GAMT7

Ho¹t ®éng cña thÇy

Minh ho¹

Ho¹t ®éng cña häc sinh

9

Ho¹t ®éng 1

H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu vµi nÐt vÒ bèi c¶nh lÞch sö

? Em h·y giíi thiÖu vµi nÐt vÒ triÒu ®¹i nhµ TrÇn mµ em biÕt:

? Em biÕt g× vÒ mét sè c«ng tr×nh mÜ thuËt cña nhµ TrÇn:

? Trong ®êi sèng x· héi nhµ trÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch g×?

Gi¸o viªn tæng hîp ph©n tÝch c¸c c©u tr¶ lêi cña häc sinh ®Ó häc sinh n¾m b¾t ®­îc nh÷ng ‎ chÝnh kh¸i qu¸t nhÊt

I/ Vµi nÐt vÒ bèi c¶nh lÞch sö

- MÜ thuËt thêi trÇn lµ sù tiÕp nèi vµ kÕ thõa mÜ thô©t thêi Lý.

MÜ thuËt thêi trÇn ph¸t triÓn trong®iÒu kiÖn thuËn lîi v× mèi quan hÖ quÇn chóng ®· cëi më h¬nvµ cã sù giao l­u v¨n ho¸ víi c¸c n­íc l©n cËn

Nhµ trÇn cã nhiÒu chÝnh s¸ch tiÕn bé thóc ®Èy kinh tÕ trong n­íc ph¸t triÓn còng nh­ x©y d­ng ®Êt n­íc

Ho¹t ®éng cña thÇy

Minh ho¹

Ho¹t ®éng cña häc sinh

9

Ho¹t ®éng 1

H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu vµi nÐt vÒ bèi c¶nh lÞch sö

? Em h·y giíi thiÖu vµi nÐt vÒ triÒu ®¹i nhµ TrÇn mµ em biÕt:

? Em biÕt g× vÒ mét sè c«ng tr×nh mÜ thuËt cña nhµ TrÇn:

? Trong ®êi sèng x· héi nhµ trÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch g×?

Gi¸o viªn tæng hîp ph©n tÝch c¸c c©u tr¶ lêi cña häc sinh ®Ó häc sinh n¾m b¾t ®­îc nh÷ng ‎ chÝnh kh¸i qu¸t nhÊt

I/ Vµi nÐt vÒ bèi c¶nh lÞch sö

- MÜ thuËt thêi trÇn lµ sù tiÕp nèi vµ kÕ thõa mÜ thô©t thêi Lý.

MÜ thuËt thêi trÇn ph¸t triÓn trong®iÒu kiÖn thuËn lîi v× mèi quan hÖ quÇn chóng ®· cëi më h¬nvµ cã sù giao l­u v¨n ho¸ víi c¸c n­íc l©n cËn

Nhµ trÇn cã nhiÒu chÝnh s¸ch tiÕn bé thóc ®Èy kinh tÕ trong n­íc ph¸t triÓn còng nh­ x©y d­ng ®Êt n­íc

20

Ho¹t ®éng 2:

H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu mét sè thµnh

Em biÝet g× vÒ c¸c lo¹i h×nh nghÑ thuËt cña nhµ TrÇn?

C¸c lo¹i h×nh nghÖ thuËt ®ã lµ g×?

Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc cña nhµ trÇn?

Em cã Ên t­îng nh­ thÕ nµo ®èi víi c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc nµy?

Em biÕt g× vÒ kiÕn tróc phËt gi¸o trong giai ®o¹n nµy?

Nguyªn nh©n do ®©u mµ c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc phËt gi¸o ®­¬c x©y dùng nhiÒu trong giai ®o¹n nµy?

* PhËt gi¸o thêi trÇn kh¸ ph¸t triÓn, C¸c pho t­îng ®­îc t¹c kh¸ nhÒu, víi nhiÒu chÊt liÖu kh¸c nhau

Minh ho¹

Minh ho¹

II/ Mét sè thµnh tùu vÒ mÜ thuËt

MÜ thuËt thêi TrÇn ph¸t triÓn ®a d¹ng ®Ó l¹i cho kho tµng v¨n ho¸ d©n téc mét sè c«ng tr×nh cã gÝa trÞ!

1-    KiÕn tróc

   a/ KiÕn tróc cung ®×nh.

* V­¬ng triÒu trÇn tiÕp thu hÇu hÕt toµn bé di s¶n kiÕn tróc cung ®×nh cña triÒu Lý. §ã lµ kinh thµnh th¨ng long.

* Qua 3 lÇn x©m chiÕm cña giÆc m«ng nguyªn,    thµnh Th¨ng Long ®· bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ. Sau chiÕn th¾ng giÆc ngo¹i x©m míi ®­îc x©y dùng l¹i nh­ng ®¬n gi¶n h¬n.

b/ KiÕn tróc phËt gi¸o.

* KiÕn tróc phËt gi¸o ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c ng«i chïa th¸p ®­îc x©y dùng kh«ng kÐm phÇn Uy nghi.

* Do x· héi cã nhiÒu biÕn ®éng nhÊt lµ sau cuéc chiÕn tranh víi Chiªm Thµnh c¸c cuäoc khëi nghÜa n«ng d©n næ ra mÆt kh¸c do nh©n d©n dùa vµo t©m lý thÇn quyÒn nªn chïa chiÒn ®­îc x©y dùng nhÒu.

1 §iªu kh¾c vµ trang trÝ

a/ §iªu kh¾c.

9

nh­: Gç, §¸..

* Ch¹m kh¾c vµ trang trÝ lu«n lµm t«n thªm vÎ ®Ñp c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc, tuy nhiªn cã nh­ng t¸c phÈm ch¹m kh¾c khi ®øng ®éc lËp cã thÓ ®­îc coi

Qua nh÷ng s¶n phÈm lµ gèm Em cã nhËn xÐt g× vÒ ®Æc ®iÓm gèm thêi trÇn?

Gi¸o viªn nhËn xÐt c¸c c©u tr¶ lêi cña häc sinh ®Ó tr¶ lêi l¹i vµ h­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu.

Ho¹t ®éng3 

H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu mét vµi ®Æc ®iÓm cña mÜ thuËt thêi

Minh ho¹

Minh ho¹

Minh ho¹

* PhËt gi¸o thêi trÇn kh¸ ph¸t triÓn, C¸c pho t­îng ®­îc t¹c kh¸ nhÒu, víi nhiÒu chÊt liÖu kh¸c nhau nh­: Gç, §¸…

* HiÖn nay cßn nhiÒu c¸c t¸c phÈm nh­ t­îng quan hÇu t­îng c¸c con thó…

b/ Ch¹m kh¾c vµ trang trÝ.

* Nh÷ng bøc ch¹m kh¾c gç víi c¶nh tÊu nh¹c, ng­êi chim vµ rång chïa Th¸i L¹c…

* Ch¹m kh¾c vµ trang trÝ lu«n lµm t«n thªm vÎ ®Ñp c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc, tuy nhiªn cã nh­ng t¸c phÈm ch¹m kh¾c khi ®øng ®éc lËp cã thÓ ®­îc coi nh­ nh÷ng t¸c phÈm hoµn chØnh.

3- §å gèm

- Gèm thêi trÇn cã dÆc ®iÓm x­¬nggèmdµy th« vµ nÆng h¬n so víi gèm thêi Lý.

Gèm hoa n©u hoa lam víi nÐt vÏ kho¸ng ®¹t kh«ng gß bã t¹o nªn tÝnh phãng kho¸ng cña nghÖ nh©n lµm Gèm.

-         Néi dung ®Ò tµi chñ yÕu lµ hoa sen hoa cóc c¸ch ®iÖu theo thÓ thøc kh«ng thay ®æi so vãi thêi Lý

III    §Æc ®iÓm mÜ thuËt thêi trÇn

MÜ thuËt thêi trÇn cã vÎ ®Ñp phãng  kho¸ng biÓu hiÖn ®­îc søc

4

TrÇn.

*/ Qua c¸c phÇn t×m hiÓu ë trªn Em h·y nªu mét vµi ®Æc ®iÓm mÜ thuËt thêi TrÇn?

*/ Em h·y kÓ tªn mét vµi t¸c phÈm cßn l¹i ®Õn ngµy nay? ..

Ho¹t ®éng 4

Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc cña nhµ trÇn?

Em cã Ên t­îng nh­ thÕ nµo ®èi víi c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc nµy?

Em biÕt g× vÒ kiÕn tróc phËt gi¸o trong giai ®o¹n n

m¹nh vµ lßng tù hµo d©n téc.

 MÜ thuËt thêi trÇn thõa kÕ tinh hoa cña mÜ thuËt thêi Lý. Nh­ng dung dÞ, ®«n hËu, chÊt ph¸t h¬n.

     mÜ thuËt thêi trÇn tiÕp nhËn mét sè yÕu tè nghÖ thuËt cña c¸c n­íc l¸ng giÒng nªn bæ xung lµm giÇu h¬n cho nÒn nghÖ thuËt n­íc nhµ.      

Ho¹t ®éng cña thÇy

Minh ho¹

Ho¹t ®éng cña trß

17

Ho¹t ®éng 1

H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu vµi nÐt vÒ c«ng tr×nh kiÕn tróc thêi trÇn :

Tháp Bình Sơn thuộc thể loại nào ?

- Về hình dáng :

- VÒ cÊu tróc :

 * KÕt lu©n :

 -Víi kÜ thuËt khÐo lÐo, ch¹m kh¾c c«ng phu, t¹o h×nh ch¾c ch¾n, chÊt liÖu b×nh dÞ. Th¸p B×nh S¬n lµ niÒm tù hµo cña kiÕn tróc cæ ViÖt Nam

Em h·y cho biÕt khu l¨ng mé An sinh thuéc thÓ lo¹i kiÕn tróc nµo?

Nªu nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña khu l¨ng mé An Sinh

 Trùc quan

I/ KiÕn tróc

1+/ Th¸p b×nh s¬n.

Kiến trúc chùa tháp , kiến trúc phật giáo

* Th¸p b×nh s¬n chïa vÜnh kh¸nh thuéc x· tam s¬n,huyÖn lËp th¹ch, TØnh VÜnh Phóc. Lµ c«ng tr×nh ®­îc x©y trªn mét ngän ®åi thÊp.

* Th¸p ®­îc x©y chÝnh gi÷a chïa vÜnh kh¸nh.Th¸p lµ mét c«ng tr×nh kiÕn tróc b»ng ®Êt nung kh¸ lín.

+ Tháp có mặt bằng hình vuông ,càng lên cao càng thu nhỏ dần

+ Cã nh÷ng nÐt riªng biÖt chøng tá ng­êi x©y dùng ®· biÕt tËn dông hiÓu biÕt khoa häc lµm cho c«ng tr×nh ®­îc bÒn v÷ng l©u dµi

2+ Khu l¨ng mé An Sinh

Khu l¨ng mé An Sinh thuéc thÓ lo¹i kiÕn tróc cung ®×nh

(V× ®©y lµ n¬i ch«n cÊt c¸c vÞ vua thêi TrÇn)

Đền và lăng mộ nhà Trần thuộc xã An Sinh, huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh, nằm rải rác trong một khu đất rộng có bán kính 20 km để thờ "Bát Vị Hoàng Đế" thời Trần. Đây là một trong những công trình tưởng niệm có giá trị lớn trong lịch sử Việt Nam và đã được Bộ Văn hoá Thông tin công nhận là di tích lịch sử.
Đền và lăng mộ nhà Trần được xây dựng thời nhà Trần, được trùng tu vào thời Hậu Lê và thời Nguyễn, quần thể di tích gồm một đền và 8 lăng mộ.
Trải qua thời gian và thăng trầm của lịch sử, khu vực này đã bị hư hỏng nặng.

Ngày nay với ý thức và lòng tự hào dân tộc nên khu đền Sinh và các lăng mộ nhà Trần đang dần được quan tâm khôi phục đúng với tầm cỡ của nó để bảo tồn và phát huy một di sản văn hoá quý báu của dân tộc và góp phần giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau, tạo thành một khu di tích thu hút du khách bốn phương.

Khu đền Sinh thuộc thôn Nghĩa Hưng là nơi thờ chung 8 vị vua Nhà Trần và lăng mộ của Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông và Giản Định Đế. Lăng mộ Trần Anh Tông ở khu trại Lốc, lăng Trần Minh Tông ở khu Khe Gạch, lăng Trần Hiến Tông ở khu Ao Bèo, lăng Trần Dụ Tông ở khu Đống Tròn, lăng Trần Nghệ Tông ở khu Khe Nghệ.

*§©y lµ khu l¨ng mé lín nhÊt cña c¸c vÞ vua thêi TrÇn, ®­îc x©y ë ch©n nói §«ng triÒu- Qu¶ng Ninh ngµy nay.

-         Bố cục của các lăng mộ thường đăng đối, quy tụ vµo một điểm ở giữa

-         Trang trÝ:các pho tượng được gắn víi thµnh bậc như

( Rồng ,cá sấu )

-         Cã nhiÒu toµ ®iÖn, miÕu lín ®Ó vua vµ hoµng téc tÕ lÔ h»ng n¨m

17p

Ngoài việc xây dựng điện miếu ở mỗi lăng làm nơi thờ cúng, triều đình còn cho xây dựng ở khu đền Sinh nhiều toà điện miếu lớn để làm nơi tế lễ bái yết và cắt cử các quan về trông coi cẩn thận. Toàn bộ khu vực này trở thành thánh địa tôn nghiêm qua các triều Trần, Lê, Nguyễn.

Ho¹t ®éng 2:

TrÇn thñ §é  lµ ai , ¤ng cã vai trß g× ®èi víi v­¬ng triÒu TrÇn

Em h·y nªu vµi nÐt vÒ t­îng Hæ ë l¨ng TrÇn Thñ §é?

Chïa Th¸i L¹c ®­îc x©y dùng thêi nµo? ë ®©u ?

Qua quan s¸t em h·y nhËn xÐt vµi néi dung chñ yÕu cña c¸c bøc ch¹m?

Hai tiªn n÷ ®­îc ch¹m kh¾c c©n ®èi, ®Çu h¬i nghiªng vÒ phÝa sau vµ ®«i tay kÝnh cÈn d©ng b×nh hoa vÒ phÝa tr­íc víi ®«i c¸nh chim dang réng. Kho¶ng kh«ng gian xung quanh ken ®Æc nh÷ng h×nh xo¾n èc ®Ó diÔn t¶ hoa vµ m©y, c¸c h×nh s¾p xÕp c©n ®èi nh­ng kh«ng ®¬n ®iÖu.

II- §iªu kh¾c

1- T­îng hæ ë l¨ng TrÇn Thñ §é

Trần Thủ Độ (1194-1264), là thái sư đầu triều nhà Trần.Người có công sáng lập và là người thực tế nắm quyền lãnh đạo đất nước những năm đầu triều Trần, khoảng gần 40 năm, từ 1226 đến 1264. Trần Thủ Độ sinh tại làng Lưu Xá, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình .

Víi kÝch th­íc gÇn nh­ thËt ( dµi 1m43, cao 0m75, réng 0m64)

H×nh khèi ®¬n gi¶n, døt kho¸t, cÊu tróc chÆt chÏ

DiÔn t¶ vÎ oai phong l½m liÖt cña vÞ chóa s¬n l©m

2 Ch¹m kh¾c gç ë chïa Th¸i L¹c

+ Chïa ®­îc x©y tõ thêi TrÇn t¹i H­ng Yªn, chïa ®· bÞ h­ háng nÆng. Nh÷ng di vËt cßn l¹i chØ lµ mét bé phËn cña kiÕn tróc chïa trong ®ã cã c¸c bøc ch¹m kh¾c gç.

Néi dung diÔn t¶ chñ yÕu c¸c bøc ch¹m kh¾c gç lµ c¶nh d©ng hoa, tÊu nh¹c víi nh÷ng nh©n vËt trung t©m lµ vò n÷, hay nh¹c c«ng hay con chim thÇn tho¹i nöa trªn lµ ng­êi, nöa d­íi lµ h×nh chim. 

5p

  KÕt luËn: 

Qua c¸c bøc ch¹m kh¾c trªn, ta thÊy nghÖ thuËt ch¹m kh¾c gç cña «ng cha ta ®· ®¹t ®Õn tr×nh ®é cao vÒ bè côc vµ c¸ch diÔn t¶, xøng ®¸ng lµ nh÷ng c«ng tr×nh tiªu biÓu cña mü thuËt thêi TrÇn. Lµ nh÷ng c«ng tr×nh ®Æc s¾c mµ cha «ng ta ®Ó l¹i chóng ta cÇn ph¶i g×n gi÷ vµ b¶o vÖ

Ho¹t ®éng3 

*/ Qua c¸c phÇn t×m hiÓu ë trªn Em h·y nªu mét vµi ®Æc ®iÓm mÜ thuËt thêi TRÇn ?

*/ Em h·y kÓ tªn mét vµi t¸c phÈm cßn l¹i ®Õn ngµy nay? ..

* Ngoµi lo¹i h×nh nghÖ thuËt kiÕn tróc

Em cßn biÕt nh÷ng lo¹i h×nh nghÖ thuËt nµo cña Thêi TrÇn ?

* Em h·y kÓ tªn mét sè c«ng tr×nh nghÖ thuËt mµ Em biÕt ?

Bè côc cña c¸c bøc ch¹m kh¾c c¬ b¶n gièng nhau. C¸c h×nh ®­îc s¾p xÕp c©n ®èi nh­­ng kh«ng ®¬n ®iÖu, buån tÎ. Do c¸c lç ®ôc n«ng, s©u kh¸c nhau vÒ c¸ch t¹o khèi trßn mÞn cña h×nh t­îng t¹o nªn sù ªm ®Òm, yªn tÜnh víi kh«ng gian võa thùc võa ¶o cña chïa.

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Minh ho¹

         Ho¹t ®éng cña häc sinh

7p

8p

Ho¹t ®éng 1 

H­íng dÉn häc sinh quan s¸t nhËn xÐt:

? Em h·y cho biÕt mÉu vËt cña chóng ta gåm cã nh÷ng mÉu vËt nµo?

? Theo em m©u vËt ta nªn bÇy nh­ thÕ nµo th× ®Ñp

? H×nh d¸ng cña c¸c mÉu vËt Em thÊy chóng cã h×nh d¸ng nh­ thÕ nµo

? Em h·y giíi thiÖu cÊu t¹o cña vËt mÉu

? Em cã nhËn xÐt g× vÒ vÞ trÝ cña mÉu?

víi mÉu bÇy ë vÞ trÝ kh¸c nhau em thÊy mÉu cã gièng nhau kh«ng.

Gi¸o viªn tæng hîp ph©n tÝch c¸c c©u tr¶ lêi cña häc sinh, ®Ó häc sinh n¾m b¾t ®­îc nh÷ng ‎ chÝnh kh¸i qu¸t nhÊt.

Ho¹t ®éng 2:    

H­íng dÉn häc sinh c¸ch vÏ

*/ Gi¸o viªn cho häc sinh nh¾c l¹i c¸ch tiÕn hµnh lµm mét bµi vÏ tranh tÜnh vËt?

*/ KÕt hîp trùc quan gi¸o viªn giíi thiÖu l¹i c¸ch vÏ, ®Ó häc sinh n¾m ®­îc c¸ch lµm bµi vÏ tranh tÜnh vË

Trùc quan

I/ Quan s¸t nhËn xÐt

+/ Quan s¸t h×nh d¸ng chung cña toµn bé mÉu vËt

+/ Quan s¸t ®Æc ®iÓm riªng cña tõng mÉu vËt ( Lä hoa, qu¶)

+/ So s¸nh vÞ trÝ tØ lÖ cña c¸c vËt mÉu còng nh­ vÞ trÝ c¸c bé phËn cña mÉu

+/ Quan s¸t ¸nh s¸ng ®Ó so s¸nh c¸c ®é ®Ëm nh¹t cña mÉu ( H­íng ¸nh s¸ng ®é ®¹m nh¹t .)

II/ C¸ch vÏ h×nh

B1/ X¸c ®Þnh khung h×nh chung vµ khung h×nh riªng

B2/ ¦íc l­îng tØ lÖ c¸c bé phËn

B3/ Ph¸c h×nh d¸ng

B4/ VÏ chi tiÕt 

21

5

t.

Ho¹t ®éng3 

H­íng dÉn häc sinh thùc hµnh

Gi¸o viªn ra yªu cÇu ®Ó häc sinh lµm bµi thùc hµnh t¹i líp:

Gi¸o viªn cho häc sinh bÇy thªm mét sè mÉu vËt ®Ó häc sinh lµm bµi:

Néi dung: VÏ tranh tÜnh vËt Lä Hoa vµ Qu¶.

Ho¹t ®éng 4

Gi¸o viªn nhËn xÐt bµi lµm cña häc sinh