c©y nÊm.

Ng nh©n: Do thay ®æi nhiÖt ®é, giã m­a c¸c líp ®¸ bÞ vì vôn dÇn cßn l¹i khèi ®¸ cøng bªn trong.

-¶nh c¸nh ®ång lóa g¹o ëch©u thæ s«ng(Th¸i Lan)

-¶nh thung lòng s«ng ë apganita

Sau ®ã GV yªu cÇu HS gi¶i thÝch mét sè ¶nh

?T¹i sao bÒ mÆt ®Þa h×nh mÆt ®Êt l¹i phong phó, ®a d¹ng nh­ ngµy nay

? BÒ mÆt ®Êt cßn thay ®æi kh«ng. T¹i sao?

* HS ®äc ghi nhí sgk

I- T¸c ®éng cña néi lùc lªn bÒ mÆt Tr¸i §Êt

- Néi lùc sinh ra tõ bªn trong lßng ®Êt.

-Lµ hiÖn t­îng cña nguyªn nh©n chñ yÕu t¹o nªn c¸c nói cao, vùc s©u, hiÖn t­îng ®éng ®Êt vµ nói löa.

- Nói löa, ®éng ®Êt th­êng x¶y ra nh÷ng n¬i tiÕp xóc gi÷a c¸c ®Þa m¶ng

II- T¸c ®éng cña ngo¹i lùc lªn bÒ mÆt Tr¸i §Êt

- §ã lµ c¸c lùc sinh ra bªn ngoµi bÒ mÆt Tr¸i §Êt

- Ngµy nay bÒ mÆt tr¸i ®Êt vÉn tiÕp tôc thay ®æi.

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

Ho¹t ®éng nhãm

? Trªn bÒ mÆt tr¸i ®Êt cã nh÷ng ®íi khÝ hËu nµo?

? Nguyªn nh©n sù xuÊt hiÖn cña c¸c ®íi khÝ hËu ®ã?

? Nh¾c l¹i ®Æc ®iÓm khÝ hËu nhiÖt ®íi, «n ®íi, hµn ®íi?

Quan s¸t l­îc ®å H20-1 ®Ó nhËn biÕt c¸c ®íi khÝ hËu ë tõng ch©u lôc theo thø tù I, II, III….VI

? GthÝch v× sao Oenlint¬n( 410N 170§) cña NiuDiL©n l¹i ®ãn  n¨m míi vµo nh÷ng ngµy mïa h¹ ë n­íc ta.

-         Cho 4 nhãm lµm viÖc víi 4 biÓu ®å khÝ hËu SGK.

Nhãm 1: BiÓu ®å a

- NhiÖt ®é quanh n¨m cao.  Chªch lÖch nhiÖt ®é 30 .

- M­a kh«ng ®Òu

=> §©y lµ biÓu ®å khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa.

Nhãm 2: BiÓu ®å b

- NhiÖt ®é quanh n¨n cao

- M­a quanh n¨m

=> BiÓu ®å khÝ hËu XÝch ®¹o.

Nhãm 3: BiÓu ®å c

- NhiÖt ®é chªch lÖch kh¸ lín  300

  + Mïa ®«ng xuèng d­íi -100C( th¸ng 12 )

  + Mïa h¹ nhiÖt ®é 160 C (th¸ng 7)

- L­îng m­a tr¶i ®Òu quanh n¨m, m­a nhiÒu tõ th¸ng 6 ®Õn th¸ng 9

=> BiÓu ®å khÝ hËu «n ®íi lôc ®Þa.

Nhãm 4: BiÓu ®å d

Chªch lÖch nhiÖt ®é 150C

         Th¸ng 1,2: 50C

         Th¸ng 6,7,8: 250C

- M­a kh«ng ®Òu, m­a nhiÒu m®«ng, m­a Ýt vµo m h¹.

=> BiÓu ®å khÝ hËu cËn nhiÖt §Þa Trung H¶i

- Quan s¸t H20-3 gi¶i thÝch sù h×nh thµnh c¸c lo¹i giã chÝnh trªn tr¸i ®Êt.

? Gi¶i thÝch sù xuÊt hiÖn cña hoang m¹c Xahara?

Ho¹t ®éng c¸ nh©n( 10 phót )

GV: Do vÞ trÝ ®Þa lÝ, kÝch th­íc l·nh thæ, mçi ch©u lôc cã c¸c kiÓu ®íi khÝ hËu cô thÓ => Tõ ®ã c¸c ch©u lôc cã c¸c canh quan t­¬ng øng.

H·y vÏ s¬ ®å H20-5 vµo vë ®iÒn vµo « trèng tªn c¸c thµnh phÇn tù nhiªn vµ ®¸nh mòi tªn thÓ hiÖn mèi quan hÖ cña chóng

                            Sinh vËt

Kh«ng khÝ                                   N­íc

                       §Êt               §Þa h×nh

1. KhÝ hËu trªn Tr¸i §Êt

- Nguyªn nh©n h×nh thµnh c¸c lo¹i giã: Do l­îng nhiÖt c¸c n¬i trªn Tr¸i ®Êt nhËn ®­îc kh«ng nh­ nhau nªn khÝ ¸p cña c¸c n¬i kh«ng nh­ nhau

 Nªn cã sù chªnh lÖch khÝ ¸p sinh ra giã

2. C¸c c¶nh quan trªn thÕ giíi

- C¶nh quan hµn ®íi

¶nh a: §µn chã ®ang kÐo xe trªn tuyÕt

- C¶nh ë ®íi «n hoµ

¶nh b: Rõng l¸ kim

- C¶nh nhiÖt ®íi

¶nh c: Rõng rËm nhiÒu tÇng

- C¶nh nhiÖt ®íi

¶nh d: C¶nh ®µn ngùa v»n trªn ®ång cá.

- C¸c thµnh phÇn tù nhiªn cã mèi quan hÖ mËt thiÕt t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau. Mét yÕu tè thay ®æi sÏ kÐo theo sù thay ®æi cña c¸c yÕu tè kh¸c dÉn ®Õn sù thay ®æi cña c¶nh quan.

Ch©u lôc

§íi khÝ hËu

KiÓu khÝ hËu ®Æc tr­ng

C¶nh quan chÝnh

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

 Ho¹t ®éng nhãm

? Cho biÕt nh÷ng ®iÒn kiÖn tù nhiªn cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn c¸c lo¹i c©y trång vµ vËt nu«i cã trong ¶nh.

- Cho HS ®äc ®o¹n v¨n SGK .

? Ho¹t ®éng n«ng nghiÖp ®· lµm cho c¶nh quan tù nhiªn thay ®æi nh­ thÕ nµo

- Cho HS nghiªn cøu®Õn c¸c ho¹t ®éng n«ng nghiÖp ë ViÖt Nam

+ Tr­íc ®©y c©y trång tØa h¹t b»ng c¸c dông cô th« s¬, nay ®· tiÕn hµnh b»ng m¸y mãc, diÖn tÝch canh t¸c quy m« cã quy ho¹ch cô thÓ

HS quan s¸t H21-2, H21-3

? NhËn xÐt vµ nªu nh÷ng t¸c ®éng cña mét sè ho¹t ®éng c«ng nghiÖp ®èi víi m«i tr­êng tù nhiªn( tÝch cùc

vµ tiªu cùc )

- Ngµnh khai th¸c má nhÊt lµ khai th¸c lé thiªn th­êng

lµm thay ®æi diÖn m¹o c¶ mét khu vùc.

Bªn c¹nh ®ã c¸c èng khãi to¶ ra lµ cho m«i tr­êng kh«ng khÝ bÞ « nhiÔm.

- TiÕp tôc cho HS ph©n tÝch H21-4

? Cho biÕt n¬i xuÊt khÈu vµ n¬i nhËp khÈu dÇu chÝnh?

? NhËn xÐt vÒ t¸c ®éng cña c¸c ho¹t ®éng nµy tíi m«i tr­êng tù nhiªn?

- T¸c ®éng trªn quy m« toµn cÇu

VÝ dô:

Trong bèi c¶nh cña viÖc khai th¸c dÇu, chuyªn chë tíi n¬i tiªu thô vµ n¬i chÕ biÕn dÇu, tiªu thô dÇu.

Dçu má ®· ®em ®Õn cho loµi ng­êi cuéc sèng rÊt v¨n minh, rÊt nhiÒu s¶n phÈm tham gia vµo cuéc sèng hiÖn ®¹i cña con ng­êi, song nã còng ®em ®Õn qu¸ nhiÒu sù « nhiÔm, g©y t¸c ®éng xÊu, g©y h¹i cho con ng­êi.

? VËy ®Ó h¹n chÕ nh÷ng t¸c h¹i ®ã cña con ng­êi cÇn lµm g×?

1. Ho¹t ®éng n«ng nghiÖp víi m«i tr­êng §Þa lÝ.

- Con ng­êi ngµy cµng t¸c ®éng trªn quy m« c­êng ®é lín tíi m«i tr­êng tù nhiªn thay ®æi, nhiÒu c¶nh quan nh©n t¹o xuÊt hiÖn.

2.Ho¹t ®éng c«ng nghiÖp víi m«i tr­êng §Þa lÝ.

- Sù t¸c ®éng cu¶ ho¹t ®éng

c«ng nghiÖp tíi m«i tr­êng lµm cho nhiÒu vïng thay ®æi diÖn m¹o.

- Tuy nhiªn lµm cho nguån n­íc, kh«ng khÝ bÞ « nhiÔm nÆng.

 §Ó b¶o vÖ m«i tr­êng, gi÷ g×n cuéc sèng cña chÝnh loµi ng­êi. Chóng ta ph¶i lùa chän c¸ch hµnh ®éng phï hîp: trång c©y, x©y hå n­íc…

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

GV treo b¶n ®å (1)

- HS quan s¸t b¶n ®å vµ H 17.1

? VNam liÒn víi ch©u lôc? §d­¬ng nµo

?-ViÖt Nam cã chung biªn giíi trªn ®Êt liÒn, trªn biÓn víi nh÷ng n­íc nµo

HS tr¶ lêi –Bæ sung–GV chèt kiÕn thøc.

?Qua c¸c bµi häc vÒ §n¸(14;15:16;17) em h·y chøng minh :

-VN 1 quèc gia thÓ hiÖn ®Çy ®ñ c¸c ®Æc ®iÓm thiªn nhiªn, v¨n ho¸, lÞch sö cña khu vùc §n¸  

GV dÈn chøng :

-VÒ tù nhiªn :TÝnh chÊt giã mïa

-VÒ lÞch sö :ViÖt nam lµ l¸ cê ®Çu trong khu vùc chèng thùc d©n Ph¸p ,

Ph¸t xÝt NhËt vµ ®Õ quèc Mü giµnh

®éc lËp

-VÒ v¨n ho¸ : ViÖt nam cã nÒn v¨n minh lóa n­íc , t«n gi¸o nghÖ thuËt,

KiÕn tróc ,ng«n ng÷ g¾n bã víi c¸c n­íc trong khu vùc

-Cho Hs th¶o luËn

? Cho biÕt hËu qu¶ chiÕn tranh x©m l­îc vµ chÕ ®é thùc d©n kÐo  dµi

? Cho biÕt mét sè thµnh tùu næi bËt cña nÒn kinh tÕ x· héi n­íc ta trong thêi gian qua

Cho HS nhËn xÐt sù chuyÓn ®æi vÒ kinh tÕ n­íc ta qua b¶ng 22.1

Cho HS liªn hÖ sù ®æi míi ë ®Þa ph­¬ng

?Môc tiªu chiÕn l­îc 10 n¨m tõ 2001-2010 lµ g×

Häc sinh th¶o lu©n môc 3

?- §Ó häc tèt ®Þa lý ViÖt namem cÇn lµm g× ?

I. ViÖt nam trªn b¶n ®å thÕ giíi

- ViÖt Nam lµ mét quèc gia cã chñ quyÒn thèng nhÊt toµn vÑn lthæ bao gåm ®Êt liÒn,c¸c h¶i ®¶o,vïng biÓn,vïng trêi

- ViÖt Nam lµ  mét bé phËn cña thÕ giíi võa liÒn víi lôc ®Þa ¸ -¢u trong khu vùc §«ng nam ¸.ViÖt nam cã biÓn ®«ng mét bé phËn cña Th¸i b×nh d­¬ng

-VN lµ bé phËn tt©m tiªu biÓu cho k vùc §n¸ vÒ mÆt tù nhiªn, v¨n ho¸, lÞch sö

- VN lµ Tviªn ASean ngµy 28 /7/1995

II.ViÖt nam trªn con ®­êng x©y dùng vµ ph¸t triÓn

- C«ng cuéc ®æi míi ktÕ x· héi n­íc ta ®­îc ph¸t triÓn tõ n¨m 1986 ®Õn nay ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín toµn diÖn:

   + Tho¸t khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng ktÕ xhéi kÐo dµi. NÒn ktÕ ptriÓn æn ®Þnh víi gia t¨ng GDP h¬n 7%/ n¨m. §êi sèng nh©n d©n ®­îc æn ®Þnh c¶i thiÖn

+Tõ chæ, ph¶i nkhÈu lthùc, n­íc ta ®· trë thµnh 1trong 3 n­íc xk g¹o lín nhÊt tg.

+  NÒn CNph¸t triÓn nhanh tõng b­íc thÝch nghi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nhÊt lµ c¸c ngµnhthen chèt: dÇu khÝ, than, ®iÖn, thÐp, xi m¨ng, giÊy,®­êng …

+   C¸c ngµnh dvô ptriÓn m¹nh, ngµy cµng ®a d¹ng phôc vô ®sèng vµ s¶n xuÊt

+  NÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®­îc x¸c lËp cho phÐp sö dông tèt c¸c nguån lùc trong vµ ngoµi n­íc      

III. Häc ®Þa lý ViÖt nam nh­ thÕ nµo

-Häc ®Þa lý VN biÕt ®­îc vÒ m«i tr­êng vµ thiªn nhiªn VNam c¬ së ®Ó häc tiÕp ®Þa lý kinh tÕ -x· héi ViÖt nam ë líp sau

- C¸c em cÇn : lµm tèt c¸c bµi tËp SGK, s­u tÇm c¸c t­ liÖu, kh¶o s¸t thùc tÕ lµm cho bµi häc thªm hÊp dÉn

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

Ho¹t ®éng c¸ nh©n

HS dùa vµo H23.1;H 23.2 tr¶ lêi c©u hái

? DiÖn tÝch phÇn ®Êt liÒn?

? DiÖn tÝch phÇn biÓn?

? Tªn 2 quÇn ®¶o lín nhÊt ViÖt Nam thuéc tØnh nµo ?

Sau khi HS tr×nh bµy vµ chØ b¶n ®å

GV chuÈn x¸c kiÕn thøc

Ho¹t ®éng nhãm 

-HS dùa vµo H§ 1kÕt hîp kiÕn thøc ®· häc h·y

? Nªu ®Æc ®iÓm cña vÞ trÝ ®Þa lý ViÖt Nam vÒ mÆt tù nhiªn  

? Ph©n tÝch ¶nh h­ëng cña vÞ trÝ ®Þa lý ViÖt Nam tíi m«i tr­êng tù nhiªn.Cho vÝ dô ?

     Sau ®ã c¸c nhãm tr×nh bµy

ChuyÓn :Víi vÞ trÝ dµi trªn 150 më réng tíi 7 kinh ®é . Theo em h×nh d¹ng cã g× ®Æc biÖt .Cã ¶nh h­ëng tíi tù nhiªn.

HS .dùa vµo H23.2 cho biÕt :

? L·nh thæ phÇn ®Êt liÒn n­íc ta cã ®Æc ®iÓm g× . Cã ¶nh h­ëng tíi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn kinh tÕ - x· héi nh­ thÕ nµo?

? Tªn ®¶o lín nhÊt thuéc tØnh nµo?(568km2)

? Tªn vÞnh lín biÓn ®Ñp nhÊt .VÞnh ®ã UNESCO c«ng nhËn lµ di s¶n thiªn nhiªn thÕ giíi n¨m nµo ?  (1994)

  Mçi nhãm  1ý ®¹i diÖn tr¶ lêi

C¸c nhãm kh¸c bæ sung .GV kÕt luËn :

Sau ®ã GV cho HS nh¾c l¹i vÞ trÝ h×nh d¹ng

? VËy vÞ trÝ h×nh d¹ng l·nh thæ cã ý nghÜa g× vÒ mÆt t­ nhiªn ho¹t ®éng kinh tÕ-x· héi n­íc ta?

? ý nghÜa vÒ mÆt tù nhiªn?

? VÒ mÆt kinh tÕ x· héi?

1.VÞ trÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ

-PhÇn ®Êt liÒn :

  + DiÖn tÝch :329.247 km2

  + To¹ ®é ®Þa lý :vÜ ®é 8034BB” ®Õn 23023/B

                    Kinh ®é 102010§ ®Õn 109020’§  

-PhÇn biÓn :

  DiÖn tÝch h¬n 1triÖu km2, cã 2 quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr­êng Sa.

- Nuíc ta n»m hoµn toµn trong vßng ®ai néi chÝ tuyÕn b¸n cÇu b¾c

- N­íc ta n»m trong khu vùc giã mïa §«ng nam ¸.

- CÇu nèi gi÷a ®Êt liÒn vµ h¶i ®¶o.

2. §Æc ®iÓm l·nh thæ

N­íc ta cã h×nh d¹ng ®Æc biÖt cong h×nh ch÷ S

3. ý nghÜa cña vÞ trÝ ®Þa lý vµ h×nh d¹ng l¶nh thæ

 a. §èi víi tù nhiªn

- N­íc ta cã thiªn nhªn nhiÖt ®íi giã mïa rÊt ®a d¹ng, phong phó nh­ng cã nhiÒu thiªn tai

  b. §èi víi kinh tÕ- x· héi

 - Giao th«ng.

- N«ng nghiÖp.

- C«ng nghiÖp.

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

KiÕn thøc cÇn ®¹t

Ho¹t ®éng c¸ nh©n

HS dùa vµo H24.1 kÕt hîp néi dung SGK

? Nªu diÖn tÝch cña biÓn §«ng

? X¸c ®Þnh eo Mal¾cca, vÞnh B¾c Bé, vÞnh Th¸i Lan

? Cho biÕt phÇn biÓn ViÖt nam n»m  trong biÓn §«ng cã diÖn tÝch lµ bao nhiªu km2, tiÕp gi¸p víi vïng biÓn cña nh÷ng n­íc nµo

HS tr¶ lêi –GV chuÈn x¸c kiÕn thøc 

Ho¹t ®éng nhãm

  HS dùa vµo H24.2 kÕt hîp víi néi dung SGK nghiªn cøu vÒ khÝ hËu thuû v¨n theo dµn ý :

  +  ChÕ  ®é nhiÖt  

   ? NhiÖt ®é ®ã thay ®æi nh­ thÕ nµo cña n­íc biÓn tÇng mÆt 

    ? NhiÖt ®é ®ã thay ®«i nh­ thÕ nµo theo vÜ ®é

  + chÕ ®é giã :c¸c lo¹i giã, h­íng giã.So s¸nh  giã trªn biÓn vµ trªn ®Êt liÒn

+ChÕ  ®é m­a

HS dùa vµo H24.3 cho biÕt

  +Huíng ch¶y cña c¸c dßng h¶i l­u trªn biÓn §«ng ë 2 mïa

  +ChÕ ®é thuû  triÒu

  +§é muèi trung b×nh cña n­íc biÓn

Sau ®ã cho c¸c ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy

Bæ sung- GV chuÈn x¸c kiÕn thøc

ChuyÓn :Gv yªu cÇu HS nh¾c l¹i®Æc ®iÓm cña biÓn §«ng .Sau ®ã kh¶ng ®Þnh biÓn ®«ng võa cã nÐt chung cña biÓn vµ ®¹i du¬ng thÕ  giíi ,nh­ng l¹i cã nÐt riªng ®éc ®¸o .Vïng biÓn cña ViÖt nam mét bé phËn cña biÓn  §«ngcã diÖn tÝch .trªn 1triÖu km2cã tµi nguyªn g× . ViÖc b¶o vÖ m«i tr­êng biÓn khi khai th¸c nh­ thÕ nµo 

    Ho¹t ®éng nhãm

? Dùa vµo vèn hiÓu biÕt vµ kiÕn thøc ®· hoc cho biÕt

?Vïng biÓn n­íc tacã  nh÷ng tµi nguyªn g× . Chóng lµ c¬së  ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh kinh tÕ nµo

? khi ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn chóng ta gÆp khã kh¨n g× do tù nhiªn g©y nªn

? Muèn khai th¸c l©u bÒn vµ b¶o vÖ m«i tr­êng biÓn, chóng ta ph¶i lµm g× 

C¸c nhãm b¸o c¸o ,GV chuÈn  x¸c kiÕn thøc.

1. §Æc ®iÓm chung cña biÓn ViÖt Nam

  a. DiÖn tÝch giíi h¹n

- Vïng biÓn ViÖt nam lµ mét bé phËn cña biÓn §«ng .

-  BiÓn §«ng cã diÖn tÝch : 3.477.000 km2lµ biÓn lín t­¬ng ®èi kÝn.