Giáo án vt lý 10 cơ bn Gv: Ngô Văn Tân

 

Phần I CƠ HỌC

CHƯƠNG I ĐỘNG HỌC CHẤT ĐIỂM

Tiết 1         BÀI 1 CHUYỂN ĐỘNG CƠ

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc :  - Naém ñöôïc khaùi nieäm veà : Chaát ñieåm, chuyeån ñoäng cô, quyõ ñaïo cuûa chuyeån ñoäng.

   - Neâu ñöôïc ví duï cuï theå veà : Chaát ñieåm, chuyeån ñoäng, vaät moác, moác thôøi gian.

   - Phaân bieät ñöôïc heä toaï ñoä vaø heä qui chieáu, thôøi ñieåm vaø thôøi gian.

2. Kyõ naêng :  - Xaùc ñònh ñöôïc vò trí cuûa moät ñieåm treân moät quyõ ñaïo cong hoaëc thaúng.

   - Laøm caùc baøi toaùn veà heä qui chieáu, ñoåi moác thôøi gian.

II. CHUAÅN BÒ

   - Moät soá ví duï thöïc teá veà caùch xaùc ñònh vò trí cuûa moät ñieåm naøo ñoù.

   - Moät soá baøi toaùn veà ñoåi moác thôøi gian.  

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Hoạt động1  Tìm hiểu khái niệm chuyển động cơ. Chất điểm

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 GV: Bằng quan sát hàng ngày, theo các em thì ô tô, xe máy,.. khi nào thì nó được coi như là chuyển động cơ?

GV: Vậy chuyển động cơ là gì?

 

GV: Máy bay từ Việt Nam qua Mỹ có được coi là chuyển động cơ không? Hãy so sánh kích thước của máy bay so với độ dài đường đi của máy bay.

Gv: Một vật chuyển động như thế nào thì được coi như là một chất điểm? Lấy ví dụ

GV: y/c hs hoàn thành C1 sgk

 

 

 

Gv: Một vật chuyển động vạch ra một đường trong không gian thì được gọi là quỹ đạo. Vậy quỹ đạo của chuyển động là gì? Lấy ví dụ về một số quỹ đạo của chuyển động

 

Làm thế nào để xác định vị trí của một vật trong không gian.

 

Hs: Khi nó di chuyển so với các vật khác theo thời gian

 

Hs: Đọc mục I-1

 

Hs: có, kích thước của máy bay rất nhỏ so với độ dài đường đi

 

 

 

Hs: Nếu kích thước của vật rất nhỏ so với độ dài đường đi

Vd: giọt nước mưa đang rơi, ..

Hs: C1.a)  DTrái Đất  = 0,0006 cm

                 DMặt Trời = 0,07 cm

C1.b) có thể coi Trái Đất như một chất điểm

 

Hs: Quỹ đạo của chuyển động là tập hợp tất cả các vị trí của một chất điểm chuyển động tạo ra một đường nhất định.

Vd: Quỹ đạo của Trái Đất quay quanh Mặt Trời là hình elip

 

 

I-    Chuyển động cơ. Chất điểm

  1. Chuyển động cơ

Chuyển động cơ của một vật là sự thay đổi vị trí của vật đó so với các vật khác theo thời gian.

 

  1.    Chất điểm

Một vật chuyển động được coi là một chất điểm nếu kích thước của nó rất nhỏ so với độ dài đường đi ( hoặc khoảng cách mà ta đề cập đến)

 

Chất điểm có khối lượng là khối lượng của vật.

 

 

 

  1. Quỹ đạo

Quỹ đạo của chuyển động là tập hợp tất cả các vị trí của một chất điểm chuyển động tạo ra một đường nhất định.

 

 

Hoạt động2  Tìm hiểu các xác định vị trí của vật trong không gian

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

Gv: Vật làm mốc là vật đứng yên hay chuyển động? Vật làm mốc cho ta biết điều gì?

Gv: Thước đo dùng để làm gì?

Gv: y/c hs hoàn thành C2

 

Gv: Làm thế nào để xác định vị trí của một vật nếu biết trước quỹ đạo của nó.

 

 

 

 

 

Gv: Làm thế nào để xác địn vị trí của một vật trên một đường cong trong một mặt phẳng nào đó?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gv: y/c hs hoàn thành c3

 

 

 

 

Gv: Làm thế nào để xác định được thời gian chuyển động của một vật nào đó?

 

 

Hs: Vật làm mốc là vật đứng yên, Vật làm mốc giúp ta xác định khoảng cách từ vật làm mốc đến vị trí nào đó

Hs: Thước dùng để đo

Hs: ta nên chọn vật cố định như bến sông, cột điện,..

  Hs: + Ta nên chọn một vật làm mốc và một chiều dương trên đường đó là có thể xác định chính xác vị trí của vật bằng cách dùng một cái thước đo chiều dài đoạn đường từ vật làm mốc đến vật

 

 

Hs: Dùng hệ tọa độ ( 0xy) để xác định vị trí của vật

Vd:

 

 

 

 

Tọa độ của vật ở M là

x =

 

                y =

Hs: M(2,5;2)

 

 

 

 

II- Cách xác định vị trí của vật trong không gian

  1. Vật làm mốc và thước đo

Vật làm mốc được coi là đứng yên

 

Nếu đã biết quỹ đạo của vật, ta nên chọn một vật làm mốc và một chiều dương trên đường đó là có thể xác định chính xác vị trí của vật bằng cách dùng một cái thước đo chiều dài đoạn đường từ vật làm mốc đến vật

 

 

 

 

 

  1. Hệ tọa độ

Muốn xác định vị trí của một vật M trên một đường cong trong một mặt phẳng ta làm như sau:

  •    Chọn chiều dương trên các trục 0x, 0y
  •    Chiếu vuông góc điểm M xuống 2 trục tọa độ, ta được các điểm Mx, My

 

 

 

 

  •    Vị trí điểm M:  x =

                            y =

 

 

Hoạt động3  Tìm hiểu các xác định thời gian trong chuyển động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

Gv: Trong giờ thể dục thầy giáo kiểm tra Nam, Nữ chạy cự ly 100m. thời gian chạy của các em được tính như thế nào?

Gv: Vậy làm thế nào để xác định được thời gian trong chuyển động?

 

Gv: Mốc thời gian thông thường được chọn vào lúc nào? Khi nào thì số chỉ thời điểm sẽ trùng với số đo khoảng thời gian trôi tính từ mốc thời gian?

 

Gv: y/c hs hoàn thành C4

 

 

 

Hs: tính từ lúc chạy đến khi về đích

 

 

 

Hs: Mốc thời gian, đồng hồ. Thời điểm và thời gian

 

Hs: + Mốc thời gian thường được chọn là lúc vật bắt đầu chuyển động

       + Khi ta chọn mốc thời gian là lúc vật bắt đầu chuyển động ( thời điểm 0 )

Hs: 33h

III-        Cách xác định thời gian trong chuyển động

  1.      Mốc thời gian và đồng hồ

 

Mốc thời gian thường được chọn là lúc vật bắt đầu chuyển động

 

 

 

  1.     Thời điểm và thời gian

Nếu chọn mốc mốc thời gian là lúc vật bắt đầu chuyển động ( thời điểm 0 ) thì số chỉ thời điểm sẽ trùng với số đo khoảng thời gian đã trôi qua kể từ mốc thời gian.

 

Hoạt động4 Tìm hiểu hệ quy chiếu

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

Gv: Thông báo hệ quy chiếu

 

Gv: Y/c hs so sánh hệ quy chiếu và hệ tọa độ

Gợi ý: + Hệ tọa độ được dùng để làm gì?

          + Hệ tọa độ có xác định được thời gian chuyển động của vật không?

         + Hệ quy chiếu bao gồm yếu tố nào?

 

 

 

 

Hs: ghi nhớ

 

Hs: Trả lời

Giống nhau: Đều xác định được vị trí của vật trong không gian

Khác nhau:

-  Hệ tọa độ không xác định được thời gian trong chuyển động

-     Hệ quy chiếu xác định được thời gian trong chuyển động

 

IV-         Hệ quy chiếu

 

Hệ quy chiếu gồm:

+ một vật làm mốc, một hệ tọa độ gắn với vật làm mốc

+ một mốc thời gian và đồng hồ.

 

 

 

 

 

 

Hoạt động 5 (5 phuùt) : củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  y/c hs trả lời cai hỏi 1,4, 5,6,7 trang 11

  Hoàn thành các bài tập còn lại và chuẩn bị bài học tiếp theo

  Trả lời

  Ghi nhớ và về nhà làm nhiệm vụ

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           

 

Tiết 2   BÀI 2 CHUYỂN ĐỘNG THẲNG ĐỀU

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc :  Nêu được định nghĩa của chuyển động thẳng đều .Viết được công thức tính quãng đường đi và dạng phương trình chuyển động của chuyển động thẳng đều.

2. Kyõ naêng :  - Vận dụng được công thức tính đường đi và phương trình chuyển động để giải các bài tập  về chuyển động thẳng đều.

   - Vẽ được đồ thị tọa độ - thời gian của chuyển động thẳng đều.

   - Thu thập thông tin từ đồ thị như : Xác định được vị trí và thời điểm xuất phát, vị trí và thời điểm gặp nhau , thờigian chuyển động…

  - Nhận biết  được một chuyển động thẳng đều trong thực tế .

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân :  - Đọc phần tương ứng trong SGK Vật lý 8 để xem ở THCS đã được học những gì.

   - Chuẩn bị một số bài tập về chuyển động thẳng đều có đồ thị tọa độ khác nhau (kể cả đồ thị tọa độ - thời gian lúc vật dừng lại ).

   - Chuẩn bị một bình chia độ đựng dầu ăn , một cốc nước nhỏ , tăm , đồng hồ đeo tay.

Hoïc sinh : Ôn lại các kiến thứcvề chuyển động thẳng đều đã học ở lớp 8 và tọa độ , hệ quy chiếu.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

  •    Ổn định trật tự , kiểm tra bài cũ

1-     Một vật chuyển  động như thế nào thì được coi như là một chất điểm? Lấy ví dụ

2-     Quỹ đạo là gì? Phân biệt hệ quy chiếu và hệ tọa đọ

  •    Đặt vấn đề   ( theo sgk )

Hoạt động1  Tìm hiểu khái niệm tốc độ trung bình, chuyển động thẳng đều và công thức tính đường đi của chuyển động thẳng đều.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Biều diễn chuyến động của chất điểm trên hệ trục tọa độ:

 

y/c hs xác định s, t và tính vtb trên đoạn M1M2

y/c hs hoàn thành C1

 

Thông báo khái niệm chuyển động thẳng đều

 

Nêu những đặc điểm của chuyển động thẳng đều

 

 

 

Làm thế nào để xác định đường đi trong chuyển động thẳng đều?

Vd: Một xe máy chuyển động  trong 2h đi được 90 km.

Tính tốc độ trung bình của xe

 

 

  Với : s = x2 – x1 ; t = t2 – t1

 

 

 

 

 

C1: 52,3 km/h

 

 

Ghi nhớ

 

Đặc điểm:

  •    Quỹ đạo là đường thẳng
  •    Tốc độ trung bình như nhau trên mọi quãng đường

 

S = vtb.t = vt

 

Từ công thức: = 45 km/h

I-    Chuyển động thẳng đều

  1. Tốc độ trung bình

 

                (m/s)

Tốc độ trung bình cho biết mức độ nhanh, chậm của chuyển động

 

 

 

 

  1. Chuyển động thẳng đều

Là chuyển động có quỹ đạo là đường thẳng và có tốc độ trung bình như nhau trên mọi quãng đường.

 

 

 

  1. Quãng đường đi được trong chuyển động thẳng đều.

S = vtb.t = vt

Trong chuyển động thẳng đều, quãng đường đi được tỉ lệ thuận với thời gian chuyển động t.

Hoạt động2  Xác định phương trình chuyển động thẳng đều và đồ thị tọa độ-thời gian

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

Gv: Thông báo các xây dựng phương trình chuyển động thẳng đều. y/c hs làm bài 9a,b sgk tr 15

 

 

 

Gv: nhận xét, đánh giá và kết luận (có nêu các bước vẽ đồ thị )

 

 

Hs: ghi nhớ và làm:

Bài 9:

a) Xe A: xA = 60t; SA = 60t

    Xe B: xB = 10 + 40t; SB = 40t

 

 

 

Ghi nhớ

 

 

II- Phương trình chuyển động và đồ thị tọa độ-thời gian của chuyển động thẳng đều

  1. Phương trình chuyển động thẳng đều.

X = x0 + s = x0 + vt

 

  1. Đồ thị tọa độ – thời gian của chuyển động thằng đều.
  •    Đồ thị tọa độ –thời gian là một đoạn đường thẳng.

 

Hoạt động 3: Củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nhắc lại những nội chính đã học.

Y/c về nhà làm bài tập và chuẩn bị bài học số 3

 

 

Ghi nhớ và thực hiện

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 

 

 

  Tiết 3&4  BÀI 3 CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU

Ngày soạn:

I. MỤC TIÊU

1.Kiến thức :

- Nắm được khái niệm vận tốc tức thời về mặt ý nghĩa của khái niệm , công thức tính,đơn vị đo .

- Nêu được định nghĩa chuyển động thẳng biến đổi đều , chuyển động thẳng chậm dần đều , nhanh dần đều .

- Nắm được khái niệm gia tốc về mặt ý nghĩa của khái niệm , công thức tính , đơn vị đo.Đặc điểm của gia tốc trong chuyển động thẳng nhanh dần đều .

- Viết được phương trình vận tốc, vẽ được đồ thị vận tốc – thời gian trong chuyển động thẳng nhanh dần đều .

- Viết được công thức tính quãng đường đi trong chuyển động thẳng nhanh dần đều ; mối quan hệ giữa gia tốc, vận tốc và quãng đường đi được ; phương trình chuyển động của chuyển động thẳng nhanh dần đều…

- Nắm được đặc điểm của chuyển động thẳng chậm dần đều về gia tốc , vận tốc , quãng đường đi được và phương trình chuyển động . Nêu được ý nghĩa vật lí của các đại lượng trong công thức đó .

2.Kỹ năng

- Bước đầu giải được bài toán đơn giản về chuyển động thẳng nhanh dần đều . Biết cách viết biểu thức vận tốc từ đồ thị vận tốc – thời gian và ngược lại .

- Giải được bài toán đơn giản về chuyển động thẳng biến đổi đều .

II. CHUẨN BỊ

Giáo viên :   -Một máng nghiêng dài chừng 1m.

    - Một hòn bi đường kính khoảng 1cm , hoặc nhỏ hơn .

    - Một đồng hồ bấm dây ( hoặc đồng hồ hiện số ) .

2. Học sinh :  - OÂn lại kiến thức về chuyển động thẳng đều .

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

  •    Ổn định trật tự và kiểm tra sĩ số lớp

1-     Nêu những đặc điểm của chuyển động thẳng đều

2-     Viết công thức tính quãng đường đi được và phương trình chuyển động của chuyển động thẳng đều

  •    Đặt vấn đề ( theo sgk )

Hoạt động1  Tìm hiểu khái niệm vận tốc tức thời và chuyển động thẳng biến đổi đều.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

 

Gv: y/c hs viết công thức tốc độ trung bình và nêu ý nghĩa của tốc độ trung bình.

 

 

 

Gv: Làm thế nào để xác định được vận tốc của một vật tại một điểm nào đó?

 

 

Gv:  Thông báo: v =là độ lớn vận tốc tức thời của vật tại M. Vậy độ lớn vận tốc tức thời cho ta biết điều gì?

Gv:  y/c hs về nhà: So sánh tốc độ trung bình và độ lớn vận tốc tức thời

 

Gv:  Em hãy nêu những đặc trưng và đặc điểm của véc tơ vận tốc tức thời.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gv: Thông báo khái niện chuyển động thẳng biến đổi đều và yêu cầu hs trả lời các câu hỏi sau:

1-     Nêu những đặc điểm của chuyển động thẳng biến đổi đều.

2-     Trong chuyển động thẳng biến đổi đều có những dạng chuyển động nào? Những  chuyển động đó có đặc điểm gì?

 

 

 

 

 

Hs:         (m/s)

Tốc độ trung bình cho biết mức độ nhanh, chậm của chuyển động

 

Hs: xét sự chuyển động của vật trên một đoạn đường rất ngắn thực hiện trong thời gian rất ngắn.

 

Hs: ghi nhớ

      Độ lớn vận tốc tức thời cho biết sự nhanh, chậm chuyển động của vât tại vị trí nào đó.

 

Hs:ghi chép câu hỏi về nhà trả lời

 

 

Hs:

  • Đặc trưng: sự nhanh chậm của chuyển động và phương, chiều.
  • Đặc điểm:

-   Gốc tại vật chuyển động

-   Hướng: của chuyển động

-   Độ lớn: v =

 

 

 

Hs:

 

Ghi nhớ, suy nghĩ thảo luận trả lời

1-  Quỹ đạo là đường thẳng

Độ lớn vận tốc tức thời luôn biến đổi

2-  Có 2 dạng cđ

  •    Cđtndđ: quỹ đạo là đường thẳng, vận tốc tăng dần đều theo thời gian.
  •    Cđtcdđ: quỹ đạo là đường thẳng, vận tốc giảm dần đều theo thời gian

 

I-      Vận tốc tức thời. Chuyển động thẳng biến đổi đều.

  1. Độ lớn của vận tốc tức thời

 

Trong khoảng thời gian rất ngắn t, kể từ lúc ở M vật dời  được một đoạn đường s rất ngắn thì đại lượng:

 v =là độ lớn vận tốc tức thời của vật tại M.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  1. Vectơ vận tốc tức thời
  • Đặc trưng: sự nhanh chậm của chuyển động và phương, chiều

 

  •   Đặc điểm:

-   Gốc tại vật chuyển động

-   Hướng: của chuyển động

-   Độ lớn: v =

 

 

  1. Chuyển động thẳng biến đổi đều

 

  • Đặc điểm:

Quỹ đạo là đường thẳng

Độ lớn vận tốc tức thời luôn biến đổi

  • Có 2 dạng chuyển động:

-   CĐNDĐ: quỹ đạo là đường thẳng, vận tốc tăng dần đều theo thời gian.

-   CĐCDĐ: quỹ đạo là đường thẳng, vận tốc giảm dần đều theo thời gian

 

 

 

Hoạt động2  Tìm hiểu chuyển động thẳng nhanh dần đều

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Gv: Đại lượng vật lý nào đặc trưng cho sự thay đổi vận tốc của vật?  Đại lượng đó được xác định như thế nào?

 

Gv: hướng dẫn học sinh xd khái niệm gia tốc:

Gv: Gia tốc là một đại lượng vectơ hay vô hướng? Vì sao?

 

 

 

 

Gv: Qua hình vẽ trên ( công thức ) em có nhận xét gì về phương chiều của gia tốc so với vận tốc chuyển độngc của vật?

 

 

Gv: Thông qua câu trả lời của, gv y/c hs tìm ra công thức tính vận tốc của chuyển động thẳng nhanh dần đều.

Gv: Tìm mối quan hệ dấu giữa a và v

Gv: giới thiệu dạng đồ thị vận tốc-thời gian và y/c hs hoàn thành C3, C4, C5

 

 

Hs:

Trả lời: - Gia tốc

-   a =

 

 

 

 

 

 

 

Hs:

Gia tốc là một đại lượng vectơ

Vì vận tốc là một đại lượng vec tơ

Hs: cùng phương, cùng chiều với vận tốc v và cùng chiều chuyển động của vật

 

 

Hs: v = vo + at

( chọn t0 = 0 )

 

 

Hs: a.v > 0

 

Hs: quan sát, và trả lời

 

 

 

 

 

 

 

II-   Chuyển động thẳng nhanh dần đều

  1.   Gia tốc của chuyển động thẳng nhanh dần đều

a)     Khái niệm

a =

  Vôùi : v = v – vo ; t = t – to

  Gia toác cuûa chuyeån ñoäng laø ñaïi löôïng xaùc ñònh baèng thöông soá giöõa ñoä bieán thieân vaän toác v vaø khoaûng thôøi gian vaän toác bieán thieân t.

  Ñôn vò gia toác laø m/s2.

b)     Vectơ gia tốc

Đặc điểm:

-          Điểm đặt: tại vật chuyển động

-          Phương, chiều: cùng phương chiều với véc tơ vận tốc

-          Độ lớn: không thay đổi a =

  1.   Vận tốc của chuyển động thẳng nhanh dần đều.

  a) Coâng thöùc tính vaän toác.

v = vo + at

 

  b) Ñoà thò vaän toác – thôøi gian.

 

 

 

  1.   Đường đi của chuyển động thẳng nhanh dần đều

                   s = vot + at2

 

Tiết 2

  •    Ổn định trật tự lớp, kiểm tra sĩ số và kiểm tra bài cũ.

1-     Nêu những đặc trưng và đặc điểm của vec tơ vận tốc tức thời

2-     Nêu khái niệm gia tốc của chuyển động nhanh dần đều và viết công thức vec tơ gia tốc

3-     Nêu những đặc điểm vận tốc trong chuyển động nhanh dần đều

  •    Các hoạt động

Hoạt động3  Tìm mối lien hệ giữa a,v và s. Lập phương trình chuyển động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 Gv: hướng dẫn hs tìm ra mối liên hệ giữa a, v và s.

Thông báo phương trình chuyển độngcủa chuyển động thẳng nhanh dần đều

y/c hs hoàn thành C6

 

Gv: Theo các em thì trong CĐTNDĐ và CĐTCDĐ có gì giống và khác nhau?

( cho hs thảo thuận )

 

Hs: nghe và làm=> lên bảng trình bày

 

 

 

 

 

Hs: Đọc sách, thảo luận và trả lời

4. Coâng thöùc lieân heä giöõa a, v vaø s cuûa chuyeån ñoäng thaúng nhanh daàn ñeàu.

v2 – vo2 = 2as

5. Phöông trình chuyeån ñoäng cuûa chuyeån ñoäng thaúng nhanh daàn ñeàu.

                   x = xo + vot + at2

 

Hoạt động4 Tìm hiểu chuyển động thẳng chậm dần đều

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

Gv: vẽ hình minh họa để hs hiểu rõ hơn về phương chiều của gia tốc trong chuyển động chậm dần đều

 

 

Trong chuyển động thẳng nhanh dần đều thì:

 

Để hs hiểu rõ hơn về sự khác nhau cơ bản giữa CĐTCDĐ và CĐTNDĐ.

 

Gv: Thông báo dạng đồ thị tọa độ thời gian, công thức tính đường đi và phươn trình chuyển động của chuyển động thẳng chậm dần đều.

 

Giống nhau: về mặt công thức a, s, v, x; khái niệm gia tốc

 

Khác nhau: 

  •    dấu của a và v

-   CĐTNDĐ thì a.v > 0

-   CĐTCDĐ thì a.v < 0

  •    Dạng đồ thì vận tốc-thời gian

-   CĐTNDĐ là đoạn thẳng đi lên

-   CĐTCDĐ là đoạn thẳng đi xuống

 

II. Chuyeån ñoäng thaúng chaäm daàn ñeàu.

1. Gia toác cuûa chuyeån ñoäng thaúng chaäm daàn ñeàu.

  a) Coâng thöùc tính gia toác.

a ==

    Neáu choïn chieàu cuûa caùc vaän toác laø chieàu döông thì v < vo. Gia toác a coù giaù trò aâm, nghóa laø ngöôïc daáu vôùi vaän toác.

  b) Veùc tô gia toác.

  Ta coù :

  Đặc điểm:

-          Điểm đặt: tại vật chuyển động

-          Phương, chiều: cùng phương ngược chiều với véc tơ vận tốc

-          Độ lớn: không thay đổi a =

 

2. Vaän toác cuûa chuyeån ñoäng thaúng chaäm daàn ñeàu.

  a) Coâng thöùc tính vaän toác.

v = vo + at

  Trong ñoù a ngöôïc daáu vôùi v.

  b) Ñoà thò vaän toác – thôøi gian.

 

3. Ñöôøng ñi vaø phöông trình chuyeån ñoäng cuûa chuyeån ñoäng thaúng chaäm daàn ñeàu.

  a) Coâng thöùc tính ñöôøng ñi

s = vot + at2

  Trong ñoù a ngöôïc daáu vôùi vo.

  b) Phöông trình chuyeån ñoäng

x = xo + vot + at2

  Trong ñoù a ngöôïc daáu vôùi vo.

 

Hoạt động 5: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nhắc lại những nội dung chính cần phải học

Yêu cầu HS trả lời câu hỏi : 1,2,10 Trong SGK và dặn dò các em về nhà làm bài tập, có bài nào không hiểu hôm sau tiết bài tập sẽ giải đáp

  Ghi nhớ

Trả lời câu hỏi

 

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

 

    Tiết 5  LUYỆN TẬP

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc

 - Naém vöõng caùc khaùi nieäm chuyeån ñoäng bieán ñoåi, vaän toác töùc thôøi, gia toác.

 - Naém ñöôïc caùc ñaëc ñieåm cuûa veùc tô gia toác trong chuyeån ñoäng nhanh daàn ñeàu, chaäm daàn ñeàu.

2. Kyõ naêng

 - Traû lôøi ñöôïc caùc caâu hoûi traéc nghieäm khaùch quan lieân quan ñeán chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu.

 - Giaûi ñöôïc caùc baøi taäp coù lieân quan ñeán chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân :

 - Xem laïi caùc baøi taäp phaàn chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu trong sgk vaø sbt.

 - Chuaån bò theâm moät soá baøi taäp khaùc coù  lieân quan.

Hoïc sinh :

 - Xem laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong phaàn chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu.

 - Giaûi caùc baøi taäp maø thaày coâ ñaõ cho veà nhaø.

 - Chuaån bò saün caùc caâu hoûi ñeå hoûi thaày coâ veà nhöõng vaán ñeà maø mình chöa naém vöõng.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Hoạt động1  Trả lời phần trắc nghiệm

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 Gv: y/c hs hoàn thành các câu hỏi: Caâu 5 , 6 , 7 trang 11

Caâu 6 , 7 , 8 trang 15

Caâu 9 , 10 , 11 trang 22

 

 Hs: trả lời và giải thích

Caâu 5 trang 11 : D

Caâu 6 trang 11 : C

Caâu 7 trang 11 : D

Caâu 6 trang 15 : D

Caâu 7 trang 15 : D

Caâu 8 trang 15 : A

Caâu 9 trang 22 : D

Caâu 10 trang 22 : C

Caâu 11 trang 22 : D

 

 

Caâu 5 trang 11 : D

Caâu 6 trang 11 : C

Caâu 7 trang 11 : D

Caâu 6 trang 15 : D

Caâu 7 trang 15 : D

Caâu 8 trang 15 : A

Caâu 9 trang 22 : D

Caâu 10 trang 22 : C

Caâu 11 trang 22 : D

 

Hoạt động2  Bài tập

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

Bài 12 trang 22

Gv: y/s hs đọc và tóm tắt đầu bài, cho 1 hs khác lên làm và theo dõi hướng dẫn hs làm.

Lưu ý:

-  Hs khi làm nhớ đổi đơn vị km/h ra m/s.

- Các công thức nào sẽ được dùng khi giải bài toán

Gv: kiểm tra vở bài tập của 1 số hs và các hs khác khi làm

 

 

Hs: tóm tắt và giải bài toán

Baøi 12 trang 22

a) Gia toác cuûa ñoaøn taøu :

a = = 0,185(m/s2)

b) Quaõng ñöôøng ñoaøn taøu ñi ñöôïc :

s = vot + at2 = .0,185.602 = 333(m)

  c) Thôøi gian ñeå taøu vaän toác 60km/h :

t = = 30(s)

Baøi 14 trang 22

a) Gia toác cuûa ñoaøn taøu :

a = = -0,0925(m/s2)

b) Quaõng ñöôøng ñoaøn taøu ñi ñöôïc :

s = vot + at2

   =11,1.120 +.(-0,0925).1202 = 667(m)

Baøi 14 trang 22

  a) Gia toác cuûa xe :

a = = - 2,5(m/s2)

  b) Thôøi gian haõm phanh :

t = = 4(s)

Hoạt động 3: Giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Về ôn lại bài, chuẩn bị bài học số 4

  Ghi nhớ và thực hiện

 

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

 

 

   Tiết 6&7  BÀI 4 SỰ RƠI TỰ DO

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc : Trình baøy, neâu ví duï vaø phaân tích ñöôïc khaùi nieäm veà söï rôi töï do. Phaùt bieåu ñöôïc ñònh luaät rôi töï do.  Neâu ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm cuûa sự rôi töï do.

2. Kyõ naêng :  

 - Giaûi ñöôïc moät soá baøi taäp ñôn giaûn veà söï rôi töï do.

 - Ñöa ra ñöôïc nhöõng yù kieán nhaän xeùt veà hieän töôïng xaûy ra trong caùc thí nghieäm veà söï rôi töï do.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : Nhöõng duïng cuï thí nghieäm trong baøi coù theå thöïc hieän ñöôïc.

Hoïc sinh : OÂn baøi chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

  •    Đặt vấn đề

Các vật trong không khí sẽ rơi như  thế nào nếu bỏ qua lực cản của không khí?

y/c hs chú ý và dự đoán và giải thích các kết quả

( so sánh thời gian rơi của các vật ở cùng một 1 vị trí địa lý và gần mặt đất)

Vật A và vật B

Dự đoán thời gian rơi

Nguyên nhân

Vật A nặng hơn vật B

A nhanh hơn B

?

B nhanh hơn A

A và B rơi như nhau

Vật A và B nặng như nhau

A nhanh hơn B

B nhanh hơn A

Hoạt động1  Tìm hiểu sự rơi trong không khí

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 Gv: tiến hành các thí nghiệm để kiểm chứng các dự đoán của hs( mẫu trên ) và mô tả cụ thể các vật dụng thí nghiệm=> vậy yếu tố nào quyết định đến sự rơi nhanh chậm của các vật trong không khí?

 

Gv: y/c hs hoàn thành C1 sgk

 

Gv: kết luận về sự rơi của các vật trong không khí. Vậy nếu như loại bỏ được ảnh hưởng của không khí thì các vật sẽ rơi như thế nào?

 

 Hs: quan sát, trả lời:

  Lực cản của không khí và trọng lục tác dụng lên vật.

 

 

 

 

Hs: trả  lời

 

Hs: ghi nhớ, trả lời

I. Söï rôi trong khoâng khí vaø söï rôi töï do.

1. Söï rôi cuûa caùc vaät trong khoâng khí.

+ Trong khoâng khí khoâng phaûi caùc vaät naëng nheï khaùc nhau thì rôi nhanh chaäm khaùc nhau.

+ Yeáu toá quyeát ñònh ñeán söï rôi nhanh chaäm cuûa caùc vaät trong khoâng khí laø löïc caûn khoâng khí leân vaät vaø troïng löïc taùc duïng leân vaät.

Hoạt động2  Tìm hiểu sự rơi trong chân không

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Gv: mô tả thí nghiệm ống Niu-ton và thí nghiệm của Ga-li-lê

 

Gv: y/c hs hoàn thành C2

 

Vậy thế nào là sự rơi tự do?

 

Hs: ghi nhớ

 

 

Hs: trả lời

2. Söï rôi cuûa caùc vaät trong chaân khoâng (söï rôi töï do).

+ Neáu loaïi boû ñöôïc aûnh höôûng cuûa khoâng khí thì moïi vaät seõ rôi nhanh nhö nhau. Söï rôi cuûa caùc vaät trong tröôøng hôïp naøy goïi laø söï rôi töï do.

+ Söï rôi töï do laø söï rôi chæ döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc.

Tiết 2

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số và kiến thức cũ

1-   Sự rơi tự do của các vật trong không khí và trong chân không có gì giống nhau và khác nhau

2-   Thế nào là sự rơi tự do?

3-   Viết công thức tính quãng đường đi được và phương trình chuyển động của chuyển động thẳng nhanh dần đều.

Hoạt động1  Tìm hiểu các đặc điểm của sự rơi tự do

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 Gv: mô tả vật dụng và tiến hành thí nghiệm để hs đưa ra những đặc điểm của sự rơi tự do ( về phương, chiều, và thuộc dạng chuyển động nào đã học )

 

 

 

 

Gv: như vậy sự rơi tự do là chuyển động thẳng nhanh dần đều thì quãng đường đi được, vận tốc của vật được xác định như thế nào?

 

 

Hs: quan sát, trả lời

+ Phöông cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do laø phöông thaúng ñöùng (phöông cuûa daây doïi).

+ Chieàu cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do laø chieàu töø treân xuoáng döôùi.

+ Chuyeån ñoäng rôi töï do laø chuyeån ñoäng thaúng nhanh daàn ñeàu.

 

Hs: 

v = g.t  ; h = ; v2 = 2gh

II. Nghieân cöùu söï rôi töï do cuûa caùc vaät.

1. Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do.

+ Phöông cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do laø phöông thaúng ñöùng (phöông cuûa daây doïi).

+ Chieàu cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do laø chieàu töø treân xuoáng döôùi.

+ Chuyeån ñoäng rôi töï do laø chuyeån ñoäng thaúng nhanh daàn ñeàu.

2. Caùc coâng thöùc cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do.

  v = g.t  ; h = ; v2 = 2gh

Hoạt động2  Tìm hiểu độ lớn của gia tốc rơi tự do

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 Gv: giới thiệu cách xác định độ lớn của gia tốc rơi tự do bằng thực nghiệm và các ghi các kết quả, và cách lấy số gần đúng khi tính toán

Lưu ý:

- Gia tốc rơi tự do ở địa cực lớn nhất. g = 9,8324m/s2.

- Gia tốc rơi tự do ở xích đạo nhỏ nhất. g = 9,7872m/s2

 

Hs: chú ý, ghi nhớ

 

2. Gia toác rôi töï do.

+ Taïi moät nôi treân nhaát ñònh treân Traùi Ñaát vaø ôû gaàn maët ñaát, caùc vaät ñeàu rôi töï do vôùi cuøng moät gia toác g.

+ ÔÛ nhöõng nôi khaùc nhau, gia toác rôi töï do seõ khaùc nhau :

 

 

 

 

Hoạt động 3: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nhắc lại những nội dung chính trong bài.

Y/c hs làm bài 10 sgk

 

  Ghi nhớ và làm bài

 

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

 

 

   Tiết 8&9  BÀI 5 CHUYỂN ĐỘNG TRÒN ĐỀU

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc

 - Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu.

 - Vieát ñöôïc coâng thöùc tính ñoä lôùn cuûa toác ñoä daøi vaø trình baøy ñuùng ñöôïc höôùng cuûa veùc tô vaän toác cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu.

 - Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa, vieát ñöôïc coâng thöùc vaø neâu ñöôïc ñôn vò cuûa toác ñoä goùc trong chuyeån ñoäng troøn ñeàu.

 - Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa, vieát ñöôïc coâng thöùc vaø neâu ñöôïc ñôn vò ño cuûa chu kì vaø taàn soá.

 - Vieát ñöôïc coâng thöùc lieân heä giöõa toác ñoä daøi vaø toác ñoä goùc.

 - Neâu ñöôïc höôùng cuûa gia toác trong chuyeån ñoäng troøn ñeàu vaø vieát ñöôïc coâng thöùc cuûa gia toác höôùng taâm

2. Kyõ naêng

 - Chöùng minh ñöôïc caùc coâng thöùc (5.4), (5.5), (5.6) vaø (5.7) sgk cuõng nhö söï höôùng taâm cuûa veùc tô gia toác.

 - Giaûi ñöôïc caùc baøi taäp ñôn giaûn veà chuyeån ñoäng troøn ñeàu.

 - Neâu ñöôïc moät soá vd thöïc teá veà chuyeån ñoäng troøn ñeàu.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : 

- Moät vaøi thí nghieäm ñôn giaûn ñeå minh hoaï chuyeån ñoäng troøn ñeàu.

- Hình veõ 5.5 treân giaáy khoå lôùn duøng cho HS trình baøy caùch chöùng minh cuûa mình treân baûng.(nếu có)

- Phaân tieát cho baøi hoïc. Tieân lieäu thôøi gian cho moãi noäi dung. Döï kieán hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh trong vieäc chieám lónh moãi noäi dung.

Hoïc sinh : OÂn laïi caùc khaùi nieäm vaän toác, gia toác ôû baøi 3.

   

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số và kiểm tra kiến thức cũ

1-     So sánh sự rơi của các vật trong không khí và trong chân không

2-     Viết công thức tính vận tốc và gia tốc trong chuyển động thẳng biến đổi đều

  •    Đặt vấn đề vào bài ( sgk)

Hoạt động1  Tìm hiểu chuyển động tròn, chuyển động tròn đều

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 Gv: Tiến hành 1 số thí nghiệm đơn giản ( dẫn chứng một số ví dụ về chuyển động có quỹ đạo tròn )=> y/c hs phát biểu chuyển động tròn và chuyển động tròn đều

 

Gv: y/c hs nhắc lại tốc độ trung bình trong chuyển động có quỹ đạo thẳng. Vậy trong chuyển động tròn thì tốc độ trung bình được tính như thế nào?

 

 

Gv: y/c hs trả lời C1

 

 

 Hs: quan sát (ghi nhớ ) và phát biểu

 

 

 

Hs: vtb =

Trong đó Δs là độ dài cung tròn mà vật đi được trong khoảng thời gian chuyển động Δt.

 

 

 

Hs: kim phút trong đồng hồ chạy đúng,…

I. Ñònh nghóa.

1. Chuyeån ñoäng troøn.

  Chuyeån ñoäng troøn laø chuyeån ñoäng coù quyõ ñaïo laø moät ñöôøng troøn.

2. Toác ñoä trung bình trong chuyeån ñoäng troøn.

  Toác ñoä trung bình cuûa chuyeån ñoäng troøn laø ñaïi löôïng ño baèng thöông soá giöõa ñoä daøi cung troøn maø vaät ñi ñöôïc vaø thôøi gian ñi heát cung troøn ñoù.

vtb =

3. Chuyeån ñoäng troøn ñeàu.

  Chuyeån ñoäng troøn ñeàu laø chuyeån ñoäng coù quyõ ñaïo troøn vaø coù toác ñoä trung bình treân moïi cung troøn laø nhö nhau.

 

Hoạt động2  Tìm hiểu các đại lượng trong chuyển động tròn đều

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Gv: Tốc độ tại mọi điểm trong chuyển động thẳng đều là như nhau? Vậy tốc độ dài trong chuyển động tròn tại mọi điểm trên quỹ đạo của nó như thế nào?

 

Gv: y/c hs hoàn thành C2

 

Vận tốc là một đại lượng vectơ, vậy trong chuyển động tròn đều thì vectơ có đặc điểm gì?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gv: thông báo Đ/N tốc độ góc và nêu ý nghĩa của nó. => y/c hs hoàn thành C3 sgk

 

 

 

 

 

 

Gv: y/c hs đọc mục II-3.b,c

 

Bài tập: một chất điểm chuyển động tròn đều trong 1s đi được 2 vòng. Tính chu kỳ và tần số của chất điểm

 

Hs: ghi nhớ, trả lời: Tốc độ dài tại mọi điểm trên quỹ đạo là không đổi và có giá trị như nhau.

 

 

 

Hs: v = 200π/ 120 =4π/3 m/s

 

Hs: tốc độ dài có đặc điểm:

-     Có phương luôn tiếp tuyến với đường tròn quỹ đạo

-     Có chiều hướng theo chiều chuyển động, có độ lớn không đổi v =

 

 

 

 

 

Hs: ghi nhớ.

Trả lời ω = π/30  (rad/s)

 

 

 

 

 

 

 

Hs: đọc, Trả lời

 

T = 1/ n = 0,5 s

 

f = n = 2 Hz

 

 

II. Toác ñoä daøi vaø toác ñoä goùc.

1. Toác ñoä daøi.

v =

  Trong chuyeån ñoäng troøn ñeàu toác ñoä daøi cuûa vaät coù ñoä lôùn khoâng ñoåi.

 

2. Veùc tô vaän toác trong chuyeån ñoäng troøn ñeàu.

=

  Veùc tô vaän toác trong chuyeån ñoäng troøn ñeàu luoân coù phöông tieáp tuyeán vôùi ñöôøng troøn quyõ ñaïo.

  Trong chuyeån ñoäng troøn ñeàu veùc tô vaän toác coù phöông luoân luoân thay ñoåi.

3. Taàn soá goùc, chu kì, taàn soá.

  a) Toác ñoä goùc.

  Toác ñoä goùc cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu laø ñaïi löôïng ño baèng goùc maø baùn kính quay queùt ñöôïc trong moät ñôn vò thôøi gian.

  Toác ñoä goùc cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu laø moät ñaïi löôïng khoâng ñoåi.

  Ñôn vò toác ñoä goùc laø rad/s.

  b) Chu kì.

  Chu kì T cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu laø thôøi gian ñeå vaät ñi ñöôïc moät voøng.

  Công thức: T =

  Ñôn vò chu kì laø giaây (s).

  c) Taàn soá.

  Taàn soá f cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu laø soá voøng maø vaät ñi ñöôïc trong 1 giaây.

  Công thức: f =

  Ñôn vò taàn soá laø voøng treân giaây (voøng/s) hoaëc heùc (Hz).

  d) Lieân heä giöõa toác ñoä daøi vaø toác ñoä goùc.

v = r

Hoạt động3  Củng cố và vận dụng, giao nhiệm vụ về nhà

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nhắc những nội dung chính đã học.

Y/c hs trả lời các câu hỏi 8, 9, 10 sgk tr 34

Và về nhà chuẩn bị phần bài còn lại ( mục III )

Ghi nhớ

Trả lời

 

 

Tiết 2

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số và kiểm tra bài cũ

1-     Nêu định nghĩa chuyển động tròn đều và các đại lượng trong chuyển động tròn đều.

2-     Biểu diễn vectơ vận tốc trong chuyển động tròn đều tại 2 vị trí bất kỳ trên quỹ đạo, nêu đặc điểm của vectơ vận tốc

  •    Đặc vấn đề: Đại lượng vật lý nào đặc trưng cho sự thay đổi phương của vận tốc nhưng không làm thay đổi độ lớn vận tốc và chiều chuyển động?

Hoạt động1    Tìm hiểu gia tốc trong chuyển động tròn đều

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 Gv: y/c hs xác định độ biến thiên vận tốc trong chuyển động tròn đều.

 

Viết công thức tính gia tốc trong chuyển động thẳng biến đổi đều

 

Trong chuyển động tròn đều thì vectơ gia tốc có hướng như thế nào? y/c hs lên biểu diễn hướng của vec tơ gia tốc tại một điểm trên quỹ đạo

 

y/c hs hoàn thành C7 sgk

 

Hs:

 

=

Gia tốc có hướng là hướng vào tâm quỹ đạo.

 

Lên bảng biểu diễn

 

 

 

 

II. Gia toác höôùng taâm.

1. Höôùng cuûa veùc tô gia toác trong chuyeån ñoäng troøn ñeàu.

  Trong chuyeån ñoäng troøn ñeàu, tuy vaän toác coù ñoä lôùn khoâng ñoåi, nhöng coù höôùng luoân thay ñoåi, neân chuyeån ñoäng naøy coù gia toác. Gia toác trong chuyeån ñoäng troøn ñeàu luoân höôùng vaøo taâm cuûa quyõ ñaïo neân goïi laø gia toác höôùng taâm.

2. Ñoä lôùn cuûa gia toác höôùng taâm.

           aht = = vω2

 

Hoạt động 2: Củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

   Nhắc lại những nội dung chính của bài học

Gôïi yù : Ñoä lôùn cuûa vaän toác daøi cuûa moät ñieåm treân vaønh baùnh xe baèng ñoä lôùn vaän toác chuyeån ñoäng troøn ñeàu cuûa xe.

Y/c hs về chuẩn bị bài học tiếp theo

 

Ghi nh 

  Laøm caùc baøi taäp : 8, 10, 12 sgk.

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

 

   Tiết 10   BÀI 6 TÍNH TƯƠNG ĐỐI CỦA CHUYỂN ĐỘNG

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc

- Traû lôøi ñöôïc caùc caâu hoûi theá naøo laø tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng.

- Trong nhöõng tröôøng hôïp cuï theå, chæ ra ñöôïc ñaâu laø heä quy chieáu ñöùng yeân, ñaâu laø heä quy chieáu chuyeån ñoäng.

- Vieát ñöôïc ñuùng coâng thöùc coäng vaän toác cho töøng tröôøng hôïp cuï theå cuûa caùc chuyeån ñoäng cuøng phöông.

2. Kyõ naêng :  - Giaûi ñöôïc moät soá baøi toaùn coäng vaän toác cuøng phöông

   - Giaûi thích ñöôïc moät soá hieän töôïng lieân quan ñeán tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân :  - Ñoïc laïi SGK vaät lí 8 xem HS ñaõ ñöôïc hoïc nhöõng gì veà tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoâng.

   - Tieân lieäu thôøi gian daønh cho moãi noäi dung vaø döï kieán caùc hoaït ñoäng töông öùng cuûa HS.

Hoïc sinh :  OÂn laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ ñöôïc hoïc veà tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Hoạt động1  Tìm hiểu tính tương đối của chuyển động

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 Gv: Một người đang ngồi trên xe bus chuyển động với vận tốc v. Hỏi vận tốc của người đối với xe bus và cây đứng bên đường =?

 

Gv: Khi xe đạp đang chạy thì van xe có quỹ đạo như thế nào đối với:

* Trục bánh xe

*  Người quan sát bên đường

Vậy tính tương đối của quỹ đạo và tính tương đối của vận tốc là gì?

 

 Hs: vận tốc của người đối với:

- xe bus: bằng không

- cây: bằng vận tốc củ axe bus

 

 

Hs:

Quỹ đạo của van xe đối với:

 

 

* trục bánh xe: đường tròn

* Người quan sát:  đường cong

Hs: trả lời

I. Tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng.

1. Tính töông ñoái cuûa quyõ ñaïo.

   Hình daïng quyõ ñaïo cuûa chuyeån ñoäng trong caùc heä qui chieáu khaùc nhau thì khaùc nhau – quyõ ñaïo coù tính töông ñoái

2. Tính töông ñoái cuûa vaän toác.

  Vaän toác cuûa vaät chuyeån ñoäng ñoái vôùi caùc heä qui chieáu khaùc nhau thì khaùc nhau. Vaän toác coù tính töông ñoái

Hoạt động2  Phân biệt các hệ quy chiếu và tìm hiểu công thức cộng vận tốc

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Gv: y/c hs nhắc lại hệ quy chiếu (hqc)là gì? => dẫn dắt đến hqc đứng yên và hqc chuyển động

 

Gv: thông báo công thức cộng vận tốc, nêu tên các kí hiệu v1,2; v2,3; v1,3 và giới thiệu bằng hình:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vd1: Hai ôtô A và B chạy cùng chiều trên một đoạn đường với vận tốc lần lượt là 50 km/h và 40 km/h.

a)   Tính vận tốc của ôtô A so với B ?

b)   Tính vận tốc của ôtô B so với A ?

 

Hs: nhắc lại và ghi nhớ

 

 

 

Hs: quan sát, ghi nhớ và suy nghĩ trả lời:

Khi vectơ vận tốc v1,2 và v2,3 vuông góc với nhau thì độ lớn v1,3 được xác định như sau:

       

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vd 1:

Theo công thức cộng vận tốc:

                                             

a)      Ta có:

 

v12 = v13 – v­23 = 50 – 40

= 10km/h

b)     Ta có:

v1,2 = v2,3 – v1,3

        = -10 km/h

 

Dấu chứng tỏ xe B chạy chậm hơn xe A

II. Coâng thöùc coäng vaän toác.

1. Heä qui chieáu ñöùng yeân vaø heä qui chieáu chuyeån ñoäng.

   Heä qui chieáu gaén vôùi vaät ñöùng yeân goïi laø heä qui chieáu ñöùng yeân.

   Heä qui chieáu gaén vôùi vaät vaät chuyeån ñoäng  goïi laø heä qui chieáu chuyeån ñoäng.

2. Coâng thöùc coäng vaän toác.

  = +

Trong đó: số 1 ứng với vật chuyển động; số 2 ứng với hệ quy chiếu chuyển động; số 3 ứng với hệ quy chiếu đứng yên.

Hoạt động 3: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nêu lại những nội dung chính đã học

y/c hs trả lời các câu hỏi: 4,5,6 trong sgk

và nhắc các em về làm bài tập

  Ghi nhớ

Trả lời

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

 

        Tiết 11                      BÀI TẬP

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc :  - Naém ñöôïc tính töông ñoái cuûa quyõ ñaïo, tính töông ñoái cuûa vaän toác.

   - Naém ñöôïc coâng thöùc coâng vaän toác.

2. Kyõ naêng :  - Vaän duïng tính töông ñoái cuûa quyõ ñaïo, cuûa vaän toác ñeå giaûi thích moät soá hieän töôïng.

   -  Söû duïng ñöôïc coâng thöùc coäng vaän toác ñeå giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn coù lieân quan.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân :  - Xem laïi caùc caâu hoûi vaø caùc baøi taäp trong saùch gk vaø trong saùch baøi taäp.

   - Chuaån bò theâm moät vaøi caâu hoûi vaø baøi taäp phaàn tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng.

Hoïc sinh : - Traû lôøi caùc caâu hoûi vaø giaûi caùc baøi taäp maø thaày coâ ñaõ ra veà nhaø.

   - Chuaån bò caùc caâu hoûi caàn hoûi thaày coâ veà nhöõng phaàn chöa hieåu.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Hoạt động1  Trả lời các câu trắc nghiệm

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

Caâu 7 trang 27

Caâu 8 trang 27

Caâu 9 trang 27

Caâu 4 trang 37

Caâu 5 trang 38

Caâu 6 trang 38

Caâu 8 trang 34

Caâu 9 trang 34 

Caâu 10 trang 34

Caâu 7 trang 27 : D

Caâu 8 trang 27 : D

Caâu 9 trang 27 : B

Caâu 4 trang 37 : D

Caâu 5 trang 38 : C

Caâu 6 trang 38 : B

Caâu 8 trang 34 : C

Caâu 9 trang 34 : C

Caâu 10 trang 34 : B

Caâu 7 trang 27 : D

Caâu 8 trang 27 : D

Caâu 9 trang 27 : B

Caâu 4 trang 37 : D

Caâu 5 trang 38 : C

Caâu 6 trang 38 : B

Caâu 8 trang 34 : C

Caâu 9 trang 34 : C

Caâu 10 trang 34 : B

Hoạt động2  Giải các bài tập

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Hướng dẫn hs tính quãng đường vật đi được trong t, (t-1) giây. t giây là thời gian rơi của vật. Quãng đường vật đi được trong giây cuối = h(t) – h(t-1) => t =>h

 

 

 

 

Viết công thức tốc độ góc, mối liên hệ giữa tốc độ góc và tốc độ dài

 

Baøi 12 trang 27

  Quaõng ñöôøng rôi trong giaây cuoái :

h = gt2 –  g(t – 1)2

Hay : 15 = 5t2 – 5(t – 1)2

  Giaûi ra ta coù : t = 2s.

  Ñoä cao töø ñoù vaät rôi xuoáng :

h = gt2 = .10.22 = 20(m)

 

Baøi 13 trang 34

  Kim phuùt :

  p = = 0,00174 (rad/s)

  vp =rp=0,00174.0,1 = 0,000174 (m/s)

  Kim giôø :

 h==0,000145 (rad/s)

vh=rh=0,000145.0,08=0,0000116(m/s)

Baøi 7 trang 38

  Choïn chieàu döông laø chieàu chuyeån ñoäng cuûa oâtoâ B ta coù :

  Vaän toác cuûa oâ toâ B so vôùi oâ toâ A :

vB,A = vB,Ñ – vÑA = 60 – 40 = 20 (km/h)

  Vaän toác cuûa oâtoâ A so vôùi oâtoâ B :

vA,B = vA,Ñ – vÑ,B = 40 – 60

      = - 20 (km/h)

Baøi 12 trang 27

  Quaõng ñöôøng rôi trong giaây cuoái :

h = gt2 –  g(t – 1)2

Hay : 15 = 5t2 – 5(t – 1)2

  Giaûi ra ta coù : t = 2s.

  Ñoä cao töø ñoù vaät rôi xuoáng :

h = gt2 = .10.22 = 20(m)

Baøi 13 trang 34

  Kim phuùt :

  p = = 0,00174 (rad/s)

  vp =rp=0,00174.0,1 = 0,000174 (m/s)

  Kim giôø :

 h==0,000145 (rad/s)

vh=rh=0,000145.0,08=0,0000116(m/s)

 

 

Baøi 7 trang 38

  Choïn chieàu döông laø chieàu chuyeån ñoäng cuûa oâtoâ B ta coù :

  Vaän toác cuûa oâ toâ B so vôùi oâ toâ A :

vB,A = vB,Ñ – vÑA = 60 – 40 = 20 (km/h)

  Vaän toác cuûa oâtoâ A so vôùi oâtoâ B :

vA,B = vA,Ñ – vÑ,B = 40 – 60

        = - 20 (km/h)

 

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

 

Tiết 12      BÀI 7 SAI SỐ CỦA CÁC PHÉP ĐO CÁC ĐẠI LƯỢNG VẬT LÝ

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc :  Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa veà pheùp ño caùc ñaïi löôïng vaät lí. Phaân bieät pheùp ño tröïc tieáp vaø pheùp ño giaùn tieáp.

2. Kyõ naêng : Naém ñöôïc caùc khaùi nieäm cô baûn veà sai soá cuûa pheùp ño caùc ñaïi löôïng vaät lí vaø caùch xaùc ñònh sai soá cuûa pheùp ño :               Phaùt bieåu ñöôïc theá naøo laø sai soá cuûa pheùp ño caùc ñaïi löôïng vaät lí.

   Naém ñöôïc hai loaïi sai soá: sai soá ngaãu nhieân, sai soá heä thoáng (chæ xeùtsai soá duïng cuï).

   Caùch xaùc ñònh sai soá duïng cuï, sai soá ngaãu nhieân.

   Tính sai soá cuûa pheùp ño tröïc tieáp.

   Tính sai soá pheùp ño giaùn tieáp.

   Bieát caùch vieát ñuùng keát quaû pheùp ño, vôùi soá caùc chöõ soá coù nghóa caàn thieát.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân :  - Moät soá duïng cuï ño nhö thöôùc, nhieät keá.

   - Baøi toaùn tính sai soá ñeå HS vaän duïng.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số lớp

Hoạt động1  Tìm hiểu các đại lượng vật lý

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

Gv: Làm thế nào để xác định được quãng đường đi được, thời gian chuyển động và tốc độ trung bình của một vật nào đó đang chuyển động có quỹ đạo thẳng?

 

 

 

Trong các phép đo quãng đường thời gian và tốc độ trung bình ở trên thì phép đo nào là trực tiếp, phép đo nào gián tiếp?

 

Thế nào là phép đo trực tiếp và phép đo gián tiếp ?

 

Gv: Thông báo đơn vị đo, đặc biệt là 7 đơn vị cơ bản trong hệ SI. Dẫn chứng một số đơn vị trong đó có thể tạo ra một số đơn vị khác như: kg.m/s; m/s; m/s2; …

 

 

Hs:

- Dùng thước đo, kèm theo vật làm môc

-  Dùng đồng hồ và chọn mốc thời gian  lúc vật bắt đầu chuyển động

-  Sử dụng công thức vtb = s/t

 

Thước đo và đồng hồ là phép đo trực tiếp

Sử dụng công thức vtb = s/t là phép đo gián tiếp

 

 

 

 

Hs ghi nhớ

I. Pheùp ño caùc ñaïi löôïng vaät lí – Heä ñôn vò SI.

1. Pheùp ño caùc ñaïi löôïng vaät lí.

  Pheùp ño moät ñaïi löôïng vaät lí laø pheùp so saùnh noù vôùi ñaïi löôïng cuøng loaïi ñöôïc qui öôùc laøm ñôn vò.

  + Coâng cuï ñeå so saùnh goïi laø duïng cuï ño.

  + Ño tröïc tieáp : So saùnh tröïc tieáp qua duïng cuï.

  + Ño giaùn tieáp : Ño moät soá ñaïi löôïng tröïc tieáp roài suy ra ñaïi löôïng caàn ño thoâng qua coâng thöùc.

2. Ñôn vò ño.

  Heä ñôn vò ño thoâng duïng hieän nay laø heä SI.

  Heä SI qui ñònh 7 ñôn vò cô baûn : Ñoä daøi : meùt (m) ; thôøi gian : giaây (s) ; khoái löôïng : kiloâgam (kg) ; nhieät ñoä : kenvin (K) ; cöoøng ñoä doøng ñieän : ampe (A) ; cöôøng ñoä saùng : canñeâla (Cd) ; löôïng chaát : mol (mol).

Hoạt động2  Tìm hiểu và xác định sai số của phép đo

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Y/c hs trả lời C1 sgk

 

Giới thiệu các sai số: sai số dụng cụ, sai số hệ thống và sai số ngẫu nhiên.

  Giôùi thieäu caùch tính sai soá tuyeät ñoái cuûa pheùp ño.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Giôùi thieäu caùch vieát keát quaû ño.

 

  Giôùi thieäu sai soá tæ ñoái.

 

 

  Giôùi thieäu qui taéc tính sai soá cuûa toång vaø tích.

  .

 

 

 

Suy nghĩ trả lời

 

Ghi nhớ và quan sát các hình 7.1; 7.2 sgk

II. Sai soá cuûa pheùp ño.

1. Sai soá heä thoáng.

  Laø söï sai leäch do phaàn leû khoâng ñoïc ñöôïc chính xaùc treân duïng cuï (goïi laø sai soá duïng cuï A’) hoaëc ñieåm 0 ban ñaàu bò leäch.

  Sai soá duïng cuï A’ thöôøng laáy baèng nöõa hoaëc moät ñoä chia treân duïng cuï.

2. Sai soá ngaãu nhieân.

  Laø söï sai leäch do haïn cheá veà khaû naêng giaùc quan cuûa con ngöôøi do chòu taùc ñoäng cuûa caùc yeáu toá ngaãu nhieân beân ngoaøi.

3. Giaù trò trung bình.

4. Caùch xaùc ñònh sai soá cuûa pheùp ño.

   Sai soá tuyeät ñoái cuûa moãi laàn ño :

  A1 = ;A1 = ; ..

  Sai soá tuyeät ñoái trung bình cuûa n laàn ño :

  Sai soá tuyeät ñoái cuûa pheùp ño laø toång sai soá tuyeät ñoái trung bình vaø sai soá duïng cuï :

5. Caùch vieát keát quaû ño.

A =

6. Sai soá tæ ñoái.

7. Caùch xaùc ñònh sai soá cuûa pheùp ño giaùn tieáp.

  Sai soá tuyeät ñoái cuûa moät toång hay hieäu thì baèng toång caùc sai soá tuyeät ñoái cuûa caùc soá haïng.

Sai soá tæ ñoái cuûa moät tích hay thöông thì baèng toång caùc sai soá tæ ñoái cuûa caùc thöøa soá

Hoạt động 3: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Cho hs traû lôøi caùc caâu hoûi 1 trang  44  

Cho caâu hoûi, baøi taäp vaø nhöõng chuaån bò cho baøi sau.

    Traû lôøi  caâu hoûi.

    Ghi nhöõng yeâu caàu cuûa thaày coâ.

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

 

Tieát 13-14 : Thöïc haønh : KHAÛO SAÙT CHUYEÅN ÑOÄNG RÔI TÖÏ DO. XAÙC ÑÒNH GIA TOÁC RÔI TÖÏ DO

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc

 - Naém ñöôïc tính naêng vaø nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa ñoàng hoà ño thôøi gian hieän soá söû duïng coâng taéc ñoùng ngaét vaø coång quang ñieän.

 - Veõ ñöôïc ñoà thò moâ taû söï thay ñoåi vaän toác rôi cuûa vaät theo thôøi gian t vaø quaõng ñöôøng ñi s theo t2. Töø ñoù ruùt ra keát luaän veà tính chaát cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do laø chuyeån ñoäng thaúng nhanh daàn ñeàu.

2. Kyõ naêng

 - Reøn luyeän kó naêng thöïc haønh: thao taùc kheùo leùo ñeå ño ñöôïc chính xaùc quaõng ñöôøng s vaø thôøi gian rôi töï do cuûa vaät treân nhöõng quaõng ñöôøng s khaùc nhau.

 - Tính g vaø sai soá cuûa pheùp ño g.

II. CHUAÅN BÒ

  Cho moãi nhoùm HS:

 - Ñoàng hoà ño thôøi gian hieän soá.

 - Hoäp coâng taéc ñoùng ngaét ñieän moät chieàu caáp cho nam chaâm ñieän vaø boä ñeám thôøi gian.

 - Nam chaâm ñieän N

 - Coång quang ñieän E.

 - Truï hoaëc vieân bi (baèng theùp) laøm vaät rôi töï do.

 - Quaû doïi.

 - Giaù ñôõ thaúng ñöùng coù vít ñieàu chænh thaêng baèng.

 - Hoäp ñöïng caùt khoâ.

 - Giaáy keû oâ li ñeå veõ ñoà thò

 - Keû saün baûng ghi soá lieäu theo maãu trong baøi 8 SGK

III. TIEÁN TRÌNH DAÏY –  HOÏC

(Tieát 1)

Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Hoaøn chænh cô sôû lí thuyeát cuûa baøi thöïc haønh.

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

    Gôïi yù Chuyeån ñoäng rôi töï do laø chuyeån ñoäng thaúng nhanh daàn ñeàu coù vaän toác ban ñaàu baèng 0 vaø coù gia toác g.

   Xaùc ñònh quan heä giöõ quaõng ñöôøng ñi ñöôïc vaø khoaûng thôøi gian cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do.

Hoaït ñoäng 2 (15 phuùt) : Tìm hieåu boä duïng cuï.

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

   Giôùi thieäu caùc duïng cuï.

  Giôùi thieäu caùc cheá ñoä laøm vieäc cuûa ñoàng hoà hieän soá.

   Tìm hieåu boä duïng cuï.

  Tìm hieåu cheá ñoä laøm vieäc cuûa ñoàng hoà hieän soá söû duïng trong baøi thöïc haønh.

Hoaït ñoäng 3 (20 phuùt) : Xaùc ñònh phöông aùn thí nghieäm.

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

 

  Hoaøn chænh phöông aùn thí nghieäm chung.

   Moãi nhoùm hoïc sinh trình baøy phöông aùn thí nghieäm cuûa nhoùm mình.

  Caùc nhoùm khaùc boå sung.

(Tieát 2)

Hoaït ñoäng 1 (20 phuùt) : Tieán haønh thí nghieäm.

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

 

  Giuùp đỡ caùc nhoùm.

   Ño thôøi gian rôi töông öùng vôùi caùc quaõng ñöôøng khaùc nhau.

  Ghi keát quaû thí nghieäm vaøo baûng 8.1

Hoaït ñoäng 2 (20 phuùt) : Xöõ lí keát quaû.

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

 

  Höôùng daãn : Ñoà thò laø ñöôøng thaúng thì hai ñaïi löôïng laø tæ leä thuaän.

  Coù theå xaùc ñònh : g = 2tan vôùi laø goùc nghieâng cuûa ñoà thò.

   Hoaøn thaønh baûng 8.1

  Veõ ñoà thò s theo t2 vaø v theo t

  Nhaän xeùt daïng ñoà thò thu ñöôïc vaø xaùc ñònh gia toác rôi töï do.

  Tính sai soá cuûa pheùp ño vaø ghi keát quaû.

  Hoaøn thaønh baùo caùo thöïc haønh.

Hoạt dộng 3 (5 phút ) : Cuûng coá vaø Giao nhieäm vuï veà nhaø.

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

  Cho hs traû lôøi caùc caâu hoûi 1, 2 trang  50  

Cho caâu hoûi, baøi taäp vaø nhöõng chuaån bò cho baøi sau.

    Traû lôøi  caùc caâu hoûi.

    Ghi nhöõng yeâu caàu cuûa thaày coâ.

IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                

 

CHƯƠNG II ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM

   Tiết 16       Bài 8: TỔNG HỢP LỰC VÀ PHÂN TÍCH LỰC.

ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc :  - Phaùt bieåu ñöôïc: ñònh nghóa löïc, ñònh nghóa pheùp toång hôïp löïc vaø pheùp phaân tích löïc.

   - Naém ñöôïc quy taéc hình bình haønh.

   - Hieåu ñöôïc ñieàu kieän caân baèng cuûa moät chaát ñieåm.

2. Kyõ naêng : Vaän duïng ñöôïc quy taéc hình bình haønh ñeå tìm hôïp löïc cuûa hai löïc ñoàng quy hoaëc ñeå phaân tích moät löïc thaønh hai löïc ñoàng quy.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : Thí nghieäm hình 9.4 SGK

Hoïc sinh : OÂn taäp caùc coâng thöùc löôïng giaùc ñaõ hoïc

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Hoạt động1  Ôn lại khái niệm lự và cân bằng lực

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 Neâu vaø phaân tích ñònh nghóa löïc vaø caùch bieåu dieãn moät löïc.

 

 

  Neâu vaø phaân tích ñieàu caân baèng cuûa caùc löïc.

 

  Neâu vaø phaân tích ñieàu kieän caân baèng  cuûa hai löïc.

 

  Giôùi thieäu ñôn vò löïc

 

Y/c hs hoàn thành câu hỏi C1, C2 sgk

 

 Quan sát, ghi nhớ và trả lời

I. Löïc. Caân baèng löïc.

 - Löïc laø ñaïi löôïng veùc tô ñaëc tröng cho taùc duïng cuûa vaät naøy leân vaät khaùc maø keát quaû laø gaây ra gia toác cho vaät hoaëc laøm cho vaät bieán daïng.

 - Caùc löïc caân baèng laø caùc löïc khi taùc duïng ñoàng thôøi vaøo moät vaät thì khoâng gaây ra gia toác cho vaät.

 - Hai löïc caân baèng laø hai löïc cuøng taùc duïng leân moät vaät, cuøng giaù, cuøng ñoä lôùn vaø ngöôïc chieàu.

  - Ñôn vò cuûa löïc laø niutôn (N).

Hoạt động2  Tìm hiểu qui tắc tổng hợp lực

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

  Thöïc hieän thí nghieäm.

  Veõ hình 9.6

  Yeâu caàu hs traû lôøi C3

  Giôùi thieäu khaùi nieäm toång hôïp löïc.

 

 

 

  Giôùi thieäu qui taéc hình bình haønh.

.  Veõ hình 9.7

Vd: bài 5 sgk tr. 58

 

  Quan saùt thí nghieäm.

  Veõ hình 9.6

   Traû lôøi C3.

  Ghi nhaän khaùi nieäm.

 

 

 

 

  Ghi nhaän qui taéc.

    Veõ hình 9.7

Bài 5 a) vì |F1-F2| ≤  F ≤ F1 + F2 nên nghiệm là 15N ( đáp án C )

b) Theo quy tắc HBH ta có:

F2 = F12 + 2F1F2cosα +F22

      Cosα = 0 => α = 900

II. Toång hôïp löïc.

1. Thí nghieäm.( sgk )

2. Ñònh nghóa.

  Toång hôïp löïc laø thay theá caùc löïc taùc duïng ñoàng thôøi vaøo cuøng moät vaät baèng moät löïc coù taùc duïng gioáng heät caùc löïc aáy.

  Löïc thay theá naøy goïi laø hôïp löïc.

3. Qui taéc hình bình haønh.

  Neáu hai löïc ñoàng qui laøm thaønh hai caïnh cuûa moät hình bình haønh, thì ñöôøng cheùo keå töø ñieåm ñoàng qui bieåu dieãn hôïp löïc cuûa chuùng.

 

Hoạt động3  Tìm hiểu điều kiện cân bằng của chất điểm

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Thông báo

 

 

Ghi nhớ

 

III. Ñieàu kieän caân baèng cuûa chaát ñieåm.

   Muoán cho moät chaát ñieåm ñöùng caân baèng thì hôïp löïc cuûa caùc löïc taùc duïng leân noù phaûi baèng khoâng.

Hoạt động4 Tìm hiểu qui tắc phân tích lực

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

Ñaët vaán ñeà giaûi thích laïi söï caân baèng cuûa voøng nhaãn O trong thí nghieäm.

  Neâu vaø phaân tích khaùi nieäm phaân tích löïc, löïc thaønh phaàn.

 

 

  Giôùi thieäu caùch söû duïng qui thaéc hình bình haønh ñeå thöïc hieän pheùp phaân tích löïc

 

Bài tập: Bài 7 sgk tr 58

 

 

Giải thích

 

 

Ghi nhớ

 

 

 

 

 

 

 

Trả lời:

 

IV. Phaân tích löïc.

  1. Ñònh nghóa.

Phaân tích löïc laø thay theá moät löïc baèng hai hay nhieàu löïc coù taùc duïng gioáng heät nhö löïc ñoù.

  Caùc löïc thay theá goïi laø caùc löïc thaønh phaàn.

  1. Phaân tích moät löïc thaønh hai löïc thaønh phaàn treân hai phöông cho tröôùc.

 

          

Lưu ý: phân tích một lực thành hai lực thành phần đồng quy phải tuân theo quy tắc hình bình hành.

Hoạt động 5: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nêu những nội dung chính của bài học

y/c hs làm bài 6 và nhắc các em về nhà làm bài tập, chuẩn bị bài học số 10

  Ghi nhớ và làm bài 6

 

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

 

Tiết 17&18   BÀI 9: BA ĐỊNH LUẬT NIU-TON

                                                      Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc

 - Phaùt bieåu ñöôïc: Ñònh nghóa quaùn tính, ba ñònh luaät Niuton, ñònh nghóa khoái löôïng vaø neâu ñöôïc tính chaát cuûa khoái löôïng.

 - Vieát ñöôïc coâng thöùc cuûa ñònh luaät II, ñònh luaät III Newton vaø cuûa troïng löïc.

 - Neâu ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm cuûa caëp “löïc vaø phaûn löïc”.

2. Kyõ naêng

 - Vaän duïng ñöôïc ñònh luaät I Newton vaø khaùi nieäm quaùn tính ñeå giaûi thích moät soá hieän töôïng vaät lí ñôn giaûn vaø ñeå giaûi caùc baøi taäp trong baøi.

 - Chæ ra ñöôïc ñieåm ñaët cuûa caëp  “löïc vaø phaûn löïc”. Phaân bieät caëp löïc naøy vôùi caëp löïc caân baèng

 - Vaän duïng phoái hôïp ñònh luaät II vaø III Newton ñeå giaûi caùc baøi taäp trong baøi.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : Giaùo vieân: Chuaån bò theâm moät soá vd minh hoïa ba ñònh luaät.

Hoïc sinh :

 - OÂn laïi kieán thöùc ñaõ ñöôïc hoïc veà löïc, caân baèng löïc vaø quaùn tính.

 - OÂn laïi quy taéc toång hôïp hai löïc ñoàng quy.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Hoạt động1  Tìm hiểu định luật I niu-ton

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

  Trình baøy thí nghieäm Galileâ. Y/c hs dựa đoán quãng đường hòn bi lăn khi thay đổi độ nghiêng của máng

 

  Trình baøy döï ñoaùn cuûa Galileâ.

 

 

  Neâu vaø phaân tích ñònh luaät I Newton.

 

  Neâu khaùi nieäm quaùn tính.

 

  Yeâu caàu hs traû lôøi C1.

 

 

 Nhaän xeùt veà quaõng ñöôøng hoøn bi laên ñöôïc treân maùng nghieâng 2 khi thay ñoåi ñoä nghieâng cuûa maùng naøy.

 

  Ñoïc sgk, tìm hieåu ñònh luaät I.

 

 

  Ghi nhaän khaùi nieäm.

 

 

 

Trả lôøi C1.

I. Ñònh luaät I Newton.

1. Thí nghieäm lòch söû cuûa galileâ.              

                      (sgk)

2. Ñònh luaät I Newton.

  Neáu moät vaät khoâng chòu taùc duïng cuûa löïc naøo hoaëc chòu taùc duïng cuûa caùc löïc coù hôïp löïc baèng khoâng. Thì vaät ñang ñöùng yeân seõ tieáp tuïc ñöùng yeân, ñang chuyeån ñoäng seõ tieáp tuïc chuyeån ñoäng thaúng ñeàu.

3. Quaùn tính.

  Quaùn tính laø tính chaát cuûa moïi vaät coù xu höôùng baûo toaøn vaän toác cuûa veà höôùng vaø ñoä lôùn.

Hoạt động2  Tìm hiểu định luật II Niu-ton

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Neâu vaø phaân tích ñònh luaät II Newton.

 

 

 

 

  Cho ví duï veà tröôøng hôïp vaät chòu taùc duïng cuûa nhieàu löïc.

 

 

 

 

 

 

  Neâu vaø phaân tích ñònh nghóa khoái löôïng döïa treân möùc quaùn tính.

 

  Neâu vaø giaûi thích caùc tính chaát cuûa khoái löôïng.

 

  Giôùi thieäu khaùi nieäm troïng löïc.

  Giôùi thieäu khaùi nieäm troïng taâm.

 

  Giôùi thieäu khaùi nieäm troïng löôïng.

 

  Yeâu caàu hs phaân bieät troïng löïc vaø troïng löôïng.

 

 

 

 

 

 

 

 

  Suy ra töø baøi toaùn vaät rôi töï do.

 

 

  Ghi nhaän ñònh luaät II.

 

 

 

 

 

  Vieát bieåu thöùc ñònh luaät II cho tröôøng hôïp coù nhieàu löïc taùc duïng leân vaät.

 

 

 

 

 

  Ghi nhaän khaùi nieäm.

  Traû lôøi C2, C3.

 

  Nhaän xeùt veà caùc tính chaát cuûa khoái löôïng.

 

  Ghi nhaän khaùi nieäm.

 

 

  Ghi nhaän khaùi nieäm.

 

    Neâu söï khaùc nhau cuûa troïng löïc vaø troïng löôïng.

 

 

 

 

 

 

 

 

  Xaùc ñònh coâng thöùc tính troïng löïc.

II. Ñònh luaät II Newton.

1. Ñònh luaät .

  Gia toác cuûa moät vaät cuøng höôùng vôùi löïc taùc duïng leân vaät. Ñoä lôùn cuûa gia toác tæ leä vôùi ñoä lôùn cuûa löïc vaø tæ leä nghòch vôùi khoái löôïng cuûa vaät.

hay

  Trong tröôøng hôïp vaät chòu nhieàu löïc taùc duïngthì laø hôïp löïc cuûa caùc löïc ñoù :      

             

2. Khoái löôïng vaø möùc quaùn tính.

  a) Ñònh nghóa.

  Khoái löôïng laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho möùc quaùn tính cuûa vaät.

  b) Tính chaát cuûa khoái löôïng.

  + Khoái löôïng laø moät ñaïi löôïng voâ höôùng, döông vaø khoâng ñoåi ñoái vôùi moãi vaät.

  + Khoái löôïng coù tính chaát coäng.

3. Troïng löïc. Troïng löôïng.

  a) Troïng löïc.

  Troïng löïc laø löïc cuûa Traùi Ñaát taùc duïng vaøo vaät, gaây ra cho chuùng gia toác rôi töï do. Troïng löïc ñöôïc kí hieäu laø . Troïng löïc taùc duïng leân vaät ñaët taïi troïng taâm cuûa vaät.

  b) Troïng löôïng.

  Ñoä lôùn cuûa troïng löïc taùc duïng leân moät vaät goïi laø troïng löôïng cuûa vaät, kí hieäu laø P. Troïng löôïng cuûa vaät ñöôïc ño baèng löïc keá.

  c) Coâng thöùc cuûa troïng löïc.

Hoạt động 3: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nhắc lại những nội dung chính đã học, y/c hs hoàn thành câu 8, 10, 11 sgk tr 65 và về nhà chuẩn bị mục III

  Ghi nhớ và trả lời

 

(Tieát 2)

  •    ổn định trật tự, kiểm tra s số và kiểm tra bài cũ

1-      Phaùt bieåu ñònh luaät I Newton, neâu khaùi nieäm quaùn tính.

2-      Giaûi thích taïi sao khi ñoaøn taøu ñang chaïy neáu döøng laïi ñoät ngoät thì haønh khaùch bò ngaõ veà phía tröôùc, neáu ñoät ngoät reõ traùi thì haønh khaùch bò ngaõ veà phía phaûi.

3-      Phaùt bieåu, vieát vieåu thöùc cuûa ñònh luaät II Newton. Neâu ñònh nghóa vaø tính chaát cuûa khoái löôïng. Haõy cho bieát troïng löïc vaø troïng löôïng khaùc nhau ôû nhöõng ñieåm naøo ?

Hoaït ñoäng 2  Tìm hiểu định luật III Niu-ton, đặc điểm của cặp lực “ lực và phản lực “

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

Noäi dung cô baûn

 

 

  Giôùi thieäu 3 ví duï sgk.

  Nhaán maïnh tính chaát hai chieàu cuûa söï töông taùc.

 

  Neâu vaø phaân tích ñònh luaät III.

 

 

  Yeâu caàu hs vieát bieåu thöùc cuûa ñònh luaät.=> 2lực trong biểu thức đó có phải là 2 lực cân bằng không ? vì sao?

 

  Neâu khaùi nieäm löïc taùc duïng vaø phaûn löïc.

 

  Neâu caùc ñaëc ñieåm cuûa löïc vaø phaûn löïc.

  Yeâu caàu hs cho ví duï minh hoaï töøng ñaëc ñieåm.

 

  Phaân tích ví duï veà caëp löïc vaø phaûn löïc ma saùt.

 

 

  Quan saùt hình 10.1, 10.2, 10.3 vaø 10.4, nhaän xeùt veà löïc töông taùc giöõa hai vaät.

 

  Ghi nhaän ñònh luaät.

 

 

 

 

2 lực này không phải là 2 lực cân bằng vì điểm đặt của 2 lực ở 2 vật.

 

  Ghi nhaän khaùi nieäm.

 

 

  Ghi nhaän caùc ñaëc ñieåm.

 

  Cho ví duï minh hoaï cho töøng ñaëc ñieåm.

  Phaân bieät caëp löïc vaø phaûn löïc vôùi caëp löïc caân baèng,

  Traû lôøi C5.

III. Ñònh luaät III Newton.

1. Söï töông taùc giöõa caùc vaät.

  Khi moät vaät taùc duïng leân vaät khaùc moät löïc thì vaät ñoù cuõng bò vaät kia taùc duïng ngöôïc trôû laïi moät löïc. Ta noùi giöõa 2 vaät coù söï töông taùc.

2. Ñònh luaät.

  Trong moïi tröôøng hôïp, khi vaät A taùc duïng leân vaät B moät löïc, thì vaät B cuõng taùc duïng laïi vaät A moät löïc. Hai löïc naøy coù cuøng giaù, cuøng ñoä lôùn nhöng ngöôïc chieàu.

3. Löïc vaø phaûn löïc.

  Moät trong hai löïc töông taùc giöõa hai vaät goïi laø löïc taùc duïng coøn löïc kia goïi laø phaûn löïc.

  Ñaëc ñieåm cuûa löïc vaø phaûn löïc :

  + Löïc vaø phaûn löïc luoân luoân xuaát hieän (hoaëc maát ñi) ñoàng thôøi.

  + Löïc vaø phaûn löïc coù cuøng giaù, cuøng ñoä lôùn nhöng ngöôïc chieàu. Hai löïc coù ñaëc ñieåm nhö vaäy goïi laø hai löïc tröïc ñoái.

  + Löïc vaø phaûn löïc khoâng caân baèng nhau vì chuùng ñaët vaøo hai vaät khaùc nhau.

Hoaït ñoäng 2:  Vaän duïng, Cuûng coá và giao nhiệm vụ về nhà

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

Nhắc lại những nội dung chính của bài học

Y/c hs hoàn thành câu 9, 14 sgk tr.65; về nhà làm bài tập và chuẩn bị bài học số 11

    Ghi nhớ và thực hiện.

IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              

 

 

Tiết 19  BÀI 10  LỰC HẤP DẪN. ĐỊNH LUẬT VẠN VẬT HẤP DẪN

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc :

 - Phaùt bieåu ñöôïc ñònh luaät vaïn vaät haáp daãn vaø vieát ñöôïc coâng thöùc cuûa löïc haáp daãn.

  - Neâu ñöôïc ñònh nghóa troïng taâm cuûa moät vaät.

2. Kyõ naêng :  

-          Giaûi thích ñöôïc moät caùch ñònh tính söï rôi töï do vaø chuyeån ñoäng cuûa caùc haønh tinh, veä tinh baèng löïc haáp daãn.

- Vaän duïng ñöôïc coâng thöùc cuûa löïc haáp daãn ñeå giaûi caùc baøi taäp ñôn giaûn nhö ôû trong baøi hoïc.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân :

Tranh mieâu taû chuyeån ñoäng cuûa traùi ñaát xung quanh maët trôøi vaø cuûa maët trôøi xung quanh traùi ñaát. ( nếu có )

Các tư liệu liên quan đến lực hấp dẫn nếu có

Hoïc sinh : OÂn laïi kieán thöùc veà söï rôi töï do vaø troïng löïc.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số và kiểm tra bài cũ

1-     Viết biểu thức trọng lực và định luật III Niu-ton.

2-     Tại sao quả tảo trên cây khi rơi và mặt trăng đều chịu lực tác dụng của Trái Đất nhưng chúng lại có quỹ đạo chuyển động khác nhau.

Hoạt động1  Tìm hiểu lực hấp dẫn

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

  Giôùi thieäu veà löïc haáp daãn.

 

  Yeâu caàu hs quan saùt moâ phoûng chuyeån ñoäng cuûa cuûa Trái Đất quay quanh mặt trời

 

=> Y/c hs cho biết lực hấp dẫn có tác dụng gì? Và lực này có gì khác so với các loại lực mà em đã biết?

 

 

  Ghi nhaän löïc haáp daãn.

 

  Quan saùt moâ hình, nhaän xeùt.

 

 

  Neâu taùc duïng cuûa löïc haáp daãn.

 

Nêu sự khác nhau

I. Löïc haáp daãn.

  Moïi vaät trong vuõ truï ñeàu huùt nhau vôùi moät löïc, goïi laø löïc haáp daãn.

  Löïc haáp daãn giöõa Maët Trôøi vaø caùc haønh tinh giöõ cho caùc haønh tinh chuyeån ñoäng quanh Maët Trôøi.

  Löïc haáp daãn laø löïc taùc duïng töø xa, qua khoaûng khoâng gian giöõa caùc vaät

Hoạt động2  Tìm hiểu định luật vạn vật hấp dẫn

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

  Neâu vaø phaân tích ñònh luaät vaïn vaät haáp daãn.

  Môû roäng phaïm vi aùp duïng ñònh luaät vaïn vaät haáp daãn cho caùc vaät khaùc chaát ñieåm.

  Yeâu caàu hs bieåu löïc haáp daãn

 

Dựa vào hệ thức (1) em hãy cho biết lực hấp dẫn sẽ thay đổi như thế nào nếu khoảng cách giữa hai chất điểm thay đổi( tăng lên 2 lần hoặc giảm 2 lần )?

 

Ghi nhận nội dung định luật và viết biểu thức định luật

Ghi  nhớ

 

 

Biểu diễn lực hấp dẫn

 

Fhd giảm khi r tăng: khi r tăng 2 lần thì Fhd giảm 4 lần

 

Fhd  tăng khi r giảm: khi r giảm 2 lần thì Fhd tăng 4 lần

II. Ñònh luaät vaïn vaät haáp daãn.

1. Ñònh luaät :

  Löïc haáp daãn giöõa hai chaát ñieåm baát kì tæ leä thuaän vôùi tích hai khoái löôïng cuûa chuùng vaø tæ leä nghòch vôùi bình phöông khoaûng caùch giöõa chuùng.

 

2. Heä thöùc 

(1)

Trong đó    G = 6,67Nm/kg2

Hoạt động3  Xét trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 Y/c hs nhắc lại khái niệm trọng lực là gì? Điểm đặt của trọng lực tác dụng lên vật ở đâu?

 

 

 

Viết độ lớn của trọng lượng.=> gia tốc rơi tự do

 

 

 

 

 

Nếu vật ở gần mặt đất thì gia tốc rơi tự do được xác định như thế nào?

 

 

 

y/c hs hoàn thành câu 3 tr 69

 

Nhắc lại khái niệm trọng lực,

Điểm đặt của trọng lực là trọng tâm của vật.

 

 

 

Độ lớn của trọng lực

           P = m.g = Fhd

 

     g =

 

 

            g =

 

 

 

vì gia tốc g phụ thuộc vào độ cao h ( g tỉ lệ nghịch với (R+h)2 )

trọng lượng của vật lại phụ thuộc vào gia tốc g nên P, g đều giảm khi vật lên cao

III. Troïng löïc laø tröôøng hôïp rieâng cuûa löïc haáp daãn.

  Troïng löïc taùc duïng leân moät vaät laø löïc haáp daãn giöõa Traùi Ñaát vaø vaät ñoù.

  Troïng löïc ñaët vaøo moät ñieåm ñaëc bieät cuûa vaät, goïi laø troïng taâm cuûa vaät.

  Ñoä lôùn cuûa troïng löïc (troïng löôïng) :

P = G

  Gia toác rôi töï do :  g =

  Neáu ôû gaàn maët ñaát (h << R) :

P = ; g =

Hoạt động 4: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nhắc lại những nội dung chính đã học, hoàn thành bài 4 tr 69. Nhắc nhở hs về chuẩn bị bài học số 12

  Ghi nhớ và làm bài 4,

 

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 

 

Tiết 20  BÀI 11  LỰC ĐÀN HỒI CỦA LÒ XO. ĐỊNH LUẬT HÚC

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc :

  - Neâu ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm veà ñieåm ñaët vaø höôùng löïc ñaøn hoài cuûa loø xo.

  - Phaùt bieåu ñöôïc ñònh luaät Huùc vaø vieát ñöôïc coâng thöùc tính ñoä lôùn löïc ñaøn hoài cuûa loø xo.

  - Neâu ñöôïc caùc ñaëc ñieåm veà höôùng cuûa löïc caêng daây vaø löïc phaùp tuyeán.

2. Kyõ naêng:

   - Bieãu dieãn ñöôïc löïc ñaøn hoài cuûa loø xo khi bò daõn hoaëc bò neùn.

  - Söû duïng ñöôïc löïc keá ñeå ño löïc, bieát xem xeùt giôùi haïn ño cuûa duïng cuï tröôùc khi söû duïng.

  - Vaän duïng ñöôïc ñònh luaät Huùc ñeå giaûi caùc baøi taäp trong baøi.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : Moät vaøi loø xo, caùc quaû caân coù troïng löôïng nhö nhau, thöôùc ño. Moät vaøi loaïi löïc keá.

Hoïc sinh : OÂn laïi kieán thöùc veà löïc ñaøn hoài cuûa loø xo ôû THCS.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số và kiểm tra bài cũ-đặt vấn đề

1-     Làm thế nào để xác định trọng lượng của một quả nặng nếu cho trước: quả nặng, lực kế

2-     Sau khi gỡ bỏ quả nặng ra khỏi lực kế thì lực nào đã làm lò xo trở về hình dạng ban đầu.

Hoạt động1  Xác định hướng và điểm đặt của lực đàn hồi

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

   Laøm thí nghieäm bieán daïng moät soá loø xo ñeå hs quan saùt.

 

Y/c hs hoàn thành C1 sgk

 

 

 Quan sát, ghi nhớ và biểu diễn lực đàn hồi khi lò xo bị nén hoặc dãn.

 

Hình 12.1 a

a) có, điểm đặt tại tay cầm lò xo, cùng phương nhưng ngược chiều với lực kéo

b) vì lực đàn hồi cân bằng với lực kéo

c) lực đàn hồi

I. Höôùng vaø ñieåm ñaët cuûa löïc ñaøn hoài cuûa loø xo.

+ Löïc ñaøn hoài xuaát hieän ôû hai ñaàu cuûa loø xo vaø taùc duïng vaøo vaät tieáp xuùc (hay gaén) vôùi loø xo, laøm noù bieán daïng.

+ Höôùng cuûa moãi löïc ñaøn hoài ôû moãi ñaàu cuûa loø xo ngöôïc vôùi höôùng cuûa ngoaïi löïc gaây bieán daïng

Hoạt động2  Tìm hiểu định luật Húc

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Hướng dẫn hs làm thí nghiệm( nếu có ) để hs xd được công thức tính lực đàn hồi, độ biến dạng của lò xo => y/c hs trả lời C2 , C3  sgk

Gợi ý:

-         Dựa vào điều kiện cân bằng của chất điểm ( Định luật III Niu-ton ) để tìm ra lực đàn hồi tại VTCB

Điều gì sẽ xảy ra khi lực tác dụng lên lò xo lớn hơn giới hạn đàn hồi của nó? Vậy giới hạn đàn hồi là gì?

 

Thông báo nội dung định luật Húc => Y/c hs hãy cho biết

-   Độ cứng của lò xo phụ thuộc vào những yếu tố nào?

-   Độ biến dạng của lò xo phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Giới thiệu lực căng của dây treo, hướng dẫn học sinh so sánh lực căng và lực đàn hồi ( về xuất hiện khi nào, phương)

 

 

Giới thiệu lực pháp tuyến ở mặt tiếp xúc

 

Tiến hành thí nghiệm, Kiểm chứng câu trả lời C2, C3

 

 

 

Tại VTCB, ta có Fđh = P = mg.

 

 

 

Biến dạng không đàn hồi

 

 

 

 

Ghi nhớ, suy nghĩ trả lời

 

 

 

 

 

 

Hs về nhà suy nghĩ trả lời

 

II. Ñoä cuûa löïc ñaøn hoài cuûa loø xo.

1. Thí nghieäm. (sgk )

 

 

ÔÛ vò trí caân baèng ta coù :

F = P = mg

Đoä daõn  l = l – lo.

 

 

2. Giôùi haïn ñaøn hoài cuûa loø xo.

  Là giới hạn trong đó lò xo còn giữ được tính đàn hồi của nó.

 

 

3. Ñònh luaät Huùc (Hookes).

  Trong giôùi haïn ñaøn hoài, ñoä lôùn cuûa löïc ñaøn hoài cuûa loø xo tæ leä thuaän vôùi ñoä bieán daïng cuûa loø xo.

Fñh = k.| l |

  k goïi laø ñoä cöùng (hay heä soá ñaøn hoài) cuûa loø xo, coù ñôn vò laø N/m.

4. Chuù yù.

+ Ñoái vôùi daây cao su hay daây theùp, löïc ñaøn hoài chæ xuaát hieän khi bò ngoaïi löïc keùo daõn. Vì theá löïc ñaøn hoài trong tröôøng hôïp naøy goïi laø löïc caêng.

+ Ñoái vôùi maët tieáp xuùc bò bieán daïn khi bò eùp vaøo nhau thì löïc ñaøn hoài coù phöông vuoâng goùc vôùi maët tieáp xuùc.

Hoạt động 5: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nhắc lại những nội dung chính của bài học, y/c hs hoàn thành bài 3 tr 74 sgk và về làm bài tập còn lại , và chuẩn bị bài học số 13

 

  Ghi nhớ và làm bài

 

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

 

 

    Tiết 21     BÀI 13 LỰC MA SÁT

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc

 - Neâu ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm cuûa löïc ma saùt tröôït

 - Vieát ñöôïc coâng thöùc cuûa löïc ma saùt tröôït.

 - Neâu ñöôïc moät soá caùch laøm giaûm hoaëc taêng ma saùt.

2. Kyõ naêng

 - Vaän duïng ñöôïc coâng thöùc cuûa löïc ma saùt tröôït ñeå giaûi caùc baøi taäp töông töï nhö ôû baøi hoïc.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : Chuaån bò duïng cuï thí nghieäm goàm: khoái hình hoäp chöõ nhaät( baèng goã, nhöïa…) coù moät maét khoeùt caùc loã ñeå ñöïng quaû caân, moät soá quaû caân, moät löïc keá, vaø moät maùng tröôït.

Hoïc sinh :  OÂn laïi nhöõng kieán thöùc veà löïc ma saùt ñaõ hoïc ôû lôùp 8.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số, kiểm tra kiến thức cũ

Em hãy kể tên các loại lực ma sát đã được học ở THCS

Hoạt động1  Tìm hiểu lực ma sát trượt

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

  Cho hoïc sinh hoaït ñoäng nhoùm

( Lực ma sát trượt xuất hiện khi nào, ở đâu? Có tác dụng gì? Hướng thế nào? Độ lớn lực ma sát trượt bằng thực nghiệm được xác định như thế nào?)

 

 

  Yeâu caàu traû lôøi C1.

 

  Tieán haønh thí nghieäm kieåm tra caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán löïc ma saùt tröôït.

 

 

 

  Giôùi thieäu heä soá ma saùt tröôït.

  Giôùi thieäu baûng heä soá ma saùt tröôït cuûa moät soá caëp vaät lieäu.

 

  Neâu bieåu thöùc heä soá ma saùt tröôt.

 

 

  Thaûo luaän nhóm:

Fmst : xuất hiện khi vật cđ trượt trên 1 bề mặt vật khác, tại chỗ tiếp xúc, có tác dụng cản trở chuyển động của vật trên mặt đó. Độ lớn lực ma sát trượt bằng độ lớn lực kế khi lực kế kéo vật, làm vật đó cđ thẳng đều.

 

Trả lời ( hs đọc mục I.2)

 

 

  Ghi nhaän keát quaû thí nghieäm vaø ruùt ra keát luaän.

 

 

 

 

  Ghi nhaän caùch xaùc ñònh heä soá ma saùt tröôït.

 

 

  Ghi bieåu thöùc.

I. Löïc ma saùt tröôït.

1. Caùch xaùc ñònh ñoä lôùn cuûa ma saùt tröôït.

  Moùc löïc keá vaøo vaät roài keùo theo phöông ngang cho vaät tröôït gaàn nhö thaúng ñeàu. Khi ñoù, löïc keá chæ ñoä lôùn cuûa löïc ma saùt tröôït taùc duïng vaøo vaät.

2. Ñaëc ñieåm cuûa ñoä lôùn cuûa ma saùt tröôït.

+ Khoâng phuï thuoäc vaøo dieän tích tieáp xuùc vaø toác ñoä cuûa vaät.

+ Tæ leä vôùi ñoä lôùn cuûa aùp löïc.

+ Phuï thuoäc vaøo vaät lieäu vaø tình traïng cuûa hai maët tieáp xuùc.

3. Heä soá ma saùt tröôït.

t =

  Heä soá ma saùt tröôït t phuï thuoäc vaøo vaät lieäu vaø tình traïng cuûa hai maët tieáp xuùc.

4. Coâng thöùc cuûa löïc ma saùt tröôït.

                   Fmst = t.N

 

Hoạt động2  Hướng dẫn học sinh đọc thêm lực ma sát lăn và ma sát nghĩ

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

 

Lực ma sát lăn xuất hiện khi nào, ở đâu, có phương chiều ra sao? So sánh độ lớn với lực ma sat trượt. Vai trò của ma sát lăn

 

Lực ma sat nghỉ xuất hiện khi nào, ở đâu, có phương chiều và độ lớn ? Lực ma sat nghỉ có những tác dụng gì?

 

Hs tự đọc sách và theo hướng dẫn để chiếm lĩnh kiến thức.

Hoạt động 3: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nhắc lại những nội dung chính đã học, y/c hs hoàn thành bài 6 sgk

Về nhà làm các bài tập còn lại và chuẩn bị bài học số 14

  Ghi nhớ và thực hiện

 

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

 

    Tiết 22   BÀI 14  LỰC HƯỚNG TÂM

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc

 - Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa vaø vieát ñöôïc coâng thöùc cuûa löïc höôùng taâm.

2. Kyõ naêng

 - Giaûi thích ñöôïc löïc höôùng taâm giöõ cho moät vaät chuyeån ñoäng troøn ñeàu, giải một số bài tập đơn giản.

 - Xaùc ñònh ñöôïc löïc höôùng taâm giöõ cho vaät chuyeån ñoäng troøn ñeàu trng moät soá tröôøng hôïp ñôn giaûn

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : Moät soá hình veõ moâ taû taùc duïng cuûa löïc höôùng taâm.

Hoïc sinh : OÂn laïi nhöõng kieán thöùc veà chuyeån ñoäng troøn ñeàu vaø gia toác höôùng taâm

III. TIEÁN TRÌNH DAÏY –  HOÏC

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số

Hoạt động1  Tìm hiểu về lực hướng tâm

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Y/c hs viết biểu thức định luật II Niu-ton và gia tốc trong chuyển động tròn đều => F ht

Thông báo định nghĩa

 

Y/c hs lấy một số ví dụ về chuyển động tròn đều. Từng ví dụ một phân tích và chỉ ra lực hướng tâm.

? Độ lớn lực hướng tâm sẽ thay đổi như thế nào nếu bán kính quỹ đạo giảm một nửa nhưng vận tốc tăng lên 2 lần?

 

Viết biểu thức

 

 

Ghi nhớ định nghĩa

 

Lấy ví dụ, phân tích và chỉ ra lực hướng tâm

 

 

 

Lực hướng tâm tăng lên 2 lần.

I. Löïc höôùng taâm.

1. Ñònh nghóa.

  Löïc (hay hôïp löïc cuûa caùc löïc) taùc duïng vaøo moät vaät chuyeån ñoäng troøn ñeàu vaø gaây ra cho vaät gia toác höôùng taâm goïi laø löïc höôùng taâm.

2. Coâng thöùc.

Fht = maht = = m2r

3. Ví duï. (sgk)

 

 

Hoạt động2 : Củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nhắc lại những nội dung chính trong bài, y/c hs hoàn thành bài 2, 6 sgk tr 83

 

  Ghi nhớ và thực hiện

 

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

 

     Tiết 23   BÀI TẬP

Ngày soạn:

I. MỤC TIÊU

1. Kieán thöùc : Naém vöõng caùc kieán thöùc lieân quan ñeán löïc höôùng taâm.

2. Kyõ naêng : Traû lôøi ñöôïc caùc caâu hoûi vaø giaûi ñöôïc caùc baøi taäp coù lieân quan ñeán löïc höôùng taâm.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân :  - Xem laïi caùc caâu hoûi vaø caùc baøi taäp trong saùch gk vaø trong saùch baøi taäp.

   - Chuaån bò theâm moät vaøi caâu hoûi vaø baøi taäp khaùc.

Hoïc sinh : - Traû lôøi caùc caâu hoûi vaø giaûi caùc baøi taäp maø thaày coâ ñaõ ra veà nhaø.

   - Chuaån bò caùc caâu hoûi caàn hoûi thaày coâ veà nhöõng phaàn chöa roû.

III. TIEÁN TRÌNH DAÏY –  HOÏC

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số và kiểm tra bài cũ

1-      Neâu ñònh nghóa vaø caùc ñaëc ñieåm cuûa löïc höôùng taâm.

2-      Viết công thức trọng lực, lực hấp dẫn, lực đàn hồi, lực ma sát trượt, lực hướng tâm và gia tốc rơi tự do.

Hoạt động1  Giải các bài tập

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Y/c hs lên tóm tắt từng bài và hướng dẫn hs làm

Gợi ý:

Bài 11.4

Viết công thức gia tốc trên mặt đất ( g0 ) và gia tốc ở độ cao h ( gh ) => Tìm mối liên hệ giữ g0 và gh

Tính gh1 , gh2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bài 6 trang 74

Dựa vào biểu thức lực đàn hồi => k

Dựa vào đk cân bằng => P

 

 

 

 

 

 

Bài 14.1

Chỉ ra lực nào đóng vai trò là lực hướng tâm=> v

 

Ở sát mặt đất gia tốc được xác định bởi công thức nào.

 

Tìm mối liên hệ giữa v, g, R

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Viết công thức tính chu kỳ và mối liên hệ giữ v, ω và r => mối liên hệ giữ T, v và r

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Một vài Hs lên bảng làm, hs ở dưới cùng làm.

Baøi 11.4

  Gia toác rôi töï do :

    Treân maët ñaát : g =

    ÔÛ ñoä cao h : gh =

    => gh = g.. Do ñoù :

    ÔÛ ñoä cao 3200m :

gh1 = 9,8.= 9,79 m/s2

    ÔÛ ñoä cao 3200m :

gh2=9,8.=4,35 m/s2

Baøi 6 trang 74

a) Ñoä cöùng cuûa loø xo :

  Ta coù :   F = k.l

      k = = 200(N/m)

  b) Troïng löôïng cuûa vaät :

P = F = k.l’ = 200.0,08 = 8(N)

Baøi 14.1

a) Toác ñoä daøi cuûa veä tinh :

  Ta coù : Fhd = Fht hay

 

v2= (1)

  Maët khaùc, ôû saùt maët ñaát : g =

=> (2)

  Töø (1) vaø (2) suy ra :

v =

= 56.102 (m/s)

b) Chu kì quay cuûa veä tinh :

  Ta coù :

v =

  =>T=

          = 14354 (s)

c) Löïc haáp daãn :

Fhd = Fht =

=  1470 (N)

Hoạt động 2: Giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Về làm những bài tập còn lại trong sách và chuẩn bị bài học số 15

Ghi nhớ và thực hiện 

 

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

        

 Tiết 24               BÀI 15 BÀI TOÁN VỀ CHUYỂN ĐỘNG NÉM NGANG

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc :

 - Vieát ñöôïc caùc phöông trình cuûa hai chuyeån ñoäng thaønh phaàn cuûa chuyeån ñoäng neùm ngang

 2. Kyõ naêng :

 - Choïn heä toïa ñoä thích hôïp nhaát cho vieäc phaân tích chuyeån ñoäng neùm ngang thaønh hai chuyeån ñoäng thaønh phaàn.

 - Aùp duïng ñònh luaät II Newton ñeå laäp caùc phöông trình cho hai chuyeån ñoäng thaønh phaàn cuûa chuyeån ñoäng cuûa vaät neùm ngang.

 - Toång hôïp 2 chuyeån ñoäng thaønh phaàn ñeå ñöôïc chuyeån ñoäng toång hôïp (chuyeån ñoäng thöïc).

 - Veõ ñöôïc (moät caùch ñònh tính) quyõ ñaïo parabol cuûa moät vaät bò neùm ngang.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : Thí nghieäm kieåm chöùng hình 15.2 SGK ( nếu có )

Hoïc sinh : Caùc coâng thöùc cuûa chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu vaø cuûa söï rôi töï do.

III. TIEÁN TRÌNH DAÏY  HOÏC

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số và kiểm tra kiến thức cũ

1-      Vieát caùc pt chuyeån ñoäng cuûa chuyeån ñoäng thaúng ñeàu vaø rôi töï do.

Hoạt động1  khảo sát chuyển động ném ngang

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Nêu bài toán sau đó yêu cầu hs giải quyết các vấn đề sau:

1-  Chọn hệ tọa độ và Gốc thời gian như thế nào?

 

 

 

2-  Chuyển động của vật được phân tích thành mấy thành phần? Tên chuyển động tương ứng các thành phần đó.

 

 

3-  Viết các phương trình chuyển động thành phần

 

Hs nghe, suy nghĩ và đưa ra phương án trả lời

1-           Hệ tọa độ x0y, gốc 0 gắn với vị trí ném, trục 0x hướng theo chiều ném, trục oy hướng theo vec tơ trọng lực

 

2-           2 chuyển động thành phần

  • Trên trục 0x là chuyển động thẳng đều
  • Trên trục 0y là chuyển động rơi tự do(cđ thẳng nhanh dần đểu)

 

3-           Phương trình chuyển động

  • Trên trục 0x

ax = 0 ; vx = vo ; x = vot

  • Trên trục 0y 

ay = g ; vy = gt ; y = gt2

I. Khaûo saùt chuyeån ñoäng cuûa vaät neùm ngang.

1. Choïn heä truïc toaï ñoä vaø goác thôøi gian.

  Choïn heä truïc toaï ñoä Ñeà-caùc xOy, truïc Ox höôùng theo veùc tô vaän toác , truïc Oy höôùng theo veùc tô troïng löïc

  Choïn goác thôøi gian luùc baét ñaàu neùm.

2. Phaân tích chuyeån ñoäng neùm ngang.

  Chuyeån ñoäng cuûa caùc hình chieáu Mx vaø My treân caùc truïc Ox vaø Oy goïi laø caùc chuyeån ñoäng thaønh phaàn cuûa vaät M.

+ Treân truïc Ox ta coù :

ax = 0 ; vx = vo ; x = vot

 

+ Treân truïc Oy ta coù :

ay = g ; vy = gt ; y = gt2

Hoạt động2  xác định quỹ đạo, vận tốc, thời gian và tầm ném xa trong chuyển động ném ngang

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Dựa các phương trình trên trục 0x và 0y em hãy:

1-     Đưa ra phương trình quỹ đạo của vật

 

 

 

2-     Vận tốc của vật trong thời gian chuyển động

 

 

3-     Thời gian vật chuyển động

 

 

4-     Tầm ném xa

 

 

Hs thực hiện các phép tính và thông báo:

y =

 

 

 

v =

 

 

t =

 

L = xmax = vot = vo

II. Xaùc ñònh chuyeån ñoäng cuûa vaät.

  1. Daïng cuûa quyõ ñaïo vaø vaän toác cuûa vaät.

 

  Phöông trình quyõ ñaïo :

                y =

  Phöông trình vaän toác :

v =

2. Thôøi gian chuyeån ñoäng.

t =

3. Taàm neùm xa.

L = xmax = vot = vo

Hoạt động3  Thí nghiệm kiểm chứng

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

  Laøm thí nghieäm (neáu khoâng thöïc hieän ñöôïc thì moâ taû thí nghieäm)

 

  Quan saùt thí nghieäm hoaëc ñoïc saùch giaùo khoa.

  Traû lôøi C3.

III. Thí nghieäm kieåm chöùng.

  Sau khi buùa ñaäp vaøo thanh theùp, bi A chuyeån ñoäng neùm ngang coøn bi B rôi töï do. Caû hai ñeàu chaïm ñaát cuøng moät luùc.

Hoạt động 5: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nhắc lại những nội dung chính đã học, y/c hs hoàn thành bài 4, 6 tr.88 sgk và nhắc nhở hs về học bài và chuẩn bị bài số 16

  Ghi nhớ và thực hiện

 

IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 

 

Tiết 25&26      BÀI 16 THỰC HÀNH: XÁC ĐỊNH HỆ SỐ MA SÁT

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc :

 Chöùng minh ñöôïc caùc coâng thöùc (16.2) trong SGK, töø ñoù neâu ñöôïc phöông aùn thöïc nghieäm ño heä soá ma saùt tröôïc trong phöông phaùp ñoäng löïc hoïc( giaùn tieáp qua gia toác a vaø goác nghieâng .

2. Kyõ naêng

 - Laép raùp ñöôïc thí nghieäm theo phöông aùn ñaõ choïn, bieát caùch söû duïng ñoàng hoà ño thôøi gian hieäu soá ñieàu khieån baèng nam chaâm ñieän coù coâng taéc vaø coång quang ñieän ñeå ño chính xaõ khoûang thôøi gian chuyeån ñoäng cuûa vaät.

 - Tính vaø vieát ñuùng keát quaû pheùp ño, vôùi soá caùc chöõ soá coù nghóa caàn thieát.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : Cho moãi hoïc sinh

 - Maët phaúng nghieâng coù thöôùc ño goùc vaø quaû doïi.

 - Nam chaâm ñieän coù hoäp coâng taéc ñoùng ngaét.

 - Thöôùc keû vuoâng ñeå xaõ ñònh vò trí ban ñaàu cuûa vaät.

 - Truï kim loïai ñöôøng kính 3 cm, cao 3cm.

 - Ñoàng hoà ño thôøi gian hieäu soá, chính xaùc 0,001s.

 - Coång quang ñieän E.

 - Thöôùc thaúng 1000 mm.

Hoïc sinh :

 - OÂn taäp laïi baøi cuõ.

 - Giaáy keû oâ, baùo caùo thí nghieäm…

 

III. TIEÁN TRÌNH DAÏY –  HOÏC

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số và chia nhóm ( mỗi nhóm từ 4 đến 5 em )

Tieát 1 :

Hoaït ñoäng 1  (15phuùt) :  Xaây döïng cô sôû lí thuyeát.

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

  Cho moät vaät tröôt treân maët phaúng nghieâng roài yeâu caàu hs xaùc ñònh caùc löïc taùc duïng leân vaät

  Höôùng daãn hoïc sinh aùp duïng ñònh luaät II Newton cho vaät ñeå tìm gia toác cuûa vaät.

  Höôùng daãn hs chöùng minh coâng thöùc.

  Xaùc ñònh caùc löïc taùc duïng leân vaät khi vaät tröôït treân maët phaúng nghieâng.

  Vieát bieåu thöùc ñònh luaät II Newton.

  Suy ra bieåu thöùc gia toác.

  Chöùng minh coâng thöùc tính heä soá ma saùt tröôït.

Hoaït ñoäng 2  (15 phuùt) :  Tìm hieåu boä duïng cuï.

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

   Phaùt caùc boä duïng cuï cho caùc nhoùm.

  Giôùi thieäu caùc thieát bò coù trong boä duïng cuï.

  Höôùng daãn caùch thay ñoåi ñoä nghieâng vaø ñieàu chænh thaêng baèng cho maùng nghieâng

  Tìm hieåu caùc thieát bò coù trong boä duïng cuï cuûa nhoùm.

  Tìm hieåu cheá ñoä hoaït ñoäng cuûa ñoàng hoà hieän soá.

  Laép thöû vaø ñieàu chænh maùng nghieâng.

 

Hoaït ñoäng 3  (15 phuùt) :  Hoaøn chænh phöông aùn thí nghieäm.

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

  Gôïi yù bieåu thöùc tính heä soá ma saùt tröôït.

  Höôùng daãn söû duïng thöôùc ño goùc vaø quaû doïi coù saün hoaëc ño caùc kích thöôùc cuûa maët phaúng nghieâng.

  Nhaän xeùt vaø hoaøn chænh phöông aùn thí nghieäm cuûa caùc nhoùm.

  Nhaän bieát caùc ñaïi löôïng caàn ño trong thí nghieäm.

  Tìm phöông phaùp ño goùc nghieâng cuûa maët phaúng nghieâng.

  Ñaïi dieän moät nhoùm trình baøy phöông aùn ño gia toác. Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt.

Tieát 2 :

Hoaït ñoäng 1  (22 phuùt) :  Tieán haønh thí nghieäm.

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

  Höôùng daãn caùc nhoùm laøm thí nghieäm.

  Theo doõi hoïc sinh.

  Tieán haønh laøm thí nghieäm theo nhoùm.

  Ghi keát quaû vaøo baûng 16.1

Hoaït ñoäng 2  (20 phuùt) :  Xöõ lí keát quaû

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

  Nhaéc laïi caùch tính sai soá vaø vieát keát quaû.

  Yeâu caàu traû lôøi caâu hoûi 2 trang 87.

  Hoaøn thaønh baûng 16.1

  Tính sai soá cuûa pheùp ño vaø vieát keát quaû.

  Chæ roû loaïi sai soá ñaõ boû qua trong khi laáy keát quaû.

Hoaït ñoäng 3  (3 phuùt) :  Giao nhieäm vuï veà nhaø.

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

  Neâu caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø.

  Neâu nhöõng yeâu caàu caàn chuaån bò cho baøi sau.

  Ghi caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø.

  Ghi nhöõng yeâu caàu chuaån bò cho baøi sau.

IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

 

CHƯƠNG III   CÂN BẰNG VÀ CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT RẮN

 Tiết 27&28 BÀI 17     CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA HAI LỰC

VÀ BA LỰC KHÔNG SONG SONG

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc

 - Neâu ñöôïc ñònh nghóa cuûa vaät raén vaø giaù cuûa löïc.

 - Phaùt bieåu ñöôïc quy taéc toång hôïp hai löïc coù giaù ñoàng quy.

 - Phaùt bieåu ñöôïc ñieàu kieän caân baèng cuûa moät vaät chòu taùc duïng cuûa hai löïc vaø cuûa ba löïc khoâng song song.

2. Kyõ naêng

 - Xaùc ñònh ñöôïc troïng taâm cuûa moät vaät moûng, phaúng baèng phöông phaùp thöïc nghieäm.

 - Vaän duïng ñöôïc ñieàu kieän caân baèng vaø quy taéc toång hôïp hai löïc coù giaù ñoàng quy ñeå giaûi caùc baøi taäp.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân :

 - Caùc thí nghieäm Hình 17.1, Hình 17.2, Hình 17.3 vaø Hình 17,5 SGK.

 - Caùc taám moûng, phaúng (baèng nhoâm, nhöïa cöùng…) theo hình 17,4 SGK.

Hoïc sinh : OÂn laïi: quy taéc hình bình haønh, ñieàu kieän caân baèng cuûa moät chaát ñieåm.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Hoạt động1  xác định điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực.

xác định trọng tâm của các vật phẳng, mỏng.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

  Giôùi thieäu vaät raén.

  Cho hs so saùnh vaät raén vaø chaát ñieåm.

  Boá trí thí nghieäm hình 17.1

  Löu yù khaùi nieäm giaù cuûa löïc.

 

  Cho hs lấy moät vaøi ví duï vaät chòu taùc duïng cuûa hai löïc nhöng vẫn ở traïng thaùi caân baèng. Phaân tích vaø ruùt ra keát luaän.

 

 

  Laøm thí nghieäm bieåu dieãn xaùc ñònh troïng taâm cuûa moät vaøi vaät.

 

 

 

  Yeâu caàu hs thöïc hieän vaø traû lôøi C2.

  Ñöa ra keát luaän.

 

 

  So saùnh vaät raén vaø chaát ñieåm.

  Quan saùt thí nghieäm vaø traû lôøi C1

 

 

 

  Tìm ví duï.

  Chæ ra hai löïc taùc duïng.

  Ruùt ra keát luaän veà ñieàu kieän caân baèng cuûa vaät chòu taùc duïng cuûa hai löïc.

 

  Quan saùt thí nghieäm roài ruùt ra keát luaän.

Trọng tâm của các vật có dạng hình học đối xứng thì nằm ở tâm đối xứng của vật.

 

  Thöïc hieän thí nghieäm hình 17.3 vaø traû lôøi C3.

  Veõ caùc hình trong hình 17.4 

I. Caân baèng cuûa moät vaät chòu taùc duïng cuûa hai löïc.

1. Thí nghieäm.

  Vaät ñöùng yeân neáu hai troïng löôïng P1 vaø P2 baèng nhau vaø neáu hai daây buoäc vaät naèm treân moät ñöôøng thaúng.

2. Ñieàu kieän caân baèng.

  Muoán cho moät vaät chòu taùc duïng cuûa hai löïc ôû traïng thaùi caân baèng thì hai löïc ñoù phaûi cuøng giaù, cuøng ñoä lôùn vaø ngöôïc chieàu.

3. Xaùc ñònh troïng taâm cuûa moät vaät phaüng, moûng baèng thöïc nghieäm.

( sgk )

Hoạt động 2: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

 Nhắc lại những nội dung chính đã học trong bài

 y/c hs xaùc ñònh troïng taâm cuûa vaøi vaät phaüng, moûng coù hình daïng khaùc nhau. 

  y/c hs về nhà làm bài tập và chuẩn bị phần bài còn lại

Ghi nh

Xaùc ñònh troïng taâm cuûa caùc vaät.

 

 

Tiết 2

  • Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số lớp và kiểm tra bài cũ

1-     Nêu điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực và ba lực không song song

2-     Nêu cách xác định trọng tâm của các vật phẳng và mỏng

Hoạt động1  Tìm hiểu qui tác hợp lực hai lực có giá đồng qui và điều kiện cân bằng của một vật chịu              

                                                           tác dụng của ba lực không song song.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

 

  Boá trí thí nghieäm hình 17.5.

  Xaùc ñònh giaù cuûa hai löïc caêng.

  Xaùc ñònh giaù cuûa troïng löïc.

  Yeâu caàu hs nhaän xeùt veà giaù cuûa 3 löïc.

 

 

  Neâu qui taéc tìm hôïp löïc cuûa hai löïc ñoàng qui.

Vd: một vật chịu tác dụng của 2 lực lần lượt có độ lớn 3N và 4N. Tính hợp lực tác dụng lên vật trong các trường hợp sau:

a)      2lực đồng giá nhưng ngược chiều

b)      2 lực đồng giá nhưng cùng chiều

c)      2 lực đồng qui và vuông góc nhau

 

  Töø thí nghieäm cho hoïc sinh nhaän xeùt veà ba löïc taùc duïng vaøo vaät raén caân baèng.

 

  Keát luaän veà ñieàu kieän caân baèng.

 

 

 

  Quan saùt thí nghieäm vaø traû lôøi C3.

 

 

  Nhận xét : Giaù cuûa ba löïc cuøng naèm trong moät maët phaüng vaø ñoàng qui taïi moät ñieåm.

 

  Ghi nhaän qui taéc.

 

  Vaän duïng qui taéc ñeå tìm hôïp löïc trong caùc ví duï.

 

a)      Fhl = 1N

b)      Fhl  = 7N

c)      Fhl = 5N

 

Nhaân xeùt:

+Ba löïc ñoù ñoàng phaüng vaø ñoàng qui.

+Hôïp löïc cuûa hai löïc phaûi caân baèng vôùi löïc thöù ba.

  Ruùt ra keát luaän.

II. Caân baèng cuûa moät vaät chòu taùc duïng cuûa ba löïc khoâng song song.

1. Thí nghieäm. (sgk )

  Nhận xét : Giaù cuûa ba löïc cuøng naèm trong moät maët phaüng vaø ñoàng qui taïi moät ñieåm.

2. Qui taéc hôïp löïc hai löïc coù giaù ñoàng qui.

  Muoán toång hôïp hai löïc coù giaù ñoàng qui taùc duïng leân moät vaät raén, tröôùc heát ta phaûi tröôït hai veùc tô löïc ñoù treân giaù cuûa chuùng ñeán ñieåm ñoàng qui, roài aùp duïng qui taéc hình bình haønh ñeå tìm hôïp löïc.

3. Ñieàu kieän caân baèng cuûa moät vaät chòu taùc duïng cuûa ba löïc khoâng song song.

  Muoán cho moät vaät chòu taùc duïng cuûa ba löïc khoâng song song ôû traïng thaùi caân baèng thì :

  + Ba löïc ñoù phaûi ñoàng phaüng vaø ñoàng qui.

  + Hôïp löïc cuûa hai löïc phaûi caân baèng vôùi löïc thöù ba.

Hoạt động 2:Củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nhắc lại những nội dung chính trong bài

y/c hs hoàn thành bài 6 sgk tr 100, về nhà hoàn thành các bài tập còn lại và chuẩn bị bài học số 18

 Ghi nhớ và thực hiện

 

IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

 

Tiết 29     BÀI 18 CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH. MOMEN LỰC

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc

 - Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa vaø vieát ñöôïc coâng thöùc cuûa momen löïc.

 - Phaùt bieåu ñöôïc quy taéc momen löïc.

2. Kyõ naêng

 - Vaän duïng ñöôïc khaùi nieäm momen löïc vaø quy taéc momen löïc ñeå giaûi thích moät soá hieän töôïng vaät lyù thöôøng gaëp trong ñôøi soáng vaø trong kyõ thuật cũng nhö ñeå giaûi quyeát caùc baøi tập töông töï nhö ôû trong baøi.

 - Vaân duïng ñöôïc phöông phaùp thöïc nghieâm ôû möùc ñoä ñôn giaûn.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : Thí nghieäm theo Hình 18.1 SGK.

Hoïc sinh : OÂn taäp veà ñoøn baåy ( lôùp 6).

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Hoạt động1  Tìm hiểu tác dụng làm quay của lực và khái niệm momen lực.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

 

  Boá trí thí nghieäm hình 18.1

  Laàn löôït ngöøng taùc duïng cuûa töøng löïc ñeå hoïc sinh nhaän bieát taùc duïng laøm quay vaät cuûa moãi löïc.

      Y/c hs giải thích sự cân bằng của đĩa

 

 

 

 

  Cho hs nhaän xeùt veà ñoä lôùn cuûa caùc löïc vaø khoaûng caùch töø giaù cuûa caùc löïc ñeán truïc quay, và tích F1d1 với F2d2

 

  Neâu vaø phaân tích khaùi nieäm vaø bieåu thöùc moâmen löïc.

 

 

 

  Quan saùt thí nghieäm, nhaän xeùt veà phöông cuûa hai löïc taùc duïng leân vaät.

 

 

Giaûi thích:  Ñóa ñöùng yeân vì taùc duïng laøm quay cuûa löïc caân baèng vôùi taùc duïng laøm quay cuûa löïc .

 

 

  Nhận xét: F1 > F2  ( F1 = 3F2 )

                  d1 > d2    ( d2 = 3d1)

                  F1d1 = F2d2

 

 

  Ghi nhaän khaùi nieäm.

I. Caân baèng cuûa moät vaät coù truïc quay coá ñònh. Moâmen löïc.

1. Thí nghieäm.

  Neáu khoâng coù löïc thì löïc laøm cho ñóa quay theo chieàu kim ñoàng hoà. Ngöôïc laïi neáu khoâng coù löïc thì löïc laøm cho ñóa quay ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà. Ñóa ñöùng yeân vì taùc duïng laøm quay cuûa löïc caân baèng vôùi taùc duïng laøm quay cuûa löïc .

2. Moâmen löïc

  Moâmen löïc ñoái vôùi moät truïc quay laø laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho taùc duïng laøm quay cuûa löïc vaø ñöôïc ño baèng tích cuûa löïc vôùi caùnh tay ñoøn cuûa noù.

M = F.d

Hoạt động2  Tìm hiểu điều kiện cân bằng của một vật có trục quay cố định

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

 

  Cho hs nhaän xeùt taùc duïng laøm quay vaät cuûa moãi löïc trong thí nghieäm 18.1

 

  Phaùt bieåu qui taéc moâmen löïc.

 

    Môû roäng caùc tröôøng hôïp coù theå aùp duïng qui taéc.

  Neâu caâu hoûi C1.

 

 

 

  Nhaän xeùt veà taùc duïng laøm quay vaät cuûa caùc löïc trong thí nghieäm.

 

  Ghi nhaän qui taéc.

 

 

  Ghi nhaän tröôøng hôïp môû roäng.

 

  Traû lôøi C1.

II. Ñieàu kieän caân baèng cuûa moät vaät coù truïc quay coá ñònh.

1. Quy taéc.

  Muoán cho moät vaät coù truïc quay coá ñònh ôû traïng thaùi caân baèng, thì toång caùc moâmen löïc coù xu höôùng laøm vaät quay theo chieàu kim ñoàng hoà phaûi baèng toång caùc moâmen löïc coù xu höôùng laøm vaät quay theo chieàu ngöôïc laïi.

2. Chuù yù.

  Qui taéc moâmen coøn ñöôïc aùp duïng cho caû tröôøng hôïp moät vaät khoâng coù truïc quay coá ñònh neáu nhö trong moät tình huoáng cuï theå naøo ñoù ôû vaät xuaát hieän truïc quay.

Hoạt động 3: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Hệ thống hóa lại kiến thức ( y/c hs nhắc lại những nội dung chính đã học )

y/c về nhà làm bài tập đầy đủ và chuẩn bị bài học tiếp theo.

 

  Ghi nhớ ( nêu những nội dung chính đã học )

 

IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

 

 

Tiết 30  BÀI 19 CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA BA LỰC SONG SONG. QUY TẮC TỔNG HỢP LỰC SONG SONG CÙNG CHIỀU

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc : Phaùt bieåu ñöôïc quy taéc hôïp löïc song song cuøng chieàu vaø ñieàu kieän caân baèng cuûa moät vaät chòu taùc ñoäng cuûa ba löïc song song.

2. Kyõ naêng : Vaän duïng ñöôïc quy taéc vaø caùc ñieàu kieän caân baèng treân ñaây ñeå giaûi quyeát caùc baøi taäp töông töï nhö ôû trong baøi. Vaän duïng ñöôïc phöông phaùp thöïc nghieäm ôû möùc ñoä ñôn giaûn.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : Caùc thí nghieäm theo Hình 19.1 SGK

Hoïc sinh : OÂn laïi vaà pheùp chia trong vaø chia ngoaøi khoaûng caùch giöõa hai ñieåm.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

 

Hoạt động1  Tìm hieåu caùch thay theá hai löïc song song cuøng chieàu baèng moät löïc maø taùc duïng cuûa noù cuõng gioáng hệt nhö hai löïc kia.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

  ?khi treo 1 quả nặng có trọng lượng là P thì số chỉ lực kế bằng bao nhiêu?

Nếu treo  2 quả nặng có trọng lượng P1,P2 vào lực kế thì số chỉ  lực bằng bao nhiêu?

Hãy biểu diễn vectơ trọng lực P, P1, P2 khi đó. Nhận xét hai löïc vaø

 

 

 

 

F = P

 

F =P1 + P2

 

 

Cùng giá, cùng chiều và cùng tác dụng vào lực kế

I. Thí nghieäm

2. Thaùo hai chuøm quaû caân ñem treo chung vaøo troïng taâm O cuûa thöôùc thì thaáy thöôùc vaãn naèm ngang vaø löïc keá vaãn chæ giaù trò F = P1 + P2. Vaäy troïng löïc = + ñaët taïi ñieåm O cuûa thöôùc laø hôïp löïc cuûa hai löïc vaø ñaët taïi hai ñieåm O1 vaø O2.

 

Hoạt động2  Tìm hieåu qui taéc hôïp löïc cuûa hai löïc song song cuøng chieàu.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

  Yeâu caàu hs nhaän xeùt veà ñaëc ñieåm cuûa moät löïc maø coù theå thay theá cho hai löïc song song cuøng chieàu trong thí nghieäm.

  Neâu vaø phaân tích qui taéc toång hôïp hai löïc song song cuøng chieàu.

  Veõ hình 19.3.

 

 

  Phaân tích troïng löïc cuûa moät vaät goàm nhieàu phaàn.

  Giôùi thieäu troïng taâm cuûa nhöõng vaät ñoàng chaát coù daïng hình hoïc ñoái xöùng.

 

  Giôùi thieäu caùch phaân tích moät löïc thaønh hai löïc song song cuøng chieàu vôùi noù.

 

 

  Nhaän xeùt keát quaû thí nghieäm.

 

 

 

  Ghi nhaän qui taéc.

 

 

  Veõ hình 19.3.

 

 

  Nhaän xeùt veà troïng taâm cuûa vaät

 

  Ghi nhaän caùch xaùc ñònh troïng taâm cuûa nhöõng vaät ñoàng chaát coù daïng hình hoïc ñoái xöùng.

  Traû lôøi C3.

  Ghi nhaän caùch phaân tích moät löïc thaønh hai löïc song song.

II. Qui taéc toång hôïp hai löïc song song cuøng chieàu.

1. Qui taéc.

a) Hôïp löïc cuûa hai löïc song song cuøng chieàu laø moät löïc song song, cuøng chieàu vaø coù ñoä lôùn baèng toång caùc ñoä lôùn cuûa hai löïc aáy.

b) Giaù cuûa hôïp löïc chia khoaûng caùch giöõa hai giaù cuûa hai löïc song song thaønh nhöõng ñoaïn tæ leä nghòch vôùi ñoä lôùn cuûa hai löïc aáy.

F = F1 + F2 ; (chia trong)

2. Chuù yù.

a) Qui taéc toång hôïp hai löïc song song cuøng chieàu guùp ta hieåu theâm veà troïng taâm cuûa vaät.

  Ñoái vôùi nhöõng vaät ñoàng chaát vaø coù daïng hình hoïc ñoái xöùng thì troïng taâm naèm ôû taâm ñoái xöùng cuûa vaät.

b) Coù nhieàu khi ta phaûi phaân tích moät löïc thaønh hai löïc vaø song song vaø cuøng chieàu vôùi löïc . Ñaây laø pheùp laøm ngöôïc laïi vôùi toång hôïp löïc.

 

Hoạt động3  Tìm hieåu ñieàu kieän caân baèng cuûa moät vaät chòu taùc duïng cuûa ba löïc song song.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

  Trôû laïi thí nghieäm ban ñaàu cho hs nhaän xeùt caùc löïc taùc duïng leân thöôùc khi thöôùc caân baèng töø ñoù yeâu caàu traû lôøi C4.

 

 

  Quan saùt, nhaän xeùt.

 

 

  Traû lôøi C4.

III. Caân baèng cuûa moät vaät chòu taùc duïng cuûa ba löïc song song.

  Muoán cho moät vaät chòu taùc duïng cuûa ba löïc song song ôû traïng thaùi caân baèng thì hôïp löïc cuûa hai löïc song song cuøng chieàu phaûi cuøng giaù, cuøng ñoä lôùn nhöng ngöôïc chieàu vôùi löïc thöù ba.

 

Hoạt động 4: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nhắc lại những nội dung chính đã học trong bài, y/c hs làm 2 tr 106 sgk

Nhắc nhở hs về ôn lại bài , làm bài tập và chuẩn bị bài học số 20.

 

Ghi nhớ và làm bài.

IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

 

 

 

 

 

 

Tiết 31 BÀI 30 CÁC DẠNG CÂN BẰNG. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc

 - Phaân bieät ñöôïc ba daïng caân baèng.

 - Phaùt bieåu ñöôïc ñieàu kieän caân baèng cuûa moät vaät coù maët chaân ñeá.

2. Kyõ naêng

 - Nhaän bieát ñöôïc daïng caân baèng laø beàn hay khoâng beàn.

 - Xaùc ñònh ñöôïc maët chaân ñeá cuûa moät vaät ñaët treân moät maët phaúng ñôõ.

 - Vaän duïng ñöôïc ñieàu kieän caân baèng cuûa moät vaät coù chaân ñeá.

 - Bieát caùch laøm taêng möùc vöõng vaøng cuûa caân baèng.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : Chuaån bò caùc thí nghieäm theo caùc Hình 20.1, 20.2, 20.3, 20.4 vaø 20.6 SGK.

Hoïc sinh : OÂn laïi kieán thöùc vaø momen löïc.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Hoạt động1  Tìm hieåu caân baèng cuûa vaät coù moät ñieåm töïa hay moät truïc quay.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

  Boá trí caùc thí nghieäm hình 20.2, 20.3, 20.4. Laøm thí nghieäm cho hs quan saùt.( Nếu có )

 

 

 

 

 

 

  Neâu vaø phaân tích caùc daïng caân baèng.

 

 

 

 

 

 

 

 

  Y/c hs chỉ ra nguyên nhân gây ra các dạng cân bằng trên, và so sánh vị trí trọng tâm ở vị trí cân bằng so với các vị trí lân cận

 

Quan saùt vaät raén ñöôïc ñaët ôû caùc ñieàu kieän khaùc nhau, ruùt ra ñaëc ñieåm caân baèng cuûa vaät trong moãi tröôøng hôïp.

 

 

 

 

 

  Ghi nhaän caùc daïng caân baèng.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Nguyên nhân chính gây ra các dạng cân bằng trên là do vị trí trọng tâm của vật

+Caân baèng khoâng beàn, troïng taâm ôû VT cao nhaát so vôùi caùc VT laân caän.

+Caân baèng beàn, troïng taâm ôû vò trí thaáp nhaát so vôùi caùc vò trí laân caän.

+Caân baèng phieám ñònh, troïng taâm khoâng thay ñoåi hoaëc ôû moät ñoä cao khoâng ñoåi.

I. Caùc daïng caân baèng.

  Xeùt söï caân baèng cuûa caùc vaät coù moät ñieåm töïa hay moät truïc quay coá ñònh.

  Vaät seõ ôû traïng thaùi caân baèng khi troïng löïc taùc duïng leân vaät coù giaù ñi qua ñieåm töïa hoaëc truïc quay.

1. Coù ba daïng caân baèng laø caân baèng beàn, caân baèng khoâng beàn vaø caân baèng phieám ñònh.

  Khi keùo vaät ra khoûi vò trí caân baèng moät chuùt maø troïng löïc cuûa vaät coù xu höôùng :

+ Keùo noù trôû veà vò trí caân baèng, thì ñoù laø vò trí caân baèng beàn.

+ Keùo noù ra xa vò trí caân baèng thì ñoù laø vò trí caân baèng khoâng beàn.

+ Giöõ noù ñöùng yeân ôû vò trí môùi thì ñoù laø vò trí caân baèng phieám ñònh.

 

2. Nguyeân nhaân gaây ra caùc daïng caân baèng khaùc nhau ñoù laø vò trí troïng taâm cuûa vaät.

 

 

 

 

Hoạt động2  Tìm hieåu caân baèng cuûa vaät coù maët chaân ñeá

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

  Giôùi thieäu khaùi nieäm maët chaân ñeá. Lấy ví dụ

 

 

 

 

 

  Neâu vaø phaân tích ñieàu kieän caân baèng cuûa vaät coù maët chaân ñeá. Lấy ví dụ y/c hs xác định các dạng cân bằng

 

 

 

  Y/c hs cho biết yếu tố nào aûnh höôûng tôùi möùc vöõng vaøng cuûa caân baèng.

 

 

  Nhaän xeùt caùc caâu traû lôøi.

 

 

  Ghi nhaän khaùi nieäm maët chaân ñeá trong töøng tröôøng hôïp.

 

  Quan saùt hình 20.6 vaø traû lôøi C1.

 

 

  Nhaän xeùt söï caân baèng cuûa vaät coù maët chaân ñeá.

  Ghi nhaän ñieàu kieän caân baèng.

  Vaän duïng ñeå xaùc ñònh daïng caân baèng trong töøng ví duï.

 

  Möùc vöõng vaøng cuûa söï caân baèng ñöôïc xaùc ñònh bôûi ñoä cao cuûa troïng taâm vaø dieän tích cuûa maët chaân ñeá

 

  Laáy caùc ví duï veà caùch laøm taêng möùc vöõng vaøng cuûa caân baèng.

II. Caân baèng cuûa moät vaät coù maët chaân ñeá.

1. Maët chaân ñeá.

  Mặt chân đế có thể là mặt đáy của vật hoặc là hình đa giác lồi nhỏ nhất bao bọc tất cả các diện tích tiếp xúc đó

 

 

 

 

2. Ñieàu kieän caân baèng.

  Ñieàu kieän caân baèng cuûa moät vaät coù maët chaân ñeá laø gí cuûa troïng löïc phaûi xuyeân qua maët chaân ñeá.

 

 

3. Möùc vöõng vaøng cuûa söï caân baèng.

  Möùc vöõng vaøng cuûa söï caân baèng ñöôïc xaùc ñònh bôûi ñoä cao cuûa troïng taâm vaø dieän tích cuûa maët chaân ñeá. Troïng taâm cuûa vaät caøng cao vaø maët chaân ñeá caøng nhoû thì vaät caøng deã bò laät ñoå vaø ngöôïc laïi.

 

Hoạt động 3: củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nhắc lại những nội dung chính đã học, y/c hs hoàn thành bài 4.c tr 110; về nhà ôn lại bài, làm bài tập và chuẩn bị bài học số 21

 

  Ghi nhớ và thực hiện

 

IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

 

 

 

 

Tiết 32&33   BÀI 21  CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc

 - Phaùt bieâu ñöôïc ñònh nghóa cuûa chuyeån ñoäng tònh tieán vaø neâu ñöôïc ví duï minh hoïa.

 - Vieát ñöôïc coâng thöùc ñònh luaät II Newton cho chuyeån doäng  tònh tieán.

 - Neâu ñöôïc taùc duïng cuûa momen löïc ñoái vôùi moät vaät raén quay quanh moät truïc.

 - Neâu ñöôïc caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán momen quaùn tính cuûa vaät.

2. Kyõ naêng

 - Aùp duïng döôïc ñònh luaät II Newton cho chuyeån ñoäng tònh tieán.

 - Aùp duïng ñöôïc khaùi nieäm momen  quaùn tính ñeå giaûi thích söï thay ñoái chuyeån doäng quay cuûa caùc vaät.

 - Bieát caùch ño thôøi gian chuyeån ñoäng vaø trình baøy keát luaän.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : Thí nghieäm theo Hình 21.4 SGK.

Hoïc sinh : OÂn taäp ñònh luaät II Newton, Vaän toác goùc vaø momen löïc.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số lớp và kiểm tra bài cũ

1-      Neâu caùc ñieåm gioáng vaø khaùc nhau cuûa caùc traïng thaùi caân baèng beàn, khoâng beàn vaø phieám ñònh.

2-      Ñeå taêng möùc vöõng vaøng cuûa söï caân baèng ta phaûi laøm theá naøo ? cho ví duï

Hoạt động1  Tìm hieåu chuyeån ñoäng tònh tieán cuûa vaät raén.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

  Giôùi thieäu chuyeån ñoäng tònh tieán cuûa vaät raén.

  Yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi C1.

 

 

  Yeâu caàu hs nhaän xeùt veà gia toác cuûa caùc ñieåm khaùc nhau treân vaät chuyeån ñoäng tònh tieán.

 

  Yeâu caàu hs vieát bieåu thöùc xaùc ñònh gia toác cuûa chuyeån ñoäng tònh tieán(ÑL II).

 

 

 

 

 

  Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi caùch giaûi caùc baøi toaùn ñoäng löïc hoïc coù lieân quan ñeán ñònh luaät II Newton.

 

 

  Traû lôøi C1.

  Tìm theâm vaøi ví duï veà chuyeån ñoäng tònh tieán.

 

 

  Gia tốc của các điểm khác nhau trên vật chuyển động tịnh tiến là như nhau.

 

 

  Vieát phöông trình cuûa ñònh luaät II Newton, giaûi thích caùc ñaïi löôïng.

 

 

 

  Neâu phöông phaùp giaûi.

 Đối với vật chuyển động tịnh tiến thẳng.

Chọn hệ tọa độ 0xy gắn với vật.

Theo   (1)

Chiếu (1) lên trục 0x và 0y ta có

0x: F1x + F2x + … + Fnx = ma

0y: F1y + F2y + … + Fny = 0

 

I. Chuyeån ñoäng tònh tieán cuûa moät vaät raén.

1. Ñònh nghóa.

  Chuyeån ñoäng tònh tieán cuûa moät vaät raén laø chuyeån ñoäng trong ñoù ñöôøng noái hai ñieåm baát kyø cuûa vaät luoân luoân song song vôùi chính noù.

2. Gia toác cuûa vaät chuyeån ñoäng tònh tieán.

  Trong chuyeån ñoäng tònh tieán, taát caû caùc ñieåm cuûa vaät ñeàu chuyeån ñoäng nhö nhau. Nghóa laø ñeàu coù cuøng moät gia toác.

  Gia toác cuûa vaät chuyeån ñoäng tònh tieán xaùc ñònh theo ñònh luaät II Newton :

hay

Trong ñoù laø hôïp löïc cuûa caùc löïc taùc duïng vaøo vaät coøn m laø khoái löôïng cuûa vaät.

 

 

 

 

Hoạt động 2 củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  Nhắc lại những nội dung chính đã học, y/c hs hoàn thành bài 5 tr 114 sgk

  Ghi nhớ và làm bài

 

 

Tiết 2

  •    ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số và kiểm tra bài cũ:

1-     Thế nào là chuyển động tịnh tiến? Ví dụ

2-     Nêu cách giải bài toán tìm gia tốc của vật chuyển động tịnh tiến thẳng.

Hoạt động1: Tìm hieåu chuyeån ñoäng quay cuûa vaät raén quanh moät truïc coá ñònh 

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

 

 

  Gôùi thieäu chuyeån ñoäng quay cuûa vaät raén quanh moät truïc coá ñònh.

 

 

 

 

 

  Boá trí thí nghieäm hình 21.4

(nếu có )

 

 

  Thöïc hieän thí nghieäm, yeâu caàu traû lôøi C2.

 

  Thöïc hieän thí nghieäm vôùi P1 P2 yeâu vaàu hoïc sinh quan saùt vaø nhaän xeùt.

 

  Höôùng daãn cho hoïc sinh giaûi thích.

  Nhaän xeùt caùc caâu traû lôøi.

 

 

 

  Cho hoïc sinh ruùt ra keát luaän. Nhaän xeùt vaø guùt laïi keát luaän ñoù.

 

  Mục II-3 hướng dẫn học sinh đọc và chiếm lĩnh kiến thức:

Gợi ý:

- Mức quán tính của một vật phụ thuộc những yếu tố nào?

- Mức quán tính của một vật quay quanh một trục phụ thuộc vào những yếu tố nào?

 

 

 

  Nhaän xeùt veà toác ñoä goùc cuûa caùc ñieåm treân vaät.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  C2: Vì chúng cân bằng momen lực

 

 

  + Neáu P1 P2 thì khi thaû tay ra hai vaät chuyeån ñoäng nhanh daàn, coøn roøng roïc thì quay nhanh daàn.

 

  So saùnh moâmen cuûa hai löïc caêng daây taùc duïng leân roøng roïc.

 

 

 

 

  Ruùt ra keát luaän veà taùc duïng cuûa moâmen löïc leân vaät coù truïc quay coá ñònh.

 

  Hs đọc mục II-3

II. Chuyeån ñoäng quay cuûa vaät raén quanh moät truïc coá ñònh.

1. Ñaëc ñieåm cuûa chuyeån ñoäng quay. Toác ñoä goùc.

  a) Khi vaät raén quay quanh moät truïc coá ñònh thì moïi ñieåm cuûa vaät coù cuøng moät toác ñoä goùc goïi laø toác ñoä goùc cuûa vaät.

  b) Neáu vaät quay ñeàu thì = const. Vaät quay nhanh daàn thì taêng daàn. Vaät quay chaäm daàn thì giaûm daàn.

 

2. Taùc duïng cuûa moâmen löïc ñoái vôùi moät vaät quay quay quanh moät truïc.

  a) Thí nghieäm. sgk

  b) Giaûi thích.

  Vì hai vaät coù troïng löôïng khaùc nhau neân hai nhaùnh daây taùc duïng vaøo roøng roïc hai löïc caêng khaùc nhau neân toång ñaïi soá cuûa hai moâmen löïc taùc duïng vaøo roøng roïc khaùc khoâng laøm cho roøng roïc quay nhanh daàn.

 

  c) Keát luaän.

  Moâmen löïc taùc duïng vaøo moät vaät quay quanh moät truïc coá ñònh laøm thay ñoåi toác ñoä goùc cuûa vaät.

 

 

 

Hoạt động3  Củng cố, vận dụng và giao nhiệm vị về nhà

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nhắc lại những nội dung chính đã học trong bài, y/c hs hoàn thành bài 8, 9 sgk tr 115 và nhắc nhở hs về nhà ôn bài, làm bài và chuẩn bị bài số 22

Ghi nhớ và thực hiện

IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

 

    Tiết 34     BÀI 22    NGẪU LỰC

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc : Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa ngaãu löïc. Vieát ñöôïc coâng thöùc tính momen cuûa ngaãu löïc.

2. Kyõ naêng

 - Vaän duïng khaùi nieäm ngaãu löïc ñeå giaûi thích moät soá hieän töôïng vaät lyù thöôøng gaëp trong ñôøi soáng vaø kó thuaät.

 - Vaïân duïng ñöôïc coâng thöùc tính momen cuûa ngaãu löïc ñeå laøm nhöõng baøi taäp trong baøi.

 - Neâu ñöôïc moät soá ví duï öùng duïng ngaãu löïc trong thöïc teá vaø trong kyõ thuaät.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân : Moät soá duïng cuï nhö qua-nô-vit, voøi nöôùc, côø leâ oáng.v…

Hoïc sinh : OÂn taäp veà momen löïc.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số lớp và kiểm tra bài cũ

1-     Moâmen löïc coù taùc duïng nhö theá naøo ñoái vôùi moät vaät quay quanh moät truïc coá ñònh ?

2-     Nêu những đặc điểm của chuyển động quay.

Hoạt động1  Nhận biết ngẫu lực

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

 

Thông báo định nghĩa và dẫn chứng một số ví dụ. Sau đó y/c hs lấy thêm một số ví dụ khác.

 

Hiện tượng gì sẽ xảy ra khi 2 người ngồi trên thuyền thúng trên mặt hồ tĩnh lặng, nếu 2 người này dung trèo song song và ngược chiều nhau, nhưng cùng độ lớn.

 

Ghi nhớ và lấy ví dụ

.

 

 

Thuyền quay tròn vì hai người đó đã tác dụng 1 ngẫu lực vào thuyền thúng làm cho thuyền quay tròn.

I. Ngaãu löïc laø gì ?

1. Ñònh nghóa.

  Heä hai löïc song song, ngöôïc chieàu, coù ñoä lôùn baèng nhau vaø cuøng taùc duïng vaøo moät vaät goïi laø ngaãu löïc.

2. Ví duï. sgk

 

 

 

Hoạt động2  Tìm hiểu tác dụng của ngẫu lực đối với vật rắn

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

Nếu vật không có trục quay cố định và chỉ chịu tác dụng của một ngẫu lực chứ không chịu thêm 1 lực nào khác thì nó chuyển động ra sao?

 

Nhưng vật chuyển động quay quanh trục nào?

 

Khi vật chuyển động quay quanh trọng tâm của nó thì ngẫu lực có tác dụng lên trục quay không?

 

Nếu vật có trục quay cố định vuông góc với mp của ngẫu lực nhưng không đi qua trọng tâm của vật thì sao?

 

Khi khối tâm chuyển động tròn quanh quanh trục thì khối tâm chịu tác dụng của lực hướng tâm. Lực hướng tâm trong trường hợp này có tác dụng gì?

Khi khối tâm quanh quay trục chịu tác dụng của lực hướng tâm. Vậy trục quay có chịu tác dụng của khối tâm không? Lực F đó xác định ntn?

 

Nếu vật quay càng nhanh thì lực tác dụng vào lực quay càng lớn, đến mức trục có thể bị cong, bị gãy.

 

  Giôùi thieäu veà öùng duïng thöïc teá khi cheá taïo caùc boä phaän quay.

 

  Yeâu caàu hoïc sinh tính moâmen cuûa töøng löïc ñoái vôùi truïc quay.

  Yeâu caàu tính moâmen cuûa ngaãu löïc.

 

  Yeâu caàu tính moâmen cuûa ngaãu löïc ñoái vôùi caùc truïc quay khaùc nhau ñeå traû lôøi C1.

 

 

Chuyển động quay

 

 

Vật chuyển động quay quanh khối tâm ( trọng tâm của vật )

 

  Không

 

 

 

Vật sẽ quay và trọng tâm(khối tâm) của vật sẽ quay quanh trục

 

 

Lực hướng tâm giữ cho khối tâm và các chất điểm tạo nên vật chuyển động tròn quanh vật

 

 

Có, Theo định luật III niu-ton, ta có: F = Fht  ( về độ lớn )

 

 

 

 

Ghi nhớ

 

 

 

 

M1 = F1d1 ; M2 = F2d2; ….  

 

M = M1+M2

     = F1d1 + F2d2 = F(d1+d2) =Fd

 

  Tính moâmen cuûa ngaãu löïc ñoái vôùi 2 truïc quay khaùc nhau.

II. Taùc duïng cuûa ngaãu löïc ñoái vôùi moät vaät raén.

1. Tröôøng hôïp vaät khoâng coù truïc quay coá ñònh.

  Döôùi taùc duïng cuûa ngaãu löïc vaät seõ quay quanh truïc ñi qua troïng taâm vaø vuoâng goùc vôùi maët phaüng chöùa ngaãu löïc.

  Truïc quay ñi qua troïng taâm khoâng chòu löïc taùc duïng.

 

2. Tröôøng hôïp vaät coù truïc quay coá ñònh.

 

  Döôùi taùc duïng cuûa ngaãu löïc vaät seõ quay quanh truïc coá ñònh ñoù. Neáu truïc quay khoâng ñi qua troïng taâm thì troïng taâm seõ chuyeån ñoäng troøn xung quanh truïc quay.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. Moâmen cuûa ngaãu löïc.

  Ñoái vôùi caùc truïc quay vuoâng goùc vôùi maët phng chöùa ngaãu löïc thì moâmen cuûa ngaãu löïc khoâng phuï thuoäc vaøo vò trí truïc quay vaø luoân luoân coù giaù trò :

M = F1d1 + F2d2 = F(d1+d2) =Fd

  Trong ñoù F laø ñoä lôùn cuûa moãi löïc, coøn d khoaûng caùch giöõa hai giaù cuûa ngaãu löïc vaø ñöôïc goïi laø caùnh tay ñoøn cuûa ngaãu löïc.

Hoạt động 3 củng cố, vận dụng và giao nhiệm vụ về nhà.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nhắc lại những nội dung chính trong bài học. Y/c hs hoàn thành bài 4, 5 sgk. Nhắc nhở hs về làm bài và chuẩn bị tiết sau bài tập

 

Ghi nhớ và thực hiện

IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

 

 

 

 

    Tiết 35      BÀI TẬP

Ngày soạn:

I. MUÏC TIEÂU

1. Kieán thöùc

 - Caùc daïng caân baèng, caân baèng cuûa moät vaät coù maët chaân ñeá.

 - Chuyeån ñoäng tònh tieán vaø chuyeån ñoäng quay cuûa vaät raén. Ngẫu lực.

2. Kyõ naêng

 - Traû lôøi ñöôïc caùc caâu hoûi traéc ngieäm veà söï caân baèng, chuyeån ñoäng tònh tieán, chuyeån ñoäng quay cuûa vaät raén.

 - Giaûi ñöôïc caùc baøi taäp veà chuyeån ñoäng tònh tieán, chuyeån ñoäng quay cuûa vaät raén.

II. CHUAÅN BÒ

Giaùo vieân :  - Xem laïi caùc caâu hoûi vaø caùc baøi taäp trong saùch gk vaø trong saùch baøi taäp.

   - Chuaån bò theâm moät vaøi caâu hoûi vaø baøi taäp khaùc.

Hoïc sinh : - Traû lôøi caùc caâu hoûi vaø giaûi caùc baøi taäp maø thaày coâ ñaõ ra veà nhaø.

   - Chuaån bò caùc caâu hoûi caàn hoûi thaày coâ veà nhöõng phaàn chưa rõ.  

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số và kiểm tra kiến thức cũ

1-     Viết công thức tính quãng đường, vận tốc trong chuyển động thẳng biến đổi đều.

2-     Viết biểu thức định luật II Niu-ton, momen ngẫu lực

Hoạt động1  Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

Caâu 7 trang 100

Caâu 8 trang 100

Caâu 4 trang 106

Caâu 8 trang 115

Caâu 9 trang 115

Caâu 10 trang 115

Caâu 7 trang 100 : C

Caâu 8 trang 100 : D

Caâu 4 trang 106 : B

Caâu 8 trang 115 : C

Caâu 9 trang 115 : D

Caâu 10 trang 115 : C

Caâu 7 trang 100 : C

Caâu 8 trang 100 : D

Caâu 4 trang 106 : B

Caâu 8 trang 115 : C

Caâu 9 trang 115 : D

Caâu 10 trang 115 : C

 

Hoạt động2  Bài tập

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học trò

Nội dung cơ bản

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

Noäi dung cô baûn

 

Hãy biểu diễn các lực tác dụng lên vật

 

 

 

 

 

Điều kiện cân bằng của vật đó.

Tính lực căng T và N

 

 

 Gợi ý:

- Veõ hình, bieåu dieãn caùc löïc taùc duïng.

- Vieát bieåu thöùc ñònh luaät II Newton.

- Chọn hệ trục tọa độ 0xy

- Nhớ lại điều kiện để phân tích lực

  Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính gia toác cuûa vaät.

 

    Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính vaân toác cuûa vaät.

 

    Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính ñöôøng ñi cuûa vaät.

 

 

 

Yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh caùc löïc taùc duïng leân vaät.

  Veõ hình, bieåu dieãn caùc löïc taùc duïng.

  Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu thöùc ñònh luaät II Newton.

Choïn heä truïc toaï ñoä, yeâu caàu hoïc sinh chieáu leân caùc truïc.

 

 

  Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính löïc F khi vaät chuyeån ñoäng coù gia toác.

 

 

    Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính löïc F khi vaät chuyeån ñoäng.

 

 

 

  Yeâu caàu hoïc sinh vieát coâng thöùc tính moâmen cuûa ngaãu löïc vaø aùp duïng ñeå tính trong töøng tröôøng hôïp.

 

 

   

ĐKCB: + + = 0

 

  Theo hình vẽ ta có:

T = Psin; N = Pcos

 

 

 

Vẽ hình và xác định các lực tác dụng lên vật.

  Vieát bieåu thöùc ñònh luaät II.

 

  Vieát caùc phöông trình coù ñöôïc khi chieáu leân töøng truïc.

 

 

  Tính gia toác cuûa vaät.

 

 

  Tính vaän toác cuûa vaät.

 

 

  Tính quaõng ñöôøng vaät ñi ñöôïc.

 

 

 

  Xaùc ñònh caùc löïc taùc duïng leân vaät.

 

  Vieát bieåu thöùc ñònh luaät II.

 

 

  Vieát caùc phöông trình coù ñöôïc khi chieáu leân töøng truïc.

 

 

 

  Tính löïc F ñeå vaät chuyeån ñoäng vôùi gia toác 1,25m/s2

 

 

  Tính löïc F ñeå vaät chuyeån ñoäng thaúng ñeàu (a = 0).

 

 

 

 

  Tính moâmen cuûa ngaãu löïc khi thanh naèm ôû vò trí thaúng ñöùng.

 

  Tính moâmen cuûa ngaãu löïc khi thanh ñaõ quay ñi moät goùc so vôùi phöông thaúng ñöùng.

 

Baøi 17.1

  Vaät chòu taùc duïng cuûa ba löïc : Troïng löïc , phaûn löïc vuoâng goùc cuûa maët phaúng nghieâng vaø löïc caêng cuûa daây.

  Ñieàu kieän caân baèng : + + = 0

  Treân truïc Ox ta coù : Psin - T = 0

      T = Psin = 5.10.0,5 = 25(N)

  Treân truïc Oy ta coù : - Pcos + N = 0

      N = Pcos = 5.10.0,87 = 43,5(N)

Baøi 5 trang 114.

  Vaät chòu taùc duïng caùc löïc : , , ,

  Theo ñònh luaät II Newton ta coù :

m = +++

  Chieáu leân caùc truïc Ox vaø Oy ta coù :

   ma = F – Fms = F – N         (1)

   0 = - P + N => N = P = mg    (2)

  a) Gia toác cuûa vaät :

  Töø (1) vaø (2) suy ra :

a==2,5(m/s2)

  b) Vaän toác cuûa vaät cuoái giaây thöù 3 :

  Ta coù : v = vo + at = 0 + 2,5.3 = 7,5 (m/s)

  c) Ñoaïn ñöôøng maø vaät ñi ñöôïc trong 3 giaây :

  Ta coù s = vot + at2 = .2,5.33 = 11,25 (m)

Baøi 6 trang 115.

Vaät chòu taùc duïng caùc löïc : , , ,

  Theo ñònh luaät II Newton ta coù :

m = +++

  Chieáu leân caùc truïc Ox vaø Oy ta coù :

      ma = F.cos – Fms = F.cosN    (1)

      0 = F.sin - P + N

   => N = P – F.sin =  mg  -  F.sin      (2)

  a) Ñeå vaät chuyeån ñoäng vôùi gia toác 1,25m/s2 :

  Töø (1) vaø (2) suy ra :

  F =

     = 17 (N)

  b) Ñeå vaät chuyeån ñoäng thaúng ñeàu (a = 0) :

  Töø (1) vaø (2) suy ra :

F == 12(N)

 

Baøi 6 trang 118.

  a) Moâmen cuûa ngaãu löïc khi thanh ñang ôû vò trí thaúng ñöùng :

M = FA.d = 1.0,045 =  0,045 (N.m)

  b) Moâmen cuûa ngaãu löïc khi thanh ñaõ quay ñi moät goùc so vôùi phöông thaúng ñöùng :

M = FA.d.cos = 1.0,045.0,87 = 0,039 (N.m)

IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

 

Tiết 36&37  ÔN TẬP

Ngày soạn:

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức :  

- Hệ thống hóa lại các kiến thức đã học từ chương I đến chương III

2. Kỹ năng:

- Rèn luyện lại kỹ năng tính toán và phương pháp làm bài 

II. CHUẨN BỊ

Gv:

-          Hệ thống những kiến thức chính đã học trong chương I, II, III

-          Làm tài liệu để hs ôn tập kiểm tra học kỳ

Hs:

-          Làm lại những bài và xem lại cách giải để có gì thắc mắc hỏi thầy cô.

-          Ôn lại lý thuyết và nhớ các công thức đã học từ chương I,II và III.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

  •    Ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số .
  •    Phát tài liệu ôn tập cho hs ( nếu có ) hoặc yêu cầu hs mang tài liệu đã có ra để làm.
  •    Nội dung tài liệu như sau:

Phần lý thuyết

1. Tröôøng hôïp naøo döôùi ñaây coù theå coi vaät chuyeån ñoäng nhö moät chaát ñieåm?

 A. Xe oâtoâ ñang chaïy trong saân tröôøng.

 B. Vieân phaán laên treân maët baøn.

 C. Chieác maùy bay ñang haï caùnh treân saân bay.

 D. Maët Traêng quay quanh Traùt Ñaát.

2. Moät vaät chuyeån ñoäng vôùi toác ñoä v1 treân ñoaïn ñöôøng s1 trong thôøi gian t1, vôùi toác ñoä v2 treân ñoaïn ñöôøng s2 trong thôøi gian t2, Toác ñoä trung bình cuûa vaät treân caû quaõng ñöôøng s = s1 + s2 baèng trung bình coäng cuûa caùc toác ñoä v1 vaø v2 khi :                            A. s1 = s2.                            B. t1 = t2.              C. s1 s2.              D. t1 t2.

3. Tröôøng hôïp naøo sau ñaây ngöôøi ta noùi ñeán vaän toác töùc thôøi :

 A. OÂtoâ chaïy töø Phan Thieát vaøo Bieân Hoaø vôùi toác ñoä 50km/h.

 B. Vieân ñaïn ra khoûi noøng suùng vôùi toác ñoä 300m/s.

 C. Toác ñoä toái ña khi xe chaïy trong thaønh phoá laø 40km/h.

 D. Toác ñoä toái thieåu khi xe chaïy treân ñöôøng cao toác laø 80km/h.

4. Ñoà thò vaän toác – thôøi gian cuûa moät chuyeån ñoäng ñöôïc bieåu dieãn nhö hình veõ. Haõy cho bieát trong nhöõng khoaûng thôøi gian naøo vaät chuyeån ñoäng nhanh daàn ñeàu :

 A. Töø t1 ñeán t2 vaø töø t5 ñeán t6.  B. Töø t2 ñeán t4 vaø töø t6 ñeán t7.

 C. Töø t1 ñeán t2 vaø töø t4 ñeán t5.  D. Töø t = 0 ñeán t1 vaø töø t4 ñeán t5.

5. Ñoà thò vaän toác – thôøi gian cuûa moät chuyeån ñoäng ñöôïc bieåu dieãn

nhö hình veõ. Haõy cho bieát trong nhöõng khoaûng thôøi gian naøo

vaät chuyeån ñoäng chaäm daàn ñeàu

 A. Töø t = 0 ñeán t1 vaø töø t4 ñeán t5.  B. Töø t1 ñeán t2 vaø töø t5 ñeán t6.

 C. Töø t2 ñeán t4 vaø töø t6 ñeán t7.  D. Töø t1 ñeán t2 vaø töø t4 ñeán t5.

6. Trong chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu :

 A. Veùc tô gia toác cuûa vaät coù höôùng vaø ñoä lôùn khoâng ñoåi.

 B. Veùc tô gia toác cuûa vaät coù höôùng thay ñoåi coøn ñoä lôùn khoâng ñoåi.

 C. Veùc tô gia toác cuûa vaät coù höôùng vaø ñoä lôùn thay ñoåi.

 D. Veùc tô gia toác cuûa vaät coù höôùng khoâng ñoåi nhöng ñoä lôùn thay ñoåi.

7. Moät vaät chuyeån ñoäng thaúng nhanh daàn ñeàu vôùi vaän toác ban ñaàu 5m/s vaø vôùi gia toác 2m/s2 thì ñöôøng ñi (tính ra meùt) cuûa vaät theo thôøi gian (tính ra giaây) ñöôïc tính theo coâng thöùc :

 A. s = 5 + 2t.  B. s = 5t + 2t2.    C. s = 5t – t2.   D. s = 5t + t2.

8. Phöông trình chuyeån ñoäng (toaï ñoä) cuûa moät vaät laø x = 10 + 3t + 0,2t2 (x tính baèng meùt, t tính baèng giaây). Quaõng ñöôøng vaät ñi ñöôïc tính töø thôøi ñieåm t = 0 ñeán thôøi ñieåm t = 10s  laø :

 A. 50m.   B. 60m.   C. 30m.   D. 40m.

9. Moät vaät rôi töï do sau thôøi gian 4 giaây thì chaïm ñaát. Laáy g = 10m/s2. Quaõng ñöôøng vaät rôi trong giaây cuoái laø               A. 75m.                            B. 35m.                             C. 45m.                             D. 5m.

10. Moät khí caàu ñang chuyeån ñoäng ñeàu theo phöông thaúng ñöùng höôùng leân thì laøm rôi moät vaät naëng ra ngoaøi. Boû qua löïc caûn khoâng khí thì sau khi rôøi khoûi khí caàu vaät naëng :

 A. Rôi töï do.   B. Chuyeån ñoäng luùc ñaàu laø chaäm daàn ñeàu sau ñoù laø nhanh daàn ñeàu.

 C. Chuyeån ñoäng ñeàu.  D. Bò huùt theo khí caàu neân khoâng theå rôi xuoáng ñaát.

11. Khi thoâi taùc duïng löïc vaøo vaät thì vaät vaãn tieáp tuïc chuyeån ñoäng thaúng ñeàu vì:

 A.  Vaät coù tính quaùn tính     B.  Vaät vaãn coøn gia toác

 C.  Caùc löïc taùc duïng caân baèng nhau   D.  Khoâng coù ma saùt

12. Theo ñònh luaät II Newton thì :

 A. Gia toác tæ leä nghòch vôùi khoái löôïng cuûa vaät.   

 B. Khoái löôïng tæ leä nghòch vôùi löïc taùc duïng leân vaät.

 C. Gia toác cuûa vaät tæ leä thuaän vôùi khoái löôïng cuûa vaät.  

 D. Gia toác cuûa vaät laø moät haèng soá ñoái vôùi moãi vaät.

13. Ñieàu naøo sau ñaây laø sai khi noùi veà löïc vaø phaûn löïc ?

 A. Löïc vaø phaûn löïc  luoân xuaát hieän vaø maát ñi ñoàng thôøi. 

 B. Löïc vaø phaûn löïc luoân ñaët vaøo hai vaät khaùc nhau.

 C. Löïc vaø phaûn löïc luoân cuøng höôùng vôùi nhau.  

 D. Löïc vaø phaûn löïc laø khoâng theå caân baèng nhau.

14. Löïc haáp daãn phuï thuoäc vaøo :

 A. Theå tích caùc vaät.    B. Khoái löôïng vaø khoaûng caùch giöõa caùc vaät.

 C. Moâi tröôøng giöõa caùc vaät.   D. Khoái löôïng cuûa Traùi Ñaát.

15. Khi treo moät vaät coù khoái löôïng 200g vaøo moät loø xo coù chieàu daøi töï nhieân 20cm thì loø daõn ra vaø coù chieàu daøi 22cm. Boû qua khoái löôïng cuûa loø xo, laáy g = 10m/s2 . Ñoä cöùng cuûa loø xo ñoù laø :

 A.  1 N/m   B.  10  N/m  C.  100 N/m   D.  1000 N/m

16. Löïc ma saùt tröôït coù theå ñoùng vai troø laø :

 A. Löïc phaùt ñoäng.  B. Löïc höôùng taâm. C. Löïc caûn chuyeån ñoäng. D. Löïc quaùn tính.

17. Löïc toång hôïp cuûa hai löïc ñoàng qui coù giaù trò lôùn nhaát khi :

 A. Hai löïc thaønh phaàn cuøng phöông, cuøng chieàu.  

 B. Hai löïc thaønh phaàn cuøng phöông, ngöôïc chieàu.

 C. Hai löïc thaønh phaàn vuoâng goùc vôùi nhau.   

 D. Hai löïc thaønh phaàn hôïp vôùi nhau moät goùc khaùc khoâng.

18. Một viên bi nằm trên mặt bàn nằm ngang thì dạng cân bằng của viên bi đó là :

 A. Cân bằng không bền.  B. Cân bằng bền.

 C. Cân bằng phiếm định.  D. Lúc đầu cân bằng bền, sau đó chuyển thành cân bằng phiếm định.

19. Đối vi mt vt đang quay quanh mt trc quay c định. B qua mi ma saùt. Nếu bng nhieân moâ men löïc taùc duïng leân vaät vt mt đi thì :

 A. Vt s dng li ngay.   B. Vt đổi chiu quay.  

 C. Vt quay chm dn ri dng li.  D. Vt vn quay đều.

20. Phát biểu nào sau đây không đúng :

 A. Hợp lực của hai lực song song cùng chiều là một lực song song với chúng.

 B. Hợp lực của hai lực song song cùng chiều có độ lớn bằng tổng độ lớn của hai lực thành phần.

 C. Hợp lực của hai lực song song ngöôïc chiều có độ lớn bằng hiệu độ lớn của hai lực thành phần.

 D. Hợp lực của hai lực song cuøng chieàu coù ñoä lôùn baèng khoâng.

Phần bài tập:

Caâu 1. Moät oâtoâ coù khoái löôïng 2 taán ñang chuyeån ñoäng vôùi vaän toác 36km/h thì taêng toác ñoä treân ñoaïn ñöôøng naèm ngang. Sau khi ñi ñöôïc quaõng ñöôøng 300m, oâtoâ ñaït vaän toác 72km/h. Tính hôïp löïc taùc duïng leân oâtoâ trong thôøi gian taêng toác vaø thôøi gian oâtoâ ñi ñöôïc quaõng ñöôøng ñoù. Neáu heä soá ma saùt giöõa baùnh xe vaø maët ñöôøng laø 0,04 thì löïc keùo cuûa ñoäng cô oâtoâ baèng bao nhieâu vaø ñoù laø loaïi löïc naøo ? Laáy g = 10m/s2.

Caâu 2. Tính gia toác rôi töï do vaø troïng löôïng cuûa moät vaät coù khoái löôïng 200kg ôû ñoä cao baèng baùn kính Traùi Ñaát. Bieát gia toác rôi töï do ôû saùt maët ñaát laø g = 10m/s2. Neáu ôû ñoä cao ñoù maø coù moät veä tinh chuyeån ñoäng troøn ñeàu quanh Traùi Ñaát thì veä tinh ñoù seõ bay vôùi toác ñoä daøi baèng bao nhieâu vaø sau thôøi gian bao laâu thì veä tinh bay heát moät voøng. Bieát baùn kính Traùi Ñaát laø 6400km.

 

Đáp án

Phần lý thuyết:

Câu

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

15

17

18

18

20

Đáp án

D

A

B

D

C

A

D

A

C

A

C

A

C

B

C

C

A

C

D

D

 

Hướng dẫn giải phần bài tập

Câu 1. Áp dụng công thức 2as = v2 – v02 =>a=?

  Từ công thức v = v0+at => t=?  T

  Áp dụng định luật II Niu-tơn, để tìm hợp lực: F = ma=> F  =?

  Xác định có những lực nào tác dụng lên xe? Các lực đó có đặc điểm gì? Fk – Fms = ma => Fk=?

Câu 2. Áp dụng công thức P = mg và

   Áp dụng công thức: v =ωr.

   Lưu ý : Thời gian Trái đất quay hết 1 vòng là 24 giờ quanh mặt trời.

 

 

IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

nguon VI OLET