giao an hay

PhÇn I : Më ®Çu

  I/ LÝ do chän ®Ò tµi:

Mçi m«n häc ë tiÓu häc ®Òu gãp phÇn vµo viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh÷ng c¬ së ban ®Çu rÊt quan träng ë nh©n c¸ch con ng­êi. Trong c¸c m«n häc ë tiÓu häc cïng víi m«n TiÕng ViÖt, m«n To¸n cã vÞ trÝ rÊt quan träng v×: C¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng cña m«n To¸n cã rÊt nhiÒu øng dông trong cuéc sèng, chóng rÊt cÇn thiÕt cho ng­êi lao ®éng, rÊt cÇn thiÕt ®Ó häc c¸c m«n häc kh¸c vµ häc tiÕp To¸n ë Trung häc. C¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng cña m«n To¸n ë tiÓu häc ®­îc h×nh thµnh chñ yÕu b»ng thùc hµnh, luyÖn tËp vµ th­êng xuyªn ®­îc «n tËp, cñng cè, ph¸t triÓn, vËn dông trong häc tËp vµ trong ®êi sèng.

            Nh­ chóng ta ®· biÕt, c¨n cø vµo sù ph¸t triÓn t©m, sinh lÝ cña häc sinh TiÓu häc mµ cÊu tróc néi dung m«n To¸n rÊt phï hîp víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña häc sinh. ë líp 3, c¸c em ®­îc häc c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng ë thêi ®iÓm kÕt thóc cña giai ®o¹n 1, chuÈn bÞ häc tiÕp giai ®o¹n sau, cho nªn c¸c em ph¶i n¾m ®­îc ch¾c tÊt c¶ c¸c c¬ së ban ®Çu vÒ gi¶i to¸n nãi riªng, tÊt c¶ c¸c kÜ n¨ng kh¸c nãi chung. §Æc biÖt, ë líp 3 sang häc k× II, c¸c em b¾t ®Çu ®­îc lµm quen víi c¸c d¹ng  to¸n hîp c¬ b¶n, trong ®ã cã d¹ng to¸n liªn quan rót vÒ ®¬n vÞ. D¹ng to¸n nµy cã rÊt nhiÒu øng dông trong thùc tÕ, nã ®ßi hái c¸c em ph¶i cã kÜ n¨ng gi¶i to¸n tèt, kÜ n¨ng øng dông thùc tÕ trong hµng ngµy. Sau khi d¹y gi¶i to¸n ë líp 3 hai n¨m liÒn, t«i thÊy c¸c em n¾m ®­îc kÜ n¨ng gi¶i to¸n cña gi¸o viªn truyÒn ®¹t tíi nh­ lµ mét v¨n b¶n cña lÝ thuyÕt, cßn nã cã øng dông vµo thùc tÕ nh­ thÕ nµo ®ã th× ch­a cÇn biÕt. §ã lµ ®iÒu b¨n kho¨n, suy nghÜ cho chóng ta. Cã nh÷ng bµi to¸n c¸c em lµm xong, kh«ng cÇn thö l¹i, kh«ng cÇn xem thùc tÕ ¸p dông trong thùc tÕ nh­ thÕ nµo, cø ®Ó kÕt qu¶ nh­ vËy mÆc dï cã thÓ sai. §ã lµ nh÷ng t¸c h¹i lín khi häc to¸n. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ häc sinh nh­ vËy, t«i mong muèn cã nh÷ng s¸ng kiÕn vÒ ph­¬ng ph¸p gióp c¸c em gi¶i to¸n d¹ng to¸n cã liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ ë líp 3. ®Õn thêi ®iÓm nµy, t«i ®· nghiªn cøu xong, sau ®©y t«i sÏ tr×nh bµy ®Ó c¸c ®ång chÝ ®ãng gãp ý kiÕn víi ®Ò tµi: “Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i  tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ.

        II/ Môc ®Ých nghiªn cøu:

        Dùa trªn thùc tr¹ng d¹y vµ häc m«n To¸n ë líp 3 nãi chung, d¹y häc sinh gi¶i bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ  nãi chung, t«i muèn ®­a ra mét sè ý kiÕn ®æi míi ®Ó gióp c¸c em n¾m ch¾c ®­îc c¸ch gi¶i d¹ng to¸n nµy mét c¸ch s©u s¾c, tr¸nh kh«ng cßn bÞ nhÇm lÉn, gióp c¸c em n¾m v÷ng bµi vµ yªu thÝch m«n To¸n h¬n. Tõ ®ã c¸c em cã vèn kÜ n¨ng tÝnh to¸n chÝnh x¸c ë nh÷ng lóc cÇn thiÕt trong cuéc sèng, tr¸nh ®­îc nh÷ng sai sãt cã thÓ x¶y ra. T¹o cho c¸c em cã t¸c phong häc tËp vµ lµm viÖc cã suy nghÜ, cã kÕ ho¹ch, cã kiÓm tra, cã tinh thÇn hîp t¸c, ®éc lËp vµ s¸ng t¹o, cã ý chÝ v­ît khã kh¨n, cÈn thËn, kiªn tr×, tù tin.

III/ §èi t­îng nghiªn cøu:

        §Ó lµm râ ®­îc môc ®Ých t«i ®· nãi ë trªn, t«i ®· lÊy ®èi t­îng nghiªn cøu lµ häc sinh ë líp 3 tr­êng TiÓu häc Nhơn Hòa Lập A trong n¨m häc gÇn ®©y nhÊt n¨m häc 2010- 2011. T«i ®· thùc nghiªn cøu trªn tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng häc sinh líp 3, lÊy kÕt qu¶ ®èi chøng trong tõng giai ®o¹n cña hai n¨m sau khi d¹y d¹ng to¸n nµy.

IV/ NhiÖm vô nghiªn cøu:

       XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ, ®Ó c¸c em n¾m v÷ng ®­îc ph­¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ, t«i lÇn l­ît nghiªn cøu ph­¬ng ph¸p d¹ygi¶i d¹ng to¸n nµy theo c¸c kiÓu bµi víi tõng b­íc sau:

    B­íc 1:  Gióp c¸c em n¾m ch¾c ph­¬ng ph¸p chung ®Ó gi¶i c¸c bµi to¸n.

    B­íc 2: H­íng dÉn häc sinh n¾m ch¾c ph­¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ b»ng phÐp tÝnh chia, nh©n.

    B­íc 3: H­íng dÉn häc sinh n¾m ch¾c ph­¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ b»ng hai  phÐp chia.

    B­íc 4: LuyÖn tËp, so s¸nh c¸ch gi¶i vµ cñng cè kiÕn thøc cho häc sinh.

V/ Ph¹m vi nghiªn cøu:

         Tõ nh÷ng n¨m tr­íc, t«i ®· nghiªn cøu rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p  d¹y häc cña c¸c líp 4,5, n¨m häc 2010-2011, t«i ®Æc biÖt ®· chó träng ®Õn ph­¬ng ph¸p d¹y d¹ng to¸n: “Bµi to¸n cã liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ ë líp 3. Môc ®Ých chÝnh lµ gióp c¸c em cã mét kÜ n¨ng gi¶i to¸n vµ ph©n lo¹i d¹ng to¸n tèt, t¹O c¬ së tèt cho c¸c em häc tèt d¹ng to¸n vÒ ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn vµ ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch sau nµy. Thùc chÊt ë d¹ng bµi to¸n nµy, chóng ta ®· ph©n lo¹i cho c¸c em thµnh hai kiÓu bµi theo ch­¬ng tr×nh häc. Cho nªn c¸i chÝnh lµ t«i muèn gióp c¸c em kh«ng nh÷ng cã ph­¬ng ph¸p tèt gi¶i hai kiÓu bµi nµy mµ cßn gióp c¸c em cã kÜ n¨ng nhËn biÕt, so s¸nh, ®èi chiÕu sù gièng nhau vµ kh¸c nhau ë hai kiÓu bµi, tõ ®ã c¸c em tr¸nh ®­îc nhÇm lÉn ®¸ng tiÕc x¶y ra. VËy nªn, chóng ta ph¶i cã ph­¬ng ph¸p khÐo lÐo phï hîp víi qu¸ tr×nh nhËn thøc cña c¸c em, gióp c¸c em nhÑ nhµng tiÕp thu, kh«ng gß bã, nhí ®­îc s©u s¾c kÜ n¨ng gi¶i.

          §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu cña m×nh ®Ò ra, t«i ®· lËp kÕ ho¹ch vÒ thêi gian vµ néi dung thùc hiÖn theo tõng b­íc sau:

  *   B­íc 1: TËp hîp l¹i kÕt qu¶ chÊt l­îng sau khi häc ë mçi kiÓu bµi cña n¨m häc 2009-2011 ®Ó lÊy kÕt qu¶ thùc nghiÖm ®èi chiÕu cña n¨m häc 2010-2011.

   * B­íc 2: Tæ chøc chuyªn ®Ò ph­¬ng ph¸p d¹y häc kiÓu bµi 1, ®Ó gi¸o viªn khèi 3 n¾m vµ truyÒn thô cho tÊt c¶ häc sinh khèi 3.

   * B­íc 3: Kh¶o s¸t chÊt l­îng lÊy kÕt qu¶ ë kiÓu bµi 1.

   * B­íc 4: Tæ chøc chuyªn ®Ò ph­¬ng ph¸p d¹y – häc kiÓu bµi 2, ®Ó gi¸o viªn khèi 3 n¾m vµ truyÒn thô cho tÊt c¶ häc sinh khèi 3.

   * B­íc 5: Kh¶o s¸t chÊt l­îng lÊy kÕt qu¶ ë kiÓu bµi 1 råi ®èi chiÕu.

   * B­íc 6: Cïng gi¸o viªn khèi 3 th¶o luËn ph©n tÝch, so s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c nhau ë 2 kiÓu bµi ®ã, thèng nhÊt ph­¬ng ph¸p rÌn luyÖn cho häc sinh, tr¸nh khi gi¶I c¸c em l¹i nhÇm kiÓu bµi 1 víi kiÓu bµi 2.

  * B­íc 7: LËp kÕ ho¹ch luyÖn tËp cho tÊt c¶ häc sinh líp 3 luyÖn tËp 2 kiÓu bµi song song.

    * B­íc 8: Kh¶o s¸t chÊt l­îng sau mét thêi gian luyÖn tËp, lÊy kÕt qu¶ ®èi chiÕu.

   * B­íc 9: Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, rót ra nh÷ng kinh nghiÖm khi d¹y häc d¹ng to¸n nµy.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PhÇn II:   Néi dung

    I/ C¬ së lÝ luËn:

          Qu¸ tr×nh d¹y häc To¸n 3 ph¶i gãp phÇn thiÕt thùc vµo viÖc h×nh thµnh ph­¬ng ph¸p suy nghÜ, ph­¬ng ph¸p häc tËp vµ lµm viÖc tÝch cùc, chñ ®éng, khoa häc, s¸ng t¹o cho häc sinh. Cho nªn, gi¸o viªn cÇn tæ chøc ho¹t ®éng häc tËp th­êng xuyªn t¹o ra c¸c tinh huèng cã vÊn ®Ò, t×m c¸c biÖn ph¸p l«i cuèn häc sinh tù ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò b»ng c¸ch h­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu kÜ n¨ng vÊn ®Ò ®ã, huy ®éng c¸c kiÕn thøc vµ c¸c c«ng cô ®· cã ®Ó t×m ra con ®­êng hîp lÝ nhÊt gi¶i ®¸p tõng c©u hái ®Æt ra trong qua tr×nh gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, diÔn ®¹t c¸c b­íc ®i trong c¸ch gi¶i, tù m×nh kiÓm tra l¹i c¸c kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc, cïng c¸c b¹n rót kinh nghiÖm vÒ ph­¬ng ph¸p gi¶i. Tuy nhiªn, ®Ó tæ chøc ®­îc c¸c ho¹t ®éng häc tËp, gi¸o viªn cÇn x¸c ®Þnh ®­îc: Néi dung to¸n cÇn cho häc sinh lÜnh héi lµ g×? CÇn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nh­ thÕ nµo? MÆt kh¸c, néi dung d¹y gi¶i to¸n ë líp 3 ®­îc s¾p xÕp hîp lÝ, ®an xen vµ t­¬ng hîp víi m¹ch kiÕn thøc kh¸c, phï hîp víi sù ph¸t triÓn nhËn thøc cña häc sinh líp 3. D¹y häc gi¶i to¸n cã lêi v¨n lµ mét trong nh÷ng con ®­êng h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tr×nh ®é t­ duy cña häc sinh. C¸c em biÕt ph¸t hiÖn vµ tù gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, tù nhËn xÐt so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp, rót ra quy t¾c ë d¹ng kh¸i qu¸t nhÊt ®Þnh.

             Tuy nhiªn, gi¸o viªn ph¶i chñ ®éng tæ chøc, h­íng dÉn häc sinh ho¹t ®éng theo chñ ®Ých nhÊt ®Þnh víi sù trî gióp ®óng møc cña gi¸o viªn, cña s¸ch gi¸o khoa vµ ®å dïng d¹y häc, ®Ó mçi c¸ nh©n häc sinh kh¸m ph¸ tù ph¸t hiÖn vµ tù gi¶i quyÕt bµi to¸n th«ng qua viÖc biÕt thiÕt lËp mèi quan hÖ gi÷a kiÕn thøc míi, víi c¸c kiÕn thøc liªn quan ®· häc, víi kinh nghiÖm cña b¶n th©n. §ã lµ c¸c c¬ së ®Ó c¸c em häc gi¶i tèt d¹ng to¸n rót vÒ ®¬n vÞ nãi riªng, häc gi¶i d¹ng to¸n  hîp nãi chung.

    II/ LÞch sö vÊn ®Ò nghiªn cøu:

         Ph­¬ng ph¸p d¹y häc To¸n ë TiÓu häc lµ sù vËn dông c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y häc To¸n nãi chung cho phï hîp víi môc tiªu, néi dung, c¸c ®iÒu kiÖn d¹y häc. Do ®Æc ®iÓm nhËn thøc cña häc sinh TiÓu häc, trong qu¸ tr×nh d¹y häc  To¸n, gi¸o viªn th­êng ph¶i vËn dông linh ho¹t c¸c ph­¬ng ph¸p trùc quan, thùc hµnh, gîi më, vÊn ®¸p, gi¶ng gi¶i, tïy theo møc ®é ë tõng líp. Tõ tr­íc cho tíi nay cã kh«ng Ýt c¸c ®ång chÝ gi¸o viªn ®· tõng nghiªn cøu vÒ viÖc vËn dông c¸c ph­¬ng ph¸p nµy vµo d¹y c¸c d¹ng to¸n ë c¸c khèi líp. ë líp 3, ch¾c còng cã nhiÒu ®ång chÝ ®· tõng nghiªn cøu, t×m tßi c¸c ph­¬ng ph¸p, h×nh thøc tæ chøc d¹y mét d¹ng to¸n, mét kiÓu bµi nµo ®ã. T«i còng vËy, sau nhiÒu n¨m nghiªn cøu, tÝch lòy , viÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm d¹y häc cña m×nh, t«i ®· cã mét Ýt vèn kinh nghiÖm gi¶ng d¹y ë tÊt c¶ c¸c m«n. Song, giê ®©y, t«i muèn cïng c¸c ®ång chÝ nghiªn cøu tiÕp víi vÊn ®Ò: “Gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt c¸c bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ. Nh×n l¹i vÒ qu¸ tr×nh d¹y d¹ng to¸n nµy, vÒ c¬ b¶n th× ai còng thÓ cho r»ng c¸c em dÔ tiÕp thu, dÔ lµm bµi, dÔ nhí, Ýt sai. Nh­ng ®i s©u h¬n n÷a, theo c¸i nh×n chñ quan cña t«i, víi d¹ng to¸n nµy c¸c em còng cã nh÷ng nhÇm lÉn ®¸ng tiÕc nÕu nh­ c¸c em kh«ng n¾m ch¾c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n, ph­¬ng ph¸p gi¶i c¬ b¶n cña hai kiÓu bµi trong d¹ng to¸n nµy. NÕu h­íng dÉn häc sinh tõng kiÓu bµi mét trong mét tiÕt th× c¸c em lµm bµi gÇn nh­ theo khu«n mÉu, Ýt sai sãt. NÕu h­íng dÉn häc sinh luyÖn tËp song song c¶ hai kiÓu bµi hoÆc häc xong c¶ hai kiÓu bµi råi, c¸c em mµ kh«ng n¾m v÷ng sÏ sai nhÇm dÔ dµng. §iÒu nµy sÏ x¶y ra víi c¸c em lùc häc trung b×nh, trung b×nh yÕu. Cho nªn, viÖc nghiªn cøu ph­¬ng ph¸p gióp c¸c em gi¶i tèt d¹ng to¸n nµy ë líp 3 sÏ ph¶i dÇn tõng b­íc ®­îc kh¾c phôc, ®æi míi, kÝch thÝch häc theo nhËn thøc chñ ®¹o cña häc sinh th× chÊt l­îng míi cao, ph¸t huy tÝnh t­ duy, ®éc lËp, s¸ng t¹o ë tÊt c¶ häc sinh.

III/ Thùc tr¹ng :

       Trong nhiÒu n¨m theo dâi häc sinh häc To¸n, ®Æc biÖt lµ hai n¨m gÇn ®©y, t«i trùc tiÕp theo dâi c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i to¸n nãi riªng, t«i thÊy c¸c em cã mét thãi quen kh«ng tèt cho l¾m ®ã lµ: ®äc ®Çu bµi qua loa, sau ®ã gi¶i bµi to¸n ngay, lµm xong kh«ng cÇn kiÓm tra l¹i kÕt qu¶, cho nªn, khi tr¶ bµi c¸c em míi biÕt lµ m×nh sai. ®èi víi d¹ng to¸n nµy, khi gi¸o viªn h­íng dÉn xong kiÓu bµi 1, c¸c em lµm bµi kh¸ tèt, Ýt nhÇm lÉn, nh­ng cßn sai nhiÒu trong tÝnh to¸n, ®Õn khi d¹y xong kiÓu bµi 2, c¸c em lµm bµi cã phÇn nhÇm lÉn nhiÒu h¬n, nhiÒu em thùc hiÖn ë c¸c b­íc 2 ®¸ng lÏ lµ phÐp chia th× c¸c em l¹i lµm phÐp nh©n ( gièng ë kiÓu bµi 1). ë n¨m häc 2010-2011, t«i ®· ®Ó ý, quan s¸t c¸c em lµm bµi ë líp mçi khi dù giê, th¨m líp, c¸c em ®· cã sù nhÇm lÉn ®¸ng tiÕc x¶y ra. §Ó n¾m ®­îc thùc tr¹ng häc sinh líp 3 gi¶i d¹ng to¸n nµy cô thÓ nh­ thÕ nµo, t«i ®· tiÕn hµnh ra hai bµi to¸n, thuéc hai kiÓu bµi cña d¹ng to¸n nµy cho c¸c em lµm bµi trong thêi gian lµ 20 phót ®Ó n¾m ®­îc kÕt qu¶.

*Bµi to¸n 1:

  Mét cöa hµng cã 6 bao g¹o chøa ®­îc 36 kg g¹o. Hái 4 bao g¹o nh­ thÕ  cã thÓ chøa ®­îc bao nhiªu ki l« gam g¹o?

*  Bµi to¸n 2:

            Cã 42 lÝt dÇu ®ùng vµo 6 can. Hái cã 84 lÝt dÇu th× cÇn cã bao nhiªu can nh­ thÕ ®Ó ®ùng?

            Sau khi chÊm bµi, t«i nhËn thÊy kÕt qu¶ c¸c em lµm bµi nh­ sau:

  - Cã nhiÒu em lµm ®óng c¶ 2 bµi.

  - Mét sè em lµm nhÇm ë b­íc 2 tõ kiÓu bµi 1 sang kiÓu bµi 2 vµ ng­îc l¹i.

          - Mét sè em cã tÝnh sai.

          - Cßn mét vµi em sai c¶ 2 bµi.

*  KÕt qu¶ cô thÓ:

Tæng sè HS	1 -> 4		5 -> 6		7 -> 8		9 -> 10
	SL	%	SL	%	SL	%	SL	%
33	11	33	10	30	7	21	5	16

    * Nguyªn nh©n cã kÕt qu¶ nh­ vËy lµ do phÇn lín c¸c em cßn chñ quan khi lµm bµi, ch­a nhí kÜ c¸c ph­¬ng ph¸p gi¶i d¹ng to¸n nµy. MÆt kh¸c, còng cã thÓ lµ c¸c em ch­a ®­îc cñng cè râ nÐt vÒ 2 kiÓu bµi trong d¹ng to¸n nµy nªn sù sai ®ã kh«ng tr¸nh khái, ®©y lµ c¸c bµi to¸n ¸p dông rÊt thùc tÕ mµ c¸c em quªn mÊt ph­¬ng ph¸p thö l¹i nªn kÕt qu¶ ®­a ra rÊt ®¸ng tiÕc.

         * XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ cña lớp, t«i ®· m¹nh d¹n ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y d¹ng to¸n nµy, ngay tõ ®Çu n¨m häc 2010-2011. Môc ®Ých chÝnh gióp c¸c em cã ph­¬ng ph¸p gi¶i to¸n nãi chung, ph­¬ng ph¸p gi¶i d¹ng to¸n cã liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ nãi riªng. Lµm cho c¸c em biÕt chñ ®éng thùc hiÖn gi¶i to¸n kh«ng giËp theo khu«n m¸y mãc mµ ph¶i dùa vµo t­ duy, ph©n tÝch tæng hîp tõ b¶n th©n.

IV/ gi¶i ph¸p :

         Muèn cho häc sinh gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ, tr­íc tiªn chóng ta ph¶i h­íng dÉn c¸c em n¾m ch¾c ®­îc nh÷ng b­íc cÇn thùc hiÖn khi gi¶i to¸n nãi chung.

1/H­íng dÉn häc sinh n¾m ch¾c ph­¬ng ph¸p chung ®Ó gi¶i c¸c bµi to¸n:

  Mçi bµi to¸n c¸c em cã lµm tèt ®­îc hay kh«ng ®Òu phô thuéc vµo c¸c ph­¬ng ph¸p gi¶i to¸n ®­îc vËn dông ë mçi b­íc gi¶i bµi to¸n ®ã. Cho nªn, chóng ta cÇn h­íng dÉn häc sinh n¾m ®­îc c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n nh­ sau:

   * B­íc 1: §äc kÜ ®Ò to¸n.

   * B­íc 2: Tãm t¾t ®Ò to¸n.

  * B­íc 3: Ph©n tÝch bµi to¸n.

  * B­íc 4: ViÕt bµi gi¶i.

  * B­íc 5: KiÓm tra lêi gi¶i vµ ®¸nh gi¸ c¸ch gi¶i.

     Cô thÓ yªu cÇu ®èi víi häc sinh nh­ sau:

   a/ §äc kÜ ®Ò to¸n: Häc sinh ®äc Ýt nhÊt 3 lÇn môc ®Ých ®Ó gióp c¸c em n¾m ®­îc ba yÕu tè c¬ b¶n. Nh÷ng “ d÷ kiÖn” lµ nh÷ng c¸i ®· cho, ®· biÕt trong ®Çu bµi, “nh÷ng Èn sè” lµ nh÷ng c¸i ch­a biÕt vµ cÇn t×m vµ nh÷ng “®iÒu kiÖn” lµ quan hÖ  gi÷a c¸c d÷ kiÖn víi Èn sè.

        CÇn tËp cho häc sinh cã thãi quen vµ tõng b­íc cã kÜ n¨ng suy nghÜ trªn c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña bµi to¸n, ph©n biÖt vµ x¸c ®Þnh ®­îc c¸c d÷ kiÖn vµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt liªn qua ®Õn c¸i cÇn t×m, g¹t bá c¸c t×nh tiÕt kh«ng liªn quan ®Õn c©u hái, ph¸t hiÖn ®­îc c¸c d÷ kiÖn vµ ®iÒu kiÖn kh«ng t­êng minh ®Ó diÔn ®¹t mét c¸ch râ rµng h¬n. Tr¸nh thãi quen xÊu lµ võa ®äc xong ®Ò ®· lµm ngay.

 b/ Tãm t¾t ®Ò to¸n: Sau khi ®äc kÜ ®Ò to¸n, c¸c em biÕt l­îc bít mét sè c©u ch÷, lµm cho bµi to¸n gän l¹i, nhê ®ã mèi quan hÖ gi÷a c¸i ®· cho vµ mét sè ph¶i t×m hiÖn râ h¬n. Mçi em cÇn cè g¾ng tãm t¾t ®­îc c¸c ®Ò to¸n vµ biÕt c¸ch nh×n vµo t¾t Êy mµ nh¾c l¹i ®­îc ®Ò to¸n.

        Thùc tÕ cã rÊt nhiÒu c¸ch tãm t¾t bµi to¸n, nÕu c¸c em cµng n¾m ®­îc nhiÒu c¸ch tãm t¾t th× c¸c em sÏ cµng gi¶i to¸n giái. Cho nªn, khi d¹y t«i ®· truyÒn ®¹t c¸c c¸ch sau tíi häc sinh:

* C¸ch 1: Tãm t¾t b»ng ch÷.

* C¸ch 2: Tãm t¾t b»ng ch÷ vµ dÊu.

* C¸ch 3: Tãm t¾t b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng.

* C¸ch 4: Tãm t¾t b»ng h×nh t­îng tr­ng.

* C¸ch 5: Tãm t¾t b»ng l­u ®å.

* C¸ch 6: Tãm t¾t b»ng s¬ ®å Ven.

* C¸ch 7: Tãm t¾t b¨ng kÎ «.

         Tuy nhiªn t«i lu«n lu«n h­íng c¸c em chän c¸ch nµo cho hiÓu nhÊt, râ nhÊt,  ®iÒu ®ã cßn phô thuéc vµo néi dung tõng bµi.

    c/ Ph©n tÝch bµi to¸n: Sau khi tãm t¾t ®Ò bµi xong, c¸c em tËp viÕt ph©n tÝch ®Ò bµi ®Ó t×m ra c¸ch gi¶i bµi to¸n. Cho nªn, ë b­íc nµy, gi¸o viªn cÇn sö dông ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ tæng hîp, thiÕt lËp c¸ch t×m hiÓu, ph©n tÝch bµi to¸n theo s¬ ®å d­íi d¹ng c¸c c©u hái th«ng th­êng:

          - Bµi to¸n cho biÕt g×?

    - Bµi to¸n hái g×?

         -  Muèn t×m c¸i ®ã ta cÇn biÕt g×?

         - C¸i nµy biÕt ch­a?

         - Cßn c¸i nµy th× sao?

         - Muèn t×m c¸i ch­a biÕt ta cÇn dùa vµo ®©u? Lµm nh­ thÕ nµo?

          H­íng dÉn häc sinh ph©n tÝch  xu«i råi tæng hîp ng­îc lªn, tõ ®ã c¸c em n¾m bµi kÜ h¬n, tù c¸c em gi¶i ®­îc bµi to¸n.

d/ ViÕt bµi gi¶i: Dùa vµo s¬ ®å ph©n tÝch, qu¸ tr×nh t×m hiÓu bµi, c¸c em sÏ dÔ dµng viÕt ®­îc bµi gi¶i mét c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c. Gi¸o viªn chØ viÖc yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy ®óng, ®Ñp, c©n ®èi ë vë lµ ®­îc, chó ý c©u tr¶ lêi ë c¸c b­íc ph¶i ®Çy ®ñ, kh«ng viÕt t¾t, ch÷ vµ sè ph¶i ®Ñp.

e/ KiÓm tra lêi gi¶i vµ ®¸nh gi¸ c¸ch gi¶i:

 Qua qu¸ tr×nh quan s¸t häc sinh gi¶i to¸n, chóng ta dÔ dµng thÊy r»ng häc sinh th­êng coi bµi to¸n ®· gi¶i xong khi tÝnh ra ®¸p sè hay t×m ®­îc c©u tr¶ lêi. Khi gi¸o viªn hái: “ Em cã tin ch¾c kÕt qu¶ lµ ®óng kh«ng?” th× nhiÒu em lóng tóng. V× vËy viÖc kiÓm tra , ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ lµ kh«ng thÓ thiÕu khi gi¶i to¸n va ph¶i trë thµnh thãi quen ®èi víi häc sinh. Cho nªn khi d¹y gi¶i to¸n, chóng ta cÇn h­íng dÉn c¸c em th«ng qua c¸c b­íc:

          - §äc l¹i lêi gi¶i.

          - KiÓm tra c¸c b­íc gi¶i xem ®· hîp lÝ yªu cÇu cña bµi ch­a, c¸c c©u v¨n diÔn ®¹t trong lêi gi¶i ®óng ch­a.

          - Thö l¹i c¸c kÕt qu¶ võa tÝnh tõ b­íc ®Çu tiªn.

          - Thö l¹i kÕt qu¶ ®¸p sè xem ®· phï hîp víi yªu cÇu cña ®Ò bµi ch­a.

            §èi víi häc sinh giái, gi¸o viªn cã thÓ h­íng c¸c em nh×n l¹i toµn bé bµi gi¶i, tËp ph©n tÝch c¸ch gi¶i, ®éng viªn c¸c em t×m c¸c c¸ch gi¶i kh¸c, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn t­ duy linh ho¹t, s¸ng t¹o, suy nghÜ ®éc lËp cña häc sinh.                                                                                                  2/H­íng dÉ häc sinh n¾m ch¾c ph­¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ b»ng phÐp tÝnh chia ,nh©n ( kiÓu bµi 1):

     §Ó häc sinh n¾m ch¾c ph­¬ng ph¸p gi¶i kiÓu bµi to¸n nµy, t«i ®· tiÕn hµnh d¹y ngay ë trªn líp theo ph­¬ng ph¸p vµ h×nh thøc sau:

     a. KiÓm tra bµi cò: §Ó nh¾c l¹i kiÕn thøc cò vµ chuÈn bÞ cho kiÕn thøc míi cÇn truyÒn ®¹t, t«i ra ®Ò nh­ sau:

“Mçi can chøa ®­îc 5 lÝt mËt ong. Hái 7 can nh­ vËy chøa ®­îc bao nhiªu lÝt mËt ong?”

        Víi bµi nµy, häc sinh dÔ dµng gi¶i ®­îc nh­ sau:

                                         Bµi gi¶i.

                B¶y can nh­ vËy chøa ®­îc sè lÝt mËt ong lµ:

                                   5 x 7 = 35 ( l)

                                                     §¸p sè: 35 l mËt ong.

       Sau ®ã, t«i yªu cÇu häc sinh nhËn d¹ng to¸n ®· häc vµ gi¶i thÝch c¸ch lµm, ®ång thêi cho häc sinh nh¾c l¹i quy tr×nh cña gi¶i mét bµi to¸n.

b/ Bµi míi:

* Giíi thiÖu bµi: Dùa vµo bµi to¸n kiÓm tra bµi cò, gi¸o viªn võa cñng cè, võa giíi thiÖu bµi ngµy h«m nay c¸c em ®­îc häc.

* H­íng dÉn häc sinh gi¶i bµi to¸n 1: Cã 35 l mËt ong chia ®Óu vµo 7 can. Hái mçi can cã mÊy lÝt mËt ong?

    - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh ®äc ®Çu bµi( 3 em).

    - H­íng dÉn häc sinh tãm t¾t bµi to¸n ( sö dông ph­¬ng ph¸p hái ®¸p):

         + Bµi to¸n cho biÕt g×? (35 lÝt mËt ong ®æ ®Òu vµo 7 can).

         + Bµi to¸n hái g×? ( 1 can chøa bao nhiªu lÝt mËt ong).

         + Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh nªu miÖng phÇn tãm t¾t ®Ó gi¸o viªn ghi b¶ng:

                                           7 can: 35 l

                                           1 can:? l .

    - H­íng dÉn häc sinh ph©n tÝch bµi to¸n ®Ó t×m ph­¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n.

    - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm vµo b¶ng con.

    - Gi¸o viªn ®­a bµi gi¶i ®èi chiÕu.

                                                Bµi gi¶i

                                 Sè lÝt mËt ong cã trong mçi can lµ:

                                   35 : 7 = 5 (l)

                                 §¸p sè: 5 l mËt ong.

       - Gi¸o viªn cñng cè c¸ch gi¶i: §Ó t×m 1 can chøa bao nhiªu lÝt mËt ong ta lµm phÐp tÝnh g×? ( phÐp tÝnh chia).

       -  Gi¸o viªn giíi thiÖu. Bµi to¸n cho ta biÕt sè lÝt mËt ong cã trong 7 can, yªu cÇu chóng ta t×m sè lÝt mËt ong trong 1 can, ®Ó t×m ®­îc sè lÝt mËt ong trong 1 can, chóng ta thùc hiÖn phÐp chia. B­íc nµy gäi lµ rót vÒ ®¬n vÞ, tøc lµ t×m gi¸ trÞ cña mét phÇn trong c¸c phÇn.

       - Gi¸o viªn cho häc sinh nªu miÖng kÕt qu¶ mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n ®Ó ¸p dông, cñng cè nh­:

                                 5 bao: 300kg  hoÆc 3 tói : 15 kg

                                  1 bao? kg               1 tói : ? kg

  * H­íng dÉn häc sinh gi¶i bµi to¸n 2: Cã 35 lÝt mËt ong cia ®Ìu vµo 7 can. Hái 2 can cã mÊy lÝt mËt ong?

   - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh ®äc kÜ ®Çu bµi ( 3 lÇn).

   - Yªu cÇu häc sinh nªu tãm t¾t bµi to¸n – Gi¸o viªn ghi b¶ng( Ph­¬ng ph¸p hái ®¸p).

                             7 can : 35 lÝt

                             2 can : ? lÝt.

      - H­íng dÉn häc sinh ph©n tÝch bµi to¸n: ( Ph­¬ng ph¸p hái ®¸p)

                    + Muèn tÝnh ®­îc sè lÝt mËt ong cã trong 2 can ta ph¶i biÕt g×? ( 1 can chøa ®­îc bao nhiªu lÝt mËt ong)

                    + Lµm thÕ nµo ®Ó t×m ®­îc sè lÝt mËt ong cã trong 1 can? ( LÊy sè lÝt mËt ong trong 7 can chia cho 7).

                     + Yªu cÇu häc sinh nhÈm ngay 1 can: ? l.

                     + Yªu cÇu häc sinh nªu c¸ch tÝnh 2 can khi ®· biÕt 1 can.

(LÊy sè lÝt mËt ong cã trong 1 can nh©n víi 2).

      - Mét häc sinh nªu lÇn l­ît bµi gi¶i. Gi¸o viªn ghi b¶ng.

                                           Bµi gi¶i

                         Sè lÝt mËt ong cã trong mçi can lµ:

                                    35 : 7 = 5 (l)

                          Sè lÝt mËt ong cã trong 2 can lµ:

                                       5 x 2 = 10 (l)

                                                §¸p sè:10l mËt ong.

  + Yªu cÇu häc sinh nªu b­íc nµo lµ b­íc rót vÒ ®¬n vÞ: B­íc t×m sè lÝt mËt ong trong 1 can gäi lµ b­íc rót vÒ ®¬n vÞ.

  + H­íng dÉn häc sinh cñng cè d¹ng to¸n – kiÓu bµi 1:

            C¸c bµi to¸n cã liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ th­êng ®­îc gi¶i b»ng 2 b­íc:

        + B­íc 1: T×m gi¸ trÞ mét ®¬n vÞ ( gi¸ trÞ mét phÇn trong c¸c phÇn b»ng nhau) . Thùc hiÖn phÐp chia.

        + B­íc 2: T×m gi¸ trÞ cña nhiÒu ®¬n vÞ cïng lo¹i( gi¸ trÞ cña nhiÒu phÇn b»ng nhau) . Thùc hiÖn phÐp nh©n.

        + Häc sinh nhÈm thuéc, nªu l¹i c¸c b­íc.

           -  H­íng dÉn häc sinh lµm bµi tËp ¸p dông.

         - Gi¸o viªn nªu miÖng, ghi tãm t¾t lªn b¶ng, häc sinh nªu kÕt qu¶ vµ gi¶i thÝch c¸ch lµm nh­.

3 tói : 45 kg              hoÆc : 4 thïng  : 20 gãi.

12 tói : ? kg.                       5 thïng :  ? gãi.

        Sau khi häc sinh n¾m ch¾c c¸ch gi¶i bµi to¸n ë kiÓu bµi nµy, chóng ta cÇn tiÕn hµnh h­íng dÉn häc sinh luyÖn tËp.

c/LuyÖn tËp:

         Khi tiÕn hµnh h­íng dÉn häc sinh luyÖn tËp qua tõng bµi, gi¸o viªn cÇn thay ®æi h×nh thøc luyÖn tËp.

   Bµi 1:   - H­íng dÉn häc sinh th¶o luËn chung c¶ líp, sau ®ã 1 häc sinh tãm t¾t vµ gi¶i bµi to¸n trªn b¶ng, c¶ líp lµm vµo vë.

                     -  Cñng cè b­íc rót vÒ ®¬n vÞ.

                     - Cñng cè c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n nµy.

   Bµi 2: - Häc sinh th¶o luËn vµ lµm viÖc theo nhãm ®«i.

                   - Yªu cÇu 1 cÆp häc sinh tr×nh bµy b¶ng – Gi¸o viªn kiÓm tra c¸c kÕt qu¶ cña c¶ líp.

                   - Yªu cÇu häc sinh nªu b­íc rót vÒ ®¬n vÞ.

                   - Cñng cè c¸ch thùc hiÖn 2 b­íc gi¶i bµi to¸n.

Bµi 3: H­íng dÉn häc sinh ch¬i trß ch¬i ghÐp h×nh.

d/ Cñng cè dÆn dß:

          -  Häc sinh tù nªu c¸c b­íc, c¸ch thùc hiÖn gi¶i bµi to¸n cã liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ ( kiÓu bµi 1)

          - Giao thªm bµi vÒ nhµ d¹ng t­¬ng tù ®Ó h«m sau kiÓm tra.

          - Qua mçi lÇn luyÖn tËp xen kÏ, gi¸o viªn ®Òu cñng cè c¸ch lµm ë kiÓu bµi 1 lµ: + Bµi gi¶i ®­îc thùc hiÖn qua 2 b­íc:

            B­íc 1: ( B­íc rót vÒ ®¬n vÞ) T×m gi¸ trÞ 1 ®¬n vÞ ( Gi¸ trÞ 1 phÇn). ( phÐp chia).

            B­íc 2: T×m nhiÒu ®¬n vÞ ( tõ 2 trë lªn) ( phÐp nh©n).

                   + NhÊn m¹nh cèt chÝnh cña kiÓu bµi 1 lµ t×m gi¸ trÞ cña nhiÒu ®¬n vÞ ( nhiÒu phÇn).

          - Khi häc sinh ®· n¾m ch¾c kiÓu bµi 1 th× c¸c em dÔ dµng gi¶i ®­îc kiÓu bµi 2.

3/ H­íng dÉn häc sinh n¾m ch¾c ph­¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ gi¶i b»ng 2 phÐp tÝnh chia: ( KiÓu bµi 2)

      Khi d¹y kiÓu bµi 2 nµy, t«i còng d¹y c¸c b­íc t­¬ng tù. Song ®Ó häc sinh dÔ nhËn d¹ng, so s¸nh ph­¬ng ph¸p gi¶i 2 kiÓu bµi, khi kiÓm tra bµi cò, t«i ®­a ®Ò bµi lËp l¹i cña kiÓu bµi 1: “ Cã 35 lÝt mËt ong rãt ®Òu vµo 7 can . Hái 2 can ®ã cã bao nhiªu lÝt mËt ong”. Môc ®Ých lµ võa kiÓm tra, cñng cè ph­¬ng ph¸p gi¶i ë kiÓu bµi 1, còng lµ ®Ó t«i dùa vµo ®ã h­íng c¸c em tíi ph­¬ng ph¸p gi¶i ë kiÓu bµi 2( giíi thiÖu bµi).

        Bµi to¸n ë kiÓu bµi 2 cã d¹ng sau: Cã 35 lÝt mËt ong ®ùng ®Òu  vµo 7 can. NÕu cã 10 lÝt mËt ong th× ®ùng ®Òu vµo mÊy can nh­ thÕ?

         - C¸ch tæ chøc, h­íng dÉn häc sinh còng nh­ ë kiÓu bµi 1.

         - Khi cñng cè, häc sinh nªu ®­îc ë b­íc 1 lµ b­íc rót vÒ ®¬n vÞ vµ c¸c b­íc thùc hiÖn bµi gi¶i chung cña kiÓu bµi 2 nµy.

             + B­íc 1:: T×m gi¸ trÞ 1 ®¬n vÞ ( gi¸ trÞ 1 phÇn). ( ®©y lµ b­íc rót vÒ ®¬n vÞ) . ( phÐp chia).

            + B­íc 2: T×m sè phÇn (sè ®¬n vÞ) ( phÐp chia).

            Sau mçi bµi tËp, chóng ta l¹i cñng cè l¹i mét lÇn, c¸c em sÏ n¾m ch¾c ph­¬ng ph¸p h¬n. §Æc biÖt khi häc xong kiÓu bµi 2 nµy, c¸c em dÔ nhÇm víi c¸ch gi¶i ë kiÓu bµi 1. Cho nªn, chóng ta ph¶i h­íng dÉn häc sinh c¸ch kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ bµi gi¶i ( thö l¹i theo yªu cÇu cña bµi).

VÝ dô: C¸c em ®Æt kÕt qu¶ t×m ®­îc vµo phÇn tãm t¾t cña bµi c¸c em sÏ thÊy ®­îc c¸i v« lÝ khi thùc hiÖn sai phÐp tÝnh cña bµi gi¶i nh­:

                   35 l : 7 can.                             35 l : 7 can

                   10 l : 2 can ( ®óng)                  10 l : 50can ( v« lÝ).

      Tõ ®ã c¸c em n¾m ch¾c ph­¬ng ph¸p gi¶i kiÓu bµi 2 tèt h¬n, cã kÜ n¨ng , kÜ x¶o tèt khi gi¶i to¸n.

4/ H­íng dÉn häc sinh luyÖn tËp so s¸nh ph­¬ng ph¸p gi¶i 2 kiÓu bµi :                                                                                           §Ó häc sinh luyÖn tËp tèt 2 kiÓu bµi nµy, t«i ®· h­íng dÉn c¸c em so s¸nh c¸c b­íc gi¶i vµ ®Æc ®iÓm cña mçi kiÓu bµi.

C¸c b­íc	KiÓu bµi 1 ( T×m gi¸ trÞ cña c¸c phÇn)	KiÓu bµi 2 ( T×m sè phÇn)
1	-         T×m gi¸ trÞ cña 1 phÇn: ( phÐp chia) (§©y lµ b­íc rót vÒ ®¬n vÞ)	-         T×m gi¸ trÞ cña 1 phÇn: ( phÐp chia) (§©y còng  lµ b­íc rót vÒ ®¬n vÞ)
2	-         T×m gi¸ trÞ cña 1 phÇn ( phÐp nh©n) -         LÊy gi¸ trÞ 1 phÇn nh©n víi sè phÇn	-         T×m sè phÇn. -         (PhÐp chia) -         LÊy gi¸ trÞ c¸c phÇn chia cho gÝa trÞ 1 phÇn.

           Sau ®ã, t«i yªu cÇu häc sinh häc thuéc ®Ó ¸p dông nhËn d¹ng kiÓu bµi vµ gi¶i c¸c bµi to¸n ®ã. Khi luyÖn tËp, t«i tiÕn hµnh cho häc sinh luyÖn 2 bµi tËp song song víi nhau, môc ®Ých lµ ®Ó c¸c em võa lµm, võa nhËn d¹ng, so s¸nh. Sau mçi lÇn luyÖn tËp nh­ vËy, chóng ta l¹i cñng cè kiÕn thøc mét lÇn cho c¸c em, ch¾c c¸c em kh«ng cßn nhÇm lÉn n÷a.

* LÇn 1:

       Bµi to¸n 1: Cã 5 tói g¹o chøa ®­îc 40 kg g¹o. Hái 3 tói g¹o th× chøa ®­îc bao nhiªu ki - l« - gam g¹o?

      Bµi to¸n 2: Cã 40 ki – l« - gam g¹o ®ùng vµo 5 tói. Hái cã 24 kg g¹o th× cÇn bao nhiªu tói nh­ thÕ ®Ó ®ùng?

*  Cñng cè c¸ch gi¶i, mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÐp tÝnh trong 2 bµi to¸n nµy. MÆt kh¸c häc sinh dÔ dµng nh×n nhËn ra lçi sai cña m×nh, nÕu nh­ nhÇm phÐp tÝnh ( Bµi to¸n 2 lµ bµi to¸n ng­îc cña bµi to¸n 1)

* LÇn 2:

Bµi to¸n 1: Cã 4 c¸i ¸o ®¬m hÕt 24 c¸i cóa ¸o. Hái cã 1236 cóa ¸o  th× ®¬m ®­îc bao nhiªu c¸i ¸o nh­ thÕ?

Bµi to¸n 2: Ba thïng nh­ nhau ®ùng ®­îc 27 lÝt mËt ong. Hái 7 thïng nh­ thÕ ®ùng ®­îc bao nhiªu kg mËt ong?

*§æi thø tù bµi ®Ó häc sinh cñng cè ®­îc c¸ch nhËn d¹ng 2 kiÓu bµi vµ ph­¬ng ph¸p gi¶i.

     *  Tãm l¹i:  Trªn ®©y lµ ph­¬ng ph¸p h­íng dÉn c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt d¹ng to¸n: Bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ, t«i tin r»ng nÕu chóng ta lµm ®­îc nh­ vËy th× c¸c em n¾m ®­îc ph­¬ng ph¸p gi¶i d¹ng to¸n nµy tèt h¬n, ch¾c ch¾n h¬n, tr¸nh ®­îc nh÷ng sai sãt cã thÓ x¶y ra. C¸c em sÏ cã ®­îc tinh thÇn phÊn khëi, tù tin khi gi¶i to¸n.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

V/ kết quả:

Trong suèt qu¸ tr×nh nghiªn cøu, quan s¸t häc sinh gi¶i to¸n, t«i thÊy c¸c em rÊt thÝch gi¶i to¸n khi c¸c em ®· cã ®ñ vèn kiÕn thøc, ph­¬ng ph¸p gi¶i to¸n. C¸c em gi¶i to¸n ®óng, chÝnh x¸c h¬n khi c¸c em ®­îc thÇy c« nhiÖt t×nh h­íng dÉn víi ph­¬ng ph¸p  dÔ hiÓu nhÊt, dÔ nhí nhÊt. Víi ph­¬ng ph¸p nµy t«i ®· trang thiÕt bÞ cho c¸c  em vèn kiÕn thøc ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n ®Ó c¸c em gi¶i d¹ng to¸n nµy kh«ng nhÇm lÉn, sai sãt ®Õn chÊt l­îng häc cña c¸c em ®­îc n©ng lªn râ rÖt. D¹y xong kiÓu bµi 1, so víi n¨m häc 2009-2010, n¨m nay c¸c em lµm bµi tèt h¬n nhiÒu, chÊt l­îng t¨ng. D¹y xong kiÓu bµi 2, chÊt l­îng cµng t¨ng h¬n so víi thêi ®iÓm n¨m ngo¸i. Nh×n chung, c¸c em ®­îc gi¶i to¸n, so s¸nh c¸ch gi¶i cña 2 kiÓu bµi nµy, cho nªn c¸c em lµm bµi chÝnh x¸c cao, chÊt l­îng kh¶ quan. Qua kh¶o s¸t chÊt l­îng häc sinh khèi 3 n¨m häc nµy, t«i thu ®­îc kÕt qu¶ nh­ sau:

Tæng sè HS	1 -> 4		5 -> 6		7 -> 8		9 -> 10
	SL	%	SL	%	SL	%	SL	%
33	2	6	8	24	12	36	11	34

         Nh×n vµo b¶ng kÕt qu¶ trªn, t«i thÊy ®ã lµ kÕt qu¶ thùc chÊt cña c¸c em. KÕt qu¶ ®ã cho chóng ta thÊy ®­îc cã ph­¬ng ph¸p tèt th× häc sinh lµm bµi tèt h¬n. ChÊt l­îng häc cña häc sinh kh«ng tù d­ng mµ cã ®­îc, mµ ®ßi hái mçi ng­êi gi¸o viªn chóng ta biÕt ph­¬ng ph¸p truyÒn ®¹t tíi tõng ®èi t­îng häc sinh. NhiÒu ®ång chÝ cho r»ng d¹ng to¸n nµy dÔ. Song, kh«ng h¼n nh­ vËy, nÕu chóng ta truyÒn ®¹t kiÕn thøc, ph­¬ng ph¸p hêi hît th× c¸c em dÔ dµng nhÇm lÉn ë b­íc 2 cña 2 kiÓu bµi ®ã, còng cã khi nhÇm c¶ sang d¹ng to¸n kh¸c. Cho nªn d¹y to¸n ë d¹ng to¸n nµy, chóng ta cµng cÈn thËn, chi tiÕt bao nhiªu th× chÊt l­îng tiÕp thu vµ lµm bµi cµng t¨ng lªn, c¸c em häc to¸n tù tin h¬n.

         D¹y to¸n ë TiÓu häc nãi chung, ë líp 3 nãi riªng lµ c¶ mét qu¸ tr×nh kiªn tr×, ®Çy sù s¸ng t¹o, nhÊt lµ ®èi víi d¹ng to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ, cho nªn khi h­íng dÉ häc sinh gi¶i to¸n nãi chung, gi¶i d¹ng to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ nãi riªng chóng ta cÇn ph¶i:

       1/ T¹o niÒm høng thó, sù say mª gi¶i to¸n, bëi c¸c em cã thÝch häc to¸n th× c¸c em míi cã sù suy nghÜ, t×m tßi c¸c ph­¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n mét c¸ch thÝch hîp.

    2/ H­íng dÉn häc sinh n¾m ®Çy ®ñ c¸c kÜ n¨ng cÇn thiÕt khi gi¶i to¸n b»ng ph­¬ng ph¸p phï hîp, nhÑ nhµng, kh«ng gß bã.

    3/ KÝch thÝch t­ duy s¸ng t¹o, kh¶ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp trong khi t×m tßi, ph¸t hiÖn ®­êng lèi trong gi¶i to¸n.

    4/ Th­êng xuyªn thay ®æi h×nh thøc d¹y häc ë mçi bµi ®Ó tr¸nh sù nhµm ch¸n.

    5/ TËp cho häc sinh cã kÜ n¨ng tù ph©n tÝch bµi to¸n, tù kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña bµi to¸n, tËp ®Æt c¸c c©u hái gîi më cho c¸c b­íc gi¶i trong bµi to¸n.

    6/ Ph¶i coi viÖc gi¶i to¸n lµ c¶ mét qu¸ tr×nh, kh«ng nãng véi mµ ph¶i kiªn tr× t×m vµ ph¸t hiÖn ra chç hæng sau mçi lÇn h­íng dÉn ®Ó kh¾c phôc, rÌn luyÖn.

    7/ Nªn ®éng viªn, khuyÕn khÝch c¸c em cã ®­a ra ph­¬ng ph¸p gi¶i gÇn hîp lÝ, tr¸nh ®­a ra t×nh huèng phñ ®Þnh ngay.

    8/ GÇn gòi, ®éng viªn nh÷ng em häc yÕu m«n To¸n ®Ó c¸c em cã tiÕn bé, gióp ®ì nhÑ nhµng khi cÇn thiÕt.

        Víi ph­¬ng ph¸p gióp c¸c em häc sinh líp 3 gi¶i tèt bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ t«i võa nªu ë trªn, ¸p dông cho mäi ®èi t­îng häc sinh, tuy cã nhiÒu thµnh c«ng song mÆt nµo ®ã nã vÉn cßn h¹n chÕ cña nã. §èi víi häc sinh yÕu kÐm, c¸c em vÉn ph¶i gi¶i ®i gi¶i l¹i nhiÒu lÇn ( luyÖn nhiÒu) míi nhí ®­îc c¸c b­íc gi¶i, kÜ n¨ng ph©n biÖt ë 2 kiÓu bµi ch­a ch¾c l¾m. §èi víi häc sinh giái, c¸c em lµm tèt d¹ng to¸n nµy, ®ßi hái ph¶i cã sù n©ng cao h¬n vÒ kiÕn thøc, kh«ng th× c¸c em cho r»ng viÖc gi¶i to¸n qu¸ ®¬n gi¶n. §iÒu nµy t«i cßn ch­a nªu ë trong ph­¬ng ph¸p d¹y d¹ng to¸n nµy. T«i sÏ coi ®©y lµ môc tiªu ®Ó nghiªn cøu sau nµy.

 

PhÇn III:  KÕt luËn

        Ngay tõ khi b­íc sang häc kú II cña n¨m häc nµy, t«i ®· tiÕn hµnh thực hiện ph­¬ng ph¸p gi¶i d¹ng to¸n cã liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ. Cho nªn khi d¹y ®Õn d¹ng bµi to¸n nµy, ph­¬ng ph¸p d¹y theo chuyªn ®Ò ®· ®­îc ¸p dông víi tÊt c¶ häc sinh c¸c líp ë khèi 3. ChÝnh v× vËy, c¸c em ®· nhanh chãng n¾m ®­îc c¸ch gi¶i kiÓu bµi 1 råi ®Õn kiÓu bµi 2 cña d¹ng to¸n nµy, c¸c em biÕt ph©n tÝch ®Ó thÊy ®­îc sù gièng nhau, kh¸c nhau khi thùc hiÖn bµi gi¶i, ®Æc biÖt lµ c¸c em biÕt nhËn d¹ng to¸n nµy mét c¸ch thµnh thôc, cã kÜ n¨ng, kÜ x¶o tèt. C¸c em häc sinh trung b×nh th× lµm kh¸ tèt. §ã lµ tÊt c¶ nh÷ng g× chóng ta mong muèn ®Ó cã ®­îc khi d¹y häc sinh gi¶i to¸n. T«i mong muèn gi¶i ph¸p nµy sÏ ®­îc ¸p dông s©u réng h¬n ®Ó qu¸ tr×nh d¹y häc to¸n, thÝch gi¶i to¸n vµ thÝch t×m tßi, kh¸m ph¸ c¸i míi, c¸i cÇn cã khi gi¶i to¸n. §¹t ®­îc tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu trªn ®ã lµ thµnh c«ng lín trong gi¶ng d¹y.

         Mçi chóng ta, khi ®øng trªn bôc gi¶ng, ai còng lu«n mong muèn cho m×nh mét ph­¬ng ph¸p d¹y tèt nhÊt ®Ó mang l¹i chÊt l­îng d¹y – häc cao nhÊt. §Æc biÖt, t«i rÊt thÝch nghiªn cøu vÒ m«n to¸n víi ®èi t­îng lµ häc sinh giái hoÆc kh¸ giái. Cho nªn,trong thêi gian tíi, t«i tiÕp tôc nghiªn cøu, s­u tÇm, thiÕt lËp c¸c kiÓu bµi n©ng cao cña d¹ng to¸n t«i võa nghiªn cøu vµ c¸c d¹ng kiÓu bµi to¸n kh¸c ®Ó h­íng dÉn häc sinh häc to¸n cã chÊt l­îng cao. H×nh thµnh kÜ n¨ng , kÜ x¶o khi gi¶i to¸n tèt nhÊt cho cho häc sinh. T«i sÏ nghiªn cøu, më réng víi tÊt c¶ c¸c khèi líp, gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng d¹y vµ häc ë TiÓu häc nãi riªng, cña Ngµnh gi¸o dôc nãi chung:

       * §èi víi gi¸o viªn: TÝch cùc tham gia tÝch luü kiÕn thøc ®Ó tËp trung nghiªn cøu c¸c ph­¬ng ph¸p ®æi míi ë tÊt c¶ c¸c m«n häc ë bËc TiÓu häc.

      * §èi víi tæ chuyªn m«n; Th­êng xuyªn tæ chøc c¸c chuyªn ®Ò ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc, th¶o luËn s©u s¾c c¸ch viÕt vµ lµm s¸ng kiÕn kinh nghiÖm.

      * §èi víi tr­êng: CÇn ph¸t ®éng s©u réng phong trµo viÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm ë hµng n¨m.

          Trªn ®©y, t«i võa tr×nh bµy ph­¬ng ph¸p gióp häc sinh líp 3 gi¶i tèt d¹ng to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ. Mét phÇn, t«i muèn gãp phÇn nhá vµo ph­¬ng ph¸p d¹y häc to¸n ë TiÓu häc nãi chung, ph­¬ng ph¸p d¹y to¸n nãi riªng. Mét phÇn, t«i muèn tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh ®Ó c¸c ®ång nghiÖp tham kh¶o, ®ãng gãp ý kiÕn x©y dùng ®Ó cho ph­¬ng ph¸p d¹y häc cña t«i hoµn thiÖn h¬n. KÝnh mong c¸c ®ång nghiÖp xem xÐt vµ nhiÖt t×nh gãp ý kiÕn cho t«i ®Ó t«i cã nhiÒu thµnh c«ng trong sù ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc h¬n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

 

 

 

                                                     

 

Môc lôc

Phần I

1.Lý do chon đề tài..........................................trang 1

2. Mục đích nghiên cứu......................................trang 2

3. Đối tượng nghiên cứu.....................................trang 2

4. Nhiệm vụ nghiên cứu.....................................trang 2

5. Phạm vi nghiên cứu...................................trang 3 – 4

                                                        Phần II

1. Cơ sở lý luận.............................................trang 5

2. Lịch sử nghiên cứu....................................trang 5 – 6

3. Thực trạng............................................trang 6 – 8

4. Giải pháp.............................................trang 6 – 8

                                                         Phần III

1. Kết quả.............................................trang 18 – 19

2. Kết luận.............................................trang 20 - 21