Thể loại Giáo án bài giảng Ngữ văn 10
Số trang 1
Ngày tạo 9/7/2009 7:11:42 PM +00:00
Loại tệp doc
Kích thước 1.03 M
Tên tệp gioithieugiaoan10chuantap1 doc
Trêng THPT Tù LËp
së gd&®t hµ néi
trêng thpt tù lËp
gi¸o ¸n ng÷ v¨n 10
(TËp 1)
GV: trÞnh ®øc h¹nh
Tæ: x· héi
Trêng thpt Tù lËp
n¨m häc: 2009- 2010
1
TrÞnh §øc H¹nh
Trêng THPT Tù LËp
Tæng quan v¨n häc ViÖt Nam
A. môc tiªu bµi häc
Gióp HS:
1. N¾m ®îc c¸c bé phËn lín vµ sù vËn ®éng ph¸t triÓn cña v¨n häc.
2. N¾m ®îc nÐt lín vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt.
B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn
- SGK, SGV
- ThiÕt kÕ bµi häc
- C¸c tµi liÖu tham kh¶o
C. c¸ch thøc tiÕn hµnh
GV tæ chøc giê d¹y häc theo c¸ch kÕt hîp c¸c h×nh thøc trao ®æi th¶o luËn, tr¶ lêi c¸c c©u hái.
D. tiÕn tr×nh d¹y häc
1. KiÓm tra bµi cò
2. Giíi thiÖu bµi míi
LÞch sö v¨n häc cña bÊt cø d©n téc nµo ®Òu lµ lÞch sö t©m hån cña d©n téc Êy. §Ó cung cÊp cho c¸c em nhËn thøc nh÷ng nÐt lín vÒ v¨n häc níc nhµ, chóng ta t×m hiÓu tæng quan v¨n häc ViÖt Nam.
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS |
Yªu cÇu cÇn ®¹t |
- Em hiÓu thÕ nµo lµ tæng quan v¨n häc ViÖt Nam? - Yªu cÇu häc sinh (H/s) ®äc mÊy dßng ®Çu cña s¸ch gi¸o khoa (SGK) tõ “Tr¶i qua hµng ngµn n¨m... tinh thÇn Êy” + Néi dung cña phÇn nµy? Theo em ®ã lµ phÇn g× cña bµi tæng quan v¨n häc? I. C¸c bé phËn hîp thµnh cña v¨n häc ViÖt Nam - Yªu cÇu häc sinh ®äc phÇn I (SGK) Tõ “V¨n häc ViÖt Nam bao gåm “V¨n häc viÕt” |
- C¸ch nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ mét c¸ch tæng qu¸t nh÷ng nÐt lín cña v¨n häc ViÖt Nam. + Néi dung SGK: Tr¶i qua qu¸ tr×nh lao ®éng, chiÕn ®Êu x©y dùng b¶o vÖ ®Êt níc, nh©n d©n ta ®· s¸ng t¹o nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn. V¨n häc ViÖt Nam lµ b»ng chøng cho sù s¸ng t¹o tinh thÇn Êy. §©y lµ phÇn ®Æt vÊn ®Ò cña bµi tæng quan v¨n häc ViÖt Nam.
|
1
TrÞnh §øc H¹nh
Trêng THPT Tù LËp
+ V¨n häc ViÖt Nam gåm mÊy bé phËn lín?
1. V¨n häc d©n gian (H/S ®äc tõ v¨n häc d©n gian céng ®ång) + H·y tr×nh bÇy nh÷ng nÐt lín cña v¨n häc d©n gian? (Tãm t¾t nh÷ng nÐt lín cña s¸ch gi¸o khoa)
2. V¨n häc viÕt (H/S ®äc SGK tõ “V¨n häc viÕt”, "kÞch nãi") SGK tr×nh bµy néi dung g×? H·y tr×nh bÇy kh¸i qu¸t vÒ tõng néi dung ®ã?
II. TiÕn tr×nh lÞch sö v¨n häc ViÖt Nam (LÇn lît gäi häc sinh ®äc râ tõng phÇn) |
+ V¨n häc ViÖt Nam gåm 2 bé phËn lín: * V¨n häc d©n gian * V¨n häc viÕt + Kh¸i niÖm v¨n häc d©n gian: Lµ nh÷ng s¸ng t¸c tËp thÓ cña nh©n d©n lao ®éng ®îc truyÒn miÖng tõ ®êi nµy sang ®êi kh¸c. Nh÷ng trÝ thøc cã thÓ tham gia s¸ng t¸c. Song nh÷ng s¸ng t¸c ®ã ph¶i tu©n thñ ®Æc trng cña v¨n häc d©n gian vµ trë thµnh tiÕng nãi, t×nh c¶m chung cña nh©n d©n. + C¸c thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian: TruyÖn cæ d©n gian bao gåm: thÇn tho¹i, sö thi, truyÒn thuyÕt, truyÖn cæ tÝch, truyÖn cêi, truyÖn ngô ng«n. Th¬ ca d©n gian bao gåm tôc ng÷, c©u ®è, ca dao, vÌ, truyÖn th¬. S©n khÊu d©n gian bao gåm chÌo, tuång, c¶i l¬ng. + §Æc trng cña v¨n häc d©n gian lµ tÝnh truyÒn miÖng, tÝnh tËp thÓ vµ tÝnh thùc hµnh trong c¸c sinh ho¹t kh¸c nhau cña ®êi sèng céng ®ång.
- Kh¸i niÖm vÒ v¨n häc viÕt: lµ s¸ng t¸c cña trÝ thøc ®îc ghi l¹i b»ng ch÷ viÕt, lµ s¸ng t¹o cña c¸ nh©n, v¨n häc viÕt mang dÊu Ên cña t¸c gi¶. - H×nh thøc v¨n tù cña v¨n häc viÕt ®îc ghi l¹i b»ng ba thø ch÷: H¸n, N«m, Quèc ng÷. Mét sè Ýt b»ng ch÷ Ph¸p. Ch÷ H¸n lµ v¨n tù cña ngêi H¸n. Ch÷ N«m dùa vµo ch÷ H¸n mµ ®Æt ra. Ch÷ quèc ng÷ sö dông ch÷ c¸i La tinh ®Ó ghi ©m tiÕng ViÖt. Tõ thÕ kØ XX trë l¹i ®©y v¨n häc ViÖt Nam chñ yÕu viÕt b»ng ch÷ quèc ng÷.
- HÖ thèng thÓ lo¹i: Ph¸t triÓn theo tõng thêi kú. |
1
TrÞnh §øc H¹nh
Trêng THPT Tù LËp
+ Nh×n tæng qu¸t, v¨n häc ViÖt Nam cã mÊy thêi k× ph¸t triÓn?
+ NÐt lín cña truyÒn thèng thÓ hiÖn trong v¨n häc ViÖt Nam lµ g×? 1. Thêi k× v¨n häc trung ®¹i (tõ thÕ kØ X ®Õn hÕt thÕ kØ XIX) - Tõ thÕ kØ X ®Õn hÕt thÕ kØ XIX, nÒn v¨n häc ViÖt Nam cã g× ®¸ng chó ý? (H/S ®äc tµi liÖu SGK)
- V× sao v¨n häc tõ thÕ kØ X ®Õn hÕt thÕ kØ XIX cã sù ¶nh hëng cña v¨n häc Trung Quèc? (H/S ®äc SGK) |
* Tõ thÕ kØ X ®Õn thÕ kØ XIX gåm v¨n xu«i tù sù (truyÖn kÝ, v¨n chÝnh luËn, tiÓu thuyÕt ch¬ng håi). Th¬ gåm th¬ cæ phong, ®êng luËt, tõ khóc. V¨n biÒn ngÉu gåm phó, c¸o, v¨n tÕ. * Ch÷ N«m: cã th¬ N«m ®êng luËt, truyÖn th¬, ng©m khóc, h¸t nãi, * Tõ thÕ kû XX trë l¹i ®©y ranh giíi râ rµng. Tù sù cã: TruyÖn ng¾n tiÓu thuyÕt, kÝ (Bót kÝ, nhËt kÝ, tuú bót, phãng sù). Tr÷ t×nh cã: Th¬, trêng ca. KÞch cã: kÞch nãi. + V¨n häc ViÖt Nam cã hai thêi k× ph¸t triÓn. Tõ thÕ kØ X ®Õn hÕt thÕ kØ XIX vµ tõ thÕ kØ XX ®Õn nay. Tõ thÕ kØ X ®Õn hÕt thÕ kØ XIX lµ v¨n häc trung ®¹i. NÒn v¨n häc nµy h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn theo mèi quan hÖ cña v¨n häc khu vùc §«ng ¸ vµ §«ng Nam ¸, cã mèi quan hÖ víi v¨n häc Trung Quèc... + V¨n häc hiÖn ®¹i h×nh thµnh tõ thÕ kØ XX vµ vËn ®éng ph¸t triÓn tíi ngµy nay. Nã ph¸t triÓn trong mèi quan hÖ vµ giao lu quèc tÕ. V¨n häc ViÖt Nam chÞu ¶nh hëng cña v¨n häc ¢u - MÜ. + TruyÒn thèng v¨n häc ViÖt Nam thÓ hiÖn hai nÐt lín: ®ã lµ chñ nghÜa yªu níc vµ chñ nghÜa nh©n ®¹o.
- Tõ thÕ kØ X ®Õn hÕt thÕ kØ XIX, v¨n häc ViÖt Nam cã ®iÓm ®¸ng chó ý lµ: §©y lµ nÒn v¨n häc viÕt b»ng ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m.
- Nã ¶nh hëng cña nÒn v¨n häc trung ®¹i t¬ng øng. §ã lµ v¨n häc trung ®¹i Trung Quèc. - V× c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn ph¬ng B¾c lÇn lît sang x©m lîc níc ta. §©y còng lµ lÝ do ®Ó quyÕt ®Þnh v¨n häc viÕt b»ng ch÷ H¸n. |
1
TrÞnh §øc H¹nh
Trêng THPT Tù LËp
- H·y chØ ra nh÷ng t¸c phÈm vµ t¸c gi¶ tiªu biÓu cña v¨n häc trung ®¹i).
- H·y kÓ tªn nh÷ng t¸c phÈm cña v¨n häc trung ®¹i viÕt b»ng ch÷ N«m.
Em cã suy nghÜ g× vÒ sù ph¸t triÓn th¬ N«m cña v¨n häc trung ®¹i?
2. Thêi k× v¨n häc hiÖn ®¹i (tõ ®Çu thÕ kØ XX ®Õn nay) (H/S ®äc lÇn lît phÇn nµy trong SGK) - V¨n häc ViÖt Nam tõ thÕ kØ XX ®Õn nay ®îc gäi b»ng nÒn v¨n häc g×? T¹i sao l¹i cã tªn gäi Êy? |
- “Th¸nh T«ng di th¶o” cña Lª Th¸nh T«ng - “TruyÒn kú m¹n lôc” cña NguyÔn D÷ - “ViÖt ®iÖn u linh tËp” cña LÝ TÕ Xuyªn -“Thîng kinh kÝ sù” H¶i Thîng L·n ¤ng - “Vò trung tuú bót” cña Ph¹m §×nh Hæ - “Nam triÒu c«ng nghiÖp” cña NguyÔn Khoa Chiªm. - “Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ” cña Ng« gia v¨n ph¸i: tiÓu thuyÕt ch¬ng håi. - VÒ th¬ ch÷ H¸n: + NguyÔn Tr·i víi “øc Trai thi tËp” - NguyÔn BØnh Khiªm “B¹ch v©n thi tËp” - NguyÔn Du víi “B¾c hµnh t¹p lôc” - “Nam trung t¹p ng©m” - VÒ th¬ ch÷ H¸n cña Cao B¸ Qu¸t. - NguyÔn Tr·i víi “Quèc ©m thi tËp” - NguyÔn BØnh Khiªm víi “B¹ch V©n quèc ng÷ thi tËp” - Lª Th¸nh T«ng víi "Hång §øc quèc ©m thi tËp”. - Th¬ N«m §êng luËt cña Hå Xu©n H¬ng, Bµ HuyÖn Thanh Quan. - “TruyÖn KiÒu’’ cña NguyÔn Du. - “S¬ kÝnh t©n trang” cña Ph¹m Th¸i. - NhiÒu truyÖn N«m khuyÕt danh nh: Ph¹m T¶i Ngäc Hoa”, “Tèng Tr©n Cóc Hoa”, “Ph¹m C«ng Cóc Hoa”... * Sù ph¸t triÓn cña th¬ N«m g¾n liÒn víi sù trëng thµnh vµ nh÷ng nÐt truyÒn thèng cña v¨n häc trung ®¹i. §ã lµ lßng yªu níc, tinh thÇn nh©n ®¹o vµ hiÖn thùc. Nã thÓ hiÖn tinh thÇn ý thøc d©n téc ®· ph¸t triÓn cao.
- V¨n häc tõ ®Çu thÕ kØ XX ®Õn nay ®îc gäi lµ nÒn v¨n häc hiÖn ®¹i: Së dÜ cã tªn nh vËy v× nã ph¸t triÓn trong thêi ®¹i mµ quan hÖ s¶n xuÊt chñ yÕu dùa vµo hiÖn ®¹i ho¸. MÆt kh¸c nh÷ng luång t tëng tiÕn bé |
1
TrÞnh §øc H¹nh
Trêng THPT Tù LËp
- V¨n häc thêi k× nµy ®îc chia lµm mÊy giai ®o¹n vµ cã ®Æc ®iÓm g×? - Gäi H/S thay nhau ®äc SGK. + Tõ ®Çu thÕ kØ XX ®Õn n¨m 1930 + Tõ 1930 ®Õn 1945 + Tõ 1945 ®Õn 1975 + Tõ 1975 ®Õn nay. Mçi phÇn cho H/S tr¶ lêi: - Nªu ®Æc ®iÓm v¨n häc cña thêi k× võa ®äc (nh÷ng nÐt lín). - Giai ®o¹n sau so víi giai ®o¹n tríc cã g× kh¸c biÖt? VÒ thÓ lo¹i v¨n häc ViÖt Nam tõ ®Çu thÕ kØ XX ®Õn nay cã g× ®¸ng chó ý?
+ Tõ ®Çu thÕ kØ XX ®Õn 1975
|
nh nh÷ng luång giã míi thæi vµo ViÖt Nam lµm thay ®æi nhËn thøc, c¸ch nghÜ, c¸ch c¶m vµ c¶ c¸ch nãi cña con ngêi ViÖt Nam. Nã chÞu ¶nh hëng cña v¨n häc ph¬ng T©y. - V¨n häc thêi k× nµy ®îc chia lµm 4 giai ®o¹n + Tõ ®Çu thÕ kØ XX ®Õn n¨m 1930 + Tõ 1930 ®Õn 1945 + Tõ 1945 ®Õn 1975 + Tõ 1975 ®Õn nay
- §Æc ®iÓm v¨n häc ViÖt Nam ë tõng thêi k× cã kh¸c nhau. * Tõ ®Çu thÕ kØ XX ®Õn n¨m 1945, v¨n häc ViÖt Nam ®· bíc vµo quü ®¹o cña v¨n häc thÕ giíi hiÖn ®¹i, cô thÓ tiÕp xóc víi v¨n häc ch©u ¢u. §ã lµ nÒn v¨n häc tiÕng ViÖt viÕt b»ng ch÷ quèc ng÷. Do ®ã nã cã nhiÒu c«ng chóng b¹n ®äc. Nh÷ng t¸c gi¶ tiªu biÓu lµ: T¶n §µ; Hoµng Ngäc Ph¸ch, Hå BiÓu Ch¸nh, Ph¹m Duy Tèn (thêi k× ®Çu). * Tõ 1930 ®Õn 1945 (thêi k× cuèi) xuÊt hiÖn nhiÒu tªn tuæi lín nh: Th¹ch Lam; NguyÔn Tu©n; Xu©n DiÖu; Vò Träng Phông; Huy CËn; Nam Cao; Hµn M¹c Tö; ChÕ Lan Viªn... V¨n häc thêi k× nµy võa kÕ thõa tinh hoa cña v¨n häc trung ®¹i vµ v¨n häc d©n gian, võa tiÕp nhËn ¶nh hëng cña v¨n häc thÕ giíi ®Ó hiÖn ®¹i ho¸. BiÓu hiÖn: cã nhiÒu thÓ lo¹i míi vµ còng ngµy cµng hoµn thiÖn. *Tõ 1945 ®Õn 1975 sù kiÖn lÞch sö vÜ ®¹i ®· më ra triÓn väng nhiÒu mÆt cho v¨n häc ViÖt |
1
TrÞnh §øc H¹nh
Trêng THPT Tù LËp
|
Nam. NhiÒu nhµ v¨n nhµ th¬ líp tríc ®· ®i theo c¸ch m¹ng vµ kho¸c ba l« ®Õn víi kh¸ng chiÕn cèng hiÕn tµi n¨ng vµ søc lùc thËm chÝ b»ng c¶ x¬ng m¸u cho c¸ch m¹ng, cho sù nghiÖp v¨n häc c¸ch m¹ng cña d©n téc. Ph¶i kÕ thõa nh÷ng tÊm g¬ng hi sinh anh dòng nh Nam Cao, TrÇn §¨ng, Th©m T©m... trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ Nguyªn Thi, Lª Anh Xu©n, D¬ng ThÞ Xu©n Quý... trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· l·nh ®¹o toµn diÖn vµ cã ®êng lèi ®óng ®¾n chØ ®¹o v¨n nghÖ g¾n liÒn víi sù nghiÖp lao ®éng vµ chiÕn ®Êu cña nh©n d©n ta. Thµnh tùu chñ yÕu dµnh cho dßng v¨n yªu níc vµ c¸ch m¹ng. Hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng MÜ ®· ®em l¹i nh÷ng ph¹m vi ph¶n ¸nh míi, c¶m høng míi ®Ó v¨n häc yªu níc vµ c¸ch m¹ng ®¹t nhiÒu thµnh tùu nghÖ thuËt ®¸ng tù hµo. Nã g¾n liÒn víi nh÷ng tªn tuæi nh: Hå ChÝ Minh, Tè H÷u; Sãng Hång vµ ®éi ngò nhµ v¨n chiÕn sÜ nh: Quang Dòng, ChÝnh H÷u, NguyÔn §×nh Thi, Vò Cao, Nguyªn Ngäc (NguyÔn Trung Thµnh), NguyÔn Minh Ch©u, Ph¹m TiÕn DuËt, Lª Anh Xu©n, H÷u ThØnh, TrÇn §¨ng Khoa. - Th¬, v¨n xu«i nghÖ thuËt, v¨n xu«i chÝnh luËn viÕt b»ng ch÷ quèc ng÷ cã mét sè t¸c phÈm cã ý nghÜa më ®Çu. - C«ng cuéc hiÖn ®¹i ho¸ vÒ th¬, truyÖn giai ®o¹n 1930. - 1945 tiÕp tôc ®Èy m¹nh trong c¸c giai ®o¹n sau: Th¬ míi, tiÓu thuyÕt Tù lùc v¨n ®oµn, v¨n xu«i hiÖn thùc phª ph¸n, th¬ kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèng MÜ, truyÖn vµ tiÓu thuyÕt vÒ ®Ò tµi chiÕn tranh lµ nh÷ng thµnh tùu lín cña v¨n häc níc ta ë thÕ kØ XX. |
1
TrÞnh §øc H¹nh
Trêng THPT Tù LËp
+ Tõ 1975 ®Õn nay vÒ thÓ lo¹i cña v¨n häc cã g× ®¸ng chó ý?
+ Nh×n mét c¸ch kh¸i qu¸t ta rót ra nh÷ng quy luËt g× vÒ v¨n häc ViÖt Nam?
III. Mét sè néi dung chñ yÕu cña v¨n häc ViÖt Nam - Gäi H/S ®äc phÇn më ®Çu vµ 1 SGK 1. Ph¶n ¸nh quan hÖ víi thÕ giíi tù nhiªn + Mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi thÕ giíi tù nhiªn ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo? (Gi¸o viªn gîi ý cho H/S c¨n cø vµo SGK ®Ó ph¸t hiÖn ra nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi thiªn nhiªn thÓ hiÖn trong v¨n häc).
|
- Tõ 1975 ®Õn nay, c¸c nhµ v¨n ph¶n ¸nh s©u s¾c c«ng cuéc x©y dùng CNXH, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, nh÷ng vÊn ®Ò míi mÎ cña thêi ®¹i më cöa, héi nhËp quèc tÕ. Hai m¶ng ®Ò tµi cña v¨n häc lµ lÞch sö vµ cuéc sèng, con ngêi trong bèi c¶nh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. §Ò tµi lÞch sö viÕt vÒ chiÕn tranh chèng Ph¸p vµ chèng Mü hµo hïng víi nhiÒu bµi häc. - V¨n häc ViÖt Nam ®¹t ®îc gi¸ trÞ ®Æc s¾c vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt víi nhiÒu t¸c gi¶ ®îc c«ng nhËn lµ danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi nh NguyÔn Tr·i, NguyÔn Du, Hå ChÝ Minh. NhiÒu t¸c phÈm ®· ®îc dÞch ra b»ng nhiÒu thø tiÕng trªn thÕ giíi. V¨n häc ViÖt Nam víi nh÷ng kh¶ n¨ng vµ sù s¸ng t¹o ®· x©y dùng ®îc vÞ trÝ riªng trong v¨n häc nh©n lo¹i.
+ Víi thÕ giíi tù nhiªn - V¨n häc d©n gian víi t duy huyÒn tho¹i ®· kÓ l¹i qu¸ tr×nh nhËn thøc, c¶i t¹o, chinh phôc cña «ng cha ta víi thÕ giíi tù nhiªn hoang d·, x©y dùng cuéc sèng, tÝch luü hiÓu biÕt phong phó vÒ thiªn nhiªn. - Víi con ngêi, thiªn nhiªn cßn lµ ngêi b¹n th©n thiÕt, h×nh ¶nh nói, s«ng, b·i mÝa, n¬ng d©u, ®ång lóa, c¸nh cß, vÇng tr¨ng, dßng suèi... tÊt c¶ ®Òu g¾n bã víi con ngêi. T×nh yªu thiªn nhiªn ®· trë thµnh néi dung quan träng cña v¨n häc ViÖt |
1
TrÞnh §øc H¹nh
Trêng THPT Tù LËp
2. Ph¶n ¸nh mèi quan hÖ quèc gia d©n téc (H/S ®äc phÇn 2 SGK) + Mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi quèc gia d©n téc ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo?
|
Nam. - Thiªn nhiªn mang nh÷ng d¸ng vÎ riªng biÖt ë tõng vïng, tõng miÒn. Vµo v¨n häc, thiªn nhiªn còng mang nÐt riªng Êy, nã gãp phÇn lµm nªn tÝnh ®a d¹ng trong v¨n ch¬ng. - Trong s¸ng t¸c v¨n häc trung ®¹i, h×nh ¶nh thiªn nhiªn thêng g¾n liÒn víi lÝ tëng ®¹o ®øc thÈm mü. H×nh ¶nh c©y tïng, cóc, tróc, mai tîng trng cho nh©n c¸ch cao thîng cña nhµ Nho. C¸c ®Ò tµi ng, tiÒu, canh, môc thÓ hiÖn lÝ tëng thanh tao cña nh÷ng con ngêi mai danh Èn tÝch, l¸nh ®ôc t×m trong, kh«ng mµng danh lîi. + Víi quèc gia, d©n téc - Con ngêi ViÖt Nam sím cã ý thøc x©y dùng quèc gia d©n téc cña m×nh. §Êt níc l¹i tr¶i qua nhiÒu nh÷ng thö th¸ch chèng kÎ thï x©m lîc. V× vËy, mét nÒn v¨n häc yªu níc cã gi¸ trÞ nh©n v¨n s©u s¾c xuyªn suèt lÞch sö v¨n häc ViÖt Nam. §ã lµ t×nh yªu quª h¬ng xø së lµ niÒm tù hµo vÒ truyÒn thèng mäi mÆt cña d©n téc (v¨n ho¸, truyÒn thèng dùng níc vµ gi÷ níc). T×nh yªu tæ quèc thÓ hiÖn qua lßng c¨m thï giÆc, d¸m x¶ th©n v× nghÜa lín. NhiÒu t¸c phÈm lín kÕt tinh lßng yªu níc nh “Nam quèc s¬n hµ”. “HÞch tíng sÜ”, “B×nh Ng« ®¹i c¸o”, “Tuyªn ng«n ®éc lËp”; “nhiÒu t¸c gia yªu níc lín nh: NguyÔn Tr·i, NguyÔn §×nh ChiÓu, Phan Béi Ch©u, Hå ChÝ Minh, Tè H÷u ®· x©y dùng nªn mét hÖ thèng t tëng yªu níc hoµn chØnh. §Æc biÖt, nÒn v¨n häc ViÖt Nam ë thÕ kØ XX lµ nÒn v¨n häc tiªn phong chèng ®Õ quèc. Chñ nghÜa yªu níc lµ néi dung tiªu biÓu gi¸ trÞ quan träng cña V¨n häc ViÖt |
1
TrÞnh §øc H¹nh
Trêng THPT Tù LËp
3. Ph¶n ¸nh quan hÖ x· héi (Gäi H/S ®äc phÇn 3 SGK) V¨n häc ViÖt Nam ®· ph¶n ¸nh mèi quan hÖ x· héi nh thÕ nµo?. Ph¶n øng ý thøc b¶n th©n (H/S §äc phÇn 4 SGK)
|
Nam. - Trong x· héi cã giai cÊp ®èi kh¸ng, v¨n häc ViÖt Nam ®· lªn tiÕng tè c¸o c¸c thÕ lùc chuyªn quyÒn b¹o ngîc vµ thÓ hiÖn sù c¶m th«ng chia sÎ víi ngêi bÞ ¸p bøc ®au khæ. V¨n häc d©n gian víi c¸c thÓ lo¹i: truyÖn cêi, ca dao, tôc ng÷ ®· v¹ch mÆt giai cÊp thèng trÞ tµn b¹o. TruyÖn th¬, kÝ sù, tiÓu thuyÕt tõ thÕ kØ X ®Õn thÕ kØ XIX ®· miªu t¶ thùc tÕ ®en tèi cña giai cÊp thèng trÞ, quan t©m tíi ®êi sèng nh©n d©n, ®ßi quyÒn sèng cho con ngêi. Nh÷ng t¸c gi¶ tiªu biÓu nh: Ng« TÊt Tè; Nam Cao; Vò Träng Phông. Mét nÒn v¨n häc giµu s¾c th¸i nh©n v¨n vµ ®Ëm ®µ mµu s¾c nh©n ®¹o. Tõ mèi quan hÖ x· héi, v¨n häc ®· h×nh thµnh chñ nghÜa hiÖn thùc nhÊt lµ tõ 1930 trë l¹i ®©y. Ngµy nay chñ nghÜa yªu níc, nh©n ®¹o ®ang x©y dùng ®îc nh÷ng mÉu ngêi lÝ tëng. Con ngêi biÕt ph¸t huy vÎ ®Ñp truyÒn thèng võa biÕt lµm giµu cho quª h¬ng ®Êt níc, cho m×nh. |
V¨n häc ViÖt Nam ph¶n ¸nh ý thøc b¶n th©n nh thÕ nµo?
- Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ th©n vµ t©m?
- Th©n vµ t©m ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo trong v¨n häc? |
- Tríc khi hiÓu v¨n häc ViÖt Nam ®· ph¶n ¸nh ý thøc b¶n th©n nh thÕ nµo, ta kh«ng thÓ kh«ng t×m hiÓu thÕ nµo lµ ý thøc c¸ nh©n. ë mçi con ngêi cã hai ph¬ng diÖn: - Th©n vµ t©m lu«n lu«n song song tån t¹i nhng kh«ng ®ång nhÊt. - ThÓ x¸c vµ t©m hån - B¶n n¨ng vµ v¨n ho¸ - T tëng vÞ kØ vµ t tëng vÞ tha - ý thøc c¸ nh©n vµ ý thøc céng ®ång - C¸c t«n gi¸o lín nh Nho - PhËt - L·o gi¸o ®Òu ®Ò ra nguyªn t¾c xö lÝ mèi quan hÖ gi÷a hai ph¬ng diÖn nµy. V¨n häc ViÖt Nam ®· ghi l¹i qu¸ tr×nh ®Êu tranh, lùa chän ®Ó kh¼ng ®Þnh mét ®¹o lÝ lµm ngêi trong sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a hai ph¬ng diÖn. V× lÝ do vµ nguyªn nh©n kh¸c nhau ë nh÷ng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh, v¨n häc ®Ò cao mét trong hai mÆt trªn. C¶ d©n téc ph¶i chèng ngo¹i x©m, chèng ®ì víi thiªn nhiªn, con ngêi ViÖt Nam ph¶i ®Ò cao ý thøc céng ®ång h¬n ý thøc c¸ nh©n. Nh©n vËt träng t©m cña c¸c thêi k× nµy næi bËt víi ý thøc tr¸ch nhiÖm x· héi, tinh thÇn hi sinh ®Õn møc kh¾c kØ. Giai ®o¹n v¨n häc cuèi thÕ kØ XVIII hoÆc giai ®o¹n v¨n häc 1930 - 1945. |
1
TrÞnh §øc H¹nh
Trêng THPT Tù LËp
|
ý thøc c¸ nh©n ®îc ®Ò cao. §ã lµ quyÒn sèng cña c¸ nh©n con ngêi, quyÒn ®îc hëng h¹nh phóc vµ t×nh yªu. Nh÷ng t¸c phÈm th¬ Hå Xu©n H¬ng, “Chinh phô ng©m” cña §Æng TrÇn C«n, “Cung o¸n ng©m” cña NguyÔn Gia ThiÒu vµ ®Ønh cao lµ “TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du. Thêi k× 1930 - 1945 næi lªn víi v¨n xu«i l·ng m¹n, th¬ míi l·ng m¹n vµ mét sè t¸c phÈm nh “T¾t ®Ìn” cña Ng« TÊt Tè; truyÖn ng¾n vµ tiÓu thuyÕt cña Nam Cao, truyÖn cña Th¹ch Lam. |
Xu híng chung cña v¨n häc ViÖt Nam lµ g× khi x©y dùng mÉu ngêi lÝ tëng?
Cñng cè Häc xong bµi nµy cÇn lu ý nh÷ng ®iÓm nµo?
|
Song dï giai ®o¹n nµo, xu híng chung cña v¨n häc ViÖt Nam lµ x©y dùng mét ®¹o lÝ lµm ngêi víi nh©n phÈm tèt ®Ñp nh nh©n ¸i, thuû chung, t×nh nghÜa, vÞ tha, s½n sµng x¶ th©n v× sù nghiÖp chÝnh nghÜa, ®Êu tranh chèng chñ nghÜa kh¾c kØ cña t«n gi¸o, ®Ò cao quyÒn sèng con ngêi c¸ nh©n nhng kh«ng chÊp nhËn chñ nghÜa c¸ nh©n. - C¸c bé phËn hîp thµnh v¨n häc ViÖt Nam. - TiÕn tr×nh lÞch sö v¨n häc ViÖt Nam. - Mét sè néi dung chñ yÕu cña v¨n häc ViÖt Nam. Lu ý: Mçi giai ®o¹n nªn nhí thµnh tùu: t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm tiªu biÓu. |
E. tham kh¶o
1
TrÞnh §øc H¹nh
© 2024 - nslide
Website chạy thử nghiệm. Thư viện tài liệu miễn phí mục đích hỗ trợ học tập nghiên cứu , được thu thập từ các nguồn trên mạng internet ... nếu tài liệu nào vi phạm bản quyền, vi phạm pháp luật sẽ được gỡ bỏ theo yêu cầu, xin cảm ơn độc giả