GIÁO ÁN ĐẠI SỐ 7

Hoạt động của GV & HS

Ghi bảng

GV: Giả sử ta có các số:3; -0,5;

GV : Em hãy viết các số trên thành các phân số bằng nó

HS: Viết các phân số đó

HS: theo dõi

GV:Có thể viết mỗi số trên thành bao nhiêu phân số bằng nó

HS:Có thể viết mỗi số trên thành vô số phân số bằng nó

HS: Các phân số bằng nhau là các cách viết khác nhau của cùng một số, số đó gọi là số hữu tỉ

GV: vậy các số trên: 3; -0,5; đều là số hữu tỉ.Vậy thế nào là số hữu tỉ?

HS: Các phân số bằng nhau là các cách viết khác nhau của cùng một số, số đó gọi là số hữu tỉ

GV:  Yêu cầu hs làm ?1

GV: Vì sao các số 0,6; -1,25; là các số hữu tỉ

HS: thực hiện

GV: Yêu cầu hs làm ?2

GV : Số nguyên a là số hữu tỉ không?vì sao?

HS: Nhận xét gì về mối quan hệ giữa các tập hợp số:N,Z,Q?

1)    Số hữu tỉ:

Ví dụ: 3; -0,5; đều là số hữu tỉ

+ Khái niệm : số hữu tỉ là số viết được dưới dạng phân số với a,b

Ký hiệu:Tập hợp các số hữu tỉ được kí hiệu là Q

                   Giải:

Các số 0,6; -1,25; là các số hữu tỉ vì các số đó đều viết được dưới dạng phân số

0,6= ; -1,25=   ; =

                     Giải:

  + Số nguyên a là số hữu tỉ vì ta có thể viết

Số 1:  ( SGK)

2)    Biểu diễn số hữu tỉ trên trục số:

+ Ví dụ 1: ( SGK)

      + Ví dụ 2: ( SGK)

GV:  Giới thiệu sơ đồ biểu thị mối quan hệ bằng cách cho HS giải BT1

GV: Yêu cầu hs đọc vd1,2 -sgk,sau đó GV lên bảng thực hành.

HS: Theo dõilàm theo

GV: Chú ý chia đoạn đn vị theo mẫu số; xác định điểm biểu diễn số hữu tỉ theo tử số

GV:  Hướng dẫn HS làm

GV: Cho HS giải?4(SGK)

GV: Muốn so sánh hai phân số ta làm thế nào?

HS:  Phát biểu, gv ghi lại trên bảng

GV: Qua các ví dụ , em hãy cho biết để so sánh hai số hữu tỉ ta cần làm như thế nào?

GV: Cho HS làm ?5

HS: Rút ra nhận xét từ ?5.

GV: Giới thiệu về số hữu tỉ dương, số hữu tỉ âm, số 0

GV: Cho Hs giải bài 3.

HS: Một em lên bảng giải số còn lại giải vào vở

GV: Cho HS nêu nhận xét và bổ sung.

1)    So sánh hai số hữu tỉ :

                  Giải:

<

+) Ví dụ : ( SGK)

   Giải:

+ Số hữu tỉ dương:

+ Số hữu tỉ âm:

+ Số 0 không là số hữu tỉ dương không là số hữu tỉ âm.

Số 3: ( SGK)

Giải:

a)     x =

y=

Hoạt động của GV & HS

Ghi bảng

GV: Ta đã biết mọi số hữu tỉ đều viết được dưới dạng phân số với a,b

Vậy để  cộng, trừ hai số hữu tỉ ta phải làm thế nào?

HS: Nêu qui tắc cộng hai phân số cùng mẫu, khác mẫu

GV: Em hãy nhắc lại các tính chất phép cộng phân số

VD: a)       

HS: Đứng tại chỗ nói cách làm,GV nhấn mạnh các bước làm

HS: thực hiện

GV : Yêu cầu HS làm ?1

HS: thực hiện

HS:  để cộng, trừ  số hữu tỉ ta có thể viết chúng dưới dạng phân số rồi áp dụng qui tắc cộng trừ phân số

GV: Xét bài tập sau: Tìm số nguyên x biết: x+5=17

HS: x+5=17

          x= 17-5

           x= 12

HS: Nhắc lại qui tắc chuyển vế trong Z

GV:Tương tự trong Q ta cũng có qui tắc chuyển vế hs đọc qui tắc sgk tr 9

Với mọi x,y,zQ

x+y=zx=z-y

HS: Đọc qui tắc “chuyển vế ”sgk

VD: Tìm x biết:

GV : yêu cầu hs làm ?2

HS: Cả  lớp làm vào vở hai hs lên bảng th

1)    Cộng , trừ hai số hữu tỉ:

+) Ví dụ: ( SGK)

               Giải :

a)     0,6 +

b)   

2) Quy tắc “ Chuyển vế ” ( SGK )

   +) Ví dụ : ( SGK)

                          Giải:

a) x -

            x= -

            x = -

b)

           -x=

           x =

+) Chú ý : ( SGK )

+) Số 6: ( SGK)

ực hiện

GV : Cho một HS đọc chú ý trong sgk

GV: Cho HS giải bài 6

HS: Thực hiện

HS: Thực hiện

a)

b)

c)

Số7(a) : (sgk )

Ta có thể viết số hữu tỉ dưới dạng sau:

là tổng của hai số hữu tỉ âm

ví dụ:  , hoặc :

Hoạt động của GV & HS

Ghi bảng

GV : Phép nhân các số hữu tỉ cũng có tính chất như vậy : Ta có thể viết các số hữu tỉ dưới dạng phân số,rồi áp dụng qui tắc nhân phân số

1)    Nhân hai số hữu tỉ:

Một cách tổng quát : x , y Q

HS :  thực hiện : -0,2.

HS : Đọc ví dụ sgk

GV : phép nhân phân số có những tính chất gì?

HS : tính giao hoán, kết hợp, nhân với 1, tính chất phân phối của phép nhân với phép cộng, các số khác 0 đều cods số nghịch đảo

HS : Giải bài tập số 11, tr12 sgkphần a,b

HS :  Thực hiện

GV : Aáp dụng qui tắc chia phân số, hãy viết công thức  chia x cho y

Với , x : y = ?

HS : Giải VD      -0,4:

HS : Thực hiện  : Hãy viết –0,4 dưới dạng phssn số rồi thực hiện phép tính

HS : Giải  ?  - SGK tr11

HS : Thực hiện

GV : Cho HS đọc phần chú ý và làm ví dụ tương tự ở SGK

HS: 1HS đọc phần chú ý sgk tr11

GV : Hãy lấy ví dụ về tỉ số của hai số

HS : Thực hiện

HS : Giải nhanh bài8

GV : Yêu cầu HS làm bài tập 12 tr12 sgk

HS : Thực hiện

GV : Yêu cầu HS làm bài tập 13 tr12 sgk

HS : Thực hiện

+) Ví dụ:  ( SGK)

Số 11: ( SGK)

a)     -. = =

b)    G

1)    Chia hai số hữu tỉ :

      Với ,

       x : y =

                     Giải :

a)     3,5.

b)   

*) Chú ý : ( SGK)

+) Ví dụ : ( SGK)Số 8:( SGK)

Số 12 : ( SGK )

a)

b)

Số 13: ( SGK)

a)

Hoạt động của GV & HS

Ghi bảng

GV : Cho HS nhắc lại định nghĩa giá trị tuyệt đối của số hữu tỉ x.

HS: Nêu định nghĩa như SGK.

GV : Yêu cầu HS nhắc lại.

GV : Yêu cầu làm ?1

HS : Dựa vào định nghĩa tìm:

HS : Đại diện HS trình bày lời giải.

GV : : Vậy với điều kiện nào của số hữu t

1) Giaù trò tuyeät ñoái cuûa moät soá höõu tæ:

+ |x|  : kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm x tíi ®iÓm 0 trªn trôc sè.

                              Giaûi :

a)  ;           ;

         ;                 .

b)  NÕu x > 0 th×

      NÕu x = 0 th×

ỉ x thì ?

HS : Với điều kiện x là số hữu tỉ âm.

GV: Ghi tổng quát

GV: Yêu cầu đọc ví dụ SGK

HS : Đọc ví dụ SGK

GV:Yêu cầu làm ?2 SGK

HS: 2 HS lên bảng làm ?2. HS khác làm vào vở.

HS : Nêu nhận xét và bổ sung

Hướng dẫn làm theo qui tắc viết dưới dạng phân số thập phân có mẫu số là luỹ thừa của 10.

-Hướng dẫn cách làm thực hành cộng, trừ, nhân như đối với số nguyên.

-Các câu còn lại yêu cầu HS tự làm vào vở.

-Hướng dẫn chia hai số hữu tỉ x và y như SGK.

-Yêu cầu đọc ví dụ SGK.

-Làm theo GV.

Tự làm các ví dụ còn lại vào vở.

Lắng nghe GV hướng dẫn.

-Đọc các ví dụ SGK.

GV : Yêu cầu làm ?3 SGK

HS : 2 HS lên bảng làm ?3, các HS còn lại làm vào vở.

GV : Cho HS nêu nhận xét và bổ sung

GV : Yêu cầu làm  bài 19 3( 19/15 SGK) vở BT in trang 12.

HS 1 : Giải thích cách làm.

HS 2 Chọn cách làm hay.

      NÕu x < 0 th×

Toång quaùt : ( SGK )

+) Ví duï : ( SGK)

                      Giaûi :

  a)  x =

  b) x =

  c) x = 3

  d ) x = 0

2)Céng. trõ, nh©n, chia sè thËp ph©n:

a)  Quy t¾c céng, trõ, nh©n:

-ViÕt d­íi d¹ng ph©n sè thËp ph©n…

VD: (-1,13)+(-0,264)

-Thùc hµnh:

   (-1,13) + (-0,264)

= -(1,13 + 0,264) = -1,394

b)Qui t¾c chia:

-Chia hai gi¸ trÞ tuyÖt ®èi.

-§Æt dÊu “+” nÕu cïng dÊu.

-§Æt dÊu “-” nÕu kh¸c dÊu

TÝnh

a) -3,116 + 0,263

                  = - (3,116 - 0,263) = -2,853

b)(-3,7) . (-2,16)

                   = 3,7 . 2,16 = 7,992

* Soá 19:  ( SGK)

a)Gi¶i thÝch: B¹n Hïng céng c¸c sè ©m víi nhau ®­îc

(-4,5) råi céng tiÕp víi 41,5 ®­îc kÕt qu¶ lµ 37.

B¹n Liªn nhãm tõng cÆp c¸c sè h¹ng cã tæng lµ sè nguyªn ®­îc (-3) vµ 40 råi céng hai sè nµy ®­îc 37.

b)C¶ hai c¸ch ®Òu ¸p dông t/c giao ho¸n vµ kÕt hîp cña phÐp céng ®Ó tÝnh hîp lý. Nh­ng lµm theo c¸ch cña b¹n Liªn nhanh h¬n.

GV : Yêu cầu làm Bài  20/15 SGK vaøo phieáu hoïc taaápH : Naïp 10 baøi cho GV chaám ñieåm

Soá 20 : (  SGK): TÝnh nhanh

a) 6,3 + ( - 3,7)+ 2,4 + ( -0,3)

= (6,3+2,4)+[(-3,7)+(-0,3)] = 8,7+(-4) = 4,7

b)(- 4,9 )+ 5,5 + 4,9 +( - 5,5)

 = [(-4,9)+4,9]+[5,5+(-5,5)] = 0+0 = 0

C ) ( - 6,5 ) . 2,8 + 2,8 . ( - 3,5 )

=2,8.[(-6,5)+(-3,5)] = 2,8.(-10) = -28

Hoạt động của GV & HS

Ghi bảng

GV : Yêu cầu mở vở BT in làm bài 2 trang 13 (22/16 SGK):

Sắp xếp theo thứ tự lớn dần

0,3; ; ; ; 0;

-0,875.

HS : Làm trong vở bài tập in.

HS : 1 HS đứng tại chỗ đọc kết quả và nêu lý do sắp xếp:

GV : Vì số hữu tỉ dương > 0; số hữu tỉ âm < 0; trong hai số hữu tỉ âm số nào có gi

I.D¹ng 1: So s¸nh sè h÷u tØ

1 ) Soá22 : ( SGK): S¾p xÕp theo thø tù lín dÇn

< -0,875 < < 0 < 0,3 <

V×:

vµ

á trị tuyệt đối nhỏ hơn thì lớn hơn

GV : Yêu cầu làm bài  23 -SGK.

-GV nêu tính chất bắc cầu trong qua hệ thứ tự.

HS : Tiến hành đổi các số thập phân ra phân số rồi so sánh.

HS : Đọc đầu bài24

GV : Yêu cầu làm bài 4 vở BT.

HS :  1 HS lên bảng làm.

GV : Cho HS  nhận xét bài làm.

GV : Yêu cầu HS  làm BT 28/8 SBT tính giá trị biểu thức A.

HS :Gọi 1 HS lên bảng làm.

GV : Cho HS  nhận xét.

GV : Yêu cầu làm BT dạng tìm x có dấu giá trị tuyệt đối.

HS : Trước hết  nhắc lại nhận xét: Với mọi x  Q ta luôn có |x| = |-x|

HS : 2 HS trình bày.

  x - 1,7 = 2,3

hoặc - (x-1,7) =2,3

*Nếu x-1,7 = 2,3

         thì x = 2,3 +1,7

               x = 4

*Nếu –(x – 1,7) = 2,3

thì x- 1,7 = -2,3

              x =  – 2,3 + 1,7

              x = - 0,6

-HS suy ra

GV : Cho HS nêu nhận xét

GV : Đưa bảng phụ viết bài 26/16 SGK lên bảng.

GV : Yêu cầu HS sử dụng máy tính bỏ túi làm theo hướng dẫn.

HS :  Tự làm câu a và c.

GV: Có thể hướng dẫn thêm HS sử dụng máy tính CASIO loại fx-500MS.

GV : Yêu cầu làm số 32/8 SBT.

2.) Soá23: ( SGK):

TÝnh chÊt b¾c cÇu:

NÕu x > y vµ y > z  x > z

a)     < 1 < 1,1;

b)    - 500 < 0 < 0,001:

c)     <

II.D¹ng 2: TÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc.

1) Soá24 : ( SGK):

TÝnh nhanh

a)(-2,5 . 0,38 . 0,4) -  [0,125 . 3,15 . (-8)]

= [(-2,5 . 0,4).0,38] - [(-8 . 0,125) . 3,15]

= [-1 . 0,38] - [-1 . 3,15 ]

= (-0,38) - (-3,15)

= -0,38 + 3,15 = 2,77

2) Soá28  : (Trang8 -  SBT)

TÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc sau khi ®· bá dÊu ngoÆc

A = (3,1 - 2,5) - (-2,5 +3,1)

    = 3,1 - 2,5 + 2,5 -  3,1

    = (3,1 -  3,1)+ (-2,5+2,5)

    = 0

III.D¹ng 3: T×m x cã dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi

1) Soá25 : ( SGK):

a)



b)

*

*

IV.D¹ng 4: Dïng m¸y tÝnh bá tói.

Soá26 : (SGK):

a)(-3,1597)+(-2,39)

                             = -5,5497

c)(-0,5).(-3,2)+(-10,1).0,2

HS : Tìm giá trị lớn nhất của :

A = 0,5 - .

GV:  có giá trị lớn nhất như thế nào?

HS :   0 với mọi x

GV :Vậy - có giá trị như thế nào?

HS : -   0 với mọi x

GV : A = 0,5 - Có giá trị như thế nào?

HS : A = 0,5 -  0,5 với mọi x

VậyA cã GTLN = 0,5 khi x-3,5 =0

 x = 3,5

= -0,42

V.D¹ng 5: T×m GTLN, GTNN.

Soá32 : ( SBT)

T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña :

A = 0,5 - .

Gi¶i

A = 0,5 -  0,5

víi mäi x

A cã GTLN = 0,5

    khi x-3,5 =0  x = 3,5

Hoạt động của GV & HS

Ghi bảng

GV : Tương tự với số thự nhiên, em hãy nêu định nghĩa luỹ thừa bậc n của một số hữu tỉ?

HS : Luỹ thừa bậc n của số hữu tỉ x là tích của n thừa số x.

GV : Giới thiệu các qui ước.

GV : : Nếu viết số hữu tỉ x dưới dạng thì xn  = có thể tính như thế nào?

GV : Yêu cầu làm ?1 trang 17

HS : HS sử dụng định nghĩa để tính. Có thể trao đổi trong nhóm ?1.

HS : HS sử dụng định nghĩa để tính. Có thể trao đổi trong nhóm ?1.

HS : 1 HS lên bảng tính trên bảng phụ.

GV : Yêu cầu phát biểu cách tính tích của hai luỹ thừa và thương của hai luỹ thừa của số tự nhiên?

1) luü thõa víi sè mò tù nhiªn:

    xn =

    (x  Q, n  N, n > 1)

     x lµ c¬ sè; n lµ sè mò

+)Qui ­íc:

     x1 = x; xo = 1   (x 0)

         =

a)

b )(-0,5)2 = (-0,5).(-0,5) = 0,25

HS : Phát biểu qui tắc tính tích, thương của hai lũ thừa cùng cơ số của số tự nhiên.

GV : Tương tự với số hữu tỉ x ta có công thức tính thế nào?

HS :  Tự viết công thức với x Q

GV : Yêu cầu HS làm ?2/18 SGK.

HS : Tự làm ?2

HS : Hai HS đọc kết quả.

GV : Yêu cầu làm ?3 SGK

HS : 2 HS lên bảng làm ?3, các HS còn lại làm vào vở.

GV : Gợi ý: Dựa theo định nghĩa để làm

GV :Yêu cầu đại diện HS đọc kết quả.

HS : Đại diện HS đọc kết quả.

GV : Vậy qua 2 bài ta thấy khi tính luỹ thừa của một luỹ thừa ta làm thế nào?

HS : Khi tính luỹ thừa của một luỹ thừa, ta giữ nguyên cơ số và nhân hai số mũ.

GV: Ta có thể rút ra công thức thế nào?

HS : Đại diện HS đọc công thức cho GV ghi lên bảng,

GV : Yêu cầu làm ?4/18 SGK.

HS : Điền số thích hợp:

a)6            b)2

GV:  ghi bài lên bảng.

HS : Giải bài 28 , 29 ( SGK)

GV : Đưa thêm bài tập đúng sai lên bảng phụ:

a)23 . 24 = (23)4 ?

b)52 . 53 = (52)3 ?

HS : Trả lời:a)Sai   b)Sai

GV : Nhấn mạnh: Nói chung am.an  (am)n

GV: Hỏi thêm với HS giỏi

Khi nào có am.an = (am)n ?

  Gi¶i:     am.an = (am)n

           m+n = m.n      

c)

d) (-0,5)3 = (-0,5).(-0,5).(-0,5)

             = -0,125

e) 9,70 = 1

2)TÝch vµ th­¬ng cña hai luü thõa cïng c¬ sè

*C«ng thøc:

Víi x Q; m, n N

xm. xn = xm+n

xm : xm = xm-n  (x 0, m n)

   Giaûi :

a)(-3)2.(-3)3 = (-3)2+3 = (-3)5

b)(-0,25)5 : (-0,25)3

= (-0,25)5-3 = (-0,25)2

3)Luü thõa cña luü thõa:

TÝnh vµ so s¸nh

a)(22)3 = 22.22.22 = 26

b)

*C«ng thøc:

   §iÒn sè thÝch hîp:

a)      

b)  

*BT 27/19 SGK:

TÝnh :

 *BT 28/19 SGK:

TÝnh :