Giáo án tổng hợp

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

- PP: vấn đáp gợi mở, quan sát tìm tòi, hoạt động nhóm

- KT: đặt câu hỏi, động não, thảo luận nhóm, trình bày một phút

GV: Hãy kể các giống cây ăn quả ở nước ta mà em biết?

- Vai trò, vị trí của nghề trồng cây ăn quả trong đời sống và nền kinh tế quốc dân?

- Hs thảo luận nhóm trả lời câu hỏi.

Đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình.

Các nhóm khác nhận xét bổ sung

- Giáo viện nhận xét, chốt kết luận

I. Vai trò, vị trí của nghề trồng cây ăn quả.

- Quan sát H1(5- sgk)

(Vải thiều (Lục Ngạn); nhãn lồng (Hưng Yên); Bưởi (Đoan Hùng)…)

- Vai trò, vị trí:

+ Cung cấp cho người tiêu dùng.

+ Cung cấp nguyên liệu cho CN chế biến đồ hộp, nước giải khát…

+ Xuất khẩu.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

- PP: vấn đáp gợi mở, quan sát tìm tòi

- KT: đặt câu hỏi, động não

Gv nêu câu hỏi:

Nghề trồng cây ăn quả có đặc điểm gì?

II. Đặc điểm và những yêu cầu của nghề.

1. Đặc điểm của nghề:

a. Đối tượng lao động:

Cây ăn quả lâu năm có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao.

b. Nội dung lao động:

Công việc: Nhân giống, làm đất, giao trồng, chăm bón, thu hoạch, bảo quản, chế biến….

Em hãy nêu những dụng cụ làm vườn?

Có những yêu cầu gì đối với người làm nghề trồng cây ăn quả?

Trong những yêu cầu đó, yêu cầu nào là quan trọng nhất? Vì sao?

- GV nhận xét và chốt kiến thức

c. Dụng cụ lao động: Cuốc, xẻng, cày…

d. Điều kiện lao động: Khí hậu, thời tiết, nông hoá, tư thế…

e. Sản phẩm: Là những loại quả: Cam, chanh, mít, nhãn, vải, xoài…

2. Yêu cầu của nghề đối với người lao động:

- Phải có tri thức về các ngành khoa học có liên quan (Sinh, hoá, KTNN…) và có kỹ năng cơ bản về nghề trồng cây ăn quả.

- Lòng yêu nghề, chịu khó tìm tòi.

- Có sức khoẻ tốt, khéo léo…

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

- PP: vấn đáp gợi mở, quan sát tìm tòi

- KT: đặt câu hỏi, động não, trình bày một phút

GV nêu câu hỏi:

- Lấy dẫn chứng về diện tích trồng, sản lượng thu hoạch và thu nhập từ cây ăn quả ở địa phương ?

- Giá trị kinh tế của trồng cây ăn quả ở địa phương ?

III. Triển vọng của nghề.

- Nghề trồng cây ăn quả đang được khuyến khích phát triển tạo công ăn việc làm và thu nhập cho người lao động, tăng nguồn ngoại tệ cho đất nước.

- Để thực hiện được các nhiệm vụ, vai trò của nghề trồng cây ăn quả, phải làm tốt một số công việc sau:

+ Xây dựng và cải tạo vườn theo hướng thâm canh, chuyên canh.

- GV nhận xét và chốt kiến thức

+ Áp dụng các tiến bộ kĩ thuật.

+ Xây dựng các chính sách phù hợp, đẩy mạnh đào tạo, huấn luyện cán bộ kĩ thuật.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

- PP: vấn đáp gợi mở, hoạt động nhóm

- KT: đặt câu hỏi, động não, thảo luận nhóm, trình bày một phút

Yêu cầu hs nghiên cứu thông tin SGK, thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:

I. Gía trị của việc trồng cây ăn quả.

- Giá trị dinh dưỡng.

- Có khả năng chữa được một số bệnh.

- Phần lớn các loại quả cung cấp cho con người những chất dinh dưỡng nào?

- Nêu một vài ví dụ về công dụng làm thuốc của cây ăn quả?

- Nêu vài ví dụ cho thấy cây ăn quả có giá trị kinh tế cao?

- Tại sao nói cây ăn quả góp phần bảo vệ môi trường sinh thái?

- GV nhận xét và chốt kiến thức

GV Giải thích thêm: Ngoài giá trị về kinh tế, cây ăn quả còn có tác dụng chống xói mòn, bảo vệ đất. Hiện nay du lịch sinh thái người ta còn chú trọng đến các vườn cây ăn quả, do đó cây ăn quả còn có ý nghĩa phục vụ du lịch.

- Là nguồn nguyên liệu cung cấp cho các nhà máy chế biến.

- Bảo vệ môi trường sinh thái, chống xói mòn, bảo vệ đất…

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

- PP: vấn đáp gợi mở, quan sát tìm tòi

- KT: đặt câu hỏi, động não, trình bày một phút

Yêu cầu hs nghiên cứu thông tin SGK, trả lời câu hỏi:

- Rễ cây ăn quả có mấy loại? Đó là những loại nào? Cho VD? Chúng có đặc điểm và nhiệm vụ gì?

- Cơ sở khoa học của việc bón thúc cho cây ăn quả để đạt năng suất cao?

- Thân cây có tác dụng gì? Cành cây phân bố làm mấy cấp độ? Cấp độ mấy thì mang quả?

II. Đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả.

1.Đặc điểm thực vật;

a. Rễ:

- Rễ cọc: Mọc thẳng xuống đất, sâu 1- 10 mét giúp cây đứng vững, hút nước, chất dinh dưỡng.

- Rễ chùm: Mọc ngang. Sâu 0,1- 10 mét, giúp cây hút nước, chất dinh dưỡng.

b. Thân:

- Thân gỗ: Làm giá đỡ cho cây.

Các loại hoa?

- Nhuỵ bao gồm? (Bầu, vòi, nuốm nhuỵ).

- Ý nghĩa của việc nghiên cứu đặc điểm sinh học của hoa?

(Tạo giống, nhân giống, biện pháp kĩ thuật cho đậu quả).

- Các loại quả?

- Ý nghĩa của việc nghiên cứu đặc điểm sinh học của quả?

(Chọn giống, bảo quản, chế biến, vận chuyển…)

+ CAQ rất phong phú, đa dạng, có loại nguồn gốc nhiệt đới, á nhiệt đới, ôn đới do các yếu tố khí hậu, đất đai chi phối.

- Cây được trồng ở đâu? Tại sao như vậy?

(Nơi đất cao, không bị ngập úng vì CAQ chịu được hạn nhưng chịu úng kém).

- Kể tên một số chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình sinh trưởng và phát triển của cây? phương pháp bón các yếu tố dinh dưỡng đó?

- Loại đất nào thích hợp để trồng CAQ? (Đất đỏ, đất phù sa ven sông).

- Cành cấp I, II, III, IV, V, VI. Cành cấp V mang quả.

c. Hoa:

- Hoa đực: Nhị phát triển, nhuỵ không phát triển.

- Hoa cái: Nhuỵ phát triển, nhị không phát triển.

- Hoa lưỡng tính:Nhị, nhuỵ cùng phát triển.

d. Quả và hạt:

- Quả hạch: Đào, mận, mơ…; quả mọng: cam, quýt…; quả có vỏ cứng; Dừa....

- Hạt: Số lượng, hình dạng, màu sắc phụ thuộc vào loại quả.

2. Yêu cầu ngoại cảnh:

a. Nhiệt độ: Tuỳ thuộc vào từng thời kì sinh trưởng của mỗi loại cây.

VD: Chuối: 25-300C; cam, quýt: 25-270C.

b. Độ ẩm, lượng mưa:

- Độ ẩm không khí:80- 90%.

- Lượng mưa: 1000- 2000 mm.

c. Ánh sáng:

- Hầu hết cây ăn quả là cây ưa ánh sáng.

- Một số cây chịu bóng râm (dứa).

d. Chất dinh dưỡng:

- Phân hữu cơ, phân vô cơ.

- Phân chuồng bón lót.

- Ưu tiên bón N, P vào thời kì đầu, K vào thời kì cuối của giai đoạn ra hoa, tạo quả.

- GV nhận xét và chốt kiến thức

e. Đất: Tầng đất dày, kết cấu tốt, nhiều dinh dưỡng, ít chua, dễ thoát nước.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

- PP: vấn đáp gợi mở

- KT: đặt câu hỏi, trình bày một phút

Gv yêu cầu hs nghiên cứu thông tin trả lời câu hỏi :

- Nêu các loại CAQ đang được trồng ở nước ta và phân loại chúng vào 3 nhóm cây được ghi trong bảng 2 (11- sgk).

- Người ta dùng phương pháp nào để nhân giống cây ăn quả?

(Dùng kiến thức sinh 6, công nghệ 7 để gợi ý học sinh trả lời).

III/ Kĩ thuật trồng cây ăn quả:

1. Giống cây:

- Cây ăn quả nhiệt đới: Chuối, dứa, mít, xoài, dừa, hồng xiêm, ổi, na, sầu riêng, khế…

- Cây ăn quả á nhiệt đới: Cam, quýt, chanh, bưởi, vải, nhãn, bơ, hang, mơ…

- Cây ăn quả ôn đới: Táo tây, lê, đào, mận, nho…

2. Nhân giống:

- Phương pháp hữu tính: Gieo hạt.

- Thời vụ trồng cây ăn quả ?

- Yêu cầu HS đọc kỹ những lưu ý khi trồng cây ăn quả .

- Tại sao phải trồng dày, hợp lý?

- Tại sao phải để lớp đất mặt riêng khi đào hố?

- Tại sao phải trồng cây có bầu đất?

- Tại sao không trồng cây khi gió to , giữa trưa nắng?

GV nhận xét câu trả lời của HS và kết luận.

- Nhấn mạnh đến thời vụ, khoảng cách trồng, quy trình trồng và những điều cần chú ý khi trồng cây ăn quả.

- Phân tích, làm rõ cơ sở khoa học và ý nghĩa thực tế của các yêu cầu kĩ thuật đó.

- Câu hỏi THBVMT: Ảnh hưởng của phân bón với môi trường?

- Tại sao phải trồng cây có bầu đất?

+ Nêu, giải thích  và phân tích những điểm cần chú ý khi trồng cây?

- GV nhận xét và chốt kiến thức

- Phương pháp vô tính: Giâm, chiết, ghép, nuôi cấy mô tế bào, tách chồi…

 3. Trồng cây ăn quả:

a. Thời vụ:

- Miền Bắc: + Vụ xuân: Tháng 2- 4.

                    + Vụ thu: Tháng 8- 10.

- Miền Nam: Đầu mùa mưa (tháng 4- 5).

b. Khoảng cách trồng:

- Trồng dày hợp lý: Tận dụng đất, dễ chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, dễ thu hoạch, cây phát triển tốt, cho sản lượng cao.

c. Đào hố, bón phân lót:

- Đào hố trước khi trồng 15- 30 ngày.

- Kích thước hố tuỳ thuộc vào loại cây.

- Để riêng lớp đất mặt và lớp đất dưới đáy. Trộn phân bón với lớp đất mặt rồi cho vào hố, lấp đất.

d. Trång c©y:

Quy tr×nh: §µo hè trång Bãc vá bÇu

(Trång c©y cã bÇu) §Æt c©y vµo hè  LÊp ®Êt  T­íi n­íc.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

- PP: vấn đáp gợi mở, hoạt động nhóm

- KT: đặt câu hỏi, thảo luận nhóm, trình bày một phút

4.Chăm sóc:

a. Làm cỏ, vun xới:

Để diệt cỏ dại, làm mất nơi ẩn náu của sâu bệnh, làm cho đất tơI xốp.

Gv yêu cầu hs nghiên cứu thông tin SGK, thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:

So sánh cách bón phân thúc cho cây ăn quả với các cây trồng khác (lúa, ngô)?

Bón phân thúc vào thời kì nào?

Cách bón: Bón phân thúc cho CAQ, không bón vào gốc cây mà bón theo hình chiếu của tán cây, do rễ cây hút chất dinh dưỡng lan rộng trong lớp đất mặt theo tán cây.

Vai trò của nước đối với sự sinh trưởng, phát triển của cây? (Hoà tan chất dinh dưỡng, vận chuyển chất dinh dưỡng).

Câu hỏi THBVMT: Biện pháp nào để giữ ẩm, hạn chế xói mòn, cỏ dại? (Phủ rơm rạ, tán PE quanh gốc cây, trồng xen cây ngắn ngày và trồng cây chắn gió)?

Tác dụng của việc tạo hình, sửa cành và thực hiện nó như thế nào?

Phòng trừ sâu bệnh là khâu quan trọng cần được coi trọng.

Phân tích tác hại của sâu bệnh và việc sử dụng các phương pháp phòng trừ thích hợp.

THBVMT: Coi trọng phương pháp phòng trừ bằng kĩ thuật canh tác, sinh vật, hạn chế dùng thuốc hoá học để giảm ô nhiễm môi trường, gây độc hại cho người và các sinh vật khác.

b. Bón phân thúc:

- Thời kì bón:

+ khi cây chưa hoặc đã ra hoa, quả.

+ Sau khi thu hoạch.

- Loại phân bón: phân chuồng, phân hoá học, bùn ao, phù sa...

- Cách bón: (Sgk).

c. Tưới nước:

Tưới nước tuỳ theo yêu cầu của cây (Thời kì ra hoa, quả).

Thời kì sắp thu hoạch không cần tưới.

d. Tạo hình, sửa cành:

- Tạo hình;

- Sửa cành:

- Các thời kì để tạo hình, sửa cành:

e. Phòng trừ sâu bệnh:

- Các loại sâu đục thân hoa, quả; rầy, rệp, bọ xít; sâu cắn lá. Bệnh; Mốc sương, vàng lá, thối ngọn...

- Phòng trừ sâu bệnh kịp thời bằng các biện pháp trong chương trình phòng trừ dịch hại tổng hợp IPM.

g. Sử dụng chất điều hoà sinh trưởng:

- Kích thích ra mầm hoa, tăng tỉ lệ đậu quả, làm thay đổi kích cỡ, màu sắc quả...

- Sử dụng với nồng độ nhỏ, thời gian nhất định tuỳ thuộc vào loại cây.