MODULE 15: Các yếu tố ảnh hưởng tới thực hiện kế hoạch dạy học
Câu 1: Phân tích các yếu tố liên quan đến chương trình, tài liệu, phương tiện dạy học ảnh hưởng tới thực hiện kế hoạch dạy học.
Trả lời
Ảnh hưởng của chương trình đến thực hiện kế hoạch dạy
Chương trình dạy học là do Nhà nước ban hành trong đó quy định một cách cụ thể: vị trí mục đích môn học, phạm vĩ và hệ thong nội dung môn học, sổ tiết dành cho môn học nói chung cũng như từng phần, từng chương, từng bài nói riêng.
Cấu trúc chương trình dạy học của từng bộ môn ở trường THCS gồm:
- Mục tiêu môn học. Ngoài trình bày vị trí môn học dể giúp GV thấy rõ ý nghĩa tầm quan trọng của môn học, phần này còn trình bày các mục tiêu cần đạt được.
- Nội dung môn học bao gồm các phần, chương, bài đề mục.
- Phân phối thời gian cho các phần, chương, bài, đề mục, ở đây cũng quy định số tiết ôn tập, kiểm tra.
- Giải thích chương trình và hướng dẫn thực hiện chương trình trong phần này thường nêu lên những điều cần lưu ý về nội dung, phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức dạy học và cách kiểm tra, đánh giá.
- Ý nghĩa của chương trình dạy học:
Chương trình dạy học là công cụ chủ yếu để Nhà nước lãnh đạo và giám sát công tác dạy học của nhà trường thông qua các cơ quan quản lí giáo dục. Nó cũng là căn cứ để GV dựa vào đó mà tiến hành tổ chức công tác dạy học, lập kế hoạch giảng dạy và tiến hành tổ chức công tác dạy học của mình.
Giáo viên THCS cần nghiên cứu, nắm vững chương trình môn học mà mình phụ trách, đồng thời cũng cần hiểu, nghiên cứu chương trình các môn có liên quan để thiết lập đuợc mối quan hệ liên môn trong quá trình dạy học, qua đó giúp HS dễ dàng có bức tranh chung về thế giới và tạo cho họ có quan điểm phức hợp hệ thống cũng như có tư duy linh hoạt, mềm dẻo khi học các môn học.
Ảnh hưởng của tài liệu đến thực hiện kế hoạch dạy
Tài liệu dạy học ở trường THCS gồm có sách giáo khoa (SGK) và các tài liệu dạy học khác. SGK dùng cho các trường phổ thông nói chung và trường THCS nói riêng cũng do nhà nước quy định, SGK là sách được viết một cách đặc biệt cho HS mà trong đó toàn bộ tài liệu chương trình được trình bày một cách tỉ mỉ, tuần tự, liên tục.
Chương trình dạy học chỉ quy định phạm vi tài liệu dạy học của các môn học, còn nhiệm vụ của SGK là:
- Phải trình bày những nội dung của từng bộ môn một cách rõ ràng cụ thể, chi tiết và theo cấu trúc của nó. Trình bày nội dung cơ bản những thông tin cần thiết, vừa sức đối với HS và theo một hệ thống chặt chẽ.
- Có chức năng chủ yếu là giúp HS lĩnh hội, củng cố, đào sâu những tri thức tiếp thu được trên lớp, phát triển năng lực trí tuệ và có tác dụng giáo dục họ.
- Giúp GV xác định nội dung và lựa chọn phương pháp, phương tiện dạy học, tổ chức tốt công tác dạy học của mình.
Ảnh hưởng của phương tiện dạy học đến thực hiện kế hoạch dạy
Trong quá trình dạy học có sự tham gia của yếu tố vật chất hay phi vật chất đồng vai trò tác động làm cho quá trình dạy học diễn ra thuận lợi và đạt hiệu quả; đó là phương tiện dạy học (PTDH). Vậy, PTDH là các sự vật, hiện tượng (vật chất hay phi vật chất) được GV và HS sử dụng trong quá trình dạy học như những điều kiện hay công cụ trung gian tác động vào đối dạy học với chức năng khơi dậy – dẫn truyền và làm tăng sức mạnh của những tác động mà GV và HS thực hiện trên đối tượng dạy học.
Với cách hiểu khái niệm PTDH như vậy, khi xem xét một sự vật hay một hiện tượng nào đó có là PTDH, ta phải đặt nó trong mối liên hệ với một quá trình dạy học cụ thể.
PTDH tác động tích cực đến quá trình nhận thức của HS nhằm đạt được mục đích học tập. Rộng hơn, PTDH còn làm phong phú, mở rộng kinh nghiệm cảm tính của HS, làm nổi rõ cái chung, cái bản chất của những trường hợp cụ thể, từ đó giúp cho HS nhanh chóng hình thành và nắm vững tri thức cần truyền thụ.
Trong quá trình dạy học, hoạt động của HS là hoạt động nhận thức. GV có vai trò là nguồn cung cấp thông tin, tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả, điều chỉnh tiến trình dạy học và qua đó không ngừng giáo dục HS.
Chức năng của PTDH nằm ở
nguon VI OLET
