ThiÕt kÕ

       bµi gi¶ng

 

Tin Häc   11

 


Ch­¬ng1   MéT Sè KH¸I  NIÖM

VÒ LËP TR×NH Vµ NG¤N NG÷ LËP TR×NH

 

I.   Môc tiªu cña ch­¬ng tr×nh

1.  KiÕn thøc                        Häc sinh cÇn n¾m ®­îc

       Mét sè kh¸i niÖm c¬ së vÒ ng«n ng÷ lËp tr×nh

       Hai lo¹i ph­¬ng tr×nh dÞch:Biªn dÞch vµ th«ng dÞch

       C¸c thµnh phÇn cña 1 ng«n ng÷  lËp tr×nh

       C¸c thµnh phÇn c¬ së cña ng«n ng÷ lËp tr×nh  Pascal

2. Th¸i ®é

       Häc sinh nhËn thøc ®ù¬c qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ng«n ng÷ lËp tr×nh lµ 1 trong c¸c qu¸ tr×nh nç lùc ph¸t triÓn cña tin häc.Ham muèn häc mét ng«n ng÷ lËp tr×nh ®Ó cã kh¶ n¨ng gi¶i 1 bµi to¸n b»ng m¸y tÝnh ®iÖn tö

 

II. NéI DUNG CHñ yÕu cña ch­¬ng

        Néi dung chñ yÕu cña ch­¬ng lµ :

       Ph©n läai ng«n ng÷ lËp tr×nh

       Ch­¬ng tr×nh dÞch

       C¸c thµnh phÇn cña ng«n ng÷ lËp tr×nh

       C¸c thµnh phÇn c¬ së cña ng«n ng÷ Pascal


Kh¸I niÖm lËp tr×nh vµ ng«n ng÷  lËp tr×nh

I Môc tiªu

BiÕt ®ù¬c kh¸i niÖm lËp tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh

BiÕt ®­îc kh¸i niÖm ch­¬ng tr×nh dÞch

       Ph©n biÖt ®ù¬c hai lo¹i ch­¬ng tr×nh dÞch lµ biªn dÞch vµ th«ng dÞch

II. §å dïng d¹y häc

1.ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn

B¶ng viÕt,s¸ch gi¸o khoa,s¸ch gi¸o viªn,phiÕu häc tËp

2.ChuÈn bÞ cña häc sinh

S¸ch gi¸o khoa

III. Ho¹t ®éng d¹y häc

1.Häat ®éng 1: T×m hiÓu kh¸i niÖm lËp tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh

a.Môc tiªu

Gióp häc sinh biÕt ®­îc lËp tr×nh lµ g×.ý nghÜa cña viÖc lËp tr×nh

BiÕt ®­îc kh¸i niÖm ng«n ng÷ lËp tr×nh vµ 1 sè lo¹i ng«n ng÷ lËp tr×nh

b.Néi dung:

Mäi bµi to¸n cã thuËt to¸n ®Òu cã thÓ gi¶i ®­îc trªn m¸y tÝnh

C¸c b­íc ®Ó gi¶i 1 bµi to¸n:

       X¸c ®Þnh bµi to¸n

       X©y dùng 1 thuËt to¸n kh¶ thi

       LËp tr×nh

LËp tr×nh lµ viÖc sö dông cÊu tróc d÷ liÖu vµ c¸c lÖnh cña 1 ng«n ng÷ lËp tr×nh cô thÓ ®Ó m« t¶ d÷ liÖu vµ diÔn ®¹t c¸c thao t¸c cña thuËt to¸n.

Ng«n ng÷ lËp tr×nh lµ 1 phÇn mÒm dïng ®Ó diÔn ®¹t thuËt to¸n thµnh 1 ch­¬ng tr×nh gióp cho m¸y tÝnh hiÓu ®ù¬c thuËt to¸n ®ã

Mét sè lo¹i ng«n ng÷ lËp tr×nh:Ng«n ng÷ m¸y,hîp ng÷ vµ ng«n ng÷ bËc cao


c.C¸c b­íc tiÕn hµnh

Häat ®éng cña gi¸o viªn

häat  ®éng cña häc sinh

1.ChiÕu néi dung bµi to¸n ®Æt vÊn ®Ò: KÕt luËn nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh ax+b=0

H·y x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè Input vµ Output cña bµi to¸n

H·y x¸c ®Þnh c¸c b­íc ®Ó t×m output?

DiÔn gi¶i:HÖ thèng c¸c b­íc nµy gäi lµthuËt to¸n

NÕu tr×nh bµy thuËt to¸n víi 1 ng­êi n­íc ngoµi,em sÏ dïng ng«n ng÷ nµo ®Ó diÔn ®¹t?

NÕu diÔn ®¹t thuËt tãan nµy cho m¸y hiÓu em sÏ dïng ng«n ng÷ nµo?

DiÔn gi¶i:Ho¹t ®éng ®Ó diÔn ®¹t mét thuËt tãan th«ng qua 1 ng«n ng÷ lËp tr×nh ®ù¬c gäi lµ lËp tr×nh

Yªu cÇu häc sinh ®äc s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt kh¸i niÖm lËp trinh

 

 

Hái:kÕt qu¶ cña häat ®éng lËp tr×nh?

2.Ph¸t phiÕu häc tËp.Yªu cÇu c¸c em ghi c¸c lo¹i ng«n ng÷ lËp tr×nh mµ em biÕt(Sö dông kÜ thuËt ®éng n·o viÕt)

 

 

§äc néi dung 1 sè phiÕu häc tËp cho c¶ líp cïng nghe

 

 

Hái:Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ ng«n ng÷ m¸y vµ ng«n ng÷ bËc cao

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                    Hái:Lµm thÕ nµo ®Ó chuyÓn mét chu¬ng tr×nh viÕt tö ng«n ng÷ bËc cao sang ng«n ng÷ m¸y

 Hái: V× sao kh«ng lËp tr×nh trªn ng«n ng÷ m¸y ®Ó khái ph¶i mÊt c«ng chuyÓn ®æi mµ ng­êi ta th­êng lËp tr×nh b»ng ng«n ng÷ bËc cao?

 

 

 

 

 

1.Quan s¸t néi dung bµi to¸n vµ theo dâi yªu cÇu cña gi¸o viªn.

Input: a.b-

Output: x=-b/a,V« nghiÖm,V« sè nghiÖm.

B­íc 1:NhËp a.b

B­íc 2: NÕu a<>0.KÕt luËn cã nghiÖm x=-b/a

B­íc 3: NÕu a=0 vµ b<>0,kÕt luËn V« nghiÖm

B­íc 4: NÕu a=0 vµ b=0.kÕt luËn V« sè nghiÖm

                          Ng«n ng÷ TiÕng Anh

                          Em dïng ng«n ng÷ lËp tr×nh

    LËp tr×nh lµ viÖc sö dông cÊu tróc d÷ liÖu vµ c¸c lÖnh cña ng«n ng÷ lËp tr×nh cô thÓ ®Ó m« t¶ d÷ liÖu vµ diÔn ®¹t c¸c thao t¸c cña thuËt tãan

2.tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ sö dông vèn hiÓu biÕt vÒ tin häc ®Ó ®iÒn phiÕu häc tËp

Ng«n ng÷ m¸y

Hîp ng÷

Ng«n ng÷ bËc cao

 

 

 

Ng«n ng÷ m¸y: c¸c lÖnh ®ù¬c m· hãa b»ng  c¸c kÝ hiÖu 0-1.Ch­¬ng tr×nh ®ù¬c viÕt  trªn ng«n ng÷ m¸y cã thÓ ®ù¬c n¹p vµo bé nhí vµ thùc hiÖn ngay

Ng«n ng÷ bËc cao :C¸c lÖnh ®ù¬c m· hãa b»ng 1 ng«n ng÷ tiÕng Anh.Ch­¬ng tr×nh viÕt trªn ng«n ng÷ bËc cao ph¶i ®ùoc chuyªn ®æi thµnh ch­¬ng tr×nh trªn ng«n ng÷ m¸y míi cã thÓ thùc hiÖn ®ù¬c

Ph¶i sö dông mét ch­¬ng tr×nh  dich ®Ó chuyÓn ®æi

 

       LËp tr×nh b»ng ng«n ng÷ bËc cao dÔ viÕt h¬n v× c¸c lÖnh ®ù¬c m· hãa gÇn víi ng«n ng÷ tù nhiªn .L©p tr×nh trªn ng«n ng÷ m¸y rÊt khã,th­êng c¸c chuyªn gia lËp tr×nh míi lËp tr×nh ®ù¬c

 

 

 

 

 

 

2. Ho¹t ®éng 2:T×m hiÓu hai läai ch­¬ng tr×nh dÞch :th«ng dÞc vµ biªn dÞch

 

a.Môc tiªu:

Häc sinh biÕt ®ù¬c kh¸i niªm ch­¬ng tr×nh cÞ vµ sù cÇn thiÕt cña ch­¬ng tr×nh dÞch

Ph©n biÖt ®­îc th«ng dÞch víi biªn dÞch

b.Néi dung:

Ch­¬ng tr×nh dÞch lµ mét ch­¬ng tr×nh cã chøa chøc n¨ng chuyÓn ®æi mét ch­¬ng tr×nh ®ù¬c viÕt b»ng 1 ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao thµnh 1 ch­¬ng tr×nh cã thÓ thùc hiÖn ®­îc trªn m¸y tÝnh

CÇn ph¶i  cã 1 ch­¬ng tr×nh dÞch ®Ó chuyÓn ch­¬ng tr×nh ®ù¬c viÕt b»ng c¸c ng«n ng÷ kh¸c thµnh ng«n ng÷ m¸y

§Çu vµo cña ch­¬ng tr×nh dich lµ 1 ch­¬ng tr×nh ®­îc viÕt b»ng ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao.§Çu ra còng lµ 1 ch­¬ng tr×nh nh­ng ®­îc viÕt b»ng ng«n ng÷ m¸y

Biªn dÞc:kiÓm tra .ph¸t hiÖn lçi vµ dÞch tßan bé ch­¬ng tr×nh nguån thµnh 1 ch­ong tr×nh cã thÓ thùc hiªn trªn m¸y

Th«ng dÞch:lÇn l­ît dÞc vµ thùc hiÖn tõng lÖnh 1

 

c.C¸c b­íc tiÕn hµnh

 

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

1.Nªu vÊn ®Ò:

Em muèn giíi thiÖu vÒ tr­êng m×nh cho 1 ng­êi kh¸ch du lÞch quèc tÕ biÕt tiÕng Anh,cã 2 c¸ch ®Ó thùc hiÖn:

C¸ch 1:CÇn mét ng­êi biÕt tiÕng Anh dich tõng c©u nãi cña em sang tiÕng Anh cho ng­êi kh¸ch

C¸ch 2:em so¹n néi dung cÉn giíi thiÖu ra giÊy vµ ng­êi phiªn dÞch dÞch tßan bé néi dung ®ã sang tiÕng Anh råi ®äc cho ng­êi kh¸ch

H·y lÊy vÝ dô t­¬ng tù trong thùc tÕ  vÒ biªn dÞch vµ th«ng dÞch tõ tiÕng Anh sang tiÕng ViÖt

1.Chó ý l¾ng nghe vÝ dô cña gi¸o viªn vµ th¶o luËn ®Ó t×m vÝ dô t­¬ng tù

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Khi thñ tr­ëng 1 chÝnh phñ tr¶ lêi pháng vÊn tr­íc 1 nhµ b¸o quèc tÕ,hä th­êng cÇn 1 ng­êi th«ng dÞch ®Ó dÞc tõng c©u tiÕng ViÖt sang tiÕng Anh

Khi thñ t­íng ®äc1 bµi diÔn v¨n tiÕng Anh tr­íc héi nghÞ,hä cÇn 1 ng­êi biªn dÞch ®Ó chuyÓn v¨n b¶n tiÕng ViÖt thµnh tiÕng Anh

 


2.Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa  vµ sö dông c¸c vÝ dô trªn ®Ó cho biÕt c¸c b­íc trong tiÕn tr×nh th«ng dich vµ biªn dÞch

2.Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi

       Biªn dÞch

B­íc 1:DuyÖt.ph¸t hiÖn lçi ,kiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña lÖnh trong ch­¬ng tr×nh nguån

B­íc 2: DÞch toµn bé ch­¬ng tr×nh nguån  thµnh 1 ch­¬ng tr×nh trªn ng«n ng÷ m¸y

(thuËn tiÖn cho c¸c ch­¬ng tr×nh æn ®Þnh vµ cÇn thùc hiÖn nhiÒu lÇn)

æn ®Þnh vµ cÇn thùc hiÖn nhiÒu lÇn)

                       Th«ng dÞch:

B­íc 1:KiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña lÖnh tiÕp theo trong ch­¬ng tr×nh nguån

B­íc 2:ChuyÓn lÖnh ®ã thµnh ng«n ng÷ m¸y

B­íc 3:Thùc hiÖn c¸c c©u lÖnh võa ®­îc chuyÓn ®æi

(phï hîp v¬i m«i tr­êng ®åi tho¹i gi÷a ng­êi vµ m¸y)

IV.§¸nh gi¸ cuèi bµi

1.Nh÷ng néi dung ®· häc

                    Kh¸i niÖm lËp tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh

                    Cã 3 lo¹i ng«n ng÷  lËp tr×nh :Ng«n ng÷ m¸y,hîp ng÷ vµ ng«n ng÷ bËc cao

                    Kh¸i niÖm ch­¬ng tr×nh dÞch

                    Cã 2 lo¹i ch­¬ng tr×nh dÞch lµ biªn dich vµ th«ng dÞch

     2.C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ

                    Mçi lo¹i ng«n ng÷ lËp tr×nh phï hîp víi nh÷ng ng­êi lËp tr×nh  cã tr×nh ®é nh­ thÕ nµo?

                    KÓ tªn 1 s« ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao cã sö dông kÜ thuËt biªn dÞch vµ 1 sè ng«n ng÷ lËp tr×nh cã sö thuËt kÜ thuËt th«ng dÞch.

                    Tr¶ lêi c©u hái 1,2,3(SGK-13)

                    Xem bµi ®äc thªm 1:Em biÕt g× vÒ c¸c ng«n ng÷ lËp tr×nh?(SGK-6)

Xem tr­íc bµi häc:C¸c thµnh phÇn cña ng«n ng÷ lËp tr×nh
C¸c thµnh phÇn cña ng«n ng÷ lËp tr×nh

 

I. Môc tiªu

1. Kiến thức

- Nắm được các thành phần của một ngôn ngữ lập trình nói chung. Một ngữ lập trình có ba thành phần: Bảng chữ cái, cú pháp, và ngữ nghĩa.

- Biết được một số khái niệm như: tên, tên chuẩn, tên dành riêng, tên do người lập trình đặt, biến và chú thích.

2. Kĩ năng

- Phân biệt được tên chuẩn với tên riêng và tên tự đặt.

- Nhớ các quy định về tên, hằng và biến.

- Biết đặt tên đúng và tên sai quy định.

- Sử dụng đúng chú thích.

II. §å dïng d¹y häc

1. Chuẩn bị của giáo viên

- Tranh chứa bảng chữ cái, tranh chứa các tên đúng-sai để học sinh chọn, phiếu học tập, máy chiếu qua đầu, bìa trong, bút dạ.

2. Chuẩn bị của học sinh

- Sách giáo khoa

III. Ho¹t ®éng d¹y häc

1. Họat động 1 : Tìm hiểu các thành phần của ngôn ngữ lập trình

a, Mục tiêu: Biết được một ngôn ngữ lập trình gồm có ba thành phần: Bảng chữ cái, cú pháp và ngữ nghĩa.

b, Nội dung:

+ Bảng chữ cái: là tập các kí tự được dùng để viết phương trình. Không được dùng bất kì kí tự nào ngoài các kí tự quy định trong bảng chữ cái.

+ Cú pháp: là bộ quy tắc để viết phương trình.

+ Ngữ nghĩa xác định ý nghĩa thao tác cần phải thực hiện, ứng với mỗi tổ hợp kí tự dựa vào ngữ cảnh của nó.

c, Các bước tiến hành

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

1.     Đặt vấn đề: Có những yếu tố nào dùng để xây dựng nên ngôn ngữ tiếng Việt?

 

 

 

2.     Lắng nghe và ghi nhớ Chia lớp làm 3 nhóm, phát bìa trong và bút cho mỗi nhóm và yêu cầu mỗi nhóm thực hiện một nhiệm vụ.

3.     Chia lớp làm 3 nhóm, phát bìa trong và bút cho mỗi nhóm và yêu cầu mỗi nhóm thực hiện một nhiệm vụ.

-         Hãy nêu các chữ cái của bảng chữ cái tiếng Anh.

-         Nêu các kí số trong hệ đếm thập phân .

-         Nêu một số ký hiệu đặc biệt khác.

-         Thu phiếu trả lời, chiếu kết quả lên bảng, gọi đại diện nhóm khác nhận xét, bổ sung.

-         Treo tranh giáo viên đã chuẩn bị để tiểu kết cho hoạt động này.

1. Độc lập suy nghĩ và trả lời

-         Bảng chữ cái tiếng việt, số, dấu.

-         Cách ghép các ký tự thành từ, ghép từ thành câu.

Ngữ nghĩa của từ và câu.

 

2. Lắng nghe và ghi nhớ

 

 

 

3. Nghiên cứu sách giáo khoa, thảo luận theo nhóm và điền phiếu học tập.

Bảng chữ cái: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

a b c d e f g h I j k l m n o p q r s t u v w x y z .

Hệ đếm: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Kí hiệu đặc biệt:

+ - * / = < > [ ] . , _ ; # ^ $ & ( ) { }: ‘

-         Theo dõi kết quả của các nhóm khác     và bổ sung những thiếu sót.

-         Tập trung xem tranh và ghi nhớ.

2. Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm tên trong thành phần của ngôn ngữ lập trình.

a, Mục tiêu:

- Học sinh biết và phân biệt được một số một số loại tên: tên dành riêng, tên chuẩn, tên do người lập trình đặt.

b, Nội dung:

- Mọi đối tượng trong chương trình đều phải được đặt tên theo quy tắc của ngôn ngữ lập trình và từng chương trình dịch cụ thể.

- Tên dành riêng: là những tên được ngôn ngữ lập trình quy định dùng với ý nghĩa xác định ( còn được gọi là từ khóa), người lập trình không được dùng với ý nghĩa khác.

- Tên chuẩn: là những tên được ngôn ngữ lập trình quy định dùng với một ý nghĩa nào đó, người lập trình có thể định nghĩa lại để dùng nó với ý nghĩa khác.

- Tên do người lập trình đặt: là tên được dùng theo ý nghĩa riêng của từng người lập trình , tên này được khai báo trước khi sử dụng. Các tên không được trùng với tên dành riêng.

c, Các bước tiến hành:

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

  1. §Æt vÊn ®Ò: Mäi ®èi t­îng trong ch­¬ng tr×nh ®Òu ph¶i ®Æt tªn.

-         H·y nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, trang 10, ®Ó nªu quy c¸ch ®Æt tªn trong Turbo Pascal?

 

 

  1. Treo tranh chøa c¸c tªn ®óng-sai, yªu cÇu häc sinh chän ®óng tªn.

A

A  BC

6Pq

R12

X#y

_45

-         TiÓu kÕt cho vÉn ®Ò nµy b»ng viÖc kh¼ng ®Þnh l¹i c¸c tªn cho ®óng.

  1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa (trang10-11) ®Ó biÕt c¸c kh¸i niÖm vÒ tªn dµnh riªng, tªn chuÈn vµ tªn do ng­êi lËp tr×nh ®Æt.

-         Chia líp lµm 3 nhãm, mçi nhãm tr×nh bµy hiÓu biÕt cña m×nh vÒ mét lo¹i tªn vµ cho vÝ dô.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-         Treo tranh chøa mét sè tªn trong ng«n  ng÷ lËp tr×nh Pascal ®· ®­îc chuÈn bÞ s¾n:

    Program    Abs     Interger     Type

Xyx     Byte     Tong

-         Ph¸t b×a trong vµ bót cho mçi nhãm vµ yªu cÇu häc sinh mçi nhãm thùc hiÖn:

+ X¸c ®Þnh tªn dµnh riªng

+ X¸c ®Þnh tªn chuÈn

+ X¸c ®Þnh tªn tù ®Æt.

-         Thu phiÕu häc tËp cña ba nhãm, chiÕu kÕt qu¶ lªn b¶ng, gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung.

-         TiÓu kÕt cho vÊn ®Ò nµy b»ng c¸ch bæ sung thªm cho mçi nhãm ®­a ra tr¶ lêi ®óng.

 

  1. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ l¬×

-         Gåm ch÷ sè, ch÷a c¸i, dÊu g¹ch d­íi.

-         B¾t ®Çu b»ng ch÷ c¸i hoÆc dÊu g¹ch d­íi.

-         §é dµi kh«ng qu¸ 127.

 

 

2.Quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi.

 

 

A

R12

_45

 

 

 

 

 

 

    3.Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa ®Ó tr¶ lêi .

 

 

 

-         Th¶o luËn theo nhãm vµ ®iÒn phiÕu häc tËp.

 

+ Tªn dµnh riªng: lµ nh÷ng tªn ®­îc ng«n ng÷ lËp tr×nh quy ®Þnh dïng víi mét ý nghÜa nµo ®ã, ng­êi lËp tr×nh kh«ng ®­îc dïng víi ý nghÜa kh¸c.

+ Tªn chuÈn: lµ nh÷ng tªn ®­îc ng«n ng÷ lËp tr×nh quy ®Þnh dïng víi mét ý nghÜa nµo ®ã, ng­êi lËp tr×nh cã thÓ ®Þnh nghÜa l¹i ®Ó dïng nã víi ý nghÜa kh¸c.

+ Tªn do ng­êi lËp tr×nh ®Æt: lµ tªn ®­îc dïng theo ý nghÜa riªng cña tõng ng­êi lËp tr×nh, tªn nµy ®­îc khai b¸o tr­íc khi sö dông. C¸c tªn kh«ng ®­îc trïng víi tªn dµnh riªng.

-         Quan s¸t tranh vµ ®iÒn phiÕu häc tËp.

 

 

 

 

 

 

Tªn dµnh riªng: Program   type

Tªn chuÈn: Abs   Interger   Byte

Tªn tù ®Æt: Xyx    Tong

-         Quan s¸t kÕt qu¶ cña nhãm kh¸c vµ nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung.

 

-         Theo dâi bæ sung cña gi¸o viªn ®Ó hoµn thiÖn kiÕn thøc.

3.Hoạt động 3: Tìm hiều hẳng , biến và chú thích

a, Mục tiêu:

- Học sinh biết được các khái niệm về hằng, biến và chú thích. Phân biệt được hằng và biến. Thấy được ý nghĩa của chú thích.

b, Nội dung:

- Hằng là đại lượng có giá trị không đổi trong quá trình thực hiện chương trình. Có ba loại hằng thường dùng: Hằng số học , hằng xâu và hằng logic.

+ Hằng số học là các số nguyên và số thực, có dấu hoặc không dấu.

+ Hằng xâu là một chuỗi ký tự bất kì. Khi viết chuỗi kí tự này được đặt trong cặp dấu nháy đơn.

+ Hằng logic là giá trị đúng (true) hoặc sai (false).

- Biến là đại lượng được đặt tên dùng để lưu trữ giá trị và giá trị này có thể được thay đổi trong quá trình thực hiện chương trình. Các biến dùng trong chương trình đểu phải được khai báo.

- Chú thích được đặt giữa cặp dấu { } hoặc ( *  * ) dùng để giải thích cho chương trình rõ ràng và dễ hiểu.

c, Các bước tiến hành

Häat ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

  1. Yªu cÇu häc sinh cho mé sè vÝ dô vÒ h»ng sè, h»ng x©u vµ h»ng logic.

 

-         Tr×nh bµy kh¸i niÖm vÒ h»ng sè, h»ng x©u vµ h»ng logic.

 

 

 

 

 

  1. Ghi b¶ng: X¸c ®Þnh h»ng sè vµ h»ng x©u trong c¸c h»ng sau:

-32767

‘QB’

‘50’

1.5E+2

  1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, cho biÕt kh¸i niÖm biÕn.

 

 

 

 

 

 

-         Cho vÝ dô mét sè biÕn.

 

4.Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt chøc n¨ng cña chó thÝch trong ch­¬ng tr×nh.

 

 

 

 

 

-         Cho mét vÝ dô vÒ mét dßng chó thÝch.

-         Hái: Tªn biÕn vµ tªn h»ng lµ tªn riªng hay tªn chuÈn tªn do ng­êi lËp tr×nh ®Æt?

-         Hái: C¸c lÖnh ®­îc viÕt trong cÆp dÊu { } cã ®ùoc TP thùc hiÖn kh«ng? v× sao?

1.§éc lËp suy nghÜ vµ tr¶ lêi.

- H»ng sè: 50     60.5

- H»ng x©u: ‘HaNoi’    ‘A’

- H»ng logic: False

- H»ng sè häc lµ c¸c sè nguyªn vµ sè thùc,cã dÊu hoÆc kh«ng dÊu.

-         H»ng x©u: lµ chuçi ký tù trong bé m· ASCII, ®­îc ®Æt trong cÆp dÊu nh¸y.

-         H»ng logic: lµ gi¸ trÞ ®óng (True) hoÆc sai (False).

2. Quan s¸t vµ tr¶ lêi:

 

-         H»ng sè: -32767,  1.5E+2

-         H»ng x©u: ‘ QB’  ‘50’

 

 

 

3. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi.

-         BiÕn lµ ®¹i l­îng ®­îc ®Æt tªn dïng ®Ó l­u tr÷ gi¸ trÞ. Gi¸ trÞ nµy cã thÓ ®­îc thay ®æi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh. C¸c biÕn dïng trong ch­¬ng tr×nh ®Òu ph¶i ®­îc khai b¸o.

-         VÝ dô hai tªn biÕn lµ: Tong, xyz.

     4.§éc lËp tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa ®Ó tr¶ lêi.

 

 

-         Chó thÝch ®­îc ®Æt gi÷a cÆp dÊu { } hoÆc ( *  * ) dïng ®Ó gi¶i thÝch cho ch­¬ng tr×nh râ rµng dÔ hiÓu.

-         {Lenh xuat du lieu}

 

-         Lµ tªn do ng­êi lËp tr×nh ®Æt

 

 

-   Kh«ng. V× ®ã lµ dßng chó thÝch.

 

 

 

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi

1.Nh÷ng néi dung ®· häc

-         Thµnh phÇn cña ng«n ng÷  lËp tr×nh: b¶ng ch÷, có ph¸p vµ ng÷ nghÜa.

-         Kh¸i niÖm: tªn, tªn chuÈn, tªn dµnh riªng, tªn do ng­êi lËp tr×nh ®Æt, h»ng, biÕn vµ chó thÝch.

2.C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ

-         Lµm bµi tËp 4, 5, 6, s¸ch gi¸o khoa, trang 14, 15, 16.

-         Xem bµi ®äc thªm: Ng«n ng÷ Pascal, s¸ch gi¸o khoa, trang 18.

-         Xem néi dung phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa trang 128: Mét sè tªn dµnh riªng.

 

Ch­¬ng 2    Ch­¬ng tr×nh ®¬n gi¶n

I. Môc tiªu cña ch­¬ng

1.KiÕn thøc: Häc sinh cÇn n¾m ®­îc

-         CÊu tróc chung c¶u mét ch­¬ng tr×nh vµ cÊu tróc cña mét ch­¬ng tr×nh Pascal.

-         C©u kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ kiÓu d÷ liÖu chuÈn, c¸c phÐp to¸n, biÓu thøc, c©u lÖnh g¸n, thñ tôc vµo/ ra ®¬n gi¶n.

-         C¸ch so¹n th¶o, biªn dÞch, thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch­¬ng tr×nh trong m«i tr­êng Turbo Pascal.

2. KÜ n¨ng

-         BiÕt khai b¸o biÕn

-         BiÕt viÕt ®óng c¸c biÓu thøc ®¬n gi¶n trong ch­¬ng tr×nh.

-         BiÕt khëi ®éng vµ tho¸t khái Turbo Pascal.

-         BiÕt so¹n th¶o, dÞch vµ thùc hiÖn mét sè ch­¬ng tr×nh Pascal ®¬n gi¶n theo bµi mÉu cã s½n.

-         B­íc ®Çu lµm quen víi lËp tr×nh gi¶i mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n.

3. Th¸i ®é

-         Nghiªm tóc trong häc tËp khi tiÕp xóc víi nhiÒu quy ®Þnh nghiªm ngÆt trong lËp tr×nh

-         Cã ý thøc cè g¾ng häc tËp v­ît qua nh÷ng khã kh¨n ë giai ®o¹n ®Çu khi häc lËp tr×nh.

-         Ham muèn gi¶i c¸c bµi tËp lËp tr×nh, thÊy ®­îc lîi Ých cña lËp tr×nh phôc vu tÝnh to¸n.

II. Néi dung cña ch­¬ng

Néi dung chñ yÕu cña ch­¬ng lµ:

-         CÊu tróc chung cña mét ch­¬ng tr×nh.

-         Mét sè kiÓu d÷ liªô chuÈn: Kتu nguyªn, thùc, kÝ tù , logic.

-         PhÐp to¸n, biÓu thøc sè häc, biÓu thøc quan hÖ, biÓu thøc logic, hµm sè häc.

-         Khai baã biÕn, lÖnh g¸n, tæ chøc vµo/ra d÷ liÖu ®¬n gi¶n.

-         So¹n th¶o, dÞch, thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch­¬ng tr×nh.

 

CÊu tróc ch­¬ng tr×nh

Mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn

Khai b¸o biÕn

I. Môc tiªu

1. KiÕn thøc

-         BiÕt ®­îc cÊu tróc chung cña mét ch­¬ng tr×nh.

-         BiÕt ®­îc mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn: nguyªn, thùc, kÝ tù, logic.

-         BiÕt ®­îc cÊu tróc chung cña khai bao biÕn.

2. KÜ n¨ng

-         Sö dông ®­îc kiÓu d÷ liÖu vµ khai b¸o biÕn ®Ó viÕt ®­îc mét ch­¬ng tr×nh ®¬n gi¶n.

II. §å dïng d¹y häc

1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn

-         M¸y vi tÝnh vµ m¸y chiÕu Projector dïng ®Ó chiÕu c¸c vÝ dô.

-         Tranh cã chøa mét sè khai b¸o biÕn ®Ó häc sinh chän ®óng-sai.

-         Mét sè ch­¬ng tr×nh mÉu viÕt s½n.

2.ChuÈn bÞ cña häc sinh

- S¸ch gi¸o khoa

III. Ho¹t ®éng d¹y-häc

1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu cÊu tróc chung vµ c¸c thµnh phÇn cña ch­¬ng tr×nh.

a, Môc tiªu:

     - Häc sinh biÕt ®­îc ch­¬ng tr×nh cã hai phÇn vµ néi dung cña tõng phÇn.

b, Néi dung:

     - CÊu tróc ch­¬ng tr×nh cã hai phÇn: phÇn khai b¸o vµ phÇn th©n.

     - PhÇn khai b¸o: khai b¸o tªn ch­¬ng tr×nh, khai b¸o th­ viÖn sö dông, khai b¸o h»ng, khai b¸o biÕn vµ khai b¸o ch­¬ng tr×nh con.

     - PhÇn th©n ch­¬ng tr×nh: bao gåm d·y c¸c lÖnh ®­îc ®Æt trong cÆp dÊu hiÖu më ®Çu vµ kÕt thóc.

            Më ®Çu

                       C¸c c©u lÖnh

            KÕt thóc

c, C¸c b­íc tiÕn hµnh

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

1. Ph¸t vÊn gîi ý: Mét bµi tËp lµm v¨n em th­êng viÕt cã mÊy phÇn? C¸c phÇn cã thø tù kh«ng? V× sao ph¶i chia ra nh­ vËy?

 

 

  1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái sau:

-         Mét ch­¬ng tr×nh cã cÊu tróc mÊy phÇn?

 

-         Trong phÇn khai b¸o cã nh÷ng khai b¸o nµo?

 

 

 

-         Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dô khai b¸o tªn ch­¬ng tr×nh trong ng«n ng÷ Pascal.

-         Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dô khai b¸o th­ viÖn ch­¬ng tr×nh con trong  ng«n ng÷ Pascal.

-         Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dô khai b¸o h»ng trong ng«n ng÷ Pascal.

-         Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dô khai b¸o biÕn trong ng«n ng÷ Pascal.

 

-         Yªu cÇu häc sinh cho biÕt cÊu tróc chung cña phÇn th©n ch­¬ng tr×nh trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.

  1. T×m hiÓu mét ch­¬ng tr×nh ®¬n gi¶n.

-         ChiÕu lªn b¶ng mét ch­¬ng tr×nh ®¬n gi¶n trong ng«n ng÷ C++.

# Include

{

Printf(“Xin chao cac ban”);

}

 

-         Hái: PhÇn khai b¸o cña ch­¬ng tr×nh ?

-         Hái: PhÇn th©n cña ch­¬ng tr×nh, lÖnh printf cã chøc n¨ng g×?

-         ChiÕu lªn b¶ng mét ch­¬ng tr×nh ®¬n gi¶n trong ng«n ng÷ Pascal.

Program VD1;

Var x,y,byte; t:word;

Begin

t=x+y

writeln(t);

readln;

End.

-         Hái: PhÇn khai b¸o cña ch­¬ng tr×nh?

 

 

 

-         Hái: PhÇn th©n cña ch­¬ng tr×nh? Cã lÖnh nµo trong th©n ch­¬ng tr×nh?

4. Yªu cÇu häc sinh lÊy mét vÝ dô vÒ mét ch­¬ng tr×nh Pascal kh«ng cã tªn vµ phÇn khai b¸o.

  1. L¾ng nghe vµ suy nghÜ tr¶ lêi:

-         Cã ba phÇn

-         Cã thø tù: Më bµi, th©n bµi, kÕt luËn.

-         DÔ viÕt, dÔ ®äc, dÔ hiÓu néi dung.

  1. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, th¶o luËn vµ tr¶ lêi.

 

- Hai phÇn:

[

-         Khai b¸o tªn ch­¬ng tr×nh, khai b¸o th­ viÖn ch­¬ng tr×nh con, khai b¸o h»ng, khai b¸o biÕn vµ khai b¸o ch­¬ng tr×nh con.

-         CÊu tróc: Program ten_chuong_trinh

-         VÝ dô: Program tinh_tong;

-         CÊu tróc: Uses tªn_th­_viÖn;

-         VÝ dô: Uses crt ;

 

-         CÊu tróc: Const tªn_h»ng = gi¸_trÞ;

-         VÝ dô: Const maxn= 100;

-         CÊu tróc: Var tªn_biÕn=KiÓu_d÷_liÖu;

-         VÝ dô: Var a,b,c : integer; Begin

-         D·y c¸c lÖnh;

End.

 

 

  1. Quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-         PhÇn khai b¸o chØ cã mét khai

          b¸o th­ viÖn stdio.h

-         PhÇn th©n { }

-         LÖnh Printf dïng ®Ó ®­a th«ng b¸o ra mµn h×nh.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-         Khai b¸o tªn ch­¬ng tr×nh: Program VD1;

-         Khai b¸o biÕn: Var x,y:byte; t:word;

Var x,y:byte; t:word;

-         Cßn l¹i lµ phÇn th©n.

-         LÖnh g¸n, lÖnh ®­a th«ng b¸o ra mµn h×nh.

  1. Th¶o luËn vµ tr¶ lêi

Begin

Writeln( ‘Hello’ );

Readln;

End.

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn.

a, Môc tiªu:

BiÕt ®­îc tªn cña mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn, biÕt ®­îc giíi h¹n biÓu diÔn cña mçi lo¹i kiÓu d÷ liÖu ®ã.

b, Néi dung

     - KiÓu sè nguyªn:

Byte: 0.. 255

Interger: -32768 .. 32767

Word: 0 .. 65535

Longint: -21484736848 .. 2148473647

-         KiÓu sè thùc:

Real: 2.9E-39 .. 1.7E38

Extended: 3.4E-4932 .. 1.1E4932

-         KiÓu kÝ tù : Lµ c¸c kÝ tù thuéc b¶ng m· ASCII, gåm 256 kÝ tù ®­îc ®¸nh sè tõ 0 ®Õn 255.

-         KiÓu logic: Lµ tËp hîp gåm 2 gi¸ trÞ True vµ False, lµ kÕt qu¶ cña phÐp so s¸nh.

c, C¸c b­íc tiÕn hµnh

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

  1. §Æt vÊn ®Ò: Trong to¸n häc, ®Ó thùc hiÖn ®­îc tÝnh to¸n ta cÇn ph¶I cã c¸c tËp sè. §ã lµ c¸c tËp sè nµo ?

-         DiÔn gi¶I: Còng t­¬ng tù nh­ vËy, trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. ®Ó lËp tr×nh gi¶i quyÕt c¸c bµi to¸n, cÇn cã c¸c tËp hîp, mçi tËp hîp cã mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh.

-         C¸c em cã thÓ hiÓu n«m na: KiÓu d÷ liÖu chuÈn lµ mét tËp hîp h÷u h¹n c¸c gi¸ trÞ, mçi kiÓu d÷ liªô cÇn néi dung bé nhí cÇn thiÕt ®Ó l­u tr÷ vµ x¸c ®Þnh c¸c phÐp to¸n cã thÓ t¸c ®éng lªn d÷ liÖu.

  1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch khoa, tr¶ lêi c¸c c©u hái sau:

-         Cã bao nhiªu kiÓu d÷ liÖu chuÈn trong ng«n ng÷ Pascal?

-         Trong ng«n ng÷ Pascal, cã nh÷ng kiÓu nguyªn nµo th­êng dïng, ph¹m vi biÓu diÔn cña mçi lo¹i?

-         Trong ng«n ng÷ Pascal cã nh÷ng kiÓu sè thùc nµo th­êng dïng, ph¹m vi biÓu diÔn cña mçi lo¹i?

-         Trong ng«n ng÷ Pascal cã bao nhiªu kiÓu kÝ tù?

-         Trong ng«n ng÷ Pascal cã bao nhiªu kiÓu logic, gåm c¸c gi¸ trÞ nµo?

  1. Gi¸o viªn gi¶i thÝch mét sè vÊn ®Ò cho häc sinh:

+ V× sao ph¹m vi biÓu diÔn cña c¸c lo¹i kiÓu nguyªn kh¸c nhau?

+ MiÒn gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i sè thùc, sè ch÷ sè cã nghÜa?

4. Ph¸t vÊn: Muèn tÝnh to¸n trªn c¸c gi¸ trÞ: 4 6 7.5 ta ph¶I sö dông kiÓu d÷ liÖu g×?

1. Chó ý. L¾ng nghe vµ suy nghÜ tr¶ lêi:

- Sè tù nhiªn, sè nguyªn, sè h÷u tØ, sè thùc.

 

 

 

 

 

 

- Liªn t­ëng c¸c tËp sè trong to¸n häc víi mét kiÓu d÷ liÖu trong Pascal.

 

 

 

 

2. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi.

 

- Cã 4 kiÓu: kiÓu nguyªn, kiÓu thùc, kiÓu kÝ tù vµ kiÓu logic.

- Cã 4 lo¹i: Byte, word, integer vµ longint.

 

 

- Cã 2 lo¹i: Real, extended.

 

 

 

- Cã 1 lo¹i: Char.

 

- Cã mét lo¹i: Boolean, gåm 2 phÇn tö: True vµ False.

 

3. Chó ý l¾ng nghe vµ ghi nhí.

 

 

 

 

 

4. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi.

KiÓu Real.

 

  1. Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu c¸ch khai b¸o biÕn.

a, Môc tiªu:

- Häc sinh biÕt ®­îc r»ng mäi biÕn dïng trong ch­¬ng tr×nh ®Òu ph¶i khai b¸o tªn vµ kiÓu d÷ liÖu.

- Häc sinh biÕt ®­îc cÊu tróc chung cña khai b¸o biÕn trong ng«n ng÷ Pascal, khai b¸o ®­îc biÕn khi lËp tr×nh.

b, Néi dung:

Trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal, cÊu tróc chung cña khai b¸o biÕn lµ: Var

  tªn_biÕn_1: KiÓu_d÷_liÖu_1;

  tªn_biÕn_2: KiÓu_d÷_liÖu_2;

  ………...

  tªn_biÕn_n: KiÓu_d÷_liÖu_n;

NÕu cã nhiÒu biÕn cã cïng kiÓu d÷ liÖu, cã thÓ khai b¸o ghÐp, khi ®ã c¸c biÕn ph©n c¸ch nhau b»ng dÊu phÈy. KiÓu_d÷_liÖu lµ mét trong c¸c kiÓu d÷ liÖu chuÈn cña Pascal.

c, C¸c b­íc tiÕn hµnh

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

  1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt v× sao ph¶i khai b¸o biÕn?

 

 

 

 

 

 

-         CÊu tróc chung cña khai b¸o biÕn trong ng«n ng÷ Pascal.

-         Cho vÝ dô ®Ó khai b¸o mét biÕn nguyªn vµ mét biÕn kiÓu kÝ tù.

  1. Treo tranh cã chøa mét sè khai b¸o vµ yªu cÇu häc sinh chän khai b¸o ®óng trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal?

Var

x, y, z: word;

n  l : real;

X: longint;

h: integer

i: byte;

  1. Treo tranh cã chøa mét sè khai b¸o biÕn trong Pascal.

-         Hái: Cã bao nhiªu biÕn tÊt c¶, bé nhí ph¶i cÊp ph¸t lµ bao nhiªu?

Var   x, y: word;

z: longint;

h: integer;

i: byte;

  1. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi.

-         Mäi biÕn dïng trong ch­ong tr×nh ®Òu ph¶i ®­îc khai b¸o tªn biÕn vµ kiÓu d÷ liÖu cña biÕn. Tªn biÕn dïng ®Ó x¸c lËp quan hÖ gi÷a biÕn víi ®Þa chØ chØ bé nhí n¬i l­u tr÷ gi¸ trÞ cña biÕn.

-         Var   

     Var     x: word;

           y: char;

 

  1. Quan s¸t tranh vµ chän khai b¸o ®óng

 

 

     Var

x, y, z: word;

i: byte;

 

 

 

  1. Quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi.

 

-         Cã 5 biÕn.

-         Tæng bé nhí cÇn cÊp ph¸t

x (2 byte); y (2 byte); z (4 byte);

h (2 byte); i (1 byte); Tæng 11 byte.

 

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi

  1. Nh÷ng néi dung ®· häc

-         Mét ch­¬ng tr×nh gåm cã hai phÇn: phÇn khai b¸o vµ phÇn th©n.

-         C¸c kiÓu d÷ liÖu chuÈn: kiÓu sè nguyªn, kiÓu sè thùc, kiÓu kÝ tù, kiÓu logic.

-         Mäi biÕn trong ch­¬ng tr×nh ph¶i ®ù¬c khai b¸o. CÊu tróc chung cña khai b¸o biÕn trong Pascal:   Var   tªn_kiÓu_d÷_liÖu;

  1. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ

-         Lµm bµi tËp 1, 2, 3, 4, 5, s¸ch gi¸o khoa trang 35.

-         Xem tr­íc néi dung bµi: PhÐp to¸n, biÓu thøc, lÖnh g¸n, s¸ch gi¸o khoa, trang 24.

-         Xem néi dung phÞ lôc B, s¸ch gi¸o khoa trang 129: Mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn, mét sè thñ tôc vµ hµm chuÈn.

 

PhÐp to¸n, biÓu thøc, lÖnh g¸n.

 

I. Môc tiªu

1. KiÕn thøc

- BiÕt ®­îc c¸c phÐp to¸n th«ng dông trong ng«n ng÷ lËp tr×nh.

- BiÕt diÔn ®¹t mét biÓu thøc ng«n ng÷ trong lËp tr×nh.

- BiÕt ®­îc chøc n¨ng cña lÖnh g¸n.

- BiÕt ®­îc cÊu tróc cña lÖnh g¸n vµ mét sè hµm chuÈn th«ng dông trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.

2. KÜ n¨ng

- Sö dông ®ùoc c¸c phÐp to¸n ®Ó x©y dùng biÓu thøc.

- Sö dông ®­îc lÖnh g¸n ®Ó viÕt ch­¬ng tr×nh.

II. §å dïng d¹y häc

  1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn

-         S¸ch gi¸o khoa, tranh chøa c¸c biÓu thøc trong to¸n häc.

-         Tranh chøa b¶ng c¸c hµm sè häc chuÈn, tranh chøa b¶ng chan trÞ.

-         M¸y vi tÝnh vµ m¸y chiÕu Projector.

  1. ChuÈn bÞ cña häc sinh

-         S¸ch gi¸o khoa

III. Ho¹t ®éng d¹y-häc

  1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu mét sè phÐp to¸n.

a, Môc tiªu:

- Häc sinh biÕt ®­îc tªn c¸c phÐp to¸n, kÝ hiÖu c¶u c¸c phÐp to¸n vµ c¸ch sö dông cña c¸c phÐp to¸n ®èi víi mçi kiÓu d÷ liÖu.

b, Néi dung:

- C¸c phÐp to¸n sè häc: + - * /   DIV   MOD.

- C¸c phÐp to¸n quan hÖ: <, <=, >=, =, <> . Dïng ®Ó so s¸nh hai ®¹i l­îng, kÕt qu¶ cña c¸c phÐp to¸n nµy lµ True hoÆc False.

- C¸c phÐp to¸n Logic: NOT, OR, AND, th­êng dïng ®Ó t¹o c¸c biÓu thøc logic tõ c¸c biÓu thøc quan hÖ ®¬n gi¶n.

c, C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

  1. §Æt vÊn ®Ò: §Ó m« t¶ c¸c thao t¸c tron thuËt to¸n, mçi ng«n ng÷ lËp tr×nh ®Òu sö dông mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n: phÐp to¸n, biÓu thøc, g¸n gi¸ trÞ.
  2. Ph¸t vÊn: H·y kÓ c¸c phÐp to¸n ®· ®­îc häc trong to¸n häc.

-         DiÔn gi¶i: Trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal còng cã c¸c phÐp to¸n ®ã nh­ng ®­îc diÔn ®¹t b»ng mét c¸ch kh¸c.

-         Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt c¸c nhãm phÐp to¸n.

 

 

 

-         Hái: PhÐp Div, Mod ®­îc sö dông cho nh÷ng kiÓu d÷ liÖu nµo?

-         Hái: KÕt qu¶ cña phÐp to¸n quan hÖ thuéc kiÓu d÷ liÖu nµo?

  1. Chó ý l¾ng nghe.

 

 

 

 

  1. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi:

 

 

-         PhÐp: céng, trõ, nh©n, chia, lÊy sè d­, chia lÊy nguyªn, so s¸nh.

 

-         C¸c phÐp to¸n sè häc: + -  *  /   dic mod

-         C¸c phÐp to¸n quan hÖ: <, <=, >=, =, <>

-         C¸c phÐp to¸n logic: And, or, not.

-         ChØ sö dông ®­îc cho kiÓu nguyªn.

 

-         Thuéc kiÓu logic.

  1. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu biÓu thøc.

a, Môc tiªu:

- Häc sinh biÕt kh¸i niÖm vÒ biÓu thøc sè häc, biÓu thøc quan hÖ vµ biÓu thøc logic. BiÕt c¸ch x©y dùng c¸c biÓu thøc ®ã.

- BiÕt ®­îc mét sè hµm sè häc chuÈn trong lËp tr×nh.

b, Néi dung:

- BiÓu thøc sè häc lµ biÓu thøc nhËn ®­îc tõ c¸c h»ng sè, biÕn sè vµ hµm sè liªn kÕt víi nhau b»ng c¸c phÐp to¸n sè häc.

- Thø tù thùc hiÖn biÓu thøc sè häc: trong ngoÆc tr­íc, ngoµi ngoÆc sau. Trong d·y c¸c phÐp to¸n kh«ng chøa ngoÆc th× thùc hiÖn tõ tr¸i sang ph¶i theo thø tù cña c¸c phÐp to¸n: nh©n, chia, chia lÊy nguyªn, chia lÊy d­ thùc hiÖn tr­íc vµ c¸c phÐp to¸n céng trõ thùc hiÖn sau.

- Hµm sè häc chuÈn th«ng dông.

Hµm

KiÓu ®èi sè

KiÓu hµm sè

B×nh ph­¬ng: SQR(X)

I hoÆc R

Theo kiÓu cña ®èi sè

C¨n bËc hai: SQRT(X)

I hoÆc R

R

Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi: ABS(X)

I hoÆc R

Theo kiÓu cña ®èi sè

Sin(X)

I hoÆc R

R

Cos(X)

I hoÆc R

R

Logarit tù nhiªn Lnx    ln(x)

I hoÆc R

R

Lòy thõa cña sè e

I hoÆc R

R

-Hai biÓu thøc cã cïng kiÓu d÷ liÖu th× ®­îc liªn kÕt víi nhau bëi phÐp tãan quan hÖ cho ta mét biÓu thøc quan hÖ.

- Thø tù thùc hiÖn:

+ TÝnh gi¸ trÞ c¸c biÓu thøc

+Thùc hiÖn phÐp to¸n quan hÖ.

- C¸c biÓu thøc quan hÖ liªn kÕt víi nhau bëi phÐp to¸n logic ta ®­îc biÓu thøc logic. BiÓu thøc logic ®¬n gi¶n lµ gi¸ trÞ True hoÆc False.

c, C¸c b­íc tiÕn hµnh

Häat ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

  1. Nªu vÊn ®Ò: Trong to¸n häc ta ®· lµm quen víi kh¸i niÖm biÓu thøc. H·y cho biÕt yÕu tè c¬ b¶n x©y dùng nªn biÓu thøc.

-         NÕu trong mét  bµi to¸n mµ to¸n h¹ng lµ biÕn sè, h»ng sè hoÆc hµm sè vµ to¸n tö lµ c¸c phÐp tãan sè häc th× biÓu thøc cã tªn gäi lµ g×?

  1. Treo tranh cã chøa c¸c biÓu thøc to¸n häc lªn b¶ng, yªu cÇu: Sö dông c¸c phÐp to¸n sè häc . H·y biÓu diÔn biÓu thøc to¸n häc sau thµnh biÓu thøc trong ng«n ng÷ lËp tr×nh.

2a+5b+c

xy

2z

x+y+x2

1-2   2z

        z

_ Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tõ viÖc x©y dùng c¸c biÓu thøc trªn, h·y nªu thø tù thùc hiÖn c¸c phÐp to¸n.

  1. Nªu vÊn ®Ò: Trong to¸n häc ta ®· lµm quen víi mét sè hµm sè häc, h·y kÓ tªn mét sè hµm ®ã?

     - Trong mét sè ng«n ng÷ lËp tr×nh ta còng  cã mét sè hµm nh­ vËy nh­ng ®­îc diÔn ®¹t b»ng mét c¸ch kh¸c.

­     -Treo tranh chøa b¶ng mét sè hµm chuÈn, yªu cÇu häc sinh ®iÒn thªm c¸c th«ng tin nh­ chøc n¨ng cña hµm sè.

     - Cho biÓu thøc –b+ b2-4ac,h·y biÓu

                               2a

diÔn biÓu thøc trªn sang biÓu thøc trong ng«n ng÷ lËp tr×nh.

  1. Nªu vÊn ®Ò: Khi hai biÓu thøc sè häc liªn kÕt víi nhau b»ng phÐp to¸n quan hÖ ta ®­îc mét biÓu thøc míi, biÓu thøc ®ã gäi lµ biÓu thøc g×?

_H·y lÊy mét vÝ dô vÒ biÓu thøc quan hÖ?

_ Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt cÊu tróc chung cña biÓu thøc quan hÖ?

_Thø tù thùc hiÖn cña biÓu thøc quan hÖ?

_Cho biÕt kÕt qu¶ cña phÐp to¸n quan hÖ thuéc kiÓu d÷ liÖu nµo ®· häc?

  1. Nªu vÊn ®Ò: C¸c biÓu thøc quan hÖ ®­îc liªn kÕt víi nhau bëi phÐp to¸n Logic ®­îc gäi lµ biÓu thøc Logic.

_H·y cho mét sè vÝ dô vÒ biÓu thøc logic.

_Trong to¸n häc ta cã biÓu thøc

5<=x<=11, h·y biÓu diÔn biÓu thøc nµy trong ng«n ng÷ lËp tr×nh.

_Thø tù thùc hiÖn biÓu thøc logic.

 

_KÕt qu¶ cña biÓu thøc logic cã kiÓu d÷ liÖu lµ g×?

_Treo tranh cã chøa b¶ng ch©n trÞ cña A vµ B, yªu cÇu häc sinh ®iÒn gi¸ trÞ cho A and b, or B, not A.

  1. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi.

     - Gåm hai phÇn: to¸n h¹ng vµ to¸n tõ.

     - BiÓu thøc sè häc

 

 

 

 

 

 

  1. Quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi

2*a+5*b+c

x*y/(2*z)

((x+y)/(1-(2/z)))+(x*x/(2/z))

 

 

 

 

 

 

 

 

- Thùc hiÖn trong ngoÆc tr­íc, ngoµi ngoÆc sau. Nh©n, chia, chia nguyªn, chia lÊy d­ tr­íc; céng trõ sau.

  1. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi.

     Hµm trÞ tuyÖt ®èi, hµm c¨n bËc hai, hµm sin, hµm cos.

 

 

 

 

 

     - Quan s¸t tranh vÏ, nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, vµ lªn b¶ng ®iÒn tranh.

 

 

     - Suy nghÜ, lªn b¶ng tr¶ lêi.

(-b+ sqrt(b*b-4*a*c))/ (2*a)

 

 

  1. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi.

- Gäi lµ biÓu thøc quan hÖ.

 

 

 

- VÝ dô: 2*x

- CÊu tróc chung:

 

+ TÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc.

+Thùc hiÖn phÐp to¸n quan hª.

 

KiÓu logic.

 

 

  1. Chó ý theo dâi dÉn d¾t cña gi¸o viªn vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi.

 

     - VÝ dô:(A>B) or ((X+1)

(5>2) and ((3+2)<7).

- BiÓu diÔn trong ng«n ng÷ lËp tr×nh: (5<=x) and (x<=11).

 

    +Thùc hiÖn c¸c biÓu thøc quan hÖ

    +Thùc hiÖn phÐp to¸n logic.

    - KiÓu logic.

 

    - Häc sinh suy nghÜ vµ tr¶ lêi b»ng c¸ch ®iÒn vµo b¶ng.

 

  1. Ho¹t ®éng 3: T×m biÓu lÖnh g¸n.
  1. Môc tiªu:

       - Häc sinh biÕt chøc n¨ng cña lÖnh g¸n trong lËp tr×nh. BiÕt ®­îc cÊu tróc chung cña lÖnh g¸n trong ng«n ng÷ Pascal. ViÕt ®­îc lÖnh ®óng khi lËp tr×nh.

  1. Néi dung:

   - LÖnh g¸n dïng ®Ó tÝnh gi¸ trÞ mét biÓu thøc vµ chuyÓn gi¸ trÞ ®ã vµo mét biÕn.

             - CÊu tróc: tªn biÕn:=biÓu_thøc;

   - Sù thùc hiÖn cña m¸y:

    +TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu_thøc.

    +§Æt gi¸ trÞ vµo tªn_biÕn.

  1. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

HO¹T §éng Cña gi¸o viªn

- Giíi thiÖu mét vÝ dô vÒ lÖnh g¸n trong Pascal nh­ sau:

x:=4+8;

- Gi¶i thÝch : Lêy 4 céng 8, ®em kÕt qu¶ ®Æt vµo x.Ta ®­îc x=12.

- Hái: H·y cho biÕt chøc n¨ng cña lÖnh g¸n?

 

- Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt cÊu tróc chung cña lÖnh g¸n trong ng«n ng÷ Pascal.

-  H·y cho mét vÝ dô ®Ó tÝnh nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh bËc hai.

-b+  b2-4ac

     2a

- Giíi thiÖu thªm vÝ dô: Cho ch­¬ng tr×nh

Var I,z:integer;

Begin

z:=4

i:=6

z:=z-1

i:=i+1

writeln(‘i=’,i)

writeln(‘z=’,z)

readln;

End.

- Hái: Ch­¬ng tr×nh in ra mµn h×nh gi¸ trÞ b»ng bao nhiªu?

- Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®Ó häc sinh kiÓm nghiÖm kÕt qu¶ tù suy luËn.

Ho¹t ®éng cña häc sinh

- Quan s¸t vÝ dô vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi.

 

 

 

+TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc.

+G¸n gi¸ trÞ tÝnh ®­îc vµo tªn mét biÕn.

 

 

x:=(-b+sqrt(b*b-4*a*c))/(2*a)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- In ra mµn h×nh: z=3 vµ i=7.

 

- Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch­¬ng tr×nh.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi

  1. Nh÷ng néi dung ®· häc

- C¸c phÐp to¸n trong Turbo Pascal: sè häc, quan hÖ vµ logic.

- C¸c biÓu thøc trong Turbo Pascal: sè häc, quan hÖ vµ logic.

- CÊu tróc lÖnh g¸n trong Turbo Pascal: tªn_biÕn:=biÓu_thøc;

  1. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ

    - Lµm c¸c bµi tËp 5,6,7,8, s¸ch gi¸o khoa, trang 35-36.

   - Xem phô lôc A, s¸ch gi¸o khoa trang 121: Mét sè phÐp to¸n th­êng dïng vµ gi¸ trÞ phÐp to¸n logic.

 

C¸c thñ tôc chuÈn vµo/ra ®¬n gi¶n

  1. Môc tiªu:
  1. KiÕn thøc:

  - BiÕt ®­îc ý nghÜa cña c¸c thñ tôc vµo/ra chuÈn ®èi víi lËp tr×nh.

  BiÕt ®­îc cÊu tróc chung cña thñ tôc vµo/ra trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.

  1. KÜ n¨ng:

  - ViÕt ®óng lÖnh vµo/ra d÷ liÖu.

  - BiÕt nhËp ®óng khi thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh.

II.§å dïng d¹y häc

  1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn

   - S¸ch gi¸o khoa, tranh chøa c¸c biÓu thøc trong to¸n häc, m¸y chiÕu Projector, m¸y vi tÝnh, mét sè ch­¬ng tr×nh viÕt s½n.

  1. ChuÈn bÞ cña häc sinh

-S¸ch gi¸o khoa.

    III. Ho¹t ®éng d¹y-häc

  1. Ho¹t ®éng 1:T×m hiÓu thñ tôc nhËp d÷ liÖu vµo tõ bµn phÝm.
  1. Môc tiªu:

   - Gióp häc sinh thÊy ®­îc sù cÇn thiÕt cña thñ tôc nhËp d÷ liÖu.

   - BiÕt ®­îc cÊu tróc chung cña thñ tôc nhËp d÷ liÖu.

  1. Néi dung:

   - Dïng ®Ó ®­a nhiÒu bé d÷ liÖu kh¸c nhau cho cïng mét ch­¬ng tr×nh xö lÝ.

   - NhËp:                 Read/Readln(

  1. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

  1. Nªu vÊn ®Ò: Khi gi¶i quyÕt mét bµi to¸n, ta ph¶i ®­a d÷ liÖu vao ®Ó m¸y tÝnh xö lÝ, viÖc ®­a d÷ liÖu b»ng lÖnh g¸n sÏ lµm cho ch­¬ng tr×nh chØ cã t¸c dông víi mét d÷ liÖu cè ®Þnh. §Ó ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu bµi to¸n h¬n, ta ph¶i sö dông thñ tôc nhËp d÷ liÖu.

- Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt cÊu tróc chung cña thñ tôc nhËp d÷ liÖu trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal:

    - Nªu vÝ dô: Khi viÕt ch­¬ng tr×nh gi¶i ph­¬ng tr×nh ax+b=0, ta ph¶I nhËp vµo c¸c ®¹i l­îng nµo? viÕt lÖnh nhËp?

  1. ChiÕu mét ch­¬ng tr×nh Pascal ®¬n gi¶n cã lÖnh nhËp gi¸ trÞ cho hai biÕn.

- Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh vµ thùc hiÖn nhËp d÷ liÖu.

- Hái: Khi nhËp gi¸ trÞ cho nhiÒu biÕn, ta ph¶i thùc hiÖn nh­ thÕ nµo?

     - Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn nhËp d÷ liÖu cho ch­¬ng tr×nh.

Ho¹t ®éng cña häc sinh

     1. Chó ý l¾ng nghe dÉn d¾t cña gi¸o viªn.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi.

Read(

Readln(

 

- Ph¶i nhËp gi¸ trÞ cho hai biÕn: a , b.

- ViÕt lÖnh: Readln(a,b)

 

 

2. Quan s¸t ch­¬ng tr×nh vÝ dô cña gi¸o viªn.

 

 

 

- Nh÷ng gi¸ trÞ nµy ph¶i ®­îc gâ c¸ch nhau Ýt nhÊt mét dÊu c¸ch hoÆc kÝ tù xuèng dßng.

Lªn b¶ng thùc hiÖn nhËp theo yªu cÇu cña gi¸o viªn.

 

 

 

 

 

 

   2.Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu thñ tôc ®­a d÷ liÖu ra mµn h×nh.

a. Môc tiªu:

  - Gióp häc sinh thÊy ®­îc sù cÇn thiÕt cña thñ tôc ®­a d÷ liÖu ra mµn h×nh.

  - BiÕt ®­îc cÊu tróc chung cña thñ tôc ®­a d÷ liÖu ra mµn h×nh.

b. Néi dung:

  - Dïng ®Ó ®­a kÕt qu¶ sau khi xö lÝ ra mµn h×nh ®Ó ng­êi sö dông thÊy.

  - XuÊt: Write/Writeln(

  1. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

1. DÉn d¾t: Sau khi xö lÝ xong, kÕt qu¶ t×m ®­îc ®ang ®­îc l­u trong bé nhí.§Ó thÊy ®­îc kÕt qu¶ trªn mµn h×nh ta sö dông thñ tôc xuÊt d÷ liÖu.

- Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt cÊu tróc chung cña thñ tôc xuÊt d÷ liÖu trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal:

- Nªu vÝ dô: Khi viÕt ch­¬ng tr×nh gi¶i ph­¬ng tr×nh ax+b=0, ta ph¶i ®­a ra mµn h×nh gi¸ trÞ cña nghiÖm-b/a, ta ph¶I viÕt lÖnh nh­ thÕ nµo?

2. ChiÕu mét ch­¬ng tr×nh Pascal ®¬n gi¶n

Program vd;

Var x,y,z:integer;

Begin

Writeln(‘Nhap vao hai so:’);

Readln(x,y);

z:=x+y;

write (x:6,y:6,z:6);

readln;

end.

- Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh vµ thùc hiÖn nhËp d÷ liÖu ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶ trªn nÒn mµn h×nh.

- Hái: Chøc n¨ng cña lÖnh Writeln();

 

- Hái: ý nghÜa cña :6 trong lÖnh Write(…)

 

- Hái: Khi c¸c tham sè trong lÖnh Write() thuéc kiÓu Char hoÆc real th× quy ®Þnh vÞ trÝ nh­ thÕ nµo?

 

 

- Cho vÝ dô cô thÓ víi 2 biÕn c kiÓu Char vµ r kiÓu real

Ho¹t ®éng cña häc sinh

1. Chó ý l¾ng nghe dÉn d¾t cña gi¸o viªn.

 

 

 

 

 

- Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi .

Write(

Writeln(

 

 

- ViÕt lÖnh :     Writeln(-b/a);

 

 

 

 

  1. Quan s¸t ch­¬ng tr×nh vÝ dô cña gi¸o viªn.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- ViÕt ra mµn h×nh dßng ch÷ vµ ®­a con trá xuãng dßng.

 

- Dµnh 6 vÞ trÝ trªn mµn h×nh ®Ó viÕt sè x, 6 vÞ trÝ tiÕp ®Ó viÕt sè y vµ 6 vÞ trÝ tiÕp ®Ó viÕt sè z.

- Khi c¸c tham sè cã kiÓu kÝ tù, viÖc quy

®Þnh vÞ trÝ gièng kiÓu nguyªn.

- Khi c¸c tham sè cã kiÓu thùc th× ph¶i quy ®Þnh hai lo¹i vÞ trÝ : vÞ trÝ cho toµn bé sè thùc vµ vÞ trÝ cho phÇn thËp ph©n.

- VÝ dô :         Write (c:8);

                       Write(r:8:3);

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi

  1. Nh÷ng néi dung ®· häc

         _NhËp d÷ liÖu: Read/Readln(

             _XuÊt d÷ liÖu:

Write/Writeln(

2. C©u hái vµ gi¶i ®¸p

  _B»ng thùc hµnh trªn m¸y:

   +H·y so s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a Write() vµ Writeln();

   +H·y so s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a Read() vµ Readln();

   +T×m hiÓu chøc n¨ng cña lÖnh Readln, Writeln;

-§äc tr­íc néi dung bµi: So¹n th¶o, dÞch, thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch­¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa, trang 32.

 

So¹n th¶o, dÞch, thùc hiÖn

vµ hiÖu chØnh ch­¬ng tr×nh

  1. Môc tiªu:
  1. KiÕn thøc

  - BiÕt ®­îc c¸c b­íc ®Ó hoµn thµnh mét ch­¬ng tr×nh.

  - BiÕt c¸c file ch­¬ng tr×nh c¬ b¶n cña Turbo Pascal 7.0

  1. KÜ n¨ng

  - BiÕt khëi ®éng vµ tho¸t hÖ so¹n th¶o Turbo Pascal.

  - So¹n th¶o ®­îc mét ch­¬ng tr×nh vµo m¸y.

  - DÞch ®­îc ch­¬ng tr×nh ®Ó ph¸t hiÖn lçi có ph¸p.

  -Thùc hiÖn ®­îc ch­¬ng tr×nh ®Ó nhËp d÷ liÖu vµ thu kÕt qu¶, t×m lçi thuËt to¸n vµ söa lçi.

II.§å dïng d¹y häc

1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn

 - M¸y vi tÝnh cã cµi phÇn mÒm Turbo Pascal 7.0, m¸y chiÕu Projector, m¸y chiÕu vËt thÓ.

  1. ChuÈn bÞ cña häc sinh

  - S¸ch gi¸o khoa.

  1. Ho¹t ®éng d¹y häc

1.Ho¹t ®éng 1: Lµm quen víi Turbo Pascal 7.0

a. Môc tiªu:

  -BiÕt ®­îc c¸c file ch­¬ng tr×nh c¬ b¶n cña Turbo Pascal 7.0. BiÕt c¸ch khëi ®éng vµ tho¸t Turbo Pascal 7.0

b. Néi dung

  - ChuyÓn vµo th­ môc chøa file Turbo.exe

  - Gâ turbo.exe vµ enter.

               (nÕu ë m«i tr­êng Win th× chØ cÇn bÊm biÓu t­îng Turbo Pascal)

  1. C¸c b­íc tiÕn hµnh

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

1. §Æt vÊn ®Ò: §Ó sö dông ®­îc Turbo Pascal, trªn m¸y ph¶I cã c¸c file ch­¬ng tr×nh cÇn thiÕt. Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt tªn c¸c file

Ho¹t ®éng cña häc sinh

1.     Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi.

Turbo.exe

Turbo.tpl

 

ch­¬ng tr×nh ®ã?

2. Tr×nh diÔn c¸ch khëi ®éng Turbo Pascal th«ng qua m¸y chiÕu Projector.

- Giíi thiÖu mµn h×nh so¹n th¶o ch­¬ng tr×nh: B¶ng chän, con trá, vïng so¹n th¶o…

Graph.tpu

egavga.bi vµ c¸c file *.chr

2. Häc sinh quan s¸t vµ ghi nhí.

 

2. Ho¹t ®éng 2: TËp so¹n th¶o ch­¬ng tr×nh vµ dÞch lçi có ph¸p.

a. Môc tiªu:

- Häc sinh biÕt c¸ch t¹o vµ l­u mét file ch­¬ng tr×nh. BiÕt c¸ch dÞch vµ t×m lçi có ph¸p.

b. Néi dung:

- Gâ c¸c lÖnh cña ch­¬ng tr×nh (gièng nh­ trong hÖ so¹n th¶o v¨n b¶n).

- L­u file ch­¬ng tr×nh lªn ®Üa nhÊn phÝm F2.

- Biªn dÞch lçi có ph¸p: nhÊn ALT_F9.

c. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

1. So¹n mét ch­¬ng tr×nh lµm vÝ dô, l­u ch­¬ng tr×nh, dÞch lçi.

- Dïng m¸y chiÕu vËt thÓ ®Ó minh ho¹ thao t¸c l­u file ch­¬ng tr×nh vµ biªn dÞch.

2. So¹n mét ch­¬ng tr×nh, hái c¸c lçi có ph¸p trong ch­¬ng tr×nh, gäi häc sinh dÞch lçi vµ söa.

Program vd1

var   x:integer;

Bigen

Write(‘nhap mot so nguyen duong);

readln(x);

y:=sqrt(x);

write(y);

End.

 

1. Quan s¸t vµ ghi nhí.

 

-      L­u: F2

-      DÞch lçi: ALT_9

2. Quan s¸t vµ ph¸t hiÖn lçi ®Ó söa lçi cho ch­¬ng tr×nh.

 

Program  vd1

var   x,y:integer;

Begin

Write(‘nhap mot so nguyen duong’);

readln(x);

y:=sqrt(x);

write(y);

End.

 

 

3.Ho¹t ®éng 3: TËp thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh vµ t×m lçi thuËt to¸n ®Ó hiÖu chØnh.

a. Môc tiªu:

- Häc sinh biÕt c¸ch thùc hiÖn mét ch­¬ng tr×nh, biÕt c¸ch nhËp d÷ liÖu vµ t×m thuËt to¸n ®Ó hiÖu chØnh.

b. Néi dung:

- Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh: NhÊn CTRL_F9.

- X©y dùng test.

- NhËp d÷ liÖu, thu kÕt qu¶, ®èi chøng víi kÕt qu¶ cña test.

c. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

  1. Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®· ®­îc viÕt ë trªn, nhËp d÷ liÖu, giíi thiÖu kÕt qu¶.

-      Dïng m¸y chiÕu vËt thÓ ®Ó minh ho¹ thao t¸c thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh.

-      Hái: Nhãm phÝm dïng ®Ó thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh?

-      Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu vµ thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh.

  1. Giíi thiÖu ch­¬ng tr×nh gi¶i ph­¬ng tr×nh ax+b=0.

Var

Begin

Readln(a,b);

If a0 then write(-b/a)

Else write(‘PTVN);

Readln;

End.

- Yªu cÇu häc sinh tim test ®Ó chøng minh ch­¬ng tr×ng nµy sai.

1. Quan s¸t gi¸o viªn thùc hiÖn vµ tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa.

 

 

 

CTRL_F9

 

 

 

2. Quan s¸t yªu cÇu cña gi¸o viªn vµ ®éc lËp suy nghÜ ®Ó t×m test

  a       b      x

  0       0     VSN

 

 

iv. §¸nh gi¸ cuèi bµi

  1. Nh÷ng néi dung ®· häc

- Khëi ®éng Turbo. So¹n ch­¬ng tr×nh. DÞch lçi có ph¸p. Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh. T×m lçi thuËt to¸n vµ hiÖu chØnh.

  1. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ

-      ViÕt ch­¬ng tr×nh, nhËp vµo mét sè vµ tÝnh b×nh ph­¬ng cña sè ®ã.

-      ViÕt ch­¬ng tr×nh, nhËp ®é dµi b¸n kÝnh vµ tÝnh chu vi diÖn tÝch cña h×nh trßn t­¬ng øng.

-      Lµm c¸c bµi tËp 9, 10, SGK trang 36.

-      §äc tr­íc néi dung cña phÇn bµi tËp vµ thùc hµnh sè 1, SGK trang 33.

-      Xem phô lôc B, SGK trang 122: M«i tr­êng Turbo Pascal.

-      Xem phô lôc B, SGK trang 136: Mét sè th«ng b¸o lçi.


Bµi thùc hµnh sè 1

  1. môc tiªu
  1. KiÕn thøc:

-      BiÕt ®­îc mét ch­¬ng tr×nh Pascal hoµn chØnh.

-      Lµm quen víi c¸c dÞch vô chñ yÕu cñatp trong viÖc so¹n th¶o, l­u ch­¬ng tr×nh vµ thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh.

  1. KÜ n¨ng:

-      So¹n ®­îc ch­¬ng tr×nh, l­u lªn ®Üa, dÞch lçi có ph¸p, thùc hiÖn, t×m lçi thuËt to¸n vµ hiÖu chØnh.

-      B­íc ®Çu tiªn biÕt ph©n tÝch vµ hoµn thµnh mét ch­¬ng tr×nh ®¬n gi¶n trªn Turbo Pascal.

  1. Th¸i ®é:

-      Tù gi¸c, tÝch cùc vµ chñ ®éng trong thùc hµnh.

  1. §å dïng d¹y häc
  1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn

- Phßng m¸y vi tÝnh ®· ®­îc cµi ®Çy ®ñ Turbo Pascal, m¸y chiÕu Projector ®Ó h­íng dÉn.

  1. ChuÈn bÞ cña häc sinh

- S¸ch gi¸o khoa, s¸ch bµi tËp vµ bµi tËp ®· viÕt ë nhµ.

iii.       ho¹t ®éng d¹y – häc

  1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu mét ch­¬ng tr×nh hoµn chØnh.
  1. Môc tiªu:

-      Häc sinh biÕt ®­îc mét ch­¬ng tr×nh hoµn chØnh.

-      BiÕt so¹n mét ch­¬ng tr×nh.

-      BiÕt l­u, biªn dÞch vµ thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh.

-      BiÕt t×m lçi vµ söa lçi.

  1. Néi dung:

-      Cho ch­¬ng tr×nh sau:

Program  Giai_pt;

uses   CRT;

var   a,b,c,d,x1,x2:real

Begin

clrser;

write(‘Nhap a b c’)

readln(a,b,c);

d:=b*b-4*a*c;

x1:=(-b-sqrt(d)/2*a);

x2:=(-b+sqrt(d)/2*a);

writeln(‘x1=’,x1:6:2,‘x2=’,x2:6:2,);

Readln;

End.

 

 

  1. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

  1. ChiÕu ch­¬ng tr×nh lªn b¶ng, yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô:

-      So¹n ch­¬ng tr×nh vµo m¸y.

-      L­u ch­¬ng tr×nh.

-      DÞch lçi có ph¸p.

-      NhËp d÷ liÖu   1   -3    2. Th«ng b¸o kÕt qu¶.

-      Trë vÒ mµn h×nh so¹n th¶o.

-      Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh.

-      NhËp d÷ liÖu   1    2    3. Th«ng b¸o kÕt qu¶.

-      Hái: V× sao cã lçi xuÊt hiÖn?

-      Söa l¹i ch­¬ng tr×nh kh«ng dïng biÕn d.

1. Quan s¸t b¶ng, ®éc lËp so¹n ch­¬ng tr×nh vµo m¸y.

 

 

F2

Alt_F9

Ctrl_F9

x1=1.00       x2=2.00

Enter

Ctrl_F9

Th«ng b¸o lçi

 

Do c¨n bËc hai cña mét sè ©m

Readln(a,b,c);

x1:=(-b-sqrt(b*b-4*a*c))/(2*a);

x2:=(-b+sqrt(b*b-4*a*c))/(2*a);

writeln(‘x1=’,x1:6:2,‘x2=’,x2:6:2,);

 

  1. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp ch­¬ng tr×nh.
  1. Môc tiªu:

  - Häc sinh so¹n ®­îc ch­¬ng tr×nh vµ l­u ch­¬ng tr×nh vµo ®Üa. Biªn dÞch vµ thùc hiÖn ®­îc ch­¬ng tr×nh. NhËp ®­îc d÷ liÖu vµ kiÓm ®Þnh kÕt qu¶ cña ch­¬ng tr×nh.

  1. Néi dung:

- ViÕt ch­¬ng tr×nh tÝnh diÖn tÝch ®­îc t« mµu víi a ®­îc nhËp vµo tõ bµn phÝm.

 

                                                           a

 

 

                                            a                              a

 

 

                                                           a

 

  1. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

  1. §Þnh h­íng ®Ó häc sinh ph©n tÝch bµi to¸n.

-      D÷ liÖu vµo:

-      D÷ liÖu ra:

-      C¸ch tÝnh:

 

 

2. Yªu cÇu häc sinh so¹n ch­¬ng tr×nh vµ l­u lªn ®Üa.

- Quan s¸t h­íng dÉn tõng häc sinh trong lóc thùc hµnh.

 

 

 

3. Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu vµ th«ng b¸o kÕt qu¶.

a=3

a=-3

1. Ph©n tÝch theo yªu cÇu cña gi¸o viªn

 

D÷ liÖu vµo   a

D÷ liÖu ra      s

TÝnh diÖn tÝch h×nh trßn cã b¸n kÝnh a (s1)

TÝnh diÖn tÝch h×nh vu«ng cã c¹nh a2 (s2)

s:=s1-s2

2. Thùc hiÖn c¸c yªu cÇu cña gi¸o viªn.

 - So¹n ch­¬ng tr×nh.

 - NhÊn F2, gâ tªn file ®Ó l­u.

- NhÊn ALT_F9 ®Ó dÞch lçi có ph¸p.

- NhÊn CTRL_F9 ®Ó thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh.

- Th«ng b¸o kÕt qu¶ cho gi¸o viªn.

3. NhËp d÷ liÖu theo yªu cÇu

 

-      Víi a= 3, ta ®­îc s=9(-2)=10.26

-      Víi a=-3, bµi to¸n kh«ng x¸c ®Þnh v× ®é dµi c¹nh ph¶i lµ mét sè d­¬ng.

 

  1. §¸nh gi¸ cuèi bµi
  1. Nh÷ng néi dung ®· häc

-      C¸c b­íc ®Ó hoµn thµnh mét ch­¬ng tr×nh:

     Ph©n tÝch bµi to¸n ®Ó x¸c ®Þnh d÷ liÖu vµo, d÷ liÖu ra

     X¸c ®Þnh thô©t to¸n.

     So¹n ch­¬ng tr×nh vµo m¸y.

     L­u tr÷ ch­¬ng tr×nh.

     Thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch­¬ng tr×nh.

  1. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ

-      ViÕt ch­¬ng tr×nh, nhËp vµo ®é dµi ba c¹nh cña mét tam gi¸c vµ tÝnh chu vi, diÖn tÝch cña tam gi¸c ®ã.

-      Cho ch­¬ng tr×nh sau:

Program  bt1;

Var   r,s1,s2:real;

Begin

write(‘nhap r’);

readln(r)

s1:=4*r*r

s2:=r*r*;

s:=s1-s2;

write(s:6:2);

readln;

End.

Hái: ch­¬ng tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc g×, kÕt qu¶ hiÖn ra trªn mµn h×nh lµ bao nhiªu?

-      Lµm bµi tËp 7, 8, 9, 10 trang 36.

     So¹n ch­¬ng tr×nh.

     DÞch lçi vµ thùc hiÖn.

     NhËp d÷ liÖu vµ kiÓm tra kÕt qu¶

-      §äc tr­íc néi dung bµi: ‘CÊu tróc rÏ nh¸nh’, SGK trang 38.

-      Xem phu lôc B, SGK trang 122, ‘M«i tr­êng Turbo Pascal’.


Ch­¬ng 3                     tæ chøc rÏ nh¸nh vµ lÆp

                                

 

  1. Môc tiªu cña ch­¬ng
  1. KiÕn thøc:  Häc sinh cÇn:

-      HiÓu c¸c kh¸i niÖm lÆp vµ rÏ nh¸nh trong lËp tr×nh.

-      BiÕt thùc hiÖn c¸c c©u lÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.

-      B­íc ®Çu h×nh thµnh kÜ n¨ng lËp tr×nh cã cÊu tróc.

  1. KÜ n¨ng:

-      Cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch bµi to¸n ®¬n gi¶n ®Ó chon kiÓu cÊu tróc ®iÒu khiÓn phf hîp tõng thao t¸c.

-      BiÕt diÔn ®¹t ®óng c¸c c©u lÖnh, so¹n ®­îc ch­¬ng tr×nh gi¶i c¸c bµi to¸n ®¬n gi¶n, ¸p dông c¸c lo¹i cÊu tróc ®iÒu khiÓn nªu trªn.

  1. Th¸i ®é:

-      TiÕp tôc x©y dùng lßng yªu thÝch gi¶i to¸n b»ng lËp tr×nh trªn m¸y vi tÝnh.

-      TiÕp tôc rÌn luyÖn c¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña ng­êi lËp tr×nh nh­: Xem xÐt, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mét c¸ch cÈn thËn, s¸ng t¹o… ®iÒu nµy thÓ hiÖn trong suèt qu¸ tr×nh ph©n tÝch bµi to¸n, lùa chän d÷ liÖu, chä cÊu tróc ®iÒu khiÓn, viÕt ch­¬ng tr×nh, dÞch, söa lçi, kiÓm thö, c¶i tiÕn ch­¬ng tr×nh.

  1. Néi dung chñ yÕu cña ch­¬ng.

-      Giíi thiÖu c¸c lo¹i cÊu tróc ®iÒu khiÓn trong lËp tr×nh cÊu tróc lµ rÏ nh¸nh vµ lÆp. Kh¸i niÖm b­íc ®Çu vÒ lËp tr×nh cã cÊu tróc.

-      Giíi thiÖu lÖnh ghÐp begin – end, lÖnh rÏ nh¸nh if – then, lÖnh lÆp for – do vµ while – do thÓ hiÖn c¸c lo¹i cÊu tróc ®iÒu khiÓn trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.


CÊu tróc rÏ nh¸nh

  1. môc tiªu
  1. KiÕn thøc

-      Häc sinh biÕt ®­îc ý nghÜa cña cÊu tróc rÏ nh¸nh.

-      Häc sinh biÕt ®­îc cÊu tróc chung cña cÊu tróc rÏ nh¸nh.

-      BiÕt c¸ch sö dông ®óng hai d¹ng cÊu tróc rÏ nh¸nh trong lËp tr×nh: d¹ng thiÕu vµ d¹ng ®ñ.

  1. KÜ n¨ng

- B­íc ®Çu sö dông ®­îc cÊu tróc rÏ nh¸nh If…then…else…trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal ®Ó viÕt ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n.

  1. ®å dïng d¹y häc

1.      ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn

- M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Overhead, m¸y chiÕu Projector, b×a trong, bót d¹, ch­¬ng tr×nh mÉu gi¶i ph­¬ng tr×nh bËc hai ax2+bx+c=0.

2.      ChuÈn bÞ cña häc sinh

- S¸ch gi¸o khoa

  1. Ho¹t ®éng d¹y häc
  1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu ý nghÜa cña tæ chøc rÏ nh¸nh
  1. Môc tiªu:         

- Häc sinh biÕt ®­îc ý nghÜa cña tæ chøc rÏ nh¸nh. N¾m ®­îc cÊu tróc cña tæ chøc rÏ nh¸nh. VÏ ®­îc s¬ ®å gi¶i ph­¬ng tr×nh bËc hai ax2+bx+c=0 (a0)

  1. Néi dung:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Sai                                             §óng                              

 

 

 

 

 

 

 

 

  1. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

1. Nªu vÝ dô thùc tiÔn minh ho¹ cho tæ chøc rÏ nh¸nh:

ChiÒu mai, nÕu trêi kh«ng m­a, An sÏ ®i xem ®¸ bãng, nÕu trêi m­a, An sÏ xem tivi ë nhµ.

- Yªu cÇu häc sinh t×m vÝ dô t­¬ng tù.

 

 

 

 

- Yªu cÇu häc sinh ®­a ra cÊu tróc chung cña c¸ch diÔn ®¹t ®ã.

- Yªu cÇu häc sinh lÊy mét vÝ dô cã cÊu tróc chung d¹ng khuyÕt vµ ®­a ra cÊu tróc chung ®ã.

2. Nªu c¸c b­íc ®Ó kÕt luËn nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh bËc hai ax2 + bx + c = 0

 

 

 

 

 

 

 

 

- Chia líp thµnh 3 nhãm vµ yªu cÇu vÏ s¬ ®å thùc hiÖn cña c¸c b­íc trªn b×a trong.

- Chän hai bµi ®Ó chiÕu lªn b¶ng, gäi häc sinh thuéc nhãm kh¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ bæ sung

 

3. TiÓu kÕt cho ho¹t ®éng nµy b»ng viÖc bæ sung chÝnh x¸c bµi tËp cua häc sinh.

1. Chó ý theo dâi c¸c dÉn d¾t vµ vÝ dô cña gi¸o viªn ®Ó t×m vÝ dô t­¬ng tù.

 

 

 

-      NÕu ®éi tuyÓn bãng ®¸ ViÖt Nam th¾ng ®éi Indonesia th× sÏ ®­îc ®¸ tiÕp tranh huy ch­¬ng vµng víi Th¸i Lan, nÕu kh«ng th¾ng Indonesia th× ViÖt Nam sÏ trah huy ch­¬ng ®ång víi Mianmar.

-      NÕu …th×, nÕu kh«ng …th×..

 

-      NÕu lµm xong bµi tËp sím th× An sÏ sang nhµ Ngäc ch¬i.

NÕu…th×…

  1. Theo dâi vµ thùc hiÖn yª cÇu cña gi¸o viªn.

+ TÝnh .

+ NÕu <0 th× kÕt luËn ph­¬ng tr×nh v« nghiÖm.

+ NÕu 0 th× kÕt luËn ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm:

          x=(-b+sqrt())/(2a)

          x=(-b-sqrt())/(2a)

-      Thùc hiÖn vÏ s¬ ®å gièng nh­ ë phÇn néi dung

 

-      NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vµ bæ sung nh÷ng thiÕu sãt cña nhãm kh¸c.

 

3. Quan s¸t h×nh vÏ cña c¸c nhãm kh¸c vµ cña gi¸o viªn ®Ó ghi nhí.

 

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu cÊu tróc lÖnh rÏ nh¸nh IF – THEN – ELSE trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal

a. Môc tiªu:

- Häc sinh biÕt ®­îc cÊu tróc chung cña lÖnh IF. BÕt ®­îc sù thùc hiÖn cña m¸y khi thùc hiÖn lÖnh IF.

b. Néi dung:

- D¹ng thiÕu:

                     CÊu tróc: if<®iÒu kiÖn> then

                                    ®iÒu kiÖn: lµ mét biÓu thøc quan hÖ hoÆc mét biÓu thøc logic.

                                    lÖnh: lµ mét lÖnh nµo ®ã cña Pascal.

                     Sù thùc hiÖn cña m¸y:

                     + TÝnh gi¸ trÞ cña <®iÒu kiÖn>

                     + NÕu <®iÒu kiÖn> cã gi¸ trÞ ®óng th× thùc hiÖn

S¬ ®å:

 

 

 

 §óng

 

 

 Sai

 

 

-      D¹ng ®ñ:

                   CÊu tróc: If<®iÒu kiÖn> then

                                  ®iÒu kiÖn: lµ mét biÓu thøc quan hÖ hoÆc biÓu thøc logic.

                                  lÖnh1, lÖnh 2: lµ mét lÖnh nµo ®ã cña Pascal.

                    Sù thùc hiÖn cña m¸y:

                     + TÝnh gi¸ trÞ cña <®iÒu kiÖn>

                     + NÕu <®iÒu kiÖn> cã gi¸ trÞ ®óng th× thùc hiÖn

S¬ ®å:

 

 

                                   Sai                                 §óng

 

 

 

 

 

c. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

  1. Yªu cÇu häc sinh nghiª cøu SGK vµ dùa vµo c¸c vÝ dô cña tæ chøc rÏ nh¸nh ®Ó ®­a ra cÊu tróc chung cña lªnh rÏ nh¸nh.
  2. Nªu vÊn ®Ò trong t­êng hîp khuyÕt: khi kh«ng ®Ò cËp ®Õn viÖc g× x¶y ra khi ®iÒu kiÖn kh«ng tho¶ m·n, ta cã cÊu tróc nh­ thÕ nµo?
  3. Yªu cÇu häc sinh vÏ s¬ ®å thùc hiÖn cña lÖnh rÏ nh¸nh d¹nh khuyÕt vµ d¹ng ®ñ lªn b¶ng.
  4. Gîi ý sù cÇn thiÕt cña lªnh ghÐp. §­a cÊu tróc cña lÖnh ghÐp.

-      Khi gi¶i thÝch vÒ lÖnh, lÖnh 1, lÖnh 2, gi¸o viªn nãi: Sau then vµ else c¸c em thÊy chØ ®­îc phÐp ®Æt mét lÖnh. Trong thùc tÕ th­êng l¹i lµ nhiÒu lÖnh. (t¹i sao l¹i cã sù m©u thuÉn ®ã?)

-      Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu SGK vµ cho biÕt cÊu tróc ®Ó ghÐp c¸c lÖnh thµnh mét lÖnh.

  1. Nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi.

If <®iÒu kiÖn> then

 

 

  1. Häc sinh chó ý l¾ng nghe vµ tr¶ lêi:

-      Khi ®ã ta cã lÖnh khuyÕt:

If<®iÒu kiÖn>then

 

  1. VÏ s¬ ®å nh­ ®· d­îc tr×nh bµy trong phÇn néi dung.

 

  1. Theo dâi dÉn d¾t cña gi¸o viªn ®Ó tr¶ lêi.

-      Ta ph¶i nhãm nhiÒu lÖnh thµnh mét lÖnh.

 

 

 

-      CÊu tróc cña lÖnh ghÐp:

Begin

End;

 

3. Ho¹t ®éng 3: rÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông lÖnh if.

a. Môc tiªu:

- B­íc ®Çu biÕt sö dông lÖnh If ®Ó lËp tr×nh gi¶i quyÕt mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n

b. Néi dung:

- VÝ dô 1: ViÕt ch­¬ng tr×nh, nhËp vµo ®é dµi hai c¹nh cña mét h×nh ch÷ nhËt vµ tÝnh chu vi, diÖn tÝch cña h×nh ch÷ nhËt ®ã.

- VÝ dô 2: T×m nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh bËc hai.

c. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

1. Nªu néi dung, môc ®Ých, yªu cÇu cña vÝ dô 1.

ViÕt ch­¬ng trinh, nhËp vµo ®é dµi hai c¹nh cña mét h×nh ch÷ nhËt vµ tÝnh chu vi, diÖn tÝch cña h×nh ch÷ nhËt ®ã.

- Ch­¬ng tr×nh nµy c¸c em ®· viÕt, h·y cho biÕt cã h¹n chÕ nµo trong ch­¬ng tr×nh cña c¸c em?

-  H­íng gi¶i qyÕt cña c¸c em nh­ thÕ nµo?

 

 

- Yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ tiÕp tôc hoµn thµnh ch­¬ng tr×nh.

2. Nªu néi dung, môc ®Ých, yªu cÇu cña bµi tËp.

T×m nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh bËc hai.

- H·y nªu c¸c b­íc chÝnh ®Ó tr¶ lêi nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh bËc hai.

 

 

 

 

 

 

- Trong bµi to¸n nµy, ta cÇn bao nhiªu lÖnh rÏ nh¸nh, d¹ng nµo?

- Tæ chøc líp thµnh 3 nhãm, yªu cÇu häc sinh viÕt ch­¬ng tr×nh hoµn thiÖn lªn b×a trong.

- Thu phiÕu tr¶ lêi, chiÕu lªn b¶ng, gäi häc nhãm kh¸c nhËn xÐt, ®¸nh gi¸.

- ChuÈn ho¸ l¹i ch­¬ng tr×nh cho c¶ líp b»ng ch­¬ng tr×nh mÉu gi¸o viªn

1. Chó ý dÉn d¾t cña gi¸o viªn.

 

 

 

 

-       Khi nhËp dé dµi ©m th× dÉn ®Õn ch­¬ng tr×nh tr¶ lêi chu vi diÖn tÝch ©m. §iÒu nµy kh«ng cã trong thùc tÕ.

-       Dïng lÖnh rÏ nh¸nh ®Ó kiÓm tra gi¸ trÞ cña ®é dµi nhËp vµo

-       NÕu ®é dµi d­¬ng th× thùc hiÖn tinh, ng­îc l¹i th× th«ng b¸o ®é dµi sai.

 

 

2. Ghi ®Ò bµi, chó ý môc ®Ých, yªu cÇu cña bµi tËp.

 

+ TÝnh .

+ NÕu <0 th× kÕt luËn ph­¬ng tr×nh v« nghiÖm.

+ NÕu 0 th× kÕt luËn ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm:

             x1=(-b+sqrt())/(2a)

             x2=(-b-sqrt())/(2a)

- Cã thÓ sö dông hai lÖnh rÏ nh¸nh d¹ng khuyÕt hoÆc mét lÖnh d¹ng ®ñ.

 

- Th¶o luËn vµ viÕt ch­¬ng tr×nh lªn b×a trong.

- Th«ng b¸o kÕt qu¶ viÕt ®­îc.

- NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vµ bæ sung nh÷ng tiÕu sãt cña c¸c nhãm kh¸c.

- Ghi chÐp néi dung ch­¬ng tr×nh ®óng mµ gi¸o viªn ®· kÕt luËn.

 

iv. §¸nh gi¸ cuèi bµi

  1. Nh÷ng néi dung ®· häc:

-      CÊu tróc chung cña cÊu tróc rÏ nh¸nh.

-      Sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp cÊu tróc rÏ nh¸nh IF.

-      S¬ ®å thùc hiÖn cña cÊu tróc rÏ nh¸nh IF.

  1. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ:

-      Tr¶ lêi c©u hái 1,2,4 SGK trang150

-      ViÕt ch­¬ng tr×nh, nhËp vµo hai sè bÊt kú vµ in ra mµn h×nh gi¸ trÞ l¬n nhÊt cña hai sè

-      Xem ch­¬ng tr×nh gi¶i ph­¬ng tr×nh: ax4+bx2+c=0.

-      Xem tr­íc néi dung bµi cÊu tróc lÆp, SGK trang 42.

-      Xem néi dung phô lôc B, SGK trang 131: LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp.

-      Xem néi dung phô lôc C, SGK trang 139: LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp.


CÊu tróc lÆp (tiÕt 1/2)

  1. môc tiªu
  1. KiÕn thøc

-      BiÕt ®­îc ý nghÜa cña cÊu tróc lÆp

-      BiÕt ®­îc cÊu tróc chung cña lªnh lÆp for trng ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.

-      BiÕt sö dông ®óng hai d¹ng lÖnh lÆp for trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.

  1. KÜ n¨ng

-      B­íc ®Çu sö dông ®­îc lÖnh lÆp for ®Ó lËp tr×nh giai quyÕt ®­îc mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n.

  1. ®å dïng d¹y häc
  1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn

-      M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Overhead, b×a trong, bót d¹, m¸y chiÕu Projector, SGK, SGV.

  1. ChuÈn bÞ cña häc sinh

-      S¸ch gi¸o khoa.

  1. Ho¹t ®éng d¹y häc
  1. Ho¹t ®éng 1
  1. Môc tiªu

-      Häc sinh thÊy ®­îc sù cÇn thiÕt cña cÊu tróc lÆp trong lËp tr×nh

  1. Néi dung
  • Bµi to¸n 1: ViÕt ph­¬ng tr×nh tÝnh tæng S= 1/a+1/(a+1)+1/(a+2)+…+1/(a+100)
  • Bµi to¸n 2: Mét ng­êi cã sè tiÒn lµ S, «ng ta göi tiÕt kiÖm ng©n hang víi l·i suÊt 1.5%/th¸ng. Hái sau 12 th¸ng göi tiÕt kiÖm (kh«ng rót tiÒn l¸i hµng th¸ng), «ng ta cã tæng sè tiÒn lµ bao nhiªu?
  1. C¸c b­íc tiÕn hµnh

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

1. Nªu bµi to¸n ®Æt vÊn ®Ò nh­ bµi to¸n 1

- H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc to¸n häc ®Ó tÝnh tæng.

- Gîi ý ph­¬ng ph¸p: ta xem S nh­ lµ mét c¸i thïng, c¸c sè h¹ng nh­ nh÷ng c¸i ca cã dung tÝch kh¸c nhau, khi ®ã viÖc tÝnh tæng trªn t­¬ng tù viÖc ®æ c¸c ca n­íc vµo trong thïng S.

- Cã bao nhiªu lÇn ®æ n­íc vµo thïng?

- Mçi lÇn ®æ mét l­îng lµ bao nhiªu?

- Ph¶i viÕt bao nhiªu lÖnh?

2. Nªu bµi toan ®Æt vÊn ®Ò nh­ bµi to¸n 2.

- Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ c¸ch tÝnh tiÒn göi tiÕt kiÖm trong bµi to¸n 2?

 

 

- Tõ ®ã h·y lËp c«ng thøc tÝnh tiÒn thu ®­îc sau th¸ng thø nhÊt.

- Ph¶i thùc hiÖn tÝnh nh­ vËy bao nhiªu lÇn?

- DÉn d¾t: Ch­¬ng tr×nh ®­îc viÕt nh­ vËy sÏ rÊt dµi, khã ®äc vµ dÔ sai sãt. CÇn cã mét cÊu tróc ®iÒu khiÓn viÖc lÆp l¹i sù thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc trªn.

- Trong tÊt c¶ c¸c ng«n ng÷ lËp tr×nh ®Òu cã mét cÊu tróc ®iÒu khiÓn viÖc thùc hiÖn lÆp l¹i víi sè lÇn ®· ®Þnh tr­íc.

3. Chia líp lµm 4 nhãm, 2 nhãm viÕt thuËt to¸n gi¶i quyÕt bµi to¸n 1, 2nhãm viÕt thuËt to¸n gi¶i quyÕt bµi to¸n 2 lªn b×a trong.

 

 

 

- Thu kÕt qu¶, chiÕu kÕt qu¶ lªn b¶ng, gäi häc sinh nhãm kh¸c lªn nhËn xÐt ®¸nh gi¸.

 

 - ChuÈn ho¸ l¹i thuËt to¸n cho häc sinh lÇn cuèi.

1. Chó ý quan s¸t bµi to¸n ®Æt vÊn ®Ò

- RÊt khã x¸c ®Þnh c«ng thøc.(?!)

 

- Theo dâi gîi ý.

 

 

 

 

- Ph¶i thùc hiÖn 100 lÇn ®æ n­íc.

- Mçi lÇn ®æ 1/(a+i)

- Ph¶i viÕt 100 lÖnh.

2. Chó ý quan s¸t vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái

- Víi sè tiÒn S, sau th¸ng ®Çu sÏ cã mét sè tiÒn l·i lµ 0.015*S.

- Sè tiÒn nµy ®­îc céng vµo gèc ®Ó tÝnh l·i cho c¸c th¸ng tiÕp theo.

- C«ng thøc: S:=S+0.015S

 

- Ph¶i thùc hiÖn tÝnh 12 lÇn nh­ vËy.

 

- TËp trung theo dâi gi¸o viªn tr×nh bµy.

 

 

 

 

 

 

3. Th¶o luËn theo nhãm ®Ó viÕt thuËt to¸n.

B­íc 1: N0; S1/a;

B­íc 2: NN+1;

B­íc 3: NÕu N>100 th× chuyÓn ®Õn b­íc 5.

B­íc 4: SS+1/(a+N), quay l¹i b­íc 2.

B­¬c 5: §­a S ra mµn h×nh råi kÕt thóc.

 - Th«ng b¸o kÕt qu¶ viÕt ®­îc.

- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña nhãm kh¸c.

- Theo dâi vµ ghi nhí

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu lÖnh lÆp For cña g«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.

a. Môc tiªu

  - Häc sinh biÕt ®­îc cÊu tróc chung cña lÖnh For. HiÓu ®­îc ý nghÜa cña c¸c thµnh phÇn trong lÖnh. BiÕt ®­îc sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp For. VÏ ®­îc s¬ ®å thùc hiÖn ®ã.

b. Néi dung

- D¹ng tiÕn

 CÊu tróc:

 For

 BiÕn ®Õm: lµ biÕn kiÓu nguyªn, kÝ tù hoÆc miÒn con

 Gi¸ trÞ ®Çu, gi¸ trÞ cuèi: lµ biÓu thøc cïng kiÓu víi biÕn ®Õm. Gi¸ trÞ ®Çu ph¶i nhá h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÞ cuèi.

 Sù thùc hiÖn cña m¸y:

 B­íc 1: TÝnh gi¸ trÞ dÇu, g¸n cho biÕn ®Õm.

 B­íc 2: Nªu biÕn ®Õm gi¸ trÞ cuèi th× thùc hiÖn lÖn cÇn lÆp, t¨ng biÕn ®Õm               1 ®¬n vÞ, quay l¹i b­íc 2.

S¬ ®å thùc hiÖn

(trang bªn)


 

 

 

 

 

 

 

 Sai

 

 

 §óng

 

 

 

 

 

 

 

 

- D¹ng lïi:

 CÊu tróc: For               cÇn lÆp>;

 Gi¸ trÞ ®©u ph¶i lín h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÞ cuèi.

 Sù thùc hiÖn cña m¸y:

 B­íc 1: TÝnh gi¸ trÞ ®Çu, g¸n cho biÕn ®Õm.

 B­íc 2: NÕu biÕn ®Õm gi¸ trÞ cuèi th× thùc hiÖn lÖnh cÇn lÆp, gi¶m biÕn               ®Õm 1 ®¬n vÞ, quay l¹i b­íc 2.

S¬ ®å thùc hiÖn:

 

 

 

 

 

 Sai

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

c. C¸c b­íc tiÕn hµnh

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

ho¹t ®éng cña häc sinh

1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu SGK vµ cho biÕt cÊ tróc chung cña For?

 

-      Gi¶i thÝch:

-      Hái: ý nghÜa cña

-      Hái trong bµi to¸n göi tiÕt kiÖm,

-      Hái: trong bµi to¸n tÝnh tæng,

-      DÉn d¾t: Nh÷ng lÖnh nµo cÇn lÆp t¹i sao l¹i ®Æt sau Do?

-      Hái: Khi nhiÒu lÖnh kh¸c nhau cÇn lÆp, ta viÕt nh­ thÕ nµo?

-      Hái: Trong bµi to¸n göi tiÕt kiÖm, lÖnh nµo cÇn lÆp l¹i?

-      Hái: Trong bai to¸n tÝnh tæng, lÖnh nµo cÇn lÆp l¹i?

-      Hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ gi¸ trÞ cña

-      DÉn d¾t: Khi ®ã lÖnh For ®­îc gäi lµ For tiÕn. Ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal cßn cã mét d¹ng For kh¸c gäi lµ For lïi.

2. Yªu cÇu: H·y tr×nh bµy cÊu tróc chung cña For lïi.

 

 

-      Hái: So s¸nh

-      Hái: Trong hai bµi to¸n trªn, dïng d¹ng lÖnh For nµo lµ phï hîp?

1. §äc SGK vµ tr¶ lêi

For

 

 

-      Dïng ®Ó lµm giíi h¹n cho biÕn ®Õm

-      Cïng kiÓu víi

-     

 

-     

 

 

-      Ph¶i sö dông cÊu tróc lÖnh ghÐp

 

S:=S+0.015*S;

 

S:=S+1/(a+i);

 

 

 

 

 

 

2. Nghiªn cøu SGK, suy nghÜ, so s¸nh víi cÊu tróc cña For tiÕn ®Ó tr¶ lêi.

For

 

 - Sö dông d¹ng For tiÕn lµ phï hîp

3. Ho¹t ®éng 3: RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông lÖnh lÆp for.

a. Môc tiªu:

- Sö dông ®óng lÖnh lÆp For ®Ó gi¶i quyÕt ®­îc mét bµi to¸n ®¬n gi¶n.

b. Néi dung:

VÝ dô 1: ViÕt ch­¬ng tr×nh tÝnh tæng.

                    S= 1/a+1/(a+1)+1/(a+2)+…+1/(a+100)

VÝ dô 2: Mét ng­êi cã sè tiÒn lµ S, «ng ta göi tiÕt kiÖm ng©n hang víi l·i suÊt 1.5%/th¸ng. Hái sau 12 th¸ng göi tiÕt kiÖm (kh«ng rót tiÒn l¸i hµng th¸ng), «ng ta cã tæng sè tiÒn lµ bao nhiªu?

c. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

ho¹t ®éng cña häc sinh

1. Nªu néi dung bµi to¸n 1. Môc tiªu lµ x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng néi dung chÝnh cÇn lµm

+ X¸c ®Þnh gi¸ trÞ ®Çu, gi¸ trÞ cuèi.

 

 + X¸c ®Þnh lÖnh cÇn lÆp l¹i.

-      Yªu cÇu häc sinh tiÕp tôc hoµn thµnh ch­¬ng tr×nh ë nhµ.

2. Nªu néi dung bµi to¸n 2, môc tiªu lµ viÕt ®­îc ch­¬ng tr×nh hoµn thiÖn.

- §Þnh h­íng nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh

- Chia líp lµm 3 nhãm, yªu cÇu häc sinh viÕt ch­¬ng tr×nh lªn giÊy b×a trong.

- Thu phiÕu häc tËp, chiÕu lªn b¶ng, gäi häc sinh nhãm kh¸c lªn nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸.

- ChuÈn ho¸ bµi lµm cña häc sinh b»ng ch­¬ng tr×nh mÉu.

1. Chó ý l¾ng nghe vµ tr¶ lêi c¸c yªucÇu cña gi¸o viªn.

 

-     

-      S:=S+1/(a+i)

 

2. Chó ý l¾ng nghe néi dung vµ yªu cÇu.

 

 

 

-      Cïng th¶o luËn vµ viÕt ch­¬ng tr×nh theo nhãm.

 

 

 

-      Quan s¸t ch­¬ng tr×nh gi¸o viªn h­íng dÉn vµ ghi nhí.

 

iv. §¸nh gi¸ cuèi bµi:

  1. Nh÷ng néi dung ®· häc:

-      CÊu tróc chung cña lÖnh lÆp For. S¬ ®å thùc hiÖn cña lÖn lÆp For

  1. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ:

-      Gi¶i bµi tËp 5a, 6 SGK trang 51.

-      Xem tr­íc néi dung cÊu tróc lÆp cã sè lÇn ch­a x¸c ®Þnh While…

-      Xem néi dung phô lôc B, SGK trang 131: lÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp.

-      Xem néi dung phô lôc C, SGK trang 139: lÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp.


CÊu tróc lÆp (tiÕt 2/2)

  1.       môc tiªu
  1. KiÕn thøc

-      BiÕt ®­îc ý cña cÊu tróc tróc lÆp cã sè lÇn lÆp ch­a x¸c ®Þnh.

-      BiÕt ®­îc cÊu tróc chung cña lÖnh lÆp While trong ng«n ng÷ Pascal.

-      BiÕt ®­îc sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp lÖnh While.

  1. KÜ n¨ng

-      Ph©n biÖt ®­îc sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a cÊu tróc lÆp For vµ While.

-      Sö dông ®óng lÖnh lÆp While trong lËp tr×nh.

-      B­íc ®Çu biÕt lùa chän ®óng d¹ng lÖnh lÆp ®Ó lËp tr×nh gi¶i quyÕt ®­îc mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n.

  1.    ®å dïng d¹y häc
  1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn

-      M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Overhead, Projector, SGK, SGV.

  1. ChuÈn bÞ cña häc sinh

-      S¸ch gi¸o khoa.

  1. Ho¹t ®éng d¹y häc
  1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu ý nghÜa cña cÊu tróc lÆp cã sè lÇn ch­a x¸c ®Þnh.
  1. Môc tiªu:

-      BiÕt ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i cã cÊu tróc lÆp cã sè lÇn ch­a x¸c ®Þnh trong lËp tr×nh.

  1. Néi dung:

Bµi to¸n 1: ViÕt ph­¬ng tr×nh tÝnh tæng:

 S= 1/a+1/(a+1)+1/(a+2)+…+1/(a+N)+…cho ®Õn khi 1/(a+N)<0,0001

Bµi to¸n 2: Mét ng­êi cã sè tiÒn lµ S, «ng ta göi tiÕt kiÖm ng©n hang víi l·i suÊt 1.5%/th¸ng. Hái sau bao nhiªu th¸ng göi tiÕt kiÖm (kh«ng rót tiÒn l¸i hµng th¸ng), «ng ta cã tæng sè tiÒn lín h¬n S1 ®ång?

  1. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

1. ChiÕu néi dung cña bµi to¸n 1

 

-      Hái: Sù kh¸c nhau g÷a bµi to¸n cña tiÕt nµy víi bµi to¸n ë tiÕt tr­íc?

-      Hái: LÆp bao nhiªu lÇn?

-      Hái: LÆp ®Õn khi nµo?

 

2. ChiÕu néi dung cña bµi to¸n 2.

 

-      Hái: Sù kh¸c nhau g÷a bµi to¸n cña tiÕt nµy víi bµi to¸n ë tiÕt tr­íc?

-      Hái: LÆp bao nhiªu lÇn?

-      Hái: LÆp ®Õn khi nµo?

3. TiÓu kÕt vÊn ®Ò: Qua hai vÝ dô, ta thÊy cã mét d¹ng bµi to¸n cã sù lÆp l¹i cña mét lÖnh nh­ng kh«ng biÕt tr­íc sè lÇn lÆp. CÇn cã mét cÊu tróc ®iÒu khiÓn viÖc lÆp l¹i mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh khi tho¶ m·n mét ®iÒu kiÖn nµo ®ã th× dõng l¹i.

1. Chó ý l¾ng nghe, quan s¸t vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi.

-      Bµi tr­íc cho giíi h¹n N

-      Bµi nµy cho giíi h¹n S

-      Ch­a x¸c ®Þnh ngay ®­îc.

-      §Õn khi ®iÒu kiÖn 1/(a+N)<0,0001 ®­îc tho¶ m·n.

2. Chó ý l¾ng nghe, quan s¸t vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi.

-      Bµi tr­íc: BiÕt sè th¸ng hái sè tiÒn.

-      Bµi nµy: BiÕt sè tiªn hái sè th¸ng.

-      Ch­a biÕt tr­íc, ®ã lµ sè th¸ng cÇn t×m.

-      §Õn khi sè tiÒn thu ®­îc >S1 ®ång

3. Theo dâi vµ ghi nhí kÕt luËn cña gi¸o viªn.

 

  1. Ho¹t ®éng 2:
  1. Môc tiªu:

-      Häc sinh biÕt ®­îc cÊu tróc chung cña lÖnh While. HiÓu ®­îc ý nghÜa cña c¸c tµnh phÇn trong lÖnh. BiÕt ®­îc sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp While. VÏ ®­îc s¬ ®å sù thùc hiÖn ®ã.

  1. Néi dung:

 CÊu tróc: While <®iÒu kiÖn> Do

 §iÒu kiÖn: lµ biÓu thøc quan hÖ hoÆc biÓu thøc logic.

 Sù thùc hiÖn cña m¸y:

 B­íc 1: TÝnh gi¸ trÞ cña <®iÒu kiÖn>.

 B­íc 2: NÕu ®iÒu kiÖn cã gi¸ trÞ ®óng th× thùc hiÖn lÖnh cÇn lÆp, quay l¹i b­íc               1.

S¬ ®å th­c hiÖn:

 

 

 Sai

 

 

 §óng

 

 

 

 

 

 

 

  1. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

  1. Yªu cÇu häc sinh ngiªm cøu SGKvµ cho biÕt cÊu tróc cña lÖnh lÆp While.

 

-  Gi¶i thÝch:

<®iÒu kiÖn> lµ biÓu thøc quan hÖ hoÆc biÓu thøc logic, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó lÆp l¹i.

-  Hái: Trong bµi to¸n 1, ®iÒu kiÖn ®Ó lÆp l¹i lµ g×?

-  Hái: Trong bµi to¸n 2, ®iÒu kiÖn ®Ó lÆp l¹i lµ g×?

-  Hái: Trong hai bµi to¸n trªn, lÖnh cÇn lÆp lµ g×?

 

 

-  Hái: mét sù kh¸c nhau trong lÖnh cÇn lÆp cña For vµ While lµ g×?

-  Dùa vµo cÊu tróc h·y cho biÕt m¸y thùc hiÖn tÝnh <®iÒu kiÖn> tr­íc hay thùc hiÖn lÖnh lÆp tr­íc?

  1. Yªu cÇu häc sinh vÏ s¬ ®å cÊu tróc lªn b¶ng.

-  Gäi häc sinh ®¸nh gi¸ nhËn xÐt.

-  TiÓu kÕt cho vÊn ®Ò b»ng c¸ch treo s¬ ®å mÉu vµ gi¶i thÝch.

  1. Tham kh¶o SGK vµ tr¶ lêi.

-  CÊu tróc chung:

While <®iÒu kiÖn> Do

 

 

 

1/(a+M)>0.0001

 

S

 

 

S:=S+0.015*S ®Ó tÝnh sè tiÒn

t:=t+1; ®Ó tÝnh sè th¸ng.

S:=S+1/(a+i) ®Ó tÝnh tæng

i:=i+1; ®Ó t¨ng chØ sè.

-  While ph¶i cã t¨ng biÕn chØ sè.

 

-  Quan s¸t, suy nghÜ vµ tr¶ lêi:

TÝnh biÓu thøc ®iÒu kiÖn tr­íc

Thùc hiÖn lÖnh cÇn lÆp sau.

2. Lªn b¶ng vÏ s¬ ®å cÊu tróc cña lÖnh While.

-  NhËn xÐt, vµ bæ sung.

 

 

  1. Ho¹t ®éng 3: RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông lÖnh lÆp While.
  1. Môc tiªu:

-  Häc sinh b­íc ®Çu biÕt sö dông ®óng lÖnh While ®Ó lËp tr×nh gi¶i quyÕt mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n.

  1. Néi dung:

VÝ dô 1: Mét ng­êi cã sè tiÒn lµ S, «ng ta göi tiÕt kiÖm ng©n hang víi l·i suÊt 1.5%/th¸ng. Hái sau bao nhiªu th¸ng göi tiÕt kiÖm (kh«ng rót tiÒn l¸i hµng th¸ng), «ng ta cã tæng sè tiÒn lín h¬n S1 ®ång?

VÝ dô 2: ViÕt ch­¬ng tr×nh, nhËp vµo hai sè nguyªn d­¬ng a vµ b. T×m ­íc sè chung lín nhÊt cña hai sè ®ã.

  1. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

  1. Nªu néi dung cña bµi to¸n 1. Môc tiªu lµ viÕt ch­¬ng tr×nh hoµn thiÖn.

-  §Þnh h­íng c¸c vÊn ®Ò chÝnh

X¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕp tôc lÆp.

X¸c ®Þnh c¸c lÖnh cÇn lÆp.

 

-  Chia líp thµnh 3 nhãm. Yªu cÇu häc sinh viÕt ch­¬ng tr×nh hoµn thiÖnlªn b×a trong.

-  Thu phiÕu tr¶ lêi, chiÕu kÕt qu¶ b»ng m¸y Overhead.

-  Gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸.

-  ChuÈn ho¶ ch­¬ng tr×nh cho c¶ líp.

  1. Nªu néi dung cña bµi to¸n 2. Môc tiªu lµ ph©n tÝch ®Ó x¸c ®Þnh <®iÒu kiÖn>vµ

-  LÊy mét vÝ dô cô thÓ khi t×m ­íc sè chung cña hai sè 15 vµ 25.

             m             n

             15            25

             15           10

               5           10

               5             5

Tr¶ lêi: 5 lµ ­íc sè chung lín nhÊt

-  Hái: §iªu kiÖn ®Ó tiÕp tôc lÆp lµ g×?

-  Hái: C¸c lÖnh cÇn lÆp lµ g×?

-  Yªu cÇu häc sinh nªu thuËt to¸n ®Ó t×m ­íc sè chung cña hai sè ®ã?

 

 

-  Yªu cÇu häc sinh viÕt ch­¬ng tr×nh hoµn thiÖn bµi to¸n ë nhµ.

-  Yªu cÇu häc sinh chØ ra hai c©u hái cÇn ®Æt khi gÆp bµi to¸n d¹ng nµy.

  1. Chó ý l¾ng nghe vµ suy nghÜ tr¶ lêi c¸c c©u hái ®Þnh h­íng cña gi¸o viªn.

 

-    §iÒu kiÖn: S

S:=S+0.015*5 ®Ó tÝnh sè tiÒn.

t:=t+1 ®Ó tÝnh sè th¸ng

-    TËp trung lµm viÖc theo nhãm ®Ó viÕt ®­îc ch­¬ng tr×nh hoµn thiÖn.

 

 

 

-    §¸nh gi¸ vµ bæ sung

 

-    Ghi nhí nh÷ng phÇn gi¸o viªn söa ch÷a

  1. TËp trung theo dâi ®Ó thÊy ®­îc nh÷ng c«ng viÖc c©n thùc hiÖn

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-  §iÒu kiÖn: m<>n (?!)

-  LÖnh cÇn lÆp: m:=m-n hoÆc n:=n-m

-  ThuËt to¸n:

B1: NÕu m=n th× UC=m, dõng.

B2: NÕu m>n th× m:=m-n ng­îc l¹i n:=n-m quay l¹i B1.

 

 

-  Suy nghÜ vµ tr¶ lêi

+ §iÒu kiÖn nµo ®Ó lÆp l¹i?

+ Nh÷ng lÖnh nµo cÇn lÆp l¹i?

 

  1. ®¸nh gi¸ cuèi bµi.
    1. Nh÷ng néi dung ®· häc:

-  ý nghÜa cña cÊu tróc lÆp cã sè lÇn ch­a x¸c ®Þnh.

-  CÊu tróc chung cña lÖnh lÆp While trong ng«n ng÷ Pascal.

-  S¬ ®å thùc hiÖn cña lÖnh lÆp While

-  Sù thùc hiÖn cña m¸y khi g¹p lÖnh lÆp While.

  1. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ:

-  Gi¶i bµi tËp 4, 5b, 7, 8 SGK trang 51

-  ViÕt ph­¬ng tr×nh tÝnh tæng:

S= 1/a+1/(a+1)+1/(a+2)+…+1/(a+N)+…cho ®Õn khi 1/(a+N)<0,0001

-  §äc l¹i bµi lÖnh rÏ nh¸nh IF vµ lµm c¸c bµi tËp liªn quan, chuÈn bÞ cho tiÕt sau thùc hµnh.

-  Xem néi dung bµi thùc hµnh sè 2, SGK trang 49.

-  Xem néi dung phô lôc B, SGK trang 131: LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp.

-  Xem néi dung phô lôc C, SGK trang 139: LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp.


Bµi thùc hµnh sè 2

  1. môc tiªu
  1. KiÕn thøc

-  N¾m ch¾c cÊu tróc vµ s¬ ®å thùc hiÖn cña cÊu tróc rÏ nh¸nh.

  1. KÜ n¨ng

-  RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông cÊu tróc rÏ nh¸nh trong viÖc lËp tr×nh gi¶i mét sè bµi to¸n cô thÓ.

-  Lµm quen víi c¸c c«ng cô phôc vô vµ hiÖu chØnh ch­¬ng tr×nh.

3. Th¸i ®é

-  Tù gi¸c, tÝch cùc vµ chñ ®éng trong thùc hµnh.

  1. ®å dïng d¹y häc
  1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn

-  Phßng m¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Projector ®Ó h­íng dÉn

  1. ChuÈn bÞ cña häc sinh

-  S¸ch gi¸o khoa, s¸ch bµi tËp vµ bµi tËp ®· viÕt ë nhµ.

  1. Ho¹t déng d¹y häc
  1. Ho¹t ®éng 1: Lµm quen víi mét ch­¬ng tr×nh vµ c¸c c«ng cô hiÖu chØnh ch­¬ng tr×nh.
    1. Môc tiªu:

-  Häc sinh hiÓu ®­îc néi dung ch­¬ng tr×nh vµ kÕt qu¶ sau khi thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh.

-  BiÕt c¸c c«ng cô ®Ó hiÖu chØnh ch­¬ng tr×nhkhi cÇn thiÕt nh­: thùc hiÖn tõng b­íc vµ xem kÕt qu¶ trung gian.

  1. Néi dung:

-  Ba sè nguyªn d­¬ng a, b, c ®­îc gäi lµ bé sè Pitago nÕu tæng b×nh ph­¬ng cña hai sè b»ng b×nh ph­¬ng sè cßn l¹i.

-  Yªu cÇu: ViÕt ch­¬ng tr×nh, nhËp tõ bµn phÝm ba sè nguyªn d­¬ng a, b, c vµ kiÓm tra xem chóng cã lµ bé sè Pitago hay kh«ng.

  1. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

 

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

1. Gîi ý ®Ó häc sinh nªu kh¸i niÖm vÒ bé sè Pitago

 

 

-  Yªu cÇu lÊy mét vÝ dô cô thÓ.

-  Hái: ®Ó kiÓm tra bé sè a, b, c bÊt kú cã ph¶i lµ bé Pitago, ta ph¶i kiÓm tra c¸c ®¼ng thøc nµo?

 

2. ChiÕu ch­¬ng tr×nh mÉu lªn b¶ng. Thùc hiÖn mÉu c¸c thao t¸c: l­u, thùc hiÖn tõng lÖnh ch­¬ng tr×nh, xem kÕt qu¶ trung gian, thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh vµ nhËp d÷ liÖu.

-  Yªu cÇu häc sinh gâ ch­¬ng tr×nh mÉu vµo m¸y.

-  Yªu cÇu häc sinh l­u ch­¬ng tr×nh lªn ®Üa víi tªn Pytago.pas

-  Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn tõng lÖnh cña ch­¬ng tr×nh.

-  Yªu cÇu häc sinh xem c¸c kÕt qu¶ a2, b2, c2.

-  Yªu cÇu häc sinh tù t×m thªm mét sè bé a  b  c kh¸c vµ so s¸nh.

 

1. Theo dâi dÉn d¾t cña gi¸o viªn ®Ó nªu kh¸i niªm vÒ bé sè Pitago: tæng b×nh ph­¬ng cña hai sè b¾ng b×nh ph­¬ng cña sè cßn l¹i.

-  VÝ dô vÒ bé sè Pitago: 5  4   3

-  C¸c ®¼ng thøc cÇn kiÓm tra:

a2=b2+c2

b2=a2+c2

c2=b2+a2

2. So¹n ch­¬ng tr×nh vµo m¸y theo yªu cÇu cña gi¸o viªn

 

 

 

 

-  NhÊn F2, gâ tªn file vµ Enter.

 

-  NhÊn F7, nhËp c¸c gi¸ trÞ a=3, b=4, c=5.

 

-  Chän menu Debug ®Ó më cöa sæ hiÖu chØnh.

-  Quan s¸t qu¸ tr×nh rÏ nh¸nh cña tõng bé d÷ liÖu vµ tr¶ lêi.

 

 

  1. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp tr×nh hoµn thiÖn mét bµi to¸n.
    1. Môc tiªu:

-  Häc sinh hiÓu ®Ò, ph©n tÝch yªu cÇu cña ®Ò, tõ ®ã chän ®­îc cÊu tróc d÷ liÖu vµ lÖnh phï hîp ®Ó lËp tr×nh.

  1. Néi dung:

-  ViÕt ch­¬ng tr×nh gi¶i ph­¬ng tr×nh ax2+bx+c=0.

  1. C¸c b­íc tiÕn hµnh:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña häc sinh

1. Nªu néi dung, môc ®Ých, yªu cÇu cña bµi to¸n.

-  Hái: B­íc ®Çu tiªn ®Ó gi¶i bµi to¸n?

-  Hái: §Ó x¸c ®Þnh ta ®Æt c¸c c©u hái nh­ thÕ nµo?

-  Gäi häc sinh ®Æt c©u hái vµ gäi häc sinh tr¶ lêi c©u hái ®ã.

 

 

 

-  Yªu cÇu häc sinh ph¸c ho¹ thuËt to¸n.

2. Yªu cÇu häc sinh gâ ch­¬ng tr×nh vµo m¸y.

-  Gi¸o viªn tiÕp cËn tõng häc sinh ®Ó h­íng dÉn vµ söa sai.

3. Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu

-  NhËp d÷ liÖu víi test  1  2  -2

4. Yªu cÇu häc sinh x¸c ®Þnh testcase, nhËp d÷ liÖu, ®èi s¸nh kÕt qu¶.

1. Chó ý theo dâi vÊn ®Ò ®Æt ra cña gi¸o viªn.

-  X¸c ®Þnh input, output vµ thuËt to¸n.

-  Môc ®Ých cña gi¶i ph­¬ng tr×nh?

-  KÕt luËn sè nghiÖm vµ tr¶ lêi nghiÖm.

-  §Ó tÝnh ®­îc nghiÖm x cÇn c¸c ®¹i l­îng nµo?

-  CÇn c¸c ®¹i l­îng a vµ b

-  Cã c¸c b­íc xö lý nh­ thÕ nµo ®Ó tÝnh ®­îc x?

 

2. §éc lËp so¹n ch­¬ng tr×nh vµo m¸y.

 

-  Th«ng b¸o kÕt qu¶ viÕt ®­îc.

 

  1. NhËp d÷ liÖu theo test cña gi¸o viªn vµ th«ng b¸o kÕt qu¶ cña ch­¬ng tr×nh.
  2. T×m testcase

       0      0      VSN

       0      3      VN

       2      3       -1.5

NhËp d÷ liÖu vµ th«ng b¸o kÕt qu¶.

 

 

  1. ®¸nh gi¸ cuèi bµi

1. Nh÷ng néi dung ®· häc:

C¸c b­íc ®Ó hoµn thµnh mét ch­¬ng tr×nh:

-  Ph©n tÝch bµi to¸n ®Ó x¸c ®Þnh d÷ liÖu vµo, d÷ liÖu ra

-  So¹n ch­¬ng tr×nh vµo m¸y

-  L­u tr÷ ch­¬ng tr×nh.

 

                     

1

 

nguon VI OLET