Giáo án Công nghệ 9 soạn 4 cột

T.G

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

NỘI DUNG

5’

35’

* Hoạt động 1: Tìm hiểu vai trò, vị trí của nghề điện dân dụng .

- Nêu được việc sử dụng điện năng trong đời sống và trong hoạt động sản xuất của các hộ tiêu thụ điện .

- Yêu cầu người thợ điện phải có mắt ở hầu hết các cơ quan, xí nghiệp, nhà máy, công trường . . .để làm các công việc về điện .

- Nghề điện dân dụng góp phần đẩy nhanh tốc độ phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước .

* Hoạt động 2: Đặc điểm và yêu cầu của nghề .

- Đối tượng lao động của nghề điện dân dụng bao gồm những gì ?

- Nội dung lao động của nghề điện dân dụng : Hãy sắp xếp các công việc sau cho đúng với chuyên ngành của nghề điện dân dụng vào các cột trong bảng .

- HS lắng nghe GV nêu được vai trò, vị trí của nghề điện dân dụng trong đời sống , SX .

- Gồm : + Thiết bị bảo vệ, đóng cắt và lấy điện .

+ Nguồn điện 1 chiều và xoay chiều dưới 380V .

+ Thiết bị đo lường điện .

+ Vật liệu và dụng cụ làm việc của nghề điện .

+ Các loại đồ dùng điện .

- HS sắp xếp theo trình tự vào bảng ở SGK .

I/ Vai trò, vị trí của nghề điện dân dụng trong SX và đời sống :

- Trong SX và trong đời sống đều gắn với việc sử dụng điện năng nên cần phải nhiều người để làm các công việc trong nghề điện dân dụng .

- Do vậy người thợ điện phải có mặt ở hầu hết các cơ quan, xí nghiệp, nhà máy, công trường  để làm các công việc về điện .

II/ Đặc điểm và yêu cầu của nghề :

1/ Đối tượng của nghề điện dân dụng :

- Gồm : + Thiết bị bảo vệ, đóng cắt và lấy điện

+ Nguồn điện 1 chiều và xoay chiều dưới 380V .

+Thiết bị đo lường điện

+ Vật liệu và dụng cụ làm việc của nghề điện

5’

- Điều kiện làm việc của nghề điện dân dụng : Hướng dẫn HS cách đánh dấu (x) vào ô trống những cụm từ về môi trường làm việc của nghề điện

- Yêu cầu của nghề điện dân dụng đối với người lao động : Để làm được những công việc của nghề điện dân dụng cần có một số yêu cầu cơ bản như thế nào ?

- Triển vọng của nghề:

+Nghề điện dân dụng phát triển để phục vụ cho ai ?

+Tương lai của nghề điện dân dụng như thế nào ?

+Điều kiện phát triển của nghề điện dân dụng .

+Với sự phát triển của KH-KT , thiết bị mới có nhiều tính năng yêu cầu của người thợ điện cần phải làm gì ?

- Những nơi đào tạo nghề :

- Những nơi hoạt động nghề

* Hoạt động 3 : Củng cố + Dặn dò .

- HS dực vào cách hướng dẫn của GV để điền vào ô trống trong SGK .

- HS trả lời câu hỏi của GV : +Về kiến thức :

+ Về kỹ năng :

+ Về thái độ :

+ Về sức khỏe :

- Phục vụ CNH và HĐH đất nước .

- Gắn liền với sự phát triển điện năng, đồ dùng điện, xây dựng nhà ở .

- Ở thành phố, ở nông thôn, miền núi .

- Luôn cập nhật, nâng cao kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp .

- Các trường dạy nghề, THCN, CĐ, ĐHKT,TT kỹ thuật và hướng nghiệp .

- Hộ GĐ tiêu dùng điện, cơ quan, xí nghiệp, nông trại, đơn vị kinh doanh

+ Các loại đồ dùng điện

- Cho biết nội dung lao động của nghề điện dân dụng ?

- Nghề điện dân dụng có triển vọng phát triển như thế nào ?

- Để trở thành người thợ điện cần phấn đấu và rèn luyện như thế nào ?

- Về nhà xem trước bài 2 .

- HS trả lời các câu hỏi

2/ Nội dung lao động của nghề điện dân dụng

3/ Điều kiện làm việc của nghề điện dâm dụng .

4/ Yêu cầu của nghề điện dân dụng đối với người lao động .

5/Triển vọng của nghề :

6/Những nơi đào tạo nghề :

7/Những nơi hoạt động nghề

T.G

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

NỘI DUNG

30’

* Hoạt động 1: Tìm hiểu dây dẫn điện .

+ GV cho HS quan sát cấu tạo của một số dây dẫn điện trong hình2 -1

SGK. Phân loại và ghi vào bảng  .

- Gọi HS điền những từ thích hợp vào chỗ trống trong các câu sau

(Xem các câu hỏi trong SGK) .

- Mạng điện trong nhà thường sử dụng loại dây dẫn nào ? 

+ Cấu tạo dây dẫn điện được bọc cách điện .

- Cho HS quan sát thực tế dây dẫn được bọc cách điện và trả lời :

a/ Vỏ bọc cách điện và lõi dây dẫn được làm bằng gì?

b/ Hãy cho biết tại sao lớp vỏ cách điện của dây dẫn điện thường có màu sắc khác nhau?

- HS quan sát hình 2-1 và điền vào bảng phân loại dây dẫn điện .

- Điền từ thích hợp vào các câu sau :

+ Câu 1: từ thích hợp là : Bọc cách điện

+ Câu 2: từ thích hợp là :

Nhiều .

- Loại dây dẫn được bọc cách điện .

HS trả lời câu hỏi của GV

- Vỏ : chất cách điện tổng hợp PVC .

- Lõi : được làm bằng

đồng hoặc nhôm  .

- Màu sắc khác nhau có thể phân biệt được dây đôi và dây đơn .

I/ Dây dẫn điện :

  1/ Phân loại : Gồm .

- Dây dẫn trần

- Dây dẫn bọc cách điện .

- Dây dẫn lõi nhiều sợi

- Dây dẫn lõi một sợi .

* Chú ý : mạng điện trong nhà thường sử dụng loại dây dẫn bọc cách điện .

  2/ Cấu tạo : Gồm :

+Vỏ cách điện : được làm bằng chất cách điện tổng hợp PVC

+ Lõi : được làm bằng chất đồng hoặc nhôm 

30’

30’

+Sử dụng dây dẫn điện:

- Ký hiệu :dây dẫn điện của bản vẽ thiết kế mạng điện: M (n x F)

Trong đó M :lõi đồng .

n: là số lõi dây, F : là tiết diện của lõi dây dẫn ( mm2 ) .

- Trong quá trình sử dụng dây dẫn ta cần chú ý điều gì ?

* Hoạt động 2: Tìm hiểu dây cáp điện .

- GV vẽ hình 2-3 SGK trình bày cấu tạo của cáp điện gồm: lõi cáp, vỏ cách điện, vỏ bảo vệ

- Nêu sự khác nhau về cấu tạo của dây dẫn điện và cáp điện .

+ Cáp điện thường được sử dụng như thế nào trong mạng điện gia đình ?

* Hoạt động 3: Tìm hiểu về vật liệu cách điện :

- Thế nào là vật liệu cách điện ?

- Hãy gạch chéo vào những ô trống để chỉ ra những vật liệu cách điện của mạng điện trong nhà ?

* Hoạt động 4 : Củng cố và dặn dò .

- HS trả lời câu hỏi của GV .

+Thường xuyên kiểm tra vỏ bọc cách điện để tránh gây ra tai nạn cho người .

+ Đảm bảo an toàn khi nối dây

- HS quan sát và nghe thông tin về cấu tạo của cáp điện .

- Quan sát bảng 2-2 SGK về một số loại dây cáp điện

- Khác nhau : cáp điện đều có vỏ bảo vệ

- Sử dụng từ đường dây hạ áp của lưới điện đến mạng điện trong nhà

- HS trả lời câu hỏi của GV .

- Vật liệu cách điện luôn đi liền với vật liệu dẫn điện nhằm đảm bảo an toàn cho người và cho mạng điện Nên phải đảm bảo:độ cách điện cao,chịu nhiệt tốt,chống ẩm và có độ bền cơ học .

- Thực hiện cách gạch chéo trong SGK .

3/ Sử dụng : phải chọn dây dẫn theo đúng thiết kế của mạng điện là M (n x F )

- Trong quá trình sử dụng cần chú ý sau :

+ Phải kiểm tra vỏ bọc cách điện  .

+ Khi nối dây phải đảm bảo an toàn .

II/ Dây cáp điện :

  1/ Cấu tạo : Gồm

+ Lõi cáp (1)

+ Vỏ cách điện (2)

+ Vỏ bảo vệ (3) .

Trong thực tế có cáp một lõi và cáp nhiều lõi

  2/ Sử dụng : dùng để lắp đặt đường dây hạ áp dẫn điện từ lưới điện phân phối đến mạng điện trong nhà .

III/ Vật liệu cách điện:

Cần đạt các yêu cầu sau : Độ cách điện cao, chụi nhiệt tốt, chống ẩm tốt và có độ bền cơ học cao

- Hãy mô tả cấu tạo của cáp điện và dây dẫn điện trong mạng điện gia đình ?

- HS trả lời câu hỏi GV

T.G

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

NỘI DUNG

45’

* Hoạt động 1: Tìm hiểu về đồng hồ đo điện

+ Công dụng của đồng hồ đo điện :

- Hãy kể tên một số đồng hồ đo điện mà em biết ?

- Hãy tìm trong bảng

3-1 những đại lượng đo của đồng hồ đo điện và đánh dấu (x) vào ô trống ?

- Tại sao người ta phải lắp vôn kế và ampe kế trên vỏ máy biến áp ?

+ Công dụng: nhờ vào các đồng hồ đo điện mà chúng ta có thể biết được tình trạng làm việc của các thiết bị điện, nguyên nhân gây ra hư hỏng, sự cố kỹ thuật .

- Đồng hồ vạn năng, ampe kế, vôn kế . . .

- Dùng dể đo U, I khi máy biến áp hoạt động

I/ Đồng hồ đo điện :

  1/ Công dụng của đồng hồ đo điện :

- Biết được tình trạng làm việc của các thiết bị điện, phán đoán được nguyên nhân gây ra hư hỏng, sự cố kỹ thuật, hiện tượng làm việc không bình thường của mạch điện và đồ dùng điện

2/ Phân loại đồng hồ đo điện :

+ Ampe kế : đo I

+ Oát kế : đo P

+ Vôn kế :đo U

+ Công tơ : đo điện năng .

+ Ôm kế : đo điện trở

+ Đồng hồ vạn năng:

đo I, U, R

+ Phân loại đồng hồ đo điện :

- Gọi HS điền những đại lượng đo tương ứng với đồng hồ đo điện vào bảng 3-2 SGK .

  3/ Một số ký hiệu của đồng hồ đo điện :

+ Vôn kế :

+Ampe kế :

+ Oát kế :

+ Công tơ điện :

+Ôm kế :

45’

+ Một số ký hiệu của đồng hồ đo điện :

- Hướng dẫn HS viết ký hiệu của đồng hồ đo điện .

- VD: Vôn kế có thang đo 300V, cấp chính xác 1,5 thì sai tuyệt đối lớn nhất là :

* Hoạt động 2 : Tìm hiểu các dụng cụ cơ khí

- Hướng dẫn HS điền công dụng và tên dụng cụ vào ô trống ở bảng 3-4 SGK

* Hoạt động 3 : Củng cố + Dặn dò .

- Cho HS trả lời câu hỏi trong SGK /17 .

- Các nhóm chuẩn bị dây dẫn và các mẫu báo cáo thực hành ở bài 4

- Quan sát hình vẽ 3-3 SGK

và xem VD trình bày của GV

- HS xem bảng 3-4 SGK để trả lời các công dụng

+HS trả lời :

Cấp chính xác: 0,1; 0,2; . . .

+ Điện áp thử cách điện (2KV) .

+ Phương đặt dụng cụ đo :

II/ Dụng cụ cơ khí :

- Dùng để lắp đặt dây dẫn và các thiết bị điện

VD : + Thước :

+ Pan me :

+ Tua-vít :

+ Búa :

+ Cưa sắt :

+ Kìm :

+ Khoan (tay, điện )

T.G

HOÏAT ÑOÄNG CUÛA GV

HOÏAT ÑOÄNG CUÛA HS

NOÄI DUNG

10’

+ Cho HS tìm hieåu moät soá ñoàng hoà ño ñieän nhö : Ampe keá , voân keá , OÂm keá . . .  Cho bieát taùc duïng cuûa caùc duïng cuï treân , caùch maéc vaøo maïng ñieän , caùch ñoïc keát quaû treân thang ño + Tìm hieåu caùc kyù hieäu ñöôïc ghi treân maët ñoàng hoà + Chöùc naêng cuûa caùc loïai ñoàng hoà ño : Ño ñaïi löôïng gì

+ Tìm hieåu ñaïi löôïng ño vaø thang ño

+ Caáu taïo beân ngoøai cuûa ñoàng hoà ño : Caùc boä phaän chính vaø caùc nuùm ñieàu chænh cuûa ñoàng hoà .

* TIEÁT 6 :

+ Quan saùt caùc ñoàng hoà ño ñieän

+ Traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa GV : Ampe keá laø 1 duïng cuï duøng ñeå ño cöôøng ñoä doøng ñieän .Caùch maéc vaøo maïch ñieän theo kieåu maéc noái

tieáp . Khi ñoïc chuù yù luùc ñaàu ta söû duïng thang ño 1A hay 3A

- Voân keá laø 1 duïng cuï duøng ñeå ño hieäu ñieän theá . Caùch maéc vaøo maïch ñieän theo kieåu maéc song song . Khi ñoïc ta caàn chuù yù söû duïng thang ño 3V hay 12V .

- Ñoàng hoà vaïn naêng laø 1 duïng cuï söû duïng ñeå ño nhieàu chöùc naêng :

I/ Tìm hieåu ñoàng hoà

ño ñieän :

+ Ampe keá :

+ Voân keá  :

+ Ñoàng hoà vaïn naêng :

+ Coâng tô ñieän :

Ño I , U , R cuûa daây daãn

T.G

HOÏAT ÑOÄNG CUÛA GV

HOÏAT ÑOÄNG CUÛA HS

NOÄI DUNG

30’

a) Phöông aùn 1 : Ño ñieän naêng tieâu thuï cuûa maïch ñieän baèng coâng tô ñieän

+ Böôùc 1: Yeâu caàu HS ñoïc vaø giaûi thích caùc kyù hieäu ghi treân maët coâng tô ñieän .

+ Böôùc 2 : Noái maïch ñieän thöïc haønh

- Yeâu caàu neâu teân caùc phaàn töû cuûa sô ñoà maïch ñieän trong baûng ñieän döôùi ñaây. Sau ñoù tieán haønh .

* CHUÙ YÙ :Treân coâng tô ñieän coù 4 choát :1,2,3,4 ñeám töø traùi sang .Khi noái vaøo nguoàn ñieän ta noái vaøo choát 1,3 ( Choát leû ) . Phuï taûi ñöôïc

noái vaøo choát 2,4 ( Choát chaún )

* HS ño ñieän naêng tieâu thuï cuûa maïch ñieän baèng coângt ô ñieän kieåu caûm öùng

+ Ñoïc vaø giaûi thích nhöõng kyù hieäu ghi treân maët coâng tô ñieän .

- Coâng tô ñieän 1 pha xoay chieàu - Chæ soá tieâu thuï ñieän naêng Kwh

- Soá voøng quay :

- Hieäu ñieän theá söû duïng : 220V

- Cöôøng ñoä ñònh möùc :

- Boùng ñeøn troøn 220V- 100W

- Caàu chì , coâng taéc , daây daãn

+ HS laéng nghe söï höôùng daãn cuûa GV ñeå tieán haønh noái maïch theo

sô ñoà hình 4.2 SGK

+ Baùo caùo keát quaû ño ñieän naêng tieâu thuï vaøo baûng 4.1 SGK

II/ Thöïc haønh söû duïng Ñoàng hoà ño ñieän

1/ Ño ñieän naêng tieâu cuûa maïch ñieän baèng Coâng tô ñieän

+ Böôùc 1: Ñoïc vaø giaûi thích nhöõng kyù hieäu ghitreân maët coâng tô ñieän

+ Böôùc 2 :  Noái maïch ñieän thöïc haønh + Böôùc 3 : Ño ñieän

naêng tieâu thuï cuûa

maïch ñieä

T.G

HOÏAT ÑOÄNG CUÛA GV

HOÏAT ÑOÄNG CUÛA HS

NOÄI DUNG

20’

 b) Phöông aùn 2 : Ño ñieän trôû baèng ñoàng hoà vaïn naêng

* Böôùc 1 : Tìm hieåu caùch söû duïng ñoàng hoà vaïn naêng

+ Ñoàng hoà vaïn naêng :ño ñöôïc 3 chöùc naêng : I , U , R

+Caùch söû duïng : cuûa töøng nuùm ñieàu chænh ñeå choïn ñaïi löôïng caàn ño nhö : doøng ñieän I , ñieän aùp moät chieàu hay xoay chieàu , ñieän trôû

vôùi thang ño thích hôïp

+ Haõy moâ taû caáu taïo beân ngoøai cuûa ñoàng hoà vaïn naêng

* Böôùc 2 :  Ño ñieän trôû baèng

ñoàng hoà vaïn naêng :

CHUÙ YÙ: Phaûi caét ñieän tröôùc khi ño ñieän trôû

+ Yeâu caàu HS ñoïc nguyeân taéc chung khi söû duïng ñoàng hoà vaïn naêng ñeå ño ñieän trôû trong SGK .

+ Yeâu caàu HS tieán haønh ño ñieän  trôû treân baûng thöïc haønh

+GV ñaùnh giaù keát quaû thöïc haønh,yù thöùc hoïc taäp , baûo ñaûm an toøan lao ñoäng , veä sinh nôi laøm vieäc

* TIEÁT 7 :

+HS quan saùt vaø tìm hieåu caùch söû duïng ñoàng  hoà vaïn naêng

* Caáu taïo beân ngoøai cuûa ñoàng hoà vaïn naêng :

+ 2 nuùm ñieàu chænh öùng vôùi töøng thang ño

+ Treân maët ñoàng hoà coù 3 giôùi haïn ño öùng vôùi cöôøng ñoä doøng ñieän ,hieäu ñieän theá , ñieän trôû .

+ 2 que ño

+HS caàn löu yù phaûi caét ñieän tröôùc khi ño ñieän trôû

+ Caàn naém nhöõng nguyeân taéc chung khi ño ñieän trôû baèng ñoàng hoà vaïn naêng

+ Tieán haønh ño vaø baùo caùo keát quaû ño ñieän trôû baèng ñoàng hoà vaïn naêng vaøo baûng 4.2 SGK .

+ Noäp baûng baùo caùo thöïc haønh .

+ Thu doïn duïng cuï thöïc haønh

2/ Ño ñieän trôû baèng

ñoàng hoà vaïn naêng :

+ Böôùc 1 : Tìm hieåu

caùch söû duïng ñoàng hoà vaïn naêng

+ Böôùc 2 : Ño ñieän trôû baèng ñoàng hoà vaïn naêng

- Nguyeân taéc chung khi ño ñieän trôû baèng ñoàng hoà vaïn naêng

- Ño ñieän trôû treân baûng thöïc haønh

III/ ÑAÙNH GIAÙ :

IV/ Baùo caùo thöïc haønh