Giáo án cả năm

Hoạt động của GV & HS

Nội dung

Gv yêu cầu hs đọc thông tin SGK thảo luận nhóm trả lời câu hỏi

? Xoài có giá trị dinh dưỡng không ? Vì sao?

? Quả xoài có giá trị như thế nào?

- Hs thảo luận nhóm câu hỏi

- Đại diện nhóm trình bày. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung

- Gv nhận xét và chốt kiến thức

I. Giá trị  dinh dưỡng của quả xoài

 - Là loại cây ăn quả nhiệt đới có chứa đường, các Vitamin và khoán chất, axits hưu cơ

- Quả ăn tươi, nước giải khát đóng hộp, hoa làm thuốc và lấy mật nuôi ong …

Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh của cây xoài

Gv yêu cầu hs đọc thông tin SGK thảo luận nhóm trả lời câu hỏi

? Để trồng được xoài ta cần hiểu biết cơ bản về cây xoài?

? Qua quan sát thực tế hãy cho biết đặc điểm thực vật của cây xoài?

? Thân cây xoài có đặc điểm gì?

? Hoa xoài mọc ở đâu?

? Cây xoài có những yêu cầu về ngoại cảnh như thế nào?

? Tại sao cây xoài cần phải có mùa khô?

? Cây xoài thích hợp với loại đất nào?

- Gv nhận xét và chốt kiến thức

II. Đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh

1. Đặc điểm thực vật

- Là loại cây thân gỗ, có bộ rễ ăn sâu nên có khả năng chịu hạn tốt.

- Phần lớn rễ tập chung ở lớp đất mặt.

- Hoa mọc thành từng chùm ở đầu ngọn cành gồm có hoa đực và hoa lưỡng tính.

2. Yêu cầu ngoại cảnh

- Nhiệt độ thích hợp: 24 - 260C.

- Lượng mưa trung bình: 1000-1200 mm/năm. Cây xoài cần có mùa khô để giúp phân hoá mầm hoa.

- Độ ẩm không khí từ 80 - 90%.

- Ánh sáng: Cần đủ ánh sáng.

- Đất: Trồng được trên nhiều loại đất trừ đất sét, thích hợp với đất phù sa ven sông, đất có độ pH từ 5,5 - 6,5.

Hoạt động 3: Tìm hiểu kỹ thuật trồng và chăm sóc cây xoài

GV giới thiệu một số giống xoài trồng phổ biến.

Gv : Yêu cầu Hs đọc thông tin SGK trả lời câu hỏi

? Hãy kể tên các giống xoài mà em biết ngoài thực tế ?

? Hãy cho biết đối với cây xoài thì nhân giống cây bằng phương pháp nào là tốt nhất ?

? Hãy cho biết vào thời điểm nào tiến hành trồng cây xoài là tốt nhất ?

III. Kỹ thuật trồng và chăm sóc

1. Một số giống xoài : (SGK)

 Xoài cát, xoài thơm, xoài tượng, xoài bưởi, xoài Thanh Ca …

2. Nhân giống cây

  Phổ biến là phương pháp gieo hạt và ghép mắt, ghép cành.

3. Trồng cây

a. Thời vụ trồng:

- MB: Vụ xuân: tháng 2 - tháng 4.

? Khoảng cách trồng như thế nào là hợp lý ?

? Khi đào hố bón phân lót cần chú ý điều gì ?

? Hãy kể tên các công việc chăm sóc cây ăn quả nói chung ?

? Bón phân thúc tập chung vào những thời gian nào ?

Gv : Phân tích cho học sinh các biện pháp chăm sóc cây ăn quả

? Hãy kể tên một số loại sâu, bệnh thường gặp ở cây xoài ?

- Gv nhận xét và chốt kiến thức

- MN: Đầu mùa mưa: Tháng 4 -  5.

b. Khoảng cách trồng:

  10x10 (m) 12m x12 m hoặc 14m x14 m

c. Đào hố bón phân lót:

   - Đk 80 cm- 90 cm sâu 50- 60 cm

   - Bón 20- 30kg phân hưu cơ + 1kg lân/ hố

4. Chăm sóc

- Làm cỏ, vun xới: Diệt cỏ dại, mất nơi ẩn náu của sâu bệnh hại, làm đất tơi xốp.

- Bón phân thúc: Tập chung vào 2 thời kỳ

+ Trước khi ra hoa.

+ Cây sau thu hoạch.

- Tưới nước.

- Tạo hình, sửa cành.

- Phòng trừ sâu, bệnh.

Hoạt động 4: Tìm hiểu công việc thu hoạch, bảo quản, chế biến

Gv yêu cầu hs đọc thông tin SGK thảo luận nhóm trả lời câu hỏi

? Khi nào ta có thể thu hoạch quả hợp lý nhất ?

? Dùng cách nào để thu hoạch quả ?

? Hãy nêu cách bảo  quản quả ở gia đình em ?

? Ngoài ra còn có phương án bảo quản nào tốt hơn không ?

- Gv nhận xét và chốt kiến thức

IV. Thu hoạch, bảo quản, chế biến

1. Thu hoạch

- Cây trồng bằng cách gieo hạt thì 4 năm thu quả, cây trồng bằng phương pháp ghép thì sau 3 năm.

- Khi thấy quả có vỏ màu vàng da cam, có mùi thơm.

2. Bảo quản:

Để quả nơi khô ráo thoáng mát, nhiệt độ thấp để đưa quả đến nơi tiêu thụ hoặc chế biến.

Hoạt động của GV & HS

Nội dung

Gv yêu cầu hs đọc thông tin SGK thảo luận nhóm trả lời câu hỏi

? Hãy mô tả quả chôm chôm ?

? Quả chôm chôm có giá trị như thế nào?

- GV tổng kết các ý kiến của HS, nhận xét và chốt kết luận.

I. Giá trị  dinh dưỡng của quả chôm chôm

 - Là loại cây ăn quả nhiệt đới có chứa đường, các Vitamin và khoán chất.

- Quả ăn tươi, chế biến thành xiro hoặc đóng hộp.

Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh của cây chôm chôm

Gv yêu cầu hs đọc thông tin SGK thảo luận nhóm trả lời câu hỏi

? Qua quan sát thực tế hãy cho biết đặc điểm thực vật của cây chôm chôm?

? Thân cây chôm chôm có đặc điểm gì?

? Hoa chôm chôm mọc ở đâu?

? Cây Chôm chôm có những yêu cầu về ngoại cảnh như thế nào?

? Cây chôm chôm thích hợp với loại đất nào?

II. Đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh

1. Đặc điểm thực vật

- Cây có tán lá rộng.

- Hoa mọc thành từng chùm ở đầu ngọn cành gồm có hoa đực, hoa cái và hoa lưỡng tính. Tỉ lệ các loại hoa trên một cây thay đổi theo từng mùa.

  2. Yêu cầu ngoại cảnh

    - Cây chôm chôm thích hợp với điều kiện nóng ẩm. Nhiệt độ thích hợp: 20 – 300C.

    - Lượng mưa hàng năm khoảng 2000 mm/năm. Phân phối đều trong năm

    - Ánh sáng: Cần ánh sáng cho nên những quả mọc ở ngoài tán có màu đỏ đẹp hơn quả ở trong tán cây.

    - Đất: Trồng được trên nhiều loại đất, nhưng đất thịt pha cát là thích hợp nhất. Độ pH từ 4,5 - 6,5.

Hoạt động 3: Tìm hiểu kỹ thuật trồng và chăm sóc cây chôm chôm:

- GV giới thiệu một số giống chôm chôm trồng phổ biến.

Gv yêu cầu hs đọc thông tin SGK thảo luận nhóm trả lời câu hỏi

? Hãy cho biết đối với cây Chôm chôm thì nhân giống cây bằng phương pháp nào là tốt nhất ?

? Hãy cho biết vào thời điểm nào tiến hành trồng cây chôm chôm là tốt nhất ?

? Vùng nào có thể trồng cây chôm chôm ?

? Khoảng cách trồng như thế nào là hợp lý ?

? Khi đào hố bón phân lót cần chú ý điều gì ?

III. Kỹ thuật trồng và chăm sóc

1. Một số giống chôm chôm: (SGK)

Chôm chôm Java, chôm chôm ta, chôm chôm nhãn, chôm chôm Xiêm. . .

2. Nhân giống cây:

Phổ biến là phương pháp gieo hạt, chiết và ghép trong đó ghép là phổ biến hơn cả.

3. Trồng cây

a. Thời vụ trồng:

- MN: Đầu mùa mưa: Tháng 4 – tháng 5.

 b. Khoảng cách trồng:

   8 x 8 m hoặc 10 x 10 m

c. Đào hố bón phân lót:

  -  60 x60 x60 cm hoặc 100 x100 x

? Hãy kể tên các công việc chăm sóc cây ăn quả nói chung ?

? Bón phân thúc tập chung vào những thời gian nào ?

? Hãy kể tên một số loại sâu, bệnh thường gặp ở cây chôm chôm ?

- GV nhận xét và chốt kết luận.

100cm

  - Bón lót bằng phân hưu cơ hoặc phân hóa học

  4. Chăm sóc

- Làm cỏ, vun xới: Diệt cỏ dại, mất nơi ẩn náu của sâu bệnh hại, làm đất tơi xốp.

- Bón phân thúc:

+ Sau khi hái quả và tỉa cành: Phân hữu cơ và phân hoá học.

+ Đón trước khi hoa nở: Phân đạm và kali. + Nuôi quả: Chất vi lượng và  chất tăng đậu quả.

- Tưới nước.

- Tạo hình, sửa cành.

- Phòng trừ sâu, bệnh.

Hoạt động 4: Tìm hiểu công việc thu hoạch, bảo quản, chế biến:

Gv yêu cầu hs đọc thông tin SGK thảo luận nhóm trả lời câu hỏi

? Khi nào ta có thể thu hoạch quả hợp lý nhất ?

? Dùng cách nào để thu hoạch quả ?

- Giáo viên giới thiệu cách bảo quản cho học sinh tham khảo.

IV. Thu hoạch, bảo quản, chế biến

  1. Thu hoạch

- Do quả chín rải rác nên thu hoạch nhiều lần.

- Khi thấy vỏ quả có màu vàng hoặc đỏ vàng thì tiến hành thu hoạch.

  2. Bảo quản

Đựng trong túi ni long ở nhiệt độ 10­­0C có thể giữ được 10 đến 12 ngày mà chất lượng quả không thay đổi.

        - Kính lúp cầm tay có độ phóng đại 20 lần.

        - Khay đựng mẫu sâu và bộ phận cây bị sâu hại.

        - Mẫu sâu hại và bộ phận cây bị sâu hại.

- Panh kẹp.

- Thước dây.

Hoạt động của GV & HS

Nội dung

- GV giới thiệu các dụng cụ và vật liệu cần thiết cho bài thực hành

- Học sinh đưa ra các mẫu vật chuẩn bị cho bài thực hành.

- GV nêu mục tiêu bài thực hành.

I. DỤNG CỤ VÀ VẬT LIỆU:

  - Kính lúp cầm tay có độ phóng đại 20 lần.

  - Khay đựng mẫu sâu và bộ phận cây bị sâu hại.

  - Mẫu sâu hại và bộ phận cây bị sâu hại.

  - Panh kẹp.

  - Thước dây.

Hoạt động 2: Tìm hiểu quy trình thực hành.

- Cho Hs quan sát quy trình trong SGK.

- Gv : Làm các thao tác cho HS quan sát.

- Phân công vị trí cho các nhóm làm thực hành.

- Phát dụng cụ và vật liệu cho các nhóm.

- Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm.

- Cho các nhóm làm thực hành theo nội dung đã hướng dẫn và ghi kết quả vào bản 8/SGK.

II. QUY TRÌNH THỰC HÀNH:

B1 : Quan sát, ghi chép các đặc điểm hình thái của sâu.

B2 : Ghi các nhận xét sau khi quan sát.

Hoạt động 3 : Thực hành

- Cho học sinh quan sát hình dáng thực tế kết hợp với H24/SGK

 ? Hãy cho biết hình dáng, màu sắc, kích thước của sâu ?

? Sâu phá hại bằng cách nào ?

? Cây khi bị phá có hiện tượng gì ?

Gv : Cho học sinh quan sát H25/SGK

? Hãy cho biết hình dáng, màu sắc, kích thước của sâu ?

? Sâu phá hại bằng cách nào ?

? Cây khi bị phá có hiện tượng gì ?

? Dơi phá hại bằng cách nào ?

? Cây khi bị phá có hiện tượng gì ?

III. THỰC HÀNH:

Bước 1 : Quan sát và ghi chép các đặc điểm  hình thái của  sâu hại :

1. Bọ xít hại nhãn, vải:

  - Con trưởng thành có màu nâu, đẻ trứng thành ổ dưới mặt lá, con trưởng thành và con sâu non hút nhựa ở các mầm non và mầm hoa

  - Cây bị phá có hiện tượng mép lá bị héo và cháy khô, lá chết vàng, quả non bị rụng.

2. Sâu đục qủa nhãn, vải, xoài,          chôm chôm:

  - Con trưởng thành nhỏ có hai râu dài, cánh nhỏ, lông mép cánh dưới dài, ở cánh trên chỉ có lông ở đầu cánh. Sâu non màu trắng ngà.

  - Quả bị đục làm giảm chất lượng, rụng.

3. Dơi hại vải nhãn :

  Còn có tên là con Rốc giống con dơi nhưng to hơn gấp 3 - 4 lần. Ban ngày ẩn

? Hãy cho biết hình dáng, màu sắc, kích thước của sâu ?

? Sâu phá hại bằng cách nào ?

? Cây khi bị phá có hiện tượng gì ?

Gv : Cho học sinh quan sát hình dáng thực tế kết hợp với H27/SGK

? Hãy cho biết hình dáng, màu sắc, kích thước của sâu ?

? Sâu phá hại bằng cách nào ?

? Cây khi bị phá có hiện tượng gì ?

? Hãy cho biết hình dáng, màu sắc, kích thước của sâu ?

- Sâu phá hại bằng cách nào ?

- Cây khi bị phá có hiện tượng gì ?

Gv : Cho học sinh quan sát hình dáng thực tế kết hợp với H29/SGK

? Hãy cho biết hình dáng, màu sắc, kích thước của sâu ?

? Sâu phá hại bằng cách nào ?

? Cây khi bị phá có hiện tượng gì ?

- GV tổng kết các ý kiến của HS, nhận xét và chốt kết luận.

nấp ban đêm ra ăn quả. Dơi thường tập chung thành từng đàn nên mức độ phá hại tương đối lớn.

4. Rầy xanh (Rầy nhảy) hại xoài :

  - Rầy nhỏ hình nêm dài 3 – 5mm. Có màu xanh đến xanh nâu, đen

  - Đẻ trứng ở cuống chùm hoa và bên trong gân lá, mô lá non.

5. Sâu vẽ bùa hại cây ăn quả có múi :

  - Con trưởng thành (bướm) nhỏ màu vàng nhạt có ánh bạc. Cánh trước có hình lá nhọn, lông mép dài, ở góc đầu cánh có chấm đen.

  - Sâu non mới nở có màu xanh nhạt rồi chuyển dần sang màu xanh vàng.

6. Sâu xanh hại cây ăn quả có múi :

  - Sâu trưởng thành thân to, cánh rộng màu đen. Trên cánh có 6 vệt đỏ vàng.

  - Sâu non màu nâu sẫm rồi chuyển dần màu xanh.

7. Sâu đục thân, đục cành hại cây ăn quả có múi:

  - Con trưởng thành là loại xén tóc màu nâu, sâu non màu trắng ngà, đục phá thân cây và cành lớn. Con cái đẻ trứng vào nách lá và ngọn cành.

  - Sâu phá hại mạnh vào tháng 5, 6.

          - Kính lúp cầm tay có độ phóng đại 20 lần.

          - Khay đựng mẫu bệnh hại và bộ phận cây bị bệnh hại.

          - Mẫu bệnh hại và bộ phận cây bị bệnh hại.

- Panh kẹp.

- Thước dây.

- Kính hiển vi.

Hoạt động của GV & HS

Nội dung

- GV giới thiệu các dụng cụ và vật liệu cần thiết cho bài thực hành

- Học sinh đưa ra các mẫu vật chuẩn bị cho bài thực hành.

- GV nêu mục tiêu bài thực hành.

- Ghi chép và đưa ra được nhận xét sau quan sát.

- Đảm bảo vệ sinh,  an toàn trong giờ học.

I. DỤNG CỤ VÀ VẬT LIỆU:

- Kính lúp có độ phóng đại 20 lần.

- Khay đựng mẫu bệnh hại và bộ phận cây bị bệnh hại.

- Mẫu bệnh và bộ phận cây bị bệnh hại.

- Panh kẹp.

- Thước dây.

- Kính hiển vi.

Hoạt động 2: Tìm hiểu quy trình thực hành.

PP: quan sát, làm mẫu

- Cho Hs quan sát quy trình trong SGK.

- Gv : Làm thao tác cho Hs quan sát.

- Phân công vị trí cho các nhóm làm thực hành.

- Phát dụng cụ cho các nhóm.

- Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm.

II. QUY TRÌNH THỰC HÀNH:

B1 : Quan sát, ghi chép các triệu chứng của bệnh hại.

B2 : Ghi các nhận xét sau khi quan sát.

Hoạt động 3: TH : Quan sát và ghi chép các triệu chứng của bệnh hại

PP: quan sát, thực hành

Gv: Cho các nhóm làm thực hành theo nội dung đã hướng dẫn.

Hs: Thực hành

Gv:  Thường xuyên kiểm tra và hướng dẫn các nhóm.

Gv: Cho học sinh quan sát hình dạng thực tế kết hợp với H30/SGK.

? Bệnh do nguyên nhân nào gây ra ?

(Do nấm Phytophthora gây ra)

III. THỰC HÀNH:

Bước 1: Quan sát và ghi chép các triệu chứng của bệnh hại :

1. Bệnh mốc sương hại nhãn, vải 

   - Trên quả vết bệnh có màu nâu đen, lõm xuống, khô hay thối ướt rồi lan sâu vào trong thịt quả.

    - Trên quả có thể mọc ra lớp mốc trắng mịn.