GAHH6-Tiet 1đenTiet28- 2012-2013

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

Ghi bảng

Người ta không định nghĩa điểm mà chỉ giới thiệu hình ảnh của điểm.

Dấu chấm nhỏ trên trang giấy là hình ảnh của điểm. người ta dùng các chữ cái in hoa A, B, C để đặt tên cho điểm.

Một tên chỉ dùng cho một điểm (nghĩa là một tên không dùng để đặt cho nhiều điểm).

Nghe giảng, vẽ hình và ghi bài.

1. Điểm.(10 phút)

Tên điểm dùng các chữ cái in hoa.

-       Một tên chỉ dùng cho một điểm.

-       Một điểm có thể có nhiều tên.

VD: . A

Một điểm có thể có nhiều tên ví dụ:

M  . N

Quan sát hình 1 - SGK. Đọc tên điểm?

Quan sát hình 2 - SGK: Đọc tên điểm trong hình?

-       Thông báo:

Hai điểm phân biệt là 2 điểm không trùng nhau.

- Từ nay về sau (ở lớp 6) khi nói 2 điểm mà không nói gì thêm, ta hiểu đó là 2 điểm phân biệt.

- Điểm là một hình, đó là hình đơn giản nhất, cơ bản nhất. Với những điểm ta xây dựng các hình khác. Mỗi hình là một tập hợp điểm.

- Hình 1 có 3 điểm phân biệt: Điểm A, điểm B và điểm M.

Hình 2, có 2 điểm A và C trùng nhau.

-       Cách hiểu 1: Một điểm mang 2 tên A và C.

-       Cách hiểu 2: Hai điểm A và C trùng nhau.

Nghe giảng và ghi bài.

Quy ước: Nói hai điểm mà không nói gì thêm thì hiểu đó là hai điểm phân biệt.

Chú ý: Bất cứ hình nào cũng là một tập hợp các điểm.

2. Đường thẳng (15 phút)

Cũng giống như điểm, đường thẳng là hình cơ bản, không định nghĩa mà chỉ mô tả hình ảnh của nó bằng sợi chỉ căng thẳng, mép bảng , mép bàn thẳng …

Làm thế nào để vẽ được một đường thẳng?

Dùng chữ cái thường a, b, …, m, p để đặt tên cho các đường thẳng.

Dùng phấn và thước thẳng, kéo dài về hai phía của đường thẳng a?

Để vẽ một đường thẳng dùng bút vạch theo mép thước thẳng.

Một HS lên bảng thực hiện, dưới lớp làm vào vở.

Đường thẳng không bị giới hạn về hai phía.

Biểu diễn đường thẳng: Dùng nét bút vạch theo mép thước thẳng.

Đặt tên: Dùng chữ cái in thường a, b, m, n, …

Nhận xét: Đường thẳng không bị giới hạn về hai phía.

Qua đó, rút ra nhận xét?

Đưa ra BT: Trong hình vẽ sau có những điểm nào? Đường thẳng nào? Điểm nào nằm trên, không nằm trên đường thẳng đã cho?

Điểm A; B nằm trên đường thẳng a tức là điểm A và B thuộc vào đường thẳng a; điểm M; N không nằm trên đường thẳng a tức là M và N không thuộc vào đường thẳng a.

Mỗi đường thẳng xác định có bao nhiêu điểm thuộc nó?

Cho HS đọc phần 3

Có các điểm: A; B; M; N.

Có đường thẳng a.

Điểm A; B nằm trên đường thẳng a; điểm M; N không nằm trên đường thẳng a.

Vô số.

3.Điểm thuộc đường thẳng, điểm không thuộc đường thẳng (8 phút)

Cho HS quan sát hình 4 trong SGK.

Diễn đạt quan hệ giữa các điểm A, B với đường thẳng d bằng các cách khác nhau. Viết kí hiệu: .

Đường thẳng là một tập hợp không rỗng. Trên mặt phẳng có nhiều đường thẳng. Mỗi đường thẳng là một bộ phận (tập hợp con) của mặt phẳng.

- Quan hệ điểm thuộc (không thuộc) đường thẳng có thể xem như quan hệ phần tử thuộc (không thuộc) tập hợp

Quan sát hình 4 - SGK.

Ghi vở.

- Điểm A thuộc đường thẳng d và kí hiệu là:

Ta còn nói: điểm A nằm trên đường thẳng d hoặc đường thẳng d đi qua điểm A hoặc đường thẳng d chứa điểm A.

- Điểm C không thuộc đường thẳng d kí hiệu là . Ta còn nói: điểm C nằm ngoài đường thẳng d, hoặc đường thẳng d không đi qua điểm C, hoặc đường thẳng d không chứa điểm C.

.

Thông báo: Với mỗi đường thẳng bất kì, có những điểm thuộc đường thẳng đó và có những điểm không thuộc đường thẳng đó.

Cho HS làm ?

Vẽ hình 5 vào vở và trả lời câu hỏi a, b, c của   ?    

             a,

             b,

             c, Vẽ:

4.Luyện tập củng cố

Cho HS lên bảng làm bài 1

Theo dõi cách vẽ hình, đặt tên, sửa chữa những sai sót trong kí hiệu điểm, đường thẳng (chữ thường).

Vẽ ba điểm A, B, C và ba đường thẳng a, b, c?

Cho HS đọc đề bài 3 và quan sát hình 7.

Một HS lên bảng làm bài tập 1

- Dưới lớp làm vào vở.

Thực hiện.

Đọc đề.

Bài 1 (SGK - 104). Đặt tên cho các điểm, các đường thẳng.

Bài 2 (SGK - 104). Vẽ 3 điểm A, B, C và 3 đường thẳng a, b, c

Bài 3 (SGK -104).

a)A n, A q, β m, B n, B

3 HS làm bài 3?

Ba HS lên bảng, dưới lớp làm vào vở.

p;

b)B m, B n, B p, C m, C q, …

c)D q, Dp, D m, Dn.

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

Ghi bảng

1.Thế nào là ba điểm thẳng hàng (15 phút)

Quan sát hình bên cho biết ba điểm A, B, C có nằm trên cùng một đường thẳng không?

Khi nào thì 3 điểm thẳng hàng?

Khi nào thì 3 điểm không thẳng hàng?

Để vẽ 3 điểm thẳng hàng ta nên làm như thế nào? Áp dụng làm bài 10a(SGK - 106) ?

Để vẽ 3 điểm không thẳng hàng ta nên làm như thê nào? Áp dụng làm bài 10c(SGK - 106)

A; B; C cùng nằm trên một đường thẳng.

3 điểm đó cùng thuộc 1 đường thẳng

3 điểm đó không cùng thuộc 1 đường thẳng.

Vẽ một đường thẳng rồi lấy 3 điểm trên đường thẳng ấy.

Bài 10a:Vẽ 3 điểm M, N, P thẳng hàng.

Vẽ đường thẳng rồi lấy 2 điểm thuộc đường thẳng ấy và 1 điểm không thuộc đường thẳng ấy.

Khi 3 điểm A, B, C cùng thuộc một đường thẳng ta nói chúng thẳng hàng.

Khi 3 điểm A, B, C không cùng thuộc bất kì đường thẳng nào, ta nói chúng không thẳng hàng.

làm thế nào?

Để nhận biết 3 điểm cho trước có thẳng hàng hay không ta làm thế nào?

Có thể xảy ra trường hợp nhiều điểm cùng thuộc đường thẳng không? Vì sao? Nhiều điểm không cùng thuộc đường thẳng không? Vì sao?

Giới thiệu nhiều điểm thẳng hàng, nhiều điểm không thẳng hàng.

Cho HS HĐ cá nhân làm bài 8 trong 2 phút.

Trả lời bài 8?

Bài 10c: Vẽ 3 điểm T, Q, R không thẳng hàng.

- Dùng thước thẳng để gióng.

Trả lời.

Nghe giảng.

Hoạt động cá nhân làm bài 8.

Ba điểm A,M , N thẳng hàng.

2.Quan hệ giữa 3 điểm thẳng hàng (14 phút)

Cho HS quan sát hình 9 - SGK và trả lời các câu hỏi sau:

Điểm C ở vị trí như thế nào so với hai điểm A và B?

Vị trí hai điểm C và B như thế nào so với điểm A?

Vị trí hai điểm A và C như thế nào so với điểm B?

Vị trí hai điểm A và B như thế nào so với điểm C?

Trên hình có mấy điểm được biểu diễn? có bao nhiêu điểm nằm giữa hai điểm A và B? rút ra nhận xét?

Quan sát và trả lời.

Trên hình có 3 điểm được biểu diễn. có một điểm C nằm giữa điểm A và B.

- Điểm C nằm giữa 2 điểm A và B.

- Hai điểm C và B nằm cùng phía đối với điểm A.

- Hai điểm A và C nằm cùng phía đối với điểm B.

- Hai điểm A và B nằm khác phía đối với điểm C.

* Nhận xét: (Sgk - 106).

Nếu nói rằng “điểm K nằm giữa hai điểm P và Q” thì ba điểm ấy có thẳng hàng không?

Giới thiệu chú ý.

Cho HS làm tiếp bài tập 10b (106)

Vẽ 3 điểm A, B, C thẳng hàng sao cho B không nằm giữa A và C?

Ba điểm này thẳng hàng.

Một HS lên bảng vẽ hình, dưới lớp làm vào vở.

Vẽ 2 trường hợp:

Chú ý: Nếu biết một điểm nằm giữa hai điểm thì ba điểm ấy thẳng hàng. Không có khái niệm nằm giữa khi ba điểm không thẳng hàng.

Cho HS HĐ cá nhân làm bài 11 trong 3 phút, sau đó gọi HS lên bảng điền.

Đọc đề, cho HS vẽ hình theo lời giáo viên.

Thế nào là 3 điểm thẳng hàng?

Quan hệ giữa 3 điểm thẳng hàng?

Thực hiện và báo cáo kết quả.

Đọc đề, vẽ hình.

Một HS lên bảng làm, dưới lớp làm vào vở

Khi ba điểm đó cùng thuộc một đường thẳng

Có một và chỉ 1 điểm nằm giữa hai điểm còn lại

Bài 11(SGK - 107)(5 phút)

a) R

b) Cùng phía

c) M, R, N

Bài 13(SGK 107)(5 phút)

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

Ghi bảng

Đọc nội dung phần 1.

Nêu cách vẽ đường thẳng đi qua hai điểm?

Vẽ đường thẳng đi qua hai điểm C và D?

Có thể vẽ được bao nhiêu đường thẳng  đi qua hai điểm A và B?

Cho hai điểm E và F. Hãy vẽ đường thẳng đi qua hai điểm E và F? Hỏi vẽ được bao nhiêu đường thẳng đi qua E, F?

Đọc đề bài 15?

Trả lời bài 15?

Đọc nội dung phần 1.

Muốn vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A và B ta làm như sau:

Đặt cạnh thước đi qua hai điểm A, B.

Dùng đầu chì vạch theo cạnh thước.

Chỉ vẽ được một đường thẳng đi qua A; B

Chỉ vẽ được một đường thẳng đi qua E, F.

Đọc đề

Bài 15.

a) Đ

b) Đ

1. Vẽ đường thẳng (9 phút)

 Muốn vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A và B ta làm như sau:

Đặt cạnh thước đi qua hai điểm A, B.

Dùng đầu chì vạch theo cạnh thước.

Nhận xét: Có một và chỉ một đường thẳng đi qua 2 điểm A và B.

2.Tên đường thẳng(9 phút)

Yêu cầu HS đọc mục 2(SGK - 108) thảo luận trong 3 phút theo nhóm các cách đặt tên đường thẳng.

Hoạt động nhóm nghiên cứu phần 2.

Có 3 cách:

+ C1: Dùng 2 chữ cái in hoa AB(BA) (Tên của 2 điểm thuộc đường thẳng đó).

Các nhóm trình bày?

Nhận xét, chốt lại.

Đưa ra hình minh họa cho ba cách đặt tên đường thẳng.

Cho HS HĐ cá nhân làm ? (SGK - 108).

Đại diện nhóm trả lời

Nghe giảng.

Thực hiện và trả lời.

+ C2­: Dùng một chữ cái in thường.

+ C3: Dùng 2 chữ cái in thường.

?

   Nếu đường thẳng chứa 3 điểm A, B, C thì có 6 cách gọi tên đường thẳng: Đường thẳng: AB; BC; AC; CA; CB; BA.

3.Đường thẳng trùng nhau, cắt nhau, song song(9 phút)

Cho 3 điểm A, B, C không thẳng hàng. Vẽ đường thẳng AB; AC. Hai đường thẳng này có đặc điểm gì?

Ngoài A còn điểm chung nào nữa không?

Hai đường thẳng AB; AC gọi là 2 đường thẳng cắt nhau, A gọi là giao điểm.

Có xảy ra 2 trường hợp: 2 đường thẳng có vô số điểm chung không?

Đặt vấn đề: Trong mặt phẳng ngoài 2 vị trí tương đối của 2 đường thẳng là cắt nhau (có 1 điểm chung), trùng nhau (vô số điểm chung) thì có thể xảy ra trường hợp 2 đường thẳng không có điểm chung không?

1 HS thực hiện trên bảng, cả lớp vẽ vào vở.

Nhận xét: 2 đường thẳng AB; AC có một điểm chung là A.

Không

Có (hình 18- T108)

Hai đường thẳng AB và AC chỉ có một điểm chung A,ta nói chúng cắt nhau. Và A là giao điểm.

- Hai đường thẳng a và b có vô số điểm chung, ta nói a và b trùng nhau.