Hoạt động 1

( Hướng dẫn hs tìm hiểu tiểu dẫn )

(?) Những hiểu biết của anh (chị) về tác giả Lê Hữu Trác và tác phẩm “Thượng kinh kí sự”?

-HS dựa vào SGK trình bày ý chính.

-GV tổng hợp:

Hoạt động 2:

    Hướng dẫn HS đọc

    Yêu cầu HS tóm tắt đoạn trích theo sơ đồ.

* Tóm tắt theo sơ đồ:

   Thánh chỉ-> Vào cung -> Nhiều lần cửa -> Vườn cây, hành lang -> Hậu mã quân túc trực-> Cửa lớn ,đại đường ,quyền bổng ->gác tía ,phòng trà ->Hậu mã quân túc trực -> Qua mấy lần trướng gấm -> Hậu cung ->Bắt mạch kê dơn -> Về nơi trọ.

I) Tiểu dẫn

1) Tác giả Lê Hữu Trác

-Hiệu Hải Thượng Lãn Ông , xuất thân trong một gia đình có truyền thống học hành, đỗ đạt làm quan.

-Chữa bệnh giỏi, soạn sách, mở trường truyền bá y học

-Tác phẩm nổi tiếng “Hải Thượng y tông tâm lĩnh”

2) Tác phẩm“Thượng kinh kí sự

-Quyển cuối cùng trong bộ “ Hải Thượng y tông tâm lĩnh” -Tập kí sự bằng chữ Hán, hoàn thành năm 1783.

- Thãø loaûi: kyï - laì thãø vàn xuäi tæû sæû, ghi cheïp nhæîng sæû thæûc tæì cuäüc säúng kãút håüp caím xuïc cuía ngæåìi viãút

- Näüi dung: ghi laûi haình Trçnh cuía taïc giaí lãn kinh âä Thàng Long âãø chæîa bãûnh cho thãú tæí Trënh Caïn

II) Đọc - hiểu văn bản

1. Đọc, tóm tắt văn bản

2. Tìm hiểu văn bản:

Hoạt động 3

( Hướng dẫn hs tìm hiểu văn bản )

-GV yêu cầu HS đọc đoạn trích theo lựa chọn của GV

(?) Theo chân tác giả vào phủ, hãy tái hiện lại quang cảnh của phủ chúa?

-Hs tìm những chi tiết về quang cảnh phủ chúa.

-Gv nhận xét ,tổng hợp.

(?) Qua những chi tiết trên,anh (chị ) có nhận xét gì về quang cảnh của phủ chúa?

-Hs nhận xét ,đấnh giá .

- Gv tổng hợp

-GV nêu vấn đề:

(?) Lần đầu đặt chân vào phủ Chúa ,tác giả đã nhận xét : “cuộc sống ở đây thực khác người thường” .anh (chị) có nhận tháy điều đó qua cung cách simh hoạt nơi phủ chúa?

- Gv tổ chức hs phát hiện ra những chi tiết miêu tả cung cách sinh hoạt và nhận xét về những chi tiết đó

(?) Nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Na cho rằng : “kí chỉ thực sự xuất hiện khi người cầm bút trực diện trình bày đối tượng được phản ánh bằng cảm quan của chính mình”.Xét ở phương diện này TKKS đã thực sự được coi là một tác phẩm kí sự chưa ? Hãy phân tích thái độ của tác giả ?

-HS thảo luận ,trao đổi ,đại diện trình bày .

- GV gợi mở :

(?) Thái độ của tác giả trước quang cảnh phủ chúa ?

1) Quang cảnh –cung cách sinh hoạt cuả phủ chúa

* Chi tiết quang cảnh:

+ Rất nhiều lần cửa , năm sáu lần trướng gấm.

+ Lối đi quanh co, qua nhiều dãy hành lang

+ Canh giữ nghiêm nhặt (lính gác , thẻ trình )

+ Cảnh trí khác lạ (cây cối um tùm, chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm …)

+ Trong phủ là những đại đồng ,quyền bổng gác tía ,kiệu son ,mâm vàng chén bạc)

+ Nội cung thế tử có sập vàng ,ghế rồng ,nệm gấm ,màn là…

- Nhận xé , đánh giá về quang cảnh:

-> Là chốn thâm nghiêm ,kín cổng ,cao tường

-> Chốn xa hoa ,tráng lệ ,lộng lẫy không đau sánh bằng

-> Cuộc sống hưởng lạc(cung tần mĩ nữ ,của ngon vật lạ)

-> Không khí ngột ngạt , tù đọng( chỉ có hơi người ,phấn sáp ,hương hoa)

* Cung cách sinh hoạt:

+ vào phủ phải có thánh chỉ, có lính chạy thét đường

+ trong phủ có một guồng máy phục vụ đông đảo; ngươì  truyền báo rộn ràng, người có việc quan đi lại như mắc cửi 

+ lời lẽ nhắc đến chúa và thế tử phải cung kính lễ phép ngang hàng với vua

+ chúa luôn có phi tần hầu trực …tác giả không được trực tiếp gặp chúa … “phải khúm núm đứng chờ từ xa”

+Thế tử có tới 7-8 thầy thuốc túc trực, có người hầu cận hai bên…tác giả phải lạy 4 lạy

- Đánh giá về cung cách sinh hoạt:

=> đó là những nghi lễ khuôn phép…cho thấy sự cao sang quyền quí đén tột cùng

=> là cuộc sống xa hoa hưởng lạc ,sự lộng hành của phủ chúa

=> đó là cái uy thế nghiêng trời lán lướt cả cung vua

2) Thái độ tâm trạng của tác giả  

- Tâm trạng khi đối diện với cảnh sống nơi phủ chúa

+ Cách miêu tả ghi chép cụ thể -> tự phơi bày sự xa hoa ,quyền thế

+ Cách quan sát , những lời nhận xét ,những lời bình luận : “ Cảnh giàu sang của vua chúa khác hẳn với người bình thường”… “ lần đầu tiên mới biết caí phong vị của nhà đại gia”

+ Tỏ ra thờ ơ  dửng dưng với cảnh giàu sang nơi phủ chúa. Không đồng tình với cuộc sống quá no đủ ,tiện nghi mà thiếu sinh khí .Lời văn pha chút châm biếm mỉa mai .

- Tâm trạng khi kê đơn bắt mạch cho thế tử

+ Lập luận và lý giải căn bệnh của thế tử là do ở chốn màn the trướng gấm,ăn quá no ,mặc quá ấm, tạng phủ mới yếu đi. Đó là căn bệnh có nguồn gốc từ sự xa hoa ,no đủ hưởng lạc, cho nên cách chữa không phải là công phạt giống như các vị lương y khác.

(?) Thái độ khi bắt mạch kê đơn ?

(?) Những băn khoăn giữa viêc ở và đi ở đoạn cuối nói lên điều gì?

- Hs thảo luận ,trao đổi ,cử đại diện trình bày.

-Gv nhận xét ,tổng hợp

(?) Qua những phân tích trên , hãy đánh giá chung về tác giả ?

-Hs suy nghĩ ,trả lời .

-Gv nhận xét ,tổng hợp:

(?) Qua đoạn trích ,Anh (chị) có nhận xét gì về nghệ thuật viết kí sự của tác giả ?Hãy phân tích những nét đặc sắc đó?

- HS trao đổi ,thảo luận ,đại diện trình bày .

- GV tổng hợp :

Hoạt động 4

(Củng cố và luyện tập)

(?) Qua đoạn trích em có suy nghĩ gì về bức tranh hiện thực của xã hội phong kiến đương thời ? Từ đó hãy nhận xét về thái độ của tác giả trước hiện thực đó ?

-HS suy nghĩ ,phát biểu cảm xúc của cá nhân.

+Hiểu rõ căn bệnh của thế tử ,có khả năng chữa khỏi nhưng lại sợ bị danh lợi ràng buộc,phải chữa bệnh cầm chừng ,cho thuốc vô thưởng vô phạt

           Sợ làm trái y đức ,phụ lòng cha ông  nên đành gạt sở thích cá nhân để làm tròn trách nhiệm và lương tâm của người thầy thuốc.

            Dám nói thẳng ,chữa thật . Kiên quyết bảo vệ chính kiến đến cùng. 

=> Đó là người thày thuốc giỏi ,giàu kinh nghiệm ,có lương tâm ,có y đức,

=> Một nhân cách cao đẹp ,khinh thường lợi danh,quyền quí, quan điểm sống thanh đạm ,trong sạch.

3) Bút pháp kí sự đặc sắc của tác phẩm

+ Khả năng quan sát tỉ mỉ ,ghi chép  trung thực ,tả cảnh sinh động

+ Lối kể khéo léo ,lôi cuốn bằng những sự việc chi

tiết đặc sắc .

+ Có sự đan xen với tác phẩm thi ca làm tăng chất trữ tình của tác phẩm .

III) Tổng kết chung

- Phản ánh cuộc sống xa hoa ,hưởng lạc ,sự lấn lướt cung vua của phủ chúa –mầm mống dẫn đến căn bệnh thối nát trầm kha của XH phong kiến Việt Nam cuối thế kỉ XVIII

- Bộc lộ cái tôi cá nhân của Lê Hữu Trác : một nhà nho,một nhà thơ ,một danh y có bản lĩnh khí phách ,coi thường danh lợi.

Hoaût âäüng 1: Tçm hiãøu tiãøu dáùn

(H/s laìm viãûc caï nhán vaì trçnh baìy træåïc låïp)

- H/s âoüc SGK, toïm tàõt khaïi quaït vãö taïc giaí, thãø loaûi vaì taïc pháøm

I. Tiãøu dáùn

1/ Taïc giaí ( 1720 - 1791)

- Hiãûu Haíi Thæåüng Laîn Äng laì danh yï näøi tiãúng, äng âãø laûi nhiãöu thå vàn giaìu tênh hiãûn thæûc vaì thãø hiãûn 1 nhán caïch cao âeûp: coi thæåìng cäng danh; yãu thiãûn nhiãn, âäöng loaûi; thêch cuäüc säúng thanh nhaìn

2/ Taïc pháøm

- Thãø loaûi: kyï - laì thãø vàn xuäi tæû sæû, ghi cheïp nhæîng sæû thæûc tæì cuäüc säúng kãút håüp caím xuïc cuía ngæåìi viãút

 Hoaût âäüng 2: Âoüc - Hiãøu vàn baín

( H/s âoüc vaì toïm tàõt sæû  kiãûn âæåüc kãø trong âoaûn trêch)

Quang caính nåi phuí chuïa âæåüc miãu taí ntn? ( Bãn ngoaìi  Näüi cung  Nghi thæïc, thuí tuûc)

Caính trong näüi phuí âæåüc miãu taí qua nhæîng chi tiãút naìo? Nháûn xeït.

Cung caïch sinh hoaût nåi phuí chuïa âæåüc taïc giaí ghi cheïp laûi ntn?

Trçnh baìy nhæîng suy nghé cuía em vãö toaìn bäü caính sinh hoaût trong phuí chuïa?

Thaïi âäü, tám traûng cuía taïc giaí âæåüc bäüc läü ntn qua âoaûn trêch? ( Khi træûc tiãúp, khi giaïn tiãúp)

Lyï giaíi caïch duìng caïc tæì thaïnh chè, thaïnh thæåüng, thaïnh thãø cuía taïc giaí trong âoaûn trêch?

Taìi nàng, âæïc âäü cuía LHT âæåüc thãø hiãûn ntn?

Nháûn xeït vãö ngth viãút kyï cuía LHT?

- Näüi dung: ghi laûi haình Trçnh cuía taïc giaí lãn kinh âä Thàng Long âãø chæîa bãûnh cho thãú tæí Trënh Caïn

II. Âoüc

III. Tçm hiãøu vàn baín

1/ Caính sinh hoaût trong phuí chuïa

- Qua máúy láön cæía, cáy cäúi um tuìm, chim kãu rêu rêt, danh hoa âua thàõm, nhæîng toaì nhaì läüng láùy; quan laûi, ngæåìi phuûc vuû qua laûi nhæ màõc cæíi

 Quang caính traïng lãû, sang troüng  ÁÚn tæåüng vãö cuäüc säúng xa hoa, quyãön quê cuía nhaì chuïa

- Træåïng gáúm, sáûp, ghãú räöng sån son thãúp vaìng, âeìn saïp chiãúu saïng láúp laïnh, hæång hoa ngaìo ngaût...

 Quan saït tè mè, miãu taí trung thæûc sæû thám nghiãm, ngäüt ngaût, thiãúu khäng khê cuía thæï “ läöng son” tuì tuïng

- Nghi thæïc, thuí tuûc ræåìm raì, nhiãöu danh y, phi táön, cung næî háöu haû

 Chi tiãút ngth “ âàõt” vãö cung caïch sinh hoaût væång giaí, khuän pheïp vaì quyãön uy täúi thæåüng trong triãöu âçnh cuía nhaì chuïa

 Phåi baìy cuäüc säúng âãú væång, hæåíng laû trãn mäö häi, xæång maïu cuía nhán dán vaì quyãön uy täüt âènh, sæû läüng quyãön cuía nhaì chuïa

 2/ Thaïi âäü, tám traûng vaì nhæîng suy nghé cuía taïc giaí

- “ Caính giaìu sang cuía vua chuïa thæûc khaïc hàón ngæåìi thæåìng”, “ Báúy giåì måïi biãút caïi phong vë cuía âaûi gia”, “ Vç thãú tæí åí trong chäún maìn che, træåïng phuí, àn uäúng quaï no, màûc quaï áúm nãn taûng phuí yãúu âi”

 Låìi khen âæåüm yï xoït xa, biãøu läü thaïi âäü khäng âäöng tçnh, dæíng dæng våïi cuäüc säúng væång giaí, quaï xa hoa cuía nhaì chuïa

- Nhiãöu láön duìng tæì thaïnh chè, thaïnh thæåüng, thaïnh thãø

 Mèa mai, täú caïo sæû läüng quyãön, tiãúm lãù cuía chuïa Trënh

- Khi chæîa bãûnh cho thãú tæí: taïc giaí giàòng xeï giæîa danh låüi vaì y âæïc  Taìi nàng, âæïc âäü cuía 1 âaûi danh y coi thæåìng danh låüi, säúng thanh baûch, láúy viãûc trë bãûnh cæïu ngæåìi âàût lãn trãn hãút  Xæïng âaïng våïi biãût hiãûu Laîn Äng (Äng giaì læåìi laìm quan, biãúng danh låüi)

 3/ Nghãû thuáût

- Ghi cheïp, kãø chuyãûn chán thæûc, khaïch quan, læûa choün chi tiãút “âàõt”, låìi kãø coï häön vãö bæïc tranh phuí chuïa

- Quan saït tinh tãú, nhaûy beïn, caïch nhçn hiãûn thæûc tinh tæåìng, tháúu suäút

- Kãúït håüp vàn xuäi våïi thå ca laìm tàng cháút træî tçnh

 IV. Täøng kãút

Âoaûn trich vaìo phuí chuïa Trënh mang giaï trë hiãûn thæûc sáu sàõc. Bàòng taìi quan saït tinh tãú vaì ngoìi buït ghi cheïp chi tiãút chán thæûc, sàõc saío, t/g âaî vãù laûi bæïc tranh sinh âäüng vãö cuäüc säúng phäön hoa, quyãön quê cuía chuïa Trënh, âäöng thåìi cuîng bäüc läü thaïi âäü coi thæåìng danh låüi    

Ngày soạn : ......../......../..........

Ngày dạy  : 11B5......./........ 11B8 ......./......... 11B9 ........../..........

HOAÛT ÂÄÜNG CUÍA THÁÖY + TROÌ

NÄÜI DUNG KIÃÚN THÆÏC

Hoaût âäüng 1: Tçm hiãøu vÒ bèi c¶nh lÞch sö

(H/s laìm viãûc caï nhán vaì trçnh baìy træåïc låïp)

Hoaût âäüng 2: Tìm hiểu về vẻ đẹp nhân cách của tác giả

I. Bèi c¶nh lÞch sö:

- ChÕ ®é phong kiÕn khñng ho¶ng trÇm träng, giai cÊp phong kiÕn béc lé b¶n lé b¶n chÊt tµn b¹o mét c¸ch s©u s¾c mét c¸ch tr¨ng trîn

   + kinh tÕ : ruéng ®Êt t­ cña d©n nghÌo phÇn lín r¬i vµo tay hµo phó , l¹c hËu, tr× trÖ 

    +  chÝnh trÞ: ph¶n ®éng, rèi ren, hçn lo¹n

    + đạo đức: xuất hiện những bạo chúa dâm ô khét tiếng tàn bạo, chuyên vơ vét của dân.

    + chiếc ngai vàng mục ruỗng, cung vua phủ chúa tồn tại song song.

- phong trào khởi nghĩa nông dân nổ ra tiêu biểu là phong trào Tây Sơn.

II. Thái độ của Lê Hữu Trác với danh lợi

- Danh lợi: xưa thường được nhà nho sử dụng để chỉ việc làm quan (danh vị; bổng lộc).

- Nói về mình: tác giả dùng những từ: quê mùa nhà Nho ẩn dật lánh đời có thái độ xem thường danh lợi, yêu thích tự do và nếp sống giản dị thanh đạm nơi quê nhà.

- Chữa bệnh cho thế tử:

+ thắng thẵn chỉ rõ căn bệnh;

+ sợ chữa có hiệu quả ngay sẽ được chúa tin dùng bị công danh trói buộc  chữa bệnh cầm chừng;

+ trái với lương tâm y dức phụ lòng ông cha  giằng co xung đột, cuối cùng lương tâm và phẩm chất trung thực của người thầy thuốc đã chiến thắng;

+ thẳng thắn đưa ra quan điểm, kiến giải của mình.

Tài năng, kiến thức sâu rộng già giặn kinh nghiệm Người thầy thuốc có lương tâm, trách nhiệm.

* Nhân cách cao đẹp.

III. Bút pháp ký sự

Quan sát tỉ mỉ, trung thực, tả cảnh sinh động.

HOAÛT ÂÄÜNG CUÍA THÁÖY + TROÌ

NÄÜI DUNG KIÃÚN THÆÏC

Hoaût âäüng 1: Tçm hiãøu ngän ngæî chung

(H/s laìm viãûc caï nhán vaì trçnh baìy træåïc låïp)

Em hiãøu thãú naìo laì ngän ngæî chung?

I. Ngän ngæî - Taìi saín chung cuía XH

- Ngän ngæî laì taìi saín chung cuía 1 dán täüc, 1 cäüng âäöng XH âæåüc sæí duûng laìm phæång tiãûn giao tiãúp chung cuía XH

1/ Caïc yãúu täú ngän ngæî chung

Caïc yãúu täú naìo biãøu hiãûn tênh chung trong ngän ngæî cäüng âäöng?

Coï caïc qui tàõc , caïc phæång thæïcngän ngæî chung naìo?

VD: Tiãúng ãúch kãu xanh råìn ngoaìi ngoaûi ä ( Tæì chè maìu sàõc (gäúc) chuyãøn sang chè caím giaïc (nghe)

Hoaût âäüng 2: Tçm hiãøu låìi noïi caï nhán

Em hiãøu thãú naìo laì låìi noïi caï nhán?

VD: Nghe gioüng noïi nháûn ra ngæåìi quen hoàûc ngæåìi vuìng, miãön naìo

VD: 1.Thç tau co biãút chi! Bæîa âoï con Quyãön viãön láúy âi 1 chiãúc. Tau âem phåi âaî cáút kên trong ræång. Con Gio viãön luûc ræång láúy âi näút ( NMC)

        2. Baïc noïi gioüng khang khaïc thãú naìo áúy. Tråìi baïc noïi laì giåìi, såü baïc noïi laì haîi

VD:- Cuíi mäüt caình khä laûc máúy doìng

      - Vç låiü êch mæåìi nàm träöng cáy, vç låüi êch tràm nàm träöng ngæåìi

VD: - Chênh sæû bung ra cuía nhiãöu doanh nghiãûp âaî khiãún cuäüc caûnh tranh caìng räút raïo hån

VD: Sgk

Hoaût âäüng 3: Luyãûn táûp

(H/s thaío luáûn nhoïm vaì trçnh baìy træåïc låïp)

Nhoïm 1 trçnh baìy

- Caïc ám vaì caïc thanh chung( a,e,o,b,h vaì 6 thanh)

- Caïc tiãúng ( ám tiãút)

- Caïc tæì ( Tæì thuáön Viãût vaì tæì vay mæåün)

- Caïc ngæî cäú âënh ( Thaình ngæî, quaïn ngæî)

2/ Caïc qui tàõc chung, caïc phæång thæïc chung

- Qui tàõc cáúu taûo caïc cáu âån, phæïc, gheïp

- Qui tàõc cáúu taûo tæì, ngæî, cáu, âoaûn, vàn baín

- Phæång thæïc chuyãøn tæì nghéa gäúc sang nghéa phaïi sinh cuía tæì

- Phæång thæïc sæí duûng cáu træûc tiãúp hoàûc giaïn tiãúp

 Caïc thaình viãn trong cäüng âäöng phaíi tuán theo tênh chung cuía ngän ngæî âãø thæûc hiãûn täút viãûc giao tiãúp trong XH

II. Låìi noïi - saín pháøm riãng cuía caï nhán

- Låìi noïi caï nhán âæåüc taûo ra nhåì caïc yãúu täú vaì phæång thæïc, qui tàõc chung nhæng mang dáúu áún, sàõc thaïi riãng cuía caïc nhán båíi caïc phæång diãûn:

1/ Gioüng noïi caï nhán

- Mäùi ngæåìi khi noïi coï 1 neït riãng

2/ Väún tæì caï nhán

Väún tæì caï nhán quen duìng thãø hiãûn læïa tuäøi, giåïi tênh, caï tênh, nghãö nghiãûp, trçnh âoü hiãøu biãút, väún vàn hoaï ...

3/ Sæû chuyãøn âäøi saïng taûo khi duìng tæì ngæî chung

- Khi sæí duûng tæì ngæî chung, låìi noïi caïc nhán thæåìng coï sæû chuyãøn âäøi, saïng taûo âãø taûo nãn nhæîng biãøu hiãûn måïi

4/ Viãûc taûo ra caïc tæì måïi

- Caï nhán coï thãø taûo ra caïc tæì måïi trong låìi noïi cuía mçnh tæì ngän ngæî chung

5/ Viãûc váûn duûng saïng taûo, linh hoaût qui tàõc chung, phæång thæïc chung

- Caï nhán khi noïi hay viãút coï thãø linh hoaût læûa choün vë trê tæì ngæî, ténh læåüc tæì ngæî, taïch cáu âãø taûo ra phong caïch ngän ngæî cuía caï nhán

III. Luyãûn táûp

Baìi táûp 1:

- Tæì “Thäi” ( Nghéa gäúc: cháúm dæït, kãút thuïc 1 hoaût âäüng naìo âoï) âæåüc duìng våïi nghéa måïi: cháúm dæït, kãút thuïc cuäüc âåìi, cuäüc säúng cuía 1 con ngæåìi  Låìi noïi caï nhán

Baìi táûp 2:

- Cuûm danh tæì ( Rãu tæìng âaïm, âaï máúy hoìn) âãöu sàõp xãúp danh tæì trung tám ( Rãu, âaï) træåïc täø håüp âënh tæì vaì danh tæì chè loaûi (tæìng âaïm, máúy hoìn)

- Bäü pháûn vë ngæî âæïng træåïc bäü pháûn CN

Nhoïm 2 trçnh baìy

 Taûo ám hæåíng maûnh cho thå vaì tä âáûm caïc hçnh tæåüng thå

HOAÛT ÂÄÜNG CUÍA THÁÖY + TROÌ

NÄÜI DUNG KIÃÚN THÆÏC

- H/s âoüc SGK, toïm tàõt khaïi quaït vãö taïc giaí HXH

G/v giåïi thiãûu xuáút xæï, caím xuïc chênh cuía baìi thå.

H/s âoüc diãùn caím baìi thå

Hai cáu âãö gåüi áún tæåüng gç cho ngæåìi âoüc vãö khäng gian, thåìi gian?

I. Tiãøu dáùn

1/ Taïc giaí

- Laì 1 næî sé taìi nàng song cuäüc âåìi coìnnhiãöu bê áøn. Baì âi nhiãöu , giao du räüng raîi nhæng âæåìng tçnh duyãûn gàûp nhiãöu tràõc tråí

- Saïng taïc nhiãöu vaì âäüc âaïo âàûc biãût laì maíng thå Näm viãút vãö thán pháûn ngæåìi phuû næî  âæåüc tän vinh laì “ Baì chuïa thå Näm”

2/ Taïc pháøm

- Nàòm trong chuìm thå tæû tçnh, baìi thå laì nhæîng caím xuïc chán thæûc cuía HXH: buäön tuíi, pháùn uáút, khaït voüng væåüt lãn thán pháûn nhæng bãú tàõc

II. Âoüc

III. Tçm hiãøu vàn baín

1/ Hai cáu âãö

- Thåìi gian: âãm khuya

Trãn nãön cuía khäng gian cä tëch, tám traûng cuía nhán váût træ îtçnh âæåüc giaîi baìy ntn?

Giaíi thêch vaì nãu yï nghéa cuía tæì  “Trå”?

Thæûc caính vaì tçnh caính cuía HXH âæåüc noïi roî trong 2 cáu thæûc ntn?

Taïc giaí âaî duìng h/aí gç âãø noïi vãö thán pháûn cuía mçnh?

Phán têch caïc biãûn phaïp ngth åí 2 cáu luáûn.

HXH âaî kãút luáûn vãö cuäüc âåìi mçnh ntn?

Taûi sao xuán â/v HXH laûi traìn âáöy näùi chaïn chæåìng, tuyãût voüng?

Bi këch âau thæång cuía cuuûoc âåìi HXH âæåüc bäüc baûch ntn?

H/s âoüc vaì ghi laûi pháön ghi nhåï

- Khäng gian: Träúng canh däön

 Thåìi gian chaíy träi gáúp gaïp, khäng gian mãnh mäng, träúng traíi, tëch liãu

- Trå caïi häöng nhan våïi næåïc non ( Tuíi häø, beî baìng)

 Âaío ngæî + nhëp thå 1/3/3: nháún maûnh näùi cay âàõng vç dung nhan beî baìng, reí ruïng, thán pháûn leí loi âãún täüt cuìng âäöng thåìi biãøu hiãûn roî sæû bãön gan, thaïch âäú cuía nhán váût træî tçnh

2/ Hai cáu thæûc

 - Ræåüu - say - tènh  Quáøn quanh, bãú tàõc, khäng thãø giaíi váy näùibuäön âau, baûc beîo cuía thán pháûn

- Váöng tràng - xãú khuyãút - chæa troìn

 H/aí áøn duû cho duyãn pháûn eïo le, låî laìng,khäng troün veûn

cuía HXH

 Hæång ræåüu, hæång tçnh chaït âàõng, con ngæåìi “say laûi tènh” trong pháûn áøm, duyãn äi

 3/ Hai cáu luáûn

- Âaío ngæî + Âäüng tæì maûnh + ngth âäúi mang âáúm caï tênh, baín lénh cuía HXH

 Táûp trung chuï yï vaìo thiãûn nhiãn âáöy sæïc säúng, dæî däüi, pháùn uáút âang muäún vaûch tråìi maì håìn oaïn

 Tám traûng bæïc bäúi âang khao khaït phaï våî läúi moìn cuía cuäüc säúng âãø giaíi thoaït thán pháûn, âãø thæûc hiãûn khaït voüng haûnh phuïc

4/ Hai cáu kãút

- Ngaïn xuán âi xuán laûi laûi

 Duìng tæì âäüc âaïo: + Ngaïn ( ngaïn ngáøm, chaïn ngaïn)

                                 + Xuán ( muìa xuán, tuäøi xuán)

                                 + Laûi ( thãm láön næîa,tråí laûi)

 Troì âuìa cuía taûo hoaï: muìa xuán coï yï nghéa våïi thiãn nhiãn, âáút tråìi nhæng laûi vä tçnh, phuî phaìng våïi con ngæåìi

 HXH chaïn chæåìng, buäön tuíi træåïc sæû tháût

- Maính tçnh - san seí - tê con con

 Ngth tàng tiãún  HXH ngáûm nguìi, uáút háûn træåïc tçnh duyãn vaï vêu, chàõp näúi, xoït xa, cay âàõng cho nhæîng kiãúp chäöng chung

 Bi këch cuía ngæåìi phuû næî coï khaït voüng vãö t/y låïn lao maì khäng thãø thæûc hiãûn âæåüc

 IV. Täøng kãút

HOAÛT ÂÄÜNG CUÍA THÁÖY + TROÌ

NÄÜI DUNG KIÃÚN THÆÏC

Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu vÒ cuéc ®êi

(häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái ®· cho, gi¸o viªn nhËn xÐt bæ sung)

Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ sù nghiÖp

KÓ tªn c¸c t¸c phÈm

Néi dung th¬ v¨n cña NguyÔn KhuyÕn ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò g×?

§èi t­îng mµ NguyÔn KhuyÕn tè c¸o vµ ch©m biÕm?

I/ Cuéc ®êi:

- XuÊt thann trong mét gia ®×nh nhµ nho;

- Con ®­êng c«ng danh thuËn lîi, ®ç ®Çu trong ba k× thi ®­îc gäi lµ Tam Nguyªn Yªn §æ;

- N­íc mÊt, quª h­¬ng cã nhiÒu thay ®æi chän con ®­êng bÊt hîp t¸c víi giÆc ®Ó gi÷ khÝ tiÕt thanh cao cña mét nhµ nho.

- Bi kÞch yªu n­íc nh­ng bÊt lùc kh«ng cã kh¶ n¨ng tham gia c¸c phong trµo cøu n­íc.

- Lµ nhµ th¬ g¾n bã víi n«ng th«n cã t×nh c¶m th¾m thiÕt ®èi víi ng­êi n«ng d©n vµ ng­êi nghÌo.

II/ Sù nghiÖp th¬ v¨n:

1.T¸c phÈm:

- QuÕ s¬n thi tËp (ch÷ h¸n).

- Th¬ v¨n tiÕng viÖt.

- Mét sè bµi th¬ b»ng ch÷ h¸n, c©u ®èi...

2.Néi dung:

a/ Béc b¹ch t©m sù cña mét nhµ nho

- Buån ®au tr­íc vËn mÖnh cña ®Êt n­íc;

- ¢n hËn ¨n n¨n trong c¸ch øng xö.

b/ Thiªn nhiªn vµ cuéc sèng

- Thiªn nhiªn ®Ñp cã thÇn th¸i;

- Bøc tranh sinh ho¹t ®¬n s¬, gÇn gòi;

- NiÒm th«ng c¶m s©u s¾c®èi víi ®êi sèng thiÕu thèn, kham khæ cña bµ con n«ng d©n chèn quª nhµ;

- Vui víi niÒm vui ®­îc mïa, buån tr­íc c¶nh mÊt mïa lôt léi, tóng thiÕu nî nÇn.

c/ Tè c¸o ch©m biÕm thùc d©n x©m l­îc, tÇng líp thèng trÞ

- V¹ch trÇn ch©n t­íng c¶u vua quan bï nh×n, tay sai b¸n n­íc, bän quan l¹i ®ôc khoÐt nh©n d©n;