Ch­¬ng I : ®o¹n th¼ng

TiÕt 1.§1. ®iÓm . ®­êng th¼ng

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

Ho¹t ®éng 1.

GV vÏ 1 ®iÓm lªn b¶ng vµ ®Æt tªn cho HS quan s¸t råi giíi thiÖu:

- C¸ch ®Æt tªn cho ®iÓm.

GV cho HS quan s¸t h×nh 1 råi hái sè ®iÓm cã trªn h×nh.

-         GV lÊy thªm 1 sè VD thùc tÕ trong líp, tr­êng.

-         GV : BÊt cø h×nh nµo còng lµ tËp hîp cña c¸c ®iÓm.

-         GV: 1 ®iÓm cã lµ 1 h×nh kh«ng?

Ho¹t ®éng 2.

+ GV giíi thiÖu: sîi chØ c¨ng th¼ng cho ta h×nh ¶nh cña ®­êng th¼ng.

GV: §Ó vÏ ®­êng th¼ng ta dïng dông cô g×?

GV: Giíi thiÖu c¸ch ®Æt tªn cho ®­êng th¼ng lµ dïng ch÷ c¸i trong th­êng (a;b;c;m;…).

1.§iÓm

              A .                . B      

                         M .

HS nghe GV giíi thiÖu

HS lªn b¶ng vÏ 1 sè ®iÓm vµ ®Æt tªn.

HS tr¶ lêi c©u hái.( cã).

2. §­êng th¼ng

HS nghe GV giíi thiÖu råi lÊy VD vÒ ®­êng th¼ng.

HS tr¶ lêi c©u hái.(Th­íc th¼ng vµ bót)

Ho¹t ®éng 3.

+ GV: - §iÓm A thuéc ®­êng th¼ng d ta kÝ hiÖu lµ:    A  d.

          - §iÓm B kh«ng thuéc ®­êng th¼ng d ta kÝ hiÖu lµ:    B  d.

HS thùc hiÖn ? (SGK- 104)

3. §iÓm thuéc ®­êng th¼ng -  §iÓm kh«ng thuéc ®­êng th¼ng.

HS lªn b¶ng vÏ 1 sè ®­êng th¼ng vµ ®Æt tªn.

    d              A                   

                                         . B

HS ghi theo h­íng dÉn cña GV.

HS chuÈn bÞ råi lªn b¶ng ch÷a

-         C¸ch ®Æt tªn cho ®iÓm?

-         C¸ch ®Æt tªn cho ®­êng th¼ng ?

Yªu cÇu HS lµm BT 1; 2; 3 (SGK - 104) t¹i líp theo nhãm.

GV chÊm ®iÓm bµi cña 3 nhãm nhanh nhÊt.

- C¸ nh©n HS tr¶ lêi.

HS ho¹t ®éng nhãm theo yªu cÇu cña GV.

TiÕt 2. §2. ba ®iÓm th¼ng hµng

Yªu cÇu HS lµm bµi tËp sau:

a)     VÏ ®iÓm M vµ ®­êng th¼ng b.

b)    VÏ ®­êng th¼ng a, ®iÓm A sao cho:

        M  a, Ab, Aa.

     c) VÏ ®iÓm N  a; Nb.

     d) NhËn xÐt vÒ vÞ trÝ cña 3 ®iÓm M,A,N?

GV gäi lÇn l­ît 4 HS lªn b¶ng lµm 4 phÇn.

HS nhËn xÐt bµi lµm cña c¸c b¹n trªn b¶ng.

GV chuÈn hãa vµ cho ®iÓm HS.

HS ®äc ®Ò bµi, suy nghÜ lµm bµi vµo vë.

HS lªn b¶ng theo sù chØ ®Þnh cña GV.

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng 1.

+ GV: Khi 3 ®iÓm A, B, C cïng n»m trªn mét ®­êng th¼ng ta nãi ba ®iÓm ®ã th¼ng hµng.

+ GV: Khi 3 ®iÓm A, B, C kh«ng cïng n»m trªn bÊt k× mét ®­êng th¼ng nµo ta nãi ba ®iÓm ®ã kh«ng th¼ng hµng.

Ho¹t ®éng 2.

GV: Víi 3 ®iÓm th¼ng hµng nh­ h×nh 9:

+ §iÓm A n»m vÒ phÝa bªn ph¶i hay bªn tr¸i cña ®iÓm B?

+ §iÓm C n»m vÒ phÝa bªn ph¶i hay bªn tr¸i cña ®iÓm B?

Khi ®ã ng­êi ta nãi hai ®iÓm A vµ C n»m cïng phÝa ®èi víi ®iÓm B.

+ NhËn xÐt vÒ vÞ trÝ cña hai ®iÓm C vµ B ®èi víi ®iÓm A?

+ NhËn xÐt vÒ vÞ trÝ cña hai ®iÓm A vµ B ®èi víi ®iÓm C?

+ NhËn xÐt vÒ vÞ trÝ cña  ®iÓm C ®èi víi  hai ®iÓm A vµ B?

Yªu cÇu häc sinh rót ra nhËn xÐt (SGK-106).

Ho¹t ®éng cña trß

1. ThÕ nµo ba ®iÓm th¼ng hµng?

HS nghe GV giíi thiÖu

HS lªn b¶ng vÏ 3 ®iÓm th¼ng hµng.

HS lªn b¶ng vÏ 3 ®iÓm kh«ng th¼ng hµng.

2.Quan hÖ gi÷a ba ®iÓm th¼ng hµng

HS tr¶ lêi c©u hái?

HS ghi bµi.

HS nªu nhËn xÐt.

Häc sinh rót ra nhËn xÐt (SGK-106).

+ GV cho häc sinh lµm t¹i líp bµi 8; 9 (SGK-106).

Bµi 8: Ba ®iÓm A,M,N th¼ng hµng.

Bµi 9:

a)     (B,D,C)  ;  (B, E, A) ;(D, E, G).

b)    (B, D,E): (G,E,A).

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

1)    Khi nµo 3 ®iÓm A, B, C th¼ng hµng, kh«ng th¼ng hµng?

2)    Cho ®iÓm A, vÏ ®­êng th¼ng ®i qua A. VÏ ®­îc bao nhiªu ®­êng th¼ng ®i qua A?

3)    Cho ®iÓm B kh¸c A, vÏ ®­êng th¼ng ®i qua A vµ B. Cã bao nhiªu ®­êng th¼ng qua A, B? H·y m« t¶ l¹i c¸ch vÏ?

Yªu cÇu HS d­íi líp nhËn xÐt?

1 HS lªn b¶ng tr¶ lêi vµ vÏ, c¶ líp lµm ra nh¸p.

HS nhËn xÐt c¸ch vÏ vµ c©u tr¶ lêi cña b¹n.

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

Ho¹t ®éng 1.

+ GV yªu cÇu HS ®äc c¸ch vÏ ®­êng th¼ng trong SGK.

+ GV gäi 1 HS lªn b¶ng vÏ, yªu cÇu c¶ líp vÏ vµo vë

b) NhËn xÐt: SGK

1. VÏ ®­êng th¼ng:

a) VÏ ®­êng th¼ng: SGK

HS ®äc SGK

1 HS lªn b¶ng vÏ, d­íi líp cïng vÏ

HS nªu nhËn xÐt (PhÇn in ®Ëm SGK)

Ho¹t ®éng 2.

+ GV: yªu cÇu HS ®äc néi dung môc 2 (SGK-108).

- Cã nh÷ng c¸ch ®Æt tªn nµo cho ®­êng th¼ng?

+ GV yªu cÇu HS lµm ? SGK

2. Tªn ®­êng th¼ng.

HS ®äc néi dung trong SGK

HS nªu 3 c¸ch ®Æt tªn nh­ trong SGK

HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi ?:

AB;CB;AC;BC;BA;CA.

Ho¹t ®éng 3

3. §­êng th¼ng trïng nhau, c¾t nhau, song song.

+ GV: Cho 3 ®iÓm A, B, C kh«ng th¼ng hµng, vÏ ®­êng th¼ng AB, AC. Hai ®­êng th¼ng nµy cã ®Æc ®iÓm g×?

+ GV: Hai ®­êng th¼ng AB, AC cã 1 ®iÓm chung duy nhÊt A. Ta nãi chóng c¾t nhau vµ A lµ giao ®iÓm

+ Cã x¶y ra tr­êng hîp hai ®­êng th¼ng cã v« sè ®iÓm chung? Ta cã kh¸i niÖm 2 ®­êng th¼ng trïng nhau.(AB vµ CB ë h×nh 18 trïng nhau)

+ GV: 2 ®­êng th¼ng kh«ng cã ®iÓm chung gäi lµ 2 ®­êng th¼ng song song.(a vµ b song song víi nhau)

+ GV yªu cÇu HS ®äc phÇn chó ý trong SGK

1 HS lªn b¶ng (c¶ líp cïng lµm)

* Hai ®­êng th¼ng c¾t nhau

                                       B.

                        A  

                                               . C

* Hai ®­êng th¼ng trïng nhau

             A            B               C

* Hai ®­êng th¼ng song song

       a

          b

HS ®äc chó ý(SGK-109).

+ GV: cho häc sinh lµm t¹i líp bµi 15; 16; 17.(SGK)

HS ho¹t ®éng theo nhãm lµm bµi tËp råi lªn b¶ng ch÷a.

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

Ho¹t ®éng 1.

+ GV th«ng b¸o 2 nhiÖm vô nh­ trong môc 1(SGK-110)

* Khi ®· cã nh÷ng dông cô trong tay chóng ta cÇn tiÕn hµnh lµm nh­ thÕ nµo?

1. Th«ng b¸o nhiÖm vô:

2 HS nh¾c l¹i nhiÖm vô ph¶i lµm:

- Ch«n c¸c cäc hµng rµo n»m gi÷a hai cét mèc A vµ B.

- §µo hè trång c©y th¼ng hµng víi hai c©y A vµ B ®· cã bªn lÒ ®­êng.

Häc sinh nªu h­íng lµm.

Ho¹t ®éng 2.

+ GV: yªu cÇu HS ®äc néi dung môc 3 SGK(Tr110).

+ GV nh¾c l¹i c¸c b­íc lµm nh­ trong SGK vµ lµm mÉu tr­íc líp

II. H­íng dÉn c¸ch lµm.

HS ®äc néi dung trong SGK

HS chó ý l¾ng nghe vµ ghi bµi

HS nh¾c l¹i c¸ch lµm 

Ho¹t ®éng 3.

GV quan s¸t c¸c nhãm HS thùc hµnh, nh¾c nhë, ®iÒu chØnh khi cÇn thiÕt

3.Thùc hµnh.

C¸c nhãm tiÕn hµnh c¸c b­íc thùc hµnh:

- Nhãm tr­ëng ph©n c«ng nhiÖm vô cho tõng thµnh viªn

- Mçi nhãm HS ghi l¹i biªn b¶n thùc hµnh theo tr×nh tù c¸c kh©u.

1) ChuÈn bÞ thùc hµnh (kiÓm tra tõng c¸ nh©n).

2) Th¸i ®é, ý thøc thùc hµnh(cô thÓ tõng c¸ nh©n).

3) KÕt qu¶ thùc hµnh:

Nhãm tù ®¸nh gi¸ : Tèt, kh¸, TB

+ GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hµnh cña tõng nhãm.

+ GV tËp trung HS vµ nhËn xÐt toµn líp.

+ Yªu cÇu HS vÖ sinh s¹ch sÏ, cÊt dông cô chuÈn bÞ vµo giê häc sau.

-         Yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng:

     + VÏ ®­êng th¼ng xy.

+  LÊy ®iÓm O n»m trªn ®­êng th¼ng xy.

HS thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV.

               x                                      y

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

Ho¹t ®éng 1.

Trë l¹i h×nh vÏ trªn cho biÕt:

-         ThÕ nµo lµ mét tia gèc O?

- §äc tªn c¸c tia gèc O trªn h×nh vÏ?

GV dïng phÊn mµu vÏ lªn tia Ox ®Ó cho häc sinh ph©n biÖt râ tia Ox víi tia Oy.

-         GV l­u ý cho häc sinh c¸ch viÕt vµ c¸ch ®äc tªn tia.

-         GV h­íng dÉn cho häc sinh c¸ch vÏ mét tia.

GV nhÊn m¹nh: Tia Ax bÞ giíi h¹n ë ®iÓm A, kh«ng bÞ giíi h¹n vÒ phÝa x.

1. Tia.

             x                                         y

§N: H×nh gåm ®iÓm O vµ mét phÇn ®­êng th¼ng bÞ chia ra bëi ®iÓm O ®­îc gäi lµ mét tia gèc O (cßn ®­îc  gäi lµ mét nöa ®­êng th¼ng gèc O).

VD: Tia Ox, tia Oy.

- Khi ®äc ( hay viÕt ) tªn mét tia ta ph¶i ®äc ( hay viÕt ) tªn gèc tr­íc.

HS nghe h­íng dÉn vµ thùc hµnh vÏ tia Ax vµo vë.

                                                               x

Ho¹t ®éng 2.

+ Quan s¸t vµ nãi l¹i ®Æc ®iÓm cña hai tia Ox, Oy trªn?

+ GV giíi thiÖu: Hai tia Ox, Oy lµ hai tia ®èi nhau.

- VËy thÕ nµo lµ hai tia ®èi nhau?

+ GV yªu cÇu häc sinh ®äc phÇn nhËn xÐt (SGK - 112) vµ GV gi¶ng gi¶i cho häc sinh hiÓu.

+ GV yªu cÇu HS thùc hiÖn?1(SGK)

2. Hai tia ®èi nhau.

Hai tia Ox vµ Oy ë h×nh 26 lµ:

+ Hai tia chung gèc.

+ Hai tia t¹o thµnh mét ®­êng th¼ng

HS tr¶ lêi.

HS ®äc nhËn xÐt (SGK - 112).

?1:

a)     Hai tia Ax, By kh«ng ®èi nhau v× kh«ng ph¶i lµ hai tia chung gèc.

b)    C¸c tia ®èi nhau:

- Ax vµ Ay

- Bx vµ By.

Ho¹t ®éng 3.

+ GV dïng phÊn 2 mµu kh¸c nhau vÏ tia AB vµ Ax

  A               B                    x

Ta cã 2 tia AB vµ Ax trïng nhau.

3.Hai tia trïng nhau.

HS quan s¸t GV vÏ

* Quan s¸t vµ chØ ra ®Æc ®iÓm cña hai tia AB vµ Ax:

- Chung gèc.

+  GV yªu cÇu HS t×m hai tia trïng nhau trªn h×nh 28 SGK - 112.

+ GV giíi thiÖu 2 tia ph©n biÖt.

+ GV yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn ?2 SGK – 112 .

- Tia nµy n»m trªn tia kia.

?2.HS quan s¸t h×nh vÏ 30 (SGK - 112) råi tr¶ lêi:

a)     Tia OB trïng víi tia Oy.

b)    Hai tia Ax vµ Ox kh«ng trïng nhau v× kh«ng chung gèc.

c)     Hai tia Ox, Oy kh«ng ®èi nhau v× kh«ng t¹o thµnh ®­êng th¼ng.

+ GV cho häc sinh lµm t¹i líp bµi 22 (SGK)

+ GV chia häc sinh lµm 3 nhãm thùc hiÖn c¸c bµi 23 vµo phiÕu häc tËp.

(GV thu bµi chÊm nhanh c¸c nhãm).

HS tr¶ lêi miÖng

HS ho¹t ®éng theo nhãm.(lµm bµi 23)

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

- GV nªu c©u hái kiÓm tra:

1)    VÏ ®­êng th¼ng xy. LÊy ®iÓm O bÊt kú trªn xy.

1 HS lªn b¶ng c¶ líp thùc hiÖn vµo vë.

1)    ChØ ra vµ viÕt tªn 2 tia chung gèc O.

2)    ViÕt tªn hai tia ®èi nhau? Hai tia ®èi nhau cã ®Æc ®iÓm g×?

+ Hai tia chung gèc: Tia Ox, tia Oy.                                                       

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

Ho¹t ®éng 1

-         Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi bµi tËp 27.

- GV treo b¶ng phô yªu cÇu häc sinh ®iÒn.

- Trong c¸c c©u ë bµi tËp 32, c©u nµo ®óng c©u nµo sai?

D¹ng 1. Bµi tËp sö dông ng«n ng÷.

BT 27 (SGK - 113):

a)     … ®iÓm A.

b)    …A.

BT 30 (SGK - 114):

a)     …hai tia ®èi nhau Ox vµ Oy.

b)    …O.

BT 32 (SGK - 114):

a)     Sai.

b)    Sai.

c)     §óng.

Ho¹t ®éng 2.

GV gäi häc sinh lªn b¶ng vÏ h×nh.

GV ®­a c©u hái nh­ SGK.

Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi.

-         Yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng vÏ h×nh.

-         HS ho¹t ®éng c¸ nh©n tr¶ lêi c©u hái trong SGK.

-         Yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng vÏ h×nh.

-         Yªu cÇu häc sinh ho¹t ®éng nhãm tr¶ lêi c©u hái trong SGK.

D¹ng 2. Bµi tËp vÏ h×nh.

BT 26 (SGK - 113):

                                   H×nh a.

a)     Hai ®iÓm M vµ B n»m cïng phÝa ®èi víi ®iÓm A.

b)     

                                    H×nh b.

- §iÓm M cã thÓ n»m gi÷a A vµ B

(h×nh a).

- §iÓm B cã thÓ n»m gi÷a A vµ M

(h×nh b).

BT 28 (SGK - 113):

a)     Hai tia ®èi nhau gèc O: Ox vµ Oy hoÆc OM vµ ON.

b)    Trong 3 ®iÓm M, O, N th× ®iÓm O n»m gi÷a hai ®iÓm cßn l¹i.

BT 29 (SGK - 114):

a)     Trong 3 ®iÓm M, A, C th× ®iÓm A n»m gi÷a hai ®iÓm cßn l¹i.

b)    Trong 3 ®iÓm N, A, B th× ®iÓm A n»m gi÷a hai ®iÓm cßn l¹i.