I- Giíi thiÖu chung

§äc SGK, gi¶i thÝch tõ khã - nªu ®¹i ý, t×m bè côc - ®äc v¨n b¶n.

II- T×m hiÓu v¨n b¶n

Chó ý: Kh«ng gian vµ thêi gian, nghÖ thuËt.

1. T©m tr¹ng cña mÑ tr­íc ngµy khai tr­êng ®Çu tiªn cña con.

T©m tr¹ng cña mÑ vµ con nh­ thÕ nµo?

+ MÑ: Kh«ng ngñ ®­îc  b¨n kho¨n, lo l¾ng, xao xuyÕn.

Con: V« t­ - thanh th¶n. V× sao cã t©m tr¹ng ®ã?

 mÑ nhí l¹i nh÷ng kû niÖm cña “Ngµy ®Çu tiªn ®i häc”

MÑ muèn nãi g× víi con khi nhí l¹i nh÷ng håi øc?

- MÑ lo l¾ng cho con: sÏ ®ãn nhËn nh÷ng c¶m gi¸c ®ã nh­ thÕ nµo?

MÑ ®ang nãi chuyÖn víi ai? C¸ch viÕt ®ã cã t¸c dông nh­ thÕ nµo?

 Kh¾c s©u vµo lßng con nh÷ng kû niÖm ®Ñp cña buæi ®Çu tiªn ®i häc.

Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu cña bµi v¨n?

(thñ thØ - t©m t×nh - nh¾n nhñ)

 ®éc tho¹i néi t©m: kh¾c s©u t©m tr¹ng - ®i s©u ph©n tÝch néi t©m biÓu hiÖn t×nh c¶m.

Em cã suy nghÜ v× vÒ ng­êi mÑ trong bµi?

 Yªu th­¬ng con - lo l¾ng cho con trong hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai.

V× sao mÑ liªn hÖ tíi NhËt B¶n? (mÑ muèn con m×nh ®­îc ch¨m sãc chu ®¸o)

2. Vai trß cña nhµ tr­êng ®èi víi mçi con ng­êi.

§äc tiÕp

T×m c©u v¨n quan träng nhÊt?

“Ai còng biÕt.... ®i hµng dÆm”

V× sao ng­êi mÑ nãi “qua c¸nh cæng... thÕ giíi kú diÖu më ra”.

+ Tr­êng häc - thÕ giíi kú diÖu:

- ¸nh s¸ng tri thøc nh©n lo¹i

- T×nh c¶m ®¹o ®øc cao ®Ñp

- Hoµi b·o, ­íc m¬, s¸ng t¹o

III- Tæng kÕt

I- Giíi thiÖu chung

§äc chó thÝch

T×m bè côc, ®äc v¨n b¶n

II- T×m hiÓu v¨n b¶n

Nguyªn nh©n nµo cã l¸ th­? Em cho biÕt th¸i ®é cña bè EnRiC« nh­ thÕ nµo?

V× sao cã th¸i ®é ®ã? T×m nh÷ng h×nh ¶nh, c©u v¨n thÓ hiÖn ®iÒu ®ã?

1. T©m tr¹ng vµ th¸i ®é cña bè

+ Th¸i ®é: Tøc giËn v× cã ®øa con v« lÔ.

+ T©m tr¹ng: §au ®ín vÒ hµnh ®éng v« lÔ cña con.

- ChØ ra lçi lÇm mét c¸ch nghiªm kh¾c - kÕt ¸n.

Bè EnRiC« cßn nãi g× víi em?

- ChØ ra quy luËt nghiÖt ng· cña thêi gian: ngµy em mÊt mÑ lµ ngµy buån th¶m nhÊt.

ý nghÜa cña chi tiÕt ®ã? Giäng v¨n? (nghiªm kh¾c còng rÊt ©n t×nh)

 T×nh c¶m ng­êi cha dµnh cho con.

- Quy luËt t×nh c¶m: t×nh mÉu tö lµ bÊt diÖt.

 EnRiC« thÊm thÝa: hèi hËn ®· muén  thøc tØnh

 Th­¬ng yªu con.

V× sao t¸c gi¶ ®Æt tªn v¨n b¶n “MÑ t«i”?

 H×nh t­îng ng­êi mÑ cao c¶ hiÖn lªn trong bµi?

2. H×nh ¶nh ng­êi mÑ

Em cã suy nghÜ g× vÒ mÑ cña EnRiC«?

- Thøc suèt ®ªm s¨n sãc con

LÊy mét vµi vÝ dô trong v¨n häc chøng minh t×nh c¶m mÉu tö?

- Lo ©u, ®au ®ín - khãc lo cho con

Ng­êi mÑ hiÖn lªn qua dßng c¶m xóc cña bè  kh¸ch quan vµ thÓ hiÖn t×nh c¶m s©u s¾c.

 HÕt lßng v× con - rÊt yªu th­¬ng con

3. T©m tr¹ng EnRiC«

§äc th­ bè, EnRiC« cã t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo? V× sao em biÕt? th¶o luËn c©u hái SGK?

+ V« cïng xóc ®éng

+ ThÊy xÊu hæ

+ NhËn ra lçi lÇm

+ V« cïng ©n hËn

III- Tæng kÕt

I- C¸c lo¹i tõ ghÐp

§äc vÝ dô SGK t×m c¸c tiÕng chÝnh, phô trong 2 tõ ghÐp “bµ ngo¹i” vµ “th¬m phøc”?

1. VÝ dô:

- Bµ ngo¹i

- Th¬m phøc

NhËn xÐt vÒ trËt tù tõ? TiÕng chÝnh ®øng tr­íc, phô sau, tiÕng phô bæ sung ý nghÜa cho tiÕng chÝnh.

Tõ ghÐp - ChÝnh phô

§äc SGK - lÊy vÝ dô

2. KÕt luËn.

3. XÐt vÝ dô:

XÐt 2 tõ ghÐp:  - QuÇn ¸o

- QuÇn ¸o

                         - TrÇm bæng

- TrÇm bæng

Cã ph©n ra tiÕng chÝnh, phô kh«ng?

§ã lµ ghÐp ®¼ng lËp

§äc ghi nhí - lÊy vÝ dô

 B×nh ®¼ng vÒ mÆt ng÷ ph¸p

4. KÕt luËn.

II- ý nghÜa cña tõ ghÐp

So s¸nh “bµ” víi “bµ ngo¹i”?

“th¬m” víi “th¬m phøc”

Tõ ghÐp chÝnh phô cã nghÜa hÑp h­on tiÕng chÝnh t¹o ra nã.

1. GhÐp chÝnh phô:

- Bµ  nghÜa kh¸i qu¸t

- Bµ ngo¹i  nghÜa hÑp

 TÝnh chÊt ph©n nghÜa

2. GhÐp ®¼ng lËp

So s¸nh: “QuÇn ¸o” víi “quÇn”

- QuÇn ¸o  kh¸i qu¸t

- QuÇn  cô thÓ

Nh­ vËy ghÐp ®¼ng lËp cã ®Æc ®iÓm g×?

 GhÐp hîp nghÜa

 ®äc ghi nhí

III- LuyÖn tËp

Häc sinh lµm c¸c bµi tËp SGK

NhËn xÐt - bæ sung

- Lªn b¶ng

I- Liªn kÕt vµ ph­¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n.

§äc vÝ dô a

1. TÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n

NÕu bè EnRiC« chØ viÕt mÊy c©u sau th× cËu bÐ cã hiÓu kh«ng? (kh«ng hiÓu)

- C¸c c©u trong v¨n b¶n ph¶i cã sù mãc nèi liªn kÕt víi nhau.

V× sao nh­ vËy? (rêi r¹c)

liªn: nèi liÒn, buéc l¹i ®o¹n v¨n ph¶i cã tÝnh chÊt g×?

- TÝnh chÊt liªn kÕt.

C©u v¨n ®óng ng÷ ph¸p  ch­a ®¶m b¶o cho v¨n b¶n liªn kÕt lÊy vÝ dô “C©y tre tr¨m ®èt”.

 §äc ghi nhí SGK

2. Ph­¬ng tiÖn liªn kÕt

Th¶o luËn c©u hái ra

§äc kü l¹i ®o¹n v¨n ®ã. V× sao ®o¹n v¨n ®ã rÊt khã hiÓu?

- Néi dung ý nghÜa

H·y söa l¹i ®Ó EnRiC« hiÓu ®­îc?

Nh­ vËy v¨n b¶n cã yÕu tè g× ®Ó liªn kÕt?

H·y rót ra kÕt luËn:

1 v¨n b¶n ®Ó cã tÝnh liªn kÕt

th× ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn g×?

 §äc ghi nhí.

- H×nh thøc ng«n ng÷

 TÝnh liªn kÕt trong v¨n b¶n

III- LuyÖn tËp

TuÇn 2:

1. §äc, kÓ, tãm t¾t, bè côc

Gi¸o viªn ®äc - 3 em häc sinh ®äc

a. §äc: giäng râ rµng, diÔn biÕn t©m lý

b. KÓ: ng«i 1

Häc sinh kÓ tãm t¾t, x¸c ®Þnh bè côc

c. Tãm t¾t

2. T×m hiÓu truyÖn

* Hai anh em vµ nh÷ng cuéc chia tay

Th¸i ®é - t©m tr¹ng cña Thµnh vµ Thuû nh­ thÕ nµo khi nghe mÑ giôc chia ®å ch¬i?

- Thuû: Kinh hoµng - ®au ®ín, nøc në

- Thµnh: N­íc m¾t tu«n trµo - ­ít gèi - tay ¸o.

V× sao cã t©m tr¹ng Êy?

 Giê phót khñng khiÕp ®· ®Õn, anh em ph¶i chia l×a.

Häc sinh ®äc ®o¹n kÕ tiÕp?

Gi¶i thÝch v× sao t¸c gi¶ t¶ c¶nh thiªn nhiªn buæi s¸ng vui t­¬i.

- Xen mét sè ®o¹n t¶ c¶nh  kh¾c s©u hoµn c¶nh trí trªu, ®¸ng th­¬ng

Rót ra kÕt luËt vÒ nghÖ thuËt kÓ xen miªu t¶ vµ biÓu c¶m?

 BiÓu c¶m tù nhiªn, hîp lý

Nh÷ng chi tiÕt nµo chøng tá 2 anh em rÊt yªu th­¬ng nhau?.

Chç nµo lµm em c¶m ®éng, v× sao?

Lý gi¶i thuyÕt phôc.

* Hai anh em:

- V¸ ¸o cho nhau

- N¾m tay nhau ®i

- Nh­êng nhau bóp bª

- §au ®ín, khãc lÆng

- Nh×n theo...

 Yªu th­¬ng, gÇn gòi

Trong truyÖn cã mÊy cuéc chia tay?

* Nh÷ng cuéc chia tay:

Cuéc chia tay nµo lµm em c¶m ®éng? V× sao?

- Bè mÑ chia tay

- Bóp bª

- C« gi¸o, c¸c b¹n - Thuû

- Hai anh em

V× sao t¸c gi¶ ®Æt tªn truyÖn nh­ vËy?

 Nh÷ng cuéc chia tay c¶m ®éng, ®¸ng th­¬ng - t×nh huèng bÊt ngê, hÊp dÉn.

Th¶o luËn

3. NghÖ thuËt kÓ chuyÖn.

- KÓ - miªu t¶ - biÓu c¶m

NÐt ®Æc s¾c cña nghÖ thuËt kÓ chuyÖn?

- §èi tho¹i linh ho¹t

- Ng«i kÓ - ch©n thùc - xóc ®éng

Em cã thÓ rót ra bµi häc g× tõ c©u chuyÖn?

4. ý nghÜa cuéc sèng cña truyÖn

- Vai trß cña gia ®×nh víi trÎ em

- Tr¸ch nhiÖm cha mÑ - con c¸i

- QuyÒn trÎ em

Häc sinh ®äc ghi nhí

§äc thªm

Tr¶ lêi c©u hái 6 SGK

5. Tæng kÕt - luyÖn tËp

- KÓ l¹i néi dung truyÖn: ng«i 3

4. Cñng cè: gi¸o viªn kh¸i qu¸t

1. Kh¸i niÖm bè côc

TÝnh liªn kÕt lµ g×?

Sù nèi liÒn c¸c c©u, ®o¹n trong v¨n b¶n tù nhiªn, hîp lý.

Lµm c¸ch nµo cho v¨n b¶n liªn kÕt

Nh¾c l¹i truyÖn: C©y tre tr¨m ®èt

a. TÝnh liªn kÕt

- KÕt nèi hîp lý c¸c c©u

- Cã c¸c ph­¬ng tiÖn liªn kÕt

b. Bè côc v¨n b¶n

 V¨n b¶n cÇn cã sù l¾p ghÐp hîp lý: ý phÇn, ®o¹n cã tr×nh tù

X¸c ®Þnh bè côc: cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª?

Nªu vÝ dô

§¬n xin ra nhËp ®éi

- Sù bè trÝ, s¾p xÕp c¸c phÇn ®o¹n, c¸c ý thµnh mét tr×nh tù hîp lý.

2. Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc v¨n b¶n

§äc v¨n b¶n “Õch ngåi ®¸y giÕng” so s¸nh v¨n b¶n ë NV 6 víi v¨n b¶n nµy?

Rót ra nhËn xÐt?

- §ñ ý

- C¸c ý s¾p xÕp theo tr×nh tù hîp lý - kh«ng lén xén

Trong v¨n b¶n tù sù - miªu t¶ cã mÊy phÇn?

3. C¸c phÇn cña bè côc

 C¸c kiÓu v¨n b¶n th«ng dông tu©n thñ bè côc trªn

Häc sinh ®äc ghi nhí SGK

- Më bµi

- Th©n bµi

- KÕt bµi

4. LuyÖn tËp

Gi¸o viªn ra bµi tËp bæ trî

- Lµm bµi tËp 1, 2, 3

Häc sinh tù lµm

4. Cñng cè: lµm c¸c bµi cßn l¹i

Gi¸o viªn

Häc sinh

Ghi b¶ng

M¹ch l¹c lµ tõ H¸n viÖt hay thuÇn viÖt

M¹ch: èng dÉn hÖ thèng - ®­êng l¹c: m¹ng l­íi.

- H¸n viÖt

1. M¹ch l¹c trong v¨n b¶n

- C¸c ý, phÇn ®­îc liªn kÕt, ph¸t triÓn theo mét tr×nh tù hîp lý.

M¹ch lµ g×?

Trong v¨n th¬ cã tªn gäi g× kh¸c.

M¹ch v¨n chØ hiÖn dÇn dÇn

M¹ng l­íi ý nghÜa nèi c¸c phÇn, ®o¹n ý cña v¨n b¶n

 M¹ch v¨n th¬

Ph©n tÝch trong v¨n b¶n ®· häc diÔn biÕn truyÖn “Sä dõa”

+ Sä dõa:

- Ra ®êi

- §i ch¨n bß

- LÊy con g¸i phó «ng

- Thi ®ç - ®i sø

- Vî gÆp n¹n

NÕu ®¶o l¹i c¸c phÇn trªn sÏ ra sao?

- §oµn tô

- Hai chÞ bá ®i

 §¶o: V¨n b¶n tèi nghÜa, lén xén.

Tõ ®ã rót ra kÕt luËn g×?

 V¨n b¶n ph¶i cã tÝnh m¹ch l¹c.

2. §iÒu kiÖn ®Ó v¨n b¶n cã tÝnh m¹ch l¹c.

§iÒu kiÖn ®Ó v¨n b¶n cã tÝnh m¹ch l¹c.

Häc sinh ®äc ghi nhí

- C¸c ®o¹n, phÇn tËp trung vµo mét néi dung.

- C¸c c©u, phÇn trong v¨n b¶n nèi tiÕp theo mét tr×nh tù hîp lý - liÒn m¹ch cña chñ ®Ò.

TuÇn 3:

I- §äc - gi¶i nghÜa - t×m hiÓu chung

Chó ý nhÞp 2/2/2 - 4/4

1. §äc

Giäng dÞu nhÑ, ªm, thµnh kÝnh

Gi¸o viªn - häc sinh ®äc

2. Gi¶i nghÜa tõ khã

II- T×m hiÓu chi tiÕt

X¸c ®Þnh cô thÓ thÓ lo¹i lêi ca v× sao? C©u ®Çu tiªn cã ý nghÜa g×?

1. Bµi sè 1

- Bµi h¸t ru - nhÞp 2/2/2 c©u h¸t më ®Çu

BiÖn ph¸p nghÖ thuËt ®­îc sö dông? Nã ®Æc s¾c nh­ thÕ nµo? t×m c¸c c©u t­¬ng tù.

T×m c¸c c©u t­¬ng tù?

C©u cuèi khuyªn con ®iÒu g×?

- Lèi so s¸nh  c«ng ¬n cha mÑ v« cïng to lín: s¬n thuû  v÷ng bÒn.

- Ghi lßng t¹c d¹ - biÕt ¬n kÝnh träng  t×nh c¶m thiªng liªng gÇn gòi.

Giäng ®iÖu? Cã cÇn nhí 9 ch÷?

§äc

T¹i sao l¹i sö dông thêi gian nh­ thÕ?, ngâ sau?

2. Bµi sè 2

ChiÒu chiÒu  m« tÝp th­êng gÆp  thêi gian NT  lÆp l¹i  kh¬i dËy nçi nhí.

ChiÒu chiÒu vµ chÝn chiÒu?

- Ngâ sau: khuÊt nÎo  béc lé t©m tr¹ng

- ChÝn chiÒu: nhiÒu v« kÓ  h­íng vµo lßng néi t©m.

V× sao cã t©m tr¹ng Êy?

(Xa mÑ, cuéc sèng kh«ng h¹nh phóc, nhí quª...)

- Tr«ng, ngã  ®éng t¸c - t©m tr¹ng nhí, mong, buån...

 Lêi thë than - tiÕc nuèi ®au xãt ngËm ngïi.

3. Bµi thø ba

Nçi nhí «ng bµ ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? nuéc l¹t lµ g×?

ChÆt chÏ, mÒm m¹i, bÒn bØ

- Nh©n c¸i nµy  gîi c¸i kia

 Cæ truyÒn

- Nuéc l¹t: nhiÒu mèi buéc  nçi nhí «ng bµ khã ®o ®Õm.

C©u kÕt cã g× ®¸ng chó ý?

(KÕt cÊu phæ biÕn)

 Xãt xa - ®au ®ín.

T×nh c¶m anh em ruét thÞt cÇn ph¶i nh­ thÕ nµo?

H×nh ¶nh so s¸nh?

4. Bµi sè 4.

- Anh em - cïng cha mÑ  ch©n tay  g¾n bã vµ th©n thiÕt.

- Hoµ thuËn  cha mÑ vui lßng

III- Tæng kÕt - LuyÖn tËp

Häc sinh nªu l¹i néi dung 4 bµi ca

NghÖ thuËt cã g× ®¸ng chó ý.

1. Néi dung

2. NghÖ thuËt

Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh ®äc, gi¶i nghÜa tõ khã

I- §äc - t×m hiÓu chung

1. §äc

2. Gi¶i nghÜa

2 häc sinh: nam ®äc lêi hái; n÷ ®¸p

II- T×m hiÓu chi tiÕt

1. Bµi sè 1

NhËn xÐt vÒ thÓ lo¹i

Gi÷a lêi hái - ®¸p cã g× chung?

Ta thÊy mèi quan hÖ t×nh c¶m cña hä nh­ thÕ nµo?

- Lo¹i ®èi ®¸p tr÷ t×nh  bµy tá t×nh c¶m

- Hái ®¸p vÒ c¶nh ®Ñp

 Quan hÖ - tÕ nhÞ - lÞch sù

§iÒu g× thó vÞ? cã c©u nµo kh«ng cÇn ®äc lêi ®¸p cã thÓ ®o¸n ®­îc hay kh«ng?

- 6 c©u: hái vÒ ®Þa danh, mçi c©u ®· gîi ra nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña ®èi t­îng  thö trÝ th«ng minh giao l­u t×nh c¶m  lßng yªu quý, tù hµo quª h­¬ng - ®Êt n­íc.

§äc

2. Bµi sè 2

C¸ch diÔn ®¹t cã g× ®¸ng l­u ý? Quan hÖ?

- Rñ nhau  th¨m mét c¶nh ®Ñp g¾n víi sù kiÖn lÞch sö.

C¸ch t¶ c¶nh cã g× kh¸c so víi bµi 1?

 gÇn gòi - th©n thiÕt  ®­a dÉn c¶m xóc - gîi më.