giao an khoi 12

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm pháp luật GV đặt vấn đề:

GV đưa ra một số câu hỏi:

GV đặt câu hỏi:

1. Em hãy kể tên một số luật mà em biết? Những luật đó do cơ quan nào ban hành? 

2. Việc ban hành luật đó nhằm mục đích gì?  

1. Khái niệm pháp luật:

a. Pháp luật là gì ?

3. Nếu không có pháp luật thì sẽ xa hội sẽ như thế nào?                     

HS: Thảo luận nhóm sau đó đại diện nhóm trình bày.

GV nhận xét và kết luận:

GV giảng: Pháp luật không phải chỉ là những điều cấm đoán, mà pháp luật bao gồm các quy định về: Những việc được làm, những việc phải làm, những việc không được làm…

GV: Vậy pháp luật là gì?

HS trả lời:

GVKL và ghi bảng:

Hoạt động 2: Tìm hiểu các đặc trưng của pháp luật

GV: Theo em pháp luật có những đặc trưng gì?

HS: Dựa vào SGK trả lời

GVKL: Pháp luật có 3 đăc trưng

GV: Thế nào là tính quy phạm phổ biến của pháp luật? Lấy ví dụ minh hoạ?                                 

HS trả lời.

GV giảng: Tính quy phạm: những nguyên tắc, khuôn mẫu, quy tắc xử sự chung.

GV: Tại sao nói, pháp luật có tính quy phạm phổ biến?

HS trả lời.

GV: Pháp luật là hệ thống quy tắc xử sự, là những khuôn mẫu, được áp dụng ở mọi nơi, đối với mọi tổ chức, cá nhân và trong mọi mối quan hệ xã hội. 

GV hỏi: Tại sao PL mang tính quyền lực, bắt buộc chung? Lấy ví dụ minh hoạ.                                   

HS trả lời: Chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển giao thông hoặc chỉ dẫn của đèn tín hiệu, biển báo hiệu...

GV: Em có thể phân biệt sự khác nhau giữa pháp luật với đạo đức?                                    

HS trả lời: Pháp luật mang tính bắt buộc, đạo đức thì không.

GV: Việc tuân theo quy phạm đạo đức chủ yếu dựa vào tính tự giác của mọi người, ai vi phạm thì bị dư luận xã hội phê phán.

Pháp luật là những quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung, do nhà nước xây dựng, ban hành và bảo đảm thực hiện bằng quyền lực nhà nước.

b. Các đặc trưng của pháp luật

 Tính quy phạm phổ biến:

Pháp luật là những quy tắc xử sự chung, là khuôn mẫu, được áp dụng nhiều lần, ở mội nơi, đối với mọi tổ chức, cá nhân, trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

 Tính quyền lực, bắt buộc chung:

- Pháp luật do nhà nước ban hành và bảo đảm thực hiện

- Bắt buộc đối với mọi cá nhân, tổ chức

- Bất kì ai vi phạm đều bị xử lí theo quy định của pháp luật

 Pháp luật có tính xác định chặt chẽ về mặt  hình thức:

GV: Vậy tính quyền lực bắt buộc của pháp luật thể hiện như thế nào?

HS trả lời:

GV: tại sao nói pháp luật phải có tính xác định chặt chẽ về mặt hình thức? Cho ví dụ

HS trả lời

GV: Điều 64 Luật hôn nhân gia đình năm 2000 khẳng định “Cha mẹ không được phân biệt đối xử giữa các con”

GVKL và chuyển ý:

- Hình thức thể hiện của pháp luật là các văn bản quy phạm pháp luật         

- Thẩm quyền ban hành pháp luật được quy định trong Hiến pháp và Luật

- Các văn bản quy phạm pháp luật nằm trong một hệ thống thống nhất        

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức cần đạt

Hoạt động 1: Tìm hiểu bản chất của pháp luật

GV đặt câu hỏi:

2. Bản chất của pháp luật.

a. Bản chất giai cấp của pháp luật.

­ Em đã học về nhà nước và bản chất của nhà nước (GDCD11). Hãy cho biết, Nhà nước ta mang bản chất của giai cấp nào?
HS trả lời:

GV nhắc lại:

GV hỏi: - PL thể hiện ý chí, nguyện vọng, lợi ích của giai cấp nào?

­ Việc ban hành pháp luật nhằm mục đích gì?

HS suy nghĩ và trả lời

GVKL: Nhà nước ban hành các quy định để định hướng cho xã hội, phù hợp với ý chí của giai cấp cầm quyền bảo vệ quyền và lợi ích của nhà nước, giữ gìn trật tự xã hội.

GV: Vậy bản chất giai cấp của pháp luật được biểu hiện như thế nào?

HS trả lời:

GV: Yêu cầu HS lấy ví dụ về bản chất giai cấp của pháp luật

HS lấy ví dụ:

GV hỏi: Phân tích bản chất giai cấp của pháp luật ở mỗi kiểu nhà nước khác nhau?

HS trả lời:

GVKL: Bản chất giai cấp là biểu hiện chung của bất kì kiểu pháp luật nào. Tuy nhiên mỗi kiểu pháp luật lại có biểu hiện riêng của nó.

GV: Em hãy so sánh bản chất pháp luật đối với các kiểu nhà nước khác nhau? Cho ví dụ.

HS trả lời:

GV nhận xét và kết luận: 

GV: Pháp luật bắt nguồn từ xã hội, do các thành viên của xã hội thực hiện vì sự phát triển của xã hội cho nên pháp luật mang bản chất xã hội.

- PL mang bản chất giai cấp sâu sắc vì pháp luật do Nhà nước ban hành phù hợp với ý chí của giai cấp cầm quyền mà nhà nước là đại diện.

- Pháp luật xã hội chủ nghĩa mang bản chất của giai cấp công nhân, mà đại diện là nhà nước của nhân dân lao động.

b. Bản chất xã hội của pháp luật
 

­ Pháp luật bắt nguồn từ thực tiễn đời sống xã hội, do tực tiễn cuộc sống đòi hỏi.

­ Pháp luật không chỉ phản ánh ý chí của giai cấp thống trị, mà còn phản ánh nhu cầu, lợi ích của các giai cấp khác trong xã hội.

- Các quy phạm pháp luật được thể hiện trong thực tiễn đời sống xã hội, vì sự phát triển của xã hội.

GV đặt câu hỏi:

1. Thực tiễn đời sống xã hội bao gồm các lĩnh vực nào? Cho ví dụ

2. Thực tiễn đời sống xã hội phản ánh yêu cầu của con người? Cho ví dụ

3. Các quy phạm pháp luật được thực hiện như thế nào trong đời sống xã hội?

HS trả lời:

GV: Do đâu mà nhà nước phải đề ra pháp luật? Xem ví dụ SGK trang 8 để chứng minh câu hỏi.

HS trả lời:

GV: Vậy bản chất xã hội của của pháp luật được thể hiện như thế nào? Lấy ví dụ chứng minh?

HS trả lời:

GVKL và chuyển ý:

Hoạt động 2: Tìm hiểu mối quan hệ giữa pháp luật và đạo đức

Cho HS tìm hiểu nội dung về mối quan hệ giữa pháp luật với đạo đức.

GV nhắc lại kiến thức năm lớp 10. Sự khác nhau giữa đạo đức và pháp luật là gì?

- Đạo đức là quy tắc xử sự của con người phù hợp với lợi ích chung của xã hội, của tập thể và của một cộng đồng.

- Tuy nhiên, ngoài quan niệm đạo đức của giai cấp cầm quyền, trong XH còn có quan niệm về đạo đức của các giai cấp, tầng lớp khác

GV: có ý kiến cho rằng “pháp luật là đạo đức tối thiểu, đạo đức là pháp luật tối đa”. Em có đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao? Cho ví dụ.

HS trả lời:

GVKL: Pháp luật và đạo đức đều tập trung vào việc điều chỉnh để hướng tới các giá trị xã hội giống nhau. Tuy nhiêm phạm vi điều chỉnh của pháp luật hệp hơn vì thế có thể coi nó là “đạo đức tối thiểu”...

GV: Theo em, giữa pháp luật và đạo đức có mối quan hệ với nhau như thế nào?

HS trả lời: 

3. Mối quan hệ giữa pháp luật với đạo đức:

- Trong quá trình xây dựng pháp luật luôn cố gắng đưa những quy phạm đạo đức có tính phổ biến, phù hợp với sự phát triển và tiến bộ xã hội vào trong các quy phạm pháp luật.

- Pháp luật là một phương tiện đặc thù để thể hiện và bảo vệ các giá trị đạo đức

- Những giá trị cơ bản nhất của pháp luật-công bằng, bình đẳng, tự do, lẽ phải cũng là những giá trị đạo đức cao cả mà con người luôn hướng tới.

GV kết luận :

+ Được sinh ra trên cơ sở các quan hệ kinh tế

+ Pháp luật thể hiện ý chí của giai cấp thống trị, cầm quyền.              

+ Trong hàng loạt các quy phạm pháp luật luôn thể hiện các quan điểm đạo đức.

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức cơ bản

Hoạt động 1: Pháp luật là phương tiện để nhà nước quản lí xã hội

GV: Trong đời sống xã hội vai trò của pháp luật được xem xét từ hai góc độ.

Nhà nước quản lí xã hội, bằng các phương tiện của mình, tác động lên các quan hệ xã hội nhằm tổ chức, chỉ đạo các hoạt động phù hợp với lợi ích của cá nhân và nhà nước.

GV: Tiến hành thảo luận nhóm

4. Vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội

a. Pháp luật là phương tiện để nhà nước quản lí xã hội

- Chia lớp thành 4 nhóm

- Quy định thời gian, địa điểm và giao câu hỏi

Nhóm 1: Để quản lí xã hội, nhà nước đã sử dụng các phương tiện khác nhau nào? Lấy ví dụ.

Nhóm 2: Vì sao nói nhà nước quản lí xã hội bằng pháp luật là phương tiện hữu hiệu nhất? Cho ví dụ.

Nhóm 3: Tại sao nói nhà nước quản lí xã hội bằng pháp luật là phương pháp quản lí dân chủ và hiệu quả nhất? Cho ví dụ.

Nhóm 4: Nhà nước ta đã quản lí xã hội bằng pháp luật như thế nào?Cho ví dụ.

HS: Các nhóm thảo luận

HS: Cử đại diện trình bày

GV nhận xét và kết luận:

HS: Chép bài

GV: Cho HS đóng vai và xử lí tình huống

HS: Một HS đóng vai tổ trưởng dân phố, một HS đóng vai người vi phạm

GV: nhận xét và kết luận

GVKL: Thông qua các quy định trong các luật và văn bản dưới luật, pháp luật xác lập quyền của công dân trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. Căn cứ vào các quy định này, công dân thực hiện quyền của mình.

GV chuyển ý:

Hoạt động 2: Pháp luật là phương tiện để công dân thực hiện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình

GV: Ở nước ta các quyền của con người về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội được tôn trọng, được thể hiện ở các quyền của công dân, được quy định Hiến pháp và pháp luật

GV: Em hãy kể ra một số quyền của công dân mà em biết? Cho ví dụ.

HS trả lời:

GVKL: quyền bầu cử, ứng cử; quyền tự do kinh doanh; quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm,...

GV: Yêu cầu HS nghiên cứu Điều 115 Bộ luật lao động (sửa đổi, bổ sung năm 2006) và thảo luận tình huống do GV đưa ra.

- Không có pháp luật, xã hội sẽ không có trật tự, ổn định, không thể tồn tại và phát triển

- Nhờ có pháp luật nhà nước phát huy quyền lực của mình, kiểm tra, giám sát các hoạt động trong phạm vi cả nước.

- Nhà nước ban hành pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật trên phạm vi toàn xã hội

b. Pháp luật là phương tiện để công dân thực hiện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình

HS: Nghiên cứu điều luật

HS: Xử lí tình huống

Tình huống: Chị B có thai đã dến tháng thứ 8 mà công ty H vẫn buộc chị phải làm thêm mỗi ngày 2 giờ...Chị B đã làm đơn khiếu nại

Câu hỏi:

1. Căn cứ vào Điều 115 Bộ luật lao động thì công ty H làm như vậy có vi phạm pháp luật không?

2. Chị B làm đơn khiếu nại có đúng

không?

HS: Suy nghĩ và trả lời

GV nhận xét và kết luận

GV đặt câu hỏi:

1. Theo em, đối với công dân pháp luật có vai trò như thế nào?

2. Pháp luật thực hiện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân bằng cách nào? Cho ví dụ.

HS trả lời:

GV nhận xét và kết luận:

GV: Em và gia đình đã thực hiện theo đúng pháp luật như thế nào?

HS trả lời:

GVKL: Pháp luật có vai trò rất quan trọng trong đời sống xã hội, là phương tiện để nhà nước quản lí xã hội và cũng là phương tiện để công dân thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình.

- Quyền và nghĩa vụ của công dân được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật

- Căn cứ vào các quy định của pháp luật, công dân bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức cơ bản

Hoạt động 1: Tìm hiểu thực hiện pháp luật

GV: Pháp luật được ban hành để hướng dẫn hành vi, điều chỉnh cách xử sự của mỗi cá nhân, tổ chức theo quy tắc, cách thức phù hợp với yêu cầu của nhà nước. Pháp luật chỉ thực sự đi vào đời sống nếu mỗi cá nhân, tổ chức khi tham gia vào các

quan hệ xã hội cụ thể... phù hợp với các quy định của pháp luật.

GV: Gọi 1 học sinh đọc ví dụ ở SGK trang 16

HS: Đọc

1. Khái niệm, các hình thức thực hiện pháp luật.

a. Khái niệm thực hiện pháp luật