Giáo án hóa học 9 cả năm chuẩn kiến thức mới 2016-2017

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

Néi dung

Ho¹t ®éng 1

GV ®Æt c¸c c©u hái cho häc sinh nhí l¹i kiÕn thøc cò.

? Nh¾c l¹i quy t¾c ho¸ trÞ?

? Nh¾c l¹i c¸c kh¸i niÖm oxit, axit, baz¬, muèi?

? Nh¾c l¹i c¸c c«ng thøc chuyÓn ®æi gi÷a khèi l­îng vµ l­îng chÊt, thÓ tÝch; tÝnh nång ®é dung dÞch, tÝnh tØ khèi?

? Nh¾c l¹i c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n theo c«ng thøc vµ tÝnh theo PTHH?

HS lÇn l­ît tr¶ lêi, HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung.

I. Nh÷ng kiÕn thøc cÇn nhí

1. Quy t¾c ho¸ trÞ vµ c¸ch lËp c«ng thøc ho¸ häc.

2. Nh¾c l¹i kh¸i niÖm oxit, axit, baz¬ vµ muèi.

3. C¸c c«ng thøc chuyÓn ®æi cÇn nhí:

  n=     V= n. 22,4

C%=       CM=

dA/B=

4. C¸c b­íc tÝnh theo c«ng thøc ho¸ häc vµ tÝnh theo PTHH.

Ho¹t ®éng 2

GV yªu cÇu HS gi¶i c¸c bµi tËp sau:

BT1: Hoµn thµnh c¸c PTP¦ sau:        

                to

a. P+O2           ?

                 to

b. Fe+O2          ?

c. Zn+?          ?+H2

            to

d.?+?           H2O

e. Na+?            ?+H2

f. P2O5+?           H3PO4

                   to

g. CuO+?          Cu+?

BT2: TÝnh thµnh phÇn % c¸c nguyªn tè trong NH4NO3?

GV: yªu cÇu HS nªu c¸ch gi¶i bµi to¸n tÝnh theo c«ng thøc ho¸ häc.

Sau ®ã gäi HS lÇn l­ît lµm theo c¸c b­íc.

BT3: Hîp chÊt A cã khèi l­îng mol lµ 142. Thµnh phÇn phÇn tr¨m khèi l­îng c¸c nguyªn tè trong A lµ: %Na=32,39%; %S=22,54% cßn l¹i lµ oxi. H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña A.

BT4: Hoµ tan 28g s¾t b»ng dd HCl 2M võa ®ñ.

1. TÝnh thÓ tÝch dd HCl cÇn dïng.
2. TÝnh thÓ tÝch khÝ tho¸t ra ë ®ktc.
3. TÝnh CM dd thu ®­îc sau P¦ (coi thÓ tÝch dd sau P¦ thay ®æi kh«ng ®¸ng kÓ so víi thÓ tÝch dd HCl ®· dïng).

? BT nµy thuéc d¹ng bµi nµo?

? C¸c b­íc ®Ó gi¶i bµi d¹ng nµy nh­ thÕ nµo?

GV: Gäi häc sinh gi¶i theo tõng b­íc.

HS nhí l¹i c¸c kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn c¸c PTP¦ nµy gåm TCHH cña oxi, hidro, n­íc, c¸ch ®iÒu chÕ hidro, oxi trong PTN vµ trong c«ng nghiÖp.

- TÝnh M

- TÝnh thµnh phÇn phÇn tr¨m.

HS nªu c¸c b­íc gi¶i sau ®ã lµm tõng b­íc mét.

- Bµi nµy thuéc lo¹i bµi tÝnh theo PTP¦ cã liªn quan ®Õn nång ®é dd.

- HS nªu c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n tÝnh theo PTP¦ gåm:

-         TÝnh sè mol.

-         ViÕt PTP¦.

-         TÝnh theo PTP¦.

-         §æi ra ®¹i l­îng ®Çu bµi yªu cÇu.

II. LuyÖn tËp

BT1

                    to

a. 4P+5O2           2P2O5

                     to

b. 3Fe+4O2          Fe3O4

c. Zn+HCl          ZnCl2+H2

                  to

d.O2+2H2           2H2O

e.2Na+2H2O       2NaOH+H2

f. P2O5+3H2O        2H3PO4

                   to

g. CuO+H2      Cu+ H2O

BT2

M NH4NO3=80g

%N=. 100%=35%

%O=. 100%=60%

%H=. 100%=5%

BT3

Gi¶ sö c«ng thøc cña A lµ NaxSyOz. Cã :

. 100%=32,39%

x=32,39.142/100.23=2

. 100%=22,54%

y=1

%O=100%-(32,39%+22,54)=45,07%

16z/142   . 100%=40,07%

z=4

CTPT cña A lµ Na2SO4

BT4:

a.

nFe=m/M=2,8/56=0,05

Fe+2HCl         FeCl2+H2

1       2                1       1

0,05   x               y       z

Theo PTP¦:

n HCl= x=0,1 mol

CM(HCl)=n/V-> 0,1/2=0,05lit.

b.

Theo PTP¦:

nH2=z=0,05mol

VH2 = 0,05.22,4=1,12lit

c.

DD sau P¦ cã FeCl2

nFeCl2=y=0,05mol

Vdd sau P¦=VddHCl=0,05lit

CM=n/V=0,05/0,05=1M

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

H§ cña häc sinh

Néi dung

Ho¹t ®éng 1

? Nhí vµ nh¾c l¹i kh¸i niÖm oxit baz¬ vµ oxit axit?

GV h­íng dÉn HS kÎ ®«i vë ®Ó tiÖn so s¸nh.

GV h­íng dÉn c¸c nhãm HS lµm thÝ nghiÖm:

- Cho vµo mçi èng nghiÖm 1: bét CuO ®en.

- Cho vµo èng nghiÖm 2: mÈu v«i sèng.

- Thªm vµo mçi èng nghiÖm 2-3 ml n­íc, l¾c nhÑ.

- Dïng èng hót nhá vµi giät chÊt láng trong hai èng nghiÖm trªn ra giÊy quú tÝm.

? Quan s¸t vµ nhËn xÐt hiÖn t­îng?

? Tõ hiÖn t­îng trªn em rót ra kÕt luËn g×? ViÕt PTP¦?

L­u ý: Nh÷ng oxit baz¬ t¸c dông ®­îc víi n­íc ë ®iÒu kiÖn th­êng hay gÆp lµ Na2O, K2O, CaO, BaO, Li2O.

? H·y viÕt PTP¦ cña c¸c chÊt trªn víi n­íc?

GV h­íng dÉn c¸c nhãm lµm thÝ nghiÖm:

- Cho vµo mçi èng nghiÖm 1: bét CuO ®en.

- Cho vµo mçi èng nghiÖm 2: bét CaO tr¾ng.

- Nhá vµo hai èng nghiÖm trªn 2-3ml dd HCl, l¾c nhÑ.

? Quan s¸t vµ nhËn xÐt hiÖn t­îng?

? Qua P¦ trªn em rót ra kÕt luËn g×?

GV: Giíi thiÖu: B»ng thùc nghiÖm ng­êi ta ®· chøng minh r»ng mét sè oxit baz¬ (CaO, BaO, Na2O, K2O...) t¸c dông víi oxit axit t¹o muèi.

Tr¶ lêi

C¸c nhãm HS lµm thÝ nghiÖm.

- èng 1 kh«ng cã hiÖn t­îng g×.

- èng 2  thÊy to¶ nhiÖt.

HS rót ra kÕt luËn.

HS lªn viÕt PTP¦.

C¸c nhãm HS lµm thÝ nghiÖm theo h­íng dÉn.

- èng nghiÖm1: cã dd mµu xanh xuÊt hiÖn.

- èng nghiÖm 2: t¹o dd trong suèt

HS rót ra kÕt luËn.

I. TÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit

1. TÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit baz¬.

a. T¸c dông víi n­íc.

CaO+H2O         Ca(OH)2

(r)     (l)              (dd)

KL: Mét sè oxit baz¬ t¸c dông víi n­íc t¹o thµnh dd baz¬ (kiÒm).

VD:

Na2O+H2O         2NaOH

K2O+H2O         2KOH

BaO+H2O         Ba(OH)2

b. T¸c dông víi axit.

CuO+2HCl       CuCl2+H2O

®en     dd        dd xanh

CaO+2HCl       CaCl2+H2O

Tr¾ng    dd       dd trong suèt

KL: Oxit baz¬ t¸c dông víi axit t¹o muèi vµ n­íc.

c.T¸c dông víi oxit axit.

CaO+CO2         CaCO3

 BaO+CO2         BaCO3

KL: Mét sè oxit baz¬ t¸c dông víi oxit axit t¹o muèi.

Ho¹t ®éng 2

GV yªu cÇu HS lÊy VD (nhí l¹i tÝnh chÊt cña n­íc).

GV h­íng dÉn HS:

Oxit axit                    Gèc axit t/­

SO2                                                    = SO3

SO3                                = SO4

CO2                                = CO3

P2O5                                      = PO4

N2O5                               - NO3

GV h­íng dÉn HS viÕt PTP¦ gi÷a CO2 vµ Ca(OH)2 vµ gi¶i thÝch c¬ chÕ P¦ ®Ó HS hiÓu b¶n chÊt.

? Thay CO2 b»ng mét sè oxit axit kh¸c nh­ P2O5, SO3 h·y viÕt PTP¦?

? Qua c¸c VD trªn h·y rót ra kÕt luËn?

BT1: Cho c¸c oxit sau: K2O, Fe2O3, SO3, P2O5.

1. Gäi tªn vµ ph©n lo¹i c¸c oxit trªn?
2. Trong c¸c oxit trªn, chÊt nµo t¸c dông ®­îc  víi:

+ N­íc

+ dd H2SO4 lo·ng

+ dd NaOH

? ViÕt c¸c PTP¦?

HS tr¶ lêi.

HS lªn b¶ng viÕt PTP¦.

Rót ra KL.

HS th¶o luËn tr¶ lêi.

2. TÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit axit.

a. T¸c dông víi n­íc.

P2O5+3H2O        2H3PO4

KL: NhiÒu oxit axit t¸c dông víi n­íc t¹o thµnh dd axit.

b. T¸c dông víi baz¬

CO2+Ca(OH)2     CaCO3+H2O

KL: Oxit axit t¸c dông víi dd baz¬ t¹o muèi vµ n­íc.

c. T¸c dông víi oxit baz¬

BT1

CT      Ph©n lo¹i     Tªn gäi

K2O   ox baz¬       Kali oxit

Fe2O3  ox baz¬       S¾t II oxit     

SO3 ox ax L­uhuúnhtrioxit

P2O5 ox ax   §iphotpho penta oxit

-         Víi n­íc: K2O, SO3, P2O5

-         Víi dd H2SO4 lo·ng: K2O, Fe2O3

-         Víi dd NaOH: SO3, P2O5

Ho¹t ®éng 3

GV giíi thiÖu: Dùa vµo TCHH ng­êi ta chia oxit lµm 4 lo¹i.

Nghe vµ ghi.

II. Kh¸i qu¸t vÒ sù ph©n lo¹i oxit.

1. Oxit baz¬

2. Oxit axit

3. Oxit trung tÝnh

4. Oxit l­ìng tÝnh

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

Néi dung

Ho¹t ®éng 1

GV cho HS quan s¸t mÉu CaO.

? NhËn xÐt TCVL cña CaO?

? CaO thuéc lo¹i oxit nµo?

- VËy nã cã ®Çy ®ñ TCHH cña mét oxit baz¬. Chóng ta cïng tiÕn hµnh mét sè thÝ nghiÖm kiÓm chøng TCHH cña CaO.

GV h­íng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm.

- TN1:

     + Cho hai mÈu nhá CaO vµo èng nghiÖm 1 vµ 2.

     + Nhá tõ tõ n­íc vµo èng nghiÖm 1.

     + Nhá tõ tõ dd HCl vµo èng nghiÖm 2.

? Quan s¸t vµ nhËn xÐt hiÖn t­îng? ViÕt PTP¦?

GV: P¦ cña CaO víi n­íc gäi lµ P¦ t«i v«i.

-         Ca(OH)2 tan Ýt trong n­íc, phÇn tan t¹o thµnh dd baz¬.

-         CaO hót Èm m¹nh nªn ®­îc dïng lµm kh« nhiÒu chÊt.

GV thuyÕt tr×nh: §Ó CaO trong kh«ng khÝ ë nhiÖt ®é th­êng, CaO hÊp thô CO2 trong kh«ng khÝ t¹o canxi cacbonat.

? Em h·y viÕt PTP¦?

- Quan s¸t nhËn xÐt.

- Thuéc lo¹i oxit baz¬.

Nhãm HS lµm thÝ nghiÖm theo h­íng dÉn.

- To¶ nhiÖt, sinh chÊt r¾n Ýt tan.

- CaO tan t¹o dd trong suèt kh«ng mµu.

HS viÕt PTP¦.

I. TÝnh chÊt cña canxi oxit.

1. TÝnh chÊt vËt lý.

- Lµ chÊt r¾n , mµu tr¾ng, nãng ch¶y ë nhiÖt ®é rÊt cao 2585oC

2. TÝnh chÊt ho¸ häc.

a. T¸c dông víi n­íc.

CaO + H2O           Ca(OH)2

b. T¸c dông víi axit

CaO+2HCl         CaCl2 +H2O

c. T¸c dông víi oxit axit

CaO+CO2         CaCO3

  R       K               R

KL: CaO lµ mét oxit baz¬.

Ho¹t ®éng 2

? H·y nªu øng dông cña CaO mµ em biÕt?

Tr¶ lêi

II. øng dông cña CaO (SGK)

Ho¹t ®éng 3

? Trong thùc tÕ ng­êi ta s¶n xuÊt CaO tõ nguyªn liÖu nµo?

GV: thuyÕt tr×nh vÒ c¸c P¦ x¶y ra trong lß nung v«i.

GV gäi mét HS ®äc “Em cã biÕt”

- Liªn hÖ thùc tÕ ®Ó tr¶ lêi.

- §äc theo yªu cÇu

III. S¶n xuÊt CaO

- Nguyªn liÖu: ®¸ v«i, C ®èt

- PTP¦:

C + O2                CO2

CaCO3            CO2 + CaO