Giáo án Ngữ văn 10 HKII

Ho¹t ®éng cña GV vµ HS

Néi dung cÇn ®¹t

HS ®äc KÕt qu¶ cÇn ®¹t/11

H: Nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Tr·i  ?

GV tr×nh chiÕu tranh, ¶nh vÒ cuéc ®êi, quª h­¬ng cña NguyÔn Tr·i :

-Ch©n dung NguyÔn Tr·i

- B×a cuèn øc trai thi tËp

-T­îng cña NguyÔn Tr·i t¹i NhÞ Khª ( Hµ T©y )

- Quèc ©m thi tËp

-Chïa C«n S¬n n¬i Èn c­ cña NguyÔn Tr·i vµ TrÇn Nguyªn §¸n.

-Nhµ thê  NguyÔn Tr·i t¹i NhÞ Khª ( Hµ T©y )

A.T¸c gi¶:

  I.Cuéc ®êi :

-Nguyªn v¨n ch÷ H¸n §¹i c¸o B×nh Ng«.

GV: Ai lªn ¶i b¾c ngµy x­a Êy

Khãc tiÔn cha ®i mÊy dÆm tr­êng ?

                            ( Tè H÷u )

GV: NguyÔn Tr·i h¨m hë b¾t tay vµo gióp Lª Lîi x©y dùng nhµ n­íc.Nh­ng råi triÒu ®×nh chia bÌ ph¸i  , c«ng thÇn bÞ h·m h¹i, gian thÇn léng hµnh , NguyÔn Tr·i ch¸n n¶n  c¸o quan vÒ ë Èn.

GV : V× sù sñng ¸i cña vua  Lª  mµ NguyÔn Tr·i bÞ nhiÒu kÎ xÊu ghen ghÐt h·m h¹i...

H: Tõ  b¶n th©n, quª h­¬ng vµ gia ®×nh , em cã nhËn xÐt g× vÒ cuéc ®êi NguyÔn Tr·i ?

H: KÓ tªn nh÷ng t¸c phÈm chÝnh, néi dung s¬ l­îc, thÓ lo¹i vµo b¶ng d­íu ®©y :

        HS th¶o luËn nhãm.

         GV nhËn xÐt, tr×nh chiÕu :

  - HiÖu øcTrai

   - Quª  :

   + Cha: NguyÔn øng Long-nho sinh nghÌo häc giái.

   + MÑ : TrÇn ThÞ Th¸i- con g¸i TrÇn Nguyªn §¸n.

-         B¶n th©n :

  + Thuë nhá chÞu nhiÒu mÊt m¸t ®au th­¬ng.

  + 1400 ®ç Th¸i häc sinh  cïng víi cha ra lµm quan  víi nhµ Hå.

   + 1407  gÞ¨c Minh x©m l­îc n­íc ta, NguyÔn Phi Khanh bÞ b¾t ®­a vÒ trung Quèc, NguyÔn Tr·i g¹t lÖ chi tay.

 Mµi s¾c thªm quyÕt  t©m t¶ nî n­íc thï nhµ.

   + 1416-1420: cïng Lª Lîi khëi nghÜa chèng x©m l­îc.

   + 1427-1428: Khëi nghÜa Lam S¬n hoµn toµn th¾ng lîi , NguyÔn Tr·i thõa lÖn Lª Lîi viÕt §¹i c¸o B×nh Ng«

  + 1439: vÒ ë Èn t¹i C«n S¬n

  + 1440: Vua Lª Th¸i T«ng mêi «ng trë l¹i triÒu ®×nh giao cho «ng nhiÒu c«ng viÖc quan träng.

  + 1442 : ¸n oan  LÖ Chi Viªn gi¸ng xuèng gia ®×nh , dßng hä NguyÔn Tr·i

  + 1980 : ®­îc  Liªn hÞªp quèc c«ng nhËn lµ Danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi.

 NguyÔn Tr·i lµ bËc ®¹i anh hïng d©n téc, mét nhµ v¨n ho¸ lín , mét nh©n vËt lÞch sö toµn tµi hiÕm cã trong lÞch sö ViÖt Nam thêi phong kiÕn, còng chÞu nhiÒu nçi  oan khiªn th¶m  khèc  bËc nhÊt trong lÞch sö.

II.Sù nghiÖp th¬ v¨n :

1. Nh÷ng t¸c phÈm  chÝnh :

GV nªu dÉn chøng:

Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân

Quân điếu phạt trước lo trừ bạo

Như nước Đại Việt ta từ trước

Vốn xưng nền văn hiến đã lâu.

......

Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời xây nền độc lập

Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên làm đế một phương

H: Em h·y chØ ra t­¬ng nh©n nghÜa trong ®o¹n v¨n nµy ?

T­ t­ëng nh©n nghi·, ®éc lËp d©n téc.

..........

H: KÓ tªn c¸c t¸c phÈm v¨n chÝnh luËn? ®Æc ®iÓm v¨n chÝnh luËn NguyÔn Tr·i ?

"Nay ta suy tính hộ các ông thì cớ bại vong có sáu!

         Nước lụt mênh mông, tường rào đổ lở, lương cỏ thiếu thốn, ngựa chết quân ốm; bại vong đó là một!

         Xưa Đường Thái Tông bắt Kiến Đức và Thế Sung phải ra hàng; nay bao nhiêu cửa quan hiÓm trở đều có binh tướng đån đãng, viện binh đến, tất nhiên bị bại, viện binh đã bại, các ông còn trốn đằng trời; bại vong đó là hai!

         Nước ông binh khỏe ngựa béo, nay còn để ở miền Bắc để phòng thủ quân Nguyên, không rỗi đâu ra nhìn sang nước Nam được; bại vong đó là ba!

         Can qua liên miên, chinh phạt không nghỉ, người  sống chẳng yên, nhao nhao thất vọng; bại vong

 sè l­îng lín, xuÊt s¾c ë nhiÒu thÓ lo¹i. KÕt tinh

tµi n¨ng nhiÒu mÆt.

2.NguyÔn Tr·i -nhµ v¨n chÝnh luËn kiÖt xuÊt :

- Khèi l­îng lín: + §¹i c¸o B×nh Ng«

                          + Qu©n trung tõ mÖnh tËp  

                          + ChiÕu, biÓu....

- §Æc ®iÓm v¨n chÝnh luËn NguyÔn Tr·i :

   + §¹t ®Õn ®é ®iªu luyÖn mÉu mùc .Mçi bµi v¨n chÝnh luËn cña NT ®Òu cã kÕt cÊu chÆt chÏ, lËp lô©n s¾c bÐn, t¸c ®éng vµo lÝ trÝ vµ thuyÕt phôc  ng­êi nghe b»ng t×nh c¶m, b»ng ®¹i nghÜa, chÝ nh©n

+ V¨n chÝnh luËn NguyÔn Tr·i cã tÝnh chiÕn ®Êu cao, phôc vô ®¾c lùc cho cuéc kh¾ng chiÕn ch«ng qu©n Minh vµ x©y dùng cuéc sèng.Søc m¹nh ®ã lµ sù hoµ hîp cña t­ t­ëng nh©n nghÜa vµ yªu n­íc s¸ng ngêi ®· khuÊt phôc c¶ qu©n x©m l­îc

đó là bốn!

         Gian thần chuyên chính, chúa yếu trị vì, xương thịt hại nhau, “gia đình sinh biến”; bại vong đó là năm!

         Nay ta dấy nghĩa quân trên dưới đồng lòng, anh hùng tận lực, quân lính càng luyện, khí giới càng tinh, vừa cày ruộng vừa đánh giặc, trong thành quân sĩ mỏi mệt, tự chuốc diệt vong; bại vong đó là sáu!"

( Trích Thư dụ Vương Thông lần nữa - Quân trung từ mệnh tập)

 LËp luËn s¾c s¶o, khóc triÕt.

H: KÓ tªn c¸c t¸c phÈm th¬ tr÷ t×nh ?

H: Th¬ NT ®· thÓ hiÖn con ng­êi b×nh th­êng , con ng­êi anh hïng nh­ thÕ nµo ?

VD1:

-          Bui một tấc lòng ưu ái cũ

Đêm ngày cuồn cuộn nước triều đông.

-          Còn một tấc lòng âu việc nước

Đêm đêm thức nhẵn nẻo sơ chung

-          Tóc nên bạc bởi lòng ái ưu

Nh©n nghÜa, yªu n­íc th­¬ng d©n.

VD2 :

-          Chớ cậy sang mµà Ðp nề,

            Lời chẳng phải vưỡn kh«ng nghe.

-          Ung dung cứ nãi điều ta thÝch

           Uốn gối theo đời kh«ng thể v©ng.

-          Vườn quỳnh dầu cã chim hãt

                Câi trần cã tróc đứng ngăn

-          Hoa liễu chiều xuân cũng hữu t×nh

 Ưa mi vì bởi tiết mi thanh

PhÈm chÊt ngay th¼ng, cøng cái.

H: Tõ cuéc ®êi ®Õn v¨n th¬, em cã nhËn xÐt g× vÒ NguyÔn Tr·i ?

3.NguyÔn Tr·i - nhµ th¬ tr÷ t×nh s©u s¾c :

 - T¸c phÈm :  øc trai thi tËp

                        Quèc ©m thi tËp

 -Néi dung:

    + NguyÔn Tr·i- ng­êi anh hïnh vÜ ®¹i

     + NguyÔn Tr·i - con ng­êi b×nh th­êng.

 Gi÷a ng­êi anh hïng vÜ ®¹i vµ con ng­êi b×nh th­êng trong NT cã quan hÖ víi nhau rÊt chÆt chÏ.

-         NguyÔn Tr·i lµ ng­êi anh hïng vÜ ®¹i :

   + Sù hoµ quyÖn  gi÷a t­ t­ëng nh©n nghÜa vµ t­ t­ëng yªu n­íc th­¬ng d©n .

   + PhÈm chÊt , ý chÝ cña ng­êi anh hïng lu«n ngêi s¸ng  trong chiÕn ®Êu chèng ngo¹i x©m , trong ®Êu tranh chèng c­êng quyÒn.

 - Nguyªn Tr·i lµ con ng­êi ®êi th­êng :

+ NguyÔn Tr·i ®au nçi ®au cña con ng­êi, yªu t×nh yªu cña con ng­êi.

+ NguyÔn Tr·i g¾n bã, yªu th­¬ng thiªn nhiªn v« cïng víi thiªn nhiªn cña quª h­¬ng m×nh.

+ NguyÔn Tr·i g¾n liÒn qu©n víi th©n, nghi· lµ vua víi cha, theo ®¹o " qu©n, s­ , phô"

+ NguyÔn Tr·i  tong quan hÖ b¹n bÌ trong s¸ng" nh­ " tr¨ng v»ng vÆc cao "

III.KÕt luËn : 

  1.NguyÔn Tr·i trë thµnh mét hiÖn t­îng v¨n häc kÕt tinh truyÒn thèng v¨n häc Ly-TrÇn, ®ång thêi  më ®­êng  cho c¶ mét giao ®o¹n ph¸t triÓn míi.

  2.VÒ néi dung :

   -  Yªu n­íc

   -Nh©n ®¹o

3.VÒ nghÖ thuËt :

  - NguyÔn Tr·i lµ nhµ v¨n chÝnh luËn mÉu mùc.

HS ®äc Ghi nhí/ 13

         Cñng cè-dÆn dß :

H: V× sao nãi NguyÔn Tr·i lµ mét nh©n vËt lÞch sö vÜ ®¹i ?

  - NguyÔn Tr·i lµ nhµ th¬ khai s¸ng v¨n häc tiÕng ViÖt

  - Ng­êi më ®­êng cho sù ph¸t triÓn cña th¬ tiÕng ViÖt

* ChuÈn bÞ bµi ë nhµ : §¹i c¸o B×nh Ng« ( phÇn T¸c phÈm )

Ho¹t  ®éng cña GV vµ HS

Néi dung cÇn ®¹t

H: Hoµn  c¶nh ra ®êi bµi c¸o ?

§äc diÔn c¶m:

-§o¹n 1: giäng ®Ünh ®¹c, trang träng.

-§o¹n 2: giäng ®anh thÐp, thèng thiÕt.

-§o¹n 3:  m¹nh mÏ, s«i næi

-§o¹n 4 : hµo hïng, vui vÎ

H: §äc xong bµi c¸o, em h·y nªu chñ ®Ò cña t¸c phÈm ?

H: Nªu ®Æc ®iÓm cña thÓ c¸o ?

H: Bè côc bµi c¸o :

H: T­ t­ëng nh©n nghÜa ®­îc biÓu hiÖn ë nh÷ng ph­¬ng diÖn nµo ?

I .TiÓu dÉn:

  1.Hoµn c¶nh  ra ®êi:

- Ra ®êi sau khi qu©n ta ®¹i th¾ng giÆc Minh, giµnh l¹i nªn ®éc lËp d©n téc.

1. Néi dung :

-         B¶n tuyªn ng«n ®éc lËp vÒ viÖc dÑp yªn giÆcNg«.

 3.NghÖ thuËt:

- Bµi c¸o ®­îc viÕt theo lçi v¨n biÒn ngÉu, cã vËn dông thÓ tø b×nh, h×nh t­îng nghÖ thuËt sinh ®éng ,gîi c¶m.

 4.ThÓ c¸o :

  - ThÓ v¨n nghÞ luËn xuÊt xø tõ Trung Quèc, th­êng ®­îc vua chóa hoÆc thñ lÜnh dïng ®Ó tr×nh bµy mét chñ tr­¬ng, mét sù nghiÖp, mét tuyªn ng«n, mét sù kiÖn ®Ó mäi ng­êi cïng biÕt.      

5.Bè côc bµi c¸o :      4 phÇn

II.T×m hiÒu chi tiÕt:                                                                                                          

1.TÝnh chÊt chÝnh nghÜa cña cuéc kh¸ng chiÕn:

  - T­ t­ëng nh©n nghÜa :   yªn d©n

                                           trõ b¹o ng­îc b»ng chèng

 NguyÔn Tr·i lÊy tõ tõ thùc tiÔn d©n téc , ®Þch -phi nghÜa ®Ó bãc trÇn nh÷ng lô©n  ®iÖu x¶o tr¸ cña kÎ thï.

- Kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn ®éc lËp d©n téc b»ng c¸c yÕu tè.

   + Tù hµo vÒ nÒn v¨n biÕn l©u ®êi.

NguyÔn Tr·i kh¼ng ®Þnh t­ t­ëng nh©n nghÜa b»ng nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ?

So s¸nh: S«ng nói n­íc Nam- Lý Th­êng KiÖt.

ý thøc  ®éc lËp ®­îc x¸c ®Þnh  trªn l·nh thÓ vµ chñ quyÒn, C¸o B×nh Ng« bæ sung thªm  : v¨n hiÕn, phog tôc, lÞch sö...

H: NguyÔn Tr·i ®· tè c¸o nh÷ng téi ¸c nµo cña giÆc Minh ?

H: GiÆc Minh ®· thùc hiÖn chÝnh s¸nh cai trÞ n­íc ta nh­ thÕ nµo ?

H:T¸c gi¶ ®· sö dông nghÖ thuËt g×

®Ó cùc t¶ téi ¸c tµy trêi cña giÆc Minh ?

   + ChØ râ n­íc cã  ranh giíi c­¬ng vùc râ rµng.

  + Cã phong tôc tËp qu¸n riªng kh¸c ph­¬ng B¾c.

    + LÞch sö c¸c triÒu ®¹i ta l©u ®êi s¸nh ngang lÞch sö Trung Quèc.

    + §Êt n­íc l¾m nh©n tµi, hµo kiÖt.

    + N­íc ta tõng chiÕn th¾ng tr­íc nh÷ng kÎ thï phi nghÜa tham tµn.

 B»ng nghÖ thô©t  nh©n kÓ , so s¸nh, kÕt hîp sö dông nh÷ng tõ ng÷ cã tÝnh chÊt  kh¼ng ®Þnh , tõ tr­íc, vèn xøng, ®· l©u  cïng,... ®· lét t¶ ®­îc tÝnh chÊt   hiÓn nhiªn vèn  cã l©u ®êi cña n­íc l©u ®êi.

 Dùa  vµo thùc tiÔn lÞch sö , tõ kh¸t qu¸t ®Õn cô thÓ  céng víi søc m¹nh nghÖ thuËt so s¸nh, liÖt kª. NguyÔn Tr·i  ®· chøng minh ®Çy søc thuyÕt phôc n­íc §¹i ViÖt.

2.Tè c¸o téi ¸c cña kÎ thï :

  - §øng trªn lËp tr­êng d©n téc NguyÔn Tr·i tè c¸o ©m m­u c­íp n­íc ta  giÆc Minh.

   + V¹ch trÇn luËn ®iÖu bÞp bîm " phï TrÇn  diÖt Hå "

   + Hµnh ®éng mua chuéc, l«i kÐo nh÷ng kÎ b¸n n­íc

 Nh÷ng tõng ng÷ " nh©n"," thõa c¬" ®· gãp phÇn lét trÇn luËn ®iÖu gi¶  nh©n gi¶ nghÜa cña giÆc .

- Tè c¸o chñ tr­¬ng cai trÞ  ph¶n nh©n ®¹o:

  + §éng tõ " n­íng"," vïi" kÕt hîp víi 2 h×nh ¶nh bÐ nhá, yÕu ®uèi" d©n ®en", " con ®á" tè c¸o hµnh ®éng diÖt chñng, tµn s¸t nh©n d©n v« téi.

   + Dèi trêi, lõa d©n, g©y binnh, kÕt o¸n  lµ nh÷ng hµnh ®éng xÊu xa thËm tÖ, lµm tiªu tan nh©n nghÜa.

   + Bãc lét tµn b¹o + nÆng thuÕ kho¸

                                 chÝnh s¸ch c«ng n¹p

                                v¬ vÐt s¶n vËt

                                   phu phen t¹p dÞch...

  + Huy diÖt m«i tr­êng sèng, diÖt s¶n xuÊt, diÖt sù sèng con ng­êi, nh©n d©n v« téi bÞ dån  lªn rõng, xuèng biÓn, c¸i chÕt luon r×nh rËp, kh«ng cßn ®­êng sèng.

 -NT phãng ®¹i ( ®éc ¸c thay...) ®· kh¸i qu¸t  ë møc ®é cao nhÊt , téi ¸c tµy trêi cña giÆc  Minh kh«ng g× kÓ xiÕt, kh«ng s¸ch nµo ghi næi , còng kh«ng n­íc nµo röa s¹ch mïi  nh¬ bÈn cña chóng.Téi ¸c Êy bao trïm kh¾p vò trô, kh«ng thÓ xo¸ s¹ch trong chèc l¸t.

-§èi lËp : h×nh ¶nh nh©n d©n ViÖt s«ng khèn khæ, ®iªu linh bÞ dån tíi b­íc ®­êng cïng >< h×nh ¶nh giÆc Minh-nh÷ng tªn ®ao phñ, nh÷ng con quû sèng NhÊn m¹nh tÝnh chÊt ¸c  nghiÖt cña kÎ thï, g©y cho

H: T¸c gi¶ kh¾c ho¹ h×nh ¶nh Lª Lîi víi nh÷ng phÈm chÊt nµo ?

GV tr×nh chiÕu ch©n dung Lª Lîi ( tranh vÏ minh ho¹ )

So s¸nh : TrÇn Quèc TuÊn:

- C¨m giËn trµo s«i: “ Ruét ®au nh­ c¾t, n­íc m¾t ®Çm ®×a…”

- ý chÝ lín :    « Tíi b÷a quªn ¨n , nöa ®ªm vç gèi... ”

- QuyÕt t©m s¾t ®¸ :  « DÉu cho tr¨m th©n ta... »

H : Nh÷ng ngµy ®Çu cuéc kh¸ng chiÕn ®­îc t¸c gi¶ t¸i hiÖn nh­ thÕ nµo ?

H : Tr­íc khã kh¨n ng­êi anh hïng cã th¸i ®é nh­ thÕ nµo ?

H : Ng­êi anh hïng Lª Lîi hiÖn lªn  lµ ng­êi nh­ thÕ nµo ?

ng­êi ®äc sù ghª tëm, c¨m thï...

- C©u hái tu tõ ( ai b¶o, trêi ®Êt...)  næi bËt lßng c¨m thï s©u s¾c cña nh©n d©n ta tr­íc téi ¸c cña giÆc.§ång thêi nhÊn m¹nh tÝnh chÊt phi nghÜa dÉn ®Õn tiªu vong cña gÆc Minh.

  - Giäng v¨n  Khi trïng xuèng, xãt xa ®au ®ín

                        Khi g»n lªn ®Çy uÊt hËn

 NguyÔn Tr·i ®· ®øng trªn lËp tr­êng nh©n d©n, nh©n b¶n ®Ó tè c¸o, lªn ¸n giÆc Minh, b¶o vÖ quyÒn sèng cho nh©n d©n §¹i ViÖt.

1. M­êi n¨m chiÕn ®Êu vµ chiÕn th¾ng:

-H×nh t­îng Lª Lîi (LL) ®­îc kh¾c ho¹ trong sù thèng nhÊt gi÷a con ng­êi b×nh th­êng vµ l·nh tô cña cuéc khëi nghÜa .

   + B×nh  th­êng:

        nguån gèc xuÊt th©n “ chèn hoang d·”

        X­ng h«-ta-t«i( kh«ng ph¶i trÉm” khiªm nh­êng.

+ Phi th­êng  Lßng c¨m thï giÆc s©u s¾c: kh«ng ®îi..

                         Cã lÝ t­ëng hoµi b·o lín.

                       Cã quyÕt t©m thùc hiÖn lÝ t­ëng.

                       Lu«n tr»n träc thao thøc, c©n nh¾c suy nghÜ.

 H×nh ¶nh ng­êi anh hïng xuÊt th©n tõ nh©n d©n víi nh÷ng phÈm chÊt phi th­êng.

-Nh÷ng ngµy ®Çu cuéc kh¸ng chiÕn ta gÆp mu«n vµn khã kh¨n, thiÕu thèn:

   + KÎ thï m¹nh

   + Ta thiÕu thèn:nh©n tµi, l­¬ng thùc.

-MÆc dï gÆp mu«n vµn khã kh¨n , song ng­êi anh hïng vÉn kh«ng n¶n lßng.Nhê “ tÊm lßng cøu n­íc” nhê “g¾ng chÝ phôc vô gian nan” vµ nhÊt lµ nhê cã “ nh©n d©n 4 câi ..” mµ cuéc khëi nghÜa giµnh l¹i ®­îc th¾ng lîi.

-Ng­êi anh hïng

Ho¹t ®éng cña GV vµ HS

Néi dung cÇn ®¹t

H: Môc ®Ých cña v¨n b¶n thuyÕt minh lµ g× ?

-         Cung cÊp tri thøc vÒ sù vËt kh¸ch quan .

H:§èi t­îng thuyÕt minh cña ®o¹n v¨n trªn lµ g× ? . Nãi vÒ th«ng ting× ?

H: Môc ®Ých thuyÕt minh cña ®o¹n v¨n ?

I. TÝnh chuÈn x¸c  trong v¨n b¶n thuyÕt minh:

 1.TÝnh chuÈn x¸c vµ mét sè biÖn ph¸p ®¶m b¶o  tÝnh chuÈn x¸c cña VBTM:

a.VD: Cho V¨n b¶n sau :

" S«ng §µ dai 910 km tõ V©n Nam vµo n­íc,ta theo h­íng t©y b¾c-®«ng gÇn nh­ song song víi s«ng Hång.§o¹n ch¶y ë ®Þa phËn n­íc ta dµi trªn 500km.Qua Lai Ch©u, dßng s«ng ch¶y trong mét thung lòng s©u gi÷a khèi cao nguyªn ®¸ v«i vïng T©y B¾c nªn l¾m th¸c ghÒnh vµ ®i qua nh÷ng hÎm hïng vÜ.§Õn Hoµ B×nh, gÆp nói Ba V×, s«ng quÆt lªn phÝa B¾c råi ®æ vµo s«ng Hång ë Trung Hµ "

- §èi t­îng thuyÕt minh : s«ng §µ

- Cung cÊp trÝ thøc : chiÒu dµi, h­íng ch¶y, vÞ trÝ vµ ®Æc ®iÓm khi quan n­íc ta.

-Tri thøc ®­îc thÓ hiÖn : cô thÓ, chÝnh x¸c.

 Gióp ta hiÓu ®óng, chÝnh x¸c, rµng cô thÓ nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ vÞ trÝ ®Þa lý cña con s«ng §µ.

b.TÝnh chuÈn x¸c :

H: Tõ VD trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ tÝnh chuÈn x¸c ?

H :Lµm thÕ nµo ®Ó hiÓu ®­îc tÝnh chuÈn x¸c cña mét bµi v¨n thuyÕt minh ?

Yªu cÇu : C©u v¨n thuyÕt minh trong SGK cã chuÈn x¸c kh«ng ? V× sao ?

GV :c¨n cø vµo kÕt qu¶ cña bµi tËp a.ViÕt mét ®o¹n v¨n tõ 3-5 c©u thuyÕt minh vÒ ch­¬ng tr×nh häc m«n Ng÷ v¨n líp 10 THPT ®¶m b¶otÝnh chuÈn x¸c.(vÒ nhµ )

H: §èi t­îng thuyÕt minh trong v¨n b¶n 2 kh¸c v¨n b¶n 1 ë chç nµo ? V¨n b¶n nµo hÊp dÊn h¬n? V× sao ?

- TÝnh chuÈn x¸c trong v¨n b¶n thuyÕtminh lµ ®óng ®¾n, chÝnh x¸c,chuÈn mùc cña c¸c tri thøc trong v¨n b¶n thuyÕt minh.

- VÞ trÝ, vai trß :lµ yªu cÇu ®Çu tiªn vµ quan träng nhÊt cña mäi v¨n b¶n thuyÕt minh .

II.TÝnh hÊp dÉn cña VBTM :

1-    TÝnh hÊp dÉn vµ mét sè biÖn ph¸p tÝnh hÊp dÉn cña VBTM:

1. VD:

- §èi t­îng ®­îc thuyÕt minh : S«ng §µ.

- V¨n b¶n 2: gîi cho ta sù thÝch, niÒm khao kh¸t t×m hiÓu vÒ dßng s«ng §µ.

- C¸ch diÔn ®¹t :

     + Tõ ng÷: giÇu s¾c th¸i biÓu c¶m.

     + C©u : c©u kÓ, c©u t¶, kÕt cÊu c©u phøc t¹p, nhiÒu tÇng bËc.

   + BiÖn ph¸p tu tõ :

Nh©n ho¸ : " Vïng nói ¸c", " xin nhËp quèc ta quèc tÞch ViÖt Nam ")

- ChØ nãi ®Õn th©n thÕ

- Kh«ng nãi ®Õn sù nghiÖp nhµ th¬

H: TÝnh hÊp dÉn lµ g× ?

HS ®äc Ghi nhí / 27

Nhãm 1 :  bµi tËp 1

Nhãm 2 :  bµi tËp 2

GV nhËn xÐt, bæ sung, ®¸nh gi¸.

Cñng cè-DÆn dß :

H: ThuyÕt minh cÇn ®¹t ®­îc nh÷ng tiªu chÝ nµo ? ViÖc vËn dông nh÷ng tÝnh chÊt ®ã sÏ lµm cho bµi v¨n thuyÕt minh®¹t ®­îc hiÖu qu¶ g× khi lµm bµi ?

So s¸nh " ( S«ng §µ nh­ mét ¸ng tãc mun ,...)

 2- LuyÖn tËp :

 Bµi tËp 1:

LuËn ®iÓm " NÕu ...k×m h·m" mang tÝnh kh¸i qu¸t.Sau ®ã , t¸c gi¶ ®· ®­a ra hµng lo¹t nh÷ng chi tiÕt  cô thÓ vÒ bé n·o cña ®øa trÎ Ýt ®­îc ch¬i ®ïa Ýt ®­îc tiÕp xóc  vµ bé n·o cña con chuét nhèt trong hîp rçng ... ®Ó lµm s¸ng tá luËn ®iÓm. Cho nªn, luËn ®iÓm kh¸i qu¸t ®· trë  nªn dÔ hiÓu , sù thuyÕt minh v× thÕ sinh ®éng hÊp dÉn.

Bµi tËp 2 :

ViÖc biÕt sù  tÝch vua Lª tr¶ kiÕm cho rïa  thÇn t¹o thÝch thó  cho ta khi ®øng  tr­íc Hå G­¬m .Ta kh«ng chØ  thÊy phong c¶nh  Hå G­¬m h«m nay mµ cßn hiÓu s©u vÒ lÞch sö, v¨n ho¸,®êi sèng t©m linh cña d©n téc.

Bµi  TM vÒ Hå G­¬m sÏ trë nªn hÊp dÉn h¬n khi t¸c gi¶ nãi ®Õn nh÷ng sù tÝch vµ nh÷ng truyÒn thuyÕt gióp ta trë vÒ mét  thuë xa x­a, th©n tiªn, k× ¶o.Ng¾m phong  c¶nh víi nh÷ng c¶m xóc nh­ thÕ, t©m hån ta sÏ giÇu cã h¬n, s©u s¾c h¬n.

* ChuÈn bÞ bµi sau : TrÝch diÔm thi tËp

* §äc thªm : HiÒn tµi lµ nguyªn khÝ cña quèc gia