GD QP-AN

Bµi 7

NGHÖ THUËT QU¢N Sù VIÖT NAM

 

I- Môc ®Ých yªu cÇu :

- Trang bÞ cho sinh viªn nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ nghÖ thuËt ®¸nh giÆc gi÷ n­íc cña tæ tiªn vµ nghÖ thuËt qu©n sù ViÖt Nam tõ khi cã §¶ng.

- X©y dùng niÒm tù hµo d©n téc, ph¸t huy tinh thÇn th­îng vâ trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa.

 

II- Néi dung :

-  TruyÒn thèng vµ nghÖ thuËt ®¸nh giÆc cña tæ tiªn ta.

-  NghÖ thuËt qu©n sù ViÖt Nam tõ khi cã §¶ng l·nh ®¹o

 

III- Thêi gian: 3 tiÕt

 

IV- Ph­¬ng ph¸p :

 Gi¶ng gi¶i, kÕt hîp nªu vÊn ®Ò.

 

V- Tµi liÖu tham kh¶o:

- Gi¸o tr×nh gi¸o dôc quèc phßng dïng cho sinh viªn cac tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng.

- Gi¸o tr×nh lÞch sö qu©n sù.

 

 

 

 

 

 

 

 

Néi dung

 

I - truyÒn thèng vµ nghÖ thuËt ®¸nh giÆc cña tæ tiªn ta

1. §Êt n­íc trong buæi ®Çu lÞch sö

C¸ch ®©y mÊy ngh×n n¨m, tõ khi c¸c Vua Hïng më n­íc V¨n Lang, lÞch sö d©n téc ViÖt Nam b¾t ®Çu thêi ®¹i dùng n­íc vµ gi÷ n­íc. Do yªu cÇu tù vÖ trong chèng giÆc ngo¹i x©m vµ yªu cÇu ®Êu tranh víi thiªn nhiªn ®· t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn sù h×nh thµnh cña nhµ n­íc trong buæi ®Çu lÞch sö.

Nhµ n­íc V¨n Lang lµ nhµ n­íc ®Çu tiªn cña n­íc ta, cã l·nh thæ kh¸ réng vµ vÞ trÝ ®Þa lÝ quan träng, bao gåm vïng B¾c Bé vµ b¾c Trung Bé ngµy nay, n»m trªn ®Çu mèi nh÷ng ®­êng giao th«ng qua b¸n ®¶o §«ng D­¬ng vµ vïng §«ng Nam ¸ víi nÒn v¨n minh s«ng Hång cßn gäi lµ v¨n minh V¨n Lang, mµ ®Ønh cao lµ v¨n ho¸ §«ng S¬n rùc rì, thµnh qu¶ ®¸ng tù hµo cña thêi ®¹i Hïng V­¬ng.

§Õn nöa sau thÕ kØ thø III tr­íc c«ng nguyªn, nh©n sù suy yÕu cña triÒu ®¹i Hïng V­¬ng, Thôc Ph¸n lµ mét thñ lÜnh ng­êi ¢u ViÖt ®· thèng nhÊt hai bé téc L¹c ViÖt vµ ¢u ViÖt, thµnh lËp n­íc ¢u L¹c, dêi ®« tõ L©m Thao vÒ Cæ Loa (Hµ Néi). Nhµ n­íc ¢u L¹c kÕ thõa nhµ n­íc V¨n Lang trªn mäi lÜnh vùc.

Do cã vÞ trÝ ®Þa lÝ thuËn lîi, n­íc ta lu«n bÞ c¸c thÕ lùc ngo¹i x©m l­îc nhßm ngã. Sù xuÊt hiÖn c¸c thÕ lùc thï ®Þch vµ ©m m­u th«n tÝnh më réng l·nh thæ cña chóng lµ nguy c¬ trùc tiÕp ®e do¹ vËn mÖnh ®Êt n­íc ta. Do vËy, yªu cÇu chèng giÆc ngo¹i x©m, b¶o vÖ ®éc lËp vµ cuéc sèng ®· sím xuÊt hiÖn trong lÞch sö d©n téc ta. Ng­êi ViÖt muèn tån t¹i, b¶o vÖ cuéc sèng vµ nÒn v¨n ho¸ cña m×nh chØ cã con ®­êng duy nhÊt lµ ®oµn kÕt ®øng lªn ®¸nh giÆc, gi÷ n­íc.

2. Nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng ®Õn viÖc h×nh thµnh nghÖ thuËt ®¸nh giÆc

a) VÒ ®Þa lÝ: Nhµ n­íc V¨n Lang tr­íc kia, nhµ n­íc ViÖt Nam ngµy nay cã vÞ trÝ chiÕn l­îc quan träng ë khu vùc §«ng Nam ¸ vµ biÓn §«ng, cã hÖ thèng giao th«ng ®­êng bé, ®­êng biÓn, ®­êng s«ng, ®­êng kh«ng, b¶o ®¶m giao l­u trong khu vùc Ch©u ¸ vµ thÕ giíi thuËn lîi. §· tõ l©u, nhiÒu kÎ thï lu«n nhßm ngã, ®e do¹ vµ tiÕn c«ng x©m l­îc. §Ó b¶o vÖ ®Êt n­íc, b¶o vÖ sù tr­êng tån cña d©n téc, cha «ng ta ®· ®oµn kÕt vµ ph¸t huy tèi ®a ­u thÕ cña ®Þa h×nh ®Ó lËp thÕ trËn ®¸nh giÆc.

b) VÒ kinh tÕ: Kinh tÕ n­íc ta lµ tù cung, tù cÊp, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chÝnh, trong ®ã trång trät, ch¨n nu«i lµ chñ yÕu, ngoµi ra c¸c ngµnh nghÒ thñ c«ng vµ luyÖn kim còng ph¸t triÓn rÊt sím… Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, tæ tiªn ta ®· kÕt hîp chÆt chÏ t­ t­ëng dùng n­íc ph¶i ®i ®«i víi gi÷ n­íc, thùc hiÖn nhiÒu kÕ s¸ch nh­ "phó quèc, binh c­êng", "ngô binh ­ n«ng"...TÝch cùc ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ch¨n nu«i ®Ó æn ®Þnh, n©ng cao ®êi sèng, ®ång thêi, ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o, tù t¹o ra vò khÝ ®Ó chèng giÆc ngo¹i x©m, b¶o vÖ Tæ quèc.

c)  VÒ chÝnh trÞ, v¨n ho¸ - x· héi

N­íc ViÖt Nam cã 54 d©n téc anh em cïng chung sèng hoµ thuËn, ®oµn kÕt. Trong qu¸ tr×nh dùng n­íc vµ gi÷ n­íc, d©n téc ta ®· sím x©y dùng ®­îc nhµ n­íc, x¸c ®Þnh chñ quyÒn l·nh thæ, tæ chøc ra qu©n ®éi ®Ó cïng toµn d©n ®¸nh giÆc, x©y dùng ®­îc nÒn v¨n ho¸ mang b¶n s¾c ViÖt Nam (v¨n ho¸ lµng x·) víi tÝnh cè kÕt céng ®ång cao. §Êt n­íc bao gåm lµng, x·, th«n, b¶n vµ cã nhiÒu d©n téc cïng chung sèng. Mçi d©n téc, lµng, x· cã phong tôc, tËp qu¸n riªng, t¹o nªn nÐt ®Æc s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam.

Trong qu¸ tr×nh ®ã, d©n téc ta ®· x©y dùng ®­îc truyÒn thèng : §oµn kÕt, yªu n­íc, th­¬ng nßi, sèng hoµ thuËn, thuû chung; lao ®éng cÇn cï s¸ng t¹o, ®Êu tranh anh dòng kiªn c­êng bÊt khuÊt.

3. C¸c cuéc khëi nghÜa vµ chiÕn tranh chèng x©m l­îc

a) Nh÷ng cuéc chiÕn tranh gi÷ n­íc ®Çu tiªn

+ Cuéc chiÕn tranh gi÷ n­íc ®Çu tiªn lµ cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n TÇn tõ n¨m 214 ®Õn 208 TCN d­íi sù l·nh ®¹o cña vua Hïng vµ Thôc Ph¸n.

+ Sau ®ã lµ cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n ¢u L¹c do An D­¬ng V­¬ng l·nh ®¹o chèng chiÕn tranh x©m l­îc cña TriÖu §µ, tõ n¨m 184 ®Õn 179 tr­íc c«ng nguyªn, nh­ng bÞ thÊt b¹i. Tõ ®©y, ®Êt n­íc ta r¬i vµo th¶m ho¹ h¬n mét ngh×n n¨m bÞ phong kiÕn Trung Hoa ®« hé (thêi k× B¾c thuéc).

b) Nh÷ng cuéc khëi nghÜa vµ chiÕn tranh chèng x©m l­îc giµnh vµ gi÷ ®éc lËp tõ thÕ kØ II TCN ®Õn ®Çu thÕ kØ X

Trong h¬n mét ngh×n n¨m (tõ n¨m 179 tr­íc c«ng nguyªn ®Õn n¨m 938), n­íc ta liªn tôc bÞ c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn ph­¬ng B¾c tõ nhµ TriÖu, nhµ H¸n, nhµ L­¬ng...®Õn nhµ Tuú, nhµ §­êng ®« hé. Trong thêi gian nµy, nh©n d©n ta ®· nªu cao tinh thÇn bÊt khuÊt, kiªn c­êng vµ bÒn bØ, ®Êu tranh b¶o tån, gi÷ g×n, ph¸t huy tinh hoa cña nÒn v¨n ho¸ d©n téc vµ quyÕt ®øng lªn ®Êu tranh giµnh l¹i ®éc lËp d©n téc.

+ Cuéc khëi nghÜa cña hai bµ Tr­ng vµo mïa xu©n n¨m 40 ®· giµnh ®­îc ®éc lËp vµ gi÷ v÷ng trong ba n¨m.

+ Khëi nghÜa chèng Ng« do TriÖu ThÞ Trinh l·nh ®¹o n¨m 248.

+ Khëi nghÜa LÝ B«n n¨m 542 lËt ®æ chÝnh quyÒn cña nhµ L­¬ng, n¨m 544, LÝ B«n lªn ng«i hoµng ®Õ (LÝ Nam §Õ), ®Æt quèc hiÖu lµ V¹n Xu©n.

+ Khëi nghÜa chèng Tuú cña LÝ Tù Tiªn vµ §inh KiÕn n¨m 687.

+ Khëi nghÜa chèng §­êng cña Mai Thóc Loan (Mai H¾c §Õ) n¨m 722.

+ Khëi nghÜa cña Phïng H­ng (Bè C¸i §¹i V­¬ng) n¨m 766 ®Õn 791.

+ Khëi nghÜa chèng §­êng cña D­¬ng Thanh n¨m 819 - 820

+ Kh¸ng chiÕn chèng Nam H¸n cña D­¬ng §×nh NghÖ 930 - 931

+ Kh¸ng chiÕn chèng Nam H¸n do Ng« QuyÒn l·nh ®¹o 938

c) C¸c cuéc kh¸ng chiÕn chèng x©m l­îc tõ thÕ kØ X ®Õn thÕ kØ XVIII

+ Kh¸ng chiÕn chèng qu©n Tèng lÇn 1 n¨m 981 do Lª Hoµn l·nh ®¹o.

+ Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng lÇn thø 2 (1075  1407) cña nhµ LÝ

+ Ba lÇn kh¸ng chiÕn chèng qu©n Nguyªn cña nhµ TrÇn ë thÕ kØ XIII

Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø nhÊt vµo n¨m 1258, qu©n vµ d©n ta ®· ®¸nh th¾ng 3 v¹n qu©n Nguyªn. Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø hai vµo n¨m 1285, qu©n vµ d©n ta ®· ®¸nh th¾ng 60 v¹n qu©n Nguyªn. Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba vµo n¨m 1287 - 1288, qu©n vµ d©n ta ®· ®¸nh th¾ng 50 v¹n qu©n Nguyªn.

+ Kh¸ng chiÕn chèng Minh do Hå Quý Li l·nh ®¹o (1400  1007).

Th¸ng 5/1406, d­íi chiªu bµi "phï TrÇn diÖt Hå", nhµ Minh ®· ®­a qu©n x©m l­îc n­íc ta. Trong t¸c chiÕn, nhµ Hå qu¸ thiªn vÒ phßng thñ, coi ®ã lµ ph­¬ng thøc c¬ b¶n, dÉn ®Õn sai lÇm vÒ chØ ®¹o chiÕn l­îc. MÆt kh¸c, kh«ng ph¸t ®éng ®­îc ®­îc toµn d©n ®¸nh giÆc, tæ chøc ph¶n c«ng chiÕn l­îc kh«ng ®óng thêi c¬, bÞ tæn thÊt nÆng, nªn bÞ thÊt b¹i. §Êt n­íc ta mét lÇn n÷a bÞ phong kiÕn ph­¬ng B¾c ®« hé.

+ Khëi nghÜa Lam S¬n vµ chiÕn tranh gi¶i phãng d©n téc do Lª Lîi, NguyÔn Tr·i l·nh ®¹o. MÆc dï chiÕm ®­îc §¹i ViÖt, nh­ng giÆc Minh kh«ng khuÊt phôc ®­îc d©n téc ta, c¸c cuéc khëi nghÜa cña c¸c tÇng líp nh©n d©n yªu n­íc vÉn liªn tiÕp næ ra, tiªu biÓu lµ khëi nghÜa Lam S¬n. Sau 10 n¨m (1418 - 1427) chiÕn ®Êu bÒn bØ, ngoan c­êng, cuéc khëi nghÜa Lam S¬n ®· ph¸t triÓn thµnh chiÕn tranh gi¶i phãng, hoµn thµnh nhiÖm vô vÎ vang, quÐt s¹ch kÎ thï ra khái bê câi. Th¾ng lîi vÜ ®¹i ®ã chøng tá nghÖ thuËt qu©n sù trong khëi nghÜa, chiÕn tranh gi¶i phãng cña cha «ng ta ®· ®¹t ®Õn ®Ønh cao vµ ®Ó l¹i nhiÒu bµi häc lÞch sö quý gi¸.

+ Khëi nghÜa T©y S¬n vµ c¸c cuéc kh¸ng chiÕn chèng Xiªm 1784-1785, kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m l­îc M·n Thanh 1788 - 1789

Tõ n¨m 1533 ®Õn n¨m 1788 x¶y ra néi chiÕn gi÷a c¸c thÕ lùc, mµ ®iÓn h×nh nhÊt lµ cuéc chiÕn Nam - B¾c triÒu (1533-1592) vµ chiÕn tranh TrÞnh - NguyÔn (1627-1672), ®Êt n­íc bÞ chia c¾t. Trong thêi gian ®ã, cã nhiÒu cuéc khëi nghÜa næ ra vµ khëi nghÜa T©y S¬n giµnh th¾ng lîi. Qu©n T©y S¬n tiÕn c«ng vµo Gia §Þnh, hang æ cuèi cïng cña nhµ NguyÔn  (1783), nhµ NguyÔn ph¶i sèng l­u vong nhê sù gióp ®ì cña vua Xiªm (Th¸i Lan). N¨m 1784-1785, nhµ T©y S¬n tiªu diÖt 5 v¹n qu©n Xiªm vµ tiÕn c«ng ra B¾c (1786), xo¸ bá giíi tuyÕn s«ng Gianh, chÊm døt toµn bé thÓ chÕ "vua Lª, chóa TrÞnh". N¨m 1788, tr­íc nguy c¬ x©m l­îc cña 29 v¹n qu©n M·n Thanh, NguyÔn HuÖ lªn ng«i hoµng ®Õ, lÊy hiÖu lµ Quang Trung vµ thùc hiÖn cuéc hµnh qu©n thÇn tèc tiªu diÖt 29 v¹n qu©n x©m l­îc vµo mïa xu©n KØ DËu 1789.

TiÕp theo lµ triÒu ®¹i cña NguyÔn ¸nh (Gia Long), Minh M¹ng, ThiÖu TrÞ, Tù §øc vµ B¶o §¹i lµ «ng vua cuèi cïng cña nhµ n­íc phong kiÕn ViÖt Nam.

4. NghÖ thuËt ®¸nh giÆc cña «ng cha

Tõ thùc tiÔn chèng giÆc ngo¹i x©m, d©n téc ta ®· h×nh thµnh nghÖ thuËt chiÕn tranh nh©n d©n, toµn d©n ®¸nh giÆc, nghÖ thuËt lÊy nhá th¾ng lín, lÊy Ýt ®Þch nhiÒu, lÊy chÊt l­îng cao th¾ng sè l­îng ®«ng. Trong qu¸ tr×nh ®ã, nghÖ thuËt qu©n sù ViÖt Nam tõng b­íc ph¸t triÓn vµ ®­îc thÓ hiÖn rÊt sinh ®éng trong khëi nghÜa vò trang, chiÕn tranh gi¶i phãng.

a) VÒ t­ t­ëng chØ ®¹o t¸c chiÕn

Cha «ng ta lu«n n¾m v÷ng t­ t­ëng tiÕn c«ng, coi ®ã nh­ mét quy luËt ®Ó giµnh th¾ng lîi trong suèt qu¸ tr×nh chiÕn tranh. T­ t­ëng tiÕn c«ng ®­îc xem nh­ sîi chØ ®á trong ®¸nh gi¸ ®óng kÎ thï, chñ ®éng ®Ò ra kÕ s¸ch ®¸nh, phßng, khÈn tr­¬ng chuÈn bÞ lùc l­îng kh¸ng chiÕn, t×m mäi biÖn ph¸p lµm cho ®Þch suy yÕu, t¹o ra thÕ vµ thêi c¬ cã lîi ®Ó tiÕn hµnh ph¶n c«ng, tiÕn c«ng.

b) VÒ m­u kÕ ®¸nh giÆc

M­u lµ ®Ó lõa ®Þch, ®¸nh vµo chç yÕu, chç s¬ hë, chç Ýt phßng bÞ, lµm cho chóng bÞ ®éng, lóng tóng ®èi phã. KÕ lµ ®Ó ®iÒu ®Þch theo ý ®Þnh cña ta, giµnh quyÒn chñ ®éng, buéc chóng ph¶i ®¸nh theo c¸ch ®¸nh cña ta.

KÕ s¸ch ®¸nh giÆc cña «ng cha ta kh«ng nh÷ng s¸ng t¹o, mµ cßn hÕt søc mÒm dÎo, kh«n khÐo. BiÕt kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a tiÕn c«ng qu©n sù víi binh vËn, ngo¹i giao, t¹o thÕ m¹nh cho ta, biÕt ph¸ thÕ m¹nh cña giÆc, trong ®ã tiÕn c«ng qu©n sù lu«n gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh. Lª Lîi, NguyÔn Tr·i kh«ng nh÷ng giái trong bµy m­u, lËp kÕ ®Ó ®¸nh th¾ng giÆc trªn chiÕn tr­êng, mµ cßn thùc hiÖn "m­u ph¹t c«ng t©m", ®¸nh vµo lßng ng­êi. Sau khi ®¸nh tan ®¹o qu©n viÖn binh do LiÔu Th¨ng chØ huy, ®· v©y chÆt thµnh §«ng Quan, buéc V­¬ng Th«ng ph¶i ®Çu hµng v« ®iÒu kiÖn, nh­ng c¸c «ng ®· cÊp thuyÒn, ngùa vµ l­¬ng th¶o cho hµng binh nhµ Minh vÒ n­íc trong danh dù, ®Ó mu«n ®êi dËp t¾t chiÕn tranh.

¤ng cha ta ®· ph¸t triÓn m­u, kÕ ®¸nh giÆc, biÕn c¶ n­íc thµnh mét chiÕn tr­êng, ®· triÖt ®Ó khoÐt s©u ®iÓm yÕu cña ®Þch lµ t¸c chiÕn ë chiÕn tr­êng xa, tiÕp tÕ khã kh¨n, nªn ®· tËp trung triÖt ph¸ l­¬ng th¶o, hËu cÇn cña ®Þch. Ngoµi thùc hiÖn kÕ "thanh d·", qu©n ®éi nhµ TrÇn tæ chøc lùc l­îng ®ãn ®¸nh c¸c lùc l­îng vËn chuyÓn l­¬ng thùc, hËu cÇn vµ ®¸nh ph¸ kho tµng cña ®Þch. §iÓn h×nh nh­ ®éi qu©n cña TrÇn Kh¸nh D­ ®· tiªu diÖt toµn bé ®oµn thuyÒn l­¬ng cña giÆc do Tr­¬ng V¨n Hæ chØ huy ë bÕn V©n §ån, lµm cho giÆc Nguyªn ë Th¨ng Long v« cïng ho¶ng lo¹n.

c) NghÖ thuËt chiÕn tranh nh©n d©n, thùc hiÖn toµn d©n ®¸nh giÆc

Toµn d©n ®¸nh giÆc lµ mét trong nh÷ng nÐt ®éc ®¸o trong nghÖ thuËt qu©n sù cña tæ tiªn ta, ®­îc thÓ hiÖn c¶ trong khëi nghÜa vµ chiÕn tranh gi¶i phãng. NÐt ®éc ®¸o ®ã xuÊt ph¸t tõ lßng yªu n­íc th­¬ng nßi cña nh©n d©n ta, tõ tÝnh chÊt tù vÖ, chÝnh nghÜa cña c¸c cuéc kh¸ng chiÕn. HÔ kÎ thï ®ông ®Õn n­íc ta, th× "vua t«i ®ång lßng, anh em hoµ môc, c¶ n­íc chung søc, tr¨m hä lµ binh", gi÷ v÷ng quª h­¬ng, b¶o vÖ x· t¾c.

d) NghÖ thuËt lÊy nhá ®¸nh lín, lÊy Ýt ®Þch nhiÒu, lÊy yÕu chèng m¹nh

Chèng l¹i 30 v¹n qu©n Tèng (1077), nhµ LÝ chØ cã kho¶ng 10 v¹n qu©n.

Nhµ TrÇn cã kho¶ng 15 v¹n qu©n, chèng l¹i giÆc Nguyªn - M«ng, lÇn thø 2 lµ 60 v¹n, lÇn 3 lµ kho¶ng 50 v¹n.

Cuéc khëi nghÜa cña Lam S¬n, qu©n sè lóc cao nhÊt cã kho¶ng 10 v¹n, nh­ng ®· ®¸nh th¾ng 80 v¹n qu©n Minh x©m l­îc.

T©y S¬n cã kho¶ng 10 v¹n qu©n, nh­ng ®· ®¸nh th¾ng 29 v¹n qu©n x©m l­îc vµ qu©n b¸n n­íc Lª Chiªu Thèng

e) NghÖ thuËt kÕt hîp ®Êu tranh gi÷a c¸c mÆt trËn qu©n sù, chÝnh trÞ, ngo¹i giao vµ binh vËn

Trong chèng giÆc ngo¹i x©m, «ng cha ta ®· biÕt kÕt hîp chÆt chÏ c¸c mÆt trËn nh»m t¹o ra søc m¹nh tæng hîp ®Ó ®¸nh th¾ng kÎ thï. Mçi mÆt trËn cã vÞ trÝ, t¸c dông kh¸c nhau, nh­ng cïng thèng nhÊt ë môc ®Ých t¹o ra søc m¹nh ®Ó giµnh th¾ng lîi trong chiÕn tranh.

MÆt trËn chÝnh trÞ nh»m cæ vò tinh thÇn yªu n­íc cña nh©n d©n, quy tô søc m¹nh ®¹i ®oµn kÕt d©n téc, lµ c¬ së ®Ó t¹o ra søc m¹nh qu©n sù.

MÆt trËn qu©n sù lµ mÆt trËn quyÕt liÖt nhÊt, thùc hiÖn tiªu diÖt sinh lùc, ph¸ huû ph­¬ng tiÖn chiÕn tranh cña ®Þch, quyÕt ®Þnh th¾ng lîi trùc tiÕp cña chiÕn tranh, t¹o ®µ, t¹o thÕ cho c¸c mÆt trËn kh¸c ph¸t triÓn.

MÆt trËn ngo¹i giao cã vÞ trÝ rÊt quan träng, ®Ò cao tÝnh chÝnh nghÜa cña nh©n d©n ta, ph©n ho¸, c« lËp kÎ thï, t¹o thÕ cã lîi cho cuéc chiÕn. §iÓn h×nh: Lª Lîi, NguyÔn Tr·i ®· më "Héi thÒ §«ng Quan", cÊp ngùa, thuyÒn, l­¬ng th¶o cho hµng binh nhµ Minh vÒ n­íc trong danh dù, ®Ó mu«n ®êi dËp t¾c chiÕn tranh. MÆt trËn binh vËn ®Ó vËn ®éng lµm tan d· hµng ngò cña giÆc, gãp phÇn quan träng ®Ó h¹n chÕ thÊp nhÊt tæn thÊt cña nh©n d©n ta trong chiÕn tranh.

g) VÒ nghÖ thuËt tæ chøc vµ thùc hµnh c¸c trËn ®¸nh lín

 Thêi nhµ LÝ cã phßng ngù s«ng CÇu (Nh­ NguyÖt)

Thêi nhµ TrÇn cã c¸c trËn tËp kÝch Th¨ng Long,  tiÕn c«ng A Lç, Ch­¬ng D­¬ng - Hµm Tö, phôc kÝch B¹ch §»ng ...

  Khëi nghÜa Lam S¬n cã c¸c trËn Trµ L©n, Tèt §éng - Chóc §éng, Chi L¨ng - X­¬ng Giang...

Thêi T©y S¬n cã c¸c trËn R¹ch GÇm - Xoµi Mót, gi¶i phãng Th¨ng Long.

 

II - nghÖ thuËt qu©n sù viÖt nam tõ khi cã ®¶ng l·nh ®¹o

KÕ thõa, ph¸t triÓn nghÖ thuËt ®¸nh giÆc cña tæ tiªn, nghÖ thuËt qu©n sù ViÖt Nam d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn, g¾n liÒn víi th¾ng lîi cña hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèng MÜ.

1. C¬ së h×nh thµnh nghÖ thuËt qu©n sù ViÖt Nam

a) TruyÒn thèng ®¸nh giÆc cña tæ tiªn

Tr¶i qua mÊy ngh×n n¨m chèng giÆc ngo¹i x©m, nghÖ thuËt qu©n sù cña tæ tiªn ®· h×nh thµnh vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn, trë thµnh nh÷ng bµi häc v« gi¸ cho c¸c thÕ hÖ sau. NhiÒu t­ t­ëng qu©n sù kiÖt xuÊt nh­ : "Binh th­ yÕu l­îc", "Hæ tr­íng khu c¬", "B×nh Ng« ®¹i c¸o" ; nh÷ng trËn ®¸nh ®iÓn h×nh nh­ : Nh­ NguyÖt, Chi L¨ng, T©y KÕt, Ngäc Håi, §èng §a...®· ®Ó l¹i nh÷ng kinh nghiÖm quý gi¸. Kinh nghiÖm truyÒn thèng ®ã lµ c¬ së ®Ó toµn §¶ng, toµn d©n, toµn qu©n ta kÕ thõa, vËn dông, ph¸t triÓn trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèng MÜ vµ trong c«ng cuéc b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa.

b)  Chñ nghÜa M¸c- Lªnin vÒ chiÕn tranh, qu©n ®éi vµ b¶o vÖ Tæ quèc

§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lÊy chñ nghÜa M¸c  Lªnin, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµm nÒn t¶ng t­ t­ëng vµ kim chØ nam cho mäi hµnh ®éng. Häc thuyÕt chiÕn tranh, qu©n ®éi, b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa vµ kinh nghiÖm nghÖ thuËt qu©n sù do C.M¸c, Ph.¡ngghen, V.I. Lªnin tæng kÕt, lµ c¬ së ®Ó §¶ng ta vËn dông, ®Þnh ra ®­êng lèi qu©n sù trong khëi nghÜa vò trang, chiÕn tranh gi¶i phãng ë ViÖt Nam.

c) T­ t­ëng qu©n sù Hå ChÝ Minh

T­ t­ëng qu©n sù Hå ChÝ Minh lµ sù tiÕp thu, kÕ thõa truyÒn thèng ®¸nh giÆc cña tæ tiªn, vËn dông lÝ luËn M¸c - Lªnin vÒ qu©n sù, kinh nghiÖm cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi vµo thùc tiÔn c¸ch m¹ng ViÖt Nam, lµ c¬ së cho sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn NghÖ thuËt qu©n sù ViÖt Nam.

Hå ChÝ Minh ®· tõng biªn dÞch "Binh ph¸p T«n Tö", viÕt vÒ "kinh nghiÖm du kÝch Tµu", "du kÝch Nga"..., ph¸t triÓn nguyªn t¾c chiÕn ®Êu tiÕn c«ng, chiÕn ®Êu phßng ngù...qua c¸c thêi k× ®Êu tranh c¸ch m¹ng. Hå ChÝ Minh vµ §¶ng ta ®· ®Ò ra ph­¬ng ch©m chØ ®¹o chiÕn tranh, ph­¬ng thøc t¸c chiÕn chiÕn l­îc, n¾m b¾t ®óng thêi c¬, ®­a chiÕn tranh ViÖt Nam kÕt thóc th¾ng lîi.

2. Néi dung nghÖ thuËt qu©n sù ViÖt Nam tõ khi cã §¶ng l·nh ®¹o

NghÖ thuËt qu©n sù ViÖt Nam gåm ba bé phËn hîp thµnh : ChiÕn l­îc qu©n sù, nghÖ thuËt chiÕn dÞch vµ chiÕn thuËt. Ba bé phËn cña nghÖ thuËt qu©n sù lµ mét thÓ thèng nhÊt cã quan hÖ biÖn chøng chÆt chÏ, thóc ®Èy nhau ph¸t triÓn, trong ®ã chiÕn l­îc qu©n sù ®ãng vai trß chñ ®¹o.

a) ChiÕn l­îc qu©n sù:  Lµ tæng thÓ ph­¬ng ch©m, chÝnh s¸ch vµ m­u l­îc ®­îc ho¹ch ®Þnh ®Ó ng¨n ngõa vµ s½n sµng tiÕn hµnh chiÕn tranh (xung ®ét vò trang) th¾ng lîi; bé phËn hîp thµnh (quan träng nhÊt) cã t¸c dông chñ ®¹o trong nghÖ thuËt qu©n sù [1].

Tõ khi cã §¶ng mµ râ nÐt nhÊt lµ trong hai cuéc KC chèng Ph¸p, chèng MÜ, chiÕn l­îc QS ViÖt Nam ®· thÓ hiÖn c¸c néi dung chñ yÕu sau.

+ X¸c ®Þnh ®óng kÎ thï, ®óng ®èi t­îng t¸c chiÕn

Sau C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945, lóc ®ã xuÊt hiÖn nhiÒu kÎ thï: qu©n ®éi Anh, T­ëng, Ên §é, NhËt vµ qu©n Ph¸p. TÊt c¶ kÎ thï trªn ®Òu cïng chung mét môc ®Ých lµ tiªu diÖt nhµ n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ non trÎ. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, §¶ng ta x¸c ®Þnh kÎ thï nguy hiÓm, trùc tiÕp cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ thùc d©n Ph¸p.

Sau chiÕn th¾ng lÞch sö §iÖn Biªn Phñ, khi ®Õ quèc MÜ kh«ng chÞu kÝ hiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, t¹o cí ¸p ®Æt chñ nghÜa thùc d©n míi ë miÒn Nam ViÖt Nam, ngay tõ th¸ng 9/ 1954, §¶ng ta ®· nhËn ®Þnh, ®Õ quèc MÜ ®ang dÇn trë thµnh kÎ thï trùc tiÕp, nguy hiÓm cña nh©n d©n ViÖt Nam, Lµo, C¨mpuchia.

+ §¸nh gi¸ ®óng kÎ thï

Víi Ph¸p, §¶ng ta ®· ph©n tÝch: "Lùc l­îng cña Ph¸p nh­ mÆt trêi lóc hoµng h«n, hèng h¸ch l¾m nh­ng ®· gÇn t¾t nghØ"[1]. §èi víi §Õ quèc MÜ, §¶ng ta ®¸nh gi¸ vµ ®­a ra nhËn ®Þnh "MÜ giµu nh­ng kh«ng m¹nh", ®©y lµ mét t­ duy chÝnh x¸c, khoa häc cña thêi ®¹i trong thêi ®iÓm lÞch sö.

+ Më ®Çu vµ kÕt thóc chiÕn tranh ®óng lóc:

Më ®Çu chiÕn tranh: Trong hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèng MÜ, chóng ta më ®Çu chiÕn tranh ®Òu vµo nh÷ng thêi ®iÓm tho¶ m·n mäi ®iÒu kiÖn cña lÞch sö, do ®ã cã søc l«i cuèn toµn d©n téc vµ cã søc thuyÕt phôc trªn tr­êng quèc tÕ. Trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, më ®Çu chiÕn tranh vµo ngµy 19/12/1946. Trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ, §¶ng ta ®· chän ®óng thêi ®iÓm sau n¨m 1960, chuyÓn tõ khëi nghÜa tõng phÇn lªn chiÕn tranh c¸ch m¹ng, c¸ch m¹ng miÒn Nam ®· cã b­íc tr­ëng thµnh, ®©y lµ thêi ®iÓm sau ®ång khëi vµ kh«ng cho MÜ t¹o cí ph¸ ho¹i c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c.

KÕt thóc chiÕn tranh: Trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chóng ta chän thêi ®iÓm sau khi giµnh th¾ng lîi ë chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ. Trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ, ta chän thêi ®iÓm, kÕt thóc th¾ng lîi chiÕn dÞch Hå ChÝ Minh lÞch sö. T¹i c¸c thêi ®iÓm ®ã, thÕ vµ lùc c¸ch m¹ng ®Òu m¹nh, cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó quyÕt ®Þnh kÕt thóc chiÕn tranh, tù quyÕt ®Þnh vËn mÖnh cña ®Êt n­íc, mµ kh«ng phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng kh¸ch quan.

+ Ph­¬ng ch©m tiÕn hµnh chiÕn tranh

§Ó chèng l¹i nh÷ng kÎ thï x©m l­îc cã søc m¹nh h¬n ta nhiÒu lÇn vÒ kinh tÕ, qu©n sù, §¶ng ta chØ ®¹o tiÕn hµnh chiÕn tranh nh©n d©n, thùc hiÖn toµn d©n ®¸nh giÆc, ®¸nh giÆc toµn diÖn trªn trªn tÊt c¶ c¸c mÆt trËn qu©n sù, chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, ngo¹i giao..., trong ®ã, mÆt trËn qu©n sù gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh nhÊt. §¶ng ta chØ ®¹o tiÕn hµnh chiÕn tranh víi tinh thÇn "tù lùc c¸nh sinh, ®¸nh l©u dµi, dùa vµo søc m×nh lµ chÝnh", nh­ng kh¸ng chiÕn l©u dµi kh«ng ®ång nghÜa víi kÐo dµi v« thêi h¹n, mµ ph¶i biÕt lùa chän thêi ®iÓm ®Ó kÕt thóc chiÕn tranh cµng sím cµng tèt.

+ Ph­¬ng thøc tiÕn hµnh chiÕn tranh

Cuéc chiÕn tranh chèng qu©n x©m l­îc n­íc ta lµ chiÕn tranh c¸ch m¹ng, chÝnh nghÜa vµ tù vÖ. Do ®ã, §¶ng ta chØ ®¹o: ph­¬ng thøc tiÕn hµnh chiÕn tranh lµ chiÕn tranh nh©n d©n kÕt hîp gi÷a ®Þa ph­¬ng víi c¸c binh ®oµn chñ lùc, kÕt hîp chÆt chÏ tiÕn c«ng ®Þch b»ng hai lùc l­îng chÝnh trÞ, qu©n sù; b»ng ba mòi gi¸p c«ng qu©n sù, chÝnh trÞ, binh vËn; trªn c¶ ba vïng chiÕn l­îc: rõng nói, n«ng th«n ®ång b»ng vµ ®« thÞ, lµm cho ®Þch bÞ ®éng, lóng tóng trong ®èi phã, dÉn ®Õn sai lÇm vµ thÊt b¹i.

b) NghÖ thuËt chiÕn dÞch:

"NghÖ thuËt chiÕn dÞch, lÝ luËn vµ thùc tiÔn chuÈn bÞ, th­c hµnh chiÕn dÞch vµ c¸c ho¹t ®éng t¸c chiÕn t­¬ng ®­¬ng; bé phËn hîp thµnh cña nghÖ thuËt qu©n sù, kh©u nèi liÒn gi÷a chiÕn l­îc qu©n sù vµ chiÕn thuËt."[1]

ChiÕn dÞch h×nh thµnh trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, ®­îc ®¸nh dÊu b»ng chiÕn dÞch ViÖt B¾c - Thu §«ng 1947. Trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, ta ®· tiÕn hµnh h¬n 40 chiÕn dÞch ë c¸c quy m« kh¸c nhau vµ h¬n 50 chiÕn dÞch trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ. Sù h×nh thµnh chiÕn dÞch vµ ph¸t triÓn cña nghÖ thuËt chiÕn dÞch, bé phËn hîp thµnh cña nghÖ thuËt qu©n sù ViÖt Nam lµ toµn diÖn, tËp trung nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu sau.

+ Lo¹i h×nh chiÕn dÞch

ChiÕn dÞch tiÕn c«ng. ChiÕn dÞch ph¶n c«ng. ChiÕn dÞch phßng ngù. ChiÕn dÞch phßng kh«ng. ChiÕn dÞch tiÕn c«ng tæng hîp Khu 8.

+ Quy m«, ®Þa bµn chiÕn dÞch

Trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèng MÜ, quy m« chiÕn dÞch ®­îc ph¸t triÓn c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng : Nh÷ng ngµy ®Çu kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, quy m« chiÕn dÞch cña ta cßn nhá bÐ, lùc l­îng tham gia tõ 1®Õn 3 trung ®oµn, vò khÝ, trang bÞ chiÕn ®Êu th« s¬. §Õn cuèi cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, trong chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ, lùc l­îng tham gia ®· lªn 5 ®¹i ®oµn cïng nhiÒu lùc l­îng kh¸c. Trong kh¸ng chiÕn chiÕn chèng MÜ, giai ®o¹n ®Çu lùc l­îng chØ cã tõ 1 ®Õn 2 trung ®oµn, sau ®ã ph¸t triÓn ®Õn s­ ®oµn. §Õn cuèi cuéc kh¸ng chiÕn, ®Æc biÖt lµ chiÕn dÞch Hå ChÝ Minh, lùc l­îng bé binh lµ 5 qu©n ®oµn vµ nhiÒu binh chñng, qu©n chñng kh¸c, phèi hîp chÆt chÏ víi næi dËy cña quÇn chóng.

Trong hai cuéc kh¸ng chiÕn, ë nh÷ng giai ®o¹n ®Çu, c¸c chiÕn dÞch diÔn ra chñ yÕu ë ®Þa h×nh rõng nói, nh­ng giai ®o¹n cuèi ®· diÔn ra trªn tÊt c¶ ®Þa h×nh ®Ó nhanh chãng kÕt thóc chiÕn tranh.

+ NghÖ thuËt chiÕn dÞch mµ träng t©m lµ c¸ch ®¸nh

Thêi k× ®Çu, do so s¸nh lùc l­îng gi÷a ta vµ ®Þch rÊt chªnh lÖch, bé ®éi ta míi cã kinh nghiÖm chiÕn ®Êu nh÷ng trËn ®¸nh ®¬n lÎ, ch­a cã kinh nghiÖm t¸c chiÕn ë quy m« chiÕn dÞch. Tõ chiÕn dÞch ViÖt B¾c 1947 ®Õn chiÕn dÞch Biªn giíi 1950 vµ ®Æc biÖt lµ chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ, nghÖ thuËt chiÕn dÞch ®· h×nh thµnh ph¸t triÓn vµ tõng b­íc hoµn thiÖn nh­: §Ò ra môc ®Ých CZ ®óng; chän lo¹i h×nh CZ ®óng; x¸c ®Þnh ph­¬ng ch©m chiÕn dÞch ®óng; nghÖ thuËt lùa chän ®Þa bµn, khu vùc (h­íng) t¸c chiÕn chñ yÕu; nghÖ thuËt chän KV (h­íng) tiÕn c«ng chñ yÕu; nghÖ thuËt chuÈn bÞ thÕ trËn chiÕn dÞch; nghÖ thuËt tËp trung ­u thÕ lùc l­îng b¶o ®¶m ®¸nh ch¾c th¾ng trËn më mµn chiÕn dÞch; nghÖ thuËt xö trÝ chÝnh x¸c c¸c t×nh huèng trong t¸c chiÕn chiÕn dÞch; nghÖ thuËt kÕt hîp tiÕn c«ng víi næi dËy... §Æc biÖt lµ nghÖ thuËt vËn dông c¸ch ®¸nh chiÕn dÞch (§¸nh ®iÓm, diÖt viÖn; thùc hµnh v©y h·m kÕt hîp víi ®ét ph¸, kÕt hîp ®¸nh chÝnh diÖn víi c¸c mòi thäc s©u, luån s©u, t¹o thÕ chia c¾t ®Þch; kÕt hîp c¸c ®ît ®¸nh lín, ®¸nh võa vµ th­êng xuyªn v©y lÊn, ngµy cµng siÕt chÆt vßng v©y, t¹o thêi c¬ thùc hµnh tæng c«ng kÝch tiªu diÖt toµn bé qu©n ®Þch; kÕt hîp PN, ng¨n chÆn víi c¬ ®éng tiÕn c«ng; lÇn l­ît tiªu diÖt tõng s­ ®oµn ®Þch, ®¸nh chiÕm tõng môc tiªu CZ, tiÕn tíi tiªu diÖt vµ lµm tan gi· toµn bé qu©n ®Þch; ®ång lo¹t tiªu diÖt c¸c s­ ®oµn ®Þch PN vßng ngoµi, ®ång thêi thäc s©u ®¸nh chiÕm môc tiªu chñ yÕu bªn trong)

c) ChiÕn thuËt: "ChiÕn thuËt lµ lÝ luËn vµ thùc tiÔn vÒ tæ chøc vµ thùc hµnh trËn chiÕn ®Êu cña ph©n ®éi, binh ®éi, binh ®oµn LLVT, bé phËn hîp thµnh cña NTQS ViÖt Nam"[1].

ChiÕn thuËt h×nh thµnh, ph¸t triÓn g¾n liÒn víi lÞch sö x©y dùng, chiÕn ®Êu vµ tr­ëng thµnh cña qu©n ®éi ta. Sù ph¸t triÓn ®ã lµ kÕt qu¶ cña sù chØ ®¹o chiÕn l­îc, chiÕn dÞch, nghÖ thuËt tæ chøc vµ thùc hµnh c¸c trËn chiÕn ®Êu cña bé ®éi ta tr­íc mét ®èi t­îng ®Þch, ®Þa h×nh cô thÓ. Néi dung cña chiÕn thuËt ®­îc thÓ hiÖn :

    + VËn dông c¸c h×nh thøc chiÕn thuËt vµo c¸c trËn chiÕn ®Êu

Giai ®o¹n ®Çu t­ t­ëng t¸c chiÕn cña bé ®éi ta lµ "qu¸n triÖt t­ t­ëng tiÕn c«ng, triÖt ®Ó dïng du kÝch chiÕn, vËn ®éng chiÕn ®Ó tiªu diÖt ®Þch". ChiÕn thuËt th­êng vËn dông lµ tËp kÝch, phôc kÝch, vËn ®éng tiÕn c«ng. Khi bé ®éi ta ®· tr­ëng thµnh, kh«ng nh÷ng ®¸nh giái vËn ®éng chiÕn (®¸nh ®Þch ngoµi c«ng sù), mµ tõng b­íc vËn dông c«ng kiªn chiÕn (®¸nh ®Þch trong c«ng sù) vµ phßng ngù (phßng ngù Qu¶ng TrÞ n¨m 1972, phßng ngù Th­îng §øc n¨m 1974...). Ngoµi ra, c¸c ®¬n vÞ cßn vËn dông c¸c h×nh thøc chiÕn thuËt truy kÝch, ®¸nh ®Þch ®æ bé ®­êng kh«ng.

+ Quy m« lùc l­îng tham gia trong c¸c trËn chiÕn ®Êu

Giai ®o¹n ®Çu cña hai cuéc kh¸ng chiÕn, quy m« lùc l­îng chñ yÕu cÊp b,c,d; thµnh phÇn tham gia chñ yÕu trong biªn chÕ vµ ®­îc t¨ng c­êng mét sè ho¶ lùc nh­ nh­ sóng cèi 82mm, DKZ...C¸c giai ®o¹n sau, quy m« lùc l­îng tham gia c¸c trËn chiÕn ®Êu ngµy cµng lín, ®· cã nhiÒu trËn ®¸nh hiÖp ®ång binh chñng gi÷a bé binh, xe t¨ng, ph¸o binh, phßng kh«ng.... HiÖp ®ång chiÕn ®Êu gi÷a c¸c lùc l­îng bé ®éi chñ lùc, bé ®éi ®Þa ph­¬ng vµ d©n qu©n tù vÖ ngµy cµng nhiÒu.

+ C¸ch ®¸nh: Néi dung c¸ch ®¸nh trong tõng h×nh thøc chiÕn thuËt ph¸t triÓn tõ c¸ch ®¸nh cña lùc l­îng bé binh lµ chñ yÕu ®Õn c¸ch ®¸nh hiÖp ®ång binh chñng. C¸ch ®¸nh cña ta thÓ hiÖn tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng tiÕn c«ng, b¸m th¾t l­ng ®Þch, chia ®Þch ra mµ ®¸nh, trãi ®Þch l¹i mµ diÖt. KÕt hîp chÆt chÏ gi÷a hµnh ®éng tiÕn c«ng vµ phßng ngù cña ba thø qu©n ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô cña cÊp trªn giao.

 

III - vËn dông mét sè bµi häc kinh nghiÖm vÒ nghÖ thuËt qu©n sù vµo sù nghiÖp b¶o vÖ tæ quèc trong thêi kú míi vµ tr¸ch nhiÖm cña sinh viªn

1. Qu¸n triÖt t­ t­ëng tÝch cùc tiÕn c«ng

Trong lÞch sö chiÕn tranh gi÷ n­íc, nghÖ thuËt qu©n sù cña cha «ng ta tr­íc ®©y lu«n nhÊn m¹nh t­ t­ëng tÝch cùc, chñ ®éng tiÕn c«ng ®Þch. Ngµy nay, víi søc m¹nh cña c¶ n­íc ®¸nh giÆc d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nghÖ thuËt qu©n sù cña ta cµng cã ®iÒu kiÖn ph¸t huy mÆt m¹nh cña m×nh, khoÐt s©u chç yÕu cña ®Þch ®Ó "kiªn quyÕt kh«ng ngõng thÕ tiÕn c«ng", tiÕn c«ng ®Þch vµo ®óng thêi c¬, ®Þa ®iÓm thÝch hîp.

Ngµy nay, kÎ thï cña ®Êt n­íc ta lµ chñ nghÜa ®Õ quèc vµ c¸c thÕ lùc thï ®Þch, cã ­u thÕ vÒ tiÒm lùc kinh tÕ, qu©n sù, khoa häc c«ng nghÖ m¹nh, nh­ng do tiÕn hµnh chiÕn tranh x©m l­îc, phi nghÜa, nªn chóng sÏ béc lé nhiÒu s¬ hë. Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ ®óng m¹nh, yÕu cña ®Þch vµ ta, chóng ta ph¶i biÕt ph¸t huy søc m¹nh cña mäi lùc l­îng, vËn dông linh ho¹t mäi h×nh thøc vµ quy m« t¸c chiÕn, mäi c¸ch ®¸nh, míi cã thÓ tiÕn c«ng ®Þch mét c¸ch liªn tôc mäi lóc, mäi n¬i. Kh«ng chØ tiÕn c«ng trªn mÆt trËn qu©n sù, mµ ph¶i tiÕn c«ng toµn diÖn trªn mäi mÆt trËn, ®Æc biÖt lµ mÆt trËn chÝnh trÞ, binh vËn, thùc hiÖn "m­u ph¹t c«ng t©m", ®¸nh vµo lßng ng­êi, gãp phÇn thay ®æi côc diÖn chiÕn tranh.

2.  NghÖ thuËt qu©n sù toµn d©n ®¸nh giÆc

Trong chiÕn tranh b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa, nghÖ thuËt qu©n sù chØ ®¹o mäi ho¹t ®éng t¸c chiÕn cña lùc l­îng vò trang vµ nh©n d©n. Trong ho¹t ®éng t¸c chiÕn cña c¸c lùc l­îng vò trang, kÕt hîp ®¸nh ph©n t¸n víi ®¸nh tËp trung, kÕt hîp ®¸nh nhá, ®¸nh võa vµ ®¸nh lín. Cã kÕt hîp ®¸nh ph©n t¸n, réng kh¾p cña lùc l­îng vò trang ®Þa ph­¬ng víi ®¸nh tËp trung cña lùc l­îng c¬ ®éng, kÕt hîp ®¸nh nhá, ®¸nh võa, ®¸nh lín míi ph¸t huy ®­îc uy lùc cña mäi vò khÝ tõ th« s¬ ®Õn hiÖn ®¹i, lµm cho binh lùc cña ®Þch bÞ ph©n t¸n, dµn máng, khiÕn cho chóng ®«ng mµ ho¸ Ýt, m¹nh mµ ho¸ yÕu vµ lu«n bÞ ®éng ®èi phã; trªn c¬ së ®ã, thùc hiÖn nh÷ng ®ßn ®¸nh quyÕt ®Þnh, t¹o sù thay ®æi trªn chiÕn tr­êng cã lîi cho ta.

3. NghÖ thuËt t¹o søc m¹nh tæng hîp b»ng lùc, thÕ, thêi vµ m­u kÕ

NghÖ thuËt qu©n sù cña ta ph¶i biÕt kÕt hîp chÆt chÏ c¸c yÕu tè: lùc l­îng, thÕ trËn, thêi c¬ vµ m­u trÝ, s¸ng t¹o, ®ång thêi cßn ph¶i biÕt ®¸nh gi¸ ®óng vµ triÖt ®Ó khai th¸c c¸c yÕu tè "thiªn thêi, ®Þa lîi, nh©n hoµ". §ã lµ nghÖ thuËt n¾m b¾t vµ ph¸t huy søc m¹nh cña thêi ®¹i, ph¸t huy tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh cña ®Êt n­íc, con ng­êi ViÖt Nam, trong ®ã, cÇn ®Æc biÖt chó träng "nh©n hoµ". ChØ cã kÕt hîp chÆt chÏ lùc, thÕ, thêi, m­u vµ c¸c yÕu tè kh¸c, ta míi cã thÓ t¹o ra søc m¹nh tæng hîp, ®¸nh th¾ng kÎ thï cã kinh tÕ, qu©n sù m¹nh khi chóng liÒu lÜnh x©m l­îc n­íc ta.

4. Qu¸n triÖt t­ t­ëng lÊy Ýt ®¸nh nhiÒu, biÕt tËp trung ­u thÕ lùc l­îng cÇn thiÕt ®Ó ®¸nh th¾ng ®Þch

Trong lÞch sö dùng n­íc vµ gi÷ n­íc cña d©n téc, «ng cha ta lu«n ph¶i chèng l¹i kÎ thï x©m l­îc lín h¬n nhiÒu lÇn. §øng tr­íc thùc tÕ ®ã, «ng cha ta ®· s¸ng t¹o ra nghÖ thuËt "lÊy Ýt ®Þch nhiÒu", nh­ng biÕt tËp trung ­u thÕ lùc l­îng trong nh÷ng thêi ®iÓm quan träng ®Ó ®¸nh th¾ng qu©n x©m l­îc. Ngµy nay, vËn dông t­ t­ëng lÊy Ýt ®¸nh nhiÒu, ta ph¶i ph¶i ph¸t huy ®­îc kh¶ n¨ng ®¸nh giÆc cña toµn d©n, cña c¶ ba thø qu©n, t¹o ra søc m¹nh tæng hîp h¬n ®Þch ®Ó ®¸nh th¾ng ®Þch trong mäi t×nh thÕ.

5. KÕt hîp tiªu hao, tiªu diÖt ®Þch víi b¶o vÖ v÷ng ch¾c c¸c môc tiªu

Môc ®Ých chung nhÊt cña mäi ho¹t ®éng t¸c chiÕn trong chiÕn tranh b¶o vÖ Tæ quèc lµ tiªu diÖt lùc l­îng ®Þch ph¶i ®i ®«i víi b¶o vÖ v÷ng ch¾c môc tiªu. Muèn giµnh th¾ng lîi triÖt ®Ó trong chiÕn tranh, chóng ta ph¶i kÕt hîp ®¸nh tiªu hao víi ®¸nh tiªu diÖt lín qu©n ®Þch. §¸nh tiªu hao réng r·i b»ng ®¸nh nhá, ®¸nh võa cña chiÕn tranh nh©n d©n ®Þa ph­¬ng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho t¸c chiÕn tËp trung cña chiÕn tranh b»ng c¸c binh ®oµn chñ lùc, thùc hiÖn ®¸nh lín, tiªu diÖt lín qu©n ®Þch. §i ®«i víi tiªu hao, tiªu diÖt lùc l­îng cña ®Þch, ph¶i b¶o vÖ v÷ng ch¾c môc tiªu cña ta, lµ vÊn ®Ò cã tÝnh quy luËt cña ta trong chiÕn tranh nh©n d©n b¶o vÖ Tæ quèc.

 

 

 

 

 

 

KÕt luËn

Nghiªn cøu nghÖ thuËt qu©n sù cña c¸c thÕ hÖ «ng cha, chóng ta cã quyÒn tù hµo vÒ tinh thÇn dòng c¶m, ý chÝ kiªn c­êng trong chèng giÆc ngo¹i x©m ®Ó b¶o vÖ sù tån vong cña ®Êt n­íc. Ngµy nay, ®Êt n­íc ®ang ®Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu quan träng. Nh­ng kÎ thï cßn ®ã, chóng ®ang t×m mäi thñ ®o¹n ®Ó xo¸ bá chÕ ®é x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta. Do vËy, tr¸ch nhiÖm cña sinh viªn rÊt nÆng nÒ ®èi víi x©y dung vµ b¶o vÖ Tæ quèc. Tr­íc hÕt, mçi sinh viªn cÇn ph¸t huy tinh thÇn tù lùc, v­ît quan khã kh¨n ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô häc tËp, ®Æc biÖt lµ kh«ng ngõng båi ®¾p lßng yªu quª h­¬ng, ®Êt n­íc. MÆt kh¸c, ph¶i phÊn ®Êu, tu d­ìng ®Ó trë thµnh nh÷ng c«ng d©n tèt, s·n sµng lµm nhiÖm vô khi Tæ quèc cÇn.

C©u hái «n tËp

1. Ph©n tÝch truyÒn thèng vµ nghÖ thuËt ®¸nh giÆc cña Tæ tiªn ?

2. Tr×nh bµy nh÷ng néi dung c¬ b¶n nghÖ thuËt qu©n sù ViÖt Nam tõ khi cã §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam l·nh ®¹o ?

 

 

 

 

 

 

[1] Bé quèc phßng, Tõ ®iÓn B¸ch khoa Qu©n sù ViÖt Nam, Nxb Q§ND, Hµ Néi, 2004, tr.213

[1] Gi¸o tr×nh LÞch sö qu©n sù, Nxb Q§ND, Hµ Néi 1997, TËp 3, Trang 65

[1] Bé quèc phßng, Tõ ®iÓn B¸ch khoa Qu©n  sù  ViÖt Nam, Nxb Q§ND, Hµ Néi, 2004, tr.153

[1] Bé quèc phßng, Tõ ®iÓn B¸ch khoa Qu©n sù ViÖt Nam, Nxb Q§ND, Hµ Néi, 2004, tr.217