Giáo án hướng nghiệp 11

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Hoaït ñoäng 1 : Giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh giôùi thieäu sô löôïc veà lòch söû phaùt trieån cuûa ngaønh giao thoâng vaän taûi ? (Moät hoïc sinh trình baøy moät phaàn)

A. NGAØNH GIAO THOÂNG VAÄN TAÛI :

1. Sô löôïc lòch söû phaùt trieån cuûa ngheà :

* Ngaønh giao thoâng vaän taûi ñöôøng thuûy, ñöôøng bieån :

- Lòch söû phaùt trieån laâu ñôøi vaø giöõ vai troø raát quan troïng ñoái vôùi ñaát nöôùc töø raát sôùm

- Ñieàu kieän phaùt trieån : Vuøng bieån roäng lôùn (1trieäu km2), ñöôøng bôø bieån keùo daøi (3260km). Coù nhieàu heä thoáng soâng ngoøi chaèng chòt, nhieàu soâng lôùn (Soâng Cöûu Long, Soâng Hoàng …)

- Giai ñoaïn hieän nay : Phaùt trieån maïnh, ñaëc bieät heä thoáng ñöôøng bieån (Ñoùng ñöôïc nhieàu taøu coù troïng taûi lôùn ñeán haøng chuïc ngaøn taán …) (Đường sông 31841km-2004)

* Ngaønh giao thoâng ñöôøng boä :

- Lòch söû phaùt trieån : Laâu ñôøi, tröôùc ñaây loaïi hình vaän chuyeån chính : Do ngöôøi keùo, xe ngöïa, xe cô giôùi môùi baét ñaàu phaùt trieån   gaàn  ñaây. Nhìn   chung  heä   thoáng ñöôøng boä lieân tænh nöôùc ta keùm phaùt trieån  (ñöôøng nhoû heïp, …).

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Hoaït ñoäng 2 : Chia lôùp laøm 4 nhoùm vaø cho caùc em thaûo luaän theo caùc caâu hoûi sau :

+ Khi xaõ hoäi khoâng coù taøu thuûy, taøu bieån, oâ toâ, maùy bay, taøu hoûa thì ngöôøi daân seõ gaëp nhöõng khoù khaên gì ?

+ Taïi sao noùi : Ngaønh GTVT coù vai troø quyeát ñònh ñeán söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ?

Hoaït ñoäng 3 : Giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh keå teân caùc ngaønh cuûa GTVT baèng nhöõng baøi haùt ? Moät em haùt, caùc em coøn laïi ñoùn ngaønh ?

- Ñieàu kieän phaùt trieån : Nöôùc ta ñang trong giai ñoaïn hieän ñaïi hoùa – coâng nghieäp hoùa, ñaëc bieät trong nhöõng naêm qua neàn kinh teá nöôùc ta phaùt trieån vôùi toác ñoä cao neân nhu caàu vaän chuyeån ngaøy caøng lôùn vaø caàn ñeán nhieàu loaïi hình giao thoâng hieän ñaïi.

- Giai ñoaïn hieän nay : Xuaát hieän nhieàu loaïi hình giao thoâng vaän taûi hieän ñaïi vaø phaùt trieån maïnh. (137359km-2004)

* Ngaønh giao thoâng vaän taûi ñöôøng saét :

Từ năm 1980 Pháp mới bắt đầu xây dựng tuyến đường sắt đầu tiên Sài Gòn – Mỹ Tho. Ngày nay ngành đường sắt có bước phát triển mới nối liền các vùng miền. Trong tương lai xuất hiện nhiều loại hình đường sắt hiện đại (Hợp tác với Nhật xây dựng tuyến Bắc – Nam)

* Đường hàng không : Năm 1956 cục Hàng không dân dụng Việt Nam được thành lập. Ngày tốc phát triển bình quân 35-40%/năm, chúng ta đã mua nhiều loại máy bay hiện đại : Boeing B767-200, B767-300, Airbus A320-214, ART-72 …

 Nối liền các đường bay trong nước và nhiều nước trên thế giới.

2. YÙ nghóa vaø taàm quan troïng cuûa ngaønh giao thoâng vaän taûi :

- Vaän chuyeån haøng hoùa trong nöôùc vaø quoác teá

- Ñaùp öùng nhu caàu ñi laïi cuûa nhaân daân

- Giao löu vaên hoùa giöõa caùc vuøng mieàn, giöõa caùc nöôùc

- Cuûng coá an ninh, quoác phoøng

3. Caùc nhoùm ngheà cô baûn cuûa ngaønh GTVT :

a. Nhoùm ngeà xaây döïng coâng trình giao thoâng :

- Xaây döïng coâng trình giao thoâng ñöôøng boä : caàu, ñöôøng boä, saét.

- Xaây döïng coâng trình caûng : caûng bieån, caûng soâng, caûng haøng khoâng.

- Xaây döïng coâng trình ngaàm : ñöôøng oáng, ñöôøng

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Hoaït ñoäng 4 : Chia lôùp laøm 4 nhoùm vaø cho moãi nhoùm xaây döïng baûn moâ taû ngheà theo caùc noäi dung sau :

+ Ñoái töôïng lao ñoäng

+ Noäi dung lao ñoäng cuûa ngaønh GTVT

+ Noäi dung lao ñoäng

+ Coâng cuï lao ñoäng cuûa ngaønh GTVT.

+ Caùc yeâu caàu cuûa ngheà ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng

+ Ñieàu kieän lao ñoäng, choáng chæ ñònh y hoïc.

+ Giôùi thieäu moät soá caùc cô sôû ñaøo taïo

+ Ñieàu kieän tuyeån sinh

+ Trieån voïng phaùt trieån

+ Nhöõng nôi coù theå laøm vieäc sau khi hoïc ngheà.

 Sau khi caùc nhoùm thaûo luaän xong, laàn löôït ñaïi dieän caùc nhoùm baùo caùo keát quaû. Giaùo vieân keát luaän

ngaàm, caáp thoaùt nöôùc.

b. Nhoùm  ngheà  vaän  taûi :  VT  ñöôøng  boä,  VT ñöôøng saét, VT ñöôøng soâng, bieån, VT ñöôøng haøng khoâng,  VT ñöôøng oáng.

c. Nhoùm ngheà coâng nghieäp giao thoâng vaän taûi :

- CN saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng

- CN ñoùng môùi vaø söûa chöõa caùc thieát bò laøm ñöôøng – laøm caàu vaø xeáp dôõ.

- CN ñoùng môùi vaø söûa chöõa caùc phöông tieän vaän taûi ñöôøng boä, saét, soâng, bieån.

- CN söûa chöõa vaø baûo döôõng maùy bay daân duïng.

- CN ñoùng môùi vaø söûa chöõa caùc thieát bò heä thoáng thoâng tin lieân laic…

4. Caùc ñaëc ñieåm vaø yeâu caàu cuûa ngheà :

a. Ñoái töôïng lao ñoäng cuûa ngaønh GTVT

Tuøy theo töøng ngaønh ngheà cuï theå maø ñoái töôïng lao ñoäng coù nhöõng ñaëc ñieåm rieâng :

+ Xaây döïng ñöôøng boä : Goàm vaät lieäu xaây doing (ñaát, ñaù, caùt, xi maêng …)

+ Cô khí ñoùng taøu : Ñoùng môùi vaø söûa chöõa caùc phöông tieän vaän taûi ñöôøng soâng, bieån…

b. Noäi dung lao ñoäng : Tuøy theo töøng ngaønh ngheà cuï theå maø noäi dung  lao ñoäng coù nhöõng böôùc khaùc nhau :

* Ví duï : Ñoái vôùi ngaønh xaây döïng coâng trình giao thoâng goàm 3 giai ñoaïn :

+ Giai ñoaïn chuaån bò : Goàm coù :

- Thieát keá vaø giaùm ñònh coâng trình

- Xaây döïng döï toaùn ñaàu tö cho coâng trình

- Ñieàu tra, khaûo saùt ñòa ñieåm xaây döïng

- Chuaån bò vaät tö, thieát bò, coâng ngheä cho

vieäc thi coâng

+ Giai ñoaïn thi coâng coâng trình

+ Giai ñoaïn hoaøn thieän vaø ñöa coâng trình vaøo khai thaùc, söû duïng vaø baûo döôõng.

c. Coâng cuï lao ñoäng : Tuøy theo ngaønh maø coâng cuï lao ñoäng laïi coù söï khaùc nhau : Ñoái vôùi nhoùm

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

ngaønh xaây döïng CT giao thoâng : xeûng, cuoác,  maùy daàm, maùy troän, maùy neùn, xe caåu … Ñoái vôùi ngaønh vaän taûi :  coâng  cuï  chính  laø  phöông tieän vaän taûi.

d. Caùc yeâu caàu cuûa ngheà ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng

+ Veà kieán thöùc: Coù kieán thöùc, hieåu ñoái töôïng lao ñoäng, hieåu bieát veà an toaøn lao ñoäng.

+Veà kyõ naêng : Laøm thaønh thaïo, hôïp taùc, söû duïng thaønh coâng cuï, naâng cao tay ngheà, saùng taïo trong lao ñoäng.

+ Veà ñaïo ñöùc ngheà nghieäp : Coù löông taâm, trung thöïc, ñaûm baûo chaát löôïng, tuaân thuû nghieâm ngaët luaät giao thoâng vaø an toaøn lao ñoäng

+ Veà taâm sinh lí : Kieân trì, linh hoaït, chính xaùc, khaùch quan trong coâng vieäc, coù oùc töôûng töôïng, thaåm mó, saùng taïo

+ Veà söùc khoûe : Ñoái vôùi XDCT : Söùc khoûe toát, khoâng bò beänh tim maïch, thaáp khôùp, dò öùng vôùi thôøi tieát. Ñoái vôùi ñieàu khieån phöông tieän : Caàn coù thò löïc toát, khoâng muø maøu, phaûn xaï nhanh, söùc khoûe toát.

e. Ñieàu kieän lao ñoäng : Tuøy theo töøng ngaønh ngheà cuï theå

f. Choáng chæ ñònh y hoïc : Khoâng maéc beänh tim maïch, thaàn kinh, thaáp khôùp, vieâm gan, thaän maõn tính, lao phoåi, dò öùng vôùi thôøi tieát…

5. Vaán ñeà tuyeån sinh vaøo ngheà :

a. Giôùi thieäu caùc cô sôû ñaøo taïo :

* Heä trung caáp chuyeân nghieäp :

- Tröôøng TC giao thoâng VT Trung öông I (Haø Taây)

- Tröôøng Trung caáp giao thoâng vaän taûi mieàn Nam (TP. Caàn Thô)…

* Heä cao ñaúng, Ñaïi hoïc :

- Tröôøng Ñaïi hoïc GTVT (Haø Noäi, TP. Hoà Chí Minh)

- Hoïc vieän haøng khoâng Vieät Nam (TP. HCM)

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Sau khi keát thuùc phaàn trình baøy ngaønh GTVT, cho caùc em giaûi trí khoaûng 7 phuùt baèng troø chôi : giaû gioïng caùc loaïi xe.

Hoaït ñoäng 1 : Giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh giôùi thieäu sô löôïc veà lòch söû phaùt trieån cuûa ngaønh giao thoâng vaän taûi ? (Moät hoïc sinh trình baøy moät phaàn)

Hoaït ñoäng 2 : Ngaønh ñòa chaát nöôùc ta phaùt trieån mang laïi yù nghóa nhö theá naøo ñoái vôùi ñaát nöôùc ? Cho moät vaøi soá lieäu töông ñoái minh hoïa ?

Hoaït ñoäng 3 : Cho caùc em hoïc sinh

- Tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng vaän taûi II (Ñaø Naüng)…

b. Ñieàu kieän tuyeån sinh : Xem cuoán : Nhöõng ñieàu caàn bieát veà tuyeån sinh Trung caáp chuyeân nghieäp, Cao Ñaúng, Ñaïi hoïc do Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo ban haønh haøng naêm.

c. Trieån voïng phaùt trieån cuûa ngheà :

- Vaän chuyeån haøng hoùa trong nöôùc vaø quoác teá

- Ñaùp öùng nhu caàu ñi laïi cuûa nhaân daân

- Giao löu vaên hoùa giöõa caùc vuøng mieàn, giöõa caùc nöôùc

- Cuûng coá an ninh, quoác phoøng

d. Nhöõng nôi coù theå laøm vieäc sau khi hoïc ngheà : Sôû Giao thoâng vaän vaän taûi, Phoøng Ñòa chính Huyeän, Xaõ, caùc doing nghieäp, caùc coâng ty xaây döïng tö nhaân, Nhaø nöôùc, nöôùc ngoaøi …

B. NGAØNH ÑÒA CHAÁT :

1. Sô löôïc lòch söû phaùt trieån cuûa ngheà :

 Töø laâu oâng cah ta ñaõ bieát khai thaùc vaø söû duïng nguyeân lieäu khoaùng saûn töø haøng nghìn naêm tröôùc nhö : Troáng ñoàng Ñoâng Sôn, muõi teân ñoàng Coå Loa.

 Ñeán cuoái TK 19, Phaùp môùi thaønh laäp cô quan ñieàu tra khoaùng saûn taïi nöôùc ta vaø ñeán giöõa nhöõng naêm 50 cuûa TK 20, ngaønh ñòa chaát nöôùc ta môùi baét ñaàu phaùt trieån vaø nhanh choùng tröôûng thaønh. Hieän nay phaùt trieån roäng khaép caû nöôùc vaø laø thaønh vieân chính thöùc cuûa Hieäp hoäi ñòa chaát Ñoâng Nam AÙ.

2. YÙ nghóa vaø taàm quan troïng cuûa ngaønh ñòa chaát : Coù vò trí, vai troø quan troïng trong söï nghieäp coâng nghieäp hoùa vaø hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, goùp phaàn baûo veä moâi tröôøng.

 Hieän nay, ngaønh ñòa chaát ñaõ khaûo saùt, thaêm doø khoaûng 5000 ñieåm quaëng, gaàn 60 loaïi khoaùng saûn, quan troïng nhaát coù : Than ñaù, daàu khí, quaëng saét, boâ xít, quaëng phoùng xaï vaø ñaát hieám,…

3. Caùc nhoùm ngheà cô baûn cuûa ngaønh GTVT :

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Keå teân caùc nhoùm ngaønh ñòa chaát baèng moät soá baøi haùt maø caùc em bieát ? Moät em haùt, caùc em coøn laïi ñoùn ngaønh ?

Hoaït ñoäng 4 : Chia lôùp laøm 4 nhoùm vaø cho moãi nhoùm xaây döïng baûn moâ taû ngheà theo caùc noäi dung sau :

+ Ñoái töôïng lao ñoäng

+ Noäi dung lao ñoäng cuûa ngaønh GTVT

+ Noäi dung lao ñoäng

+ Coâng cuï lao ñoäng cuûa ngaønh GTVT.

+ Caùc yeâu caàu cuûa ngheà ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng

+ Ñieàu kieän lao ñoäng, choáng chæ ñònh y hoïc.

+ Giôùi thieäu moät soá caùc cô sôû ñaøo taïo

+ Ñieàu kieän tuyeån sinh

+ Trieån voïng phaùt trieån

+ Nhöõng nôi coù theå laøm vieäc sau khi hoïc ngheà.

 Sau khi caùc nhoùm thaûo luaän xong, laàn löôït ñaïi dieän caùc nhoùm baùo caùo keát quaû. Giaùo vieân keát luaän

- Ñòa chaát tìm kieám – thaêm doø khoaùng saûn raén

- Ñòa chaát vaät lí

- Ñòa chaát daàu khí

- Ñòa chaát kó thuaät

- Ñòa chaát ñoâ thò

- Ñòa chaát moâi tröôøng

- Ñòa chaát du lòch

- Khai thaùc vaø cheá bieán nguyeân lieäu khoaùng

4. Ñaëc ñieåm vaø yeâu caàu cuûa ngaønh ñòa chaát :

a. Ñoái töôïng lao ñoäng : Bao goàm :

- Caáu truùc ñòa chaát

- Nhöõng taøi nguyeân khoaùng saûn cô baûn cuûa Vieät Nam

- Caùc tröôøng ñòa vaät lí khu vöïc

- Caùc tröôøng ñòa töø, ñòa chaán kieán taïo

b. Noäi dung lao ñoäng :

- Ñieàu tra cô baûn vaø nghieân cöùu ñòa chaát nhaèm laäp caùc loaïi baûn ñoà

- Khaûo saùt, thaên doø vaø khai thaùc khoaùng saûn.

c. Coâng cuï lao ñoäng :

- Caùc loaïi coâng cuï thoâ sô, phoå thoâng duøng cho coâng taùc thaêm doø, tìm kieám

- Caùc loaïi thieát bò ñieàu tra cô baûn veà ñòa chaát nhö phaân tích hoùa, lí …Caùc thieát bò hieän ñaïi : quang phoå haáp thuï nguyeân töû (AAS), quang phoå plasma (ICP), huyønh quang rônghen, kính hieån vi, veä tinh …

- Caùc thieát bò thaêm doø khoaùng saûn, thieát bò thi coâng khai thaùc, vaän taûi …

d. Yeâu caàu cuûa ngheà :

* Veà kieán thöùc : Toát nghieäp THPT hoaëc THCS, coù kieán thöùc cô baûn veà ñòa chaát, hieåu roõ ñoái töôïng lao ñoäng, kieán thöùc chuyeân moan, an toaøn lao ñoäng.

* Veà kó naêng : Thaønh thaïo coâng vieäc, coù kó naêng phoái hôïp lao ñoäng, söû duïng thaønh thaïo caùc coâng cuï, duïng cuï lao ñoäng, saùng taïo, an toaøn lao ñoäng.

* Veà taâm sinh – lí : Kieân trì, linh hoaït, chính

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Hoaït ñoäng 5 : Giaùo vieân ñöa ra nhöõng nhoùm ngheà cuûa hai ngaønh GTVT vaø ñòa chaát, yeâu caàu hoïc sinh saép xeáp ngaønh naøo cuûa GTVT, ngaønh naøo cuûa ñòa chaát ?

+ Xaây döïng caàu ñöôøng

+ Ñoùng taøu

+ Ñoùng vaø söûa chöõa ñaàu maùy, toa xe

+ Laùi xe khaùch

xaùc, khaùch quan trong coâng vieäc.

* Veà söùc khoûe : Söùc khoûe toát, söùc chòu ñöïng deûo dai, chòu ñöôïc gian khoå.

e. Ñieàu kieän lao ñoäng : Khoâng phuø hôïp vôùi nöõ do naëng nhoïc nhö : Traéc ñòa, khoan thaêm doø, khoan daàu khí, vaän haønh maùy xuùc, maùy ñaøo, ñòa vaät lí, khaûo saùt coâng trình, vaän haønh maùy khoan

f. Choáng chæ ñònh y hoïc : Khoâng maéc beänh veà tim maïch, cô baép, xöông, khôùp, vieâm thaän, gan maõn tính, dò öùng vôùi thôøi tieát …

5. Vaán ñeà tuyeån sinh vaøo ngheà :

a. Giôùi thieäu caùc cô sôû ñaøo taïo : Ñaïi hoïc moû ñòa chaát (Haø Noäi),Tröôøng Cao ñaúng kó thuaät moû (Quaûng Ninh), Tröôøng Cao ñaúng taøi nguyeân vaø moâi tröôøng Haø Noäi …

b. Ñieàu kieän tuyeån sinh : Xem cuoán : Nhöõng ñieàu caàn bieát veà tuyeån sinh Trung caáp chuyeân nghieäp, Cao Ñaúng, Ñaïi hoïc do Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo ban haønh haøng naêm.

c. Trieån voïng phaùt trieån cuûa ngheà :

- Coù nguoàn taøi nguyeân khoaùng saûn phong phuù

- Lieân keát hôïp taùc vôùi nöôùc ngoaøi : Thaêm doø, khai thaùc trong nöôùc vaø caû ngoaøi nöôùc

- Chuû choát cuûa quoác gia

- Hoäi ñòa chaát Vieät Nam laø thaønh vieân cuûa Lieân hieäp quoác teá caùc khoa hoïc ñòa chaát (IUGS)…

d. Nhöõng nôi coù theå laøm vieäc sau khi hoïc ngheà : Taäp ñoaøn daàu khí, taäp ñoaøn ñieän löïc, taäp ñoaøn than – khoaùng saûn Vieät Nam, Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng, traïm thuûy vaên …

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

+ Saûn xuaát vaät lieäu vaø caáu kieän xaây döïng

+ Laùi xe vaän taûi

+ Khai thaùc daàu khí

+ Khai thaùc than moû ham loø

+ Khaûo saùt coâng trình

+ Traéc ñòa

 Giaùo vieân hoûi : Trong taát caû caùc ngaønh treân, ngaønh naøo thoâng duïng hôn ? Khi toát nghieäp lôùp 12 em seõ ngaønh naøo ? Taïi sao ?

 Khi choïn ngaønh, em coù gaëp khoù gì hay khoâng ? Nhöõng khoù khaên ñoù nhö theá naøo ? Em seõ giaûi quyeát ra sao ?

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Hoaït ñoäng 1 : Tìm hiểu khái niệm, vai trò, vị trí của ngành kinh doanh, dịch vụ.

Bước 1 : Giáo viên chi lớp làm 6 nhóm và phân công nhiệm vụ : mỗi nhóm tìm hiểu 1 khái niệm theo thứ tự

Bước 2 : Đại diện học sinh trình bày

Bước 3 : Giáo viên chuẩn kiến thức.

+ Sau khi chuẩn kiến thức giáo viên yêu cầu học sinh trình bày vai trò, vị trí của ngành.

+ Kể tên một vài doanh nhân nổi tiếng của Việt Nam mà các em biết.

Sau khi học sinh trình bày, giáo viên sử dụng phụ lục để phản hồi thông tin cho học sinh.

1. Kinh doanh vaø dòch vuï trong xaõ hoäi ngaøy nay :

* Khaùi nieäm :

+ Kinh doanh : là hoạt động của cá nhân hoặc tổ chức nhằm đạt mục đính đạt lợi nhuận qua các một loạt các hoạt động như: Quản trị, Tiếp thị, Tài chính, Kế toán, Sản xuất.

+ Thương nghiệp : hoạt động và phân bố của hệ thống thị trường và các điểm buôn bán, các luồng hàng hoá trao đổi, trong mối quan hệ chặt chẽ với phân bố sản xuất và dân cư.

+Thương mại : là hoạt động trao đổi của cải, hàng hoá, dịch vụ, kiến thức, tiền tệ v.v giữa hai hay nhiều đối tác, và có thể nhận lại một giá trị nào đó (bằng tiền thông qua giá cả) hay bằng hàng hóa, dịch vụ khác như trong hình thức thương mại hàng đổi hàng (barter). Trong quá trình này, người bán là người cung cấp của cải, hàng hoá, dịch vụ... cho người mua, đổi lại người mua sẽ phải trả cho người bán một giá trị tương đương nào đó.

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Hoạt động 2 : Tìm hiểu các đặc điểm và yêu cầu của nghề

Giáo viên gợi ý cho các em  phát biểu về đối tượng, nội dung, công cụ lao động, yêu cầu của nghề, điều kiện lao động, những chống chỉ định trong y học.

Ví dụ : Đối tượng lao động gồm 2 ngành : Kinh doanh và dịch vụ, kinh doanh gồm có những sản phẩm nào nào mà người tiêu dùng muốn mua, đó cũng chính là đối tượng lao động của nó.

Còn dịch vụ có liên quan trực tiếp đến sản phẩm hàng hóa hay không ? Đối tượng lao động của nó là gì ?

+ Doanh nghiệp : là một chủ thể kinh tế tiến hành các hoạt động kinh tế theo một kế hoạch nhất định nhằm mục đích kiếm lợi nhuận.

+ Thương nhân : Tham khảo mục thương mại

+ Doanh nhân : người làm nghề tổ chức sản xuất kinh doanh, cung cấp hàng hoá, dịch vụ cho thị trường, đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng. DN xuất hiện và tồn tại trong lịch sử loài người cùng với sản xuất hàng hoá và thị trường.

* Vị trí, vai trò : Có vai trò rất quan trọng đối với kinh tế - xã hội các nước : Thúc đẩy các ngành sản xuất vật chất, sử dụng tốt hơn nguồn lao động trong nước, tạo thêm việc làm, khai thác tốt tài nguyên thiên nhiên và sự ưu đãi của tự nhiên, các di sản văn hóa, lịch sử …

* Các doanh nhân tiêu biểu của nước ta ở đầu tk 20 : (Ngày doanh nhân Việt Nam 13.10) tham khảo ở mục phụ lục

2. Các đặc điểm và yêu cầu của nghề :

a. Đối tượng lao động :

+ Kinh doanh : Là sản phẩm, là hàng hóa, những nhu yếu phẩm được tung ra thị trường

+ Dịch vụ : Nắm bắt nhu cầu của khách hàng và làm thỏa mãn nhu cầu đó, nên đối tượng là con người, khách hàng, người tiêu dùng.

b. Nội dung lao động : Thỏa mãn nhu cầu, thị hiếu và sở thích của khách hàng

c. Công cụ lao động : Rất đa dạng

* Nhóm nghề Người – Người : Ngôn ngữ

* Nhóm nghề Người – Kỹ thuật : Máy móc, các vật dụng phục vụ cuộc sống hàng ngày, phương tiện kỹ thuật nghe nhìn, bưu chính – viễn thông …

d. Những yêu cầu của nghề đối với người lao động : Khẩu hiệu “Khách hàng là thượng đế”

- Luôn luôn học hỏi, có thái độ hòa nhã, vui vẻ, ân cần trong giao tiếp làm sao để : “Vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi”

- Thu lượm thông tin để tìm hiểu nguyện vọng của khách hàng

- Nắm vững bí quyết để xem xét, tìm kiếm và giữ chân khách hàng

- Nhạy cảm trong giao tiếp, gây sự chú ý cho khách hàng, kích thích ước muốn, phát triển mối quan hệ … tạo ra sự thuyết phục đối với khách

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Sau khi kết thúc mục 2, giáo viên tổ chức trò chơi cho học sinh tham gia, nội dung của trò chơi : đại diện từng nhóm lên diễn trò bằng hành động, các nhóm còn lại đón nghề. Nhóm nào đón đúng nhiều nhất thắng cuộc và nhận được phần thưởng của nhóm đón được ít nhất.

Hoạt động 3 : Tìm hiểu phương hướng phát triển của nghề

Với tốc độ phát triển kinh tế tốt như hiện nay, quá trình công nghiệp hóa ngày càng nhanh chóng, đặc biệt khi Việt Nam trở thành thành viên chính thức của tổ chức thương mại thế giới (WTO) vào tháng 01 năm 2007… triển vọng phát triển của ngành kinh doanh, dịch vụ ở nước ta như thế nào ? Mục tiêu đến năm 2010 và 2020 ?

Để hàng hóa của nước ta có đủ sức cạnh tranh trên thị trường thế giới, chúng ta cần làm ? (Giáo viên gợi ý liên hệ với một số mặt hàng xuất như :

Tôm, thủy hải sản…hoặc khi ta đã gia nhập vào WTO)

Hoạt động 4 : Tìm hiểu vấn đề tuyển sinh vào nghề.

Giáo viên gợi ý cho học sinh kể tên một số trường đại học ở phía Nam và sau khi học nghề chúng ta có thể làm việc ở đâu ?

hàng.

- Sẵn sàng đón nhận những khiếu nại xem đó là cơ hội để học hỏi…

e. Điều kiện lao động : Làm việc trong các cửa hàng, cửa hiệu, khách sạn, văn phòng…

f. Những chống chỉ định y học :

- Bị dị dạng, khuyết tật

- Nói ngọng, nói lắp …

- Các bệnh truyền nhiễm như lao, phổi

- Các bệnh ngoài da như ghẻ, lở, nấm, vảy nến

- Thần kinh không ổn định, không cân bằng, dễ nổi nóng

- Tính tình thô lỗ, ứng xử thiếu văn hóa

3. Phương hướng phát triển các ngành nghề thuộc lĩnh vực kinh doanh và dịch vụ :

- Đến năm 2010 : Tổng sản phẩm trong nước tăng gấp đôi so với năm 2000, giảm tỉ lệ lao động trong ngành nông nghiệp xuống khoảng 50%

- Năm 2010 cơ cấu GDP là :

4. Vấn đề tuyển sinh vào nghề :

a. Giới thiệu các cơ sở đào tạo :

- Trường Đại học quốc tế - Thủ Đức – TP. HCM

- Khoa kinh tế - Đại học quốc gia TP. HCM

- Đại học bán công Makerting – TP. HCM

- Đại học Cần Thơ

- Đại học công nghiệp TP. HCM

- Đại học kinh tế TP. HCM

b. Điều kiện tuyển sinh : (Tham khảo trong quyển tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2007)

c. Những nơi có thể làm việc sau khi học nghề

- Sở thương mại và du lịch các Tỉnh

- Nhà hàng, khách sạn, văn phòng các công ty Nhà nước, tư nhân, tư bản nước ngoài…

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Hoaït ñoäng 1 : Giaùo vieân yeâu caàu moät sinh haùt baøi haùt : Baøi ca ngöôøi thôï loø hoaëc moät baøi khaùc coù lieân quan ñeán 3 ngaønh treân.

Sau khi hoïc sinh trình baøy, giaùo vieân vaø hoïc sinh cuøng nhau tìm hieåu vaø trao ñoåi yù nghóa vaø taàm quan troïng cuûa ngaønh.

1. YÙ nghóa vaø taàm quan troïng cuûa ngaønh naêng löôïng, böu chính vieãn thoâng, coâng ngheä thoâng tin.

a. Sô löôïc lòch söû phaùt trieån cuûa ngaønh :

- Sau khi thöïc daân Phaùp xaâm löôïc nöôùc ta, Phaùp cho xaây döïng caùc Sôû ñieän löïc vaø Sôû böu ñieän.

- Sau 1954, ngaønh than, ñieän, böu chính vieãn thoâng phaùt trieån maïnh meõ  phuïc vuï ñaéc löïc cho söï nghieäp xaây döïng, baûo veä XHCN ôû mieàn Baéc vaø ñaáu tranh thoáng nhaát ñaát nöôùc.

- Thaùng 9.1975 : Toång cuïc daàu khí ñöôïc thaønh laäp

- Coâng ngheä thoâng tin môùi tieáp caän trong nhöõng naêm gaàn ñaây…

b. YÙ nghóa kinh teá - xaõ hoäi :

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Hoạt động 2 : Tìm hiểu các đặc điểm và yêu cầu của nghề

Giáo viên gợi ý cho các em  phát biểu về đối tượng, nội dung, công cụ lao động, yêu cầu của nghề, điều kiện lao động, những chống chỉ định trong y học.

* Thaønh töïu :

+ Naêng löôïng : (2005)

- SL than : 34,5 trieäu taán (Tieâu thuï : 30,2 trieäu taán – Xuaát khaåu : 14,3 trieäu taán)

- SL ñieän : 46,6 tæ Kwh

- SL daàu thoâ : 1987 – 280.000 taán, 2005 – 18,8 trieäu taán.

+ Böu chính vieãn thoâng :

- SL maùy ñieän thoaïi 2005 : 15,8 maùy/100 daân. (Caùc nöôùc phaùt trieån : 40-50 maùy)

- 100% soá xaõ coù ñieän thoaïi

- Internet : 2.199.312 thueâ bao

+ Coâng ngheä thoâng tin : 2005 soá maùy vi tính ñaït khoaûng töû 4 – 5 trieäu maùy. 2006 doanh thu ñaït 3 tæ USD töø CNTT, trong ñoù xuaát khaåu 1,8 tæ USD.

* Phöông höôùng phaùt trieån :

- Daàu khí : 21,6 trieäu taán (2010), khí ñaït 13 tæ m3

- Than : 40 – 42 trieäu taán

- Ñieän : 93 tæ Kwh

- Ñieän thoaïi ñaït 35 maùy/100 daân (2010), Iternet ñaït 12,6 thueâ bao/100 daân.

- CNTT : phuïc vuï xuaát khaåu phaàn meàm

2. Ñaëc ñieåm vaø yeâu caàu cuûa ngheà :

a. Ñoái töôïng lao ñoäng :

- Nhoùm ngheà naêng löôïng : ñaát, ñaù, soûi, than caùc loaïi, daàu thoâ, nöôùc, taïp chaát, …

- Böu chính - vieãn thoâng : tem, thö, baùo chí, böu kieän, böu phaåm, giao dòch böu ñieän, khai thaùc böu chính, ñieän thoaïi. Vieãn thoâng : chöõ vieát, con soá, sô ñoà, baûn veõ, baûng bieåu, vaên baûn, tieáng noùi, hình aûnh.

- Coâng ngheä thoâng tin : chöõ vieát, con soá, sô ñoà, baûn veõ, baûng bieåu, vaên baûn, tieáng noùi, hình aûnh, maùy vi tính, phaàn meàm …

3. Noäi dung lao ñoäng :

a. Ñoái vôùi ngaønh naêng löôïng :

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Hoaït ñoäng 3 : Sau khi toát nghieäp THPT, em seõ thi tuyeån vaøo ngaønh naøo trong nhoùm ngaønh naøy ? Taïi sao ? Neáu ñaõ ñöôïc tuyeån vaøo hoïc, em seõ chuaån bò hoïc nhö theá naøo ?

- Naêng löôïng than : Thaêm doø than, khai thaùc vaø saøng tuyeån, vaän chuyeån nhaäp kho, phaân phoái kinh doanh…

- Naêng löôïng daàu khí : Tìm kieám, thaêm doø daàu khí, khai thaùc, xöû lí thoâ, coâng ngheä taàng chöùa, laép ñaët ñöôøng oáng, vaän haønh, baûo döôõng, kieåm tra ñöôøng oáng, loïc daàu, hoùa daàu, cheá bieán khí ñoát,…

- Naêng löôïng ñieän : Thaêm doø, laäp döï aùn, xaây döïng, laép ñaët nhaø maùy, khai thaùc vaø vaän haønh, phaân phoái, cung caáp dòch vuï, kinh doanh ñieän.

b. Ngaønh böu chính vieãn thoâng :

- Coâng vieäc chính : Vaän chuyeån thö töø, baùo chí, böu kieän, chuyeån tieàn, ñieän thoaïi…

- Coâng vieäc phuï trôï : Thieát keá, laép ñaët, vaän haønh, baûo döôõng, söûa chöõa …

- Khai thaùc böu chính – vieãn thoâng …

c. Coâng ngheä thoâng tin : Dòch vuï coâng ngheä, xaây döïng coâng nghieäp phaàn meàm.

4. Coâng cuï lao ñoäng :

a. Nhoùm ngheà ngaønh naêng löôïng :

- Coâng cuï thoâ sô : Cuoác, xeûng, caøo ...

- Coâng cuï alo ñoäng caàm tay : Buùa, kìm, tuavít, moû leát ...

- Coâng cuï lao ñoäng baèng maùy : Maùy ñaøo, maùy uûi, maùy xuùc ...

b. Nhoùm ngheà ngaønh böu chính - Vieãn thoâng : Phöông tieän kó thuaät ñieän töû : Maùy phaùt thanh, phaùt hình, ti vi, maùy tính ñieän töû ...

c. Nhoùm ngheà ngaønh Coâng ngheä thoâng tin : Caùc thieát bò phaàn cöùng vaø phaàn meàm.

5. Ñieàu kieän lao ñoäng vaø choáng chæ ñònh y hoïc :

a. Naêng löôïng : Ñieàu kieän laøm vieäc vaát vaû. Choáng chæ ñònh :

- Ngöôøi nhoû beù, söùc yeáu, khoâng chòu ñöïng ñöôïc soùng gioù.

- Hay choùng maët, buoàn noân, dò öùng.

- Maét keùm, caän thò hay vieãn thò.

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

- Ngöôøi bò beänh thieåu naêng tuaàn hoaøn naõo, beänh tim ...

- Ngöôøi coù tính caåu thaû, luoäm thuoäm

b. Böu chính - Vieãn thoâng vaø Coâng ngheä thoâng tin : Ñieàu kieän : phaûi coù trí nhôù toát, thoâng minh, nhanh nheïn, thaùo vaùt, caån thaän, kieân trì ...Choáng chæ ñònh :

- Trình ñoä hoïc löïc yeáu, gioûi tính toaùn

- Trí nhôù, tö duy keùm phaùt trieån

- Chaäm treã, ruït reø, baûo thuû, yû laïi, ñaûng trí, thích bay nhaûy...

6. Giôùi thieäu caùc cô sôû ñaøo taïo :

a. Ngaønh naêng löôïng : Ñaïi hoïc ñieän löïc, Ñaïi hoïc moû - Ñòa chaát, Ñaïi hoïc baùch khoa TP. HCM ...

b. Ngaønh Böu chính - Vieãn thoâng : Hoïc vieän coâng ngheä Böu chính - Vieãn thoâng TP. HCM, Tröôøng coâng nhaân Böu ñieän 3 (Tieàn Giang)

c. Ngaønh coâng ngheä thoâng tin : Ñaïi hoïc Baùch khoa vaø Ñaïi hoïc Khoa hoïc töï nhieân (TP. HCM)

7. Trieån voïng phaùt trieån : Ñaát nöôùc ñang trong quaù trình coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa. CNTT trôû thaønh ñieàu kieän haøng ñaàu ñeå ngaønh Böu chính - Vieãn thoâng, ngaønh naêng löôïng vaø caùc ngaønh khaùc ñi vaøo hieän ñaïi vaø chuaån bò ñieàu kieän chuyeån sang neàn kinh teá tri thöùc. Hieän nay, CNTT ñaõ ñöôïc öùng duïng vaøo moïi lónh vöïc saûn xuaát, kinh doanh, dòch vuï.

8. Ñieàu kieän tuyeån sinh : Xem trong quyeån tuyeån sinh haøng naêm cuûa Boä.

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Hoaït ñoäng 1 : Giaùo vieân yeâu caàu moät sinh haùt baøi haùt coù lieân quan ñeán 2 ngaønh treân.

Sau khi hoïc sinh trình baøy, giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh phaùt bieåu caûm töôûng cuûa mình veà an ninh vaø quoác phoøng.

Hoaït ñoäng 2 :  Hoïc  sinh  trình  baøy

1. Em haõy cho bieát nhöõng kieán thöùc cuûa mình veà söï phaùt trieån cuûa lónh vöïc an ninh, quoác phoøng :

* Gôïi yù : Lòch söû Vieät Nam coù haøng ngaøn naêm döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc, lieân tuïc phaûi chieán ñaáu choáng giaëc ngoaïi xaâm, neân nhaân daân ta coù moät kho taøng kinh nghieäm quí baùu veà chieán ñaáu baûo veä toå quoác. Kinh nghieäm chieán tranh traêm traän traêm thaéng laø chieán tranh nhaân daân, khi coù quaân thuø thì giaø, treû, gaùi, tra ai cuõng laø chieán só tham gia tieâu dieät quaân thuø.

 Tuy nhieân, trong baát cöù thôøi naøo, thì nhaân daân ta cuõng caàn phaûi coù moät löïc löôïng chuû löïc trong chieán ñaáu vaø giöõ gìn an ninh cho ñaát nöôùc ñoù laø nhöõng ngöôøi laøm vieäc, coáng hieán caû ñôøi mình cho toå quoác.

2. Em hieåu nhö theá  naøo  veà an ninh  vaø quoác

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

nhöõng hieåu bieát cuûa mình veà an ninh vaø quoác phoøng.

Hoaït ñoäng 3 : Giaùo vieân cho em  phaùt biểu về caùc ngaønh trong an ninh vaø quoác phoøng

Hoaït ñoäng 4 : Giáo viên gợi ý cho các em  phát biểu về đối tượng, nội dung, công cụ lao động, yêu cầu của nghề, điều kiện lao động, những chống chỉ định trong y học.

phoøng, vai troø cuûa hai lónh vöïc naøy :

- Quoác phoøng laø caùc ngaønh veà löïc löôïng quaân ñoäi cuûa moät nöôùc. Quaân ñoäi nhaân daân laø löïc löôïng vuõ trang coù nhieäm vuï baûo veä ñaát nöôùc, choáng laïi nhöõng xaâm löôïc töø beân ngoaøi vaø caû nhöõng theá löïc phaûn quoác töø beân trong. Quaân ñoäi ta phoái hôïp maät thieát vôùi Coâng an ñeå giöõ gìn cuoäc soáng bình yeân cho nhaân daân.

- An ninh laø löïc löôïng thuoäc Boä Coâng an : laø löïc löôïng vuõ trang coù nhieäm vuï giöõ gìn an ninh traät töï xaõ hoäi, choáng laïi nhöõng toäi phaïm chính trò, kinh teá, vaên hoùa, ñaûm baûo ñôøi soáng yeân vui cuûa nhaân daân.

- Caû hai ngaønh treân ñeàu coù ñaày ñuû caùc cô quan phuï traùch coâng taùc giaùo duïc, ñaøo taïo, khoa hoïc coâng ngheä, theå duïc, theå thao... vì vaäy caùc ngheà trong Quaân ñoäi vaø Coâng an raát ña daïng vaø phong phuù veà yeâu caàu chuyeân moân nhö caùc ngheà ngoaøi daân söï. Do ñoù vieäc ñaøo taïo hai ngheà treân hoaøn toaøn töông töï nhö daân söï. Söï khaùc bieät ôû ñaây laø ñaøo taïo phuïc vuï cho Quaân ñoäi hoaëc Coâng an, nhöõng ngöôøi tham gia ñöôïc bao caáp toaøn boä chi phí trong thôøi gian ñaøo taïo, sau khi toát nghieäp phaûi chòu söï phaân coâng cuûa caáp treân, moïi maët phaûi tuaân thuû tuyeät ñoái, chaáp haønh kyõ luaät toát.

3. Em haõy cho bieát caùc nhoùm ngheà cô baûn cuûa hai lónh vöïc treân :

- Trong lónh vöïc Quoác phoøng coù lieân quan ñeán vuõ khí, ñaïn döôïc, phöông tieän chieán ñaáu (maùy bay, oâ toâ, taøu chieán, xe taêng, boïc theùp ...ñeán caùc ngaønh phuïc vuï ñôøi soáng nhö : may maëc, haäu caàn, y teá ...

4. Ñaëc ñieåm vaø yeâu caàu cuûa ngheà :

* Ñoái töôïng lao ñoäng : Traán aùp toäi phaïm, nhöõng keû xaâm phaïm ñeùn laõnh thoå, an ninh ñaát nöôùc, ñôøi soáng cuûa nhaân daân.

* Coâng cuï lao ñoäng : Ña daïng gioáng nhö caùc

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

ngaønh daân söï khaùc.

Ñoái töôïng lao ñoäng cuûa hai ngaønh naøy laø : vuõ khí, khí taøi, maùy moùc, thieát bò chieán ñaáu ...

* Ñieàu kieän lao ñoäng : Thöôøng thay ñoåi vò trí ñoùng quaân. Laøm vieäc naëng nhoïc, laøm vieäc trong khuoân khoå meänh leänh, kyû luaät cao, ñoøi hoûi ngöôøi chieán só phaûi chòu ñöïng gian khoå, hy sinh queân mình.

* Noäi dung lao ñoäng : Haøng ngaøy ôû tö theá saün saøng chieán ñaáu ñeû giöõ vöõng an ninh cuûa Toå quoác, traät töï xaõ hoäi, cuoäc soáng bình an cuûa nhaân daân ...

* Nhöõng yeâu caàu cuûa ngheà :

- Coù theå löïc toát veà chieàu cao, caân naëng

- Duõng caûm, taùo baïo, coù saùng kieán

- Khoâng sôï hi sinh, gian khoå

- Tinh thaàn caûnh giaùc caùch maïng cao

- Tuyeät ñoái trung thaønh vôùi queâ höông, caùch maïng

- Thöông yeâu ñoàng ñoäi, chaáp haønh ngieâm kyõ luaät.

* Choáng chæ ñònh y hoïc : Khoâng maéc beänh lao phoåi, suy thaän, ñau coät soáng, beânh ngoaøi da, thaáp beù, coù dò taät ...

5. Caùc cô sôû ñaøo taïo : (Xem trong quyeån tuyeån sinh ñaïi hoc, cao ñaúng haøng naêm)

* Caùc tröôøng ñaïi hoïc, cao ñaúng :

- Hoïc vieän an ninh nhaân daân

- Hoïc vieän caûnh saùt nhaân daân

- Ñaïi hoïc phoøng chaùy chöõa chaùy

* Hoïc vieän kyõ thuaät quaân söï :

- Hoïc vieän quaân y

- Hoïc vieän khoa hoïc quaân söï

- Ñaïi hoïc bieân phoøng

- Hoïc vieän haäu caàn

- Hoïc vieän phoøng khoâng – khoâng quaân ...

6. Ñieàu kieän tuyeån sinh : Haàu heát caùc tröôøng ñeàu toå chöùc sô tuyeån, sau ñoù thi tuyeån theo qui

Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Hoaït ñoäng 3 : Sau khi toát nghieäp THPT, em seõ thi tuyeån vaøo ngaønh naøo trong nhoùm ngaønh naøy ? Taïi sao ? Neáu ñaõ ñöôïc tuyeån vaøo hoïc, em seõ chuaån bò hoïc nhö theá naøo ?

cheá cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo.

7. Nôi laøm vieäc vaø trieån voïng cuûa ngheà :

* Nôi laøm vieäc : Taïi caùc ñôn vò, nhaø maùy xí nghieäp, beänh vieän trong caùc tröôøng quaân ñoäi hoaëc coâng an.

* Trieån voïng phaùt trieån : Laø hai lónh vöïc troïng yeáu, taát caû moïi ngöôøi coù nghóa vuï, traùch nhieäm tham gia xaây döïng goùp phaàn tröïc tieáp hay giaùn tieáp cho caùc hoaït ñoäng cuûa ngaønh.

Duø cho ôû thôøi kyù naøo, hai lónh vöïc treân caàn phaûi coù.