Giáo án ngữ văn 7( Đầy đủ)

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

GV h­íng dÉn ®äc: Giäng dÞu dµng, chËm r·i, t×nh c¶m, ®«i lóc nh­ th× thÇm

- 2 hs ®äc bµi, gv nhËn xÐt

GV gi¶i thÝch tõ khã

? Em ®· häc vµ ®· biÕt c¸c thÓ lo¹i tù sù, miªu t¶ nh­ng v¨n b¶n nµy cã g× kh¸c nh÷ng thÓ lo¹i ®· häc, theo em v¨n b¶n nµy thuéc thÓ lo¹i g×?

- GV nhËn xÐt phÇn th¶o luËn cña hs

? Toµn bé v¨n b¶n ®Ò cËp ®Õn nh©n vËt nµo víi t×nh c¶m g×?

? T©m tr¹ng vµ t×nh c¶m Êy ®­îc thÓ hiÖn qua nh÷ng ®o¹n v¨n b¶n nµo?

? Sö dông ng«i kÓ thø mÊy? T¸c dông cña viÖc sö dông ng«i kÓ nµy?

? Ng­êi mÑ cã t©m tr¹ng g× trong ®ªm tr­íc ngµy khai tr­êng?

? Nguyªn nh©n nµo lµm cho ng­êi mÑ kh«ng ngñ ®­îc?

? Vµ trong t©m tr¹ng Êy ng­êi mÑ ®· nghÜ g× vµ lµm g×?

? ThÓ hiÖn t×nh c¶m g× cña mÑ dµnh cho con?

? T×m c¸c chi tiÕt diÔn t¶ t©m tr¹ng cña ng­êi mÑ?

? Tõ t©m tr¹ng b¨n kho¨n kh«ng ngñ ®­îc Êy, ng­êi mÑ ®· nghÜ ®Õn ®iÒu g×?

? Ên t­îng nhÊt lµ g×?

? MÑ nhí vÒ tuæi th¬ cña m×nh nh­ thÕ nµo? Trong t©m tr¹ng ra sao?

? Em cã suy nghÜ g× vÒ t©m tr¹ng vµ nh÷ng ký øc tuæi th¬ hiÖn vÒ trong nçi nhí cña ng­êi mÑ?

? Tõ Ên t­îng tuæi th¬ ng­êi mÑ liªn t­ëng ®Õn ®iÒu g×?

? Em hiÓu g× vÒ sù liªn t­ëng Êy cña ng­êi mÑ?

? Trong suy nghÜ cña ng­êi mÑ ®· ®éng viªn con nh­ thÕ nµo?

? Thuéc kiÓu c©u g×?

? Em cã suy nghÜ g× vÒ c©u nãi nµy?

? C©u nãi Êy cã t¸c dông g×?

? T¸c gi¶ ®· sö dông ng«n ng÷ nh­ thÕ nµo?

? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ng«n ng÷ kÓ chuyÖn?

? Lèi v¨n, lêi v¨n m¹ng ®Æc ®iÓm g×?

? Qua v¨n b¶n nµy em hiÓu thªm g× vÒt t×nh c¶m cña ng­êi mÑ ®èi víi con?

I/ §äc vµ t×m hiÓu thÓ lo¹i

+ BËn t©m, Hãa høc, lo l¾ng, can ®¶m...

- Kh«ng ph¶i tù sù hay miªu t¶, v¨n b¶n nµy nãi lªn nçi lßng, tama sù cña nh©n vËt ng­êi mÑ -> §©y lµ thÓ lo¹i kh¸c, v¨n biÓu c¶m.

II/ T×m hiÓu v¨n b¶n

- Toµn v¨n b¶n lµ nhøng t©m sù vµ nçi lßng cña ng­êi mÑ ®èi víi con. C¶m xóc tr­íc ngµy con vµo líp 1.

+ §äan 1: ....®Õn "thÕ giíi mµ mÑ b­íc vµo"

+ §o¹n 2: cßn l¹i

- Ng«i thø nhÊt

1/ T©m tr¹ng cña ng­êi mÑ trong ®ªm tr­íc ngµy khai tr­êng cua rcon

- Ng­êi mÑ kh«ng ngñ ®­îc

- Suèt ®ªm mÑ ®· håi hép bån chån, tr»n träc kh«ng ngñ ®­îc v× mÑ v« cïng th­¬ng con, lo l¾ng cho con.

- Gióp con chuÈn bÞ quÇn ¸o giÇy dÐp, ®å dïng häc tËp....

- ThÓ hiÖn nçi lßng yªu th­¬ng con cua rmÑ, lo l¾ng ch¨m chót cho con

+ T©m tr¹ng: - Cã g× ®ã kh¸c th­êng

                      - Kh«ng t¹p trung ®­îc vµo viÖc g× c¶

                       - Kh«ng ®Þnh lµm nh÷ng viÖc Êy tèi nay

-> MÑ ®¹ng ph©n t©m, xóc ®éng, tr­íc mét sù kiÖn lín trong ®êi con, bao nhiªu suy nghÜ cña mÑ ®Òu ®ang h­íng vÒ con

- Nh÷ng kû niÖm cña tuæi th¬, ®­îc bµ ngo¹i ®­a ®Õn tr­êng, ®Õn ngµy ®Çu tiªn b­íc vµo cæng tr­êng....

+ H×nh ¶nh: H»ng n¨m cø vµo cuèi thu mÑ t«i ©u yÕm d¾t tay t«i ®i trªn con ®­êng lµng dµi vµ hÑp....

- Håi øc vÒ tuæi th¬ nh­ mét bµi ca ®Ñp, dµi vµ xao xuyÕn, r¹o rùc, ch¸y báng trong lßng mÑ. MÑ muèn truyÒn ngän löa Êy cho con, san xÎ h¹nh phóc Êy cho con. Ngúa khai tr­êng ®· kh¾c s©u vµo t©n hån vµ nçi nhí cña mÑ

2/ C¶m xóc vÒ khai tr­êng vµ suy nghÜ vÒ vai trß cña gi¸o dôc ®èi víi cuéc ®êi mçi con ng­êi

- MÑ nghÜ vµ liªn t­ëng ®Õn ngµy khai tr­êng ë NhËt B¶n - Ngµy lÔ träng ®¹i, t«n vinh ngµnh gi¸o dôc cña x· héi.

- MÑ muèn gëi mong muèn cña m×nh vµo liªn t­ëng Êy, mÑ còng mong sao ë n­íc m×nh còng sÏ nh­ vËy. Ngµy khai tr­êng sÏ lµ ngµy héi cña kh«ng chØ líp trÎ mµ cßn lµ ngµy mäi ng­êi, mäi ngµy thÓ hiÖn sù quan t©m ®Õn sù nghiÖp gi¸o dôc. MÑ tin yªu vµ kú väng vµo con.

- C©u cÇu khiÕn m¹ng tÝnh ®éng viªn, khÝch lÖ con: "§i ®i con, h·y can ®¶m.......thÕ giíi k× diÖu sÏ më ra"

- §ã lµ mong muèn vµ m¬ ­íc cña ng­êi mÑ. ThÓ hiÖn vai trß to lín cña nhµ tr­êng ®èi víi mçi con ng­êi.

III/ Tæng kÕt

1/ NghÖ thuËt

- §éc tho¹i néi t©m, miªu t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt. Nh©n vËt nãi vÒ nh÷ng suy nghÜ vµ t©m tr¹ng cña m×nh

- NhÑ nhµng, t×nh c¶m

2/ Néi dung

- B»ng lêi v¨n s©u l¾ng, nhÑ nhµng vµ t×nh c¶m, qua tama sù cña ng­êi mÑ ®a thÊu hiÓuvÒ ssù hi sinh thÇm lÆng vµ cao c¶ cña mÑ dµnh cho con ®ång thêi còng th©y s®­îc vai trß to lín cña nhµ tr­êng ®èi víi mçi con ng­êi.

IV/ LuyÖn tËp

Viªt ®o¹n v¨n kÓ vÒ kØ niÖm ®¸ng nhí cña em trong ngµy khai tr­êng?

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

GV lùa chän c¸ch vµo bµi

+ §· lÇn nµo em ph¹m lçi víi cha mÑ hay ch­a

+ Th¸i ®é, t×nh c¶m cña cha mÑ khi Êy ra sao

+ Em cã ©n hËn kh«ng

? Nªu tãm t¾t vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm?

GV h­íng dÉn ®äc: Giän ®äc thÓ hiÖn t×nh c¶m s©u s¾c, tha thiÕt nh­ng ®«i chç còng nghiªm kh¾c

- HS ®äc

? Gi¶i thÝch tõ khã:

? V¨n b¶n trªn ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo?

? Tªn v¨n b¶n vcµ thÓ lo¹i cã g× m©u thuÉn nhau kh«ng?

? Ng«i kÓ trong v¨n b¶n nµy lµ ng«i thø mÊy? Cña nh©n vËt nµo?

? Nguyªn nh©n nµo khiÕn ng­êi cha viÕt th­ göi cho con?

? T¹i sao ng­êi cha kh«ng trùc tiÕp nãi hoÆc cã ngay mét h×nh ph¹t mµ l¹i chän c¸ch viÕt th­?

? NÕu lµ bè em, khi em ph¹m lçi bè em sÏ cã th¸i ®é nh­ thÕ nµo?

? T©m tr¹ng cña ng­êi cha tr­íc lçi lÇm cña con?

? T©m tr¹ng Êy ®­îc so s¸nh b»ng h×nh ¶nh nµo?

? T¸c dông cña biÖn  ph¸p so s¸nh Êy?

? V× ®©u mµ ng­êi cha cã t©m tr¹ng ®au ®ín nh­ vËy?

? Nh÷ng chi tiÕt nµo thÓ hiÖn t×nh c¶m yªu th­¬ng, sù hi sinh lín lao cña mÑ dµnh cho con?

? Tõ ®ã «ng ®· nh¾c nhë g×?

? T×m c¸c c©u ca dao, bµi h¸t ca ngîi t×nh c¶m , sù hi sinh cña mÑ dµnh cho con?

? Ng­êi cha ®· h×nh dung ra trong suèt cuéc ®êi con ng­êi mÑ ®ãng vai trß nh­ thÕ nµo?

? Tõ ®ã «ng ®· cã yªu cÇu g×?

? ¤ng yªu cÇu con ph¶i nhËn lçi nh­ thÕ nµo?

? NhËn xÐt vÒ th¸i ®é trong lêi yªu cÇu cña ng­êi cha?

? TÊt c¶ nh÷ng lêi nãi cña cha ®· lµm cho nh©n vËt "T«i" - Chó bÐ cã t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo?

? T¸c gi¶ ®· sö dông thÓ lo¹i v¨n b¶n nµo? cã t¸c dông g×?

? NhËn xÐt vÒ giäng v¨n vµ ng«n ng÷ trong v¨n b¶n?

? Kh¨c häa vÒ h×nh ¶nh ng­êi mÑ nh­ thÕ nµo? Qua ®ã ®Ó l¹i cho em c¶m xóc g×?

? KÓ l¹i mét sù viÖc em lì g©y ra lµm cho cha mÑ phiÒn lßng? Em cã ©n hËn kh«ng? Em ®· chuéc lçi nh­ thÕ nµo?

I/ Giíi thiÖu bµi, giíi thiÖu t¸c gi¶

1/ Giíi thiÖu bµi

- HS th¶o luËn ®ª rtr¶ lêi

2/ T¸c gi¶ - t¸c phÈm

- A-mi-xi (1846 - 1908) nhµ v¨n I-ta-li-a, t¸c gi¶ cña nhiÒu tËp truyÖn ng¾n, tËp s¸ch. T¸c phÈm cña «ng thiªn vÒ t×nh c¶m, s©u l¾ng vµ chñ yÕu ®i vµo gi¸o dôc nh©n c¸ch, t×nh c¶m con ng­êi

- "MÑ t«i" ®­îc trÝch trong" Nh÷ng tÊm lßng cao c¶" - 1886

II/ H­íng dÉn ®äc vµ gi¶i thÝch tõ

- HS ®äc, gi¸o viªn nhËn xÐt

- Khæ h×nh, béi b¹c, vong ©n béi nghÜa....

- ViÕt th­ xen béc lé c¶m xóc

- Cã m©u thuÉn nh­qng nÕu t×m hiÓu kü sÏ thÊy toµn bé l¸ th­ ca ngîi c«ng lao, sù hi sinh cña mÑ.

III/ T×m hiÓu v¨n b¶n

- Ng«i thø nhÊt sè Ýt (t«i). ®ã lµ nh©n vËt cËu bÐ ®· m¾c lçi víi mÑ ®äc l¹i l¸ th­ cña ng­êi cha viÕt göi cho m×nh.

- V× ®· kh«ng ph¶i víi mÑ lóc c« gi¸o ®Õn th¨m

- §Ó c¶nh c¸o con, cã th¸i ®é nghiªm kh¾c ®èi víi con, ngay sau khi cËu bÐ m¾c lçi ng­êi cha ®· kh«ng sö dông h×nh ph¹t nghiªm kh¾c mµ chñ ®éng viÕt th­ ®Ó t¸c ®éng ®Õn nhËn thøc, t×nh c¶m, c¶m xóc cña con nh­ng còng kh«ng thiÕu sù nghiªm kh¾c. §©y lµ mét c¸ch gi¸o dôc cã hiÖu qu¶

- HS béc lé

- Ng­êi cha ®· v« cïng ®au ®ín vµ bùc béi. ¤ng ®· cã th¸i ®éi phª b×nh nghiªm kh¾c vµ nh­ mét mÖnh lÖnh: Kh«ng ®­îc t¸i ph¹m n÷a

- T¸c gi¶ so sanh víi h×nh ¶nh: Mét nh¸t dao ®©m vµo tim.

- ThÓ hiÖn t©m tr¹ng ®au xãt, bÊt ngê cña ng­êi cha khi chøng kiÕn lçi lÇm cña con. §ã thùc sù lµ mét sù xóc ph¹m ghª gím

- T×nh yªu th­¬ng, sù hi sinh v« bê bÕn cña cha mÑ nhÊt lµ cña mÑ ®èi víi con nh­ng ®øa con ®· phô c«ng lao cha mÑ, cã nh÷ng th¸i ®é kh«ng ph¶i víi ng­êi sinh ra m×nh

+ H×nh ¶nh ng­êi mÑ: - Thøc c¶ ®ªm lo cho con èm

- Khãc nøc në

- Lo sî qu»n qu¹i

- Bá c¶ h¹nh phóc cña m×nh ®Ó ®æi cho con khái ®au ®ín

- ¨n xin, hi sinh tÝnh m¹ng ®Ó nu«i con

-> Sù hi sinh lín lao cu¶ ng­êi mÑ kh«ng cã g× ®¸nh ®æi ®­îc, lµ sù v« gi¸, lµ biÓu hiÖn thËt ch©n thµnh vµ cao c¶ cña mÑ cho con. §¸ng xÊu hæ biÕt bao khi con ®· phô c«ng lao cña mÑ. Vµ thËt ®au lßng h¬n nÕu mét ngµy nµo ®ã con mÊt mÑ - ®ã lµ ngµy buån th¶m nhÊt cuéc ®êi con

- HS t×m

- Thêi th¬ Êu, lóc èm ®au ng­êi mÑ cã thÓ hi sinh tÊt c¶, cã thÓ chÞu ®ùng ®Ó nu«i con, ®Ó cøu con. Khi kh«n lín tr­ëng thµnh mÑ vÉn lµ ng­êi che chë, lµ chç dùa tinh thÇn, lµ nguån an ñi cña con

- Kh«ng ®­îc t¸i ph¹m

- Thµnh khÈn xin lçi mÑ, cÇu xin mÑ tha lçi (CÇu xin mÑ h«n con)

- Ng­êi cha yªu cÇu con døt kho¸t vµ nghiªm kh¾c nh­ mét mÖnh lÖnh

- Xóc ®éng v« cïng bëi ®· nhËn ®­îc mét bµi häc thÊm thÝa vµ kÞp thêi tõ ng­êi cha th©n yªu. CËu bÐ ®· nhan¹ ra t×nh c¶m yªu th­¬ng, sù hi sinh lín lao cña mÑ

IV/ Tæng kÕt

1/ NghÖ thuËt

- V¨n b¶n lµ mét bøc th­ nh­ng trong ®ã lµ c¶ nçi lßng cua rng­êi cha, ®øa con vµ sù hi sinh cña ng­êi mÑ

- Giäng nhÑ nhµng, «n tån mµ nghiªm kh¾c vµ c­¬ng quyÕt.

2/ Néi dung

- Th«ng qua h×nh thøc mét bøc th­ ta thÊy ®­îc th¸i ®é vµ c¸ch d¹y b¶o nghiªm kh¾c cu¶ ng­êi cha nh­ng næi bËt h¬n c¶ lµ sù hi sinh cao c¶, t×nh yªu th­¬ng v« bê bÕn cña ng­êi mÑ dµnh cho con

V/ LuyÖn tËp

- HS kÓ

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

GV treo b¶ng phô

Cho c¸c tõ sau:

- M¸y cµy, m¸y xay lóa

- QuÇn ¸o, s¸ch vë

? X¸c ®Þnh nghÜa cña c¸c yÕu tè t¹o nªn tõ?

? NhËn xÐt vÒ sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a hai tõ ghÐp?

? Theo em vai trß cña c¸c yÕu tè cÊu t¹o nªn tõ ghÐp nh­ thÕ nµo?

? Trong c¸c tõ ghÐp "QuÇn ¸o", "S¸ch vë" th× cã g× kh¸c víi nh÷ng tõ trªn?

? Tõ ®ã h·y cho biÕt tõ ghÐp cã mÊy lo¹i? ®ã lµ nh÷ng lo¹i nµo?

? Tõ ghÐp chÝnh phô lµ g×?

? Tõ ghÐp ®¼ng lËp lµ g×?

? So s¸nh nghÜa cña c¸c yÕu tè trong c¸c tõ "m¸y cµy" víi tõ ghÐp "m¸y cµy"?

? So s¸nh nghÜa cña c¸c yÕu tè trong tõ "s¸ch vë"?

? NhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô vµ nghÜa cña tõ ghÐp ®¼ng lËp?

Bµi tËp 1/15

S¾p xÕp c¸c tõ ghÐp sau thµnh hai lo¹i

Bµi tËp 2/15

®iÒn thªm tiÕng ®Ó t¹o ra tõ ghÐp chÝnh phô

I/ C¸c lo¹i tõ ghÐp

1. VÝ dô

- "M¸y": vËt ch¹y b»ng ®éng c¬, tù ®éng

- "Cµy" : dïng vµo viÖc cµy ®¸t

- " Xay lóa": x¸t lóa, lËt vá thãc

-> Cïng cã yÕu tè "M¸y" chØ lo¹i ®éng c¬ tù ho¹t ®éng mµ kh«ng cã sù t¸c ®éng cña con ng­êi vµo nã

Kh¸c nhau: Hai chøc n¨ng dïng vµo nh÷ng c«ng viÖc kh¸c nhau

- Cã yÕu tè chÝnh vµ yÕu tè phô

- Mçi yÕu tè chØ mét sù vËt, sù viÖc cô thÓ. Trong tõ ghÐp chóng cã vai trß ngang nhau, kh«ng cã tiÕng chÝnh hay phô

- Tõ ghÐp cã hai lo¹i: Tõ ghÐp chÝnh phô vµ tõ ghÐp ®¼ng lËp

2. Kh¸i niÖm

* Tõ ghÐp chÝnh phô lµ tõ ghÐp cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô bæ sung cho tiÕng chÝnh. TiÕng chÝnh ®øng tr­íc, tiÕng phô ®øng sau.

VD: Bµ ngo¹i, bµ néi

- Th¬m phøc, th¬m lõng...

* Tõ ghÐp ®¼ng lËp: c¸c tiÕng b×nh ®¼ng vÒ mÆt ng÷ ph¸p

VD: S¸ch vë, nhµ cöa, c©y cá....

II/ NghÜa cña tõ ghÐp

- M¸y: chØ chung

- Cµy: ho¹t ®éng lËt ®Êt

-> M¸y cµy: ®éng c¬ dïng vµo viÖc cµy ®Êt

- S¸ch: in dïng ®Ó häc vµ ®äc

- Vë: ghi, viÕt

-> S¸ch vë: ChØ s¸ch vë nãi chung

+ Tõ ghÐp chÝnh phô cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa. NghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô hÑp h¬n nghÜa cña c¸c tiÕng t¹o ra nã.

+ Tõ ghÐp ®¼ng lËp cã tÝnh chÊt hîp nghÜa. NghÜa cña tõ ghÐp ®¼ng lËp réng h¬n nghÜa cña c¸c tiÕng t¹o ra nã

III/ LuyÖn tËp

+ Tõ ghÐp chÝnh phô gåm: l©u ®êi, xanh ng¾t, nhµ ¨n, c­êi nô

+ Tõ ghÐp ®¼ng lËp: suy nghÜ, chµi l­íi, c©y cá, Èm ­ít, ®Çu ®u«i

§iÒn thªm ®Ó t¹o tõ ghÐp:

- bót: bót bi, bót mùc, bót ch×

- th­íc: th­íc kÎ, th­íc gç

- m­a: m­a rµo, m­a phïn

- lµm: lµm rÉy, lµm ruéng

- ¨n: ¨n ý, ¨n ¶nh

- tr¾ng: tr¾ng phau, tr¾ng xãa

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

HS ®äc ®o¹n v¨n

? Trong ®äan v¨n trªn cã c©u nµo sai ng÷ ph¸p kh«ng?

? C©u nµo ch­a râ nghÜa hay kh«ng?

? NÕu em lµ nh©n vËt En-ri-c« th× em cã hiÓu ®iÒu ng­êi cha muèn nãi g× kh«ng?

? Theo em ®o¹n v¨n trªn thiÕu ®iÒu g×?

? Muèn cho ®o¹n v¨n trªn dÔ hiÓu vµ hiÓu ®Çy ®ñ th× cÇn ph¶i lµm g×?

? Qua ®ã em hiÓu liªn kÕt cã vai trß nh­ thÕ nµo vµ nã lµ g×?

Häc sinh ®äc phÇn ghi nhí 1

HS ®äc ®o¹n v¨n ë phÇn 1

? Theo em ë ®o¹n v¨n trªn cßn thiÕu ý g× khiÕn cho nã trë nªn khã hiÓu?

? Em h·y söa l¹i ®oÆn v¨n trªn ®Ó cho En-ri-c« hiÓu ®­îc ý ng­êi cha

GV söa bµi lµm cña häc sinh

? ®äc ®o¹n v¨n 2 vµ cho biÕt sù thiÕu liªn kÕt cña chóng?

? NÕu t¸ch c¸c c©u ra em cã hiÓu ®­îc kh«ng?

? Vai trß cña c¸c tõ thiÕu Êy lµ g×?

? VËy ®Ó liªn kÕt v¨n b¶n ph¶i cÇn cã nh÷ng ph­¬ng tiÖn nµo?

Bµi tËp 1/18

S¾p xÕp c¸c c©u theo thø tù hîp lý ®Ó ®äan v¨n trªn cã tÝnh liªn kÕt

Bµi tËp 2/19

C¸c c©u ®· cã tÝnh liªn kÕt ch­a? T¹i sao?

I. Liªn kÕt vµ ph­¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n

1. TÝnh liªn kÕt trong v¨n b¶n

a. ®äc ®o¹n v¨n vµ tr¶ lêi c©u hái

- C¸c c©u v¨n ®Òu cã cÊu t¹o ng÷ ph¸p hoµn chØnh, kh«ng sai

- Mçi c©u ®Òu nªu lªn mét sù viÖc hoµn chØnh, ý nghÜa ®Çy ®ñ

- G©y khã hiÓu cho ng­êi ®äc, ch­a râ môc ®Ých cña ng­êi cha. Yªu cÇu cña ng­êi cha nh­ thÕ nµo, c¸c c©u v¨n trong ®o¹n v¨n trªn kh«ng cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Chóng kh«ng cïng mét néi dung, c©u nµy t¸ch rêi c©u kia.

- ThiÕu tÝnh liªn kÕt

- Liªn kÕt lµ mét tÝnh chÊt v« cïng quan träng trong v¨n b¶n

+ Liªn kÕt lµ tÝnh chÊt mµ nhê nã nh÷ng c©u v¨n ®óng ng÷ ph¸p dÆt c¹nh nhau míi t¹o thµnh v¨n b¶n. Gióp v¨n b¶n liÒn m¹ch, thèng nhÊt vµ dÔ hiÓu

+ Ghi nhí: sgk/17

2. Ph­¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n

- C¸c c©u trong ®o¹n trÝch kh«ng cã cïng néi dung, mçi c©u ®Ò cËp ®Õn mét vÊn ®Ò, ghÐp c¸c c©u l¹i thµnh nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c nhau.

- hs lµm bµi

- So víi v¨n b¶n gèc, c¶ ba c©u ®Òu sai vµ thiÕu c¸c tõ nèi

C©u 2 thiÕu côm tõ: cßn b©y giê

C©u 3 tõ "con" chÐp thµnh "®øa trÎ"

ViÖc chÐp sai, chÐp thiÕu lµm cho c©u v¨n trªn rêi r¹c, khã hiÓu.

- C¸c c©u ®Òu ®óng ng÷ ph¸p, khi t¸ch khái ®o¹n v¨n cã thÓ hiÓu ®­îc sù viÖc nªu trong c©u

- C¸c c©u kh«ng thèng nhÊt vÒ néi dung, thiÕu c¸c tõ nèi - cã tÝnh chÊt liªn kÕt

- Ghi nhí: sgk/17

II/ LuyÖn tËp

- Do sù viÖc s¾p xÕp kh«ng theo tr×nh tù nªn v¨n b¶n rêi r¹c, khã hiÓu, kh«ng thèng nhÊt. Ph¶i s¾p xÕp l¹i theo tr×nh tù sù viÖc

- VÒ h×nh thøc cã vÎ liªn kÕt nh­ng c¸c c©u kh«ng thèng nhÊt vÒ thêi gian vµ sù viÖc. "mÑ ®· mÊt" s¸ng nay - chiÒu nay.....

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

? V¨n b¶n nµy do ai s¸ng t¸c?

? V¨n b¶n ra ®êi trong hoµn c¶nh nµo?

GV h­íng dÉn ®äc

- ®äc ph©n biÖt râ nh©n vËt, thÓ hiÖn diÔn t©m  lý

(cã thÓ ph©n ra giäng kÓ)

? V¨n b¶n nµy thuéc thÓ lo¹i g×?

? TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy?

? Em h·y cho biÕt t¸c dông cña viÖc sö dông ng«i kÓ nµy? (Xem l¹i kiÕn thøc líp 6)

?

Ngoµi ng«i kÓ nµy, truyÖn cã thÓ ®­îc kÓ theo ng«i kÓ kh¸c kh«ng? Ng«i thø mÊy?

? Em h·y tãm t¾t l¹i nh­ng chi tiÕt chÝnh cña truyÖn?

GV gi¶i thÝch tõ khã

? Trong c©u chuyÖn trªn t¸c gi¶ kÓ vÒ sù viÖc g×?

? Cã g× m©u thuÉn gi÷a tªn v¨n b¶n vµ c©u chuyÖn kh«ng?

? Cã nh÷ng sù kiÖn nµo ®­îc kÓ trong truyÖn? H·y x¸c ®Þnh c¸c ®o¹n v¨n t­¬ng øng?

? Bøc tranh trong sgk minh häa cho sù viÖc nµo?

? Bóp bª cã ý nghÜa ra sao trong cuéc sèng cña anh em Thµnh vµ Thñy?

? V× sao 2 em ph¶i chia bóp bª?

? H×nh ¶nh Thµnh vµ Thñy khi ng­êi mÑ ra lÖnh Êy nh­ thÕ nµo? T×m c¸c chi tiÕt cho thÊy h×nh ¶nh Êy?

? T¸c gi¶ ®· sö dông biÑn ph¸p g× khi miªu t¶ chi tiÕt nµy?

? NhËn xÐt vÒ t©m tr¹ng cña nh©n vËt?

? Cuéc chia bóp bª diÕn ra nh­ thÕ nµo?

? T©m tr¹ng cña Thñy thay ®æi nh­ thÕ nµo? T×m nh÷ng tõ ng÷ cho thÊy ®iÒu ®ã?

? ThÓ hiÖn sù quan s¸t, miªu t¶ t©m lý nh©n vËt nh­ thÕ nµo?

? H×nh ¶nh hai con bóp bª mang ý nghÜa g×?

?

Nh­ng v× sao Thµnh vµ Thñy kh«ng thÓ ®em chia bóp bª ®­îc?

I. Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm vµ h­íng dÉn ®äc, tãm t¾t

1. T¸c gi¶, t¸c phÈm

- Kh¸nh Hoµi

- §©y lµ truyÖn ng¾n ®o¹t gi¶i nhf trong cuéc thi viÕt " Th¬ v¨n viÕt vÒ quyÒn trÎ em" do tæ chøc Rat-da - BÐc-n¬ tæ chøc

- hs ®äc, gi¸o viªn ®äc

- ThÓ lo¹i tù sù (kÓ chuyÖn) nh­ng xen lÉn miªu t¶ vµ béc lé c¶m xóc

- TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø nhÊt sè Ýt

- Sö dông ng«i kÓ nµy c©u chuyÖn trë nªn ch©n thËt h¬n, dÔ tin t­ëng h¬n bëi nh©n vËt trong truyÖn tham gia vµo c©u chuyÖn vµ chøng kiÕn c¸c diÔn biÕn. T¹o giäng nhÑ nhµng, dÔ béc lé c¶m xóc.

- Ng«i thø nhÊt lµ ng­êi em (Thñy), hoÆc ng«i thø ba (ng­êi kh¸c kÓ)

+ C¸c chi tiÕt chÝnh cÇn cã:

- T©m tr¹ng vµ t×nh c¶m cña hai anh em trong ®ªm tr­íc lóc chia tay

- Nhí l¹i nhøng kØ niÖm ®· qua

- Thµnh ®­a Thñy ®Õn líp chia tay b¹n bÌ vµ c« gi¸o

- Hai anh em chia tay nhau bÊt ngê

+ C¸c tõ: R¸o ho¶nh, nøc në

- Bè mÑ li h«n, hai anh em Thµnh vµ Thñy ph¶i chia tay nhau dï kh«ng hÒ muèn

- MÆc dï tªn v¨n b¶n lµ "cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª" nh­ng néi dung v¨n b¶n l¹i kÓ vÒ cuéc chia tay cña hai anh em Thµnh vµ Thñy - Nh÷ng ®øa trÎ hån nhiªn vµ bóp bª chÝnh lµ ®å ch¬i cña chóng, lµ mét h×nh ¶nh Èn dô vÒ tuæi th¬ vµ hai ®øa trÎ, chóng nh­ nh÷ng con bóp bª trong mãn ®å ch¬i gia ®×nh cña ng­êi lín

+ Cã 3 cuéc chia tay:

- Chia bóp bª: tõ ®Çu ®Õn "hiÕu th¶o nh­ vËy"

- Chia tay líp häc: tiÕp ®Õn "trïm lªn c¶nh vËt"

- Chia tay hai anh em: ®Õn hÕt

+ Minh häa cho sù viÖc anh em chia ®å ch¬i, chia bóp bª

II. T×m hiÓu v¨n b¶n

1. Cuéc chia bóp bª

- Lµ nh÷ng thø ®å ch¬i g¾n liÌn víi tuæi th¬ cña hai anh em, lµ nh÷ng kØ niÖm kh«ng thÓ quªn cña c¶ hai anh em

- Con VÖ sÜ vµ con Em nhá lu«n ë bªn nhau. Con VÖ sÜ th©n thiÕt vµ b¶o vÖ Thµnh trong tõng giÊc ngñ

- Bè mÑ li h«n, anh em ph¶i chia tay nhau, mçi ®øa mét n¬i, bóp bª còng ph¶i chia ®«i theo lÖnh cña mÑ.

+ Thñy:

- run lªn bÇn bËt

- cÆp m¾t tuyÖt väng

- hai bê mi s­ng mäng lªn v× khãc qu¸ nhiÒu

+ Thµnh:

- c¾n chÆt m«i ®Ó khái bËt lªn tiÕng khãc

- n­íc m¾t cø tu«n ra nh­ suèi, ­ít ®Çm c¶ gèi vµ hai c¸nh tay ¸o

+ T©m tr¹ng ®au ®ín, buån khæ xãt xa trong nçi bÊt lùc

+ Thµnh: lÊy hai con bóp bª tõ trong tñ ®Æt ra hai phÝa

+ Thñy: tru trÐo lªn, gian¹ d÷

+ Thµnh: ®Æt con VÖ sÜ c¹nh con Em nhá

+ Thñy: vui vÎ

- T©m tr¹ng cña Thñy thay ®æi tõ "giËn d÷" sang "vui vÎ" v× Thñy kh«ng muèn con VÖ sÜ vµ con Em nhá xa nhau, kh«ng chÊp nhËn chia bóp bª. Thñy trë l¹i vui vÎ khi hai con bóp bª l¹i ë c¹nh nhau.

- Ng©y th¬ vµ hån nhiªn cña trÎ con ®­îc t¸c gi¶ c¶m nhËn vµ miªu t¶ ch©n thËt. Buån vui ®èi víi trÎ còng chØ ®Õn trong gi©y l¸t.

- Hai con bóp bª lu«n ë c¹nh nhau vµ kh«ng bao giê chÊp nhËn sù xa c¸ch lµ biÓu t­îng cho t×nh c¶m keo s¬n, bÒn chÆt kh«ng cã g× chia c¾t ®­îc t×nh c¶m cña hai anh em Thµnh vµ Thñy. Chóng còng hån nhiªn, v« t­, t×nh c¶m nh­ Thµnh vµ Thñy

- Bóp bª g¾n víi h×nh ¶nh gia ®×nh sum häp, ®Çm Êm, cho sù g¾n bã cña hai anh em.

- Bóp bª còng lµ nh÷ng kØ niÖm ®Ñp cña hai anh em, cña tuæi th¬.

- Bóp bª lµ h×nh ¶nh trung thùc cña hai anh em Thµnh vµ Thñy

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

? Cuéc chia tay diÔn ra ë ®©u, trong hoµn c¶nh nµo?

? T¹i sao khi ®Õn tr­êng vµ gÆp l¹i c¸c b¹n trong líp Thñy l¹i khãc thót thÝt?

? Khi Êy c« gi¸o vµ c¸c b¹n cã hµnh ®éng g×?

? Chi tiÕt Êy cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo?

? Khi biÕt Thñy kh«ng ®­îc tiÕp tôc ®i häc, c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®· cã nh÷ng hµnh ®éng g×?

? Chi tiÕt nµy cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo?

? Em cã c¶m xóc g× vÒ cuéc chia tay cña Thñy víi c« gi¸o vµ c¸c b¹n trong líp?

? Khi ra khái tr­êng Thµnh c¶m nhËn ®­îc ®iÒu g×?

? T¹i sao Thµnh l¹i cã c¶m nhËn nh­ vËy?

? NÕu lµ em ®­îc chøng kiÕn c¶nh chia tay Êy em cã c¶m xóc g×?

? Sù kiÖn nµo diÔn ra khi Thµnh vµ Thñy vÒ ®Õn nhµ?

? H×nh ¶nh cña Thñy hiÖn ra qua nh÷ng chi tiÕt nµo khi chøng kiÕn giê phót chia xa?

? Qua nh÷ng chi tiÕt Êy em hiÓu g× vÒ Thñy?

? Lêi nh¾n cña Thñy cho Thµnh thÓ hiÖn ý g×?

? Em sÏ t¸n thµnh ý kiÕn nµo?

? C¶m xóc cña hai em khi chøng kiÕn c¶nh chia tay cña hai b¹n?

? Cßn c¶m xóc cña Thµnh nh­ thÕnµo?

? Em häc tËp ®­îc g× tõ c¸ch kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶?

? V¨n b¶n kÓ vÒ nh÷ng cuéc chia tay, theo em nh÷ng cuéc chia tay Êy cã b×nh th­êng hk«ng?

? T¸c gi¶ muèn göi th«ng ®iÖp g× qua c©u chuyÖn nµy?

? Theo em cã c¸ch nµo tr¸nh ®­îc nçi ®au cña Thµnh vµ Thñy kh«ng?

II. T×m hiÓu v¨n b¶n

1. Cuéc chia bóp bª

2. Cuéc chia tay víi líp häc

- Thµnh ®­a Thñy ®Õn tr­êng ®Ó chia tay c¸c b¹n vµ c« gi¸o

+ Tr­êng häc lµ n¬i ghi kh¾c nh÷ng kØ niÖm ®Ñp ®Ï cña thÇy c«, b¹n bÌ, niÒm vui, nçi buån trong häc tËp...

- Thñy s¾p ph¶i chia xa m·i m·i m¸i tr­êng vµ kh«ng biÕt cã bao giê ®­îc gÆp l¹i b¹n bÌ, thÇy c«. MÆt kh¸c Thñy kh«ng cßn ®­îc ®i häc n÷a v× hoµn c¶nh.

+ C« gi¸o: «m chÆt lÊy Thñy vµ nãi "c« biÕt råi, c« th­¬ng em l¾m"

- C¸c b¹n trong líp s÷ng sê vµ khãc thót thÝt

-> DiÔn t¶ sù ®ång c¶m, xãt th­¬ng cho Thñy cña c« gi¸o vµ c¸c b¹n

-> ThÓ hiÖn t×nh c¶m b¹n bÌ, t×nh c¶m c« trß ®Çm Êm, trong s¸ng

+ C« gi¸o t¸i mÆt, n­íc m¾t giµn dôa cßn c¸c b¹n khãc mçi lóc mét to h¬n

- DiÕn t¶ sù ng¹c nhiªn, bÊt ngê, ®au xãt cho hoµn c¶nh cña Thñy vµ trong ®ã cßn Èn chøa nçi o¸n ghÐt sù li t¸n gia ®×nh

+ Häc sinh nªu c¶m nhËn

- Kinh ng¹c thÊy mäi ng­êivÉn ®i l¹i b×nh th­êng, n¾ng vÉn vµng ­¬m trïm lªn c¶nh vËt

- Thµnh c¶m nhËn ®­îc sù bÊt h¹nh cña hai anh em, c¶m nhËn ®­îc sù c« ®¬n cña m×nh trong dßng ch¶y cuéc sèng, sù v« t©m cña ng­êi lín

- Häc sinh c¶m nhËn

3. Cuéc chia tay cña hai anh em

- Xe t¶i, chuÈn bÞ cho sù ra ®i cña Thñy vµ hai anh em s¾p ph¶i chia tay

+ MÆt t¸i xanh nh­ tµu l¸

- Ch¹y véi vµo nhµ gh× lÊy con bóp bª

- Khãc nøc lªn cÇm tay anh dÆn dß

- §Æt con Em nhá quµng tay con VÖ sÜ

-> Thñy lµ mét em bÐ cã tÊm lßng trong s¸ng, nh¹y c¶m, th¾m thiÕt t×nh nghÜa gi÷a hai anh em. Thñy ph¶i g¸nh chÞu nçi ®au ®ín chia xa - nçi ®au ®¸ng ra kh«ng bao giê x¶y ®Õn

+ T×nh yªu, nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬

+ Lêi nh¾n nhñ kh«ng ®­îc chia rÏ hai anh em

+ Lêi nh¾n nhñ mçi gia ®×nh vµ toµn x· héi h·y hiÓu vµ h¸y v× h¹nh phóc cña tuæi th¬

- Häc sinh

- BÊt ngê: ®øng nh­ ch«n ch©n xuèng ®Êt kh«ng nãi ®­îc g× tr«ng theo bãng nhá liªu xiªu cña em

III. Tæng kÕt

1. NghÖ thuËt

- C¸ch kÓ chuyÖn b»ng ng«i thø nhÊt sè Ýt, ch©n thËt vµ c¶m ®éng

- C¸c tr×nh tù sù viÖc ®­îc kÓ phï hîp víi diÔn biÕn t©m lý cña trÎ em

2. Néi dung

- Kh«ng b×nh th­êng, nh÷ng ng­êi tham gia vµo cuéc chia tay kh«ng cã lçi vµ ®ã lµ nh÷ng cuéc chia tay kh«ng ®n¸g cã

- Kh«ng thÓ ®Èy trÎ em vµo hoµn c¶nh bÊt h¹nh, chia l×a. H·y ch¨m lo vµ b¶o vÖ h¹nh phóc cña trÎ em

- Bè mÑ Thµnh vµ Thñy kh«ng chia tay nhau, gia ®×nh h¹nh phóc, ®oµn tô

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

? Muèn viÕt mét ®¬n xin nghØ häc em ph¶i s¾p xÕp theo tr×nh tù nµo?

? NÕu ®¶o trËt tù trªn em thÊy nh­ thÕ nµo? LiÖu l¸ ®¬n cã ®­îc chÊp nhËn kh«ng?

? VËy bè côc trong v¨n b¶n lµ g×?

+ §äc hai c©u chuyÖn vµ tr¶ lêi c©u hái

? So s¸nh hai v¨n b¶n trªn víi v¨n b¶n trong s¸ch gi¸o khoa em ®· häc th× cã g× kh¸c nhau kh«ng?

? Theo em cÇn ph¶i söa nh­ thÕ nµo?

? §Ó cho bè côc rµnh m¹ch vµ hîp lÝ cÇn ph¶i cã ®iÒu kiÖn nµo?

? Bµi v¨n tù sù, miªu t¶ cã mÊy phÇn vµ nhiÖm vô cña tõng phÇn lµ g×?

? Khi ®¶o trËt tù c¸c phÇn trong v¨n b¶n, em cã nhËn ra kh«ng? V× sao?

? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc cña c¸c phÇn trong v¨n b¶n?

Bµi tËp 2/30

Ghi l¹i bè côc cña truyÖn "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª"

?

NhËn xÐt vÒ bè côc võa t×m ®­îc

Bµi tËp 3/30

XÕp l¹i theo tr×nh tù

I. Bè côc vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc v¨n b¶n

1. Bè côc v¨n b¶n

+ S¾p xÕp theo tr×nh tù

- Quèc hiÖu, tiªu ng÷

- Tªn ®¬n

- N¬i göi ®¬n (GV chñ nhiÖm)

- Ng­êi lµm ®¬n

- LÝ do göi ®¬n

- Lêi høa

- Lêi c¶m ¬n

- Ký tªn

+ Khi ®¶o trËt tù l¸ ®¬n sÏ khã ®­îc chÊp nhËn v× kh«ng ®¶m b¶o tr×nh tù vµ tr×nh bµy ®óng sù viÖc

-> Khi t¹o v¨n b¶n, viÖc s¾p xÕp trËt tù sù viÖc cÇn hp¶i tu©n thñ theo mét tr×nh tù hîp lÝ ®Ó t¹o ra tÝnh liªn kÕt trong v¨n b¶n

+ Bè côc trong v¨n b¶n lµ sù bè trÝ, s¾p xÕp c¸c phÇn, c¸c ®o¹n theo tr×nh tù, mét hÖ thèng rµnh m¹ch hîp lÝ. Bè côc trong v¨n b¶n lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt ph¶i cã khi x©y dùng v¨n b¶n

2. Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n

+ Gièng nhau: ®Çy ®ñ c¸c ý

+ Kh¸c nhau: Nguyªn b¶n cã 3 phÇn th× ë ®©y chØ cã 2 phÇn. C¸c ý trong v¨n b¶n trªn còng ®­îc s¾p xÕp lén xén

-> Bè côc ch­a hîp lÝ, c¸ch kÓ chuyÖn r­êm rµ, thiÕu tÝnh thèng nhÊt lµm cho ng­êi ®äc ng­êi nghe thÊy khã hiÓu. C¸c chi tiÕt bÞ s¾p xÕp lén xén kh«ng theo tr×nh tù diÔn biÕn cña c©u chuyÖn

+ Söa l¹i

- Con Õch trong mét c¸i giÕng, nã thÊy bÇu trêi chØ b»ng c¸i vung, nã nghÜ m×nh lµ chóa tÓ

- Nã ra khái giÕng, ®i l¹i ghªng ngang vµ bÞ giÉm bÑp

- Bá c©u cuèi: tõ ®¸y tr©u trë thµnh b¹n cña nhµ n«ng

+ Ghi nhí: sgk/30

3. C¸c phÇn cña bè côc

- Gåm 3 phÇn:

+ Më bµi: T¶ kh¸i qu¸t

+ Th©n bµi: T¶ chi tiÕt

+ KÕt bµi: Tãm t¾t vÒ ®èi t­îng vµ c¶m nghÜ kh¸i qu¸t

-> Mçi phÇn cã mét ®Æc ®iÓm, nhiÖm vô riªng biÖt dã ®ã cã thÓ dÔ dµng nhËn ra ®Æc ®iÓm tõng phÇn.

+ V¨n b¶n th­êng ®­îc x©y dùng theo bè côc ba phÇn: Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi

II. LuyÖn tËp

+ MÑ b¶o ph¶i chia ®å ch¬i

+ Hai anh em chia ®å ch¬i

+ Hai anh em ®Õn tr­êng chia tay thÇy c« vµ b¹n bÌ

+ Hai anh em chia tay nhau

- Bè côc hîp lý theo tr×nh tù thêi gian diÕn ra sù viÖc, cã më ®Çu cã kÕt thóc

+ B¸o c¸o thµnh tÝch häc cña c¸ nh©n

+ Më bµi:

+ Th©n bµi: Thµnh tÝch häc tËp cña b¶n th©n

- B¶n th©n ®· häc ë nhµ, ë líp nh­ thÕ nµo

+ KÕt bµi: Chóc ®¹i héi thµnh c«ng

Ho¹t ®éng cña thÇy

Ho¹t ®éng cña trß

? "M¹ch l¹c" lµ tõ H¸n-ViÖt hay thuÇn ViÖt?

- Gi¶i thÝch nghÜa cña hai yÕu tè vµ tõ "m¹ch l¹c"

? Em hiÓu "m¹ch l¹c" lµ g×?

? "M¹ch l¹c" trong v¨n b¶n cã cÇn thiÕt kh«ng? V× sao?

? Xem l¹i bè côc vµ chi tiÕt cña truyÖn "Cuéc chia tay cña nh­ng con bóp bª" toµn bé sù kiÖn trong c©u chuyÖn xoay quanh sù viÖc nµo?

? VËy chuyÖn "nh÷ng con bóp bª" ®ãng vai trß g×?

? Thµnh vµ Thñy cã vai trß nh­ thÕ nµo trong truyÖn?

? Khi ®¶o trËt tù s¾p xÕp ta thÊy nh­ thÕ nµo?

? C¸c sù kiÖn ®­îc kÓ theo tr×nh tù nµo?

? T¹i sao?

? Qua ®ã em hiÓu m¹ch l¹c trong v¨n b¶n lµ g×?

Bµi tËp 1/32

T×m hiÓu tÝnh m¹ch l¹c trong v¨n b¶n "MÑ t«i" cña A-mi-xi

Bµi tËp 2/34

Trong chuyÖn "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª" t¸c gi¶ ®· kh«ng thuËt l¹i nguyªn nh©n cña sù chia tay cña bè mÑ Thµnh vµ Thñy, lµm nh­ vËy cã tÝnh m¹ch l¹c kh«ng?

I. M¹ch l¹c vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ m¹ch l¹ch trong v¨n b¶n

1. M¹ch l¹ch trong v¨n b¶n

- "M¹ch l¹c" lµ tõ H¸n - viÖt

- M¹ch = èng, m¹ch m¸u, hÖ thèng

L¹c = nèi

-> M¹ch l¹c lµ mét m¹ng l­íi vÒ ý nghÜa, nèi liÒn c¸c phÇn c¸c ®o¹n, c¸c ý cña v¨n b¶n. trong th¬ v¨n nã cßn ®­îc gäi lµ m¹ch v¨n, m¹ch th¬

- RÊt cÇn thiÕt bëi v¨n b¶n kh«ng cã tÝnh m¹ch l¹c sÏ rêi r¹c vÒ ý nghÜa, vÒ néi dung gi÷a c¸c phÇn, c¸c ®o¹n sÏ t¸ch rêi nhau.

- Mach l¹c = liªn kÕt

2. C¸c ®iÒu kiÖn ®Ó cã mét v¨n b¶n m¹ch l¹c

+ bè côc

- MÑ b¾t hai anh em chia ®å ch¬i

- Hai anh em rÊt yªu th­¬ng nhau, chuyÖn vÒ hai con bóp bª, hai anh em chia ®å ch¬i

- Thµnh ®­a Thñy ®Õn tr­êng chia tay b¹n bÌ vµ c« gi¸o

- Hai anh em chia tay nhau. Thñy ®Ó l¹i hai con bóp bª cho Thµnh

-> Toµn bé sù viÖc xoay quanh t×nh c¶m vµ cuéc chia tay cña hai anh em

- ChÊt xóc t¸c lµ lÝ do cho cuéc chia tay thùc sù cña hai anh em (Dï 2 con bóp bª kh«ng chia tay nhau). Bóp bª lµ h×nh ¶nh t­îng tr­ng cho tuæi th¬ vµ g¾n bã víi tuæi th¬, lµ kØ niÖm cña tuæi th¬

- §ãng vai trß trung t©m, mäi t×nh tiÕt ®Òu xoay quanh nh©n vËt nµy

- Khã hiÓu, kh«ng theo tr×nh tù hîp lý hoÆc bá qua c¸c chi tiÕt sÏ lµm cho c©u chuyÖn thiÕu hÊp dÉn

+ Liªn hÖ thêi gian

+ Liªn hÖ t©m lý (nhí l¹i)

+ Liªn hÖ kh«ng gian

+ Liªn hÖ ý nghÜa

- ChuyÖn ®· sö dông thµnh c«ng c¶ 4 mèi liªn kÕt nh­ trªn nªn cã tÝnh hÊp dÉn

* M¹ch l¹c lµ mét tÝnh chÊt rÊt quan träng cña v¨n b¶n. gióp v¨n b¶n dÔ hiÓu, cã ®Çu cã cuèi.

* C¸c phÇn, c¸c ®o¹n, c¸c c©u ph¶i nãi vÒ mét vÊn ®Ò chung xuyªn suèt

- C¸c phÇn c¸c ®o¹n trong c©u v¨n ph¶i ®­îc s¾p xÕp theo tr×nh tù râ rµng, hîp lý, tr­íc sau h« øng cho nhau lµm chñ ®Ò liÒn m¹ch vµ gîi ®­îc nhiÒu høng thó cho ng­êi ®äc ng­êi nghe

II. LuyÖn tËp

+ Bè côc

- En-ri-c« ®äc th­ cha vµ v« cïng xóc ®éng

- En-ri-c« ph¹m lçi víi mÑ vµ cha viÕt th­ cho En-ri-c«

- MÑ hÕt lßng v× En-ri-c«

- Bè yªu cÇu ph¶i xin lçi mÑ

-> Nh×n vµo bè côc ta thÊy s¾p xÕp cã vÎ ch­a hîp lý nh­ng c¸c phÇn c¸c ®o¹n l¹i ®­îc nèi víi nhau b»ng mét chñ ®Ò xuyªn suèt: Sù ©n hËn cña En-ri-c«

- V¨n b¶n kh«ng ®i s©u vµo chuyÖn chia tay cña bè mÑ mµ nãi vÒ nh÷ng ®øa trÎ ph¶i chÞu hoµn c¶nh ®au buån, chia li khi bè mÑ li h«n

- Kh«ng ®i vµo lÝ do li h«n bëi nã n»m ngoµi chñ ®Ò. V× thÕ truyÖn vÉn cã tÝnh m¹ch l¹c

I- §äc - gi¶i nghÜa - t×m hiÓu chung

Chó ý nhÞp 2/2/2 - 4/4

1. §äc

Giäng dÞu nhÑ, ªm, thµnh kÝnh

Gi¸o viªn - häc sinh ®äc

2. Gi¶i nghÜa tõ khã

II- T×m hiÓu chi tiÕt

X¸c ®Þnh cô thÓ thÓ lo¹i lêi ca v× sao? C©u ®Çu tiªn cã ý nghÜa g×?

1. Bµi sè 1

- Bµi h¸t ru - nhÞp 2/2/2 c©u h¸t më ®Çu

BiÖn ph¸p nghÖ thuËt ®­îc sö dông? Nã ®Æc s¾c nh­ thÕ nµo? t×m c¸c c©u t­¬ng tù.

T×m c¸c c©u t­¬ng tù?

C©u cuèi khuyªn con ®iÒu g×?

- Lèi so s¸nh  c«ng ¬n cha mÑ v« cïng to lín: s¬n thuû  v÷ng bÒn.

- Ghi lßng t¹c d¹ - biÕt ¬n kÝnh träng  t×nh c¶m thiªng liªng gÇn gòi.

Giäng ®iÖu? Cã cÇn nhí 9 ch÷?

§äc

T¹i sao l¹i sö dông thêi gian nh­ thÕ? ?ngâ sau?

2. Bµi sè 2

ChiÒu chiÒu  m« tÝp th­êng gÆp  thêi gian NT  lÆp l¹i  kh¬i dËy nçi nhí.

ChiÒu chiÒu vµ chÝn chiÒu?

- Ngâ sau: khuÊt nÎo  béc lé t©m tr¹ng

- ChÝn chiÒu: nhiÒu v« kÓ  h­íng vµo lßng néi t©m.

V× sao cã t©m tr¹ng Êy?

(Xa mÑ, cuéc sèng kh«ng h¹nh phóc, nhí quª...)

- Tr«ng, ngã  ®éng t¸c - t©m tr¹ng nhí, mong, buån...

 Lêi thë than - tiÕc nuèi ®au xãt ngËm ngïi.

3. Bµi thø ba

Nçi nhí «ng bµ ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? nuéc l¹t lµ g×?

ChÆt chÏ, mÒm m¹i, bÒn bØ

- Nh©n c¸i nµy  gîi c¸i kia

 Cæ truyÒn

- Nuéc l¹t: nhiÒu mèi buéc  nçi nhí «ng bµ khã ®o ®Õm.

C©u kÕt cã g× ®¸ng chó ý?

(KÕt cÊu phæ biÕn)

 Xãt xa - ®au ®ín.

T×nh c¶m anh em ruét thÞt cÇn ph¶i nh­ thÕ nµo?

H×nh ¶nh so s¸nh?

4. Bµi sè 4.

- Anh em - cïng cha mÑ  ch©n tay  g¾n bã vµ th©n thiÕt.

- Hoµ thuËn  cha mÑ vui lßng

III- Tæng kÕt - LuyÖn tËp

Häc sinh nªu l¹i néi dung 4 bµi ca

NghÖ thuËt cã g× ®¸ng chó ý.

1. Néi dung

2. NghÖ thuËt

Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh ®äc, gi¶i nghÜa tõ khã

I- §äc - t×m hiÓu chung

1. §äc

2. Gi¶i nghÜa

2 häc sinh: nam ®äc lêi hái; n÷ ®¸p

II- T×m hiÓu chi tiÕt

1. Bµi sè 1

NhËn xÐt vÒ thÓ lo¹i

Gi÷a lêi hái - ®¸p cã g× chung?

Ta thÊy mèi quan hÖ t×nh c¶m cña hä nh­ thÕ nµo?

- Lo¹i ®èi ®¸p tr÷ t×nh  bµy tá t×nh c¶m

- Hái ®¸p vÒ c¶nh ®Ñp

 Quan hÖ - tÕ nhÞ - lÞch sù

§iÒu g× thó vÞ? cã c©u nµo kh«ng cÇn ®äc lêi ®¸p cã thÓ ®o¸n ®­îc hay kh«ng?

- 6 c©u: hái vÒ ®Þa danh, mçi c©u ®· gîi ra nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña ®èi t­îng  thö trÝ th«ng minh giao l­u t×nh c¶m  lßng yªu quý, tù hµo quª h­¬ng - ®Êt n­íc.

§äc

2. Bµi sè 2

C¸ch diÔn ®¹t cã g× ®¸ng l­u ý? Quan hÖ?

- Rñ nhau  th¨m mét c¶nh ®Ñp g¾n víi sù kiÖn lÞch sö.

C¸ch t¶ c¶nh cã g× kh¸c so víi bµi 1?

 gÇn gòi - th©n thiÕt  ®­a dÉn c¶m xóc - gîi më.

C©u hái bµi 2 cã g× gièng bµi 1?

- Miªu t¶: giíi thiÖu tªn - kh«ng ®i s©u miªu t¶  tù suy ngÉm

 c©u hái tu tõ  suy ngÉm nh¾c nhñ.

So s¸nh hai bµi vÒ ®é dµi, c¸ch biÓu hiÖu?

3. Bµi sè 3

C¸ch biÓu hiÖn?

H×nh ¶nh?

S¾c ®iÖu miÒn Trung

T×m hiÓu gi¸ trÞ cña tõ “ai”

- C¶nh ®Ñp - lêi mêi gäi

- H×nh ¶nh “non xanh - n­íc biÕc”

 t­îng tr­ng ­íc lÖ - vÎ ®Ñp s¬n thuû

- Lêi mêi gäi - chµo ®ãn

4. Bµi sè 4

CÊu tróc bµi ca dao?

- Hai c©u kÐo dµi: 4/4  ®èi xøng ho¸n ®æi - miªu t¶.

Tõ “ni”, “tª”  ®Þa ph­¬ng

Hai c©u 3-4 t¶ ai?

- §iÖp ng÷ - ®¶o  réng lín mªnh m«ng  v­¬n lªn - m¶i mª, vui s­íng

Lêi cña ai

ChuyÓn thÓ  lôc b¸t.

V× sao so s¸nh “th©n em - chÏn lóa”  gîi c¶m xóc g×?

- T¶ ng­êi trong c¶nh - tiÕng h¸t hån nhiªn - trÎ trung.

- Ng­êi con g¸i  søc sèng ph¬i phíi, m¬n mën.

III- Tæng kÕt - luyÖn tËp

Häc sinh ®äc ghi nhí

- §äc thªm mét sè bµi ca dao

I- CÊu t¹o tõ l¸y

NhËn xÐt ®Æc ®iÓm ©m thanh: ®¨m ®¨m, mÕu m¸o, liªu xiªu

1. VÝ dô:

- L¸y lÆp hoµn toµn

- BiÕn ©m   hµi hoµ

Ph©n lo¹i:

T¹i sao kh«ng dïng bËt bËt, th¼m th¼m

- L¸y toµn bé

- L¸y bé phËn

- BiÕn ®æi thanh ®iÖu phô ©m

Häc sinh ®äc ghi nhí

2. KÕt luËn

Gi¸o viªn ra bµi tËp: mê mê, xanh xanh, nhá nhá, l¼ng lÆng, ngong ngãng

T×m tõ l¸y biÕn ©m vµ kh«ng biÕn ©m?

II- ý nghÜa cña tõ l¸y

1. XÐt vÝ dô:

NghÜa cña tõ: ha h¶, oa oa, tÝch t¾c, g©u g©u, t¹o thµnh do ®Æc ®iÓm g× vÒ ©m thanh.

§Æc ®iÓm vÒ ©m thanh, ý nghÜa c¸c tõ: lÝ nhÝ, li ti... bËp bÒnh.

So s¸nh: mÒm m¹i, ®o ®á víi mÒm, ®á

- M« pháng ©m thanh

- Miªu t¶ ©m thanh - h×nh khèi

- Miªu t¶ ý nghÜa cña sù vËt

- ý nghÜa gi¶m nhÑ

2. KÕt luËn

 Häc sinh ®äc ghi nhí

Lµm bµi tËp: ph©n tÝch tiÕng gèc: lÆng, ch¨m, mª

              Tõ lý

Toµn bé          bé phËn

III- LuyÖn tËp

Thèng kª c¸c lo¹i tõ l¸y trong ®o¹n v¨n

1. BÇn bËt, h¨m th¼m, nøc në, tøc t­ëi, rãn rÐn, lÆng lÏ, rùc rì, rÝu ran, nÆng nÒ, chiªm chiÕp.

Cho c¸c tõ: lã, nhá, nhøc, kh¸c, thÊp, chÕch, ¸ch

2. T¹o tõ l¸y

- LÊp lã, nho nhá, nhøc nhãi, khang kh¸c, thÊp tho¸ng, chªnh chÕch, anh ¸ch.

NhÑ nhµng - xÊu xa, xÊu xÝ

3. §iÒn tõ

Tan tµnh - tan t¸c

- Bµ mÑ nhÑ nhµng...

- ... thë phµo nhÑ nhâm

- Lä vì tan tµnh

- D©n lµng tan t¸c

I- §Þnh h­íng v¨n b¶n

Trong t×nh huèng nµy em sÏ x©y dùng 1 v¨n b¶n nãi hay viÕt?

1. VÝ dô: b¸o 1 tin vui vÒ thµnh tÝch häc tËp.

- Nãi

Néi dung? Nãi cho ai, ®Ó lµm g×?

H·y ®Æt c©u hái vµ tr¶ lêi ®èi víi vÝ dô SGK?

(niÒm vui, göi cho b¹n cò)

 Sù tiÕn bé

- Gi¶i thÝch lý do - cho mÑ

 Tù hµo

- ViÕt cho ai? ViÕt lµm g×? viÕt c¸i g×? viÕt nh­ thÕ nµo?

2. Ghi nhí

- §Þnh h­íng v¨n b¶n  giao tiÕp cã hiÖu qu¶.

II- X©y dùng bè côc

§Ó gióp mÑ dÔ dµng hiÓu ®­îc nh÷ng ®iÒu em muèn nãi th× cÇn ph¶i lµm nh÷ng g×?

Chi tiÕt ho¸ phÇn th©n bµi

1. VD: x©y dùng bè côc

+ 3 phÇn: më bµi - giíi thiÖu buæi lÔ

- Th©n bµi - lý do

- KÕt bµi - c¶m nghÜ

+ Chi tiÕt ho¸ th©n bµi

- Tr­íc ®©y em häc ch­a tèt (lý do)

- Khi c¸c b¹n ®­îc th­ëng, em suy nghÜ g×?

ViÖc ph©n tÝch tr×nh tù hîp lý trªn sÏ gióp cho v¨n b¶n cã tÝnh m¹ch l¹c?

- QuyÕt t©m phÊn ®Êu

- C¶m nghÜ

2. KÕt luËn: - Bè côc - nãi viÕt chÆt chÏ, hiÓu tèt v¨n b¶n

III- DiÔn ®¹t c¸c ý trong bè côc

Ng­êi ta cã thÓ giao tiÕp b»ng c¸c ý cña bè côc?

V× sao? Ta ph¶i lµm g×?

1. H×nh thøc:

- Bè côc - diÔn ®¹t thµnh lêi v¨n nhiÒu c©u, ®o¹n - liªn kÕt  ®o¹n chÝnh x¸c, trong s¸ng, m¹ch l¹c.

Sau khi x©y dùng xong v¨n b¶n chóng ta ph¶i lµm g×?

IV- KiÓm tra v¨n b¶n

- KiÓm tra c¸c b­íc 1, 2, 3

- Söa ch÷a sai sãt, bæ sung

 Häc sinh ®äc ghi nhí SGK

 KiÓm tra lµ b­íc rÊt quan träng

V- LuyÖn tËp

Lµm c¸c bµi tËp SGK

1. Bµi tËp

+ §Þnh h­íng:

- Néi dung

+ X©y dùng bè côc:

- Më: lý do viÕt

- Th©n: Thanh minh - xin lçi

- KÕt: Lêi høa

+ HiÖn thùc ho¸

+ KiÓm tra

I- §äc - t×m hiÓu chung

Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh ®äc t×m hiÓu chó thÝch.

1. §äc

2. T×m hiÓu chó thÝch

II- Ph©n tÝch

1. Bµi thø nhÊt

Nh÷ng tõ ng÷ diÔn t¶ kh«ng gian ho¹t ®éng cña con cß? ®Æc ®iÓm? T¹i sao?

ý nghÜa Èn dô cña bµi nµy lµ g×?

Bµi ca cßn cã néi dung g× kh¸c?

- N­íc non, th¸c ghÒnh, bÓ ®Çy, ao c¹n

- LËn ®Ën, th©n cß, gÇy

 Kh«ng gian réng lín - nguy hiÓm vÊt v¶ - ®¬n ®éc.

 Cuéc ®êi - th©n phËn cña ng­êi n«ng d©n

 tè c¸o

Con vËt nµo ®­îc nh¾c ®Õn? C¶nh ngé cña chóng cã g× gièng nhau?

2. Bµi sè 2

- T»m, kiÕn, h¹c, cuèc

 vÊt v¶  nç khæ nhiÒu bÒ v× bÞ ¸p bøc bãc lét.

Tõ ®ã ta hiÓu g× vÒ nçi khæ cña ng­êi lao ®éng?

§iÖp ng÷ cã t¸c dông g×?

 giäng ®iÖu xãt xa ngËm ngïi th­¬ng c¶m cho sè phËn.

3. Bµi sè 3

Bµi nµy nãi vÒ th©n phËn cña ai? NghÖ thuËt diÔn t¶ cã g× ®Æc s¾c?

+ Th©n phËn ng­êi phô n÷ trong x· héi phong kiÕn.

- Th©n em - tr¸i bÇn tr«i  tr«i næi b¬ v¬, l¹c lâng.

- Giã dËp - sãng dåi  b·o t¸p cuéc ®êi.

Nªu nh÷ng ®Æc ®iÓm chung vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi ca dao?

§äc ghi nhí

III- Tæng kÕt - luyÖn tËp

1. S­u tÇm mét sè bµi ca dao cã h×nh ¶nh con cß.

2. §äc mét sè bµi ca dao cã c©u më ®Çu “th©n em” nhËn xÐt néi dung.

Häc sinh ®äc

I- §äc - t×m hiÓu chung

II- Ph©n tÝch

¤ng chó kÐn vî lµ ng­êi nh­ thÕ nµo?

¦íc m¬ ®iÒu g×?

HiÓu ®iÒu g× vÒ con ng­êi nµy

Cha «ng ta muèn nãi vÒ vÊn ®Ò g×?

1. Bµi sè 1

+ Th¹o nhiÒu thø: r­îu - chÌ - ngñ tr­a  nghiÖn

+ ¦íc m¬: m­a ngµy - ®ªm dµi  l­êi lao ®éng

 Thãi h­ - tËt xÊu

2. Bµi sè 2

Bµi nµy nãi vÒ ®iÒu g×? C¸ch nãi?

+ Thµy xem t­íng:

- §o¸n toµn nh÷ng ®iÒu hiÓn nhiªn tÊt yÕu

ChÕ giÔu ng­êi nhÑ d¹ c¶ tin

- Nãi n­íc ®«i: thÕ nµo còng ®óng

 ba hoa - kho¸c l¸c  lªn ¸n - c­êng ®iÖu

3. Bµi sè 3

Bµi t¶ c¶nh ®¸m ma nh­ thÕ nµo?

- §¸m ma nhén nhÞp  ch©m biÕm phong tôc l¹c hËu

ý nghÜa cña bµi ca dao?

- §¸m ma  ®¸m héi

Bµi ca dao t¶ ai?

H¾n lµ ng­êi nh­ thÕ nµo?

Th¸i ®é?

4. Bµi sè 4

+ Cai lÖ: nãn dÊu - ®eo nhÉn  khoe khoang - lè bÞch

 C­êng ®iÖu - mØa mai - giÔu cît.

I- Kh¸i niÖm

§äc vÝ dô

1. VÝ dô

Tõ “®ã” chØ ®¹i tõ nµo?

V× sao?

- Nã  em t«i  thay thÕ

- Nã  con gµ - n.t

Chøc vô ng÷ ph¸p?

Tõ “thÕ”, “ai” gi÷ vai trß g×?

- Chñ ng÷ - ®Þnh ng÷

- ThÕ  bæ ng÷

- ai  chñ ng÷

 häc sinh ®äc ghi nhí

2. KÕt luËn

Lµm bµi tËp nhanh: ph©n tÝch tõ “nã” trong ®o¹n v¨n

II- X¸c ®Þnh ®¹i tõ dïng ®Ó trá

1. VÝ dô:

C¸c ®¹i tõ ë môc (a) trá g×?

- Trá ng­êi - sù vËt (x­ng h«)

C¸c ®¹i tõ ë môc (b) trá g×?

- Trá sè l­îng

C¸c ®¹i tõ ë môc (c) trá g×?

- TÝnh chÊt, sù viÖc

- Häc sinh ®äc ghi nhí

3. KÕt luËn

Lµm bµi tËp: xÐt 2 ®¹i tõ “t«i”

§o¹n “Cuéc chia tay... bóp bª”

- §¹i tõ x­ng h«

- T«i 1: chñ ng÷

- T«i 2: ®Þnh ng÷

III- §¹i tõ dïng ®Ó hái

1. VÝ dô

VD(a) ®¹i tõ dïng hái g×?

Môc b ®¹i tõ dïng hái g×?

Môc c ®¹i tõ dïng hái g×?

- (a): hái vÒ ng­êi, sù vËt

- (b): hái vÒ sè l­îng

- (c): ho¹t ®éng, tÝnh chÊt

  Häc sinh ®äc ghi nhí

2. KÕt luËn

Lµm bµi tËp nhanh: nhËn xÐt ®¹i tõ “ai”: ai lµm... con cß

- Hái vÒ ng­êi, sù vËt

- Ng­êi, vËt kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc

 §¹i tõ phiÕm chØ

IV- LuyÖn tËp

1. XÕp lo¹i tõ trá ng­êi, vËt vµ hÖ thèng

1. Bµi sè 1:

- T«i, tao, tí - chóng

- Mµy, mi...

- Nã, h¾n...

2. X¸c ®Þnh ng«i cña ®¹i tõ “m×nh”

- CËu gióp m×nh nhÐ!

- M×nh vÒ cã nhí ta ch¨ng

 Ng«i thø 1

 Ng«i thø 2

2. Bµi sè 3

§Æt c©u víi c¸c tõ “ai”; sao, bao nhiªu

- Trang h¸t hay ®Õn nçi ai còng khen

- BiÕt lµm sao b©y giê

- Cã bao nhiªu mµ lín tiÕng thÕ?

I- ChuÈn bÞ ë nhµ

1. T×nh huèng

Nªu yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña ®Ò

- ViÕt mét bøc th­ - UPU  hiÓu vÒ ®Êt n­íc.

2. T×m hiÓu ®Ò - dµn ý

a. T×m hiÓu ®Ò

Chän chñ ®Ò vµ t×m ý cho chñ ®Ò ®ã

+ ViÕt vÒ ®Êt n­íc m×nh: - viÕt th­,

viÕt cho ai? ®Ó lµm g×?

(giíi thiÖu vÎ ®Ñp quª h­¬ng ®Êt n­íc g©y thiÖn c¶m).

b. Dµn ý:

+ Lý do viÕt: viÕt bøc th­ giíi thiÖu vÒ quª h­¬ng - mêi b¹n vÒ th¨m...

Bèi c¶nh: gÆp nhau trong lÇn ®i du lÞch - c¸c cuéc thi

- Hái th¨m søc khoÎ, t×nh h×nh häc tËp.

Em sÏ viÕt g× trong phÇn chÝnh?

Cã thÓ lÊy trong ca dao

HiÓu biÕt cña m×nh vÒ truyÒn thèng d©n téc

Theo mét tr×nh tù hîp lý.

+ Néi dung: giíi thiÖu chung vÒ vÎ ®Ñp ®Êt n­íc - con ng­êi ViÖt Nam

- §Þa lý

- LÞch sö

- TruyÒn thèng v¨n ho¸

+ KÕt:

- Chóc søc khoÎ - mêi b¹n ®Õn th¨m

Gi¸o viªn h­íng dÉn - bæ sung gióp häc sinh viÕt hoµn chØnh.

V- Thùc hµnh

1. X¸c ®Þnh ®Ò, x©y dùng dµn bµi

2. ViÕt vµ ®äc

3. KiÓm tra

I- §äc - t×m hiÓu chung

Häc sinh ®äc

Gi¸o viªn ®äc - giíi thiÖu hoµn c¶nh ra ®êi (S«ng nói n­íc Nam)

§­êng luËt (Tø tuyÖt)

1. §äc

2. T×m hiÓu chó thÝch

3. ThÓ th¬

II- Ph©n tÝch

§©y ®­îc coi lµ 1 b¶n tuyªn ng«n ®éc lËp ®Çu tiªn - thÕ nµo gäi lµ tuyªn ng«n ®éc lËp.

(tuyªn bè chñ quyÒn)

1. S«ng nói n­íc Nam

+ Kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn:

- N­íc Nam - ng­êi Nam

- §Þnh t¹i s¸ch trêi

Néi dung chñ yÕu cña bµi lµ g×? 2 c©u ®Çu nãi g×?

NhËn xÐt b¶n dÞch “®Õ” - vua? NhÞp th¬?

2 c©u sau nãi g×?

 HiÓn nhiªn, tÊt yÕu  ®Þnh mÖnh kh«ng thÓ kh¸c.

+ Lêi c¶nh b¸o:

- Chuèc lÊy thÊt b¹i th¶m h¹i  ®i ng­îc l¹i ý trêi.

Giäng ®iÖu?

(Tr÷ t×nh, nghÞ luËn)

 Giäng th¬ ch¾c khoÎ, ®anh thÐp, tù hµo vÒ søc m¹nh d©n téc, ý chÝ tù c­êng...

Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh ®äc chó thÝch t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶

2. Phß gi¸ vÒ kinh

a. Hai c©u th¬ ®Çu

Bµi th¬

Bè côc (4 phÇn)

Ph©n tÝch ý nghÜa 2 c©u th¬ ®Çu?

C¸c tõ ®¸ng chó ý?

+ Th¾ng lîi vÎ vang:

- §o¹t gi¸o ë bÕn Ch­¬ng D­¬ng

- B¾t giÆc ë cöa Hµm Tö

 §éng tõ: m¹nh mÏ - t­ thÕ chñ ®éng tù hµo

NhËn xÐt vÒ c¸c tõ ghÐp H¸n ViÖt?

(®¼ng lËp, chÝnh phô)

Giäng th¬? (niÒm tin, tù hµo, tù tin, r¾n rái)

b. Hai c©u th¬ cuèi

- Tu trÝ  non n­íc ngµn thu

 Lêi kh¼ng ®Þnh: ®Êt n­íc th¸i b×nh mu«n thuë nhê sù nç lùc cña chÝnh m×nh.

III- Tæng kÕt.

Tinh thÇn chñ ®¹o to¸t lªn ë 2 bµi th¬  ®äc ghi nhí

 NiÒm tù hµo d©n téc

- KhÝ ph¸ch hiªn ngang - tù chñ

- Lêi lÏ ®anh thÐp - s¶ng kho¸i

- LËp luËn chÆt chÏ - m¹ch l¹c

 Hµo khÝ §«ng A

I- §¬n vÞ cÊu t¹o tõ H¸n ViÖt

§äc bµi th¬ “Nam quèc s¬n hµ”

Gi¶i nghÜa c¸c tõ ®ã

TiÕng nµo cã thÓ dïng ®éc lËp? GhÐp chÝnh phô?

GhÐp ®¼ng lËp?

1. VÝ dô: - Nam: ph­¬ng nam

- Quèc: n­íc

- S¬n: Nói

- Hµ: s«ng

K/q ghi nhí 1

3. KÕt luËn

II- Tõ ghÐp h¸n viÖt

S¬n hµ, giang san

¸i quèc, th­ m«n, chiÕn th¾ng?

1. VÝ dô:

- GhÐp chÝnh phô

- GhÐp ®¼ng lËp

 TrËt tù tõ gièng ghÐp thuÇn viÖt cïng lo¹i: ¸i quèc

Thiªn th­, th¹ch m·, t¸i ph¹m?

- YÕu tè phô ®øng tr­íc - yÕu tè chÝnh ®øng sau.

§äc ghi nhí?

2. Ghi nhí

III- LuyÖn tËp

Ph©n biÖt nghÜa cña c¸c yÕu tè h¸n viÖt ®ång ©m

Tham 1: muèn

Tham 2: gãp mÆt

Gia 1: Mäi ng­êi trong nhµ

Gia 2: VÞ

Hoa 1: b«ng hoa

Hoa 2: ®Ñp

Hoa 3:

Phi 1: bay

Phi 2: kh«ng

Phi 3: vî vua

Häc sinh ®äc l¹i ®Ò bµi

I- §Ò bµi

§Þnh h­íng ®Ò bµi

- Miªu t¶ phong c¶nh ng«i tr­êng vµo buæi s¸ng

II- Dµn ý

Tr×nh bµy ý ®å x©y dùng dµn ý

1. Më bµi:

- Giíi thiÖu bèi c¶nh

- C¶m xóc chung

2. Th©n bµi

S¾p xÕp ý nh­ thÕ nµo?

+ Kh¸i qu¸t:

- Ng«i tr­êng nh×n tõ xa

X¸c ®Þnh tr×nh tù miªu t¶

- Quang c¶nh xung quanh

+ Cô thÓ: - Cæng tr­êng

                - Khu«n viªn.

                - C¶nh trang trÝ

                -Kh«ng khÝ

Em cã suy nghÜ g× vÒ ng«i tr­êng

3. KÕt luËn

- Nªu c¶m nghÜ

- Liªn hÖ b¶n th©n

III- NhËn xÐt bµi lµm

Gi¸o viªn nhËn xÐt chung vÒ ­u, khuyÕt ®iÓm - §äc mét sè bµi tiªu biÓu

1.­u ®iÓm

2. KhuyÕt ®iÓm

Häc sinh nªu ý kiÕn th¾c m¾c

3. H­íng kh¾c phôc

I- Nhu cÇu biÓu c¶m

ThÕ nµo lµ nhu cÇu biÓu c¶m

- Mong muèn bµy tá rung ®éng

- Con ng­êi ai còng cã gi©y phót xóc ®éng  ®ång c¶m

Cã khi nµo em thÊy xóc ®éng tr­íc 1 c¶nh thiªn nhiªn, cö chØ cao th­îng

II- Gi¸ trÞ biÓu c¶m cña c¸c c©u ca dao

Häc sinh ®äc c¸c c©u ca dao, c¸c c©u ca dao ®Ò cËp vÊn ®Ò g×? Ng÷ ®iÖu?

1. VÝ dô

- Con cuèc  con ng­êi   v« väng

C¶m th¸n - bµy tá nçi lßng

C©u ca dao sö dông biÖn ph¸p tu tõ nµo? T¸c dông? C¶m xóc chñ thÓ tr÷ t×nh h×nh thµnh trªn c¬ së nµo?

- So s¸nh  gîi t¶, gîi c¶m

- C¶m xóc  biÖn ph¸p so s¸nh  nçi lßng: Hån nhiªn, b©ng khu©ng

III- Gi¸ trÞ biÓu c¶m cña ®o¹n v¨n

§äc ®o¹n v¨n

Mçi ®o¹n v¨n biÓu ®¹t néi dung g×?

VÝ dô:

- §o¹n 1: Nhí b¹n - kû niÖm

- §o¹n 2: G¾n bã quª h­¬ng - ®Êt n­íc

C¸ch biÓu c¶m cña 2 ®o¹n cã g× kh¸c nhau?

- §o¹n 1:  trùc tiÕp

- §o¹n 2:  gi¸n tiÕp

L­u ý: ph©n biÖt chØ cã ý nghÜa t­¬ng ®èi

Häc sinh ®äc ghi nhí SGK

IV- LuyÖn tËp

1. Bµi tËp

T×m ®o¹n v¨n biÓu c¶m

- §o¹n 2: H×nh ¶nh, tõ ng÷, biÓu c¶m,  c¶m xóc t¸c gi¶

- §o¹n 1: Giíi thiÖu mét loµi hoa

2 chøa yÕu tè biÓu c¶m

T×m yÕu tè biÓu c¶m?

1 S«ng nói n­íc Nam vµ Phß gi¸ vÒ kinh

- T×nh c¶m  c¶m xóc: Tù hµo, døt kho¸t - Tù tin

I- Thiªn tr­êng v·n väng

§äc - Gi¶i thÝch tõ, t×m hiÓu thÓ th¬ - Bè côc, 2 c©u ®Çu t¶ c¶nh g×? ë ®©u?

1. Hai c©u ®Çu

- C¶nh buæi chiÒu : vÞ vua

“§¹m tù yªn”  gîi kh«ng khÝ nh­ thÕ nµo? B¸n v«, b¸n h÷u  c¶m gi¸c nh­ thÕ nµo?

- Lµn s­¬ng b¹c  ªm ®Òm, man m¸c g¾n bã

 h­íng t©m linh vÒ thiªn nhiªn

Hai c©u cuèi t¶ c¶nh g×? ®Ó l¹i Ên t­îng, c¶m gi¸c g×?

2 c©u cuèi

- C¶nh chiÒu vÒ: TiÕng s¸o, ®µn cß tr¾ng bay xuèng

Chóng ta hiÓu ®iÒu g× vÒ con ng­êi cña t¸c gi¶

- Bøc tranh thanh b×nh, yªn Êm  t×nh c¶m Êm ¸p  ch©n thµnh, t©m hån cao quý

 bãng d¸ng ®Êt n­íc thÕ kû XIV häc sinh ®äc ghi nhí

II- C«n S¬n ca

Xem ch©n dung t¸c gi¶ - gi¸o viªn giíi thiÖu mét sè nÐt chÝnh, ®äc t×m hiÓu  chung

1. C¶nh ®Ñp C«n S¬n

- Suèi r× rÇm.

- §¸ xanh rªu.

- Rõng th«ng tróc r©m m¸t

C¶nh miªu t¶ lµ nh÷ng c¶nh nµo?

 lÆng lÏ, trong s¸ng, thanh khiÕt

NhËn xÐt vÒ vÎ ®Ñp cña c¶nh víi bµi th¬ thø nhÊt

2. T©m sù thi nh©n

§¹i tõ ta chØ ai?

§¹i tõ Ta  t¸c gi¶  rçi r·i  th¶nh th¬i  ung dung s¶ng kho¸i hoµ nhËp tù nhiªn

T©m sù cña t¸c gi¶?

HiÓu ®iÒu g× vÒ t¸c gi¶?

Nhµn: T©m tr¹ng  tÝch cùc  phÈm chÊt thi sü thanh cao

 ®äc ghi nhí

I- S¾c th¸i biÓu c¶m cña tõ H¸n ViÖt

§äc vÝ dô:

1.VÝ dô

T¹i sao c¸c t¸c gi¶ l¹i sö dông c¸c tõ H¸n ViÖt?

- S¾c th¸i biÓu c¶m trang träng

- Tr¸nh sù th« thiÓn

- S¾c th¸i cæ kÝnh

 Häc sinh ®äc ghi nhí SGK

2. KÕt luËn

II- Sö dông tõ H¸n ViÖt

Cã nªn chØ dïng tõ thuÇn ViÖt mµ kh«ng sö dông tõ H¸n ViÖt

+ Sö dông tõ H¸n ViÖt

(§éc lËp suy nghÜ = ®øng 1 m×nh suy nghÜ)

- phï hîp s¾c th¸i biÓu c¶m

- ý nghÜa néi dung v¨n b¶n

- ý ®å ng­êi viÕt

- Tr¸nh l¹m dông tuú tiÖn

Häc sinh ®äc s¸ch gi¸o khoa

LÊy mét vµi vÝ dô  kh«ng sö dông tõ H¸n ViÖt mét c¸ch tuú tiÖn

 KÕt luËn

III- LuyÖn tËp

Chän tõ ®iÒn vµo chç trèng?

1. Bµi tËp 1

- MÑ, th©n mÉu

- Phu, vî

- S¾p chÕt, l©m chung.

- Gi¸o huÊn, d¹y b¶o

2. Bµi tËp 2

Cè thñ, cÇu th©n, gi¶ng hßa, hoµ hiÕu

1. Ph©n biÖt v¨n miªu t¶ vµ biÓu c¶m.

Nh¾c l¹i kh¸i niÖm v¨n miªu t¶

- Miªu t¶: T¸i hiÖn c¶nh, ng­êi, vËt dùng ch©n dung ®èi t­îng

Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a chóng

- BiÓu c¶m: TruyÒn ®¹t c¶m xóc t×nh c¶m - nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ gîi lßng ®ång c¶m

2. §Æc ®iÓm cña v¨n biÓu c¶m

§äc bµi “TÊm g­¬ng”

a. VÝ dô 1:

®Ó biÓu ®¹t t¸c gi¶ ®· lµm nh­ thÕ nµo?

- PhÈm chÊt cña g­¬ng

- M­în c¸i g­¬ng  béc lé suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña m×nh vÒ th¸i ®é sèng

Bè côc cña v¨n b¶n?

 Bè côc 3 phÇn

T×nh c¶m vµ sù ®¸nh gi¸ cña t¸c gi¶ cã râ rµng, ch©n thùc kh«ng? ý nghÜa

- Chän ®èi t­îng  t­¬ng ®ång víi phÈm chÊt con ng­êi  bµy tá th¸i ®é t×nh c¶m

§äc vÝ dô 2

VÝ dô 2:

§o¹n v¨n biÓu hiÖn t×nh c¶m g×?

T×nh c¶m: c« ®¬n, cÇu mong mét sù ®ång c¶m vµ gióp ®ì

- BiÓu hiÖn trùc tiÕp

C¸ch biÓu hiÖn t×nh c¶m cña ng­êi, vËt, c¬ së cña nh÷ng nhËn xÐt

- Lêi h« gäi, than

 ®äc ghi nhí

c. KÕt luËn

3. LuyÖn tËp

T×nh c¶m cña t¸c gi¶ trong bµi v¨n ?

+ Bµi v¨n “Hoa häc trß”

- Nçi buån xa tr­êng, xa b¹n

Hoa ph­îng ®ãng vai trß g× trong bµi

- Muîn ho©  nçi buån chia ly.

- T×nh c¶m hôt hÉng, b©ng khu©ng

T×m m¹ch ý cña ®o¹n v¨n  biÓu c¶m trùc tiÕp

- Kh¸t väng sèng hoµ nhËp tho¸t ra sù c« ®¬n

- Ph­îng në  r¬i  nhí  khãc  m¬

§äc kü c¸c ®Ò SGK

1. T×m hiÓu ®Ò v¨n biÓu c¶m

G¹ch d­íi tõ ng÷

+ §èi t­îng biÓu c¶m

- Quª h­¬ng, c¶m nghÜ, biÕt ¬n, vui, c­êi

X¸c ®Þnh ®èi t­îng miªu t¶?

* V­ên c©y quª em:

Môc ®Ých miªu t¶?

- Miªu t¶ vÎ ®Ñp v­ên c©y  bµy tá suy nghÜ, t×nh c¶m  niÒm tù hµo

T×m ý cho ®Ò?

* §ªm tr¨ng trung thu

TËp trung vµo chi tiÕt nµo?

- Thêi tiÕt, khÝ hËu, ¸nh s¸ng

- Ên t­îng s©u s¾c

* Loµi c©y em yªu

§èi t­îng miªu t¶?

Môc ®Ých?

- C©y  ph©n tÝch biÓu c¶m  bµy tá suy nghÜ, t×nh c¶m vÒ con ng­êi.

2. C¸c b­íc lµm v¨n biÓu c¶m

C¸c b­íc cÇn chó ý khi lµm v¨n biÓu c¶m

+ T×m hiÓu ®Ò: x¸c ®Þnh ®èi t­îng biÓu c¶m.

+ LËp dµn ý: s¾p xÕp bè côc 3 phÇn

+ Dù kiÕn c¸ch viÕt

+ Söa ch÷a

§äc ghi nhí

§äc bµi v¨n s¸ch gi¸o khoa

T×nh c¶m mµ bµi v¨n biÓu ®¹t

§èi t­îng?

§Æt nhan ®Ò?

§Æt mét ®Ò v¨n?

Ph©n tÝch biÓu ®¹t

3. LuyÖn tËp

- Yªu mÕn, g¾n bã víi quª h­¬ng

- §Æt tªn: ký øc mét miÒn quª

- C¶m nghÜ vÒ quª h­¬ng An Giang

- BiÓu ®¹t trùc tiÕp

I- Giíi thiÖu chung

§äc chó thÝch

- Hå Xu©n H­¬ng - nhµ th¬ næi tiÕng cuèi thÕ kû XVIII - b¶n lÜnh - c¸ tÝnh.

- ThÊt ng«n tø tuyÖt.

§äc bµi th¬

II- Ph©n tÝch

Nh÷ng chi tiÕt, h×nh ¶nh nµo chøng tá nhµ th¬ viÕt vÒ c¸i b¸nh?

Cã nhËn xÐt g× qua tõ “th©n em”

1. C©u th¬ ®Çu

- Tr¾ng - trßn  sinh ®éng h×nh d¸ng, mµu s¾c  th¸i ®é kh¼ng ®Þnh - th©n em  gîi sù liªn t­ëng  vÎ ®Ñp ng­êi phô n÷.

- CÆp phô tõ: l¹i  nhÊn m¹nh

Cã ®iÒu g× ®¸ng chó ý ë c©u 2?

Thµnh ng÷ Êy th­êng ®Ó ph¶n ¸nh ®iÒu g×?

2. C©u th¬ thø 2

B¶y næi - ba ch×m  thao t¸c luéc b¸nh.

Thµnh ng÷: sè phËn long ®ong ch×m næi cña nh÷ng ng­êi phô n÷ - víi n­íc non

C©u b¶n lÒ

3. C©u th¬ thø 3

- R¾n - n¸t  lµm b¸nh

 Sè phËn long ®ong phô thuéc cña ng­êi phô n÷

C©u cuèi kh¼ng ®Þnh ®iÒu g×?

4. C©u th¬ cuèi

- Lßng son

KÕt cÊu bµi th¬ cã g× ®¸ng chó ý?

 lêi kh¼ng ®Þnh: phÈm chÊt son s¾t thuû chung

NÐt nghÖ thuËt ®Æc s¾c?

 K/c ®èi lËp: vÎ bÒ ngoµi phÈm chÊt >< nçi khæ

Bµi th¬ chÆt chÏ - h×nh ¶nh t­îng tr­ng - ng«n ng÷ méc m¹c

§o¹n trÝch: Sau phót chia ly

Häc sinh ®äc bµi th¬

H­íng dÉn ®äc thªm vµ t×m hiÓu

1. Bèn c©u th¬ ®Çu

NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng phÐp ®èi trong 2 c©u th¬?

T¸c dông?

- Chµng - ®i - xa

- ThiÕp - vÒ...

 §èi: ®èi lËp 2 th©n phËn hoµn c¶nh, t×nh huèng - kh«ng gian

 Nçi nhí th­¬ng - buån khæ

Nªu nghÜa cña tõ “®o¸i” vµ ph©n tÝch c¸i hay cña 2 c©u sau?

M©y biÕc? Nói xanh?

- §o¸i: ngo¸i nh×n

- M©y biÕc - nói xanh  t­îng tr­ng kh«ng gian  xa c¸ch vêi vîi  buån chia ly.

®äc

NhËn xÐt c¸c ®Þa danh”

NghÖ thuËt diÔn t¶?

2. Bèn c©u th¬ tiÕp theo.

- §èi:  + Tiªu T­¬ng       t©m tr¹ng

           + Hµm D­¬ng

buån triÒn miªn - kh«ng gian xa c¸ch mªnh m«ng.

Häc sinh ®äc

NhÞp ®iÖu ®o¹n th¬?

T©m tr¹ng ng­êi chinh phô?

C¸ch dïng tõ?

ý nghÜa cña ®o¹n th¬?

3. Bèn c©u cuèi.

- NhÞp ®iÖu  nçi buån xa c¸ch cµng lín: l¹nh lÏ, c« ®¬n, trÜu nÆng.

 T©m tr¹ng nhí nhung, l­u luyÕn, ®au khæ ng­êi chinh phô - kh¸t khao h¹nh phóc, tè c¸o, lªn ¸n chiÕn tranh

§äc vÝ dô

I. Kh¸i niÖm quan hÖ tõ

1. VÝ dô:

- Cña, ch¼ng, cã, lµ, nh­....

Chøc n¨ng liªn kÕt vµ ý nghÜa cña c¸c tõ

- Së h÷u

- So s¸nh

- Nh©n qu¶

Häc sinh ®äc ghi nhí

2. KÕt luËn 

Lµm bµi tËp cñng cè: thªm quan hÖ tõ vµo: §©y lµ th­ Lan

II. Sö dông quan hÖ tõ

1. VÝ dô

C¸c tr­êng hîp SGK - chç nµo b¾t buéc ph¶i dïng quan hÖ tõ.

- Ph¶i sö dông quan hÖ tõ: b, d, g, h

- Kh«ng b¾t buéc: a, c, e, i

Chç nµo kh«ng b¾t buéc

C¸c quan hÖ tõ cã thÓ dïng cÆp?

- NÕu - v×; v× - nªn; tuy - nh­ng

- HÔ th×; së dÜ - cho nªn

§Æt c©u víi c¸c cÆp tõ ®ã

 §äc ghi nhí

2. KÕt luËn

III- luyÖn tËp

§iÒn c¸c quan hÖ tõ thÝch hîp vµo chç trång?

1. Bµi tËp 1

- Víi, vµ, b»ng, nÕu

2. Bµi 3

X¸c ®Þnh c©u ®óng? Sai?

- Sai: a, c, e, h

- §óng: b, d, g, i, k, l

I- T×m hiÓu ®Ò

Nªu yªu cÇu cña ®Ò?

1. §Ò bµi: loµi c©y em yªu

- Th¸i ®é - t×nh c¶m víi loµi c©y

§èi t­îng vµ t×nh c¶m cÇn thÓ hiÖn?

- §èi t­îng: c©y

- T×nh c¶m: tÝch cùc - g¾n bã

ViÕt vÒ c©y g¹o

II- Lµm dµn ý

1. Më bµi

Dµn ý tham kh¶o c¸c ý trong më bµi?

- Giíi thiÖu chung vÒ c©y

- Lý do yªu thÝch

2. Th©n bµi:

Th©n bµi cã mÊy ý?

Chó ý c¶m xóc - t×nh c¶m?

- Sù thay ®æi cña c©y qua 4 mïa

- T×nh c¶m: g¾n bã, th©n thiÕt, phÈm chÊt tèt ®Ñp.

3. KÕt bµi

- T×nh yªu ®èi víi c©y

III- LuyÖn tËp

Häc sinh viÕt hoµn thiÖn - ®äc nhËn xÐt

NhËn xÐt bè côc

1. V¨n b¶n “c©y sÊu Hµ Néi”

+ Më: Ên t­îng chung

+ Th©n: h­¬ng vÞ

- Mµu s¾c

T×nh c¶m: gîi nhí

- Kû niÖm: + Th¬ cÊu

+ §i xa

* KÕt: nçi nhí

§äc mét sè ®o¹n v¨n biÓu c¶m

(tham kh¶o)

I- giíi thiÖu chung

§äc SGK

1. T¸c gi¶: bµ huyÖn Thanh Quan - th¬ N«m, §­êng luËt - hoµi cæ- yªu thiªn nhiªn - ®Êt n­íc hµm sóc - quý ph¸i

§äc bµi th¬ trªn

ThÓ th¬, bè côc

II- Ph©n tÝch

1. Bèn c©u th¬ ®Çu

Nªu néi dung trong 4 c©u ®Çu

C©u 1 th«ng b¸o ®iÒu g×?

- §Ìo Ngang

- Bãng xÕ tµ

2 gian mªnh m«ng thêi gian gîi buån

NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ ë c©u 2?

- Cá, c©y, ®¸  liÖt kª  ®«ng ®óc

- Chen  ®iÖp  chen lÊn, rËm r¹p

NghÖ thuËt liÖt kª? ®iÖp?

C¶nh ë 2 c©u th¬ tiÕp cã ®iÒu g× míi?

- Lom khom

- L¸c ®¸c

®¶o ng÷: bÐ nhá, th­a thít, xa x«i

NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt miªu t¶?

T¸c dông?

 ®èi  ®ång nhÊt: hoang v¾ng

Bøc tranh §Ìo Ngang qua 4 c©u th¬ ®Çu cã g× ®Æc s¾c?

 chÊm ph¸; chän läc h×nh ¶nh - gÇn xa - b×nh dÞ  mªnh m«ng v¾ng lÆng - buån

Nªu néi dung cña 4 c©u cuèi

2. Bèn c©u th¬ cuèi

C¶nh cã g× kh¸c tr­íc

NghÖ thuËt miªu t¶?

- nhí n­íc - quèc

- th­¬ng nhµ - gia

©m thanh tÜnh mÞch

®¶o - ®èi - ch¬i ch÷  t©m tr¹ng tiÕc nuèi, hoµi cæ  nh¹y c¶m

C¸i hay cña 2 c©u cuèi?

ThÕ nµo lµ “ta víi ta”?

- Dõng ch©n

- Ta - ta

®èi mÆt thiªn nhiªn chñ ®éng  ®iÖp  c« ®¬n - buån

Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬?

III- Tæng kÕt

 Bµi th¬ ®­êng  c¶nh t×nh hoµ hîp  thiªn nhiªn §Ìo Ngang ®Ñp - buån - hoµi cæ.

§äc SGK

I- Giíi thiÖu chung

§äc bµi th¬

II- Ph©n tÝch

C©u 1 th«ng b¸o ®iÒu g×?

C©u th¬ cã g× ®éc ®¸o?

1. C©u th¬ ®Çu

- LÇn nµy - b¸c  x­ng h« th©n mËt gÇn gòi  quý mÕn

T¸c gi¶ tr×nh bµy ®iÒu g×?

2. 6 c©u th¬ tiÕp

+ Mong muèn tiÕp ®·i - gi·i bµy

T¸c gi¶ nh¾c ®Õn chî?,

gµ - c¸ thÓ hiÖn ®iÒu g×?

Khã kh¨n:

V× sao t¸c gi¶ béc b¹ch tù nhiªn nh­ vËy?

- Chî xa

- Ao c¶

- Gµ - c¸

Khã kh¨n kh¸ch quan

Thøc ¨n ngon  quý mÕn th©n t×nh

Ph¶i ch¨ng b¹n cña nhµ th¬ ®Õn ®óng lóc ®ã?

- C¶i - cµ

- BÇu - m­íp

C¸i b×nh th­êng còng kh«ng cã  d¹ng tiÒm n¨ng  th©n t×nh mong muèn sù th«ng c¶m.

- TrÇu kh«ng cã  tèi thiÓu còng kh«ng cã

Chóng ta hiÓu g× vÒ t¸c gi¶?

 C­êng ®iÖu: thiÕu thèn vËt chÊt  giµu cã tÊm lßng.

I- C¸c lçi th­êng gÆp vÒ quan hÖ tõ:

1- ThiÕu quan hÖ tõ.

§äc 2 vÝ dô SGK

+ ThiÕu: - Tõ “mµ”

2 c©u trªn sai ý nghÜa do ®©u? H·y söa l¹i

              - Tõ “víi”

§äc vÝ dô

2- Dïng quan hÖ tõ kh«ng thÝch hîp vÒ nghÜa:

NhËn xÐt c¸c quan hÖ tõ dïng trong c¸c vÝ dô?

- Bá “vµ”  thªm “nh­ng”

- Bá “cña” thªm “v×”

3- Thõa quan hÖ tõ:

V× sao 2 c©u bÞ thiÕu chñ nghÜa ?

- Thõa tõ “qua”

- Thõa tõ “vÒ”

T×m nh÷ng tõ kh«ng cã t¸c dông liªn kÕt trong v¨n b¶n.

4- Dïng quan hÖ tõ kh«ng cã t¸c dông liªn kÕt.

- Kh«ng nh÷ng - mµ cßn

- Mµ

 Häc sinh ®äc ghi nhí SGK

II- LuyÖn tËp:

§äc yªu cÇu c¸c bµi tËp

1- Bµi tËp 1

Lµm bµi tËp 1

- ThiÕu tõ “tõ”

- ThiÕu tõ “®Ó”

2- Bµi tËp 2

Lªn b¶ng lµm

- Thay “víi” b»ng “nh­”

NhËn xÐt

- Thay “tuy” ______ “dï”

- Thay “b»ng” _____ “vÒ”

Häc sinh ®äc SGK

I- Giíi thiÖu chung:

1- T¸c gi¸: Lý B¹ch (701-762)

Tiªn th¬ - hµo phãng - l·ng m¹n

2- T¸c phÈm: VÎ ®Ñp th¸c n­íc- k× vÜ

II- Ph©n tÝch:

Gãc ®é miªu t¶ cña nhµ th¬?

1- C©u th¬ ®Çu

So s¸nh b¶n dÞch th¬?

(bæ sung )

- NhËt chiÕu- sinh tö yªnvÎ ®Ñp k× ¶o rùc rì: lß h­¬ng khæng lå  míi l¹ k× vÜ

V× sao l¹i t¶ nói?

NÒn k× ¶o cho c¶nh vËt

§äc nguyªn ©m

2- Ba c©u cuèi

- DÞch th¬

- Th¸c treo  lÊy ®éng t¶ tÜnh

- B¶n dÞch bá tõ nµo?

 VÎ ®Ñp tr¸ng lÖ - k× ¶o

HiÓu nh­ thÕ nµo vÒ c©u 2

V× sao nãi “t¶ th¸c mµ l¹i nãi nói”

- Phi l­u - tam thiªn xÝch

3 ngh×n th­íc - ch©n thùc

 Tèc ®é m¹nh mÏ  h×nh dung thÕ nói cao  tÜnh  ®éng

 C¶m xóc - c¶m nhËn

Hai tõ “nghi, l¹c” gîi ¶o gi¸c ? H×nh ¶nh so s¸nh cã hîp lý kh«ng ?

- Nghi - ng©n hµ - l¹c  ngì lµ s«ng Ng©n r¬i xuèng  ®Ñp huyÒn ¶o - ch©n thùc.

Chóng ta nãi g× vÒ nhµ th¬ qua bµi?

T×nh yªu thiªn nhiªn - hµo phãng, m¹nh mÏ

I- Kh¸i niÖm

1- VÝ dô:

§äc vÝ dô

- Räi, soi, tá

- T×m c¸c tõ cïng nghÜa: Räi, tr«ng

- T×m c¸c tõ ®ång nghÜa víi hai nÐt nghÜa cña tõ “tr«ng”

- Ch¨m sãc, gi÷ g×n.

- Ch¨m sãc, coi

- Mong

- Ngãng, hy väng, mong.

§äc ghi nhí.

2- KÕt luËn:

II- Ph©n lo¹i tõ ®ång nghÜa:

§äc

1- VÝ dô:

Tõ “qu¶” vµ “tr¸i” trong 2 vÝ dô cã thay thÕ cho nhau ®­îc kh«ng?

- Qu¶ - tr¸i - thay thÕ cho nhau

- Hy sinh, bá m¹ng?

 Kh«ng thÓ thay thÕ v× cã s¾c th¸i kh¸c nhau.

§äc ghi nhí

3- KÕt luËn:

Lµm bµi tËp øng dông: t×m c¸c tõ cïng nghÜa (mÑ, ba, anh hai)

- §ång nghÜa hoµn toµn

- §ång nghÜa kh«ng hoµn toµn

III- LuyÖn tËp:

Häc sinh lµm c¸c bµi tËp SGK

- Gan d¹: Can ®¶m

- Nhµ th¬: Thi nh©n

- Mæ xÎ: Gi¶i phÉu

NhËn xÐt, bæ sung?

- Cña c¶i: Tµi s¶n

- Chã biÓn: H¶i cÈu

§Æt c©u víi c¸c tõ ®ã?

- §ßi hái: Nhu cÇu

- LÏ ph¶i: Ch©n lý

- Loµi ng­êi: Nh©n lo¹i

- Thay mÆt: §¹i diÖn

- N¨m häc: Niªn kho¸

I- LiÖn hÖ hiÖn t¹i víi t­¬ng lai

§o¹n v¨n tr×nh bµy néi dung g×?

1- §o¹n v¨n:

C¶m xóc cña t¸c gi¶?

- C©y tre  quy luËt sù ph¸t triÓn sÏ m·i m·i lµ biÓu t­îng d©n téc.

Tr×nh tù lËp ý?

 tù hµo, yªu quý

 hiÖn t¹i  t­¬ng lai

II- T­ëng t­îng t×nh huèng, høa hÑn mong ­íc

Häc sinh ®äc vÝ dô.

1- VÝ dô:

§o¹n v¨n viÕt vÒ ®iÒu g×?

- Håi t­ëng vÒ c« gi¸o

- Yªu quý c« gi¸o  mÑ hiÒn.

C¶m xóc cña ng­êi viÕt

C¸ch lËp ý ?

 T­ëng t­îng t×nh huèng høa hÑn, mong ­íc.

III- Liªn t­ëng, suy ngÉm

T×nh c¶m cña t¸c gi¶ ®èi víi c¶nh ®­îc kh¬i nguån tõ ®©u?

1- VÝ dô:

V× sao cã sù liªn t­ëng tõ B¾c ®Õn Nam

- Mïa thu biªn giíi  yªu dÊu, g¾n bã

 NghÜ vÒ sù giµu ®Ñp cña ®Êt n­íc  kh¸t väng thèng nhÊt

C¸ch lËp ý nµy cã g× ®Æc s¾c?

 T­ëng t­îng  mong ­íc

IV- Quan s¸t, suy ngÉm

1- VÝ dô:

T¸c gi¶ viÕt vÒ ai?

C¶m xóc bé lé trªn c¬ së nµo?

- ViÕt vÒ ng­êi mÑ: Miªu t¶

 Bµy tá t×nh c¶m nhí th­¬ng

Häc sinh ®äc ghi nhí SGK

V- LuyÖn tËp

Häc sinh chuÈn bÞ lµm bµi

1- LËp ý: C¶m xóc vÒ vËt nu«i

I- T×m hiÓu chung

§äc, gi¶i thÝch tõ h¸n viÖt

- Ng÷ ng«n - tø tuyÖt

- NhÞp 2/3

T×m bè côc? (2 phÇn )

II- Ph©n tÝch:

1- Hai c©u th¬ ®Çu:

C©u 1 t¶ ®iÒu g×? Cã g× kh¸c th­êng cÇn chó ý cña tr¨ng?

- S¸ng tiÒn - minh nguyÖt   kh«ng ngñ - tr»n träc.

V× sao l¹i “ngì”?

- Nghi - s­¬ng  m¬ mµng

Thay “sµng” b»ng tõ “®×nh, tiÒn” c©u th¬ cã g× thay ®æi?

(kh«ng gian, thêi gian, con ng­êi)

2 c©u ®Çu cã ph¶i chØ t¶ c¶nh?

 C¶nh ®Ñp - t×nh - kho¶nh kh¾c t©m tr¹ng.

So s¸nh b¶n dÞch (räi, phñ)  nªu vai trß cña c©u 3.

2- Hai c©u cuèi:

Hai c©u cuèi cã ho¹t ®éng nµo ®¸ng chó ý? V× sao l¹i cã ho¹t ®éng nµy?

- Cö ®Çu

- §ª ®Çu

Nh÷ng g× cã thÓ gîi liªn t­ëng  qua tõ “cè h­¬ng”

T×m c¸c chñ ng÷ bÞ tØnh l­îc? ý nghÜa?

 TØnh l­îc CN   hµm sóc kh¸i qu¸t

Ph©n tÝch ph­¬ng thøc biÓu ®¹t?

KÓ + t¶ + biÓu c¶m

I- Giíi thiÖu chung

§äc SGK

- H¹ Tri Ch­¬ng (659-744) xa quª h¬n 50 n¨m

§äc bµi th¬, nªu nhÞp, thÓ lo¹i?

- Tø tuyÖt - thÊt ng«n.

Gi¶i thÝch tõ khã?

II- Ph©n tÝch:

1- Hai c©u th¬ ®Çu:

Cã thÓ chia bµi th¬ lµm mÊy phÇn?

- §èi

PhÐp nghÖ thuËt nµo ®­îc sö dông? T¸c dông?

+ Sù thay ®æi tuæi t¸c  buån xãt xa

So s¸nh?

C©u 2 cã g× gièng vµ kh¸c c©u 1?

+ Thay ®æi vÒ m¸i tãc - giäng quª kh«ng ®æi.

“Giäng quª” cã ý nghÜa g×?

 Kh¼ng ®Þnh sù kh«ng ®æi  ý thøc con ng­êi.

§iÒu ®ã phô thuéc vµo yÕu tè nµo?

Em hiÓu ®iÒu g× vÒ nhµ th¬?

H×nh ¶nh t­îng tr­ng - ch©n thùc, tr©n träng, gi÷ g×n tiÕng nãi quª h­¬ng.

 Yªu quª h­¬ng.