TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

8 Phút

7 Phút

7 Phút

8 Phút

Hoạt Động 1:

GV: Quan sát xung trường học, ở nhà trả lời câu hỏi:

Em hãy nêu tên một vài cây cối, con vật, đồ vật mà em biết?

GV: Yêu cầu thảo luận nhóm thực hiện lệnh sgk?

HS: Thực hiện

Báo cáo + bổ sung

GV: Kết luận, rồi nêu câu hỏi:

Vì sao gà, lợn...cây mít, cây bàng... là vật sống, còn viên gạch, hòn đá... là vật không sống?

Thế nào là vật sống? Lấy ví dụ?

Thế nào là vật không sống? Lấy ví dụ?

GV: Từ những ý kiến thảo luận của lớp tìm ra đâu là động vật, thực vật, đồ vật?

HS: Trả lời

GV: Nhấn mạnh vai trò của nhóm vật sống

gọi là sinh vật

Hoạt Động 2:

GV: Giới thiệu nội dung bảng phụ

Chất cần thiết, chất thải là những chất ntn?

HS: Giải thích

GV: Liên hệ thực tế

Hãy thực hiện theo nhóm lệnh sgk?

HS: Thực hiện

1-2 hs trả lời, hs khác nhận xét, bổ sung

GV: Kết luận, hoàn chỉnh bảng phụ

Qua bảng trên em hãy cho biết vật sống có những đặc điểm gì?

HS: Trả lời

GV: Nêu ví dụ vật sống có những đặc điểm ntn?

GV: Ghi nhận ý kiến của HS.

Hoạt động 3:

HS: Thực hiện lệnh mục a SGK, các nhóm thảo kuận, rồi hoàn thành phiếu học tập

GV: Gọi đại diện các nhóm trình bày kết quả, nhóm khác bổ sung.

GV: Nhận xét, kết luận

Qua bảng phụ trên em có nhận xét gì về sự đa dạng của giới sinh vật và vai trò của chúng?

GV: Yêu cầu HS xem lại bảng phụ, xếp loại riêng những ví dụ thuộc TV, ĐV và cho biết ?

Các loại sinh vật thuộc bảng trên chia thành mấy nhóm ?

Đó là những nhóm nào ?

HS: Các nhóm thảo luận dựa vào bảng, nội dung thông tin và quan sát hình 2.1SGK, đại diện báo cáo kết quả, GV kết luận

Hoạt động 4:

GV: Giới thiệu nhiệm vụ chủ yếu của sinh học, các phần mà hoc sinh được học ở THCS.

HS đọc thông tin mục 2 SGK, tìm hiểu và cho biết:

Nhiệm vụ sinh học là gì?

nhiệm vụ thực vật học là gì?

I. Nhận dạng vật sống và vật không sống:

- Vật sống (động vật, thực vật): là những vật có sự trao đổi chất với môi trường để lớn lên và sinh sản

- Vật không sống không có những đặc điểm như vật sống.

II.  Đặc điểm cơ thể sống:

-         Trao đổi chất với môi trường

-         Lớn lên

-         Sinh sản

III. Sinh vật trong tự nhiên.

a. Sự đa dạng của thế giới sinh vật:                      

- Sinh vật trong tự nhiên rất phong phú và đa dạng, chúng sống ở nhiều môi trường khác nhau, có mối quan hệ mật thiết với nhau và với con người.

b. Các nhóm sinh vật trong tự nhiên.

- Vi khuẩn, nấm, thực vật, động vật.

IV. Nhiệm vụ của Sinh học

Nhiệm vụ sinh học: là nghiên cứu đặc điểm cấu tạo, hoạt động sống,các điều kiện sống của sinh vật, cũng như các mối quan hệ giữa các sinh vật với nhau và với môi trường. Từ đó biết cách sử dụng hợp lí chúng để phục vụ đời sống của con người

Nhiệm vụ của thực vật học: nghiên cứu hình thái cấu tạo hoạt động sống, sự đa đạng, vai trò của thực vật, từ đó ứng dụng trong thực tiễn đời sống.

Kết luận: SGK

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

15 Phút

20

Phút

Hoạt động 1:

GV: Cho HS hoạt động cá nhân: quan sát tranh vẽ

GV: Cho HS hoạt động nhóm thảo luận:

Xác định những nơi trên trái đất có thực vật sống?

Kể tên một vài cây sống ở đồng bằng,đồi núi, ao hồ, sa mạc …?

Nơi nào có nhiều thực vật, nơi nào ít thực vật?

Kể một số cây gỗ lâu năm thân cứng rắn?

Kể tên một số cây sống trên mặt nước theo em chúng có đặc điểm gì khác với cây sống trên cạn?

Kể tên một vài cây nhỏ bé thân mềm yếu?

Em có nhận xét gì về sự đa dạng của thực vật?

HS: Quan sát hình 3.1 đến 3.4, kết hợp với mẩu vật mang đến lớp thảo luận nhóm thống nhất báo cáo.

GV: Gọi từ 1-3 nhóm đại diện trình bày.

GV: Nhận xét và nêu câu hỏi.

Các cây sống ở dưới nước có đặc điểm gì khác cây sống ở trên cạn?

HS: Thân rỗng xốp chứa khí, lá rộng hoặc dẹp dài nỗi lên mặt nước ...

GD ý thức bảo vệ thực vật:.

-         Thực vật nói chung và rừng nói riêng là nguồn cung cấp thức ăn, chỗ ở, cung cấp lương thực, thực phẩm… cho con người, làm giảm ô nhiễm môi trường.

-         Thực vật rất đa dạng và phong phú nhưng hiện nay độ đa dạng của loài đang bị suy giảm do nạn phá rừng, khai thác gỗ bừa bãi làm mất phần rất lớn rừng trên trái đất.

Vậy các em sẽ bảo vệ và phát triển thực vật nói chung và rừng nói riêng bằng cách nào?

HS: Nêu những việc cụ thể mình có thể làm: Trồng cây xanh, chăm sóc cây xanh, bảo vệ cây xanh trong trường học.

GV: Chốt lại mục trên và cho HS đọc phần thông tin SGK.

Hoạt động 2:

GV: Cho HS thực hiện     ở trang 11

GV: Nhận xét bảng

HS: Kẻ và hoàn thành bảng ở các nội dung.

Con gà, con chó lấy roi đánh        thay

Chậu cấy để ở cửa sau một thời gian, cây cong về chỗ súng.

HS: Nhận xét các hiện tượng từ đó rút ra đặc điểm chung của thực vật

GV: Chốt lại nội dung trên.

I. Sự đa dạng - phong phú của thực vật

- Thực vật rất đa dạng và phong phú được thể hiện:

       Môi trường sống đa dạng: (khí hậu khác nhau, địa hình khác nhau, môi trường sống khác nhau)

       Số lượng loài lớn.

       Số lượng cá thể trong loài nhiều.

       Đặc điểm cấu tạo khác nhau

II. Đặc điểm chung của thực vật

-         Từ tổng hợp chất hữu cơ.

-         Phần lớn không di chuyển.

-         Phản ứng chậm với các kích thích của môi trường ngoài.

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

15 Phút

20 Phút

Hoạt động 1:

GV: Cho HS hoạt động cá nhân: Tìm hiểu các cơ quan của cây cải

Cây cải có những cơ quan nào? Chức năng từng loại cơ quan đó?

HS quan sát H.4.1 SGK đói chiếu với bảng 1 HS trả lời câu hỏi kiến thức.

GV: Cho HS làm bài tập điền tiếp:

Rễ, thân, lá là………

Hoa, quả, hạt là………

+ Chức năng của cơ quan sinh sản là….

+ Chức năng của cơ quan sinh dưỡng là...

HS: Hoạt động nhóm: Phân biệt TVCH và TVKCH.

GV: Theo dõi hoạt động của các nhóm.

GV: Nhận xét sữa chữa.

Lưu ý: Cây dương xỉ không có hoa nhưng có cơ quan sinh dưỡng đặc biệt.

GV: Cho HS thảo luận nhóm.

Dựa vào đặc điểm có hoa của thực vật thì có thể chia thực vật thành mấy nhóm?

HS: Thảo luận nhóm, Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét bổ sung

GV: Chốt lại nội dung trên

Hoạt động 2:

Cây một năm và cây lâu năm:

GV: Cho HS nêu một số cây và vòng đời kết thúc trong vòng một năm.

HS thảo luận nhóm và ghi ra giấy.

VD: Lúa, ngô, mướp, … cây một năm

Xoài, ổi, vải, … là cây lâu năm.

Kể tên một số cây sống lâu năm trong vòng đời có nhiều lần ra hoa tạo quả.

Tại sao ngươi ta nói như vậy?

GV: Cho HS thảo luận phân biệt cây một năm và cây lâu năm.

HS: Thảo luận đến kết luận

GV: Nhận xét Cho một số ví dụ khác:

I: Tìm hiểu các cơ quan của thực vật

-    Thực vật có hoa là những thực vật mà cơ quan sinh sản là hoa quả hạt.

-    TVKCH cơ quan sinh sản không phải là hoa quả hạt.

   Cơ thể TVCH gồm 2 loại cơ quan

+ CQSD: Rễ, thân, lá có chức năng chính là nuôi dưỡng cây.

+ CQSS là hoa, quả, hạt có chức năng sinh sản duy trì và phát triển nòi giống.

II: Cây lâu năm và cây một năm

Cây một năm là cây: có thời gian sinh trưởng và phát triển trong vòng một năm.

Cây lâu năm: là cây có thời gian sinh trưởng và phát triển trong vòng nhiều năm.

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

16 Phút

20 Phút

Hoạt Động 1: 

GV: Yêu cầu hs quan sát các bộ phận của kính lúp kết hợp đọc nội dung mục 1 ở sgk và nêu câu hỏi:

Kính lúp có cấu tạo như thế nào?

Tấm kính lúp có chức năng gì?

HS: Giải thích

GV:  Giải thích cấu tạo kính lúp.

Thao tác mẫu cách sử dụng kính lúp, yêu cầu hs quan sát

HS: Theo dõi

GV: Sử dụng kính lúp ntn?

HS: Phát biểu

             Hoạt Động 2:

GV: Đặt kính hiển vi lên bàn để hs quan sát

Yêu cầu đọc thông tin sgk và cho biết  kính hiển vi gồm mấy phần?

HS: Quan sát

Trả lời + bổ sung

GV: Thân kính gồm phần nào?

HS phát biểu

GV: Chức năng của kính hiển vi là gì?

GV: Gọi học sinh lên bảng  nhìn vào tranh nêu chức năng từng bộ phận

HS thực hiện

GV: Bộ phận nào của kính hiển vi là quan trọng nhất? vì sao?

HS: Trả lời

GV: Hướng dẫn hs cách sử dụng kính bằng cách gv thao tác

HS: Quan sát.

GV: Gọi hs lên sử dụng kính.

Yêu cầu hs khác nhận xét, bổ sung

HS: Thực hiện

GV: Theo dõi + đánh giấu

I. Kính lúp và cách sử dụng:

- Cấu tạo:

+ Tay cầm, khung: bằng kim loại hoặc bằng nhựa

+ Tấm kính: trong, dày, hai mặt lồi.

-Sử dụng: Tay trái cầm kính, để mặt kính sát vật mẫu, từ từ đưa kính lên đến khi nhìn rõ vật.

II. Kính hiển vi và cách sử dụng:

Cấu tạo:

+ Chân kính

+ Thân kính: gồm

• Ống kính có thị kính, đĩa quay, vật kính
• Ốc điều chỉnh: ốc to và ốc nhỏ

Ngoài ra còn có gương phản chiếu ánh sáng vào vật mẫu

- Cách sử dụng:

+ Đặt và cố định tiêu bản trên bàn kính

+ Điều chỉnh ánh sáng bằng gương phản chiếu ánh sáng.

+ Sử dụng hệ thống ốc điều chỉnh để quan sát rõ vật.

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

15 Phút

10 Phút

10 Phút

Hoạt Động 1: 

GV: Kiểm tra mẫu vật chuẩn bị của các nhóm

   Phân chia dụng cụ cho các nhóm

GV: Treo qui trình các bước thực hành

Hướng dẫn từng bước + thao tác mẫu để hs quan sát, theo dõi  cách làm

HS: Theo dõi

GV: Yêu cầu mỗi nhóm hoàn thành ít nhất một tiêu bản, chọn tế bào nhìn thấy rõ nhất ?

HS: Thực hiện làm tiêu bản

GV: Theo dõi + giúp đỡ + uốn nắn

                     Hoạt Động 2: 

GV:  Yêu cầu HS vẽ hình rõ nhất và so sánh sự giống nhau và khác nhau giữa tế bào biểu bì vảy hành và tế bào thịt quả cà chua chín?

GV: Hướng dẫn cách vẽ hình

                      Hoạt Động 3: 

GV: Yêu cầu các nhóm kiểm tra kết quả của nhau dựa vào những tiêu chí sau:

+ Hoàn thành đúng thời gian

+ Thực hiện đúng tuần tự các bước

+ Tiêu bản rõ nét, vẽ được hình quan sát

+ So sánh được sự giống nhau và khác nhau giữa tế bào biểu bì vảy hành và tế bào thịt quả cà chua chín?

Giống nhau: Đều có vách TB bao bọc bên ngoài, chứa các thành phần bên trong, có diệp lục màu xanh

Khác nhau: TB BB vảy hành: Hình đa giác nhiều cạnh, cách sắp xếp theo chiều dọc, các TB xếp sát nhau, màu tím trắng; TB BB thịt quả cà chua chín: Hình trứng, hơi tròn, sếp theo chiều ngang và dọc đều nhau, màu vàng cam

HS: Nộp bài thu hoạch

GV: Nhận xét chung tiết thực hành (Sự cuẩn bị, tinh thần, thái độ làm việc, kết quả sản phẩm)

GV: Lựa chọn 2 nhóm làm tốt nhất

I. Quan sát tế bào dưới kính hiển vi:

- Quan sát tế bào biểu bì vảy hành

- Quan sát tế bào thịt quả cà chua chín

II. Vẽ hình:

III. Tổng kết:

-         Nhận xét tiết thực hành:

       Ý thức các thành viên

       Kết quả

-         Cho diểm 2 nhóm tốt nhất

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

15 Phút

15 Phút

10 Phút

Hoạt Động 1: 

GV: Treo tranh sgk

Yêu cầu quan sát và phát hiện đơn vị cấu tạo nên rễ, thân, lá là gì?

HS: Trả lời

GV: Nhận xét hình dạng của tế bào?

HS: Phát biểu

GV: Yêu cầu hs quan sát bảng trang 21

Em có nhận xét gì về kích thước của các loại tế bào thực vật?

HS: nhận xét

GV: giới thiệu sự đa dạng của tế bào về hình dạng và kích thước

Hoạt Động 2:

GV: Treo  tranh câm về cấu tạo tế bào thực vật. Yêu cầu  hs quan sát kết hợp đọc nội dung mục 2 để lên gắn các thành phần của tế bào vào các số cho phù hợp

HS: Thực hiện

nhận xét, bổ sung

GV:  Hoàn chỉnh bảng

Tế bào gồm những thành phần nào?

GV: Mỗi thành phần có chức năng gì?

HS: Giải thích

GV: Kết luận

Yêu cầu hs về nhà vẽ hình 7.4 vào vỡ, ghi rõ chú thích

Hoạt Động 3:

GV: Treo h7.5

Yêu cầu hs quan sát

Em có nhận xét gì về cấu tạo, hình dạng các tế bào của cùng một loại mô?

HS: Trả lời

GV: Giải thích, nhấn mạnh các tế bào này có cùng chức năng

Vậy, mô là gì? Kể tên một số loại mô thực vật?

HS: Phát biểu

GV: Kết luận

I. Hình dạng, kích thước của tế bào:

-         Các cơ quan cuả cơ thể thực vật đều cấu tạo bằng tế bào

-         Các tế bào TV có hình dạng và kích thước khác nhau

II. Cấu tạo tế bào:

    Tế bào thực vật gồm các thành phần sau:

+ Vách tế bào

+ Màng sinh chất

+ Chất tế bào

+ Nhân

    Ngoài ra còn một số thành phần khác: Không bào, lục lạp..   

III.  Mô:

Là nhóm tế bào có hình dạng, cấu tạo giống nhau, cùng thực hiện một chức năng riêng

    Ví dụ: Mô phân sinh ngọn, mô mềm, mô sinh lóng..

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

15 Phút

20 Phút

Hoạt Động 1:

GV: Thực  vật cấu tạo bởi tế bào, TV lớn lên do sự tăng số lượng tế bào qua quá trình phân chia.

  Treo tranh 8.1, yêu cầu hs quan sát + đọc nội dung chú thích và thảo luận nhóm trả lời lệnh sgk?

HS: Thảo luận

Báo cáo + bổ sung

GV: Giải thích ý nghĩa của hiện tượng TĐC

Kết luận

Yêu cầu về nhà vẽ hình 8.1 vào vở

Hoạt Động 2:

GV: Treo tranh 8.2 và giới thiệu: Tế bào lớn lên đến một kích thước nhất định thì chúng sẽ phân chia.

Quá trình phân chia diễn ra như thế nào?

HS: Lên chỉ vào hình trình bày. Em khác nhận xét, bổ sung

GV: Kết luận

Lưu ý trình tự các bước diễn ra của quá trình phân chia tế bào.

Tế bào ở bộ phận nào có khả năng phân chia ?

HS: Trả lời

GV: Nhấn mạnh mô phân sinh

Các cơ quan của tế bào như: Rễ, thân, lá lớn lên bằng cách nào?

HS: Phát biểu

GV: Giải thích cơ chế:

Tế bào mô phân sinh của rễ, thân, lá phân chia -> tế bào non -> tế bào non lớn lên -> tế bào trưởng thành

GV: Sự lớn lên của các cơ quan TV là do hai quá trình phân chia TB và sự lớn lên của TB.

Sự lớn lên và phân chia có ý nghĩa gì đối với TV?

HS: giải thích

GV: Kết luận

Nhấn mạnh mối quan hệ: Tế bào -> cơ quan -> cơ thể

Yêu cầu về nhà vẽ hình 8.2 vào vở

1. Sự lớn lên của tế bào:

TB non có kích thước bé, nhờ quá trình trao đổi chất, TB lớn dần lên thành TB trưởng thành

II. Sự phân chia tế bào:

-         Tế bào phân chia thành hai tế bào con theo trình tự sau:

    + Từ một nhân hình thành hai nhân

    + Chất tế bào phân chia

    + Hình thành vách tế bào ngăn đôi tế bào mẹ thành hai tế bào con.

-         Các tế bào ở mô phân sinh có khả năng phân chia

-         Tế bào phân chia và lớn lên giúp TV sinh trưởng và phát triển.

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

15 Phút

20 Phút

Hoạt Động 1:

GV: Kiểm tra sự chuẩn bị của hs

Nhận xét ý thức của lớp.

GV: Treo tranh h9.1A .

Yêu cầu hs thảo luận những cây mình  mang theo có tên gì và phân chia chúng thành hai nhóm  như h9.1A

HS: Thực hiện, HS khác trình bày, nhận xét, bổ sung

GV: Kết luận

Hướng dẫn học sinh sắp xếp lại các loại rễ cây vào 2 nhóm trên

Rễ cọc có đặc điểm gì?

HS: Phát biểu

Rễ chùm có đặc điểm gì? 

HS: Trả lời   

GV: yêu cầu hs thảo luận từng đôi, làm bài tập trong sách giáo khoa tr.29 và tr.30?

HS: Thực hiện

Báo cáo + bổ sung

GV: Kết luận.

Yêu cầu học sinh kể tên những cây có rễ chùm và rễ cọc?

HS: Phát biểu

GV: nhận xét

Hoạt Động 2:

GV: Treo tranh hình 9.3.

Yêu cầu hs quan sát hình đối chiếu bảng bên đặc điểm các miền của rể và chức năng của các miền.

Rễ có mấy miền? Đó là những miền nào?

HS: Trả lời + lên chỉ tranh

GV: Chức năng của mỗi miền?

HS: Phát biểu

GV: Giải thích miền nào quan trọng nhất? Vì sao?

HS: Trả lời

GV:  kết luận

I. Các loại rễ:

-         Cây có hai loại rễ chính:

+ Rễ cọc: gồm một rễ cái to, khỏe và các rễ con mọc xiên ra

Ví dụ:

+ Rễ chùm: gồm nhiều rễ con bằng nhau mọc ra từ gốc thân

Ví dụ:

II. Các miền của rễ:

Rễ có bốn miền:

- Miền trưởng thành: có chức năng dẫn truyền.

- Miền hút: hấp thụ nước và muối khoáng.

- Miền sinh trưởng: làm cho rễ dài ra.

- Miền chóp rễ: che chở cho đầu rễ.

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

15 Phút

20 Phút

Hoạt Động 1:

GV: Yêu cầu hs nhắc lại các miền của rễ và chức năng của mỗi miền ?

HS: nhắc lại

GV: Treo hình 10.1 + giới thiệu cho hs quan sát 2 tranh vẽ

Yêu cầu hs đọc bảng ở SGK, so sánh với hình vẽ hiểu được cấu tạo và chức năng miền hút .

HS: Thực hiện

Hoạt  Động 2: 

GV: Yêu cầu hs thảo luận từng đôi:

Xác định 2 miền: vỏ và trụ giữa.

Vị trí, cấu tạo các bộ phận của vỏ, trụ giữa

HS: Đại diện nhóm trình bày, 1-2 hs khác nhận xét, bổ sung.

GV: Kết luận và nêu câu hỏi

Cấu tạo miền hút gồm mấy phần?

GV: Yêu cầu hs lên chỉ vào h10.1, nêu cấu tạo của miền hút?

HS: Lên bảng

GV: Hoàn thành bảng phụ phần cấu tạo

GV:  Yêu cầu hs đọc cột chức năng

Mỗi bộ phận thực hiện chức năng gì?

HS: Trả lời

GV: Hoàn chỉnh bảng phụ về chức năng

So sánh sự khác nhau  giữa tế bào lông hút và tế bào TV?

HS: Trả lời

GV: Vì sao nói mỗi lông hút là một tế bào, nó có tồn tại mãi không?

HS: Giải thích

GV: Lưu ý:

Mỗi lông hút là một tế bào vì nó có đủ các thành phần của tế bào như: vách tế bào, chất tế bào, nhân. Tế bào lông hút chính là tế bào biểu bì kéo dài .

Lông hút không tồn tại mãi, khi già nó sẽ rụng đi.

GV: Phân biệt 2 loại mạch?

HS: Phát biểu

GV: Nhấn mạnh chiều dẫn truyền

I. Quan sát tranh:  

II. Cấu tạo và chức năng miền hút của rễ:

             ( Bảng phụ )

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

20 Phút

15 Phút

Hoạt  Động 1:

GV: Rễ cây bám chặt vào đất và hút nước, muối khoáng hoà tan từ đất. Muốn biết cây cần nước như thế nào ta hãy quan sát thí nghiệm ở sgk

HS:  Đọc thí nghiệm 1 trong SGK

GV:  Yêu cầu hs thảo luận  câu hỏi 

Bạn Minh làm thí nghiệm với mục đích gì?

Hãy dự đoán kết quả và giải thích?

HS: Thảo luận

Các nhóm cử đại diện trả lời và bổ sung

GV: Nhận xét

HS: Quan sát hai chậu cây đậu để chứng minh cây cần nước như thế nào

HS: quan sát

GV: Yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả thí nghiệm về lượng nước có trong cây, quả, hạt, củ...

HS: Báo cáo

GV: Qua thí nghiệm 1, 2 em có nhận xét gì nhu cầu về nước đối với cây?

HS: Trả lời

GV:  Kể tên cây cần nhiều nước?

Cây cần ít nước?

HS: Phát biểu

GV: Vì sao cần phải cung cấp đủ nước, đúng lúc cây sẽ sinh trưởng tốt, năng suất cao?

HS: Giải thích

Hoạt Động 2:   

GV: Treo tranh 11.1, bảng số liệu SGK

HS:  Đọc thí nghiệm 3.

GV: Theo em bạn Tuấn làm thí nghiệm trên để làm gì?

HS: Trả lời

GV: Dựa vào thí nghiệm trên em hãy thiết kế thí nghiệm, để giải thích tác dụng muối lân, muối kali đối với cây?

HS: Phát biểu

GV: Giới thiệu nhu cầu muối khoáng ở các loại cây trồng khác nhau

Yêu cầu thảo luận thực hiện lệnh sgk?

HS: Thảo luận

Báo cáo + bổ sung 

GV: Kết luận

Liên hệ thực tế sản xuất

 I. Cây cần nước và các loại muối khoáng:

1. Nhu cầu nước của cây:

- Nước rất cần cho cây, không có nước cây sẽ chết.

- Nước cần nhiều hay ít phụ thuộc vào loại cây, giai đoạn sống, các bộ phận khác nhau của cây.

II. Nhu cầu muối khoáng của cây:

   - Rễ cây chỉ hấp thụ được các muối khoáng hoà tan trong nước.

    - Muối khoáng giúp cho cây sinh trưởng và phát triển

    - Cây cần nhiều loại muối khoáng trong đó chủ yếu là: Muối đạm, muối  lân, muối  Kali.

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

15 Phút

10 Phút

10

Phút

Hoạt Động 1:  

GV: Treo h16.1

Nêu cấu tạo trong của thân cây trưởng thành?

HS: Phát biểu

GV: Treo h15. Yêu cầu hs quan sát, thảo luận thực hiện lệnh sgk?

HS: Thực hiện

GV: Tầng sinh vỏ và tầng sinh trụ gọi chung là Tầng phát sinh. Tầng sinh vỏ, tầng sinh trụ nằm ở vị trí nào? Có chức năng gì?

HS: Trả lời

GV: Yêu cầu 1-2 hs lên chỉ vào tranh vị trí, chức năng của tầng sinh vỏ, tầng sinh trụ

HS: Chỉ tranh

GV: Yêu cầu hs nhắc lại thân cây gồm bộ phận nào?

HS: Nhắc lại

Vỏ to ra nhờ bộ phận nào?

Trụ giữa to ra nhờ đâu?

HS: Giải thích

GV: Cơ chế nào của tầng phát sinh giúp thân to ra?

HS: Trả lời

GV: Kết luận

Hoạt Động 2: 

GV: Cho hs quan sát vật mẫu

Có nhận xét gì về đặc điểm bên trong của thân cây?

HS: Phát biểu

GV: Vì sao có vòng sáng, vòng tối?

HS: giải thích

GV: Chúng ta có đếm được số vòng gỗ không? Ý nghĩa của vòng gỗ?

GV:Hãy xác định tuổi của mẫu vật?

HS: Thực hiện

Hoạt Động 3: 

GV: Ngoài vòng gỗ,trên lát cắt ngang của thân cây trưởng thành còn có bộ phận nào?

HS: Trả lời

GV: Chỉ tranh và vật thật để phân biệt dác và ròng.

Yêu cấu cá nhân lập bảng so sánh giữa dác và ròng ở các đặc điểm:

-         Vị trí

-         Màu

-         Cấu tạo

-         Chức năng

HS: Thực hiện. Báo cáo + bổ sung

GV: Kết luật

I. Tầng phát sinh:

- Tầng sinh vỏ nằm trong lớp thịt vỏ. Hàng năm sinh ra phiá ngoài một lớp vỏ, phiá trong một lớp thịt vỏ.

- Tầng sinh trụ nằm giữa mạch rây và mạch gỗ. Hàng năm sinh ra phiá ngoài một lớp mạch rây, phiá trong một lớp mạch gỗ.

- Thân cây to ra nhờ vào sự phân chia tế bào của mô phân sinh ở tầng sinh vỏ và tầng sinh trụ.

II. Vòng gỗ hàng năm:

-               Hàng năm cây sinh ra vòng gỗ (vòng sáng và vòng sẫm)

-               Đếm số vòng gỗ sáng hoặc sẩm để xác định tuổi của cây.

III. Dác và ròng:

- Dác: Màu sáng, phía ngoài, gồm những tế bào mạch gỗ có chức năng vận chuyển nước và muối khoáng

- Ròng: Màu thẫm, phía trong, gồm những tế bào chết có chức năng nâng đỡ cây

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

15 Phút

   20 Phút  

Hoạt Động 1:

GV: Treo tranh các miền của rễ

Rễ gồm những miền nào? Chức năng của mỗi miền?

HS: Trả lời

GV: Nhận xét bổ sung .

GV: Miền hút của rễ gồm những thành phần nào? chức năng của chúng?

HS: Trả lời

GV: Nhận xét .

Vì sao lông hút là 1 té bào?

HS: Trả lời

Trình bày vai trò nước, muối khoáng đối với cây trồng?

HS: Giải thích

Vì sao bộ rễ cây thường ăn sâu, lan rộng, rễ con nhiều?

GV: Kết luận

Kể tên các loại rễ biến dạng? Chức năng của chúng?

HS: Phát biểu

GV: Kết luận

Tại sao phải thu hoạch các cây rễ củ trước khi cây ra hoa?

HS: Giải thích

Hoạt Động 2: 

GV: Treo tranh và đặt câu hỏi:

Thân cây gồm những bộ phận nào?

Có mấy loại thân?

Nêu đặc điểm và lấy ví dụ?
Có mấy loại thân biến dạng? Đặc điểm của từng loại và chức năng đối với cây? Lấy ví dụ ?

Thân to ra do đâu? Thân dài ra do đâu? Nêu cấu tạo trong thân non:

Nước và muối khoáng vận chuyển nhờ cơ quan nào trong thân?

Chất hữu cơ vận chuyển nhờ cơ quan nào?

HS: Trả lời

GV: Kết luận những nội dung trên

I: Chương rễ:

-   Các miền của rễ

-   Cấu tạo miền hút

-   Vai trò của nước và muối khoáng

-   Sự hút nước, muối khoáng của rễ

-   Các loại rễ biến dạng

II. Chương thân:

Thân gồm: Thân chính, cành, chồi ngọn, chồi nách (chồi hoa và chồi lá)

Thân có 3 loại:

-         Thân đứng:

-         Thân gỗ: Bưởi, ổi…

-         Thân cột: Dừa, cau…

-         Thân cỏ: đậu, rau cải…

-         Thân leo: Thân quấn, tua cuốn, tay móc…

-         Thân bò: rau má..

     Đánh giá

KT

Biết

Hiểu

Vận dụng

Tống số điềm

Thấp

Cao

Chương II

Rễ

1 câu

3 điểm

Phân biệt rễ cọc và rễ chùm.

Mỗi loại rễ cho một ví dụ minh họa?

2 điểm

Tỉ lệ: 30%

1.5 điểm = 50%

1.5 điểm = 50%

30%

Chương II

Thân

1 câu

3 điểm

Thân biến dạng có mấy loại?

Tại sao người ta cần thu hoạch khoai tây, su hào trước khi cây ra hoa?

3  điểm

Tỉ lệ: 30%

1.5 điểm = 50%

1.5 điểm = 50%

30%

Chương II

Thân

1 câu

4 điểm

Vì sao khi trồng cây lấy gỗ người ta thường tỉa cành?

4 điểm

Tỉ lệ: 40%

4 điểm = 100%

40%

Tổng

1.5 điểm

1.5 điểm

7 điểm

10 điểm

NỘI DUNG

ĐIỂM

Câu 1: Phân biệt rễ cọc và rễ chùm

-     Rễ cọc có rễ cái to khỏe đâm sâu xuống đất và nhiều rễ con mọc xiên. Từ các rễ con lại mọc ra nhiều rễ bé hơn nữa

-     Rễ chùm gồm nhiều rễ to, dài gần bằng nhau, thường mọc ra từ gốc thân thành một chùm.

Ví dụ:

0.75 điểm

0.75 điểm

1.5 điểm

Câu 2: 3 dạng thân:      

-         Giải thích:       

-         Khoai tây, su hào là các dạng rễ củ

-         Có chức năng dự trữ CDD cho cây khi ra hoa, kết quả

1.5 điểm

1.5 điểm

Câu 3: Cây lấy gỗ nên cần chiều cao

-         Cây cao nhờ mô phân sinh ngọn nên ngọn cần nhiều CDD

-         Tỉa cành để giảm hao phí CDD nuôi chúng

  2 điểm

  2 điểm

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

15 Phút

   20 Phút  

Hoạt động1:  

GV: Cây quang hợp cần điều kiện nào?

HS: Trả lời

GV: Treo tranh cây ưa sáng, ưa tối

Yêu cầu các nhóm đọc thông tin sgk để thảo luận thực hiện lệnh sgk?

HS: Thảo luận.  Báo cáo + bổ sung

GV: Kết luận.

Yêu cầu liên hệ thực tế và giải thích:

Vì sao ta phải dặm lúa?

Vì sao phải ủ rơm rạ cho một số cây khi mới gieo hạt?

HS: giải thích

GV: Lấy ví dụ cây ưa sáng, cây ưa bóng?

HS: Phát biểu.

GV: Cho hs quan sát tranh

Hoạt động 2:   

GV: Treo tranh vai trò quang hợp đối với đời sống con người.

HS: Xem tranh ảnh mà sưu tầm được.

GV: Yêu cầu cá nhân trả lời các câu hỏi:

Khí ôxy cần cho những sinh vật nào?

Mọi sinh vật hô hấp đều thải khí cacbonnic, vì sao tỷ lệ này không tăng?

Sinh vật nào sử dụng chất hữu cơ?.

HS: Thực hiện. Báo cáo + bổ sung

GV: Nhận xét chung. Liên hệ thực tế, giáo dục

I. Những điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quang hợp:

- Các điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quá trình quang hợp là: Aùnh sáng, nước, khí cacbonnic, nhiệt độ.

- Các loài cây khác nhau đòi hỏi điều kiện không giống nhau.

II. Ý nghĩa của quang hợp ở cây xanh:

-         Cung cấp ôxy cho sự sống của sinh vật.

-         Góp phần điều hòa khí hậu

-         Cung cấp nhiều sản phẩm cho con người

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

20 Phút

   15 Phút  

Hoạt Động 1:

GV: Kiểm tra vật mẫu của hs

Yêu cầu hs đặt lên bàn và thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi sgk?

HS: Thảo luận

Báo cáo + bổ sung

GV: Kết luận + giải thích chức năng của chúng

GV: Tổ chức trò chơi: điền bảng liệt kê

Treo bảng liệt kê, chọn 7 nhóm tham gia và bốc thăm tên mẫu vật cần điền

HS: Thực hiện

GV: Quy định nội quy chơi

HS: Tham gia chơi

GV: Tổng kết

Hoạt Động 2: 

GV: Nhận xét đặc điểm của lá biến dạng so với lá bình thường?

HS: Thực hiện

GV:  Ý nghĩa của lá biến dạng?

HS: Trả lời, nhận xét + bổ sung

GV:    hoàn chỉnh

I. Quan sát, ghi lại những thông tin về một số thân biến dạng:

- Lá biến thành gai

- Lá biến thành tua cuốn hoặc tay móc

- Lá vảy

- Lá dự trữ

- Lá bắt mồi

II. Đặc diểm, chức năng của một số thân biến dạng:

Một số lá biến dạng phù hợp với chức năng nhằm thích nghi với môi trường sống

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

20 Phút

20 Phút

Hoạt động I:   

GV: Yêu cầu nghiên cứu thông tin sgk

Thụ phấn là hiện tượng ntn?

HS: Trả lời

GV:  Treo H30.1

Qua quan sát em thấy hiện tượng gì?

HS: Trả lời

GV: Yêu cầu thực hiện độc lập lệnh  SGK?

HS: Thực hiện. Báo cáo + bổ sung

Hãy kể  một số ví dụ hoa tự thụ phấn?

HS:  Phát biểu

GV: Thế nào là giao phấn?

So sánh điểm khác nhau giữa giao phấn và tự thụ phấn?

HS: Giải thích

Muốn giao phấn phải nhờ yếu tố nào?

HS: Trả lời

GV: Kết luận

Hoạt động II:   

GV: Kiểm tra mẫu vật của hs

HS: Trình bày mẫu vật

GV: Yêu cầu tiến hành thảo luận nhóm thực hiện lệnh sgk?

HS: Thực hiện, Báo cáo + bổ sung

GV: Những hoa này đặc điểm nào hấp dẫn để thu hút sâu bọ?

Gợi mở: Màu sắc, tràng, nhị, nhụy

HS: Trả lời

+ Màu sắc, mùi thơm có ý nghĩa gì?

HS: Phát biểu

+ Vì sao phải có đĩa mật ở đáy?

HS: giải thích

+ Vì sao hạt phấn phải dính?

HS:  Phát biểu

GV: Kết luận

I. Hoa tự thụ phấn, giao phấn:

1. Hoa tự thụ phấn: 

- Tự thụ phấn là hiện tượng hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó.

- Đặc điểm:

     Hoa lưỡng tính

     Nhị và nhụy chín đồng thời.

2. Hoa giao phấn:

  - Giao phấn là hiện tượng hạt phấn của hoa này rơi vào đầu nhụy của hoa khác.

- Đặc điểm:

    Hoa đơn tính hoặc lưỡng tính

    Nhị và nhụy không chín đồng thời cùng một lúc

II. Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ:

-         Màu sắc sặc sỡ, có mùi thơm

-         Tràng: Lớn, dạng ống, đáy có đĩa mật

-         Hạt phấn to, dính

-         Đầu nhụy có chất dính

          Đánh giá

KT

Biết

Hiểu

Vận dụng

Tống số điềm

Thấp

Cao

Cấu tạo trong của phiến lá

1 câu

2 điểm

Cấu tạo

Chức năng của mỗi bộ phận

2 điểm

Tỉ lệ: 20%

1 điểm = 50%

1 điểm = 50%

20%

Quang hợp

1 câu

2 điểm

Khái niệm

Sơ đồ tóm tắt

Các yếu tố ảnh hưởng

2  điểm

Tỉ lệ: 20%

1 điểm = 50%

0.5 điểm = 25%

0.5 điểm = 25%

20%

Hô hấp

1 câu

3 điểm

Thiết kế thí nghiệm

Giải thích hiện tượng

3 điểm

Tỉ lệ: 30%

2 điểm = 67%

1 điểm = 33%

30%

Sinh sản sinh dưỡng

1 câu

3 điểm

Khái niệm

ví dụ

Giải thích

3 điểm

Tỉ lệ: 30%

1 điểm = 33%

1 điểm = 33%

1 điểm = 33%

30%

Tổng

3 điểm

4.5 điểm

2.5 điểm

10 điểm

NỘI DUNG

ĐIỂM

Câu 1: Phiến lá có cấu tạo gồm  biểu bì ở ngoài bao bọc phần thịt lá ở bên trong.

Cấu tạo biểu bì:

Chức năng của biểu bì:

Cấu tạo thịt lá:

Chức năng của thịt lá:

Cấu tạo gân lá:

Chức năng của gân lá:

2 điểm

Câu 2. Khái niệm quang hợp:

  Sơ đồ tóm tắt QH:

  Các yếu tố ảnh hưởng đến QH

1 điểm

0.5 điểm

0.5 điểm

Câu 3: a. Thiết kế thí nghiệm:

               Tiến hành:

               Kết quả:

               Kết luận:

b. Ban đêm không nên để nhiều cây và hoa trong phòng ngủ đóng kín cửa vì:

-         Ban đêm cây thực hiện quá trình hô hấp chứ không thực hiện quang hợp nên cây sẽ nhả ra khí cacbonic gây đầu độc cho cơ thể.

-         Hơn nữa quá rình hô hấp sẽ lấy khí oxi nên làm giảm khi oxi trong không khí nên sẽ dẫn đến ngạt thở gây  nguy hiểm đến tính mạng.

1.5 điểm

 1.5 điểm

Câu 4: Khái niệm chiết cành

Ví dụ:

Vì các cây này lâu ra rễ.

1 điểm

1 điểm

1 điểm

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

15 Phút

20 Phút

Hoạt động I.

GV: Treo tranh H 30.3, H 30.4

Gợi ý cho học sinh quan sát

Có nhận xét gì về vị trí của hoa?

HS: Trả lời

GV: Vị trí như vậy có ý nghĩa gì trong hoạt động thụ phấn nhờ gió?

HS: Phát biểu

GV:Yêu cầu đọc thông tin để thảo luận thực hiện lệnh   ở SGK

HS: Thực hiện

        Báo cáo + bổ sung

GV: Chốt lại + kết luận

So sánh hoa thụ phấn nhờ gió và hoa thụ phấn nhờ sâu bọ?

HS: Phát biểu

GV: Kết luận

Hoạt động II:  

GV: Yêu cầu HS đọc thông tin SGK

Khi nào hoa cần thụ phấn bổ sung?

(Gợi ý: số lượng hoa nhiều mà không có tác nhân thụ phấn khác )

HS: Trả lời

GV:  Cần làm gì tạo điều kiện cho cây thụ phấn?

HS: Phát biểu

GV: Liên hệ thực tế

Con người chủ động cho hoa thụ phấn nhằm mục đích gì?

HS: Độc lập trả lời

GV: Tại sao trong ruộng ngô trắng trồng cạnh ngô vàng lại có ngô vàng?

HS: Giải thích

GV: Kết luận

Mở rộng: giao phấn giữa các giống khác nhau để tạo ra giống mới có năng suất cao hơn

I. Đặc điểm của hoa thụ phấn

nhờ gió:

II. Ứng dụng kiến thức về thụ phấn:

  - Con người chủ động giao phấn cho hoa

  - Tạo điều kiện thuận lợi cho hoa giao phấn

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

20 Phút

20 Phút

Hoạt động I :   

GV: Yêu cầu HS nghiên cứu và thực hiện lệnh

 ở SGK.

HS: Hoàn thành theo nhóm. Báo cáo + bổ sung

GV: Nhận xét

Tổ chức chơi trò chơi về cây có hoa: Có 2 đôi chơi

GV: Cầm tờ bìa ghi tên cơ quan

Đội chơi chọn tấm bìa thích hợp ghi cấu tạo và chức năng

HS: Chơi trò chơi

GV: Lấy ví dụ chứng minh quan hệ giữu cấu tạo và chức năng?

HS: Thực hiện

GV: Kết luận

Hoạt động II :   

GV: Yêu cầu nghiên cứu  ở mục 2 để trả lời các câu hỏi theo cá nhân?

HS:  Thực hiện. Báo cáo + bổ sung

GV: Lấy ví dụ minh họa?

HS: Trả lời

GV: Kết luận

I. Sự thống nhất giữa cấu tạo và chức năng:

   Cây có nhiều cơ quan, mỗi cơ quan đều có cấu tạo phù hợp với chức năng riêng của nó

II. Sự thống nhất về chức năng giữa các  cơ quan ở cây xanh có hoa:

   Có sự thống nhất giữa chức năng của các cơ quan ở cây xanh có hoa.

N

Ư

ớ

C

T

H

Â

N

M

Ạ

C

H

R

Â

Y

Q

Ủ

A

H

Ạ

C

H

R

Ễ

M

Ó

C

H

Ạ

T

H

O

A

Q

U

A

N

G

H

ợ

P

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

15

Phút

10 Phút

20 Phút

Hoạt động 1.  

GV:  Tìm cây dương xỉ ở đâu? Đất ở đó như thế nào?

GV: Cho HS quan sát mẫu vật cây dương xỉ

Nêu các cơ quan sinh dưỡng cây dương xỉ?

HS: Trả lời

GV: Đặc điểm lá non, lá già?

GV:  Vị trí thân cây dương xỉ?

HS: giải thích

GV: Yêu cầu HS trả lời câu hỏi

Rễ cây dương xỉ khác gì với rêu?

GV: Cho HS nghiên cứu thông tin

Yêu cầu thảo luận câu hỏi sau:

Dương xỉ có đặc điểm nào tiến hoá hơn rêu?

GV: Cho HS nhìn tranh

Cho biết cơ quan sinh sản là gì? Mô tả?

GV: Trình bày chu trình phát triển của dương xỉ? So sánh với rêu?

HS: Trả lời

GV: Kết luận

Hoạt động 2.  

GV: Treo H 39.3 A, B

Có thể nhận ra 1 loài thuộc dương xỉ nhờ đặc điểm nào của lá?

HS: Trả lời

GV: Dương xỉ thuộc nhóm thực vật nào? Vì sao?

HS: Trả lời

GV: Mở rộng: Cây làm thuốc Culi

Hoạt động 3. 

GV: Yêu cầu HS trả lời câu hỏi sau:

Trình bày sự hình thành than đá?

Ngày nay trung tâm khai thác than lớn

nhất ở đâu?

HS: Phát biểu

GV: Kết luận

I. Quan sát cây Dương xỉ:

1. Cơ quan sinh dưỡng:

-         Lá già có cuống dài, lá non cuộn lại

-         Thân ngầm hình trụ

-         Có rễ thật

-         Có mạch dẫn

 2. Túi bào tử và sự phát triển của Dương xỉ:

- Cơ quan sinh sản là túi bào tử

- Sinh sản bằng bào tử

- Sự phát triển:

Dương xỉ        Túi bào tử         Bảo tử

  Hợp tử                                         

          Tinh trùng    Túi tinh

                                             Nguyên tản

           Noãn cầu      Túi noãn

II. Một vài loại dương xỉ thường gặp:

-         Thuộc nhóm thực vật bậc cao

-         Lá có sự đa dạng về hình thái, lá non cuộn lại

III. Quyết cổ đại và sự hình thành than đá:

   Thời cổ đại, quyết là cây gỗ lớn. Do sự thay đổi của vỏ trái đất, quyết bị vùi sâu và tạo thành than đá