Tuần 1                                                                                Ngày soạn:      /      /

                                                                                            Ngày dạy:      /       / 

BÀI: 1 ( TIẾT 1 ) THƯỜNG THỨC MĨ THUẬT

Sơ lược về mĩ thuật thời Nguyễn

(1802 - 1945)

 

 

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

- HS hiểu biết được một số kiến thức sơ lược về mĩ thuật thời Nguyễn

- Phát triển khả năng phân tích, suy luận và tích hợp kiến thức của HS

- HS nhận thức đúng đắn về truyền thống nghệ thuật dân tộc ; trân trọng và yêu quý di tích lịch sử – văn hoá quê hương

II. CHUẨN BỊ:

1. Giáo viên

- Bộ ĐDDH MT lớp 9

- ảnh chụp các công trình kiến trúc cố đô Huế

- Tranh, ảnh giới thiệu về mĩ thuật thời Nguyễn

2. Học sinh

- SGK

- Sưu tầm các bài viết, tranh, ảnh liên quan đến mĩ thuật thời Nguyễn

III. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC:

HOẠT ĐỘNG 1:      SƠ LƯỢC VỀ BỐI CẢNH LỊCH SỬ THỜI NGUYỄN

- GV yêu cầu HS đọc SGK sau đó đặt câu hỏi: tóm tắt vài nét về bối cảnh lịch sử thời Nguyễn

- GV nhấn mạnh: nhà Nguyễn là triều đại cuối cùng trong lịch sử Việt Nam. Mĩ thuật thời Nguyễn phát triển đa dạng và phong phú, còn để lại cho kho tàng văn hoá dân tộc một số lượng công trình và tác phẩm đa dạng.

- HS tóm tắt, HS khác bổ sung ý kiến

- HS nghe, ghi chép vào vở

HOẠT ĐỘNG 2:         SƠ LƯỢC VỀ MĨ THUẬT THỜI NGUYỄN

- GV sử dụng ĐDDH kết hợp minh hoạ với thuyết trình, gợi mở cho HS thảo luận:

+ Cho biết mĩ thuật thời Nguyễn có những loại hình nghệ thuật nào?

+ Mĩ thuật thời Nguyễn phát triển như thế nào? có những thành tựu gì?

- Từ những câu trả lời của HS, GV giới thiệu:

* Kiến trúc kinh đô Huế:

- Là một quần thể to lớn gồm có hoàng thành và các cung điện, lầu các, lăng tẩm …

 

 

-> Kiến trúc, Điêu khắc, đồ hoạ, hội hoạ

2-> Đa dạng, phong phú, công trình có quy mô lớn

 

- HS lắng nghe, quan sát và ghi chép vào vở

 - 1 -


+ Cấu trúc kinh thành Huế: Được vua Gia Long xây dựng vào năm 1804. Trên nền thành Phú Xuân cũ. Vua Minh Mạng lên ngôi quy hoạch lại hoàng thành gồm 3 vòng thành gần vuông

- Vòng ngoài có 10 cửa và hào sâu bao quanh

- Vòng giữa có Ngọ môn nằm trên đường trục chính

- Phần trên kiến trúc cửa Ngọ Môn là lầu Ngũ Phụng gồm 100 cột lớn, nhỏ.

- Bên trong là nơi làm việc của triều đình, có các cung điện. điện Thái Hoà là cung điẹn to lớn bề thế nhất …

- Trong cùng là Tử Cấm Thành

+ Lăng tẩm thời Nguyễn :

- Có giá trị về nghệ thuật: kết hợp hài hoà giữa kiến trúc và thiên nhiên. Xây dựng theo sở thích của vua

- Khu lăng tẩm lớn: Gia Long, Minh Mạng, Tự Đức, Khải Định …

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi 3: Điêu khắc và hội hoạ thời Nguyễn có những đặc điểm gì? và phát triển ra sao?

- Yêu cầu HS khác bổ sung

* GV kết luận:

a. Điêu khắc: mang tính tượng trưng cao, ví dụ: Nghê, Cửu đỉnh, chạm khắc đá, tượng người, voi, ngựa, Rồng … bằng đá + xi măng

- Điêu khắc Phật giáo: khuynh hướng dân gian, làng xã

- Các pho tượng mang tính hiện thực cao: Hộ Pháp, Thánh Mẫu …

b. Đồ hoạ, hội hoạ:

     Dòng tranh khắc gỗ dân gian: Kim Hoàng – Xuất hiện vào thời Nguyễn

- Nét mảng màu đen được in bằng ván gỗ. Màu khác được tô vẽ dựa vào các mảng phân hình

- In trên giấy hồng điều, Tàu vang nhập của nước ngoài

- Đầu thế kỉ XX một bộ tranh khắc gỗ đồ sộ ra đời, đó là “bách khoa thư văn hoá, vật chất của Việt Nam

- Hội hoạ giai đoạn này đã có tiếp xúc với hội hoạ châu Âu

- Một hoạ sĩ duy nhất acủa Việt Nam giai đoạn này được đào tạo tại Pháp là: Lê Duy Miến - Ông đã để lại một vài tác phẩm sơn dầu với lối vẽ tỉ mỉ, tỉa tót kĩ càng theo xu hướng hiện thực

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- HS đứng lên trả lời câu hỏi

 

- HS khác đứng lên bổ sung

 

 

 

 

 

 

 

- HS nghe, quan sát và ghi chép

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 - 1 -


+ Sau đó do việc thành lập trường MT Đông Dương (1925) các hoạ sĩ Việt Nam tiếp thu kiến thức hội hoạ phương Tây, song đã chắt lọc tạo nên phong cách hội hoạ hiện đại mang đậm bản sắc dân tộc

- GV kết luận:

Một vài đặc điểm của mĩ thuật thời Nguyễn:

- Kiến trúc kinh đô Huế hài hoà với thiên nhiên, ưa sử dụng những mẫu hình trang trí quy phạm gắn liền với tư tưởng chính thống Nho giáo, cách thể hiện nghiêm nghiêm ngặt, chặt chẽ

- Điêu khắc, đồ hoạ, hội hoạ có bước phát triển đa dạng, đã kế thừa truyền thống nghệ thuật dan và bước đầu tiếp thu nghệ thuật châu Âu

 

 

 

 

HOẠT ĐỘNG 3:         ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP

- GV đặt câu hỏi củng cố kiến thức

- GV nhấn mạnh các đặc điểm của mĩ thuật thời Nguyễn

- GV nhận xét đánh giá về tiết học

- HS trả lời câu hỏi theo kiến thức tiếp thu được

 

 

 

 

Bài tập về nhà:

- Đọc bài trong SGK

- Sưu tầm tranh, ảnh, bài viết liên quan đến bài học

- Sưu tầm tranh tĩnh vật

- Chuẩn bị bài học sau

Rút kinh nghiệm tiết dạy

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

 

 

 

 

 

 

 

 

 - 1 -


 

 

 

 

 

 

Tuần 2                                                                                    Ngày soạn:      /      /

                                                                         Ngày dạy:      /       / 

 

BÀI: 2 ( TIẾT 2 ) VẼ THEO MẪU

Tĩnh vật  Lọ hoa và quả (vẽ hình)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

-  HS biết quan sát, nhận xét tương quan ở mẫu vẽ

- HS biết cách bố cục và dựng hình; vẽ được hình có tỉ lệ cân đối và giống mẫu

- HS yêu thích vẻ đẹp của tranh tĩnh vật

II. CHUẨN BỊ:

1. Giáo viên

- Mẫu vẽ: Lọ, hoa và quả - có tỉ lệ, hình dáng đơn giản và đẹp

- Tranh tĩnh vật của hoạ sĩ và một số ảnh chụp tĩnh vật

- Bài vẽ tiêu biểu của HS các lớp trước

- Hình gợi ý cách vẽ

2. Học sinh

- SGK

- Giấy vẽ, bút chì, tẩy

III. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC:

HOẠT ĐỘNG 1:      HƯỚNG DẪN HỌC SINH QUAN SÁT, NHẬN XÉT

- GV cho HS quan sát một số tranh tĩnh vật (của hoạ sĩ) và phân tích

- Tranh tĩnh vật: Là tranh vẽ các vật ở trạng thái tĩnh, được người vẽ chọn lọc và sắp xếp, tạo nên vẻ đẹp theo cảm nhận riêng

- Tranh thường vẽ hoa, quả và các đồ vật trong gia đình …

- Chất liệu: Chì, than, màu nước, màu bột, sáp, sơn dầu …

+ GV bày mẫu cho HS quan sát và đặt câu hỏi:

- Mẫu vẽ gồm những gì?

 

- HS quan sát và lắng nghe, ghi chép

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 - 1 -


- Các vật mẫu được sắp xếp như thế nào? vật nào gần, xa?

- Khung hình chung là khung hình gì??

- Tỉ lệ giữa các chiều ngang, dọc, tỉ lệ các phần so với nhau như thế nào?

- Sau khi HS trả lời các câu hỏi, GV nhấn mạnh: Trước khi vẽ cần uan sát kĩ mẫu từ tổng thể đến chi tiết

 

- HS quan sát mẫu vẽ và trả lời theo tường câu hỏi của GV

HOẠT ĐỘNG 2:         HƯỚNG DẪN HỌC SINH CÁCH VẼ

- GV yêu cầu HS không vẽ ngay mà dành thời gian để quan sát và nắm được đặc điểm của mẫu rồi mới vẽ

- Chú ý: Khi sửa và hoàn chỉnh hình có thể lược bỏ bớt chi tiết rườm rà để tạo bài vẽ có trọng tâm, đơn giản và đẹp

 

- Trình tự cách vẽ

+ Vẽ phác khung hình chung

+ Vẽ phác khung hình riêng của lọ, hoa, quả

+ Vẽ chi tiết

+ Sửa và hoàn chỉnh hình

HOẠT ĐỘNG 3:         HƯỚNG DẪN HỌC SINH LÀM BÀÌ

- GV gc HS vẽ vào giấy A4 và tìm bố cục, sắp xếp cho phù hợp với tờ giấy

- Trong khi HS vẽ bài, GV quan sát và hướng dẫn bổ sung

- Nhắc HS phác hình nhẹ tay

 

 

- HS thực hành vài vẽ theo sự hướng dẫn của GV

 

 

HOẠT ĐỘNG 4:        ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP

- GV cùng HS nhận xét một số bài vẽ

- GV biểu dương một số bài đạt yêu cầuĐDDH

- Nhận xét, bổ sung những thiếu sót của một số bài chưa đạt

 

- HS nhận xét bài của bạn để rút kinh nghiệm cho bài vẽ của mình

 

 

 

 

Bài tập về nhà:

- Chuẩn bị màu vẽ cho tiết học sau

- Sưu tầm và xem tranh tĩnh vật màu

- Chuẩn bị bài học sau

Rút kinh nghiệm tiết dạy

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

Tuần 3                                                                            Ngày soạn:      /      /

                                                                         Ngày dạy:      /       / 

 - 1 -


BÀI: 3 ( TIẾT 3 ) VẼ THEO MẪU

Tĩnh vật  Lọ hoa và quả 

(vẽ màu)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

- HS biết sử dụng màu để vẽ tĩnh vật

- HS vẽ được bài tĩnh vật màu theo mẫu

- HS yêu thích vẻ đẹp của tranh tĩnh vật màu

II. CHUẨN BỊ:

1. Giáo viên

- Mẫu vẽ

- Tranh tĩnh vật của hoạ sĩ

- Bài vẽ của HS lớp trước

- Hình gợi ý cách vẽ tĩnh vật màu

2. Học sinh

- SGK, tranh, ảnh tĩnh vật màu

- Bài vẽ chì tiết học trước, bút, màu …

III. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC:

HOẠT ĐỘNG 1:      HƯỚNG DẪN HỌC SINH QUAN SÁT, NHẬN XÉT

- GV giới thiệu tranh của hoạ sĩ, bài vẽ của HS và nêu một vài nét về nội dung tranh

- GV đặt một số câu hỏi để HS tìm hiểu tranh

+ Bức tranh vẽ những gì?

+ Hình chính, phụ là những hình nào?

+ Các hình sắp xếp như thế nào?

+ Có những màu nào được vẽ trong tranh?

+ Màu nào vẽ nhiều nhất, đậm nhạt như thế nào?

+ Các màu có ảnh hưởng qua lại không?

+ Cảm nhận của em

- Sau khi HS trả lời, GV bổ sung và nhấn mạnh:

 

 

 

 

 

- HS quan sát tranh và trả lời các câu hỏi

 

 

 

 

 

 

Để vẽ bài, khi vẽ cần quan sát mẫu để thấy độ đậm nhạt của các mảng màu lớn và sự ảnh hưởng qua lại của các màu. vẻ màu cầm có đậm nhạt. Vẽ theo cảm xúc, theo màu thật

 

HOẠT ĐỘNG 2:         HƯỚNG DẪN HỌC SINH CÁCH VẼ

- GV yêu cầu cầu HS chuẩn bị màu và các phương tiện khác … gợi ý HS:

+ Quan sát mẫu để thấy các mảng màu chính

 

 

- HS quan sát mẫu, lắng nghe GV hướng dẫn và chuẩn bị vẽ bài

 - 1 -


+ Phác mảng màu ở lọ, hoa, quả

+ Vẽ các mảng màu lớn trước, vẽ màu cụ thể từng vật mẫu sau

+ Chú ý đến tương quan màu sắc

+ Vẽ mạnh dạn, phóng khoáng

- GV làm mẫu một số thao tác để HS quan sát

 

HOẠT ĐỘNG 3:         HƯỚNG DẪN HỌC SINH LÀM BÀÌ

- GV yêu cầu HS xem lại hình của bài vẽ và chỉnh sửa đôi chút

- Yêu cầu HS quan sát kĩ và vẽ màu có đậm nhạt

- GV đến từng bàn hướng dẫn thêm

 

- HS lấy bai vẽ của tiết trước để chỉnh sửa và vẽ màu theo hướng dẫn

 

 

 

HOẠT ĐỘNG 4:        ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP

- GV gợi ý HS nhận xét một số bài vẽ

- Biểu dương bài vẽ tốt

- Nhận xét bổ sung những bài khiếm khuyết

 

- HS nhận xét bài của bạn để rút kinh nghiệm cho bài vẽ của mình

 

 

 

 

Bài tập về nhà:

- Sưu tầm hình ảnh về các loại túi xách

- Chuẩn bị bài học sau

Rút kinh nghiệm tiết dạy

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tuần 4                                                                                Ngày soạn:      /      /

                                                                         Ngày dạy:      /       / 

 - 1 -


BÀI: 3 Tiết 4:  VẼ TRANG TRÍ

Tạo dáng và trang trí túi xách

(Kiểm tra 15 phút)

 

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

- HS hiểu về tạo dáng và trang trí ứng dụng cho đời sống

- HS biết cách tạo dáng và trang trí túi xách

- HS có ý thức làm đẹp trong cuộc sống hằng ngày

II. CHUẨN BỊ:

1. Giáo viên

- Chuẩn bị một số túi xách khác nhau về kiểu dáng, chất liệu và cách trang trí

- Hình ảnh về các loại túi xách

- Hình gợi ý cách vẽ

2. Học sinh

- SGK, Sưu tầm ảnh chụp về các loại túi xách

- Giấy vẽ, bút, màu …

III. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC:

HOẠT ĐỘNG 1:      HƯỚNG DẪN HỌC SINH QUAN SÁT, NHẬN XÉT

- Qua một số hình ảnh cụ thể, GV giới thiệu để HS tiếp cận khái niệm tạo dáng và trang trí túi xách

- GV cho HS xem một số túi xách khác nhau:

- GV nêu một số câu hỏi để các nhóm thảo luận

- GV gợi ý để HS hiểu túi xách là đồ vật rất cần thiết trong đời sống, nên cần được tạo dáng đẹp và tiện dụng

 

 

 

 

- HS quan sát để tìm ra cấu trúc, đặc điểm và cách trang trí của mỗi loại túi

- Thảo luận về hình dáng, chất liệu, chi tiết …

HOẠT ĐỘNG 2:         CÁCH TẠO DÁNG VÀ TRANG TRÍ TÚI XÁCH

- GV giới thiệu một số túi xách kết hợp với hình hướng dẫn cách vẽ để HS biết cách tìm hình và tạo dáng

 

 

 

- Tuỳ theo loại túi, trang trí cho thích hợp

1. Tạo dáng:

- Tìm hình dáng chung của túi

- Tìm trục dọc, ngang để vẽ hình cân xứng

- Tìm hình quai túi cho phù hợp

2. Trang trí:

- Túi da thường dùng một hoặc hai màu, thường ít sử dụng hoạ tiết trang trí ; túi vải (như túi thổ cẩm) thường dùng nhiều màu có hoạ tiết

 - 1 -


 

 

HOẠT ĐỘNG 3:         HƯỚNG DẪN HỌC SINH LÀM BÀÌ

- Có thể cho HS làm bài theo các cách khác nhau:

 

 

 

- GV gợi ý để HS tạo dáng, sắp xếp hoạ tiết và màu vẽ

 

- Sử dụng lá dừa, giấy màu cắt thành các nan để đan túi

- Sử dụng bìa cứng để cắt dán, tạo túi rồi trang trí

 

 

 

HOẠT ĐỘNG 4:        ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP

- HS trình bày sản phẩm của mình và tự nhận xét, đánh giá xếp loại

- GV nhận xét bổ sung

 

- HS nhận xét bài lẫn nhau để tìm ra bài đạt yêu cầu …

 

 

Bài tập về nhà:

- Sưu tầm tranh ảnh phong cảnh

- Chuẩn bị bài học sau

Rút kinh nghiệm giờ dạy……………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

 

Tuần 5                                                                             Ngày soạn:      /      /

                                                                         Ngày dạy:      /       / 

                                                      

BÀI: 4 ( TIẾT 5 )  VẼ TRANH

Đề tài phong cảnh quê hương

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

- HS hiểu thêm về thể loại tranh phong cảnh

- HS biết cách tìm, chọn cảnh đẹp và vẽ được tranh đề tài phong cảnh quê hương

- HS yêu quê hương và tự hào về nơi mình đang sống

II. CHUẨN BỊ:

1. Giáo viên

- Sưu tầm một số tranh vẽ về đề tài sinh hoạt, chân dung … (để so sánh )

- Một số ảnh về phong cảnh quê hương

- Một số tranh phong cảnh cảnh về các vùng miền khác nhau (hoạ sĩ, HS)

- Hình gợi ý cách vẽ tranh

2. Học sinh

- SGK, tranh, ảnh về phong cảnh quê hương

 - 1 -


III. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC:

HOẠT ĐỘNG 1:      HƯỚNG DẪN HỌC SINH TÌM VÀ CHỌN NỘI DUNG ĐỀ TÀI

- GV dùng ảnh về phong cảnh quê hương để giới thiệu đặc điểm ngắn gọn của một số vùng miền:

 

- GV gợi ý cho HS các bài thơ diễn tả về quê hương …

 

- Cho HS xem một số tranh phong cảnh để HS nhận ra sự khác nhau của mỗi vùng miền và nhận ra đó là vùng nào

- Giới thiệu tranh sinh hoạt, chân dung đê HS tìm ra sự khác nhau của tranh phong cảnh với cá thể loại tranh trên:

 

-> Thành phố, đồng bằng, cao nguyên, miền núi, miền biển …

-> Nhớ con sông quê hương của Tế Hanh ; Quê hương của Đỗ Trung Quân ; Bên kia sông Đuống của Hoàng Cầm

 

 

 

 

 

- Tranh phong cảnh chủ yếu là vẽ cảnh

 

HOẠT ĐỘNG 2:         CÁCH VẼ TRANH PHONG CẢNH

- GV nhắc lại cho HS các điểm quan trọng:

- GV vẽ minh hoạ lên bẳng để hứơng dẫn HS cách vẽ tranh phong cảnh:

- Gợi ý HS vẽ màu sao cho hài hoà, có tương quan đậm nhạt

-> Cách chọn, cắt cảnh, lược bớt chi tiết và bố cục tranh cho có trọng tâm, hợp lí, thuận mắt

-> Cách sắp xếp hình vẽ: Cảnh và người

 

 

 

 

Bài tập về nhà:

- Tìm đọc một số bài viết về chạm khắc gỗ đìng làng Việt Nam

- Sưu tầm ảnh trên sách báo và các tạp chí về chạm khắc gỗ đình làng Việt Nam

- Chuẩn bị bài học sau

Rút kinh nghiệm giờ dạy……………………………………………………………

 

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

Tuần 6                                                                              Ngày soạn:      /      /

                                                                         Ngày dạy:      /       / 

BÀI: 4 ( TIẾT 6 )  VẼ TRANH

Đề tài phong cảnh quê hương

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

- HS hiểu thêm về thể loại tranh phong cảnh

 - 1 -


- HS biết cách tìm, chọn cảnh đẹp và vẽ được tranh đề tài phong cảnh quê hương

- HS yêu quê hương và tự hào về nơi mình đang sống

II. CHUẨN BỊ:

1. Giáo viên

- Sưu tầm một số tranh vẽ về đề tài sinh hoạt, chân dung … (để so sánh )

- Một số ảnh về phong cảnh quê hương

- Một số tranh phong cảnh cảnh về các vùng miền khác nhau (hoạ sĩ, HS)

- Hình gợi ý cách vẽ tranh

2. Học sinh

- SGK, tranh, ảnh về phong cảnh quê hương

III. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC:

HOẠT ĐỘNG 3:         HƯỚNG DẪN HỌC SINH LÀM BÀÌ

- GV hướng dẫn HS chú ý đến cách tìm hình ảnh sao cho rõ đặc điểm vùng, miền:

- Bố cục có trọng tâm, vẽ màu trong sáng, có đậm, có nhạt

 

HOẠT ĐỘNG 4:        ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP

- GV tổ chức cho HS treo bài, trình bày theo nhóm

- GV tổng hợp, bổ sung cho ý kiến của các nhóm và đánh giá xếp loại

- HS nhận xét về: Cách chọn, cắt cảnh, bố cục và vẽ màu

 

 

 

Bài tập về nhà:

- Tìm đọc một số bài viết về chạm khắc gỗ đìng làng Việt Nam

- Sưu tầm ảnh trên sách báo và các tạp chí về chạm khắc gỗ đình làng Việt Nam

- Chuẩn bị bài học sau

Rút kinh nghiệm giờ dạy……………………………………………………………

 

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

 

Tuần 7                                                                              Ngày soạn:      /      /

                                                                         Ngày dạy:      /      

 

 

BÀI: 5 ( TIẾT 7 ) THƯỜNG THỨC MĨ THUẬT

Chạm khắc gỗ đình làng Việt Nam

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

- HS hiểu sơ lược về nghệ thuật chạm khắc gỗ đình làng Việt Nam

 - 1 -

nguon VI OLET