Giáo án học kì 1

Tiết 1                                                                          Ngày soạn :  05 – 9 - 2019

Bài 1: SƠ LƯỢC VỀ MÔN LỊCH SỬ

I.Mục tiêu :

1.Kiến thức: Sau khi học xong bài, học sinh nhận biết được:

       - Xã hội loài người có lịch sử hình thành và phát triển.

- Mục đích học tập Lịch sử (để biết gốc tích tổ tiên, quê hương, đất nước, để hiểu hiện tại).

- Phương pháp học tập (cách học, cách tìm hiểu lịch sử) một cách thông minh trong việc nhớ và hiểu.

2. Thái độ : Bước đầu bồi dưỡng cho học sinh ý thức về tính chính xác và sự ham thích trong học tập bộ môn.

3. Kỹ năng : Phương pháp học tập.(cách học, cách tìm hiểu lịch sử).

4. Định hướng phát triển năng lực

        - Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề.

        - Năng lực chuyên biệt: Tái hiện kiến thức lịch sử, nhận xét,phân tích.

II. CHUẨN BỊ

1. Chuẩn bị của giáo viên

- Giáo án word và Powerpoint

        - Sách giáo khoa, tranh ảnh …

       2. Chuẩn bị của học sinh

         - Sách giáo khoa.

III.Các hoạt động dạy – học

       A. Hoạt động khởi động

          - Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được đó là xã hội loài người có lịch sử hình thành và phát triển, mục đích, phương pháp học tập Lịch sử đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

- Phương pháp: Thuyết trình, trực quan, phát vấn.

- Thời gian: 2 phút.

          - Tổ chức hoạt động:

* Giáo viên cho xem tranh lớp học ngày xưa và lớp học hiện tại yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi:

Qua bức tranh trên, em thấy lớp học ngày xưa và lớp học hiện tại có sự khác nhau không? Vì sao?       

       - Dự kiến sản phẩm

           Lớp học ngày xưa và lớp học hiện tại có sự khác nhau.

           Vì do thời xưa điều kiện sống nghèo nàn,lạc hậu so với ngày nay. Ngày nay đất nước đang phát triển, nhà nước xem giáo dục là quốc sách hàng đầu nên quan tâm đầu tư phát triển ………như vậy có sự thay đổi theo thời gian.      

         Trên cơ sở ý kiến GV dẫn dắt vào bài hoặc GV nhận xét và vào bài mới:  Con người, cây cỏ, mọi vật sinh ra, lớn lên và biến đổi theo thời gian đều có quá khứ, nghĩa là có Lịch sử. Vậy học Lịch sử để làm gì và dựa vào đâu để biết Lịch sử. Chúng ta sẽ tìm hiểu nội dung này trong tiết học ngày hôm nay.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Hoạt động 1

   1.Xã hội loài người có lịch sử hình thành và phát triển.

- Mục tiêu: HS biết được xã hội loài người có lịch sử hình thành và phát triển.

- Phương pháp: Trực quan, phát vấn, thuyết trình, phân tích, nhóm.

- Phương tiện:

- Tổ chức hoạt động

- Dự kiến sản phẩm

+ Lịch sử là những gì đã diễn ra trong quá khứ.

+ Lịch sử còn là một khoa học, có nhiệm vụ tìm hiểu và khôi phục lại quá khứ của con người và xã hội loài người.

2. Hoạt động 2

   2. Mục đích học tập Lịch sử.

  - Mục tiêu: HS biết được mục đích của việc học tập Lịch sử.

- Phương pháp: Trực quan, phát vấn, thuyết trình, phân tích, nhóm.

- Tổ chức hoạt động

- Dự kiến sản phẩm

- Để biết được cội nguồn của tổ tiên, quê hương, dân tộc mình.

- Để hiểu cuộc sống đấu tranh và lao động sáng tạo của dân tộc mình và của cả loài người trong quá khứ xây dựng nên xã hội văn minh như ngày nay.

- Để hiểu được những gì chúng ta đang thừa hưởng của ông cha trong quá khứ và biết mình phải làm gì cho tương lai.

3. Hoạt động 3

   3. Phương pháp học tập Lịch sử.

- Mục tiêu: HS biết được phương pháp học tập Lịch sử

- Phương pháp: Trực quan, phát vấn, thuyết trình, phân tích, nhóm.

- Tổ chức hoạt động

- Dự kiến sản phẩm

Dựa vào 3 nguồn tư liệu để biết và khôi phục lại lịch sử .

+ Tư liệu truyền miệng (các chuyện kể, lời truyền, truyền thuyết...)

+ Tư liệu hiện vật ( các tấm bia, nhà cửa, đồ vật cũ...)

+ Tư liệu chữ viết (sách vở, văn tự, bài khắc trên bia...)

C. Hoạt động luyện tập

  - Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về xã hội loài người có lịch sử hình thành và phát triển, mục đích, phương pháp học tập Lịch sử.

 - Phương thức tiến hành: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá  nhân, trả lời các câu hỏi trắc nghiệm. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.

GV dùng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan, tự luận và yêu cầu học sinh chọn đáp án đúng trả lời trên bảng con (trắc nghiệm).

 + Phần trắc nghiệm khách quan

Câu 1. Lịch sử là

A. những gì đã diễn ra trong quá khứ.         B. những gì đã diễn ra hiện tại.

C. những gì đã diễn ra .                               D. bài học của cuộc sống.

Câu 2. Để đảm bảo được độ tin cậy của lịch sử, cần yếu tố nào sau đây?                 

   A. Số liệu.                                                 B.Tư liệu.

   C. Sử liệu.                                                 D.Tài liệu.

Câu 3. Lịch sử với tính chất là khoa học có nhiệm vụ tìm hiểu và khôi phục lại

        A. những gì con người đã trải qua từ khi xuất hiện đến ngày nay.

        B. qúa khứ của con người và xã hội loài người.

        C. toàn bộ hoạt động của con người.

        D. sự hình thành và phát triển của xã hội loài người từ khi xuất hiện cho đến ngày nay.

Câu 4. Người xưa để lại những chứng tích có tác dụng gì?

          A. Giúp chúng ta hiểu về lịch sử.

          B. Giúp chúng ta hiểu về nguồn gốc và quá trình phát triển của xã hội loài người.

          C. Giúp chúng ta hiểu và dựng lại lịch sử.

          D. Giúp chúng ta nhìn nhận về đúng lịch sử.

Câu 5. + Truyện “ Thánh Gíong” thuộc nguồn tư liệu nào?

          A.Truyền miệng .                                           B. Chữ viết.

          D. Hiện vật.                                                    D. Không thuộc các tư liệu trên.

Câu 6. Tại sao chúng ta biết đó là bia Tiến sĩ?

           A. Nhờ có tên tiến sĩ.

           B. Nhờ những tài liệu lịch sử để lại.

           C. Nhờ nghiên cứu khoa học .

           D. Nhờ chữ khắc trên bia có tên tiến sĩ.

          + Phần tự luận

Câu 7. Em hiểu gì về câu nói: “Lịch sử là thầy dạy của cuộc sống”?

- Dự kiến sản phẩm

 + Phần trắc nghiệm khách quan

  + Phần tự luận:

Câu 7. Lịch sử ghi lại những những điều gì xảy ra trong quá khứ, những điều tốt hay xấu, thành công hay thất bại …Lịch sử giúp chúng ta ngày nay hiểu được cái hay, cái đẹp để phát huy, cái xấu, cái khiếm khuyết để tránh bỏ, từ đó chúng ta rút kinh nghiệm cho bản thân, tự trau dồi đạo đức và sống cho tốt, cống hiến phần sức lực của mình để xây dựng quê hương đất nước. Lịch sử là cái gương của muôn đời để chúng ta soi vào. Lịch sử là thầy dạy của cuộc sống .

D.  Hoạt động tìm tòi mở rộng, vận dụng

- Mục tiêu: Rút ra được vai trò trò quan trọng của việc học lịch sử, để có được phương pháp tiếp cận, để học lịch sử có hiệu quả hơn.

 - Phương thức tiến hành: Các câu hỏi sau khi hình thành kiến thức mới.

Tại sao chúng ta phải học lịch sử ?

- Thời gian: 4 phút.

 - Dự kiến sản phẩm

Mỗi con người cần phải biết tổ tiên, ông bà mình là ai, mình thuộc dân tộc nào, con người đã làm gì để được như ngày hôm nay ....Hiểu vì sao phải biết quý trọng, biết ơn những người đã làm nên cuộc sống ngày hôm nay, từ đó chúng ta cố gắng phải học tập, lao động góp phần làm cho cuộc sống tươi đẹp hơn.

- GV giao nhiệm vụ cho HS

         + Sưu tầm và trình bày lại một sự kiện lịch sử.

         + Em dự định sẽ học tập nghiên cứu bộ môn Lịch sử như thế nào?

        + Chuẩn bị bài mới

         - Học bài cũ, đọc và soạn bài : Cách tính thời gian trong lịch sử .

 + Thế nào là âm lịch, dương lịch?

 + Cách ghi và tính thời gian theo Công lịch?

Tiết 2    Ngày soan : 11-9-2019

Bài 2: CÁCH TÍNH THỜI GIAN TRONG LỊCH SỬ.

I. Mục tiêu :

1. Kiến thức: Sau khi học xong bài, học sinh:

- Hiểu được các khái niệm: thập kỉ, thế kỉ, thiên niên kỉ; thời gian TCN, sau CN.

- Hiểu diễn biến lịch sử theo trình tự thời gian.

- Biết được hai cách làm lịch (âm lịch, dương lịch).

- Hiểu được cách ghi và tính thời gian theo Công lịch.

2. Thái độ: Giúp học sinh biết quý trọng thời gian và bồi dưỡng ý thức về tính chính xác khoa học.

3. Kỹ năng:  Làm bài tập về thời gian. Bồi dưỡng cách ghi và tính năm, tính khoảng cách giữa các thế kỷ với hiện tại.

4. Định hướng phát triển năng lực:

        - Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề.

       - Năng lực chuyên biệt: Tái hiện kiến thức lịch sử, nhận xét, đánh giá.

         + Cách ghi tính năm, tính khoảng cách giữa các thế kỷ với hiện tại.

II. Chuẩn bị :

       1. Chuẩn bị của giáo viên

- Giáo án word .

- Tranh ảnh theo sách giáo khoa và lịch treo tường.

       2. Chuẩn bị của học sinh

- Đọc trước sách giáo khoa và hoàn thành các nhiệm vụ được giao.   

III.Các hoạt động dạy – học

       A. Hoạt động khởi động

          - Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được đó là diễn biến lịch sử phải theo trình tự thời gian, cách ghi và tính thời gian theo Công lịch, đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

- Phương pháp: Thuyết trình.

          - Tổ chức hoạt động

GV giới thiệu bài mới : Lịch sử là những gì đã xảy ra trong quá khứ theo trình tự thời gian có trước có sau. Muốn tính được thời gian trong lịch sử cần theo nguyên tắc. Để biết được nguyên tắc ấy là gì chúng ta cùng nhau tìm hiểu ở bài học ngày hôm nay.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Hoạt động 1

  1. Tại sao phải xác định thời gian?

 - Mục tiêu: HS cần hiểu được diễn biến lịch sử theo thời gian.

- Phương pháp: Trực quan, phát vấn, thuyết trình, phân tích.

- Phương tiện :+ Tranh H, H2 của bài 1 SGK.

- Tổ chức hoạt động

- Dự kiến sản phẩm

+ Muốn hiểu và dựng lại lịch sử phải xắp xếp các sự kiện theo thứ tự thời gian.

+ Việc xác định thời gian là cần thiết và là nguyên tắc cơ bản trong việc học tập tìm hiểu lịch sử.

+ Thời gian giúp con người biết được các sự kiện xảy ra khi nào, qua đó hiểu được quá trình phát triển của nó.

2. Hoạt động 2

   2. Người xưa đã tính thời gian như thế nào? 

 - Mục tiêu: HS cần hiểu được nguyên tắc của phép làm lịch và biết được có hai cách làm lịch.

- Phương pháp: Trực quan, phát vấn, thuyết trình, phân tích, nhóm.

- Phương tiện : Lịch treo tường.

- Tổ chức hoạt động

- Dự kiến sản phẩm

* Dựa vào vòng quay của Trái Đất quanh trục của nó, của Mặt Trăng quanh Trái Đất, của Trái Đất quanh Mặt Trời, tạo nên ngày, đêm, tháng và mùa trong năm.

* Hai cách làm lịch:

+ Âm lịch : Dựa vào chu kì vòng quay của Mặt Trăng quanh Trái Đất.

+ Dương lịch: Dựa vào chu kì vòng quay của Trái Đất quanh Mặt Trời.

2. Hoạt động 3

   3. Thế giới có cần một thứ lịch chung hay không?

 - Mục tiêu: HS cần hiểu được cách ghi và tính thời gian theo Công lịch.

- Phương pháp: Phát vấn, thuyết trình, phân tích, nhóm.

- Tổ chức hoạt động

- Dự kiến sản phẩm

* Thế giới cần có lịch chung: đó là Công lịch.

*  Công lịch lấy năm Chúa Giê-xu ra đời làm năm đầu tiên của Công nguyên. Trước năm đó là trước Công nguyên (TCN)

* Theo Công lịch: 1 năm có 12 tháng hay 365 ngày. Năm nhuận thêm 366 ngày.

  + 100 năm là 1 thế kỷ.

  + 1000 năm là 1 thiên niên kỷ.            

C. Hoạt động luyện tập

  - Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về diễn biến lịch sử phải theo trình tự thời gian, cách ghi và tính thời gian theo Công lịch.

  - Phương thức tiến hành: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá  nhân, trả lời các câu hỏi trắc nghiệm. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.

GV dùng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan, tự luận và yêu cầu học sinh chọn đáp án đúng trả lời trên bảng con (trắc nghiệm).

 + Phần trắc nghiệm khách quan

Câu 1. Một thế kỉ có bao nhiêu năm ?

1. 10 năm .         B. 100 năm.                C.  200 năm.                         D. 1000 năm.

Câu 2.Theo Công lịch, năm nhuận có bao nhiêu ngày?

1. 364  ngày.             B. 365 ngày.                C. 366 ngày.              D. 367 ngày.

Câu 3. Người xưa dựa vào đâu để làm ra lịch?

1. Sự di chuyển của Mặt Trăng quanh Trái Đất

B. Sự chuyển động lên xuống của thủy triều

C. Sự di chuyển của Trái Đất quanh Mặt Trời.

D.  Sự di chuyển của Trái Đất quanh Mặt Trời và sự di chuyển của Mặt Trăng quanh Trái Đất.

Câu 4. Người phương Tây cổ đại sáng tạo ra lịch (dương lịch) dựa trên cơ sở nào?

    A. Chu kì vòng quay của Trái Đất quanh Mặt Trời.

    B. Chu kì tự quay của Trái Đất.

    C. Chu kì vòng quay của Mặt Trăng quanh Trái Đất .

    D. Chu kì di chuyển của Trái Đất và Mặt Trăng xung quanh Mặt Trời.

Câu 5. Năm 901 thuộc thế kỉ

1. IX.          B. X                  C. XI                                  D. XII.

Câu 6. Năm 179 TCN cách ngày nay (năm 2018) bao nhiêu năm?

1. 1839 năm.       B. 1840 năm.       C. 2195 năm.           D. 2197 năm.

+ Phần tự luận

Câu 7. Vì sao trên thế giới cần một thứ lịch chung?

Do xã hội loài người ngày càng phát triển .Sự giao lưu giữa các nước, các dân tộc ngày càng được mở rộng, nhu cầu thống nhất về cách tính thời gian.

-         Dự kiến sản phẩm:

 + Phần trắc nghiệm khách quan

  + Phần tự luận

Câu 7. Do xã hội loài người ngày càng phát triển. Sự giao lưu giữa các nước, các dân tộc ngày càng được mở rộng, nhu cầu thống nhất về cách tính thời gian.

D.  Hoạt động tìm tòi mở rộng, vận dụng

- Mục tiêu: Vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập và thực tiễn.

 - Phương thức tiến hành: các câu hỏi sau khi hình thành kiến thức mới.

           Vì sao trên tờ lịch của ta có ghi ngày, tháng, năm âm lịch?

- Dự kiến sản phẩm

       Cở sở tính âm lịch là dựa trên sự di chuyển của Mặt Trăng quanh Trái  Đất, cách tính này liên quan chặt chẽ đến thời vụ nông nghiệp. Nước ta là nước có nền nông nghiệp từ lâu đời. Vì vậy lịch ghi cả ngày, tháng âm lịch để nông dân thực hiện sản xuất nông nghiệp cho đúng thời vụ.

Tổ tiên chúng ta ngày xưa dùng âm lịch vào những ngày lễ, cổ truyền, những ngày cúng giỗ, chúng ta đều dùng âm lịch. Vì thế, phải ghi thêm ngày âm lịch tương ứng với ngày dương lịch .

- GV giao nhiệm vụ cho HS

Làm bài tập: Một bình gốm được chôn dưới đất vào năm 1885 TCN. Theo tính toán

của các nhà khảo cổ, bình gốm đã nằm dưới đất 3877 năm. Hỏi người ta đã phát hiện nó vào năm nào?

  Học bài cũ, chuẩn bị bài mới Bài 3: Xã hội nguyên thủy.

+ Sự xuất hiện của con người trên Trái Đất: thời gian, địa điểm, động lực.

+ Sự khác nhau giữa Người tối cổ và Người tinh khôn.

+ Vì sao xã hội nguyên thuỷ tan rã.