GIÁO ÁN MẪU 2018 RẤT HAY

Hoạt động của thầy và trò

             Nội dung cần đạt

Hoạt động 1 : Đọc , tìm hiểu chung

* PP : gợi mở – vấn đáp, trực quan, dùng lời có nghệ thuật

I. Đọc - tìm hiểu chung

* Kĩ thuật : Đặt câu hỏi, động não

GV : Giới thiệu vài nét về tác giả.

? Văn bản được trích trong tác phẩm nào ?

? Theo em vb này cần được đọc với giọng đọc ntn ?

- GV hướng dẫn đọc và đọc mẫu

- Gọi 2 HS đọc

- Yêu cầu HS khác theo dõi và nhận xét

- GV yêu cầu HS giải thích nghĩa của từ : phong cách , truân chuyên, uyên thâm.

? Bài viết trên thuộc kiểu loại văn bản nào ?

? Chủ đề chính của vb?

? Để giúp người đọc hiểu rõ nội dung đó tác giả sử dụng phương thức biểu đạt chính nào.?

? Văn bản được chia làm mấy phần. Nêu rõ giới hạn và nội dung từng phần?

Hoạt động 2 : Phân tích

* Ph­ương pháp : Gợi mở vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, so sánh đối chiếu, phân tích bình giảng, dùng lời có nghệ thuật, hoạt động nhóm...

* Kĩ thuật: Thảo luận nhóm, động não, kĩ thuật đặt câu hỏi.

-Yêu cầu HS chú ý phần 1

? Em biết danh hiệu cao quý nào của Hồ Chí Minh về văn hoá ?

? Quá trình tiếp thu văn hóa của Hồ Chí Minh gắn với một cuộc đời như thế nào ?

? Trong cuộc đời ấy, vốn tri thức văn hoá của Bác được thể hiện ra sao ?

? Tìm những câu văn nêu bật quá trình tiếp thu văn hóa của Hồ Chí Minh  ?

1. Tác giả : Lê Anh Trà

2. Tác phẩm

a, Hoàn cảnh ra đời và xuất xứ

- Vb được trích trong HCM và văn hóa Việt Nam ( 1990)

b, Đọc, tìm hiểu chú thích

- Giọng đọc: Nhẹ nhàng, tình cảm, thể hiện rõ niềm tự hào về Bác...

- Chú thích (sgk)

c. Kiểu loại văn bản nhật dụng

- Chủ đề: Hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.

d, PTBĐ : Nghị luận + tự sự, biểu cảm.

e. Bố cục

+ Phần 1 ( Đoạn 1 ): Quá trình tiếp thu văn hóa nhân loại của Hồ Chí Minh.

+ Phần 2 ( Đoạn 2,3,4 ): Lối sống của chủ tịch Hồ Chí Minh.

II. Phân tích

1.Vẻ đẹp trong phong cách văn hoá của Bác.

*Hồ Chí Minh: Danh nhân văn hoá thế giới (UNEECO-1990)

* Con đường hình thành phong cách vh của Bác

- Quá trình ấy gắn với cuộc đời đi tìm đường cứu nước đầy '' truân chuyên ''

-Người tiếp xúc với văn hoá của nhiều nước, nhiều vùng (phương Đông, phương Tây)

- '' Trên những ... châu Mĩ ''

- '' Người đã từng sống... Anh ''

? Tác giả đã sử dụng bpnt nào qua các chi tiết trên ?

? Qua đó em hiểu gì về Hồ Chí Minh ?

- GV: giảng và cung cấp tư liệu về cuộc đời HCM trong quá trình người tìm đường cứu nước.

- Gv yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi và trả lời câu hỏi

? Cách tiếp thu văn hóa của Hồ Chí Minh có gì đặc biệt? Và đây là cách tiếp thu ntn?

- GV gọi HS trình bày, NX

- GV; giảng

? Cách lập luận của tg ở đoạn văn trên?

- GV sử dụng kĩ thuật động não

? Qua đv trên, em hiểu gì về vẻ đẹp trong phong cách văn hoá của HCM?

? Điều này có ý nghĩa như thế nào với quá trình hội nhập của chúng ta?

- GV khái quát

- '' Người nói ... nghề ''

-'' Có thể nói ... Hồ Chí Minh ''

- '' Đến đâu ... uyên thâm ''

+ NT: kể xen lẫn bình luận, so sánh

-> Bác là người đi nhiều, biết nhiều, có nhu cầu cao về văn hoá, am hiểu văn hóa thế giới uyên thâm . Người có vốn văn hóa sâu rộng.

* Cách tiếp thu văn hóa của Bác:

- Tiếp thu mọi cái đẹp, cái hay đồng thời phê phán những tiêu cực

->Tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hoá nước ngoài.

- Những ảnh hưởng quốc tế...nhào nặn với gốc vh dân tộc không gì lay chuyển được

->Bác tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại trên cơ sở giữ vững giá trị vh dân tộc.

+Lập luận chặt chẽ; kết hợp giữa bình luận, kể.

=> Một nhân cách rất Việt Nam, rất Phương Đông nhưng đồng thời rất mới, rất hiện đại.

- Chúng ta có định hướng đúng đắn, biết giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tiếp thu có chọn lọc văn hóa nhân loại.

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động 2 : Phân tích (tiếp)

* Ph­ương pháp : Gợi mở vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, so sánh đối chiếu, phân tích bình giảng, dùng lời có nghệ thuật, hoạt động nhóm...

* Kĩ thuật: Thảo luận nhóm, kĩ thuật đặt câu hỏi.

- GV yêu cầu HS chú ý phần 2

I. Đọc -Tìm hiểu chung

II. Phân tích ( Tiếp )

2. Vẻ đẹp trong phong cách sinh hoạt của chủ tịch Hồ Chí Minh

? Tác giả đã giới thiệu về nơi ở và nơi làm việc của Bác qua các chi tiết nào ?

? Em hiểu gì về nơi ở và nơi làm việc của Bác ?

- GV giảng+ cung cấp thơ

?Trang phục của Bác đ­ược giới thiệu ra sao ?

? Đây là những trang phục ntn ?

? Em hãy tìm những chi tiết nói về bữa ăn của Bác,và nx về những món ăn đó ?

GV giảng

? Những chi tiết nào nói về t­ư trang của Bác ?

? Ph­ương thức lập luận nào đ­ược tg sử dụng ở những chi tiết trên ?

? Với cách lập luận chặt chẽ em hiểu gì về lối sống của Bác ?

?Em hãy hình dung về cuộc sống của các vị nguyên thủ quốc gia ở các nước trên thế giới ?

(Giáo viên lấy VD: Tổng thống Mỹ Bin Clintơn sang trọng bảo vệ  uy nghiêm.)

- Gv giảng, liên hệ với văn bản “Đức tính giản dị của Bác Hồ”

? Về phía tác giả, tác giả đã có những nhận xét, đánh giá nào về lối sống của Bác?

? Em hiểu nh­ thế nào về nội dung lời nhận xét, bình luận ấy ?

? Em đã được học, đọc bài thơ bài văn nào nói về cuộc sống giản dị của Bác ?

 Tức cảnh Pác Bó.

- Đức tính giản dị (Phạm Văn Đồng).

-Thăm cõi Bác xưa (Tố Hữu).

- GV:giảng, chốt

- GV yêu cầu HS chú ý Đ3, Đ4

? Lối sống của Bác còn đ­ược thể hiện qua những chi tiết nào?

- GV cho HS thảo luận theo 4 nhóm :

(1)  Khi viết về lối sống của Bác, tác giả đã dùng bpnt nào?

- Nơi ở, làm việc: chiếc nhà sàn gỗ cạnh chiếc ao ,chỉ vẻn vẹn vài phòng

->Nơi ở, làm việc đơn sơ.

-         Trang phục : quần áo bà ba nâu, áo trấn thủ, đôi dép lốp

->Trang phục giản dị, khi là ng­ười nông dân, khi là ng­ười chiến sĩ.

- Ăn uống : cá kho, rau luộc, d­ưa ghém, cà muối, cháo hoa...->dân dã, không cầu kỳ.

-T­ư trang: ít ỏi, một chiếc va ly con,vài bộ quần áo.

+Dẫn chứng tiêu biểu.Bình luận xen chứng minh.

-> Lối sống giản dị, thanh đạm, trong sáng.

'' Lần đầu tiên... có một vị chủ tịch n­ớc''

'' quả nh­ một câu chuyện thần thoại...cổ tích ''

-> Sự đặc biệt, hiếm có đ­ược một lối sống

 như­ của Bác.

- Tôi dám chắc ...như­ vậy

- Bất giác ...thuần đức

- Nếp sống ...không phải tự thần th

(2) Qua đó em hiểu ntn về lối sống của Bác ?

(3) Cách sống đó có ý nghĩa nh­ thế nào ?

- GV gọi đại diện HS trình bày, HS nhận xét -> GV chốt kiến thức

- GV: yêu cầu hs cảm nhận cái đẹp của lối sống giản dị qua hai câu thơ / sgk.

? Cảm nhận chung của em về Bác qua văn bản ?

? Tình cảm của tg đối với Bác đ­ược thể hiện ra sao ?

?  Qua văn bản này, em học tập đ­ược điều gì ở Bác ?

Học sinh trao đổi.

-  Mở rộng giao lưu,học hỏi những tinh hoa của nhân loại, có ý thức tự học...

  Tiếp thu có chọn lọc,...lối sống giản dị.

GV:khái quát, liên hệ, giáo dục đạo đức

- ăn mặc, vật chất, nói năng, ứng xử

Hoạt động 3: Tổng kết

*Kĩ thuật hỏi và trả lời

- HS đặt câu hỏi và yêu cầu các bạn trả lời về NT và ND văn bản.

ánh hóa

+ Hình thức so sánh: Bác với các vị tổng thống, lãnh tụ, vua hiền, bậc hiền triết

+Đối lập:vĩ nhân mà hết sức giản dị.

+ Đan xen thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm, cách dùng từ Hán Việt -> Gợi cho ng­ười đọc thấy sự gần gũi giữa Hồ Chí Minh với các bậc hiền triết của dân tộc.

=> Lối sống: giản dị và thanh cao – một biểu hiện trong phong cách văn hóa của HCM.

- Cách sống có văn hóa trở thành quan điểm thẩm mĩ

-> Lối sống đó là một cách di d­ưỡng tinh thần, có khả năng mang lại hạnh phúc cho tâm hồn và thể xác.

Bác có vẻ đẹp riêng trong phong cách văn hóa và  trong lối sống :

-Truyền thống - hiện đại

- Dân tộc - nhân loại

- Thanh cao - giản dị

*Tự hào, kính yêu, ng­ưỡng mộ

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật

- Đan xen kể, biểu cảm, bình luận

- lấy dẫn chứng tiêu biểu

- Trích thơ, sử dụng từ Hán Việt

- Nghệ thuật đối lập

2. Nội dung

- Vẻ trong phong cách của Bác :Truy

ền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại Thanh cao và giản dị

* Ghi nhớ ( SGK/ 8

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1: Phương châm về lượng

*Ph­ương pháp : Gợi mở – vấn đáp, hoạt động nhóm, PP luyện tập thực hành

* Kĩ thuật : Đặt câu hỏi, động não, thảo luận nhóm.

-GV cho HS đọc

? Từ ‘bơi’ trong câu hỏi của An có nghĩa là gì ?

? Câu trả lời của Ba có đáp ứng yêu cầu của An không ,vì sao ?

? Vậy Ba cần trả lời như thế nào để đáp ứng điều An muốn biết?

? Từ đó em rút ra bài học gì về giao tiếp ?

- Yêu cầu HS đọc truyện và trả lời câu hỏi:

- GVyêu cầu HS thảo luận theo 4 nhóm

? Vì sao truyện '' Lợn cưới, áo mới '' lại gây cười?

? Theo em hai anh có '' lợn cưới '' và '' áo mới '' cần phải hỏi và trả lời như thế nào để người nghe đủ biết được điều cần hỏi và điều cần trả lời?

I. Phương châm về lượng

1.  Tìm hiểu ví dụ

a. Ví dụ 1 ( SGK/8 )

-Bơi :di chuyển trong nước hoặc trên mặt nước bằng cử động của cơ thể.

- Câu trả lời không đáp ứng yêu cầu. Bởi điều An muốn biết là một địa điểm bơi cụ thể

( còn nước là một môi trường tất yếu của hoạt động bơi)     

- Có thể trả lời :Mình bơi ở hồ, ao, sông, bể bơi  nào đó ( tên, địa điểm cụ thể)    

-> Khi giao tiếp, câu nói phải có nội dung đúng với yêu cầu của giao tiếp, không nên nói ít hơn những gì mà giao tiếp đòi hỏi.

b. Ví dụ 2 ( SGK/9 )

- Truyện gây cười vì cả 2 nhân vật đều nói nhiều và thừa những gì cần nói

Anh có lợn hỏi thừa từ '' cưới '

Anh có áo mới trả lời: thừa từ '' mới ''

 - Anh có lợn cưới chỉ cần hỏi: '' Bác có thấy con lợn nào chạy qua đây không-''

Anh có áo mới chỉ cần trả lời: '' Nãy giờ tôi chẳng thấy có con lợn nào ch

? Như vậy, chúng ta cần phải tuân thủ yêu cầu gì khi giao tiếp ?

- Gv gọi HS trình bày , NX và chốt

? Cả 2 trường hợp trên là những trường

hợp vi phạm phương châm về lượng. Vậy trong giao tiếp, nói như thế nào để đảm bảo phương châm về lượng?

- GV cho HS đọc ghi nhớ -> GV khái quát

- GV sử dụng kĩ thuật động não và yêu cầu hs làm bài tập bổ trợ :cho biết vì sao truyện lại gây cười?

  *Phụ nữ và bác sĩ

Bác sĩ dặn bệnh nhân:

- Bà bị thiếu vitamin và chất xơ nghiêm trọng, cần ăn thật nhiều quả màu xanh và phải ăn cả vỏ không được gọt bỏ.

- Tôi xin ghi nhận lời khuyên của ông.

Đến hẹn khám lại, bác sĩ hỏi:

- Cách ăn hoa quả như vậy có ảnh hưởng gì không ?

- Thưa không! Đào, lê, táo, nho... đều ổn cả, chỉ có...quả dừa thì ăn hơi lâu.

→ Vi phạm phương châm về lượng

Hoạt động 2: Phương châm về chất

*Ph­ương pháp : Gợi mở – vấn đáp, hoạt động nhóm, PP luyện tập thực hành

* Kĩ thuật : Đặt câu hỏi, động não, thảo luận nhóm.

- GV yêu cầu HS đọc truyện cười

?Truyện cười này phê phán điều gì?

? Như vậy trong giao tiếp cần tránh điều gì ?

- GV đưa ra tình huống

? Nếu không biết chắc là bạn A lấy sách của bạn B ,thì em có thể trả lời cô bạn A lấy không? vì sao?

? Từ tình huống này em rút ra lưu ý gì khi giao tiếp ?

? Qua các vd trên, phải nói như thế nào là đảm bảo phương châm về chất?

ạy qua đây cả ''

-> Khi giao tiếp, không nên nói nhiều hơn những gì cần nói

2. Ghi nhớ 1 ( SGK/9 )           

II. Phương châm về chất

1. Xét ví dụ ( SGK/9 )

- Truyện cười này phê phán tính nói khoác ( quả bí to bằng cái nhà, cái nồi to bằng cái đình )

-> Trong giao tiếp, không nên nói những điều mà mình không tin là đúng sự thật

- Không ,vì không có bằng chứng.

-> Khi giao tiếp, đừng nói những điều mà mình không có bằng chứng xác thực

2. Ghi nhớ 2 ( SGK/10 )

- GV yêu cầu HS đọc ghi nhớ

GV cung cấp thêm VD để học si về cnh phân tích pc về chất.

Có một cậu bé rất lười. Một hôm cậu ta đến lớp muộn. Cô giáo hỏi:

- Vì sao hôm nay em đến lớp muộn như vậy ?

Cậu bé trả lời:

- Em đến lớp muộn vì trên đường em bị một tên cướp tấn công ạ ?

Cô giáo ngạc nhiên hỏi:

- Một tên cướp tấn công em à ? Nó đã cướp cái gì của em ?

- Thưa cô, nó đã cướp bài tập ở nhà của em ạ.

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt

*Ph­ương pháp : Gợi mở - vấn đáp, hoạt động nhóm, PP luyện tập thực hành

* Kĩ thuật : Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi, trình bày, NX

? Vận dụng phương châm về lượng để phân tích lỗi trong câu sau?

? Chọn từ ngữ thích hợp để điền vào chỗ trống?

? Đọc truyện cười và cho biết phương châm hội thoại nào đã không được tuân thủ?

? Vì sao người nói đôi khi phải diễn đạt như vậy ?

III. Luyện tập

Bài tập 1 ( SGK/10 )

a. Thừa cụm từ '' nuôi ở nhà '' vì từ ''gia súc ''đã hàm chữa nghĩa là thú nuôi trong nhà.

b. Thừa '' có 2 cánh '' vì tất cả các loài chim đều có 2 cánh.

Bài tập 2 ( SGK/10 )

a, ... nói có sách, mách có chứng

b, ... nói dối

c, ... nói mò

d, ... nói nhăng nói cuội

e, ... nói trạng

Bài tập 3 ( SGK/11 )

Câu nói của anh chàng '' Rồi có nuôi được không- '' đã vi phạm phương châm về lượng ( hỏi một điều rất thừa

Bài tập 4 ( SGK/11 )

a. Như tôi được biết, tôi tin rằng...

-> Để tuân thủ theo phương châm về chất, người nói thông báo cho người nghe thông tin nhưng chưa được kiểm chứng chính xác.

b. Như tôi đã trình bày...

? Giải thích các thành ngữ và cho biết nó liên quan đến phương châm hội thoại nào?

GV: yêu cầu HS làm việc theo 4 nhóm, trình bày -> NX

-> Để chuyển ý, dẫn ý và để đảm bảo phương châm về lượng dùng cách nói trên để báo cho người nghe biết đó là chủ ý của mình.

Bài tập 5 ( SGK/11 )

- Ăn đơm nói đặt: vu khống, đặt điều, bịa chuyện cho người khác

- Ăn ốc nói mò: nói không có căn cứ

-> Các thành ngữ vi phạm phương châm về chất