Giáo án lớp 4

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

I/.Ổn định :

II/ Kiểm tra

- Đồ dùng sách vở

III / Bài mới 

1/ Giới thiệu bài

- GV ghi tựa bài

2 / Bài giảng

a / Bản đồ:

 Hoạt động 1 : Làm viêc cả lớp

 Bước 1 :

- GV treo các loại bản đồ lên bảng.

- Yêu cầu HS đọc tên các bản đồ trên bảng

- Nêu phạm vi lảnh thổ được thể hiện trên mỗi  bản đồ ?

Bước 2:

- GV sửa chữavà giúp HS hoàn thiện câu trả lời .

Kết luận : Bản đồ là hình vẽ thu nhỏ một khu vực hay toàn bộ bề mặt trái đất theo một tỉ lệ nhất

định .

Hoạt động 2 :Làm việc cá nhân

Bước 1 : Quan sát hình 1 ,2 chỉ vị trí hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn trên từng tranh

- Đọc SGK và trả lời câu hỏi sau

+  Ngày nay muốn vẽ được bản đồ người ta thường làm như thế nào?

- Hát vui

- HS nhắc lại

- HS quan sát .

- 1 – 2 em đọc nội dung bản đồ

-  Bản đồ thế giới : thể hiện toàn bộ bề mặt

trái đất .

- Bản đồ châu lục :thể hiện một bộ phận của trái đất và các châu lục .

- Bản đồ VN :thể hiện nước VN

- Một vài HS nhắc lại.

- 1- 2 em chỉ.

- Người ta thường dùng ảnh chụp nghiên cứu lại vị trí đối tượng cần thể hiện tính toán và các khoảng cách trên thực tế sau đó thu nhỏ.

+ Tại sao vẽ về VN mà bản đồ hình 3 trong SGK lại nhỏ hơn bản đồ Đia lí tự nhiên trên tường ?

Bước 2 :

-  GV sửa chữa và giúp HS hoàn thiện câu trả lời

b  / Một số yếu tố của bản đồ

Hoạt động 3: Làm việc theo nhóm

Bước 1 : GV yêu cầu HS đọc SGK, quan sát bản đồ thảo luận gợi ý sau:

- Tên bản đồ cho ta biết điều gì ?

- Trên bản đồ người ta quy định như thế nào ?

- Tỉ lệ bản đồ cho em biết điều gì? 

- Kí hiệu bản đồ được dùng để làm gì?

Bước 2 :

-  GV nhận xét kết luận.

 IV/ CỦNG CỐ - DẶN DÒ :

- Bản đồ là gì ? Kể một số yếu tố của bản đồ ?

- Dặn HS về nhà học thuộc bài học SGK và xem bài sau

-  Vì hai bảng đồ này vẽ theo tỉ lệ thu nhỏ khác nhau. ( HS khá , giỏi )

- HS thảo luận trả lời câu hỏi

- Cho biết khu vực thông tin thể hiện

- Phía trên Bắc, dưới Nam, phải đông, trái Tây

-   ( HS khá , giỏi ) .

-   Bản đồ nhỏ hơn kích thước thực bao nhiêu.

-  Thể hiện các đối tượng lịch sử hoặc địa lí trên bản đồ

- Đại diện nhóm trình bày kết quả .

- Các nhóm khác bổ sung

- Một vài HS nhắc lại

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

I/.Ổn định :

II/ Kiểm tra bài cũ

- Trên bản đồ người ta quy định như thế nào ?

-  GV nhận xét ghi điểm

III / Bài mới 

1/ Giới thiệu bài

- GV ghi tựa bài

2 / Bài giảng

a / HLS - dãy núi cao và đồ sộ nhất VN

 Hoạt động 1 : làm viêc cá nhân

- GV chỉ vị trí dãy núi HLS trên bản đồ treo tường ( bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam )

Bước 1 :

-  HS dựa vào hình 1 và mục 1 SGK trả lời câu hỏi sau :

-  Kể tên những dãy núi ở phía Bắc nước ta , dãy núi nào dài nhất ?

-  Dãy HLS nằm phía nào cảu sông Hồng và sông Đà ?

-  Dãy HLS dài bao nhiêu km ? rộng bao nhiêu km?

-  Đỉnh núi , sườn núi và thung lũng ở dãy HLS như thế nào ?

- Hát vui

- 2 – 3 HS trả lời

- HS nhắc lại 

-  HS tìm vị trí của dãy núi HLS ở hình 1 SGK

- ( HS khá , giỏi ) - Những dãy núi chính ở Bắc Bộ : Sông Gâm ; Ngân Sơn ; Bắc Sơn ; Đông Triều

- Nằm giữa Hồng và sông Đà

-  Chạy dài 180 km , rộng gần 30 km ;

-  Có nhiều đỉnh nhọn sườn núi rất dốc ,thung lũng thường hẹp và sâu .

Bước 2 :

-  GV sửa chữa và giúp HS hoàn chỉnh phần trình bày .

Hoạt động 2 :Thảo luận nhóm

Bước 1:

-  Làm việc trong nhóm theo các câu hỏi sau

+  Chỉ đỉnh Phan - xi – păng trên hình 1 và cho biết độ cao của nó ?

+  Tại sao đỉnh Phan – xi - păng được gọi là “nóc nhà” của  Tổ quốc  ?

+  Quan sát hình 2 tả về đỉnh núi Phan - xi - păng ?

Bước 2 :

-  GV sửa chữa và giúp HS hoàn thiện câu trả lời

b / Khí  hậu lạnh quanh năm

Hoạt động 3 : Làm việc cả lớp

Bước 1 : Đọc thầm mục 2  SGK

- Cho biết khí hậu ở những nơi cao của HLS như thế nào ?

-  Chỉ vị trí của Sa Pa trên hình 1

-  Dựa vào bảng số liệu cho sẳn để nhận xét về

nhiệt độ của Sa Pa vào tháng 1 và tháng 7 ?

-  Vì sao Sa Pa trở thành nơi du lịch nghỉ mát nổi tiếng ở vùng núi phía Bắc ?

Bước 2 :

- Giúp HS hoàn thiện câu trả lời

- GV chốt nội dung bài như SGK

IV/ CỦNG CỐ - DẶN DÒ :

- Nêu một số đặc điểm về địa hình khí hậu ở HLS ?

- Dặn HS về nhà học thuộc bài học SGK và xem bài sau.

- HS trình bày kết trước lớp

- HS thảo luận nhóm

- Cao 3143 m 

-  Vì nó là đỉnh núi cao nhất nước ta .

- ( HS khá , giỏi ) -  Đỉnh nhọn quanh năm có mây mù che phủ .

-  Đại diện nhóm trình bày kết quả làm việc trước lớp

-  Các nhòm khác sửa chữa bổ sung .

- HS đọc

-  Khí hậu ở những nơi cao lạnh quanh năm .

- 2  - 3 HS lên chỉ

- ( HS khá , giỏi ) – Tháng 1 nhiệt độ xuống thấp có khí hậu lạnh , tháng 7 khí hậu mát mẽ .

-  Có khí hậu mát mẽ , phong cảnh đẹp thu hút khánh du lịch .

- HS nêu

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

I/.Ổn định :

II/ Kiểm tra bài cũ

- Bài “ Dãy Hoàng Liên Sơn ” và trả lời câu hỏi SGK.

- Nhận xét ghi điểm cho từng hS. 

III / Bài mới 

1/ Giới thiệu bài

- GV ghi tựa bài

2 / Bài giảng

1 / HLS – nơi cư trú của một số dân tộc ít người

Hoạt động 1 : Làm viêc cá nhân

 Bước 1 : Dựa vào hiểu biết và mục 1 SGK trả lời :

- Dân cư ở HLS đông đúc hay thưa thớt so với đồng bằng ?

- Kể tên các dân tộc ít người ở HLS ?

- Xếp thứ tự các dân tộc theo địa bàn cư trú thấp đến cao ?

- Người dân ở những nơi núi cao thường đi lại bằng phương tiện gì ?

Bước 2:

- GV sửa chữavà giúp HS hoàn thiện câu trả lời

kết luận

2 / Bản làng với nhà sàn

Hoạt động 2 :Thảo luận nhóm

 Bước 1

- Hát

-HS trả lời

-2 HS nhắc lại

- Dân cư ở đây thưa thớt hơn ở vùng đồng bằng .

- Thái , Mông ,Dao

- Thái – Dao –Mông.

-  Người dân thường đi bộ , đi ngựa

- HS trả lời từng câu hỏi trước lớp

HS dựa vào mục 2 SGk và tranh ảnh trả lời :

- Bản làng thường nằm ở đâu ?

- Bản có nhiều nhà hay ít nhà ?

- Vì sao một số dân tộc ở HLS sống ở nhà sàn ?

- Hiện nay nhà sàn ở đây có gì thay đổi so với trước ?

Bước 2 :

GV sửa chữa và giúp HS hoàn thiện câu trả lời

3 / Chợ phiên , lễ hội ,trang phục

Hoạt động 3: làm việc cả lớp

Bước 1

- Nêu những hoạt động trong chợ phiên ?

- Kể tên một số hàng hoá bán ở chợ ?

- Tại sao chợ bán nhiều hàng hoá này ?

- Kể tên một số lễ hội của các dân tộc ở HLS ?

- Lễ hội ở đây được tổ chức vào mùa nào ?trong lễ hội có những hoạt động gì ?

- Nhận xét trang phục truyền thống của các dân tộc hình 4,5 và 6

Bước 2 :

-GV nhận xét kết luận chốt lại nội dung bài học . 

IV. CỦNG CỐ - DẶN DÒ :

-  Trình bày những đặc điểm tiêu biểu về dân cư sinh hoạt , trang phục , lể hội của một số dân

tộc ở HLS.

- Dặn HS về nhà học thuộc bài học SGK và xem bài sau .

- Ở sườn núi hoặc thung lũng .

- Có ít nhà

- ( HS khá giỏi ) -  Để tránh ẩm thấp và thú dữ.

- ( HS khá , giỏi ) -  Hiện nay nhiều nơi có nhà sàn lợp ngói .

- Đại diện các nhóm trình bày kết quả

- Lớp  nhận xét bổ sung

- HS dựa vào mục 3 tranh ,ảnh về chợ phiên

trả lời :

-  ( HS khá , giỏi ) -  Mua bán , trao đổi hàng hoá

- Hàng thổ cẩm , măng , mộc nhĩ …

-  ( HS khá ,giỏi ) -  Vì đó là những hàng hoá người dân tự làm và tự kiếm được

-  Hội chơi núi mùa xuân , hội xuống đồng …

- Được tổ chức vào mùa xuân ,thi hát , múa sạp , múa còn …

- ( HS khá , giỏi )  Mỗi dân tộc có cách ăn mặc riêng , thiêu và trang trí công phu màu sắc rực rỡ .

- HS trình bày

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

I/.Ổn định :

II/ Kiểm tra bài cũ

- Nêu các đặc điểm về dân cư , sinh hoạt của các dân tộc ở HLS ?

- GV nhận xét ghi điểm

III/ Bài mới 

1 Giới thiệu bài

- GV ghi tựa bài

2 / Bài giảng

Hoạt động 1 :làm viêc cả lớp

- Hãy cho biết người dân ở HLS thường trồng cây gì ? ở đâu ?

+ Quan sát hình 1 trả lời :

- Ruộng bậc thang thường được làm ở đâu? 

- Tại sao phải làm ruộng bậc thang ?

- Người dân ở HLS trồng cây gì trên ruộng bậc thang ?

Hoạt động 2 :Thảo luận nhómNghề thủ công truyền thống

Bước 1:

+ Kể tên một số sản phẩm  thủ công nổi tiếng của một số dân tộc ở HLS?

+  Em có nhận xét gì về màu sắc hàng thổ cẩm ?

- Hát

- 2 –3 HS trả lời

- HS nhắc lại 

- HS dựa và kênh chữ ở mục 1 trả lời :

- Trồng lúa ,ngô , chè …. ở nương rẫy ruộng bậc thang .

- Ở  các sườn núi .

- ( HS khá , giỏi )   -  Giúp cho việc giữ nước chóng xói mòn .

- Trồng lúa , ngô , chè ….. và cây ăn quả

- Nhóm thảo luận trả lời :

- Dệt , may , thêu , đan lát , rèn đúc ….

- Có hoa văn độc đáo màu sắc sặc sỡ bền đẹp

+  Hàng thổ cẩm dùng để làm gì ?

Bước 2 :

GV sửa chữa và giúp HS hoàn thiện câu trả lời

Hoạt động 3 : Làm việc cá nhân

Khai thác khoáng sản

Bước 1 : Quan sát hình 3 và mục 3 SGK

- Kể tên một số khoáng sản ở HLS ?

- Ở HLS hiện nay khoáng sản nào được khai thác nhiều nhất ?

- Mô tả quy trình sản xuất phân lân ?

- Tại sao phải bảo vệ , giữ gìn và khai thác khoáng sản hợp lí ?

- Ngoài khai thác khoáng sản người dân còn khai thác gì ?

Bước 2 :

- Giúp HS hoàn thiện câu trả lời

- GV chốt nội dung bài như SGK

IV. CỦNG CỐ - DẶN DÒ :

- Người dân ở HLS làm những nghề gì ? nghề nào là chính ?

- Dặn HS về nhà học thuộc bài học SGK và xem bài sau.

- Khăn , mũ ,túi , thãm

- Đại diện các nhóm trả lời câu hòi

- Các nhóm khác bổ sung

- Apatít , đồng , chì , kẽm …

- Là apatít, đây là nguyên liệu để sản xuất phân lân .

-  ( HS khá , giỏi )  2 –3 em nêu .

- ( HS khá , giỏi  )  - Vì khoáng sản dùng làm nguyên liệu cho nhiều ngành công nghiệp .

- Khai thác gỗ , mây, tre , nứa ….mấm ,mộc nhĩ .

- Một số HS trả lời các câu hỏi trên .

- Vài HS đọc lại

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

I/.Ổn định :

II/ Kiểm tra bài cũ

- Người dân ở HLS làm  những nghề gì ? nghề nào là chính ?

- GV nhận xét ghi điểm

III/ Bài mới 

1 Giới thiệu bài

- GV ghi tựa bài

2 / Bài giảng

Hoạt động 1 :làm viêc cá nhân

Vùng đồi với đỉnh tròn, sườn thoải

- Vùng trung du là vùng núi , vùng đồi hay vùng đồng bằng ?

- Các đồi ở đây như thế nào ? được sắp xếp như thế nào ?

- Mô tả sơ lược vùng trung du ?

- Nêu những nét riêng biệt của vùng trung du Bắc Bộ ?

- GV sửa chữa và giúp HS hoàn thiện câu trả lời

- Kể tên các tỉnh có vùng trung du Bắc Bộ ?

Hoạt động 2 : Thảo luận nhóm

Chè và cây ăn quả ở trung du

Bước 1 : Dựa vào kênh hình và kênh chữ SGK thảo luận câu hỏi sau :

- Trung du Bắc Bộ thích hợp cho việc trồng những loại cây gì ?

- Hát vui

- 2 –3 HS trả lời

- HS nhắc lại 

- HS quan sát tranh ảnh và SGK trả lời câu

hỏi

- Đây là vùng đồi .

- Có đỉnh tròn, sườn thoải xếp cạnh nhau như cái bát úp .

-Vùng đồi đỉnh tròn sườn thoải xếp cạnh nhau như cái bát úp .

- ( HS khá , giỏi )  -  Mang những dấu hiệu của đồng bằng vừa miền núi .

- Thái Nguyên , Phú thọ , Vĩnh Phúc , Bắc Giang

- Cây ăn quả và cây công nghiệp

- Hình 1 ,2 cho biết những cây nào được trồng ở

Thái Nguyên và Bắc Giang ?

- Em biết gì về chè ở Thái Nguyên ?

- Chè ở đây được trồng để làm gì ? 

- Trong những cây ăn quả gần đây ,ở Trung du Bắc Bộ xuất hiện trang trại chuyên trồng loại cây gì ?

 Bước 2 :

- GV sửa chữa giúp HS hoàn thiện .

- Quan sát hình 3 nêu quy trình chế biến chè ?

Hoạt động 3 : Làm việc cả lớp

- Vì sao ở vùng Trung du Bắc Bộ có những nơi đất đồi trọc ?

- Để khắc phục tình trạng trên người dân nơi đây trồng những loại cây gì ?

- GV liên hệ tực tế giáo dục HS ý thức bảo

vệ rừng .

IV. CỦNG CỐ - DẶN DÒ :

-  Hãy mô tảvùng trung du Bắc Bộ

- Dặn HS về nhà học thuộc bài học SGK và xem bài sau.

- Cây chè và cây vải

- Chè ở đây nỗi tiếng thơm ngon.

- Trồng để phục vụ cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu .

- Chuyên trồng các loại vải

- Đại diện các nhóm trả lời câu hỏi

  - HS trả lời ( HS khá ,giỏi )

- Vì rừng bị khai khác cạn kiệt , do đốt phá rừng , làm nương rẩy dể trồng trọt .

- ( HS khá , giỏi ) 

-  Người dân tích cực trồng rừng .

- Vài HS mô tả lại

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

I/.Ổn định :

II/ Kiểm tra bài cũ

- Trung du Bắc Bộ thích hợp cho việc trồng những loại cây gì ?

- Hãy mô tả vùng trung du Bắc Bộ ?

- GV nhận xét ghi điểm

III/ Bài mới 

1 Giới thiệu bài

- GV ghi tựa bài

2 / Bài giảng

a / Tây Nguyên – xứ sở  của các cao nguyên xếp tầng

Hoạt động 1 :làm viêc cả lớp

- GV chỉ vị trí của khu vực Tây Nguyên trên bản đồ địa lí VN : giới thiệu TN là vùng đất cao , rộng lớn gồm các cao nguyên cao thấp xếp tầng lên nhau .

- HS chỉ vị trí các cao nguyên trên lược đồ hình 1 SGK .

- Dựa vào bảng số liệu xếp các cao nguyên theo thứ tự từ thấp đến cao ?

Hoạt động 2 :

- GV giới thiệu nội dung về 4 cao nguyên :

+  Cao nguyên Đắk Lắc : thấp bề mặt bằng phẳng nhiều sông suối đồng cỏ đất phì nhiêu .

+  Cao nguyên Kon Tum : rộng bằng phẳng có chỗ giống đồng bằng thực vật chủ yếu là cỏ .

+  Cao nguyên Di Linh : gồm những đồi lượn sóng phủ lớp đất đỏ ba dan .

+  Cao nguyên Lâm Viên : Địa hình phức tạp có nhiều núi cao , thung lũng sâu ,sông suối có khí hậu mát lạnh .

- Hát vui

- 2 – 3 HS trả lời

- HS nhắc lại 

- HS quan sát lược đồ

- 2 –3 em chỉ vào lược đồ, đọc tên các cao nguyên theo thứ tự từ bắc xuống nam

- Đắk Lắc , Kon Tum , Di Linh , Lâm Viên .

- Cả lớp lắng nghe