Giáo án học kì 1

Ngày soạn:  2/9/2018 

Tuần 2, 3

Tiết KHDH: 4, 5, 6

BÀI 3: ĐIỆN TRƯỜNG. CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG.

                                                             ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN. 

(2LT+1BT)                                                                                                                                                                                      

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức:

- Nêu được định nghĩa và tính chất cơ bản của điện trường.

- Xác định được định nghĩa cường độ điện trường tại một điểm trong điện trường. Nêu được đơn vị đo cường độ điện trường. Biểu diễn được vectơ cường độ điện trường tại một điểm.

- Phát biểu được nguyên lý chồng chất điện trường.

- Định nghĩa đường sức điện, các đặc điểm của đường sức điện.

- Định nghĩa điện trường đều.

2. Kĩ năng:

- Vận dụng các công thức cường độ điện trường, đặc điểm của vectơ cường độ điện trường, nguyên lý chồng chất điện trường để xác định cường độ điện trường của nhiều điện tích điểm.

- Vẽ được đường sức điện của điện tích điểm và điện trường đều.

- Vận dụng được nguyên lý chồng chất điện trường.

3. Thái độ:

- Hứng thú học tập, tích cực tự chủ chiếm lĩnh kiến thức.

- Có tinh thần học tập hợp tác.

4. Định hướng phát triển năng lực:

- Năng lực chung:

+ Năng lực làm chủ và phát triển bản thân: năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực tự quản lý.

+ Năng lực về quan hệ xã hội: năng lực hợp tác và năng lực giao tiếp.

+ Năng lực công cụ: năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán.

- Năng lực chuyên biệt:

 + Nêu được công thức giải một số bài toán về điện trường.  

 + Sử dụng kiến thức vật lý đã học để thực hiện nhiệm vụ học tập.

 + Học sinh trao đổi kiến thức và ứng dụng trong chương để giải quyết yêu cầu đặt ra.

 + Học sinh hoạt động nhóm để giải quyết yêu cầu đặt ra.

 + Vận dụng bài học vào thực tiễn đời sống

TIẾT 1

II. CHUẨN BỊ

1.Giáo viên: Giáo án

Phiếu học tập 1 (PC1)

Đọc phần I.1;2 SGK

- Môi trường nào đã truyền tương tác điện?

- Điện trường xuất hiện ở đâu?

- Cách nhận biết điện trường (t/c)?

Từ những kết luận trên hãy nêu định nghĩa điện trường?

Phiếu học tập 2 (PC2)

Đọc phần II.1,2 SGK

- Để nhận biết điện trường ta phải làm gì?

- Nhận xét về độ lớn lực tác dụng của điện trường lên điện tích thử khi đặt nó ở gần và xa điện tích?

Người ta tiến hành nhiều thí nghiệm, nhận thấy tại mỗi điểm của điện trường lực điện tác dụng lên các điện tích thử khác nhau thì khác nhau nhưng thương số F/q tại điểm đó là xác định.

- Từ nhận xét trên ta rút ra điều gì?

- Hãy nêu định nghĩa cường độ điện trường?

Phiếu học tập  3 (PC3)

- Cường độ điện trường là đại lượng vectơ hay vô hướng? Vì sao?

- Viết biểu thức vectơ cường độ điện trường?

- Vận dụng đặc điểm lực tương tác giữa các điện tích điểm xác định phương chiều và độ lớn của cường độ điện trường gây bởi điện tích điểm?

- Hãy dựa vào đơn vị của F và q để xác định đơn vị của E?

- Xác định hướng của véc tơ cường độ điện trường gây bởi điện tích Q trong các trường hợp:

2.Học sinh: Ôn tập các kiến thức về điện trường đã học ở THCS

Quy tắc hình bình hành

3. Bảng tham chiếu các mức yêu cầu cần đạt của câu hỏi, bài tập, kiểm tra, đánh giá.

III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP

A. KHỎI ĐỘNG

HOẠT ĐỘNG 1 (15 phút). Tình huống xuất phát

1. Mục tiêu:

- Tạo được tình huống có vấn đề để học sinh nghiên cứu.

2. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học:

- Xử lí tình huống/ giao nhiệm vụ làm việc cá nhân.

3. Hình thức tổ chức hoạt động:

- Chia lớp thành các nhóm thảo luận;

- Cho hs quan sát thí nghiệm tạo đường sức điện

4. Phương tiện dạy học:

- Máy chiếu, thí nghiệm…

5. Sản phẩm:

+ Mô tả lại thí nghiệm quan sát được, giải thích

Nội dung của hoạt động 1

- Tổ chức cho hs nghiên cứu về sự truyền điện tích, điện trường, đường sức điện

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 2: Hình thành khái niệm điện trường.

1. Mục tiêu: Hiểu khái niệm điện trường.

2. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Giải quyết vấn đề, học nhóm. Vấn đáp.

3. Hình thức tổ chức hoạt động: 4 nhóm thực hiện công việc

4. Phương tiện dạy học: Máy chiếu, phiếu học tập.

5. Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm.

- Môi trường truyền tương tác điện không phải là môt trong các môi trường vật chất mà ta đã biết. Mà mt đó là điện trường.

- Xung quanh mỗi điện tích có một điện trường.

- Điện trường tác dụng lực điện lên điện tích khác đặt trong nó.

Nội dung cần đạt

Hoạt động 3: Xây dựng khái niệm cường độ điện trường, vectơ cường độ điện trường.

1. Mục tiêu: Hiểu khái niệm cường độ điện trường, vectơ cường độ điện trường

2. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Giải quyết vấn đề, học nhóm. Vấn đáp.

3. Hình thức tổ chức hoạt động: 4 nhóm thực hiện công việc

4. Phương tiện dạy học: Máy chiếu, phiếu học tập.

5. Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm.

- Sử dụng điện tích thử đặt vào môi trường đó, nếu có lực điện tác dụng lên thì môi trường đó là điện trường.

- Càng xa điện tích gây ra điện trường thì lực điện càng nhỏ.

- Có thể dùng thương số này để đặc trưng cho điện trường về phương diện tác dụng lực tại một điểm.

Nội dung cần đạt

C. LUYỆN TẬP

HOẠT ĐỘNG 5: (8 phút ) Giải bài tập tương ứng với bảng tham chiếu.

(1) Mục tiêu: Củng cố bài học

(2) Phương pháp/ kĩ thuật dạy học: Thảo luận nhóm hoặc cá nhân trả lời

(3)Hình thức tổ chức hoạt động: Chia lớp thành bốn nhóm, cá nhân trả lời mọt số câu hỏi dễ

(4) Phương tiện dạy học: Bảng phụ

(5) Sản phẩm: HS dựa vào kiến thức để trả lời

D. VẬN DỤNG, TÌM TÒI, MỞ RỘNG

Hoạt động 4:  Tìm hiểu, sưu tầm một số bài tập liên quan đến giải một số bài toán về Điện trường. Cường độ điện trường. Đường sức điện trường.

1. Mục tiêu: Giải được một số bài tập liên quan đến giải một số bài toán về Điện trường. Cường độ điện trường. Đường sức điện trường.

2. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: giao nhiệm vụ ở nhà.

3. Hình thức tổ chức hoạt động: GV chuẩn bị câu hỏi, bài tập, các nhóm còn lại trả lời.

4. Phương tiện dạy học: Máy chiếu.

5. Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm.

E. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ

- Ôn lại các kiến thức đã học trong bài.

- Tìm hiểu, sưu tầm một số bài tập liên quan đến giải một số bài toán về Điện trường. Cường độ điện trường. Đường sức điện trường.

- Làm các bài tập sgk và còn lại trong PHT 4

Nội dung các câu hỏi và bài tập

PHT 4

Câu 1: ( MĐ 2)  Điện trường tồn tại ở đâu. Tính chất cơ bản của điện trường là gì?

Câu 2: ( MĐ 2)   Hãy nêu các tính chất của đường sức điện. 

Câu 3: ( MĐ 2)  Nêu đặc điểm của vectơ cường độ điện trường do một điện tích điểm gây ra tại một điểm.

Câu 4: ( MĐ 3)   Đặt một điện tích thử - 1μC tại một điểm, nó chịu một lực điện 1mN có hướng từ trái sang phải. Cường độ điện trường có độ lớn và hướng là

A. 1000 V/m, từ trái sang phải.  B. 1000 V/m, từ phải sang trái.

C. 1V/m, từ trái sang phải.  D. 1 V/m, từ phải sang trái.

TIẾT 2

II. Chuẩn bị:

1.Giáo viên: Giáo án

Phiếu học tập 1 (PC1)

- Giả sử có hai điện tích điểm Q1 và Q2 gây ra tại M hai điện trường có các vectơ cđ đt E1, E2. Nếu đặt một điện tích thử tại M thì nó sẽ chịu tác dụng của lực điện F= qE , trong đó giá trị của E tuân theo một nguyên lý gọi là nguyên lý chồng chất điện trường. Phát biểu nội dung nguyên lý chồng chất điện trường.

2.Học sinh: Ôn tập các kiến thức về điện trường đã học ở THCS

Quy tắc hình bình hành

3. Bảng tham chiếu các mức yêu cầu cần đạt của câu hỏi, bài tập, kiểm tra, đánh giá

III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP

A. KHỎI ĐỘNG

HOẠT ĐỘNG 1 (15 phút). Kiểm tra bài cũ

1. Mục tiêu:

+Định nghĩa được điện trường?

+Định nghĩa được cường độ điện trường? Viết biểu thức?

2. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học: Giao nhiệm vụ làm việc cá nhân.

3. Hình thức tổ chức hoạt động: GV gọi HS trả lời bài cũ

4. Phương tiện dạy học: Bảng viết

5. Sản phẩm: HS trả lời

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên lý chồng chất điện trường.

1. Mục tiêu: Tìm hiểu nguyên lý chồng chất điện trường..

2. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Giải quyết vấn đề, học nhóm. Vấn đáp.

3. Hình thức tổ chức hoạt động: 4 nhóm thực hiện công việc

4. Phương tiện dạy học: Máy chiếu, phiếu học tập.

5. Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm.

Nội dung cần đạt

Hoạt động 3: Mô tả điện trường bằng các đường sức điện. Tìm hiểu các đặc điểm của đường sức điện.

1. Mục tiêu: Tìm hiểu các đặc điểm của đường sức điện.

2. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Giải quyết vấn đề, học nhóm. Vấn đáp.

3. Hình thức tổ chức hoạt động: 4 nhóm thực hiện công việc

4. Phương tiện dạy học: Máy chiếu, phiếu học tập.

5. Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm.

Nội dung cần đạt

Hoạt động 4: Làm quen với khái niệm điện trường đều.

1. Mục tiêu: Hiểu khái niệm điện trường đều.

2. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Giải quyết vấn đề, học nhóm. Vấn đáp.

3. Hình thức tổ chức hoạt động: 4 nhóm thực hiện công việc

4. Phương tiện dạy học: Máy chiếu, phiếu học tập.

5. Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm.

Nội dung cần đạt

C. LUYỆN TẬP

HOẠT ĐỘNG 5: (8 phút ) Giải bài tập tương ứng với bảng tham chiếu.

(1) Mục tiêu: Củng cố bài học

(2) Phương pháp/ kĩ thuật dạy học: Thảo luận nhóm hoặc cá nhân trả lời

(3)Hình thức tổ chức hoạt động: Chia lớp thành bốn nhóm, cá nhân trả lời mọt số câu hỏi dễ

(4) Phương tiện dạy học: Bảng phụ

(5) Sản phẩm: HS dựa vào kiến thức để trả lời

D. VẬN DỤNG, TÌM TÒI, MỞ RỘNG

Hoạt động 4:  Tìm hiểu, sưu tầm một số bài tập liên quan đến giải một số bài toán về Điện trường. Cường độ điện trường. Đường sức điện trường.

1. Mục tiêu: Giải được một số bài tập liên quan đến giải một số bài toán về Điện trường. Cường độ điện trường. Đường sức điện trường.

2. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: giao nhiệm vụ ở nhà.

3. Hình thức tổ chức hoạt động: GV chuẩn bị câu hỏi, bài tập, các nhóm còn lại trả lời.

4. Phương tiện dạy học: Máy chiếu.

5. Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm.

E. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ

- Ôn lại các kiến thức đã học trong bài.

- Tìm hiểu, sưu tầm một số bài tập liên quan đến giải một số bài toán về Điện trường. Cường độ điện trường. Đường sức điện trường.

- Làm các bài tập sgk và còn lại trong PHT 2

Nội dung các câu hỏi và bài tập

PHT 2

Câu 1: ( MĐ 1)  Định nghĩa đường sức điện.

Câu 2: ( MĐ 2)  Phát biểu nội dung nguyên lí chồng chất điện trường.

Câu 3: ( MĐ 1)  Điện trường đều là gì?

Câu 4: ( MĐ 3)  Một điện tích điểm q = 10-7 C đặt tại điểm M trong điện trường của một điện tích điểm Q, chịu tác dụng của một lực F = 3.10-3 N. Cường độ điện trường do điện tích điểm Q gây ra tại M có độ lớn là bao nhiêu ?

TIẾT 3

II. CHUẨN BỊ

1. Giáo viên:Một số bài tập SBT.

Phiếu học tập số 1 

1/ Độ mạnh yếu của điện trường tại một điểm được xác định bởi:

 A. đường sức điện               B. độ lớn điện tích thử 

         C. cường độ điện trường D. hằng số điện môi

2/ Một điện tích điểm q = 5.10-9C, đặt tại điểm M trong điện trường, chịu tác dụng của một lức điện F = 3.10-4N. Biết 2 điện tích đặt trong chân không, cường độ điện trường tại M bằng:

A. 6.104V/m      B. 3.104 V/m    C. 5/3.104 V/m   D. 15.104 V/m

Phiếu học tập 02 

Hai điện tích điểm q1 = 4.10-8C và q2 = - 4.10-8C nằm cố định tại hai điểm AB cách nhau 20 cm trong chân không. Tính cường độ điện trường tại điểm M là trung điểm của AB.

2.Học sinh: Ôn lại các kiến thức đã học về điện trường.

3. Bảng tham chiếu các mức yêu cầu cần đạt của câu hỏi, bài tập, kiểm tra, đánh giá.

III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:

A. KHỞI ĐỘNG:

Hoạt động 1: (5 phút) Kiểm tra bài cũ

1. Mục tiêu: Hệ thống kiến thức đã học

2. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Phương pháp vấn đáp

3. Hình thức tổ chức hoạt động: Cá nhân trả lời

4. Phương tiện dạy học: Bảng viết

5. Sản phẩm: Kiến thức về cường độ điện trường

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 2: Tìm hiểu bài toán liên quan đến vec tơ cường độ điện trường, lực điện trường.

1. Mục tiêu: Phương pháp giải một số bài toán liên quan đến vec tơ cường độ điện trường, lực điện trường.

2. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Giải quyết vấn đề, học nhóm. Vấn đáp.

3. Hình thức tổ chức hoạt động: Một nhóm HS đại diện trả lời. Các nhóm còn lại nhận xét.

4. Phương tiện dạy học: Máy chiếu, phiếu học tập.

5. Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm.

Nội dung cần đạt

Hoạt động 2: Giải bài tập trong PHT 1, PHT 2.

1. Mục tiêu: Giải một số bài tập về cường độ điện trường..

2. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Giải quyết vấn đề, học nhóm. Vấn đáp.

3. Hình thức tổ chức hoạt động: Một nhóm HS đại diện trả lời. Các nhóm còn lại nhận xét.

4. Phương tiện dạy học: Máy chiếu, phiếu học tập.

5. Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm.

Nội dung cần đạt

C. LUYỆN TẬP

HOẠT ĐỘNG 4: (8 phút ) Giải bài tập tương ứng với bảng tham chiếu PHT3

(1) Mục tiêu: Củng cố bài học

(2) Phương pháp/ kĩ thuật dạy học: Thảo luận nhóm hoặc cá nhân trả lời

(3)Hình thức tổ chức hoạt động: Chia lớp thành bốn nhóm, cá nhân trả lời mọt số câu hỏi dễ

(4) Phương tiện dạy học:

Bảng phụ

(5) Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm.

D.VẬN DỤNG, TÌM TÒI, MỞ RỘNG

Hoạt động 4:  Tìm hiểu, sưu tầm một số bài tập liên quan đến giải một số bài toán về vec tơ cường độ điện trường, lực điện trường.

1. Mục tiêu: Tìm hiểu, sưu tầm một số bài tập liên quan đến giải một số bài toán về vec tơ cường độ điện trường, lực điện trường

2. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: giao nhiệm vụ ở nhà.

3. Hình thức tổ chức hoạt động: GV chuẩn bị câu hỏi, bài tập, các nhóm còn lại trả lời.

4. Phương tiện dạy học: Máy chiếu.

5. Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm.

E. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ

- Yêu cầu HS về giải một số bài tập trong PHT3

- Đọc trước bài Công của lực điện.

- Tìm hiểu một số ứng dụng công của lực điện.

Nội dung các câu hỏi và bài tập

PHT3

Câu 1: ( MĐ 3) Một điện tích điểm q = 10-7 C đặt tại điểm M trong điện trường của một điện tích điểm Q, chịu tác dụng của một lực F = 3.10-3 N. Cường độ điện trường do điện tích điểm Q gây ra tại M có độ lớn là bao nhiêu ?

Câu 2: ( MĐ 4) Cho hai điện tích q1 = 4. 10-10 C, q2 = -4. 10-10 C, đặt tại A và B trong không khí biết AB = 2 cm. Xác định vectơ cường độ điện trường tại:

 a. H, H là trung điểm của AB.

 b. M, MA = 1 cm, MB = 3 cm.