giai phap quan li lop chu nhiem

1. MỞ ĐẦU.

  1.1. Lí do chon đề tài.

     Những ai đã từng có thời gian ngồi trên ghế nhà trường đều lưu lại trong kí ức của mình ít nhiều hình ảnh về thầy cô giáo chủ nhiệm. Chính yếu tố này cho thấy vai trò của giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng trong công tác dạy học và giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường. Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt cho nhà trường để quản lí toàn diện một lớp học, có những ảnh hưởng to lớn đến quá trình rèn luyện đạo đức , hình thành nhân cách của học sinh ở mọi cấp học. Cấp THCS là cấp học có tính bản lề nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đức, trí, thể, mĩ và các kĩ năng cơ bản khác, góp phần tạo nên nét đẹp riêng cho mỗi con người, đó là nền tảng cho sự phát triển nhân cách thế hệ trẻ. Vì vậy bậc THCS phải có đội ngũ thầy cô giáo làm giáo viên chủ nhiệm luôn có lòng yêu nghề, yêu người, được trang bị đầy đủ về nhận thức, các kĩ năng cần thiết trong công tác giáo dục học sinh và năng lực sư phạm tốt.

      Ở những trường THCS vùng khó khăn, vai trò của giáo viên chủ nhiệm đối với lớp học và từng học sinh càng đặc biệt quan trọng. Để quản lí giáo dục học sinh là một công việc vất vả,  GVCN cần đầu tư nhiều tâm lực, luôn tận tụy với nghề, với học sinh. Tuy nhiên phương pháp và kĩ năng có lẽ không một giáo viên nào khẳng định rằng mình rất vững trong phương pháp và kĩ năng quản lí giáo dục học sing lớp chủ nhiệm. Để làm được điều đó ngay từ bây giờ giáo viên nói chung và GVCN nói riêng cần giáo dục hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh một cách toàn diện(đức, trí, thể, mĩ...) giúp các em có khả năng sáng tạo, có ham muốn, hoài bão khát vọng đem tài và lực của mình cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Hơn thế nữa rất cần có sự đồng quy của ba môi trường giáo dục ( Nhà trường - Gia đình - Xã hội) mối tương quan này đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện nhân cách cho học sinh.

 Chính tầm quan trọng của nó cho nên trong điều 93, luật giáo dục năm 2005 đã khẳng định “Nhà trường có trách nhiệm chủ động phối hợp với gia đình và xã hội để thực hiện mục tiêu và nguyên lý giáo dục”.

  GVCN đóng vai trò quan trọng trở thành nhịp cầu nối giữa gia đình và nhà trường nhằm hình thành và phát triển nhân cách cho các em, đặc biệt nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo của nhà trường góp phần vào việc phát triển nền kinh tế tri thức ở Việt Nam.

 Sau gần 15 năm công tác, bên cạnh chuyên môn tôi đã được BGH phân công làm công tác kiêm nhiệm - công tác chủ nhiệm trong 5 năm liên tục từ năm học (2007- 2008 cho đến nặm học 2017- 2018) trong thời gian qua bản thân tôi luôn tự bồi dưỡng nghiệp vụ nhằm “đổi mới phương pháp quản lý lớp học bằng biện pháp giáo dục tích cực”  Bản thân tôi nhận thấy vị trí và vai trò của GVCN trong quá trình quản lý giáo dục học sinh tại trường THCS Phạm Hồng Thái, bên cạnh những mặt tích cực vẫn còn những hạn chế cần khắc phục trong công tác quản lí giáo dục học sinh để từ đó phát triển nhân cách các em một cách toàn diện. Đây là vấn đề cấp bách để tôi viết đề tài: “Giải pháp quản lý giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm bằng các biện pháp giáo dục tích cực tại trường THCS Phạm Hồng Thái”.

1.2 Mục đích, nhiệm vụ

1.2.1. Mục đích nghiên cứu

  Qua một thời gian tìm hiểu tôi xác định được những mục đích nghiên cứu sau:

 Công tác quản lý giáo dục học sinh đóng vai trò quan trọng nhằm phát triển và hình thành nhân cách các em một cách toàn diện. Từ đó tạo tiền đề cho việc hình thành phát triển kỹ năng sống và làm việc cho thế hệ tương lai. Bởi mỗi biện pháp giáo dục tích cực có tác động đến quá trình hình thành phát triển của trẻ mang tính nhân văn và phù hợp với tình hình phát triển hiện nay. Đồng thời nhằm mục đích xây dựng môi trường sư phạm thân thiện phát huy tính tích cực của học sinh như mục tiêu của phong trào thi đua “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.

 1.2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu:

 Sau khi khảo sát tình hình thực tế “Giải pháp quản lý giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm bằng biện pháp giáo dục tích cực tại trường THCS Phạm Hồng Thái” tôi nhận thấy cần phải có những nhiệm vụ sau:

 - Tìm hiểu cơ sở lý luận một cách có hệ thống.

 - Tìm hiểu thực trạng và phân tích thực trạng có ảnh hưởng đến nhân cách và phát triển tư duy của học sinh. Một số tình huống gặp phải trong quá trình chủ nhiệm lớp.

 - Xây dựng giải pháp quản lý giáo dục học học sinh lớp chủ nhiệm tại trường THCS Phạm Hồng Thái.

 -  Đưa ra giải pháp tối ưu về việc phối hợp giữa nhà trường và gia đình, quản lý giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm tại trường THCS Phạm Hồng Thái năm học 2017-2018.

 - Kiến nghị với cấp trên về công tác quản lý giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm bằng các biện pháp kỉ luật tích cực.

1.3 ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:

 - Đề tài này tôi tiến hành nghiên cứu tại trường THCS Phạm Hồng Thái tại ba lớp đó là lớp 7C, 8C, 7E từ năm 2015-2018 bằng các biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực.

 - Vì thời gian có hạn nên tôi chỉ tiến hành nghiên cứu học sinh tại lớp 7C (năm học 2015-2016) lớp 8C (năm học 2016-2017) , lớp 7E (năm học 2017-2018) là đối tượng trọng tâm của sáng kiến kinh nghiệm “Giải pháp quản lý giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm bằng biện pháp giáo dục ki luật tích cực” tại trường THCS Phạm Hồng Thái – Xã EaPô – Huyện Cư Jút – tỉnh Đăk Nông”

1.4 Phương pháp nghiên cứu

   Phương pháp sử dụng tài liệu và số liệu làm cơ sở lý luận tìm ra giải pháp quản lý giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm.

   Phương pháp tìm hiểu, phân tích khách quan hóa vấn đề và thống nhất những giải pháp tích cực trong việc quản lý giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm.

  Phương pháp điều tra khảo sát thực tế.

1.5 Giới hạn của đề tài

 Mặc dù về công tác tại trường THCS Phạm Hồng Thái từ năm 2002 đến nay, được BGH phân công chuyên môn giảng dạy tôi còn làm công tác kiêm nhiệm - công tác chủ nhiệm nhưng mãi đến năm 2015 tôi mới bắt đầu áp dụng đề tài của mình vào thực tiễn.

     Trong quá trình thực hiện tôi đã nhận thấy tính khả thi của đề tài này nên đã mạnh dạn viết SKKN nhằm đóng góp ý tưởng giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm nhằm “ Quản lí  giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm bằng các biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực” đồng thời tạo mối quan hệ giữa ba môi trường giáo dục ( Gia đình – Nhà trường – Xã hội). , rất mong ý kiến đóng góp của quý thầy cô để tôi có thể làm tốt hơn. Đồng thời qua đề tài này tôi xin cảm ơn tới BGH trường THCS Phạm Hồng Thái, Phòng GD& ĐT huyện Cư Jut, Sở GD&ĐT tỉnh Đăk Nông đã tạo điều kiện để những GVCN có thể đóng góp một phần công sức của mình vào sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ .

 Tôi xin chân thành cảm ơn!

2 . NỘI DUNG

2.1 Cơ sở lí luận

 Trong môi trường giáo dục giữa nhà trường và gia đình thì GVCN đóng vai trò quan trọng giúp giáo dục, hình thành và phát triển nhân cách học sinh một cách toàn diện trong trường THCS nói chung và trường THCS Phạm Hồng Thái nói riêng. Bên cạnh đó rất cần sự phối hợp giữa“nhà trường - gia đình - xã hội”. Đặc biệt là vai trò liên lạc thường xuyên giữa nhà trường và gia đình là hết sức cần thiết, góp phần giúp nhà trường, gia đình định hướng tìm ra biện pháp giáo dục đúng và phù hợp với đối tượng học sinh.

 Để trở thành người giáo viên đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm tốt đòi hỏi người GV ấy phải yêu thương học sinh như những đứa con của mình. GVCN cần tìm hiểu nắm vững học sinh trong lớp về mọi mặt để có biện pháp quản lý giáo dục sát với từng đối tượng học sinh nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của các em.

 Kết hợp với các tổ chức, BGH nhà trường, hội cha mẹ học sinh, tổ chức Đoàn TN - Đội TNTP Hồ Chí Minh và gia đình nhằm thống nhất biện pháp và kế hoạch giáo dục học sinh trong lớp để các em phát huy ý thức làm chủ, tích cực tự giác và chủ động trong các hoạt động.

 Công tác quản lý giáo dục học sinh đặc biệt là học sinh cá biệt và học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn cần được quan tâm hơn, làm được điều đó GVCN cần phải thường xuyên nghiên cứu ứng dụng những tiến bộ trong giáo dục nhằm quản l

ý giáo dục học sinh để năm bắt được tâm lý của các em một cách có hiệu quả.

 Đối với giáo viên công tác kiêm nhiệm (công tác chủ nhiệm) có lẽ từ trước đến nay không có tài liệu nào định nghĩa rõ “thế nào là công tác chủ nhiệm và quy trình làm công tác chủ nhiệm như thế nào?”. Mà trong ngành giáo dục chúng ta ngầm quy định với nhau công tác chủ nhiệm trên lớp là hệ thống kế hoạch xuyên suốt toàn bộ trong năm học bằng nghiệp vụ sư phạm, bằng cái tâm của người thầy đưa ra những giải pháp phù hợp để định hướng, hướng dẫn, tổ chức học sinh tổ chức thực hiện kế hoạch ấy một cách tốt nhất.

 Trong những thập kỉ gần đây, Đảng và Nhà nước đang tập trung phát triển ngành giáo dục bằng cách đổi mới phương pháp quản lý giáo dục học sinh nên công tác chủ nhiệm ngày càng được quan tâm và có những đòi hỏi cao hơn.

 Qua thực tế làm công tác chủ nhiệm lớp và cùng trao đổi, thảo luận với đồng nghiệp, được sự quan tâm tâm chỉ đạo sát sao của nhà trường, các ban ngành đoàn thể và Hội cha mẹ học sinh, bản thân mỗi GVCN càng ý thức sâu sắc hơn tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm.

 Tôi thiết nghĩ công tác chủ nhiệm không phải mới bởi nó là hoạt động thường xuyên của GVCN khi quản lý và giáo dục học sinh. Những điều mà tôi luôn trăn trở đó là phải tìm ra giải pháp tối ưu nhằm nâng cao kết quả quản lý học sinh lớp chủ nhiệm tại trường THCS Phạm Hồng Thái nói chung và học sinh lớp chủ nhiệm nói riêng.

2.2/ Thực trạng và phân tích thực trạng

2.2.1. Thực trạng

 Dạy học là một quá trình truyền thụ và lĩnh hội kiến thức theo những quy luật và nguyên tắc sư phạm nhất định. Tuy nhiên quá trình dạy học đòi hỏi sự linh hoạt và sáng tạo vì đối tượng giáo dục là những con người có tư duy, tình cảm, chịu nhiều tác động của xã hội trên nhiều phương diện. Tùy vào điều kiện thực tế và môi trường giáo dục, cho nên GVCN cần phải có những giải pháp quản lý giáo dục phù hợp để giáo dục các em trở thành “Con

ngoan trò giỏi, đội viên tốt, xứng đáng cháu ngoan Bác Hồ” là con người biết sống, biết làm theo đúng nghĩa.

 Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng của tư tưởng Nho giáo, ngoài những điểm tích cực của tư tưởng Nho giáo có những sự hạn chế như; thừa nhận sự độc đoán, gia trưởng, “Trọng nam khinh nữ” là nguyên nhân gây ra bạo lực học đường như câu thành ngữ “yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi”. Trong báo cáo đánh giá thực hiện quyền trẻ em được đưa ra tại phiên họp lần thứ 32 của Ủy ban bảo vệ quyền trẻ em đã bày tỏ lo ngại rằng “Trẻ em Việt Nam còn chịu hình thức bạo lực đối xử tàn tệ bao gồm; lạm dụng và thờ ơ”

 Nhờ sự quan tâm của Đảng mà ngành giáo dục đã có những khởi sắc, phát huy được sức mạnh tổng hợp và huy động được nguồn lực trong xã hội tham gia ngày càng tích cực vào sự nghiệp giáo dục đào tạo. Tuy nhiên vẫn còn nguyên nhân chủ quan và khách quan trong việc phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội còn nhiều hạn chế chưa dáp ứng được nhu cầu về nguồn lực cho sư nghiệp CNH - HĐH đất nước.

 * Nguyên nhân chủ quan:

    Đối tượng giáo dục là những con người đang trong quá trình phát triển: sinh động, biến đổi hằng ngày. Nhà giáo dục nổi tiếng Xukhômlinxki đã từng nói: “ Muốn giáo dục con người về mọi mặt thì trước tiên cần phải hiểu con người về mọi mặt” có nghĩa là giáo dục con người phải tác động đến tâm lí người học vì:

    Thứ nhất: Sự khác biệt về mặt sinh học của con người. Con người khác nhau về giới tính, lứa tuổi, những đặc điểm riêng của cơ thể, kiểu hoạt động thần kinh.

    Thứ hai: Con người khác nhau về hoàn cảnh sống, điều kiện hoạt động giáo dục.

 - Đối với các em đang độ tuổi phát triển về tâm sinh lý luôn có cảm giác mình là người lớn dẫn đến tâm lí hiếu thắng muốn thi gan đọ sức gây gổ. Trạng thái nhanh chóng thay đổi “ buồn rầu vu vơ, cáu giận bột phát, vui buồn lẫn lộn.” Bên cạnh ấy các em ham tìm tòi khám phá những cái mới nên việc tiếp thu nền văn hóa phương tây du nhập vào Việt Nam khá nhanh, một số em a dua đua đòi học theo, sao nhãng việc học hành.

 - Bản thân các em ham chơi không chú ý đến bài học nên dễ hổng kiến thức, học kém sinh ra chán nản.

* Nguyên nhân khách quan:

 - Hầu hết các em học sinh trên địa bàn xã Eapô đều theo cha mẹ từ miền Bắc vào đây để làm kinh tế cho nên một số em là lao động chính làm công việc nặng nhọc trong gia đình. Các em không có thời gian học tập, giao lưu. Nhiều phụ huynh đi làm ăn xa gửi con lại cho ông bà chăm sóc, có em mồ côi cả cha lẫn mẹ không có điểm tựa cả về vật chất lẫn tinh thần.

 - Vẫn còn phụ huynh mang nặng tư tưởng “Trọng nam khinh nữ” hơn thế xã EaPô chiếm hơn 70% dân tộc thiểu số ( Tày, Thái, Nùng, Dao, Mường ...)  nên một số em ở nhà lập gia đình “nạn tảo hôn ngày càng gia tăng”.

  Thực trạng này là những nguyên nhân dẫn đến tình trạng một bộ phận học sinh xuống cấp về đạo đức, lệch lạc về lối sống, tham gia vào các tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật làm tổn thương về tâm lý của trẻ...vv... nếu không giải quyết được vấn đề sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường ảnh hưởng đến bản thân các em gia đình nhà trường và xã hội.

 2.2.2/ Phân tích thực trạng:

   Trường THCS Phạm Hồng Thái được thành lập năm 1996, cách trung tâm huyện lỵ 17 Km và cách trung tâm thị xã Gia Nghĩa tỉnh Đăk Nông hơn 100 km. Nằm trên địa bàn xã EaPô, huyện Cư Jút, tỉnh Đăk Nông, kinh tế địa phương phát triển còn chậm. Đa số người dân là đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 70%, chủ yếu là người Tày, Nùng, Thái... phong tục tập quán lạc hậu, trình độ dân trí chưa cao, địa bàn xã rộng các hộ gia đình nằm rải rác không theo cụm dân cư nên vấn đề đi lại của các em cũng ảnh hưởng rất nhiều đến việc quản lý giáo dục đạo đức

    * Thuận lợi:

 - Được sự quan tâm của BGH nhà trường và các tổ chức đoàn thể, Hội cha mẹ học sinh và chính quyền địa phương cùng sự đồng thuận của tất cả giáo viên trong nhà trường tao điều kiện thuận lợi cho các em ngày càng phát triển vươn lên.

 - Đa số giáo viên đều trẻ, khỏe, nhiệt tình trong công tác chuyên môn, vững vàng trong công tác chủ nhiệm. Trình độ đạt 98 % trên chuẩn.

 - Rất nhiều em học sinh ngoan, lễ phép, có ý thức vươn lên trong học tập với mục đích học để biêt, để sống và làm người, góp phần xây dựng quê hương.

 * Khó khăn:

Bên cạnh những thuận lợi, bản thân tôi làm công tác chủ nhiệm nhận thấy còn gặp những khó khăn sau:

 - Đối với xã hội:

 + Hiện nay trong xã hội vẫn còn không ít những quan niệm “cần có những biện pháp cứng rắn để giáo dục trẻ ”  hay “ Thương cho roi cho vọt” , đó là biện pháp tốt nhất sẽ giúp trẻ tiến bộ và trưởng thành. Chính những quan niệm này góp một phần không nhỏ vào vấn nạn “ Bạo lực học đường”

 - Đối với giáo viên:

 + Đại bộ phận giáo viên còn phải đương đầu với nhiều vấn đề trong cuộc sống đời thường nên dễ bị căng thẳng, dễ phát sinh cáu gắt khi đối mặt với những vấn đề của lớp học, thái độ không hợp tác của phụ huynh khi các em học sinh vi phạm nội quy. Bên cạnh đó một bộ phận giáo viên chưa tâm huyết với nghề, thiếu kinh nghiệm giảng dạy, xử lý các tình huống xảy ra trong lớp chưa thấu đáo, chưa dứt điểm.

 - Đối với học sinh:

 + Xã Eapô về điều kiện kinh tế người dân còn gặp nhiều khó khăn, chủ yếu trồng cây lương thực ngắn ngày cho nên thu mùa xong là họ lại kiếm việc làm ở những địa phương khác.

 + Địa bàn xã rộng, các hộ gia đình ở rải rác không tập trung, giao thông đi lại khó khăn nên việc quản lý HS và chất lượng học tập của các em bị ảnh hưởng rất lớn.

 + Một số gia đình vẫn còn ảnh hưởng phong tục tập quán lạc hậu như; (tảo hôn, trọng nam khinh nữ...).

 + Hoàn cảnh gia đình khó khăn (bố mẹ ốm đau, rượu chè, cờ bạc, ly hôn, neo người, mồ côi...)

 + Bản thân học sinh học kém, nhận thức hạn chế, mải chơi, đua đòi, nghỉ học.

 + Thiếu sự quan tâm của gia đình, phó mặc con cái cho nhà trường, xã hội.

 + Một số em là lao động chính trong nhà.

-> Từ những thực trạng trên đã dẫn đến những hậu quả khôn lường ảnh hưởng trực tiếp đến các em, nhà trường, gia đình và xã hội ( mất trật tự an ninh tại địa phương)

2.3/ CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ GIÁO DỤC HỌC SINH LỚP CHỦ NHIỆM BẰNG CÁC BIỆN PHÁP KỈ LUẬT TÍCH CỰC:

  Giải pháp quản lý giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm bằng các biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực mà tôi đã áp dụng trong  những năm học, từ năm 2015 đến 2017.

  - Một là; Tước bỏ hoạt động yêu thích cho đến khi khắc phục được lỗi.

  - Hai là: Tạm dừng việc học tập để học sinh tự kiểm điểm bản thân với mục đích giúp học sinh thoát ra khỏi trạng thái căng thẳng không thể kiềm chế bản thân tạo điều kiện cho học sinh bình tĩnh trở lại.

   - Ba là: Yêu cầu viết báo cáo hằng ngày với mục đích là để học sinh nhận biết được những lỗi thường xuyên mắc phải và tạo cho các em cơ hội điều chỉnh.

   Lưu ý: Không nên phạt học sinh bằng cách giao thêm bài tập, hoặc nhiệm vụ lao động cho học sinh sẽ khiến các em nghĩ rằng học tập hay lao động là sự trừng phạt.

- Bốn là: Phát huy vai trò của tập thể thân thiện, các mối quan hệ gắn bó, chia sẻ, thiện chí, tạo điều kiện để các em tham gia vào các hoạt động đa dạng của lớp để các em được trải nghiệm các cảm xúc tích cực.

- Năm là: Phối kết hợp với phụ huynh về vấn đề của các em để cùng phối hợp, hỗ trợ. Trong những trường hợp đó tình yêu thương sự động viên của cha mẹ, thầy cô sẽ có sức thuyết phục giúp các em phát triển những suy nghĩ tích cực nhằm khắc phục được tâm trạng căng thẳng.

    Chú ý: Giáo dục tích cực là giáo dục dựa trên nguyên tắc vì lợi ích tốt nhất của học sinh, mang tính phòng ngừa tôn trọng trẻ, không làm tổn thương đến thể xác , tâm hồn các em, có sự thỏa thuận giữa giáo viên và học sinh và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí của học sinh.

Bảng so sánh giáo dục tích cực và tiêu cực đối với học sinh

 Để làm dược điều đó cần

2.3.1/  Phối kết hợp giữa nhà trường - gia đình - hội cha mẹ học sinh:

 a. Đối với nhà trường:

 - Thường xuyên theo dõi các hoạt động phong trào của Đoàn TN - Đội TNTP Hồ Chí Minh nhằm định hướng giáo dục tư tưởng cho các em.

 - Trong buổi họp phụ huynh đầu năm cần đưa ra những chỉ tiêu và biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực với học sinh về nề nếp, học tập để phụ huynh biết nhắc nhở con em mình.