-         Học sinh đọc mục 1 SGK.

? Nền sản xuất mới được ra đời trong điều kiện lịch sử như thế nào?

GV: Trong lòng xã hội phong kiến ., bị chính quyền phong kiến kìm hãm, xong không ngăn được sự phát triển của nó.

? (học sinh khá) Vì sao nó không bị ngăn chặn:

? Những sự kiện nào chứng tỏ nền sản xuất mới tư bản chủ nghĩa phát triển?

Học sinh trả lời

Giáo viên nhấn mạnh về sự ra đời của các xưởng thủ công, thành thị ngân hàng..Đó là nền sản xuất tư bản chủ nghĩa.

? Cùng với sự phát triển của sản xuất, sự chuyển biến của XH ra sao?

? Sẽ dẫn tới hậu quả gì?

Giáo viên; Đó là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới các cuộc đấu tranh.

? Hãy nêu những biểu hiện mới về kinh tế xã hội ở Tây Âu trong các thế kỷ XV-XVII?

(học sinh nhắc lại những kiến thức cơ bản của mục 1)

-         Giáo viên dẫn dắt chuyển ý:

-         Cho toàn lớp đọc thầm mục 2.

? Nguyên nhân nào dẫn tới cuộc đấu tranh nhân dân Nê-Đéc- Lan?

? Tóm tắt diễn biến chính của cuộc Cách mạng.

-         Học sinh tóm tắt.

-         Giáo viên nhắc lại.

? Kết quả ra sao?

Giáo viên:

Hà Lan được giải phóng tạo điều kiện cho Chủ nghĩa tư bản phát triển.

? Cách mạng Hà Lan được coi là cuộc Cách mạng Tư sản? đầu tiên trên thế giới vì sao?

(Nó đánh đổ chế độ phong kiến, xây

dựng một xã hội mới tiến bộ hơn).

-         Hướng dẫn học sinh thảo luận nhóm theo câu hỏi.

? Sự phát triển chủ nghĩa Tư bản ở Anh như thế nào?

-         Các mặt phát triển?

-         Hệ quả khác?

? Vì sao nông dân phải rời bỏ quê hương đi nơi khác sinh sống?

Giáo viên giải thích.

? Em hiểu quý tộc mới như thế nào/

? Vẽ sơ đồ về cấu tạo xã hội Anh?

Vua(chế độ quân chủ chuyên chế)>< Tư sản(quý tộc mới)

            Nông dân lao động     

                    Cách mạng

Giáo viên: Sự thay đổi về kinh tế, nguyên nhân>< gay gắt.cuộc cách mạng

- Giáo viên dựa vào lược đồ

SGK trình bày cuộc nội chiến xảy ra.

? Các đại biểu đã có hành động như thế nào?

(Tố cáo chính sách cai trị của vua sáclơ I.)

? Thái độ của nhân dân như thế nào?

? cuộc nội chiến bùng nổ vào thời gian nào? kết quả?

Cho các nhóm thảo luận giai đoạn 2.

Nội dung thảo luận:

? Giai đoạn 2… diễn ra như thế nào?

? Trước sức ép của nhân dân, crômoen đã làm gì?

? Mọi quyền hành thuộc về tầng lớp nào?

? Quyền lợi của nông dân, binh lính như thế nào?

? Cuộc đảo chính tháng 12-1688 đem lại kết quả gi?

Giáo viên giải thích: Thế nào là “ quân chủ lập hiến”

(Nhà vua không nắm thực quyền, mọi quyền lực quốc gia thuộc về Tư sản và quý tộc mới – Thực chất vẫn là chế độ tư bản)

? Cuộc cách mạng tư sản Anh đưa lại quyền lợi cho ai? Ai lãnh đạo CM? CM có triệt để không?

Học sinh đọc câu hỏi của Mác

? Em hiểu như thế nào về câu nói trên của Mác.

I. Sự biến đổi về kinh tế, xã hội Tây Âu trong các thế kỷ XV-XVII. Cách mạng Hà Lan Thế kỷ XVI

1. Một nền sản xuất mới ra đời.

- Trong lòng Xã hội phong kiến đã suy yếu

- ở Tây Âu Xã hội các xưởng dệt vải, luyện kim, nấu đường Thuê mướn nhân công..

- Nhiều thành thị trở thành trung tâm sản xuất, buôn bán

- Các ngân hàng được thành lập

- Các giai cấp mới: Giai cấp tư sản và giai cấp vô sản ra đời.

- Mâu thuẫn giữa chế độ phong kiến giai cấp tư sản và các tầng lớp nhân dân

-         Dẫn tới các cuộc đấu tranh

2. Cách mạng Hà Lan TK XVI.

+ Nguyên nhân:

Vào đầu TK XVI vùng đất Nê-Đéc- Lan

(Hà Lan và Bỉ) có nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển nhất Tây Âu. Sự thống trị của vương Quốc Tây ban Nha ngăn cản.

+ Diễn biến;

Nhân dân Nê-Đéc- Lan nhiều lần nổ dậy mạnh mẽ nhất là cuộc đấu tranh tháng 8-1566

+ Kết quả:

Bị đàn áp đẫm máu

- Đến năm 1581 thành lập nước cộng hoà Hà Lan.

- Đến năm 1648 Nền độc lập của Hà Lan mới chính thức được công nhận.

  + ý nghĩa:

-         Cách mạng Hà Lan được coi là cuộc Cách mạng Tư sản đầu tiên trên thế giới

II. Cách mạng Anh giữa TK XVII.

1. Sự phát triển của Chủ nghĩa tư bản ở Anh.

- Nhiều công trường thủ công ra đời.

- Nhiều trung tâm lớn về công nghiệp, thương mại, tài chính được hình thành(tiêu biểu là Luân Đôn)

- Những phát minh mới về kỹ thuật.

- Số đông địa chủ là quý tộc vừa và nhỏ => kinh doanh theo lối tư bản

đuổi tá điền, thuê nhân công. Họ trở thành tầng lớp quý tộc mới.

- Nông dân trở nên nghèo khổ phải đi nơi khác.

2. Tiến trình cách mạng.

a.giai đoạn 1(từ 1662 -1648)

- Các đại biểu tố cáo chính sách cai trị độc đoán của Vua SáclơI

- Nhân dân ủng hộ quốc hội, lên án nhà vua.

- 8-1642 Cuộc nội chiến bùng nổ quân đội quốc hội đánh bại quân đội vua

- Giai đoạn 1: Chấm dứt vào năm 1648

b. Giai đoạn 2(1649-1688)

- Ngày 30/01/1649 Xác lơ I bị sử tử

- Nước Anh trở thành nước cộng hoà

- Mọi quyền hành thuộc về quý tộc mới và tư sản.

- Nông dân, binh lính khó khăn được hưởng một chút quyền lợi => Họ tiếp tục nổi dậy đấu tranh…

- 12-1699 quốc hội => đảo chính … chế độ quân chủ lập hiến ra đời.

3. ý nghĩa lịch sử của cánh mạng tư sản Anh giữa thế kỷ XVII.

- …Cm mở đường cho CNTB phát triển mạnh mẽ hơn, đem lại thắng lợi cho giai cấp tư sản và quý tộc mới.

1. Giới thiệu baì: Giáo viên dẫn dắt đi vào mục III

2. Dạy và học bài mới:

- Giáo viên treo lược đồ :13 thuộc địa của Anh ở  Bắc Mĩ

- Chỉ trên lược đồ 13 thuộc địa cho học sinh quan sát.

Học sinh đọc phần chữ nhỏ SGK

? Vì sao nhân dân các thuộc địa ở Bắc Mĩ đấu tranh chống thực dân Anh.

Thực dân Anh cướp đoạt tài nguyên thuế má nặng nề, độc quyền buôn bán.

? Mâu thuẫn giữa thuộc địa và chính quốc nảy sinh vì sao?

? Tóm tắt diễn biến của chiến tranh?

- Giới thiệu đôi nét về tiểu sử và vai trò của Oasinhtơn

- Học sinh đọc đoạn chữ nhỏ SGK

- Phân tích một số điểm trong tuyên ngôn độc lập.

- Liên hệ thực tế.

? ở Mỹ, Nhân dân lao động có được hưởng các quyền đã được nêu trong tuyên ngôn hay không?

- Học sinh đọc tiếp SGK “ Chiến tranh vẫn tiếp diễn”

- Học sinh đọc phần chữ nhỏ SGK

? Cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa ở Bắc Mỹ đem lại kết quả như thế nào?

Giáo viên trình bày một số nội dung của

- Học sinh đọc đoạn chữ nhỏ SGK

? Cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa ở Bắc Mỹ có ý nghĩa như thế nào?

III. Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa anh ở Bắc Mĩ

1. Tình hình các thuộc địa, nguyên nhân của chiến tranh.

- Từ đầu thế kỷ XVII đến Thế kỷ XVIII, thực dân Anh đã thống lĩnh 13 thuộc địa  ở Bắc Mĩ.

- Kinh tế 13 thuộc địa phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa.

- Thực dân Anh tìm mọi cách ngăn cản sự phát triển chủ nghĩa tư bản ở các thuộc địa.

- Nhân dân đối lập gay gắt với chính quốc.

2. Diễn biến cuộc chiến tranh

- Tháng 12-1773 Nhân Dân cảng Bơxtơn tấn công 3 tầu chở chè của Anh.

- Từ 5-9 đến 26-10 –1774 đại biểu các thuộc địa ở Bắc Mỹ họp hội nghị lục địa

- Tháng 4 –1775 chiến tranh bùng nổ

- 4-7-1776, Tuyên ngôn độc lập dược công bố

“ Mọi người có quyền bình đẳng, quyền lực của người da trắng, quyền tư hữu tài sản được khẳng định”

- Chiến tranh vẫn tiếp diễn

- Ngày 17-10-1777 Quân khởi nghĩa thắng một trận lớn ở Xaratôga

3. Kết quả và ý nghĩa cuộc chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

1. Kết quả

- Một nước cộng hoà tư sản ra đời với hiến pháp 1787

- Mỹ là nước cộng hoà liên bang

Quốc hội gồm 2 viện: Thượng Viện và hạ viện, nắm quyền lập pháp,=> Quyền dân chủ bị hạn chế.

2. ý nghĩa:

- ..đã giải phóng nhân dân Bắc Mỹ khỏi ách đô hộ của chủ nghĩa thực dân,

Niên đại

Các sự kiện chính

? Tính chất lạc hậu của nền nông nghiệp pháp thể hiện ở chỗ nào?

? Nguyên nhân của sự lạc hậu là do đâu?

GV: (Do sự bóc lột của phong kiến, địa chủ)

? Chế độ phong kiến đã kìm hãm sự phát triển của công nghiệp, thương nghiệp ra sao?

-         Gọi 1 học sinh đọc mục 2

? Trước cách mạng pháp là một nước như thế nào?

? Giai cấp là gì?

? Đẳng cấp là gì?

             Có mọi quyền không

             Phải đóng thuế

-         Nông dân

-         Tư sản

-         Các tầng lớp nhân dân khác

-         Không có quyền gì

-         Phải đóng thuế và làm nghĩa vụ với phong kiến.

? Nhìn vào sơ đồ

Em hãy nói rõ vai trò, vị trí, quyền lợi khác nhau của các đẳng cấp.

Chỉ ra những nguyên nhân đối lập và quan hệ giữa các đẳng cấp.

? Quan sát hình 5 SGK.. Hãy miêu tả tình cảnh của người nông dân trong xã hội pháp lúc bấy giờ?

(Giáo viên miêu tả lại- Sách giáo viên)

- Quan sát hình 6-7-8 SGK

Đọc các nội dung ghi bên dưới?

? Nêu một vài điểm chủ yếu trong tư tưởng của Mông-te.., Grutxô, vôn te?

- Học sinh đọc nội dung mục 1

? Sự suy yếu của chế độ quân chủ chuyên chế thể hiện ở những điểm nào?

?Vì sao nhân dân đứng dậy đấu tranh?

- Học sinh đọc thầm mục 2

? Hội nghị 3 đẳng cấp được họp ở đâu?

? Không khí hội nghị như thế nào?

? Đại biểu đẳng cấp 3 họp với nội dung gì?

? Kết quả ra sao?

? Vua và quý tộc hành động như thế nào?

? Thái độ của nhân dân lao động, binh lính?

? Diễn biến kết qủa mở đầu của cách mạng?

- Giáo viên dùng bức tranh tấn công pháo đài – nhà tù Baxti.Nói về cuộc đấu tranh của quần chúng.

? Vì sao việc đánh chiếm pháo đài BaXti đã mở đầu cho thắng lợi của cách mạng

I/ Nước pháp trước cách mạng

1. Tình hình kinh tế:

+ Nông nghiệp

- Công cụ và phương tiện canh tác thô sơ lạc hậu.

- Ruộng đất: Còn bị bỏ hoang nhiều

- Mất mùa, đói kém.

+ Công thương nông nghiệp

Đã phát triển

- Chế độ phong kiến với những chính sách thuế má nặng nề.

2. Tình hình chính trị - xã hội

- Trước cách mạng: Pháp là một nước quân chủ chuyên chế

- Xã hội phong kiến nước pháp chia bằng 3 đẳng cấp( Như sơ đồ)

3. Đấu tranh trên mặt trận tưởng

- Mông – te-xki-ơ,Ggrutxô nói về quyền tự do của con người và dân tộc.

- Vôn te: Thể hiện quyết tâm đánh đổ bọn phong kiến thống trị và tăng lữ.

II/ Cách mạng bùng nổ

1. Sự khủng hoảng của chế độ quân chủ chuyên chế:

- Dưới thời LuIXVI

- Số nợ nhà nước vay của tư bản-vua phải thu nhiều thuế.

- Công nghiệp, thương  nghiệp bị đình đốn

=> công nhân bị thất nghiệp

- Nhân dân đấu tranh mạnh mẽ chống phong kiến.

2. Mở đầu thắng lợi của cách mạng.

- Vua triệu tập hội nghị 3 đẳng cấp(1789) tại cung điện Vecsai…

- 17- 6 đại biểu đẳng cấp 3 họp tuyên bố quốc hội lập hiến.

- Vua, quý tộc dùng quân đội uy hiếp

- Nhân dân binh lính phản đối.

- 14/7 300000 quần chúng pa ri quần chúng được vũ trang tấn công chiếm pháo đài, nhà tù Ba-Xti.

- Chế độ quân chủ chuyên chế bị giáng đòn đầu tiên quan trọng thắng lợi. Ngày tấn công pháo đài được coi là ngày thắng lợi.

- Đọc nội dung mục 1

? Cách mạng thắng lợi ở pari có ý nghĩa như thế nào?

? Thực chất của cách mạng là gì?

? Tuyên ngôn và hiến pháp 1791 phục vụ quyền lợi của ai là chủ yếu?

? Quần chúng có được hưởng quyền gì không?

? Sự thoả hiệp của giai cấp tư sản với phong kiến thể hiện ở điểm nào?

? Vì sao phải thoả hiệp?

- Học sinh đọc mục 2

? Cuộc khởi nghĩa 10-8-1792 của quần chúng đưa ra kết quả gì?

- Mùa xuân 1793 Anh cùng phong kiến Châu Âu tấn công pháp.

? Trình bày diễn biến chiến sự trên đất pháp từ những năm 1792-1793

? Vì sao nhân dân pari phải lật đổ phái Gi-Rông- Đanh?

- Học sinh đọc mục3

? Rô- be-spie là người như thế nào?

(Giáo viên nêu)

? Những biện pháp của chính quyền Gia- Cô - Banh?

? Em có nhận xét gì về các biện pháp của chính quyền Gia-cô-banh?

? Vì sao sau năm 1974, cách mạng tư sản pháp không thể tiếp tục phát triển?

Rô- be-spie và các bạn chiến đấu lại bị bắt và bị sử tử.

? ý nghĩa lịch sử của cách mạng tư sản pháp cuối thế kỷ XVIII?

? Mặt hạn chế của cuộc cách mạng này là gì?

III/ Sự phát triển của cách mạng

1. Chế độ quân chủ lập hiến

(Từ ngày 14-7-1789 đến ngày 10/08/1792)

- Cách mạng thắng lợi ở pari.

- Giai cấp tư sản lợi dụng sức mạnh của quần chúng nắm chính quyền.

- Hạn chế quyền vua và xoa dịu sự căm phẫn của nhân dân.

2.Bước đầu của nền cộng hoà(từ 21 - 9 1792 đến 2-6 - 1793)

- Cuộc khởi nghĩa 10-8-1972 lật đổ nền thống trị của đại tư sản, chế độ phong kiến bị xoá bỏ hoàn toàn nền cộng hoà được xác lập.

- Trong nước phản động nổi loạn.

- Phái Gi-Rông-Đanh chỉ lo củng cố quyền lực.

- 2-6-1793 nhân dân pari phải lật đổ phái Gi-Rông-Đanh.

3. Chuyên chính dân chủ cách mạng ()

- Quốc hội do phái Gia-cô-Banh chiếm đa số cử ra uỷ ban cứu nước, đứng đầu là  Rô- be-spie

- Chính quyền cách mạng thi hành nhiều chính sách kiên quyết để trừng trị bọn phản loạn.

- Quần chúng phấn khởi.

- Liên minh chống pháp bị đánh bại và tan rã ngày 26-6-1794.

- Nội bộ phái Gia-cô-banh chia rẽ.

- 27-7-1794, Tư sản pháp cách mạng tiến hành đảo chính.

4. ý nghĩa lịch sử

- Cách mạng… lật đổ giai cấp phong kiến đưa giai cấp tư sản lên nắm quyền xoá bỏ nhiều trở ngại.

- Hạn chế: Chưa đáp ứng được quyền lợi của nhân dân.

- Học sinh đọc SGK mục 1

? Quan sát hình 12,13 em thấy việc kéo sợi đã thay đổi như thế nào?

? Khi máy kéo sợi ra đời điều gì xảy ra?

(Năng xuất lao động tăng..)

? Máy hơi nước ra đời có tác dụng như thế nào?

- Cho học sinh đọc đoạn chữ nhỏ trang 19.

- Học sinh quan sát hình 15 SGK.

? Nêu kết quả của cuộc cách mạng công nghiệp ở Anh?

? Em có nhận xét gì về cuộc cách mạng công nghiệp ở Anh từ 1760=>1840?

GV: Đây là cuộc cách mạng công nghiệp=> sản xuất phát triển nhanh chóng

- Học sinh đọc mục 2 SGK

? Cách mạng công nghiệp ở Pháp phát triển như thế nào?

- Học sinh đọc phần chữ nhỏ.

? Vì sao cách mạng công nghiệp ở Pháp lại phát triển nhanh hơn?

(Nhờ đẩy mạnh sản xuất gang, thép sử dụng nhiều máy hơi nước.

Trong 20 năm.

?Trình bày sự phát triển của cách mạng công nghiệp ở Đức?

- Học sinh đọc đoạn chữ nhỏ

? Vì sao cách mạng công nghiệp ở Đức lại phát triển nhanh về tốc độ và năng xuất?

(Tiếp thu thành tựu kỹ thuật ở Anh)

- Học sinh quan sát 2 lược đồ (17-18) nêu những biến đổi của Anh sau cách mạng công nghiệp? So sánh?

Nước Anh giữa thế kỷ XVIII

- Chỉ có một số trung tâm sản xuất thủ công

- Có 4 thành phố trên 50.000 dân

- Chưa có đường sắt

? Qua đó em nhận xét gì về mặt kinh tế, xã hội?

? Đọc phần chữ nhỏ cuối mục

? Xã hội hình thành những giai cấp cơ bản nào?

- Gọi học sinh đọc đoạn chữ nhỏ SGK.

I/ Cách mạng công nghiệp

1. Cách mạng công nghiệp anh

+ Ngành dệt

- Máy kéo sợi Giên-Ni.

- 1769 ác-carai-tơ phát minh ra máy kéo sợi chạy bằng sức nước.

- Năm 1785, ét –mơn cacrai chế tạo ra máy dệt đầu tiên, năng xuất dệt tăng gần 40 lần.

- 1784 Giêm oát hoàn thành việc phát minh ra máy hơi nước.

- Máy móc được sử dụng trong giao thông vận tải.

=> Tầu thuỷ chạy bằng hơi nước

=> Xe lửa và đường sắt.

- Từ 1760 – 1840 ở Anh diễn ra sự chuyển biến từ sản xuất nhỏ thủ công sang sản xuất bằng máy móc.

- Công nghiệp hoá diễn ra đầu tiên ở Anh.

Anh từ một nước nông nghiệp trở thành một nước công nghiệp phát triển nhất thế giới.

2. Cách mạng công nghiệp ở pháp - Đức

+ ở pháp

- Cách mạng công nghiệp bắt đầu từ 1830

- Trong 20 năm kinh tế pháp đứng thứ 2 sau Anh

+ ở Đức

- Cách mạng công nghiệp ở Đức vẫn diễn ra vào những năm 1840(thế kỷ XX) đã phát triển với tốc độ nhanh và đạt kết quả.

- Máy móc được sử dụng trong nông nghiệp

Nước Anh nửa đầu đầu thế kỷ XIX

- Xuất hiện vùng công nghiệp mới bao trùm hầu hết nước Anh

- Xuất hiện những trung tân khai thác than đá.

- Có 14 thành phố trên 50.000 dân

- Có mạng lưới đường sắt nối liền các thành phố hải cảng, khu công nghiệp.

- sản xuất công nghiệp tư bản chủ nghĩa diễn ra nhanh chóng.

-         Hai giai cấp cơ bản=> Tư sản

                                         => Vô sản

hai giai cấp này có mâu thuẫn, không thể hoà giải.

-         Đọc nội dung mục 1 SGK

? Nguyên nhân nào dẫn tới cuộc đấu tranh giành độc lập lên cao ở các nước Mỹ – La – Tinh?

(phong trào dân tộc,dân chủ đã thúc đẩy cuộc đấu tranh giành độc lập )

? Quan sát lược H10, lập bảng thống kê các quốc gia tư sản ở khu vực Mỹ la tinh theo thứ tự niên đại thành lập?

? Quan sát hình (21), hãy mô tả hoàn cảnh bức tranh đó?

( Đây là địa điểm nổ ra cách mạng, cuộc đàn áp đẫm máu của quân đội chống quần chúng khởi nghĩa (2-1848 ở pari)

? Trong sự thống nhất này, vai trò của quần chúng như thế nào?

(Quần chúng nhân dân dưới sự lãnh đạo của người anh Hùng Ga-Ga-Ri đã đóng vai trò quan trọng.

-         học sinh quan sát hình 22

? Bức tranh này chứng tỏ điều gì?

-         quan sát hình 2/23, hãy miêu tả không khí buổi lễ tuyên bố thống nhất nước Đức tháng 1-1871 tại cung điện Vecsai?

? Chủ nghĩa tư bản được xác lập ở Nga như thế nào?

? Em có nhận xét gì về cuộc cải cách …này?(Mở đường cho nước Nga chuyển nhanh sang chủ nghĩa tư bản)

-         Học sinh đọc mục 3 SGK

? Vì sao các nước tư bản phương tây đẩy mạnh xâm chiếm thuộc địa?

(Đặc biệt là Ấn độ, Trung Quốc và Khu vực Đông Nam á)

-         Đọc lại đoạn chữ nhỏ

? Tình hình Châu Phi vào nửa đầu thế kỷ XIX như thế nào?

( Đọc đoạn chữ nhỏ T27 cuối bài)

? Kết quả?

II/ Chủ nghĩa tư bản xác lập trên phạm vi thế giới.

1. Cuộc cách mạng tư sản thê kỷ XIiX

- Sang thế kỷ XIX, do sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế tư bản chủ nghĩa, phong trào dân tộc.

- Do tác động của chiến tranh giành độc lập dân tộc ở Bắc Mỹ

- ở Châu Âu tháng 7-1830 phong trào cách mạng tư sản nổ ra ở Pháp rồi lan ra nhiều nước: Bỉ, Đức, Italya

- ở Đức, Italya: Nhiệm vụ của cách mạng là thống nhất đát nước, mở đường cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển

- Mười năm sau cách mạng 1848-1849 cơn bão táp cách mạng mới lại bùng lên ở Châu Âu.

- Từ 1859-1870:

7 quốc gia ở bán đảo italya đã thống nhất thành vương quốc Italya

- Quần chúng nhân dân đóng vai trò quan trọng

- Cùng thời gian đó: từ năm 1864 => 1871: Nước Đức được thống nhất từ 38 quốc gia

+ ở Nga:

- dưới áp lực nông nô 2-1861 Nga Hoàng ban bố “sắc lệnh giải phóng nông nô”

3. Sự xâm lược của tư bản phương Tây đối với các nước Á, Phi.

- Cách mạng công nghiệp kinh tế tư bản chủ nghĩa Anh, Pháp phát triển nhanh => tăng nhu cầu tranh giành thị trường. Đẩy mạnh xâm lược các nước phương Đông...

- Đến nửa sau thế kỷ XIX thực dân phương tây muốn tìm cách đi sâu vào đất liền

- Kết quả: Hầu hết các nước Châu á, Châu Phi lần lượt trở thành thuộc địa hoặc phụ thuộc của thực dân phương tây.

- Giáo viên dẫn dắt

? Giai cấp công nhân đã đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản như thế nào?Vì sao?

-         Học sinh đọc mục 1:

-         Quan sát hình 24 SGK

? Miêu tả cuộc sống của công nhân Anh? đặc biệt là trẻ em?

? Vì sao công nhân đập phá máy móc và bãi công?

Tình cảnh...

- Gọi học sinh đọc đoạn chữ nhỏ SGK

? Vì sao giới chủ lại thích lao động trẻ em?

-         Tiền lương trả thấp

-         Lao động nhiều giờ

-         Chưa có ý thức đấu tranh...

? Qua bức tranh hình 24, phát biểu suy nghĩ của mình về quyền trẻ em hôm nay

( Được chăm sóc, bảo vệ, được học hành vui chơi, được gia đình và xã hội quan tâm, pháp luật bảo vệ)

? Trong quá trình đấu tranh công nhân đã đấu tranh bằng hình thức nào? vì sao?

Giáo viên giải thích: Công đoàn là tổ chức nghề nghiệp của công nhân...

- Học sinh đọc mục 2 SGK

? Nêu những phong trào đấu tranh tiêu biểu của công nhân Pháp, Đức, Anh

-         Học sinh dựa vào SGK trả lời

- Quan sát hình 25:

? Nhận xét hình thức đấu tranh, tinh thần đấu tranh của công nhân Anh...?

? Phong trào công nhân Châu Âu (1830 -1840) có điểm chung gì khác so với phong trào công nhân trước đó ?

(Có sự đoàn kết đấu tranh, trở thành lực lượng chính trị độc lập, đấu tranh chính trị trực tiếp chống lại giai cấp tư sản.)

? Tại sao phong trào đấu tranh của công nhân... đều không giành được thăng lợi?

I/ Phong trào công nhân nửa đầu thế kỷ XIX

1. Phong trào phá máy và bãi công

- Sự bóc lột nặng nề của giai cấp tư sản...

- Tình cảnh của công nhân vô cùng khốn khổ...

- Giới chủ thích sử dụng lao động trẻ em

- Vào cuối thế kỷ XVIII phong trào đấu tranh đập phá máy mócvà đốt công xưởng nổ ra mạnh mẽ ở Anh.

- Đầu thế kỷ XX phong trào lan ra các nước khác: Pháp, Bỉ, Đức...

- Đập phá máy mọc

- Giai cấp công nhân đã thành lập giai cấp công đoàn: đoàn kết...

2. Phong trào công nhân

Trong những năm 1830 -1840

- 1831 Công nhân dệt tơ thành phố Li Ông (pháp)

- 1834 Thợ tơ Liông khởi nghĩa...

- 1844 công nhân dệt vùng Sơ-Lê-Din(Đức) khởi nghĩa

- 1836 -1847: Phong trào công nhân rộng lớn, có tổ chức...ở Anh " Phong trào hiến chương”

- Phong trào đấu tranh ...phát triển mạnh, quyết liệt, thể hiện sự đoàn kết, tính chính trị của công nhân.

- Phong trào công nhân thất bại bị bị đàn áp, chưa có lý luận cách mạng đúng đắn .., thiếu tổ chức lãnh đạo nhưng đã đánh dấu sự trưởng thành của phong trào công nhân quốc tế và tạo điều kiện cho sư ra đời của lý luận cách mạng...

- Học sinh đọc SGK

? Trình bày vài nét về cuộc đời và sự nghiệp của Mác Và ăng ghen.

- Học sinh trình bày

- Giới thiệu chân dung Mác và ăng ghen

? Qua cuộc đời và sự nghiệp của Mác và ăng ghen, em có suy nghĩ gì về tình bạn giữa Mác và ăng ghen?

(Tình bạn đẹp, cao cả và vĩ đại được xây dựng trên cơ sở tình bạn, tình yêu chân chính, tinh thần vượt khó giúp đỡ nhau để phục vụ sự nghiệp cách mạng.

? Điểm giống nhau nổi bật trong tư tưởng của Mác và ăng ghen là gì?

- Học sinh đọc mục 2 SGK

? Đồng minh những người cộng sản được thành lập như thế nào?

- Hướng dẫn học sinh tìm hiểu...

- Học sinh đọc đoạn chữ in nghiêng...

? Nội dung chính của tuyên ngôn?

? Câu kết của tuyên ngôn " Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại" có ý nghĩa gì?

(Nêu cao tinh thần đoàn kết quốc tế vô sản)

- Giới thiệu hình 28 khẳng định nội dung chủ yếu của tuyên ngôn.

? Sự ra đời của tuyên ngôn Đảng Cộng Sản có ý nghĩa gì?

- Giáo viên dẫn dắt học sinh nhớ lại phong trào công nhân...

? Tại sao những năm 1848 – 1849, phong trào công nhân Châu Âu phát triển mạnh?

Tường thuật cuộc khởi nghĩa ngày 23-6-1848 ở Pháp?

- Học sinh dựa vào SGK trả lời và tường thuật.

? Bị đàn áp đẫm máu, giai cấp công nhân nhận thức rõ vấn đề gì?

( Tầm quan trọng của sự đoàn kết quốc tế để tạo sức mạnh chống kẻ thù chung)

? Quốc tế thứ nhất được thành lập như thế nào?

- Học sinh dựa vào SGK để trả lời...

? Vai trò của quốc tế thứ nhất?

- Giáo viên bổ xung về cuộc đấu tranh trong nội bộ quốc tế thứ nhất...

? Sự ra đời và hoạt động của quốc tế I có ý nghĩa gì?

II/ Sự ra đời của chủ nghĩa Mác:

1. Mác và ăng ghen

- Mác sinh 1818 ở Tơri ở (Đức)

Là người thông minh, đỗ đạt cao, Mác sớm tham gia hoạt động cách mạng.

- Ăng ghen: Sinh năm 1820 ở Bác- Men(Đức), Trong một gia đình chủ xưởng giầu có, hiểu rõ bản chất của bóc lột của giai cấp tư sản. Ông khinh ghét chúng và sớm tham gia tìm hiểu phong trào công nhân

- Nhận thức rõ bản chất của chế độ tư bản là bóc lột của chế độ tư bản là bóc lột và nỗi thống khổ của giai cấp công nhân và nhân dân lao động.

- Cùng đứng về phía giai cấp công nhân và có tư tưởng đấu tranh chống lại xã hội tư bản bất công, xây dựng một xã hội tiến bộ.

2. Đồng minh những người cộng sản và tuyên ngôn của Đảng Cộng Sản.

+ Hoàn cảnh:

- Yêu cầu phát triển của phong trào công nhân Quốc tế đòi hỏi phải có lý luận cách mạng đúng đắn

- Sự ra đời của tổ chức đồng minh...

- Vai trò to lớn của Mác ăng ghen

- 2-1848 tuyên ngôn của Đảng Cộng sản được thông qua ở Luân Đôn

ND: Khẳng định sự thay đổi của chế độ xã hội trong lịch sử xã hội loài người...

- Giai cấp công nhân có sự mệnh lịch sử là" Người đào mồ chôn chủ nghĩa tư bản"

- Tuyên ngôn của Đảng Cộng Sản là học thuyết về chủ nghĩa xã hội khoa học đầu tiên. Đặt ra cơ sở cho sự ra đời của chủ nghĩa Mác. Nó phản ánh quyền lợi của giai cấp công nhân và là vũ khí đấu tranh chống tư sản...

3. Phong trào công nhân từ năm 1848-1870. Quốc tế thứ nhất.

a. Phong trào công nhân từ 1848-1870

- Giai cấp công nhân đã trưởng thành trong đấu tranh, nhận thức đóng vai trò của giai cấp mình và vấn đề đoàn kết quốc tế...

- Phong trào công nhân từ 1848-1849 đến năm 1870 tiếp tục phát triển ...

b. Quốc tế thứ nhất

- Ngày 28-9-1864 quốc tế thứ nhất được thành lập.

+ Hoạt động:

- Đấu tranh kiên quyết chống những tư tưởng sai lệch đưa chủ nghĩa mác vào phong trào công nhân.

- Vai trò: Thúc đẩy trong trào công nhân phát triển

- Thúc đẩy phong trào công nhân quốc tế tiếp tục phát triển mạnh

- Giáo viên nêu ngắn gọn về nền thống trị của đế chế II (1852-1870) , thực chất là nền chuyên chính tư sản…

? Chính sách đó dẫn tới kết quả gì?

? Trước tình hình đó nhân dân pari đã làm gì?

giáo viên khẳng định: Thành quả của cách mạng 4-9-1870 đã bị rơi vào tay giai cấp tư sản.

? Trước tình hình “tổ quốc lâm nguy” chính phủ vệ quốc đã làm gì?

- Giải thích tình thế và bản chất của giai cấp tư sản pháp bằng nhận xét của chủ tịch Hồ Chí Minh: “……”

? Công xã pari ra đời trong hoàn cảnh nào?

- yêu cầu học sinh đọc mục 2

? Nguyên nhân nào đưa đến cuộc khởi nghĩa ngày 18-3-1871?

? Tường thuật cuộc khởi nghĩa ngày 18/03/1871

- Sử dụng bản đồ vùng ngoại ô Pari bổ xung bài tường thuật. Chín phủ tư sản cho ChiE đứng đầu…

? Vì sao khởi nghĩa 18-03-1871 đưa tới sự thành lập công xã?

Tính chất cuộc Khởi nghĩa 18-03-1871 là gì?

? Vì sao hội đồng công xã được nhân dân nhiệt liệt hưởng ứng?

- Giáo viên sử dụng sơ đồ bộ máy hội đồng công xã(Treo trên bảng) hướng dẫn học sinh tìm hiểu tổ chức bộ máy nhà nước của công xã.

? Em có nhận xét gì về tổ chức bộ máy công xã? Tổ chức bộ máy chính quyền này có khác gì với tổ chức bộ máy chính quyền tư sản?

Chính quyền tư sản không phục vụ quyền lợi của nhân dân

? Căn cứ vào đâu để khẳng định công xã pari là nhà nước kiểu mới?

( Học sinh dựa vào đoạn chữ nhỏ SGK để trả lời)

- Giáo viên bổ xung nhấn mạnh.

     Nhà nước kiểu mới của giai cấp vô sản.

-         Yêu cầu học sinh đọc mục 3 SGK

? Vì sao giai cấp tư sản quyết tâm tiêu diệt công xã?

? Vì sao chính phủ Đức ủng hộ chính phủ Véc sai?

? Nêu những sự kiện tiêu biểu về cuộc chiến đấu giữa các chiến sỹ công xã và quân véc sai?

- sử dụng hình 31, tường thuật cuộc chiến đấu anh hùng của các chiến sỹ công xã…

(Học sinh tường thuật – Giáo viên tường thuật)

? Sự ra đời và tồn tại của công xã có ý nghĩa gì?

(Học sinh dựa vào SGK nêu ý nghĩa)

? Vì sao công xã thất bài? Giáo viên gợi ý học sinh trả lời…

I/ Sự thành lập công xã

1. Hoàn cảnh ra đời của công xã

- Mâu thuẫn gay gắt không thể điều hoà giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản

- Quân Đức xâm lược nước pháp.

- 4-9-1870 nhân dân pari khởi nghĩa lật đổ nền thống trị của đế chế II.

- “ Chính phủ vệ quốc” của giai cấp tư sản được thành lập

- chính phủ vệ quốc bất lực hèn nhát xin đình chiến với Đức.

- Sự tồn tại của nền đế chế II và việc tư bản pháp đầu hàng Đức

=> Nhân dân căm phẫn

- Giai cấp vô sản pari đã giác ngộ, trưởng thành tiếp tục cuộc đấu tranh.

2.  Cuộc khởi nghĩa ngày 18-3-1871. Sự thành lập công xã.

+ Nguyên nhân:

- Sư phản bội của giai cấp tư sản…

- Ngày 18-03-1871 quần chúng pari tiến hành khởi nghĩa.

- Khởi nghĩa 18-03-1871 là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên trên thế giới lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản => đưa giai cấp vô sản lên nắm quyền.

- Ngày 26-03-1871 tiến hành bầu cử hội đồng công xã

- Ngày 28-03-1871 hội đồng công xã được thành lập.

II/ tổ chức bộ máy và chính sách của công xã pari.

- Tổ chức bộ máy công xã (Với nhiều văn bản) đảm bảo quyền làm chủ cho nhân dân, vì nhân dân

- Chính quyền tư sản chỉ phục vụ cho quyền lợi giai cấp tư sản.

- Hội đồng công xã đã ban bố và thi hành nhiều chính sách tiến bộ phục vụ lợi ích của nhân dân.

* Chính trị:

- Tách nhà thờ ra khỏi nhà nước, giải tán quân đội và bộ máy cảnh sát cũ thành lập lực lượng vũ trang và an ninh nhân dân.

* Kinh tế:

- Giao quyền làm chủ xí nghiệp cho công nhân…

* Giáo dục:

- Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc.

III/ Nội chiến ở Pháp. ý nghĩa lịch sử của Công xã Pari.

- Bảo vệ quyền lợi giai cấp tư sản không ngần ngại bán rẻ tổ quốc, kế hoà ước với điều khoản có lợi cho quân Đức đàn áp dã man cách mạng.

- 5-1871 quân Véc sai tổng tấn công Pari các chiến sỹ….

+ ý nghĩa:

- Công xã pari đã lật đổ chính quyền tư sản. Xây dựng nhà nước kiểu mới của giai cấp vô sản.

- Nêu cao tinh thần yêu nước đấu tranh kiên cường của nhân dân, cổ vũ nhân dân lao động toàn thế giới đấu tranh vì tương lai tốt đẹp.

+ Bài học:

Phải có Đảng dẫn chân chính lãnh đạo, thực hiện liên minh công nông trấn áp kẻ thù.

- Yêu cầu học sinh theo dõi SGK

? So với đầu thế kỷ XIX, cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, tình hình kinh tế Anh có gì nổi bật? Vì sao?

? Sự phát triển công nghiệp Anh được biểu hiện như thế nào?

? Vì sao giai cấp tư sản Anh chỉ chú trọng đầu tư sang thuộc địa?

? Thực chất 2 đảng ở Anh là gì?

Giáo viên giải thích….

? Vì sao chủ nghĩa đế quốc Anh được mệnh danh là chủ nghĩa đế quốc thực dân?

giáo viên bổ xung…Đế quốc anh có hệ thống thuộc địa.

- Yêu cầu học sinh đọc mục 2 SGK

? Tình hình kinh tế Pháp sau 1871 có gì nổi bật? Vì sao?

? Để giải quyết khó khăn trên, giai cấp tư sản Pháp đã làm gì? Chính sách đó ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế pháp.

? Chính sách xuất cảng tư bản pháp có gì khâc Anh?

? Tại sao chủ nghĩa đế quốc Pháp mệnh danh là “chủ nghĩa đế quốc cho vay lãi”

? Tình hình chính trị Pháp có gì nổi bật?

? Em có nhận xét gì về nền kinh tế Đức cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX.

? Nêu những con số chứng tỏ sự phát triển nhanh chóng của công nghiệp Đức?

? Công nghiệp phát triển nhanh chóng đưa đến sự phát triển của chủ nghĩa đế quốc Đức có gì khác Anh, Pháp?

- Giáo viên giải thích: ở Đức xuất hiện các tổ chức độc quyền lớn: Các Xanh đi ca than đá…

? Vì sao công nghiệp Đức phát triển nhảy vọt như vậy?

- Học sinh dựa vào SGK trả lời ….

? Nét nổi bật về tình hình chính trị Đức?

- Học sinh trả lời…

I/ Tình hình các nước Anh, Pháp, Đức, Mỹ

1. Anh

- Kinh tế phát triển chậm, mất dần vị trí độc quyền công nghiệp tụt xuống đứng hàng thứ 3 thế giới(Sau Mỹ, Đức)

- Nguyên nhân: Do công nghiệp Anh phát triển sớm, máy móc lạc hậu, giai cấp tư sản Anh ít chú trọng đầu tư trong nước, chỉ đầu tư sang thuộc địa kiếm lời.

- Cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX Công nghiệp Anh phát triển đứng thứ 3 thế giới

- Sự phát triển snag chủ nghĩa đế quốc được biểu hiện bằng vai trò nổi bật của các công ty độc quyền.

- Nước Anh tồn tại chế độ quân chủ lập hiến với hai đảng: Tự do và bảo thủ thay nhau cầm quyền.

- Chính sách đối ngoại xâm lược, thống trị và bóc lột thuộc địa….=> Nước Anh được mệnh danh là “chủ nghĩa đế quốc thực dân”

2. Pháp

+ Kinh tế:

Công nghiệp phát triển chậm tụt xuống đứng thứ 4 sau Mĩ, Đức, Anh.

- Nguyên nhân: Bị chiến tranh tàn phá phải bồi thường chiến phí cho Đức.

- Phát triển một số nghành công nghiệp mới: Điện khí, hoá chất, chế tạo ô tô.

- Tăng cường xuất khẩu ra nước ngoài dưới hình thức cho vay nặng lãi.

- Chủ nghĩa đế quốc Pháp phát triển với sự ra đời của các công ty độc quyền và vài trò chi phối của ngân hàng.

- Chủ nghĩa đế quốc tồn tại trên cơ sở lợi nhuận thu được từ chính sách đầu tư tư bản ra nước ngoài bằng cho vay nặng lãi.

- Thống trị bóc lột thuộc địa.

=> Mệnh danh là “ chủ nghĩa đế quốc cho vay lãi”

+ Chính trị:

- Nước Pháp tồn tại nền cộng hoà 3

- Chính sách đối nội đối ngoại phục vụ giai cấp tư sản.

3. Đức

- Kinh tế Đức đặc biệt là công nghiệp phát triển nhanh chóng.

- Cuối thế kỷ XIX , đầu thế kỷ XX kinh tế công nghiệp Đức phát triển nhảy vọt => hình thành các tổ chức độc quyền, tạo điều kiện cho nước Đức chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.

+ Chính trị:

- Chính trị nhà nước Liên Bang do quý tộc liên minh với tư bản độc quyền lãnh đạo thi hành chính sách đối nội, đối ngoại phản động và hiếu chiến => Chủ nghĩa đế quốc Đức được mệnh danh là chủ nghĩa đế quốc quân phiệt, hiếu chiến.

- Yêu cầu học sinh đọc mục 4 SGK

? Cho biết tình hình phát triển kinh tế Mỹ cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX?

? Sự phát triển kinh tế của các nước có giống nhau hay không?

? Vì sao kinh tế Mỹ phát triển vượt bậc?

- Giáo viên yêu cầu học sinh thảo luận nhóm:

? Qua các ông “Vua” công nghiệp: Rốc-pheo- tơ, Moóc-Gân, pho… em thấy tổ chức độc quyền Tơ- Rớt của Mĩ có gì khác với hình thức độc quyền Xanh-đi-ca của Đức?

Nhận xét:

- Về hình thức độc quyền có sự khác nhau song đều tồn tại trên cơ sở bóc lột giai cấp công nhân và nhân dân lao động.

+ Xanh đi ca: Tổ chức độc quyền dựa trên cơ sở cạnh tranh, tập trung thu hút kiên kết các công ty yếu.=> hình thành công ty lớn, kinh doanh theo sự chỉ đạo chung.

+ Tơ rớt: Tổ chức độc quyền dựa trên cơ sở cạnh tranh, tiêu diệt các công ty khác buộc các công ty nhỏ phá sản, công ty lớn thì tồn tại và lớn mạnh.

? Tình hình chính trị Mĩ có gì giống và khác Anh?

Liên hệ với tình hình chính trị Mĩ hiện nay?

- Học sinh dựa vào SGK trả lời:

- Sử dụng bản đồ thế giới chỉ các khu vực ảnh hưởng và thuộc địa của Mĩ ở Thái Bình Dương, trung nam Mĩ và kết luận.

Giống các nước Tây Âu đế quốc Mĩ thể hiện tính chất tham lam tiến hành các cuộc chiến tranh xâm lược thuộc địa để làm giầu trong gia đình chuyển sang chủ nghĩa đế quốc.

- Giáo viên dẫn dắt sang mục II

- Học sinh đọc thầm SGK

? Em hãy nhận xét xem sự chuyển biến quan trọng trong đời sống kinh tế các nước đế quốc là gì?

Phân tích:

Trong giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, sản xuất công nghiệp ở các nước đế quốc phát triển mạnh mẽ….

- Yêu cầu học sinh quan sát H32, nhận xét về quyền lực của các công ty độc quyền?

Giới thiệu: hình con mãng xà khổng lồ, đuôi dài quấn chặt lấy nhà trắng- cơ quan quyền lực cao nhất của Mĩ, đang há mồm, phùng mang chực nuốt người phụ nữ.

Bức tranh mô tả các công ty độc quyền cấu kết với nhiều nước tư bản để thống trị nhân dân, chi phối đời sống xã hội nước Mỹ.

? Dựa vào nội dung đã học, em hãy nêu vài nét nổi bật về quyền lực của các công ty độc quyền?

Sử dụng bản đồ thế giới ( Treo lên bảng)Yêu cầu học sinh quan sát và điền tên các thuộc địa của Anh, Pháp, Đức trên bản đồ.

- Giáo viên hoàn thiện phần điền địa danh của học sinh.

? Vì sao các nước đế quốc tăng cường xâm lược thuộc địa?

- Yêu cầu học sinh làm bài tập: Lên bảng vẽ biểu đồ so sánh tương quan thuộc địa của các nước Anh, Pháp, Đức theo tỷ lệ Anh:12, Pháp: 4, Đức:1 giáo viên hoàn thiện biểu đồ.

4. Mỹ

+ Kinh tế:

- Kinh tế Mĩ phát triển mạnh nhất…

- Kinh tế công nghiệp phát triển vượt bậc hình thành các tổ chức độc quyền lớn: Các tơ rớt…

- Kinh tế Mĩ vượt lên đứng đầu thế giới

Mĩ chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.

+ Chính trị:

- Chính trị Mĩ tồn tại thể chế cộng hoà quyền lực tập trung trong tay Tổng Thống do hai đảng cộng hoà, dân chủ thay nhau cầm quyền

- Thi hành chính sách đối nội, đối ngoại phục vụ quyền lợi của giai cấp tư sản.

II/ Chuyển biến quan trọng ở các nước đế quốc.

1. Sự hình thành các tổ chức độc quyền.

- Sản xuất phát triển nhanh chóng, mạnh mẽ.

- Hiện tượng cạnh tranh tập trung sản xuất trở thành phổ biến=> Các tổ chức độc quyền hình thành.

- Sự xuất hiện các tổ chức độc quyền là đặc điểm quan trọng đầu tiên của chủ nghĩa đế quốc => gọi là chủ nghĩa tư bản độc quyền.

- Chủ nghĩa đế quốc là giai đoạn phát triển cao nhất và cuối cùng của chủ nghĩa tư bản.

2. Tăng cường xâm lược thuộc địa, chuẩn bị chiến tranh chia lại thế giới.

- Cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX các nước đế quốc tăng cường xâm lược thuộc địa và đã có bổn phận phân chia xong thị trường thế giới.

- Sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế tư bản trong giai đoạn đế quốc chủ nghĩa đã đặt ra đòi hỏi buộc các nước Đế quốc phải tăng cường xâm lược để mở rộng thị trường.

- Sự phát triển không đều giữa các nước đế quốc càng thúc đẩy quá trình xâm lược thuộc địa và thị trường diễn ra ráo riết, mạnh mẽ hơn.

- Yêu cầu học sinh đọc mục 1 SGK

? Em có nhận xét gì về cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân cuối thế kỷ XIX

- Số lượng các phong trào nhiều hơn

- Quy mô, phạm vi cuộc đấu tranh lan rộng ở nhiều nước

- Tính chất: Chống tư sản quyết liệt

? Vì sao phong trào công nhân sau thất bại của công xã pari vẫn phát triển mạnh?

Gợi ý để học sinh trả lời tập trung vào các ý:

- Số lượng, chất lượng…

- Mác, ăng ghen

- Học thuyết Mác

? Kết quả to lớn nhất mà phong trào công nhân cuối thế kỷ XIX đạt được là gì?

? Vì sao 1-5 trở thành ngày quốc tế lao động

-         Học sinh thảo luận trả lời

Giải thích: Ngày 1-5 –1886 công nhân Mĩ ở Sicagô đấu tranh thắng lợi buộc chủ tư sản thực hiện chế độ ngày làm việc 8h….

? Những yêu cầu nào đòi hỏi phải thành lập tổ chức quốc tế mới/

- Học sinh dựa vào SGK trả lời.

? Quốc tế thứ 2 đã được thành lập và có những hoạt động như thế nào?

? Ăng Ghen đóng góp công lao và vai trò gì cho sự thành lập quốc tế thứ 2?

? Sự thành lập quốc tế thứ hai có ý nghĩa gì?

? Vì sao quốc tế thứ hai tan rã?

Giáo viên giải thích: ăng ghen mất (1895) là tổn thất to lớn cho quốc tế thứ 2=> Khuynh hướng cơ hội trong quốc tế thắng thế, nội bộ quốc tế bị phân hoá, tan rã, các nghị quyết của quốc tế không còn hiệu lực…

I/ Phong trào công nhân quốc tế cuối thế kỷ XIX Quốc tế thứ hai.

1. Phong trào công nhân quốc tế cuối thế kỷ XIX.

- Phong trào công nhân cuối thế kỷ XIX phát triển rộng rãi ở nhiều nước Anh, Pháp, Mĩ…

đấu tranh quyết liệt chống giai cấp tư sản.

- Sự thành lập các tổ chức chính trị độc lập của giai cấp công nhân ở các nước:

+ 1875 Đảng xã hội dân chủ Đức

+ 1879 Đảng công nhân Pháp

+ 1883 Nhóm giải phóng lao động người Nga ra đời.

2. Quốc tế thứ hai(1889-1914)

- Sự phát triển của phong trào công nhân cuối thế kỷ XIX nhiều tổ chức chính đảng của giai cấp công nhân ra đời hỏi phải thống nhất lực lượng trong tổ chức quốc tế mới để thống nhất lực lượng và lãnh đạo phong trào vô sản quốc tế

- 14/07/1889 Quốc tế thứ 2 được thành lập ở Pari.

- Chuẩn bị chu đáo cho Đại hội thành lập Quốc tế thứ 2(1889) tại Pari

- Đấu tranh kiên quyết với các tư tưởng cơ hội…

- Thúc đẩy phong trào công nhân quốc tế phát triển.

+ý nghĩa

- Khôi phục tổ chức quốc tế của phong trào công nhân,…

- Thúc đẩy phong trào công nhân quốc tế đấu tranh hợp pháp…

- 1914 Quốc tế thứ hai tan rã.

- Yêu cầu học sinh thống kê những tài liệu đã đọc, đã sưu tầm về Lê Nin ở nhà?

? Em có hiểu biết gì về Lê Nin

? Tại sao nói: Đảng công nhân xã hội dân chủ Nga là Đảng kiểu mới

( Học sinh dựa vào đoạn chữ nhỏ SGK trả lời)

- Gọi học sinh đọc đoạn chữ nhỏ?

- Giáo viên bổ xung và nhấn mạnh.

- Dùng bản đồ giới thiệu Đế quốc Nga cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

( Nhấn mạnh: Chủ nghĩa tư bản đã phát triển ở Nga sau cuộc cải cách 1861, song nước Nga cơ bản vẫn là một nước đế quốc phong kiến quân phiệt tồn tại nhiều mâu thuẫn:

Nông dân mâu thuẫn phong kiến

Vô sản mâu thuẫn tư sản

Các dân tộc Nga mâu thuẫn đế quốc Nga

? Nét nổi bật của tình hình nước Nga đầu thế kỷ XX là gì?

- Nhấn mạnh tình hình kinh tế, chính trị, xã hội khủng hoảng…

- Yêu cầu học sinh đọc đoạn chữ nhỏ SGK

? Nhận xét về diễn biến cách mạng?…

GV: Cách mạng thất bại là do nhiều nguyên nhân: SGK …

Dẫn nhận xét của Nguyễn ái Quốc trong tác phẩm Đường Cách Mệnh.

? Cách mạng có ý nghĩa như thế nào?

? Cách mạng Nga 1905-1907 để lại những bài học gì?

1. Lê Nin và việc thành lập đảng kiểu mới ở Nga.

+ Lê Nin: Sinh 4-1870 trong một gia đinh nhà nho tiến bộ thông minh, sớm tham gia phong trào cách mạng.

- Lê Nin đóng vai trò quyết định hợp nhất các tổ chức Mác Xít thành hội liên hiệp đấu tranh giải phóng công nhân mầm mống của chính đảng cộng sản ở Nga.

- 7-1903 tại đại hội lần II của Đảng công dân xã hội dân chủ Nga ở Luân Đôn, đã đấu tranh kiên quyết chống phái cơ hội Men Sê Vích

=> Đảng công nhân xã hội dân chủ Nga thành lập. Là Đảng kiểu mới.

- Khác với các Đảng trong quốc tế thứ , đấu tranh triệt để vì quyền lợi của giai cấp công nhân. Mang tính giai cấp, tính chiến đấu triệt để.

- Chống chủ nghĩa cơ hội, tuân theo nguyên lý của chủ nghĩa Mác.

- Đảng dựa vào quần chúng nhân dân, lãnh đạo quần chúng làm cách mạng.

- Đảng công nhân xã hội dân chủ Nga là Đảng kiểu mới của giai cấp vô sản?

2. Cách mạng Nga 1905-1907

- Nước Nga đầu thế kỷ XX lâm vào khủng hoảng nghiêm trọng:

Kinh tế, chính trị và xã hội

=> Các mâu thuẫn xã hội gay gắt cách mạng Nga bùng nổ.

-1905-1907 cách mạng Nga bùng nổ quyết liệt.

+ ý nghĩa: Giáng đòn chí tử vào nền thống trị của địa ch, tư sản,làm suy yếu chế độ Nga Hoàng chuẩn bị cho cách mạng 1917

+ Bài học: Tổ chức đoàn kết, tập hợp được quần chúng đấu tranh.

Kiên quyết chống tư bản, phong kiến.

- Yêu cầu học sinh nhận xét khái quát về hoàn cảnh lịch sử cụ thể của thế kỷ XVIII -XIX

Giáo viên dẫn dắt: Để hoàn toàn chiến thắng chế độ phong kiến về kinh tế, giai cấp tư sản cần tiếp tục cuộc cách mạng thứ hai sau cách mạng tư sản đó là cách mạng công nghiệp thế kỷ XVIII và XIX, tiếp theo là cách mạng khoa học kỹ thuật. Vậy yêu cầu của cách mạng đó là gì?

? Vì sao giai cấp tư sản phải đẩy mạnh tiến hành cách mạng này?

? Nêu những thành tựu chủ yếu về kinh tế ở thế kỷ XVIII?

- Nhứng thành tựu to lớn về kỹ thuật: ( Dựa vào đoạn chữ nhỏ SGK)

? Nêu những thành tựu trong giao thông liên lạc?

=> Thúc đẩy hoạt động thương nghiệp đường biển…

? Trong lĩnh vực nông nghiệp, đã đạt được những thành tựu như thế nào?

Nông nghiệp: Có nhiều tiến bộ về kỹ thuật và phương pháp canh tác, sang thế kỷ XIX…

? Trong lĩnh vực quân sự đạt được những thành tựu gì?

- Yêu cầu học sinh đọc mục 1 SGK

? Kể tên các nhà bác học và các phát minh vĩ đại thế kỷ XVIII-XIX

Yêu cầu học sinh nhắc lại các thành tựu khoa học và tìm hiểu thêm về các nhà bác học.

( Định luật vạn vật hấp dẫn), thuyết tiến hoá của ĐácUyn

?Các phát minh khoa học có ý nghĩa và tác dụng như thế nào?

- Yêu cầu học sinh đọc mục 2

? Nêu những học thuyết khoa học xã hội tiêu biểu.

? Những học thuyết khoa học xã hội có tác dụng như thế nào đối với sự phát triển của xã hội?

? Tóm tắt các thành tựu văn học Thế kỷ XVIII-XIX

( Dựa vào đoạn chữ nhỏ SGK tóm tắt)

? Nội dung tư tưởng của các trào lưu văn học là gì?

? Những thành tựu nổi bật về nghệ thuật, âm nhạc, hội hoạ?

Bổ xung giới thiệu kỹ về MôDa, các danh họa Đavít và Giôi A…

I/ Những thành tựu chủ yếu về kỹ thuật

+ Công nông nghiệp:

- Thế kỷ XVIII nhân loại đạt được thành tựu vượt bậc về kỹ thuật.

- Kỹ thuật luyện kim, sản xuất gang, sắt thép…

- Động cơ hơi nước được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực sản xuất.

+ Giao thông vận tải.

- 1807: Phơn tơn( Người Mỹ) đóng tầu thuỷ chạy bằng máy hơi nước đầu tiên.

- Dầu máy xe lửa chạy bằng động cơ hơi nước ra đời ở Anh.

+ Nông nghiệp

- Sang thế kỷ XIX phân hoá học được sử dụng.

- Máy kéo chạy bằng hơi nước

- Máy cáy nhiều lưỡi, máy gặt đập..

+ Quân sự:

- Nhiều vũ khí mới được sản xuất

- Chiếm hạm vỏ thép

- Ngư lôi

- Khí cầu

II/ Những tiến bộ về khoa học tự nhiên và khoa học xã hội

1. Khoa học tự nhiên.

- Thế kỷ XVIII-XIX khoa học tự nhiên đã đạt được những thành tựu tiến bộ vượt bậc.

- Toán học: Niu Tơn, Lép Ních, Lê ba sép xla

- Hoá học: Menđêlê ép

- Vật lý: Niu tơn

- Sinh vật: Đác Uyn

+ Tác dụng: Các phát minh khoa học co tác dụng to lớn thúc đẩy xã hội phát triển.

2. Khoa học - kỹ thuật.

- Chủ nghĩa khoa học và phép biện chứng: phơi ơ bách, hê gen

- Học thuyết chính trị kinh tế học.

(Xmít và Ricácđô)

- Học thuyết chủ nghĩa xã hội không tưởng của Xanhximông), Phuriê(Pháp), o oen (anh)

- Học thuyết về chủ nghĩa xã hội khoa học của Mác-Ang ghen

- Nhiều học thuyết khoa học xã hội ra đời

- Tác dụng: Thúc đẩy xã hội phát triển, đấu tranh chống chế độ phong kiến, xây dựng xã hội tiến bộ.

3. Sự phát triển của văn học và nghệ thuật.

- Nhiều trào lưu văn học xã hội: lãng mạn, trào phúng, hiện thực phê phán tiêu biểu(Pháp và Nga)..

- Dùng tác phẩm văn học đấu tranh chống chế độ phong kiến, giải phóng nhân dân bị áp bức.

- Âm nhạc, hội hoạ đạt nhiều thành tựu.

- Tiêu biểu: MôDa, BétThôven, Sôpanh, Đavít…

- Giáo viên sử dụng bản đồ ấn Độ để giới thiệu sơ lược vài nét về điều kiện tự nhiên và lịch sử ấn độ…

- Học sinh sử dụng bản đồ.

- Yêu cầu học sinh theo dõi bảng thống kê nhận xét về chính sách thống trị và hậu quả của nó với ấn Độ.

( Số liệu SGK…)

=> nhân dân ấn Độ mâu thuẫn sâu sắc với thực dân Anh

- yêu cầu học sinh thảo luận nhóm: xem những chính sách thống trị của thực dân Pháp, Anh ở ấn Độ có giống với chính sách thống trị của thực dân Pháp ở Việt Nam.

- Giống nhau và rất thâm độc vì chúng là những tên thực dân cũ, áp dụng những chính sách thống trị kiểu thực dân cũ ở Việt Nam.

Thực dân Pháp chia nước bằng ba miền chế độ chính trị khác nhau vơ vét, bóc lột kinh tế, kìm hãm sự phát triển của thuộc địa.

- Đọc SGK

? Tóm tắt các phong trào giải phóng dân tộc? Học sinh tóm tắt 3 phong trào?

- Giáo viên tóm tắt khái quát lại 3 phong trào…

? Vì sao các phong trào đều thất bại?

( Nêu nguyên nhân thất bại…)

- Cho học sinh quan sát hình 41

? Khởi nghĩa Xipay diễn ra như thế nào?

? Sự phân hoá của Đảng Quốc Đại chứng tỏ điều gì?

( Tính chất hai mặt của giai cấp tư sản)

- Vì quyền lợi giai cấp => đấu tranh chống thực dân Anh.

- Sẵn sàng thoả hiệp khi được nhượng bộ quyền lợi.

? Các phong trào có ý nghĩa, tác dụng như thế nào đối với cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở ấn Độ?

1. Sự xâm lược và chính sách thống trị của thực dân Anh.

- Thế kỷ XVI Thực dân Anh bắt đầu xâm lược ấn Độ => 1829 hoàn thành xâm lược và áp đặt chính sách cai trị ấn Độ.

- Chính sách thống trị và áp bức bóc lột nặng nề.

+ Chính trị: Chia để trị, chia rẽ tôn giáo, dân tộc.

+ Kinh tế: Bóc lột, kìm hãm.

- Hậu quả nặng nề đối với nhân dân ấn độ.=> nông dân mất đất…

- Thủ công: Suy sụp nền văn hoá dân tộc bị huỷ hoại.

III/ Phong trào đấu tranh giải  phóng dân tộc của nhân dân ấn Độ.

- Các phong trào diễn ra sôi nổi

+ Khởi nghĩa Xi pay

+ Hoạt động của Đảng đế quốc đại chống thực dân Anh.

- Sự đàn áp, chia rẽ của thực dân Anh

- Các phong trào chưa có sự lãnh đạo thống nhất liên kết, chưa có đường lối đấu tranh đúng đắn.

+ ý nghĩa: Cổ vũ tinh thần yêu nước thúc đẩy cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở ấn Độ phát triển mạnh mẽ.

Thới gian

-         Năm 1870

-         2 – 9  - 1870

-         4 - 9 – 1870

-         26 – 3 - 1871

Sự kiện

………chiến tranh pháp – phổ nổ ra

………Hoàng đế pháp là Napôlêông III, 10 vạn người bị bắt….

………..Nhân dân Pari…….khởi nghĩa

……….Nhân dân Pari tiến hành bầu hội đồng công xã….

- Sử dụng bản đồ thế giới giới thiệu khái quát về thế giới.

Chú ý: Rộng lớn, đông dân, chế độ phong kiến tồn tại đã lâu đời, suy yếu => tạo điều kiện thuận lợi để các nước tư bản phương tây xâm chiếm.

? Tư bản Anh, Đức, Pháp, Nhật, Nga đã xâu xé Trung Quốc như thế nào?

- Yêu cầu học sinh xác định trên bản đồ các khu vực xâm chiếm của các nước đế quốc?

- Cho học sinh thảo luận

? Vì sao không một mà nhiều nước đế quốc cùng xâu xé Trung Quốc?

- Hướng dẫn học sinh thảo luận:

? Chế độ nửa thuộc địa, nửa phong kiến là như thế nào? Liên hệ với chế độ thuộc địa nửa phong kiến việt nam?

( Là chế độ xã hội còn tồn tại chế độ phong kiến, được độc lập về chính trị nhưng thực tế còn chịu ảnh hưởng chi phối về kinh tế, chính trị của một hay nhiều nước đế quốc.

Trung Quốc sau chiến tranh thuốc phiện (1840) bị đế quốc Anh, Pháp, Đức, Nhật, Nga xâu xé => biến thành nước nửa thuộc địa liên hệ:

- Việt Nam về cơ bản vẫn là nước Phong kiến ( Giống Trung quốc) nhưng thực tế chịu sự chi phối về kinh tế, chính trị của đế quốc Pháp => bị biến thành nước thuộc địa ( nước phụ thuộc nửa phong kiến)

- Học sinh quan sát, đọc thầm SGK

? Nguyên nhân nào đã dẫn đến phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối Thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX?

Phân tích: Mâu thuẫn xã hội Trung Quốc trở nên sâu sắc

Dân tộc mâu thuẫn Đế quốc

Nông dân mâu thuẫn với triều đình phong kiến Mãn Thanh

? Trình bày vài nét về cuộc vận động Duy Tân 1898?

Giáo viên: Cải cách Duy Tân có ý nghĩa lớn cổ vũ tinh thần đấu tranh của nhân dân Trung Quốc.

- Sử dụng bản đồ: Phong trào Nghĩa Hoà Đoàn, giới thiệu phong trào, nơi xuất phát từ Sơn Đông=> Trực Lệ=> Bắc Kinh …Liên quân 8 nước đã đàn áp phong trào.

? Vì sao phong trào Nghĩa Hoà Đoàn thất bại?

- Giáo viên giới thiệu sự ra đời và lớn mạnh của giai cấp tư sản Trung Quốc cuối thế kỷ XIX = XX=> đòi hỏi phải có một chính Đảng bảo vệ quyền lợi cho giai cấp tư sản?

? Tôn Trung Sơn là ai và ông có vai trò gì với sự ra đời của Trung Quốc Đồng Minh hội?

? Cách mạng Trung Quốc nổ như thế nao?

( Dựa vào đoạn chữ nhỏ SGK…)

- Dựa vào SGK để tóm tắt diễn biến…

? Vì sao cách mạng Tân Hợi chấm dứt?

? Nêu tính chất ý nghĩa của Cách mạng Tân Hợi?

(Học sinh dựa vào đoạn chữ nhỏ trong SGK để trả lời)

? Nhận xét tính chất và quy mô của các phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc

Tính chất: Chống Đế Quốc, chống phong kiến.

Quy mô: Rộng khắp, liên tục từ cuối thế kỷ XIX-XX.

I/ Trung quốc bị các nước đế quốc chia sẻ.

- Cuối thế kỷ XIX, triều đình phong kiến Mãn Thanh khủng hoảng suy yếu.

=> Các nước đế quốc Anh, Pháp, Đức, Nhật, Nga đã xâu xé chiếm những vùng đất của Trung quốc làm thuộc địa

- Trung Quốc là đất nước rộng lớn, đông dân có lịch sử lâu đời, một đế quốc khó xâm lược…

- Các nước đế quốc thoả hiệp với nhau cùng xâu xé, xâm lược…

II/ Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.

+ Nguyên nhân:

- Sự xâu xé xâm lược của các nước đế quốc.

- Sự hèn nhát, khuất phục của triều đình Mãn Thanh…

+ Cuộc vận động duy tân

- Cuối thế kỷ XIX – XX, nhiều phong trào đấu tranh chống đế quốc, phong kiến đã nổ ra ở Trung Quốc.

- Người khởi xướng: Sĩ phu tiến bộ: Khang Hữu Vi, Lương Khải Siêu được vua Quang Tự ủng hộ.

- Mục đích: Cải cách chính trị => đổi mới canh Tân đất nước

- Kết quả: Thất bại

+ Phong trào nông dân nghĩa Hoà Đoàn cuối Thế kỷ XIX – XX bùng nổ ở Sơn Đông => lan rộng nhiều nơi trong toàn quố-c

- Thất bại nhưng là phong trào mang tính chất dân tộc=> thúc đẩy nhân dân tiếp tục cuộc đấu tranh chống đế quốc.

III/ Cách mạng Tân Hợi 1911

- Tôn Trung Sơn (1866-1925) quyết định Thành lập Trung Quốc Đồng Minh Hội- chính Đảng đại diện cho giai cấp tư sản Trung Quốc.

- 10-10-1911 khởi nghĩa Vũ Xương thắng Lợi.

=> 29-12-1911 nước Trung Quốc độc lập được thành lập.

- 2-1912 Cách mạng Tân Hợi thất bại.

- Giai cấp tư sản (lãnh đạo). Sợ phong trào đấu tranh của quần chúng => Thương lượng với triều đình mãn thanh

- Thoả hiệp với các nước Đế Quốc.

+ Tính chất:

Là cuộc cách mạng tư sản dân chủ không triệt để: Lật đổ chế độ phong kiến thiết lập nhiều nước tư sản nhưng không giải quyết được mâu thuẫn sâu sắc của xã hội Trung Quốc là chống đế quốc và không tích cực chống phong kiến.

+ ý nghĩa: Tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư sản phát triển ở Trung Quốc: ảnh hưởng đối với phong trào giải phóng dân tộc ở Châu á ( tiêu biểu là việt nam)

- Sử dụng bản đồ các nước Đông Nam á cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX(treo trên bảng) Giới thiệu khái quát về khu vực Đông Nam á.

- Vị trí địa lý, tầm quan trọng về chiến lược, tài nguyên thiên nhiên…

? Qua phần giới thiệu em có nhận xét gì về vị trí địa lý của các quốc gia Đông Nam á?

( Có vị trí chiến lược quan trọng, ngã ba đường giao lưu chiến lược từ Bắc => Nam, từ Đông sang Tây)

? Tại sao Đông Nam á trở thành đối tượng nhòm ngó Xâm lược của các nước tư bản Phương Tây?

? Các nước tư bản phương tây đã phân chia xâm lược Đông Nam á như thế nào?

- Yêu cầu học sinh lên bảng chỉ trên bản đồ các nước Đông Nam á bị tư bản phương tây xâm lược…

- Yêu cầu học sinh thảo luận nhóm theo câu hỏi:

? Tại sao trong các nước Đông Nam á chỉ có Xiêm ( Thái Lan) là giữ được phần chủ quyền của mình?

- Giáo viên hướng dẫn học sinh thảo luận thống nhất

+ Cùng có những điều kiện giống các nước trong khu vực bị thực dân phương tây nhòm ngó

+ Giai cấp thống trị Xiêm có chính sách ngoại giao khôn khéo, biết lợi dụng mâu thuẫn giữa anh và pháp.

+ Là nước bị phụ thuộc chặt chẽ vào Anh và Pháp.

- học sinh quan sát SGK mục II

? Cho biết đặc điểm chung nổi bật trong chính sách thuộc địa của thực dân phương tây ở Đông nam á là gì?

- Học sinh dựa vào đoạn chữ nhỏ SGK trả lời…

? Vì sao nhân dân Đông nam á tiến hành cuộc đấu tranh chông chủ nghĩa thực dân?

? Mục tiêu chung của các cuộc đấu tranh là gì?

? Các phong trào tiêu biểu ở Đông nam á diễn ra như thế nào?

? Phong trào trước tiên ở Inđônêxia có gì điểm gì nổi bật?

? Cuộc đấu tranh của nhân dân Philíppin đã diễn ra như thế nào?

( Tóm tắt quá trình đấu tranh)

? Nêu vài nét về phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Căm pu chia, Lào, Việt Nam?

? Qua các phong trào đó hãy rút ra những nhận xét chung nổi bật của phong trào?

Phân tích:

- Cùng có chung kẻ thù là Thực dân Pháp => đấu tranh chống pháp dành độc lập dân tộc

- Các phong trào diễn ra liên tục

- Trong quá trình đấu tranh có sự phối hợp đoàn kết chiến đấu của nhân dân 3 nước Đông Dương…

? Kể tên một vài sự kiện chứng tỏ phối hợp đấu tranh chống Pháp của nhân dân ba nước Đông Dương?

I/ Quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân ở các nước Đông Nam á.

- Các nước tư bản phát triển cần thuộc địa, thị trường.

- Đông Nam á là vị trí chiến lược quan trọng, giầu tài nguyên chế độ phong kiến suy yếu => trở thành “miếng mồi béo bổ” cho các nước tư bản phương tây xâm lược.

- Cuối thế kỷ XIX tư bản phương tây hoàn thành xâm lược Đông Nam á.

II/ Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc.

+ Chính trị: Cai trị về chính trị, chia rẽ dân tộc , tôn giáo, phá hoại khối đoàn kết dân tộc…

+ Kinh tế: vơ vét bóc lột tài nguyên…kìm hãm…

- Chính sách thống trị và bóc lột của Chủ nghĩa thực dân: đối lập giữa các dân tộc thuộc địa Đông Nam á với thực dân gay gắt dẫn đến các phong trào bùng nổ.

- Mục tiêu chung: giải phóng dân tộc thoát khỏi sự thống trị của chủ nghĩa thực dân.

+ Inđônêixia: Là thuộc địa của Hà Lan từ cuối thế kỷ XIX phong trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ với nhiều tầng lớp tham gia: Tư sản, Nông dân, Công nhân.

+ Phi líp Pin:

- Là thuộc địa của Tây Ban Nha, Mỹ.

- Nhân dân Phi líp pin không ngừng đấu tranh giành độc lập dân tộc.

+ Căm pu chia

- Khởi nghĩa của Achaxoa của nhà sư: Pucômbơ.

+ Lào: Phacađuốc lãnh đạo cuộc đấu tranh vũ trang ở Xavannakhét

- Cuộc khởi nghĩa của nhân dân ở cao nguyên: Bôlôven

+ Việt Nam

- Phong trào Cần Vương

- Phong trào nông dân Yên Thế

- Ba dân tộc trên bán đảo Đông Dương: Việt Nam, Lào , Cămpuchia bị thực dân Pháp xâm lược => Đấu tranh giải phóng dân tộc phát triển mạnh.

Có sự đoàn kết, phối hợp đấu tranh.

- Giáo viên sử dụng bản đồ Đế Quốc Nhật cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX giới thiệu khái quát về nước Nhật:

- Là một quốc đảo nằm ở vùng Đông Bắc Châu á, dài theo hình cánh cung gồm 4 đảo chính: Hôn-shu, Hô-kai-đô, kuy Shu và Skô-Shu. Diện tích chừng 374.000 km2, tài nguyên nghèo nàn, về cơ bản vẫn là một nước nông nghiệp.

? Tình hình nước Nhật cuối thế kỷ XIX có điểm gì giống với các nước Châu á nói chung?

Giáo viên bổ xung:

- Chế độ phong kiến Nhật => Tình trạng bế tắc suy thoái, không đủ sức chống lại sự xâm nhập của chủ nghĩa tư bản phương tây

- Từ nửa sau thế kỷ XIX, tình hình đó càng nghiêm trọng

? Tình hình đó đặt ra yêu cầu gì cho nước Nhật?

- Hoặc tiếp tục duy trì chế độ Phong kiến => Miếng mồi cho chủ nghĩa thực dân phương tây

- Hoặc tiến hành cải cách…

? Thiên Hoàng Minh Trị là ai? ông có vai trò như thế nào trong cuộc cải cách Duy Tân Minh Trị

Quan sát hình 47 SGK…

(Dựa vào SGK….)

? Nhằm mục đích gì?

? Nội dung chủ yếu của cuộc cách mạng Duy Tân Minh Trị?(Dựa vào đoạn chữ nhỏ SGK…)

- Cho một học sinh đọc đoạn chữ nhỏ…

? Kết quả mà cuộc Duy Tân Minh Trị đạt được là gì?

* Cho học sinh thảo luận nhóm:

? Vì sao Nhật không bị biến thành thuộc địa hay nửa thuộc địa?

? Vì sao cuộc Duy Tân Minh Trị ở Nhật có sức cuốn hút các nước Châu á noi theo?

Liên hệ với thực tế cuộc Duy Tân theo tinh thần Nhật Bản ở nước ta?

? So với các cuộc cách mạng tư sản ở Âu Mỹ cuộc cách mạng tư sản ở Nhật có đặc điểm gì nổi bật?

? Những biểu hiện nào chứng tỏ Nhật tiến sang Chủ nghĩa đế quốc?

Những biểu hiện đó có giống với các nước Âu Mỹ không?

- Học sinh dựa vào đoạn chữ in nhỏ trong sách giáo khoa trả lời.

=> Đẩy mạnh công nghiệp hoá, tập trung công nghiệp, thương nghiệp, ngân hàng.

…

- Giới thiệu thêm một số nét về công ty độc quyền Mít-Xui

Là một tổ chức độc quyền lớn ra đời vào thế kỷ XVIII từ một hãng buôn và ngày càng phát triển

? Trong giai đoạn đế quốc chủ nghĩa tình hình chính trị Nhật có gì nổi bật?

- Yêu cầu học sinh dùng ký hiệu các mũi tên chỉ trên lược đồ( Đế quốc Nhật cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX)

- Sự mở rộng thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc Nhật và liệt kê các vùng đất đã bị Nhật chiếm.

? Hỏi: Vì sao chủ nghĩa đế quốc Nhật được mệnh danh là chủ nghĩa đế quốc quân phiệt hiếu chiến?

- Do liên minh quý tộc tư sản hoá nắm quyền.

- Thi hành chính sách đối ngoại xâm lược hiếu chiến.

- Yêu cầu học sinh đọc mục 3 SGK

? Vì sao công nhân Nhật đấu tranh? Chính sách áp bức bóc lột bọn tư bản Nhật có gì khác bọn chủ tư bản Âu, Mỹ?

- Bị  áp bức bóc lột nặng nề.

- Lao động cực khổ (12-14h/ngày)

? Cuộc đấu tranh của công nhân Nhật Bản đầu thế kỷ XX có điểm gì nổi bật?

? Em có nhận xét gì về cuộc đấu tranh của công nhân Nhật Bản đầu thế kỷ XX( đặc biệt là 1912-1917)

I/ Cuộc Duy Tân Minh trị

- Chủ nghĩa tư bản Phương Tây nhòm ngó, xâm lược…

- Chế độ phong kiến Nhật khủng hoảng nghiêm trọng.

1- 1868

- Thiên Hoàng Minh Trị thực hiện một loạt cải tiến

- Nhằm: Đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng phong kiến lạc hậu…

1-1868 Cải cách:

Duy Tân Minh Trị được tiến hành

- Nội dung chủ yếu:

+ Về kinh tế: Xoá bỏ những ràng buộc của chế độ phong kiến

+ Về chính trị:

+ Về quân sự:

- Kết quả: Đến cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, Nhật Bản thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa, phát triển thành một nước tư bản chủ nghĩa.

- Là cuộc cách mạng tư sản do liên minh quý tộc tư sản tiến hành mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển…..đưa nước Nhật thoát khỏi bị biến thành thuộc địa

II/ Nhật bản chuyển sang chủ nghĩa đế quốc.

- Chủ nghĩa tư bản phát triển mạnh ở  Nhật sau cải cách Duy Tân 1868

- Cuối thế kỷ XIX Nhật đẩy mạnh các cuộc chiến tranh xâm lược (Triều Tiên, Trung Quốc) Vơ vét của cải lấy tiền bồi thường chiến tranh.

=> Đẩy mạnh kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển

+ Nhật là nước quân chủ lập hiến, giới cầm quyền thi hành chính sách đối nội, đối ngoại phản động.

- Đối nội: Hạn chế các quyền tự do dân chủ, đàn áp nhân dân.

- Đối ngoại: Có hai chính sách nổi bật, tìm mọi cách xoá bở những hiệp ước bất bình đẳng mà Nhật đã ký với nước ngoài.

III/ Cuộc đấu tranh của nhân dân lao động Nhật Bản

- Bị bọn chủ áp bức bóc lột nặng nề công nhân Nhật Bản đã đấu tranh quyết liệt.

- Sự ra đời của một số nghiệp đoàn tham gia lãnh đạo phong trào.

- Đảng xã hội Nhật Bản thành lập 1901

-1981 Đảng cộng sản Nhật Bản được thành lập.

- Phong trào diễn ra liên tục sôi nổi với nhiều hình thức phong phú ở đầu thế kỷ XX do các tổ chức nghiệp đoàn lãnh đạo.

Dẫn dắt học sinh nhớ lại tình hình các nước đế quốc: Anh, Pháp, Đức, Mĩ… Cuối thế kỷ XIX, đầu XX có những điểm chung nổi bật : Chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, đánh dấu bằng nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, xã hội các tổ chức độc quyền…

- Yêu cầu học sinh đọc đoạn chữ in nghiêng SGK.

? Em có nhận xét gì về các cuộc chiến này?

?Nguyên nhân sâu xa dẫn đến cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất là gì?

?Mâu thuẫn sâu sắc ấy dẫn đến điều gì xảy ra?

? Mâu thuẫn sâu sắc ấy dẫn đến điều gì xảy ra?

? Hai khối này có đặc điểm chung là gì?

? Hai khối đế quốc này đều có mong muốn chung là gì? Nhằm mục đích gì?

- Cho học sinh đọc đoạn chữ nhỏ SGK…

? Duyên cớ trực tiếp đưa đến chiến tranh bùng nổ là gì?

- Đọc đoạn đầu:

? Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ như thế nào?

Giáo viên dẫn dắt

- Đọc thầm sách giáo khoa:

? Nêu tóm tắt những nét chính trong chiến sự ở giai đoạn thứ nhất …?

? Em có nhận xét gì về diễn biến chiến sự trong giai đoạn này.

- Học sinh đọc SGK

? Sự chuyển biến chiến sự ở giai đoạn này diễn ra như thế nào?

- Phe hiệp ước phản công.

- Phe liên minh thất bại

? Em có nhận xét gì về giai đoạn này?

- Gọi học sinh đọc đoạn chữ nhỏ SGK…

- Học sinh đọc mục III.

? Chiến tranh thế giới thứ nhất đem lại kết cục như thế nào?

- Đức mất hết thuộc địa

- Anh , Pháp, Mỹ mở rộng  thuộc địa của mình.

? Từ hậu quả …, em rút ra tính chất của chiến tranh?

I/ Nguyên nhân dẫn tới chiến tranh thế giới thứ nhất.

Giáo viên nói:

- Đều là các cuộc chiến tranh giành thuộc địa lẫn nhau giữa các đế quốc:

+ Mỹ – Tây Ban Nha

+ Nga – Nhật

+ Nguyên nhân sâu xa:

- Sự phát triển không đồng đều của chủ nghĩa tư bản ở cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.

- Mâu thuẫn sâu sắc giữa các nước đế quốc với đế quốc về thị trường, thuộc địa.

- Hình thành hai khối đế quốc đối địch nhau

- Khối liên minh Đức - áo – Hung(1882)

-         Khối hiệp ước của 3 nước: Anh – Pháp- Nga(1907)

=> Đều ráo riết chạy đua vũ trang và tích cực chuẩn bị chiến tranh, mong muốn thanh toán địch thủ của mình.

Mục đích: => Chia lại thuộc địa

                 => Làm chủ thế giới

+ Duyên cớ trực tiếp:

- 28-06-1914: Thái tử áo – Hung bị ám sát.

- Bọn quân phiệt Đức - áo – Hung chớp lấy cơ hội gây chiến tranh.

II/ Những diến biến chiến sự:

GV:

- 28-07-1914 Đức - áo – Hung tuyên chiến với Xécbi

- 01-08 Đức tuyên chiến với Nga

- 03-08 tuyên chiến với Pháp.

-04-08: Anh tuyên chiến với Đức => Chiến tranh bùng nổ và nhanh chóng trở thành chiến tranh thế giới.

1. Giai đoạn thứ nhất (1914-1916)

- Đức tập trung ở mặt trận phía tây….pari bị uy hiếp => Pháp đang có nguy cơ bị tiêu diệt

- ở mặt trận phía tây, quân Nga tấn công quân Đức=> cứu nguy cho Pháp.

- Từ 1916 chiến tranh chuyển sang giai đoạn cầm cự ở cả hai phe.

=> ưu thế thuộc về phe liên minh, chiến tranh lan rộng với quy mô toàn thế giới.

2. Giai đoạn thứ 2(1917-1918)
- Từ mùa xuân 1917, chiến sự suy yếu diễn ra ở miền trung phía Tây Âu.

=> Phe hiệp ước phản công

=> Phe liên minh thất bại và đầu hàng.

III/ Kết cục của chiến tranh thế giới thứ nhất.

+ Hậu quả:

- Chiến tranh đã gây ra nhiều tai hoạ cho nhân loại, 10 triệu người chết, hơn 20 triệu người bị thương…

- Số tiền các nước tham chiến chi phí cho chiến tranh khoảng 85 tỷ đô la.

- Chiến tranh kết thúc đem lại lợi ích cho các nước đế quốc thắng trận, bản đồ thế giới được chia lại…

+ Tính chất: Là cuộc chiến tranh đế quốc chủ nghĩa mang tính chất phi nghĩa phản động, chiến tranh ăn cướp.

Niên đại

-8-1566

- Thế kỷ XVII

- Thế  kỷ XVIII

- (1789-1794)

- Thế kỷ XIX

- Cuối thế kỷ XIX

Sự kiện chính

- Cách mạng Hà Lan

- Cách mạng Anh

- Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa

- Cách mạng tư sản pháp

- Các cuộc cách mạng tư sản

- Sự xâm lược của thực dân Phương Tây.

Kết quả - ý nghĩa

- Lật đổ ách thống trị của vương quốc Tây Ban Nha

- Lật đổ giai cấp phong kiến, đưa giai cấp tư sản …

- Chủ nghĩa tư bản thắng lợi…

- yêu cầu học sinh đọc mục 2 SGK

? Qua những vấn đề cơ bản của lịch sử thế giới cận đại, em hãy nêu những nội dung chính của lịch sử thế giới cận đại?

? Sự ra đời và phát triển của nền sản xuất mới – TB chủ nghĩa:

Mâu thuẫn xã hội lúc này như thế nào?

Mâu thuẫn sâu sắc giữa chế độ phong kiến và các tầng lớp nhân dân ngày càng gay gắt=> nguyên nhân cuộc cách mạng tư sản.

? Kể tên những cuộc cách mạng tư sản đầu tiên?

? Sự xâm lược của thực dân phương tây đối với các nước phương Đông như thế nào?

? Hậu quả của sự thống trị của chủ nghĩa thực dân

? Cuộc đấu tranh của công nhân ở các nước tư bản như thế nào?

? Nêu những thành tựu chủ yếu của văn học, nghệ thuật, khoa học – kỹ thuật?

? Nguyên nhân sâu xa dẫn đến chiến tranh thế giới thứ nhất?

5 nội dung chính:

1. Cách mạng tư sản và sự phát triển của chủ nghĩa tư bản.

2. Sự xâm lược thuộc địa của chủ nghĩa tư bản được đẩy mạnh

3. Phong trào công nhân quốc tế bùng nổ mạnh mẽ.

4. Khoa học kỹ thuật văn học nghệ thuật của nhân loại đạt được những thành tựu vượt bậc.

5. Sự phát triển không đồng đều của chủ nghĩa tư bản => chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ.

Cuộc đấu tranh của công nhân ở các nước tư bản ngày càng mạnh mẽ.

+ Những thành tựu:

-         Văn học

-         Nghệ thuật

-         Khoa học – kỹ thuật

+ Chiến tranh thế giới thứ nhất

-         Nguyên nhân

-         Diễn biến chính

-         Hậu quả

-         Tính chất của chiến tranh

- Sử dụng bản đồ đế quốc Nga giới thiệu khái quát nước Nga đầu thế kỷ XX

- Là một đế quốc phong kiến rộng lớn…

? Nêu những sự kiện lịch sử tiêu biểu phản ánh tình hình nước Nga đầu thế kỷ XX, dưới ách thống trị của Nga Hoàng?

? Em có nhận xét gì về bức tranh Hình 52?

(Nước Nga lạc hậu: Ruộng đồng khô hạn, phương tiện canh tác lạc hậu, chủ yếu là phụ nữ làm việc ngoài đồng, nam giới phải ra mặt trận…)

? Em có nhận xét gì về tình hình nước Nga đầu thế kỷ XX?

Gv bổ xung và kết luận: Sự lạc hậu của nước Nga => Những mâu thuẫn trong xã hội Nga…

- Yêu cầu học sinh đọc mục 2 SGK..

? Nêu vài nét diễn biến cuộc cách mạng tháng 2 năm 1917 ở Nga?

- Học sinh nêu tóm tắt diễn biến…

- Giáo viên bổ xung – Nhấn mạnh:

? Kết quả của cuộc cách mạng tháng hai đã đem lại là gì?

? Vì sao cách mạng dân chủ tư sản tháng hai năm 1917, được coi là cuộc cách mạng dân chủ kiểu mới?

Giáo viên sử dụng hình 53 và phân tích: Cách mạng tháng hai năm 1917 được coi là cuộc cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới…

- Học sinh đọc thầm SGK…

? Sau cuộc cách mạng tháng hai, tình hình nước Nga có gì nổi bật?

Tình hình đó đặt ra yêu cầu gì cho cách mạng Nga?

- Bổ xung: Công việc chuẩn bị kế hoạch tiếp tục cuộc cách mạng.

? Nêu nhứng sự kiện chính của cách mạng tháng 10 ?

- Yêu cầu học sinh tường thuật cuộc tiến công cung điện mùa đông.

- Sử dụng hình 54 bổ xung bài tường thuật…

? So với kết quả tháng 2, cách mạng tháng 10 đã đem lại kết quả tiến bộ như thế nào?

I/ Hai cuộc cách mạng ở nước Nga năm 1917

1. Tình hình nước Nga trước cách mạng

- Năm 1914 Nga Hoàng Nicôlai II

=> Đẩy nhân dân vào cuộc chiến tranh đế quốc

- Kinh tế suy sụp

- Quân đội thiếu vũ khí, lương thực, thua trận liên tiếp…

- Là nước đế quốc bảo thủ về chính trị, lạc hậu về kinh tế.

- Nước Nga tồn tại nhiều mâu thuẫn gay gắt:

+ Mâu thuẫn giữa đế quốc Nga với các dân tộc.

+ Giữa tư sản với vô sản

+ Giữa phong kiến với nông dân

=> Đòi hỏi phải được giải quyết bằng một cuộc cách mạng.

2. Cách mạng tháng 2 năm 1917

+ Diễn biến:

- 2-1917 cách mạng tháng hai bùng nổ và thắng lợi.

- 23-2-1917 biểu tình của nữ công nhân pêtơrôngrát

- 26-2-1917 Đảng Bôn sê vích lãnh đạo công nhân chuyển từ tổng bãi công chính trị thành khởi nghĩa vũ trang

=> Chế độ Nga Hoàng bị lật đổ.

+ Kết quả:

- Chế độ quân chủ chuyên chế Nga Hoàng bị lật đổ

- Thiết lập 2 chính quyền song song tồn tại: Xô viết đại biểu công nhân, nông dân, binh lính và chính phủ lâm thời tư sản.

3. Cách mạng tháng 10 năm 1917

+ Tình hình:

- Hai chính quyền song song tồn tại, thực tế chính quyền rơi vào tay chính phủ lâm thời tư sản: Tiếp tục chính sách theo đuổi chiến tranh và đàn áp quần chúng.

- Các tầng lớp nhân dân phản đối mạnh mẽ chính sách của chính phủ lâm thời => yêu cầu phải tiếp tục tiến hành cuộc cách mạng - Đảng Bôn sê vích đứng đầu là Lê Nin chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cách mạng chấm dứt tình trạng hai chính quyền song song, thiết lập chính quyền hoàn toàn về tay các xô viết

+ Diễn biến:

- 24-10 tại điện XmôNưi Lê Nin trực tiếp chỉ huy cuộc khởi nghĩa ở Pêtơrôgrát

-25-10-1917 Cung điện mùa đông bị chiếm=> Chính phủ lâm thời sụp đổ hoàn toàn

+ Kết quả: Cách mạng tháng 10 đã lật đổ chính phủ lâm thời tư sản thiết lập nhà nước vô sản đem lại chính quyền về tay nhân dân.

? Đại hội xô viết toàn Nga đã làm gì?

- Học sinh đọc đoạn chữ nhỏ SGK…

? Nội dung của sắc lệnh hoà bình và sắc lệnh ruộng đất?

? Sắc lệnh hoà bình, sắc lệnh về ruộng đất đem lại những quyền lợi gì của quần chúng nhân dân?

- Trao ruộng đất cho nông dân…

- Trao cho nông dân quyền kiểm soát, sản xuất

- Chính quyền xô viết tuyên bố xoá bỏ các đẳng cấp xã hội và những đặc quyền của giáo hội…

? Chính quyền xô viết ký hoà ước với Đức để nhằm mục đích gì?

Có thời gian hoà bình để củng cố chính quyền xây dựng quân đội, xây dựng kinh tế…

? Cuối 1918 tình hình nước Nga Xô Viết như thế nào?

Đế quốc và bọn phản cách mạng muốn bóp chết cách mạng…

? Nước Nga chống thù trong giặc ngoài trong điều kiện như thế nào?

? Nước Nga đã thực hiện chính sách gì?

? Nhà nước và nhân dân Nga đã làm gì thu được kết quả như thế nào?

? Vì sao nhân dân xô Viết bảo vệ được thành quả cách mạng?

- Học sinh đọc mục 3

? Cách mạng tháng 10 có ý nghĩa như thế nào đối với nước Nga?

Vì sao GrônRít lại đặt tên cuốn sách là “ Mười ngày rung chuyển thế giới”?

? Em có nhận xét gì về ý nghĩa quốc tế của cách mạng tháng mười Nga?

1. Xây dựng chính quyền xô viết.

- Đến 25-10(07-11) Đại hội xô viết toàn Nga lần thứ hai khai mạc ở điện Xmônưi

- Tuyên bố thành lập chính quyền xô viết do Lê Nin đứng đầu

- Thông qua các sắc lệnh: Sắc lệnh hoà bình, sắc lệnh ruộng đất

+ Nội dung: ……..SGK

- Đáp ứng nguyện vọng hoà bình và đem lại ruộng đất cho nông dân…

- Chính quyền Xô viết ký hoà ước với Đức (3-1918)

=> Rút nước Nga ra khỏi chiến tranh…

2. Chống thù trong giặc ngoài

- Cuối năm 1918, quân đội 14 nước đế quốc…Cờu kết với bọn phản cách mạng trong nước mở rộng cuộc tấn công vũ trang vào nước Nga Xô Viế.

- Điều kiện hết sức khó khăn.

- Chính sách cộng sản thời chiến …

- Nhân dân Xô Viết đã vượt qua…

- Năm 1920 Hồng Quân đã đánh tan ngoại xâm và nội phản.

3. ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng 10

- Đối với nước Nga:

Làm thay đổi vận mệnh đất nước và số phận con người, đưa nhân dân lao động lên nắm chính quyền, thiết lập nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiền trên thế giới.

- Đối với thế giới:

Có ảnh hưởng to lớn đến toàn thế giới

=> Biến cố lịch sử trọng đại nhất ở thế kỷ XX.

- Để lại nhiều bài học cho cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động bị áp bức.

- Giới thiệu bài:

- Yêu cầu học sinh quan sát bức tranh Hình 58

? Em hãy cho biết tình hình thực tế của nước Nga?

? Trước tình hình đó, chính quyền xô viết đã làm gì?

? Nội dung chủ yếu của chính sách kinh tế mới là gì ?

? Qua chính sách đó, em có nhận xét gì về chính sách kinh tế mới?

- Trong tình hình nước Nga….chính sách kinh tế mới phù hợp, tiến bộ…

Giải quyết được vấn đề lương thực…

? Chính sách kinh tế mới đem lại kết quả gì?

Nó tác động như thế nào tới công cuộc khôi phục kinh tế ở nước Nga?

Giáo viên phân tích…

- Yêu cầu học sinh đọc mục II SGK

? Hãy nêu rõ thực trạng nền kinh tế nước Nga khi bắt tay vào xây dựng chủ nghĩa xã hội?

Giáo viên phân tích…

? Để xây dựng chủ nghĩa xã hội, nhân dân Liên Xô đã thực hiện những nhiệm vụ gì?

? Trong những nhiệm vụ đó, nhiệm vụ nào là cơ bản trọng tâm?

Nhiệm vụ đã được tiến hành như thế nào?

( Công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa, ưu tiên phát triển công nghiệp nặng…)

? Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô được tiến hành như thế nào?

( Dẫn tư liệu về phong trào thi đua…XtaKhaNốp…

- Cho học sinh quan sát H59 và 60

? Qua đó em có nhận xét gì về công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô?

Nhận xét: Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô được nông dân ủng hộ.

- Máy móc, khoa học kỹ thuật được ứng dụng rộng rãi => Biến đổi to lớn cho nền kinh tế đất nước.

? Quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô đã đạt được những thành tựu gì?

? Trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô còn có những điểm hạn chế như thế nào?

I/ Chính sách kinh tế mới và công cuộc khôi phục kinh tế(1921-1925)

1. Chính sách kinh tế mới

+ Tình hình

- Nước Nga bị tàn phá nặng nề…

- Kinh tế suy sụp

- Bạo loạn…

- 3-1921 chính quyền xô viết đã thông qua và thực hiện chính sách kinh tế mới (NEF)

+ Nội dung

- Bài bỏ chế độ trưng thu lương thực thừa thay bằng thu thuế lương thực.

- Tự do buôn bán

- Tư nhân được mở xí nghiệp nhỏ, khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư kinh doanh ở Nga.

2. Công cuộc khôi phục kinh tế 1921-1925

- Chính sách…làm cho công cuộc phục hồi và phát triển kinh tế diễn ra nhanh chóng đạt được nhiều thành tựu:

- Sản xuất công nghiệp…

-12-1922 Liên bang cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô Viết được thành lập.

II/ Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô(1925-1941)

- Kinh tế phát triển

- Tiến hành công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa

- Cải tạo nền nông nghiệp lạc hậu

- Tiến hành công nghiệp hoá chủ nghĩa xã hội.

- Thực hiện các kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1928-1932)

- Kế hoạch năm năm lần 2 (1933-1937) được hoàn thành trước thời hạn.

+ Thành tựu:

- Kinh tế công nghiệp, nông nghiệp phát triển mạnh, đưa Liên Xô từ nước nông nghiệp trở thành nước Công nghiệp đứng đầu Châu Âu, đứng thứ hai thế giới sau Mỹ.

- Văn hoá- Giáo dục: Thanh toán nạn mù chữ phát triển hệ thống giáo dục…

- Xã hội: Xóa bỏ chế độ người bóc lột người

- Hạn chế: Tư tưởng nóng vội

- Giới thiệu bài: Giáo viên dẫn dắt....

- Giáo viên dùng bản đồ Đông Nam á trước khi Pháp xâm lược để minh hoạ cho học sinh thấy được khi thực dân Pháp xâm lược việt nam, chúng đã xâm lược khá nhiều nước ở vùng này.(Có việt Nam)

- Dùng bản đồ Việt Nam để giới thiệu Đà Nẵng.

? Tại sao thực dân Pháp xâm lược Việt Nam?

? Nguyên nhân trực tiếp như thế nào?

? Em có nhận xét gì về lực lượng quân Pháp lúc này?

? Quân và dân ta đã chống trả như thế nào?

? Tại sao thực dân Pháp lại dàn trận trước cửa biển Đà Nẵng.

Triều đình nhà Nguyễn bạc nhược, yếu hèn.

? Tình hình chiến sự ở Đà Nẵng diễn ra như thế nào?

? Thực dân Pháp ra sao?

- Giáo viên yêu cầu học sinh đọc mục 2 SGK...

? Thất bại trong âm mưu đánh nhanh thắng nhanh ở Đà Nẵng, thực dân Pháp đã làm gì?

? Quân triều đình lúc này như thế nào?

Quân triều đình chống cự yếu ớt rồi tan rã.

? Nhân dân địa phương đã làm gì?

- Gọi 1 học sinh đọc đoạn chữ in nghiêng....

? Em có nhận xét gì về tình hình quân địch lúc này?

- Giáo viên khái quát về tình hình địch.

? Thực dân Pháp tấn công đại đồn Chí Hoà như thế nào?

Quân ta kháng cự mạnh mẽ nhưng không thắng nổi...

? Triều đình Huế đã có hành động như thế nào?

Em có nhận xét gì về hành động này?( Hèn nhát, bán nước...)

- Đọc đoạn chữ nhỏ SGK...

? Nội dung cơ bản của hiệp ước như thế nào?

? Tại sao triều đình Huế lại ký kết với Pháp hiệp ước Nhâm Tuất?

( Triều đình nhân nhượng Pháp để giữ lấy quyền lợi giai cấp và dòng họ)

1. Chiến sự ở Đà Nẵng những năm 1858-1859

a. Nguyên nhân thực dân pháp xâm lược Việt Nam

+ Nguyên nhân xâu xa

- Các nước phương tây đẩy mạnh xâm lược Phương Đông, Việt Nam nằm trong hoàn cảnh chung đó

+ Nguyên nhân trực tiếp

- Thực dân Pháp lấy cớ bảo vệ Đạo Gia Tô đã đem quân xâm lược Việt Nam.

- Chiều 31-8-1858.....

- Âm mưu của Pháp là chiếm xong Đà Nẵng sẽ tiến thẳng ra Huế....buộc nhà Nguyễn đầu hàng.

b. Chiến sự ở Đà Nẵng

- Sáng 1-9-1858 thực dân Pháp bắt đầu nổ súng xâm lược nước ta

- Quân dân ta dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Tri Phương

- Thực dân Pháp bước đầu thất bại=> Sau 5 tháng xâm lược chỉ chiếm được bán đảo Sơn Trà.

2. Chiến sự ở Gia Định năm 1859

-2-1859 quân Pháp kéo vào Gia Định

-17-2-1859 chúng => thành Gia Định

- Quân triều đình chống cự yếu ớt...

- Nhân dân địa phương tự động nổi lên đánh giặc...

- Đêm 23 rạng sáng 24-2-1861, quân Pháp mở cuộc tấn công quy mô vào Chí Hoà

- Đại đồn Chí Hoà thất thủ => Pháp => các tỉnh Nam kỳ

-5-6-1862: Triều đình ký với Pháp hiệp ước Nhâm Tuất.

- Nội dung cơ bản(SGK)

- Yêu cầu học sinh đọc mục 1 SGK…

- Giáo viên dùng bản đồ Việt Nam, gọi học sinh xác định những địa danh nổ ra phong trào kháng chiến của nhân dân ta ở Đà Nẵng và 3 tỉnh Miền Đông Nam Kỳ.

? Em hãy cho biết thái độ của nhân dân ta khi pháp xâm lược Đà Nẵng?

- Giáo viên giải thích thêm: Đốc học Phạm Văn Nghị ( Nam định ) đã chiêu mộ 300 quân nho sỹ… vào ứng cứu cho Đà Nẵng…

? Sau khi thất bại ở Đà Nẵng, thực dân Pháp kéo vào Gia Định, phong trào kháng chiến ở Gia Định ra sao?

? Điển hình là cuộc khởi nghĩa của ai?

Nổ ra ở đâu?

Giáo viên minh hoạ thêm:

Nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đã sáng tạo ra cách đánh pháo thuyền rất có hiệu quả.

Đốt cháy chiếc tầu ét-pê-răng( Hy vọng của Pháp trên sông Vàm Cỏ Đông (10-12-1861)

? Em biết gì về cuộc khởi nghĩa Trương Định?

- Gọi học sinh đọc đoạn chữ nhỏ SGK

? Thái độ và hành động của Thực dân Pháp như thế nào?

Giáo viên giải thích thêm về khởi nghĩa Trương Định.

- Học sinh quan sát Hình 85: Trương Định nhận phong soái…

- yêu cầu học sinh đọc mục 2 SGK

? Hãy cho biết tình hình nước ta sau điều ước 5-6-1862

? Thực dân Pháp chiếm 3 tỉnh Miền Tây Nam kỳ như thế nào?

Giáo viên xác định vị trí 3 tỉnh miền tây Nam Kỳ và giải thích thêm

Năm 1863, thực dân Pháp chiếm Căm-pu-chia. Nhiều lần Pháp vu cáo quan lại triều đình ..

Tháng 10-1866, chúng cử phái viên ra Huế thăm dò thái độ của triều đình.

-2-1867, Pháp cử người ra Huế đòi chiếm phí…

? Sau khi 3 tỉnh Miền Tây Nam Kỳ rơi vào tay Pháp, phong trào kháng chiến của nhân dân 6 tỉnh Nam Kỳ ra sao?

- Học sinh đọc đoạn chữ nhỏ SGK..

? Nhắc lại câu nói của Nguyễn Trung Trực trước khi ra chém đầu?

“ Bao giờ người tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh tây”

? Câu nói thể hiện điều gì?

- Giáo viên dùng lược đồ những địa điểm nổ ra khởi nghĩa ở Nam Kỳ (1860-1875)

Yêu cầu học sinh xác định lại các vị trí chống Pháp của nhân dân Nam kỳ và nhận xét

? Phong trào kháng chiến của nhân dân 3 tỉnh Miền Đông và Miền Tây Nam Kỳ giống và khác nhau như thế nào?

1. Kháng chiến ở Đà Nẵng và ba tỉnh miền đông Nam Kỳ.

+ Thái độ của nhân dân ta:

+ Tại Đà Nẵng: Nhiều toán nghĩa binh đã kết hợp với quân đội triều đình đánh Pháp.

+ Tại gia định và 3 tỉnh Miền Đông Nam Kỳ

- Phong trào kháng chiến càng sôi nổi

- Điển hình là khởi nghĩa của: Nguyễn Trung Trực, Trương Định (2-1859=>20-08-1864)

- Cuộc khởi nghĩa Trương Định đã làm gì cho địch thất điên bát đảo.

Năm 1862: Gần như tổng khởi nghĩa toàn miền quần chúng tôn ông là : Bình tây đại nguyên soái.

- Thực dân pháp đàn áp

- 2-1863 chúng đã tấn công căn cứ Tân Hoà( Hò Công)

- Khởi nghĩa Trương Quyền ở Tây Ninh

2. Kháng chiến lan rộng ra 3 tỉnh Miền Tây Nam kỳ.

a. Tình hình nước ta

- Triều đình tập trung lực lượng đàn áp phong trào cách mạng.

Cử một phái đoàn sang pháp xin chuộc lại 3 tỉnh Miền Đông Nam kỳ nhưng không thành.

b. Thực dân Pháp chiếm 3 tỉnh miền tây Nam Kỳ

- Từ ngày 20-06 đến 24-06-1867, thực dân Pháp chiếm nốt 3 tỉnh miền tây Nam Kỳ: Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên…

c. Phong trào kháng chiến của nhân dân 6 tỉnh Nam Kỳ

- Nhân dân Nam Kỳ nổi lên chống Pháp ở nhiều nơi

- Nhiều trung tâm kháng chiến thành lập:

- Nổi bật là cuộc khởi nghĩa của Trương Quyền, Phan Tôn, Phan Liêm và Nguyễn Trung Trực.

- Phong trào tiếp tục phát triển đến năm 1875.

- Giống nhau: Phát triển sôi nổi đều khắp ở những nơi thực dân Pháp xâm lược.

- Khác nhau: Phong trào ở 3 tỉnh Miền Đông …sôi nổi, quyết liệt hơn.

- Tại sao Thực dân Pháp chiếm 3 tỉnh Miền Tây Nam Kỳ (1867) mà mãi tới năm 1873, chúng mới đánh Bắc Kỳ?

- Yêu cầu học sinh đọc mục I và

? Hãy trình bày tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ.

Giáo viê giải thích thêm phong trào kháng chiến rất mạnh………việc thiết lập rất khó khăn.

? Thực dân Pháp đã dùng những biện pháp gì để ổn định tình hình Nam Kỳ.

? Trong khi Pháp đang mở rộng xâm lược thì chính sách đối nội và đối ngoại của triều đình ra sao?

? Tình hình đất nước như thế nào.

? Đời sống của nhân dân ra sao

Học sinh đọc mục 2 trong SGK

Dùng bản đồ hành chính việt Nam cuối thế kỷ XIX để minh hoạ quá trình bành chướng xâm lược của thực dân Pháp

? Nguyên nhân sâu xa:=> Thực dân Pháp xâm lược Bắc Kỳ?

? Thực dân Pháp kéo quân ra Bắc trong hoàn cảnh nào? Giáo viên nói thêm Nhà Nguyễn yêu cầu ….SGK

Giải thích thêm về vụ Đuy puy

Tháng 10-1872 Đuypuy ( Lái súng người Pháp đi Thượng Hải…

-11-1872: Đuy puy kéo quân ra bắc …

-22-12 chúng đến Hà Nội…

….Đuypuy đòi được đóng quân trên bờ Sông Hồng…

? Chiến sự ở Bắc Kỳ diễn ra như thế nào?

- Giáo viên dùng bản đồ thực dân Pháp Xâm lược Bắc Kỳ lần thứ I để minh hoạ..

- Yêu cầu học sinh theo dõi bản đồ

- Gọi 1 học sinh khá trình bày bản đồ giáo viên minh hoạ thêm…

? Sau khi chiếm Hà Nội, chiến sự ở các tỉnh Bắc Kỳ diễn ra như thế nào?

? Tại sao quân triều đình ở Hà Nội đông gấp nhiều lần quân địch mà không thắng chúng.

Vì( quân triều đình không chủ động tấn công địch, trang thiết bị lạc hậu.)

- Gọi học sinh đọc mục 3 SGK

? Hãy trình bày cuộc kháng chiến của nhân dân Hà Nội 1873?

Ngay từ khi quân Pháp kéo đến Hà Nội nhân dân đã anh dũng đứng lên kháng chiến.( những người yêu nước)

? Trong thời kỳ này, quân dân Hà Nội lập nên chiến thắng điển hình nào?

- giáo viên minh họa thêm…

? Em hãy cho biết phong trào kháng chiến tại các tỉnh Bắc Kỳ trong (1873-1874)…?

? Cho biết nội dung của điều ước 1874?

Giáo viên giải thích thêm: Điều ước này, Pháp phải trả lại Hà Nội …

? Tại sao nhà Nguyễn lại ký điều ước 1874?

(Thảo luận nhóm)

Giáo viên kết luận:……..

- Vì sự nhu nhược của nhà Nguyễn

- Vì tư tưởng chủ hoà để bảo vệ quyền lợi của giai cấp và dòng họ

Giáo viên minh hoạ thêm: Điều ước 1874 ký tại Sài Gòn gồm 22 điều khoản…(SGK)

1. Tình hình việt Nam trước khi pháp đánh chiếm bắc kỳ

+ Thực dân pháp

Sau khi chiếm xong 3 tỉnh Miền Đông..

Pháp tiến hành thiết lập bộ máy cai trị…nhằm biến… thành bàn đạp tấn công Căm pu chia và chiếm 3 tỉnh Miền Tây Nam Kỳ.

- Xây dựng bộ máy cai trị có tổ chức quân sự

- Đẩy mạnh bóc lột tô thuế

- Cướp đoạt ruộng đất

- Mở trường đào tạo tay sai

+ Triều đình nhà Nguyễn

- Tiếp tục chính sách đối nội, đối ngoại lỗi thời.

- Vơ vét tiền của nhân dân để ăn chơi và bồi thường chiến phí.

- Kinh tế công nghiệp xa sút

- Tài chính thiếu hụt

- Binh lực suy yếu

- Nhân dân cơ cực

- Mâu thuẫn xã hội sâu sắc

- Triều đình tiếp tục thương lượng với Pháp…

2. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ lần thứ nhất (1873)

a. Nguyên nhân

- Nguyên nhân sâu xa…thực dân Pháp muốn bành chướng thế lực, nhảy vào tây Nam trung quốc.

- Nguyên nhân trực tiếp: Pháp đem quân ra bắc để giải quyết vụ Giăng Đuy Puy

b. Diễn biến

+ Chiến sự tại Hà Nội

- Sáng 20-11-1873, Pháp nổ súng đánh thành Hà nội

- Trưa 20-11-1873 thành Hà Nội thất thủ.

- Thực dân Pháp mở rộng xâm lược Bắc Kỳ

- Chưa đầy 1 tháng chúng đã chiếm được Hải Dương , Hưng Yên, Phủ Lý, Ninh Bình, Nam Định.

3. Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kỳ (1873-1874)

a. Tại Hà Nội

- Khi quân Pháp đến Hà Nội nhân dân sẵn sàng chiến đấu

- Ban đêm tập kích địch

- Đốt cháy kho đạn

- Chặn địch ở cửa ô Thành Hà (Ô Quan Chưởng)

- Tổ chức nghĩa hội thành lập

- Chiến thắng Cầu Giấy lần I(21-12-1873)

b. Tại các tỉnh Bắc Kỳ

- Quân Pháp đi tới đâu cũng bị đột kích, tập kích điển hình : Phong trào của cha con Nguyễn Mậu Kiến ( Thái Bình) và Phạm Văn Nghị ( Nam Định)

c. Điều ước 1874

+ Nội dung:

- Quân Pháp rút khỏi Bắc Kỳ

- Nhà Nguyễn cắt 6 tỉnh Nam Kỳ cho Pháp

- Vì điều ước này, thực tế nước ta đã trở thành xứ bảo hộ của Pháp…

- Giáo viên giới thiệu bài:…

- Yêu cầu học sinh đọc SGK mục 1.

? Vì sao thực dân Pháp đánh Bắc Kỳ lần I (1873) mà mãi gần 10 năm sau(1882) chúng mới đánh Bắc Kỳ lần II?

( Phong trào của nhân dân lên mạnh…)

? Thực dân Pháp đánh Bắc Kỳ lần II trong hoàn cảnh nào?

? Tình hình trong nước lúc này ra sao?

? Em biết gì về tình hình nước Pháp đầu thập kỷ 80?

? Cho biết nguyên cớ trực tiếp thực dân Pháp đánh Bắc Kỳ lần II?

- Giáo viên dùng bản đồ thực dân Pháp đánh Bắc Kỳ lần II để minh hoạ.

? Cho biết tình hình chiến sự tại Hà Nội? Khi thực dân Pháp đánh Bắc Kỳ lần II? (1880)

- Gọi 1 học sinh trình bày bằng bản đồ.

? Chúng đã hành động như thế nào?

? Quân ta đã làm gì?

Đến trưa thành Hà Nội thất thủ, Hoàng Diệu tự tử.

? Sau khi thành Hà Nội thất thủ, thái độ của triều đình Huế như thế nào?

? Em có nhận xét gì về thái độ và hành động của triều đình Huế: ( Hèn nhát..)

? Hậu quả ra sao?

? Phong trào kháng chiến của nhân dân Hà Nội khi thực dân Pháp đánh Bắc Kỳ lần II như thế nào?

… Nhân dân tích cực phối hợp với quân triều đình kháng Pháp.

? Nhân dân Hà Nội kháng pháp bằng những biện pháp gì?

? Phong trào kháng chiến của nhân dân các tỉnh Bắc Kỳ phối hợp với quân triều đình đánh pháp như thế nào?

? RiviE phải làm gì?

Giáo viên dùng bản đồ minh hoạ…

? Trình bày diễn biến trận Cầu Giấy lần II?( Gọi học sinh khá trình bày bằng bản đồ)

? Sau chiến thắng Cầu Giấy lần II, tình hình ta, địch như thế nào?

? Thực dân Pháp đã hành động ra sao?

Buộc triều đình Huế đầu hàng.

? Tại sao thực dân Pháp không nhượng bộ triều đình Huế sau khi RiviE bị giết tại trận cầu Giấy lần II?

( Vì tham vọng của Pháp, chúng quyết tâm chiếm toàn bộ nước ta)

Triều đình Huế nhu nhược…

- Gọi học sinh đọc mục 3…

- Dùng bản đồ kinh thành Huế giới thiệu địa danh Thuận An và Huế…

? Hãy trình bày cuộc tấn công của thực dân Pháp vào Thuận An?

? Thái độ và hành động của triều đình Huế ra sao?

Giáo viên giải thích thêm về hiệp ước Hác Măng.

? Nội dung cơ bản của điều ước Hác Măng?

Điều ước Hác Măng dẫn đến hậu quả gì?

? Trước thái độ phản kháng của nhân dân, thực dân Pháp đối phó như thế nào?

Tấn công các căn cứ kháng chiến còn lại…

? Tại sao hiệp ước Patơrốt được ký kết?

? Cho biết nội dung cơ bản của điều ước Patơrốt?

1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ lần thứ II (1882)

a. Hoàn cảnh

+ trong nước

- Sau điều ước 1874 dân chúng cả nước phản đối mạnh

- Nhiều cuộc khởi nghĩa bùng nổ…

- Kinh tế: Suy kiệt

- Giặc cướp nổi khắp nơi.

- Triều đình khước từ mọi cải cách Duy Tân

- Tình hình đất nước rối loạn

+ Thực dân Pháp

- Nước Pháp đang chuyển nhanh sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc.

- Nhu cầu xâm lược chiếm thuộc địa là thiết yếu => chúng quyết tâm đánh bắc kỳ lần II

b. Diễn biến

+ Nguyên cớ trực tiếp: Thực dân Pháp lấy cớ nhà Nguyễn vi phạm điều ước 1874 và còn tiếp tục giao thiệp với nhà Thanh.

+ Chiến sự:

- 25-4-1882 RiViE gửi tối hậu thư đòi tổng đốc Hoàng Diệu nộp khí giới và nộp thành vô điều kiện

- Quân ta chống trả quyết liệt

- Triều đình Huế lúng túng vội vàng cầu cứu nhà Thanh

- Cử người ra Hà Nội thương thuyết với Pháp.

- Quân Thanh ồ ạt kéo vào nước ta …

- Pháp nhanh chóng chiếm Hòn Gai, Nam Định và một số nơi khác ở Bắc Kỳ.

2. Nhân dân Bắc Kỳ tiếp tục kháng chiến.

- Nhân dân thực hiện chiến thuật “ Vườn không nhà trống” đánh giặc bằng mọi thứ vũ khí có sẵn trong tay

- Tự tay đốt nhà tạo thành bức tường lửa cản địch.

- Không bán lương thực cho pháp

- Đào hào, đắp luỹ…

+ Phong trào kháng chiến

- Đắp đập, cắm kè trên sông hồng

- Làm hầm chống cạm bẫy

- Quân dân Bắc Ninh, Sơn Tây kéo về áp sát địch trong thành Hà Nội

- RiviE hoảng sợ phải rút quân từ Nam Định về Hà Nội

- Chiến thắng Cầu Giấy lần II(19-5-1883) RiviE bị giết.

- Pháp định rút chạy khỏi Hà Nội và một số nơi khác.

- Ta: Triều đình không có quyết tâm dựa vào dân chống giặc, chủ trương thương lượng với Pháp…

- Pháp quyết tâm tấn công Sơn tây và Thuận An

3. Hiệp ước PaTơ Nốt nhà nước phong kiến việt nam sụp đổ(1884)

a. Thực dân Pháp tấn công Thuận An

- Chiều 8-8-1883 thực dân pháp tấn công Thuận An

- 20-8-1883 chúng đổ bộ lên vùng.

- Triều đình hoảng hốt xin đình chiến và chấp nhận ký điều ước Hác Măng

b. Điều ước Hác Măng

Nội dung: Triều đình chính thức nhận quyền bảo hộ của Pháp: thu hẹp địa giới

- Quyền ngoại giao của Đại Nam do Pháp nắm.

- Triều đình phải rút quân từ Bắc Kỳ với Trung Kỳ.

+ Hậu quả:

- Phong trào kháng chiến của nhân dân lên mạnh

- Phe chủ chiến trong triều hình thành …

e. Điều ước Patơrốt(6-6-1884)

- Pháp muốn xoa dịu tình hình

- Chấm dứt vai trò nhà Thanh ở Bắc Kỳ

- Nhà Nguyễn chính thức đầu hàng thực dân Pháp về mặt pháp lý

+ Nội dung:

- Căn bản giống điều ước Hác Măng

- Sửa đổi địa giới trung kỳ

- Nhà Nguyễn chính thức đầu hàng thực dân Pháp…

- Giới thiệu bài: Giáo viên dẫn dắt …

- Giáo viên yêu cầu học sinh đọc SGK mục 1

? Em hãy trình bày bối cảnh lịch sử của vụ binh biến kinh thành Huế (5-7-1885)

? Phe chủ chiến đã làm gì?

? Thái độ của Pháp lúc này như thế nào?

Giáo viên giải thích thêm: Sau hai điều ước …Triều đình Huế đã bị phân hoá thành 2 bộ phận:

     Phe chủ hoà(đa phần)

     Một bộ phận nhỏ hình thành phe chủ chiến

? Em hãy trình bày diễn biến của vụ biến kinh thành Huế (5-7-1885)

? Tình hình quân Pháp lúc đầu như thế nào?

? Sau đó Pháp đã có hành động ra sao?

Giáo viên giải thích thêm về phe chủ chiến…

- Học sinh đọc mục 2 SGK...

Giáo viên giới thiệu H89( Hàm nghi) và hình 90( Tôn Thất Thuyết), giới thiệu vài nét khái quát về 2 ông...

? Nguyên nhân nào phong trào Cần vương bùng nổ?

? Em hiểu Phong Trào Cần Vương là như thế nào?

Phong trào giúp vua kháng pháp.

? Trình bày diễn biến của phong trào Cần Vương?

- Học sinh tóm tắt diễn biến: 2 giai đoạn..

- Mai Xuân Thưởng( Bình Định)

- Lê Trung Đình( Quảng Ngãi)

- Nguyễn Xuân Ôn ( Nghệ An)

? Tại sao phong trào chỉ nổ ra ở Bắc Kỳ, trung kỳ mà không thấy nổ ra ở Nam Kỳ?

( Nam kỳ là xứ trực trị ( thuộc địa) của pháp)

? Em hãy cho biết thái độ của dân chúng đối với phong trào Cần Vương như thế nào?

? Kết cục giai đoạn I của phong trào Cần Vương như thế nào?

I/ Cuộc phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế, vua Hàm nghi ra chiếu Cần Vương

1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7-1885

+ Bối cảnh:

- Triều đình: Sau hai điều ước Hác Măng và Patơ nốt, phe chủ chiến vấn có hy vọng giành lại  quyền thống trị từ tay pháp khi có điều kiện.

     Họ xây dựng lực lượng tích trữ lương thực khí giới

     Đưa Hàm Nghi lên ngôi vua

     Chuẩn bị phản công

- Pháp: Lo sợ, tìm cách tiêu diệt phe chủ chiến

+ Diễn biến

- Đêm 4 rạng sáng 5-7-185 vụ biến kinh thành bùng nổ?

- Tôn thất thuyết chủ động hạ lệnh tấn công đồn Mang Cá và Hoàng Thành.

- Pháp: Lúc đầu hoảng hốt, rối loạn

=> Sau đó chúng chiếm lại Hoàng Thành.

- Chúng tàn sát, cướp bóc dã man, giết hại hàng trăm người dân vô tội?

2. Phong trào Cần Vương bùng nổ và lan rộng.

+ Nguyên nhân:

- Vụ biến kinh thành thất bại

- Vua Hàm nghi hạ chiếu Cần Vương.

- Một phong trào Kháng Pháp lan rộng gọi là phong trào Cần Vương.

+ Diễn biến

- Chia làm 2 giai đoạn

=> giai đoạn 1: 1885-1888

Phong trào sôi nổi rộng khắp Bắc, Trung Kỳ

=> Giai đoạn 2: 1888-1896

Phong trào phát triển mạnh tụ lại thành các cuộc khởi nghĩa lớn Ba Đình, Bãi Sậy, Hương Khê

- Phong trào đã được đông đảo quần chúng nhân dân ủng hộ.

+ Kết cục giai đoạn I

- Tôn thất Thuyết sang trung Quốc cầu viện(1886)

- Vua Hàm Nghi bị bắt và bị đầy sang An Giê Ri

Học sinh thảo luận

- Giáo viên khái quát nguyên nhân....

- Giáo viên giới thiệu bài...

- Giáo viên yêu cầu học sinh đọc SGK mục I và hướng dẫn học sinh xem hình 91.

Giáo viên giới thiệu đặc điểm căn cứ Ba Đình.

? Hãy trình bày về căn cứ của cuộc khởi nghĩa Ba Đình.

? Quan sát vào lược đồ H91 – hãy miêu tả lại căn cứ Ba Đình

Giáo viên minh hoạ thêm: Cách huyện lỵ Nga Sơn 4km như hòn đảo nổi giữa cánh đồng nước...

(mỗi làng có một ngôi đình...)

- Bao bọc xung quanh là luỹ tre dày đặc

     Hệ thống hào rộng

     Lớp đất thành cao 3m, rộng từ 8-10m. Trên mặt thành nghĩa quân đặt những chiếc rọ tre đựng bùn trộn rơm, phía trong thành có hệ thống giao thông hào...

     Những nơi xung yếu có công sự vững chắc

     Các hầm chữ chi

- Từ ngoài nhìn vào chỉ thấy luỹ tre dày đặc, không thể phát hiện ra hoạt động của nghĩa quân trong căn cứ

? Lãnh đạo khởi nghĩa là ai?

- Giáo viên minh hoạ thêm về Phạm Bành và Đinh Công Tráng.

? Thành phần nghĩa quân gồm những ai?

? Hãy trình bày diễn biến, tóm lược của cuộc khởi nghĩa.

? Giặc pháp đã làm gì?

? Nghĩa quân phải đối phó ra sao?

Nghĩa quân phải mở đường máu=> Mã Cao=> miền tây thanh hoá.

Hướng dẫn học sinh xem lược đồ căn cứ Mã Cao H92 SGk

? Quan sát lược đồ, em cho biết điểm mạnh điểm yếu của căn cứ?

( Hiểm yếu phòng thủ tốt. Bị bao vây dễ bị tiêu diệt

- Học sinh đọc mục 2 SGk

? Trình bày về căn cứ Bãi Sậy

Giáo viên miêu tả: Là vũn lau rộng sậy um tùm...

? Lãnh đạo của nghĩa quân là ai?

- Thời kỳ đầu ...Đinh Gia Quế

- Thủ lĩnh cao nhất là: Nguyễn Thiện Thuật

Giáo viên giới thiệu thêm về Nguyễn Thiện Thuật H93.

Ông sinh năm 1844 tại Mĩ Hào Hưng yên,

- 1867 ông đỗ cử nhân.

Ông tập hợp được nhiều đội quân nhỏ, hình thành một phong trào lớn, có quy mô lớn nhất đồng bằng bắc bộ.

? Cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy diễn ra như thế nào?

? Em hãy nêu những điểm khác nhau giữa hai cuộc khởi nghĩa Ba Đình và Bãi Sậy.

- Khởi nghĩa Ba Đình: Địa thế hiểm yếu, phòng thủ là chủ yếu. Khi bị bao vây tấn công dễ bị dập tắt.

- Khởi nghĩa bãi sậy: Địa bàn rộng lớn...Nghĩa quân dựa vào dân, đánh du kích, đánh vận động, địch kho tiêu diệt.

Yêu cầu học sinh đọc mục 3 SGK...

Giới thiệu về Phan Đình Phùng qua H94

? Em biết gì về Phan Đình Phùng?

? Em có hiểu biết gì về Cao Thắng?

Là dũng tướng trẻ, xuất thân từ nông dân..,

? Tóm tắt diễn biến cuộc khởi nghĩa Hương Khê?

Giáo viên minh hoạ thêm...

? Để đối phó với lực lượng nghĩa quân, thực dân Pháp đã làm gì?

1. Khởi nghĩa Ba Đình(1886-1887)

+ Căn cứ

- Thuộc huyện Nga Sơn Thanh Hoá

- Là chiến tuyến phòng thủ gồm 3 làng:

+ Thượng Thọ

+ Mậu Thịnh

+ Mỹ khê