NguyÔn TiÕn TriÓn                                             Gi¸o ¸n GDCD 10

                                                     

Së gi¸o dôc - ®µo t¹o nam ®Þnh

Tr­êng thpt b nghÜa h­ng

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gi¸o ¸n gdcd 10

Gi¸o viªn: nguyÔn tiÕn triÓn

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

N¨m häc: 2008 – 2009

 

Ngµy so¹n: 19/08/2008

PhÇn 1: c«ng d©n víi viÖc h×nh thµnh

tgq, ppl khoa häc

TiÕt 1  + 2

Bµi 1 - tgq duy vËt & ppl biÖn chøng.

1

 


NguyÔn TiÕn TriÓn                                             Gi¸o ¸n GDCD 10

                                                     

 

I/ Môc tiªu bµi häc.

1. KiÕn thøc.

 - NhËn biÕt ®­îc mèi quan hÖ gi÷a triÕt häc vµ c¸c m«n khoa häc cô thÓ.

 - HiÓu biÕt ®­îc vai trß cña thÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn cña triÕt häc.

 - HiÓu râ nguyªn t¾c x¸c ®Þnh chñ nghÜa duy vËt, chñ nghÜa duy t©m trong triÕn häc.             

 - B¶n chÊt cña c¸c tr­êng ph¸i triÕt häc trong lÞch sö.

 - So s¸nh ph­¬ng ph¸p biÖn chøng vµ ph­¬ng ph¸p siªu h×nh.

2. KÜ n¨ng.

 - Ph©n biÖt sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a tri thøc triÕt häc vµ tri thøc khoa häc chuyªn ngµnh.

 - BiÕt nhËn xÐt, kÕt luËn nh÷ng biÓu hiÖn duy t©m, duy vËt trong ®êi sèng.

3. Th¸i ®é.

 - Tr©n träng ý nghÜa cña triÕt häc biÖn chøng vµ khoa häc.

 - Phª ph¸n triÕt häc duy t©m, dÉn con ng­êi ®Õn bi quan, tiªu cùc.

 - C¶m nhËn ®­îc triÕt häc lµ cÇn thiÕt, bæ Ých vµ hç trî cho c¸c m«n khoa häc kh¸c.

II/ Tµi liÖu vµ ph­¬ng tiÖn.

 - SGK, SGV GDCD líp 10.

 - S¬ ®å, giÊy khæ lín, bót d¹.

 - C¸c c©u chuyÖn, tôc ng÷, ca dao liªn quan ®Õn kiÕn thøc triÕt häc.

 - M¸y chiÕu.

III/ tiÕn tr×nh lªn líp.

1. æn ®Þnh tæ chøc

2. KiÓm tra bµi cò.

3. Bµi míi.

 

TiÕt 1

                                 Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu bµi

         - Trong ho¹t ®éng nhËn thøc vµ thùc tiÔn, chóng ta cÇn cã thÕ giíi quan khoa häc vµ ph­¬ng ph¸p luËn khoa häc h­íng dÉn. TriÕt häc lµ m«n häc trùc tiÕp cung cÊp cho ta tri thøc Êy.

 - Theo ng«n ng÷ Hy l¹p - TriÕt häc cã nghÜa lµ ng­ìng mé sù th«ng th¸i. Ng÷ nghÜa nµy ®­îc h×nh thµnh lµ do ë giai ®o¹n ®Çu trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh. TriÕt häc bao gåm mäi  tri thøc khoa häc cña nh©n lo¹i.

 - TriÕt häc ra ®êi tõ thêi cæ ®¹i, tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n ph¸t triÓn. TriÕt häc M¸c - Lªnnin lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn cao, tiªu biÓu cho triÕt häc víi t­ c¸ch lµ mét khoa häc.

 

Ho¹t ®éng 2: Giíi thiÖu néi dung bµi häc

 

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh

Néi dung kiÕn thøc cÇn ®¹t

1

 


NguyÔn TiÕn TriÓn                                             Gi¸o ¸n GDCD 10

                                                     

- GV: Sö dông ph­¬ng ph¸p ®µm tho¹i gióp häc sinh hiÓu ®­îc vai trß thÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn cña triÕt häc qua ®èi t­îng nghiªn cøu vµ ph¹m vi øng dông cña nã.

- GV: Cho häc sinh lÊy vÝ dô ®èi t­îng nghiªn cøu cña c¸c m«n khoa häc.

- HS:  Tr¶ lêi theo gîi ý cña gi¸o viªn.

- HS: Tr¶ lêi c¸c c©u hái sau

+ Khoa häc tù nhiªn bao gåm nh÷ng m«n khoa häc nµo?

 

+ Khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n bao gåm nh÷ng m«n khoa häc nµo?

 

 

 

 

 

 

- HS: Tr¶ lêi c¸ nh©n.

- HS: C¶ líp nhËn xÐt.

- GV: Bæ xung, nhËn xÐt:

C¸c bé m«n cña khoa häc tù nhiªn, khoa häc XH nghiªn cøu nh÷ng quy luËt riªng, quy luËt cña lÜnh vùc cô thÓ.

- GV: Gi¶ng gi¶i. §Ó nhËn thøc vµ c¶i t¹o thÕ giíi, nh©n lo¹i ®· dùng lªn nhiÒu bé m«n khoa häc. TriÕt häc lµ mét trong nh÷ng bé m«n ®ã. Quy luËt cña triÕt häc ®­îc kh¸i qu¸t tõ c¸c quy luËt khoa häc cô thÓ, nh÷ng bao qu¸t h¬n lµ nh÷ng vÊn ®Ò chung nhÊt, phæ biÕn nhÊt cña thÕ giíi.

 

- GV: Cho HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm ®Ó kh¾c s©u kiÕn thøc.

- GV: Gi¶ng gi¶i

TriÕt häc chi phèi c¸c m«n khoa häc cô thÓ nªn nã trë thµnh thÕ giíi quan, ph­¬ng ph¸p luËn cña khoa häc. Do ®èi t­îng nghiªn cøu cña triÕt häc lµ nh÷ng quy luËt chung nhÊt, phæ biÕn nhÊt vÒ sù vËn ®éng ph¸t triÓn cña tù nhiªn, XH vµ con ng­êi nªn vai trß cña triÕt häc sÏ lµ:

 

 

- GV: Cho HS lµm bµi tËp ®Ó cñng cè kiÕn thøc.

- HS: Gi¶I bµi tËp nhanh.

1. ThÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn.

a, Vai trß thÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn.

 

 

VD:

* VÒ khoa häc tù nhiªn:

+ To¸n häc: §¹i sè, h×nh häc

+ VËt lý: Nghiªn cøu sù vËn ®éng cña c¸c ph©n tö.

+ Hãa häc: Nghiªn cøu cÊu t¹o, tæ chøc, sù biÕn ®æi cña c¸c chÊt.

* Khoa häc x· héi:

+ V¨n häc: H×nh t­îng, ng«n ng÷ (c©u, tõ, ng÷ ph¸p, ...).

+ LÞch sö: Nghiªn cøu lÞch sö cña mét d©n téc, quèc gia, vµ cña x· héi loµi ng­êi.

+ §Þa lý: §iÒu kiÖn tù nhiªn m«i tr­êng.

* VÒ con ng­êi:

+ T­ duy, qu¸ tr×nh nhËn thøc

 

 

 

 

 

 

 

 

+ Kh¸i niÖm triÕt häc: TriÕt häc lµ hÖ thèng c¸c quan ®iÓm lý luËn chung nhÊt vÒ thÕ giíi vµ vÞ trÝ cña con ng­êi trong thÕ giíi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ Vai trß cña triÕt häc:

TriÕt häc cã vai trß lµ thª giíi quan, ph­¬ng ph¸p luËn cho mäi ho¹t ®éng vµ ho¹t ®éng nhËn thøc con ng­êi.

 

 

1

 


NguyÔn TiÕn TriÓn                                             Gi¸o ¸n GDCD 10

                                                     

- GV: Ghi bµi tËp lªn b¶ng phô hoÆc khæ giÊy to, hoÆc chiÕu lªn m¸y.

- HS: Gi¶i bµi tËp sau:

Bµi 1: ThÕ giíi kh¸ch quan bao gåm:

a, Giíi tù nhiªn.

b, §êi sèng x· héi.

c, T­ duy con ng­êi.

d, C¶ 3 ý kiÕn trªn.

Bµi 2: §èi t­îng nghiªn cøu cña triÕt häc lµ:

a, Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ.

b, Nghiªn cøu khoa häc tù nhiªn, khoa häc x· héi.

c, Nghiªn cøu sù vËn ®éng, ph¸t triÓn cña thÕ giíi.

- HS: Lªn b¶ng lµm.

- HS c¶ líp nhËn xÐt.

- GV nhËn xÐt ®­a ra ®¸p ¸n ®óng.

 

- GV më réng kiÕn thøc ®èi víi HS giái, kh¸: Ph©n tÝch s©u h¬n vai trß h¹t nh©n cña triÕt häc ®èi víi thÕ giíi quan,

- GV chuyÓn ý:

ThÕ nµo lµ thÕ giíi quan? Theo c¸ch hiÓu th«ng th­êng, thÕ giíi quan lµ quan niÖm cña con ng­êi vÒ thÕ giíi. Nh÷ng quan niÖm nµy lu«n lu«n ph¸t triÓn ®Ó ngµy cµng hiÓu biÕt s©u s¾c h¬n, ®Çy ®ñ h¬n vÒ thÕ giíi xung quanh. Tõ thÕ giíi quan thÇn tho¹i, huyÒn bÝ ®Õn thÕ giíi quan triÕt häc.

- GV: Sö dông pp ®µm tho¹i.

- GV: Cho HS lÊy VD vÒ truyÖn thÇn tho¹i, ngô ng«n.

- HS: LÊy VD.

+ TruyÖn: ThÇn trô trêi, S¬n Tinh - Thñy Tinh.

- HS: NhËn xÐt rót ra quan ®iÓm.

- GV: NhËn xÐt vµ kÕt luËn.

 

 

- GV nhËn xÐt vµ chuyÓn ý.

Trong suèt chiÒu dµi lÞch sö cña nh©n lo¹i, con ng­êi cÇn ph¶i cã quan ®iÓm ®óng ®¾n vÒ thÕ giíi quan cho c¸c ho¹t ®éng cña hä.

- GV sö dông ph­¬ng ph¸p ®µm tho¹i, ph­¬ng ph¸p gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, gióp häc sinh tiÕp thu kiÕn thøc.

- GV h­íng dÉn häc sinh dùa vµ ®¬n vÞ kiÕn thøc vµ lÊy VD vÒ vai trß cña c¸c ngµnh khoa häc cô thÓ vµ triÕt häc

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

§¸p ¸n:

Bµi 1: d

Bµi 2: c

 

 

 

b, ThÕ giíi quan duy vËt vµ thÕ giíi quan duy t©m

* ThÕ giíi quan

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

* ThÕ giíi quan cña ng­êi nguyªn thñy: Dùa vµo nh÷ng yÕu tè c¶m xóc vµ lÝ trÝ, lÝ trÝ vµ tÝn ng­ìng, hiÖn thùc vµ t­ëng t­îng, c¸i thùc c¸i ¶o, thÇn vµ ng­êi.

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 


NguyÔn TiÕn TriÓn                                             Gi¸o ¸n GDCD 10

                                                     

®èi víi viÖc nghiªn cøu thÕ giíi.

- HS lÊy VD

* Khoa häc tù nhiªn: (To¸n häc, VËt lÝ, Sinh häc...)

* Khoa häc XH: V¨n, sö ®Þa...

* ChÝnh trÞ.

* §¹o ®øc.

* Quy luËt vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña sù vËt, hiÖn t­îng.

- HS c¶ líp trao ®æi.

- GV nhËn xÐt vµ kÕt luËn.

Dùa vµo tri thøc cña c¸c ngµnh khoa häc cô thÓ, TriÕt häc diÔn t¶ thÕ giíi quan con ng­êi d­íi d¹ng hÖ thèng ph¹m trï, quy luËt chung nhÊt, gióp con ng­êi trong nhËn thøc lÝ luËn vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn.

 

 

 

- GV chuyÓn ý: ThÕ giíi quanh ta lµ g×? ThÕ giíi cã b¾t ®Çu vµ kÕt thóc kh«ng? Con ng­êi cã nguån gèc tõ ®©u? Con ng­êi cã nhËn thøc ®­îc thÕ giíi hay kh«ng: Nh÷ng c©u hái ®ã ®Òu liªn quan ®Õn mèi quan hÖ gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc, gi÷a t­ duy vµ tån t¹i. §ã lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc.

 

- GV sö dông ph­¬ng ph¸p gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.

- GV lÊy VD.

* Loµi c¸ trong tù nhiªn -> Con ng­êi cã thÓ s¸ng chÕ tµu thuyÒn.

* Loµi chim trong tù nhiªn ->Con ng­êi s¸ng chÕ ra m¸y bay.

- GV ®Æt c©u hái cho häc sinh.

* Tõ c¸c VD trªn, c¸c em cho biÕt c¸i nµo cã tr­íc, c¸i nµo cã sau?

* Kh¶ n¨ng cña con ng­êi nh­ thÕ nµo?

- HS tr¶ lêi ý kiÕn c¸ nh©n.

- HS c¶ líp trao ®æi.

- GV nhËn xÐt vµ kÕt luËn.

VÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc lµ gi¶i quyÕt  vÊn ®Ò quan hÖ gi÷a vËt chÊt (tån t¹i tù nhiªn) vµ ý thøc(t­ duy tinh thÇn).

 

- GV chuyÓn ý: Trong lich sö triÕt häc cã nhiÒu tr­êng ph¸i kh¸c nhau. Sù ph©n chia c¸c tr­êng ph¸i nµy dùa vµo chç chóng gi¶i quyÕt kh¸c nhau, ®éc lËp nhau vÒ vÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

* ThÕ giíi quan lµ toµn bé nh÷ng quan ®iÓm vµ niÒm tin, ®Þnh h­íng ho¹t ®éng cña con ng­êi trong cuéc sèng.

 

 

 

 

 

 

 

+ VÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

* MÆt thø nhÊt:

Gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc: C¸i nµo cã tr­íc, c¸i nµo cã sau? C¸i nµo quyÕt ®Þnh c¸i nµo?

* MÆt thø 2: Con ng­êi cã thÓ nhËn thøc vµ c¶i t¹o thÕ giíi kh¸ch quan kh«ng?

 

1

 


NguyÔn TiÕn TriÓn                                             Gi¸o ¸n GDCD 10

                                                     

- GV: Mçi tr­êng ph¸i tïy theo c¸ch tr¶ lêi vÒ c¸c mÆt vÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc mµ hÖ thèng thÕ giíi quan ®­îc xem xÐt lµ duy vËt hay duy t©m.

 

- GV: Gi¶i thÝch 2 VD trong SGK ®Ó gióp HS rót ra kÕt luËn.

- GV gîi ý cho HS lÊy VD trong thùc tiÔn.

- HS lÊy VD liªn quan ®Õn kÕt luËn phÇn trªn.

* VËt chÊt cã tr­íc quyÕt ®Þnh ý thøc con ng­êi.

* VËt chÊt tån t¹i kh¸ch quan. Mét n¨m cã 4 mïa: Xu©n, h¹, thu , ®«ng (kh«ng phô thuéc vµo ý thøc con ng­êi).

- HS gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ sau:

“Sèng chÕt cã mÖnh, giµu sang do trêi”.

 

*GV cho HS lµm bµi tËp ®Ó cñng cè ®¬n vÞ kiÕn thøc 1 vµ 2.

- GV lËp b¶ng so s¸nh trªn b¶ng phô hoÆc giÊy khæ lín hoÆc chiÕu lªn m¸y chiÕu.

- HS tr¶ lêi c¸ nh©n.

So s¸nh vÒ ®èi t­îng nghiªn cøu cña triÕt häc vµ khoa häc cô thÓ.

Bµi 1:

 

TriÕt häc

C¸c m«n khoa häc cô thÓ

 

Nh÷ng quy luËt

 

 

VÝ dô

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bµi 2: So s¸nh thÕ giíi quan duy vËt vµ thÕ giíi quan duy t©m.

 

ThÕ giíi quan duy vËt

ThÕ giíi quan duy t©m

 

 

 

 

 

+ ThÕ giíi quan duy vËt, thÕ giíi quan duy t©m.

 

 

 

 

 

 

- ThÕ giíi quan duy vËt cho r»ng: Gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc th× vËt chÊt lµ c¸i cã tr­íc, c¸i quyÕt ®Þnh ý thøc.

ThÕ giíi vËt chÊt tån t¹i kh¸ch quan, ®éc lËp víi ý thøc con ng­êi.

- ThÕ giíi quan duy t©m cho r»ng: ý thøc lµ c¸i cã tr­íc vµ lµ c¸i s¶n sinh ra thÕ giíi tù nhiªn.

 

 

 

 

 

 

 

 

Bµi 1:

 

TriÕt häc

C¸c m«n khoa häc cô thÓ

Nh÷ng quy luËt

Chung nhÊt cho sù vËn ®éng, ph¸t triÓn cña tù nhiªn, x· héi vµ t­ duy

Riªng biÖt, cô thÓ.

VÝ dô

M©u thuÉn gi÷a c¸c mÆt ®èi lËp

To¸n häc nghiªn cøu sè, ®¹i l­îng.

Bµi 2:

 

ThÕ giíi quan DV

ThÕ giíi quan DT

1

 


NguyÔn TiÕn TriÓn                                             Gi¸o ¸n GDCD 10

                                                     

Quan hÖ vËt chÊt vµ ý thøc

 

 

VÝ dô

 

 

 

 

 

- HS c¶ líp nhËn xÐt.

- GV bæ sung vµ ®­a ra ®¸p ¸n ®óng.

 

 

 

 

 

Quan hÖ vËt chÊt vµ ý thøc

VËt chÊt cã tr­íc, ý thøc cã sau, vËt chÊt quyÕt ®Þnh ý thøc.

ý thøc cã tr­íc vµ cã vai trß quyÕt ®Þnh.

VÝ dô

Cã bé n·o, con ng­êi míi cã ®êi sèng tinh thÇn

ý thøc con ng­êi sinh ra mu«n loµi

GV kÕt luËn TiÕt 1:

 LÞch sö triÕt häc lu©n lµ sù ®Êu tranh gi÷a c¸c quan ®iÓm vÒ c¸c vÊn ®Ò nãi trªn. Cuéc ®Êu tranh nµy lµ mét bé phËn cña cuéc ®Êu tranh giai cÊp trong x· héi. §ã lµ mét thùc tÕ vµ thùc tÕ còng kh¼ng ®Þnh r»ng thÕ giíi quan duy vËt cã vai trß tÝch cùc trong viÖc ph¸t triÓn x· héi, n©ng cao vai trß cña con ng­êi ®èi víi tù nhiªn vµ sù tiÕn bé x· héi. Ng­îc l¹i thÕ giíi quan duy t©m th­êng lµ chç dùa vÒ lÝ luËn cho c¸c lùc l­îng lçi thêi, k×m h·m sù ph¸t triÓn cña x· héi.

 

TiÕt 2.

 

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh

Néi dung kiÕn thøc cÇn ®¹t

- GV ®Æt vÊn ®Ò tõ ®ã gióp häc sinh nhËn thøc d­îc thÕ nµo lµ ph­¬ng ph¸p vµ ph­¬ng ph¸p luËn.

ThuËt ng÷ “ph­¬ng ph¸p” b¾t nguån tõ tiÕng Hy l¹p cã nghÜa lµ chung nhÊt lµ c¸ch thøc ®¹t ®­îc môc ®Ých ®Ò ra.

Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña khoa häc, nh÷ng c¸ch thøc nµy dÇn dÇn ®­îc x©y dùng thµnh hÖ thèng(thµnh häc thuyÕt) chÆt chÏ gäi lµ ph­¬ng ph¸p luËn.

C¨n cø vµo ph¹m vi øng dông, cã ph­¬ng ph¸p luËn riªng thÝch hîp víi tõng m«n khoa häc, cã ph­¬ng ph¸p luËn chung nhÊt, bao qu¸t tù nhiªn, x· héi vµ t­ duy - ®ã lµ ph­¬ng ph¸p luËn triÕt häc.

Trong lÞch sö triÕt häc cã ph­¬ng ph¸p luËn c¬ b¶n ®èi lËp nhau.

- GV sö dông ph­¬ng ph¸p ®µm tho¹i.

§­a ra c¸c bµi tËp vµ h­íng dÉn HS ph©n tÝch vµ gi¶i c¸c bµi tËp ®ã, tõ ®ã rót ra kÕt luËn néi dung bµi häc.

Bµi 1: Em h·y gi¶i thÝch c©u nãi næi tiÕng sau ®©y cña nhµ triÕt häc cæ ®¹i

c, Ph­¬ng ph¸p luËn biÖn chøng vµ ph­¬ng ph¸p luËn siªu h×nh.

+ Ph­¬ng ph¸p vµ ph­¬ng ph¸p luËn

 

* Ph­¬ng ph¸p lµ c¸ch thøc ®¹t ®­îc môc ®Ých ®Ò ra.

 

 

* Ph­¬ng ph¸p luËn: lµ khoa häc vÒ ph­¬ng ph¸p, vÒ nh÷ng ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu.

 

 

 

+ Ph­¬ng ph¸p luËn biÖn chøng vµ ph­¬ng ph¸p luËn siªu h×nh.

 

 

 

 

§¸p ¸n bµi 1:

N­íc kh«ng ngõng ch¶y, t¾m s«ng lÇn nµy n­íc sÏ tr«i ®i, lÇn t¾m sau sÏ lµ dßng n­íc míi.

1

 


NguyÔn TiÕn TriÓn                                             Gi¸o ¸n GDCD 10

                                                     

raclit “Kh«ng ai t¾m 2 lÇn trªn mét dßng s«ng”.

 

Bµi 2: Ph©n tÝch yÕu tè vËn ®éng , ph¸t triÓn cña c¸c sù vËt, hiÖn t­îng sau:

* C©y lóa træ b«ng.

* Con gµ ®Î trøng.

* Loµi ng­êi tr¶i qua 5 giai ®o¹n.

*NhËn thøc con ng­êi ngµy cµng tiÕn bé.

- HS tr×nh bµy ý kiÕn c¸ nh©n.

-HS c¶ líp trao ®æi.

- GV nhËn xÐt vµ ®­a ra ®¸p ¸n ®óng.

 

 

 

 

- GV nhËn xÐt, kÕt luËn: Ph­¬ng ph¸p xem xÐt c¸c yÕu tè trªn cña c¸c VD ®­îc gäi lµ ph­¬ng ph¸p luËn biÖn chøng.

- HS ghi bµi.

 

 

 

- GV chuyÓn ý:

Tuy nhiªn trong lÝch sö triÕt häc kh«ng ph¶i ai còng cã ®­îc quan ®iÓm trªn ®©y. Cã c¶ quan ®iÓm ®èi lËp víi quan niÖm trªn. Mét trong sè ®ã lµ “ph­¬ng ph¸p luËn siªu h×nh”.

- GV cho HS ph©n tÝch t×nh huèng.

- GV cho 1 HS cã giäng ®äc tèt ®äc c©u chuyÖn “thÇy bãi xem voi”, ®­a ra mét sè t×nh huèng.

- HS ®äc truyÖn.

C©u hái:

1. ViÖc lµm cña 5 thÇy bãi xem voi.

2. Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c yÕu tè mµ c¸c thÇy bãi ®­a ra.

3. Em ®ång ý víi quan ®iÓm nµo sau ®©y? V× sao?

* C¬ thÓ con ng­êi gièng nh­ c¸c bé phËn  cña cç m¸y.

* Mét HS A vi ph¹m néi quy 1 lÇn vµo th¸ng 9. Cuèi n¨m tuy ®· tiÕn bé rÊt nhiÒu, c« gi¸o chñ nhiÖm vÉn h¹ h¹nh kiÓm cña b¹n, lÝ do lµ lÇn vi ph¹m ®Çu tiªn ®ã.

- HS tr¶ lêi ý kiÕn c¸c nh©n.

- Hs c¶ líp cïng trao ®æi.

- GV nhËn xÐt vµ ®­a ra ®¸p ¸n ®óng.

 

§¸p ¸n bµi 2:

YÕu tè vËn ®éng vµ ph¸t triÓn.

-> C©y lóa vËn ®éng, ph¸t triÓn tõ h¹t -> H¹t n¶y mÇm -> C©y lóa -> Ra hoa, cã h¹t.

-> Con gµ vËn ®éng ph¸t triÓn.

-> Tõ nhá -> lín -> ®Î trøng.

-> 5 chÕ ®é x· héi vËn ®éng, ph¸t triÓn: Céng s¶n nguyªn thñy, chiÕm h÷u n« lÖ, phong kiÕn, t­ b¶n chñ nghÜa, x· héi chñ nghÜa.

-> NhËn thøc vËn ®éng ph¸t triÓn tõ l¹c hËu -> tiÕn bé.

 

 

* Ph­¬ng ph¸p luËn biÖn chøng lµ xem xÐt sù vËt, hiÖn t­îng trong sù giµng buéc, quan hÖ lÉn nhau gi÷a chóng, trong sù vËn ®éng, ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña chóng.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

§¸p ¸n:

1. 5 thÇy bãi xem voi mï sê vµo con voi:

- ThÇy sê vßi -> sun sun nh­ con ®Øa.

- ThÇy sê ngµ -> nh­ c¸i ®ßn cµy.

- ThÇy sê tai -> Nh­ c¸i qu¹t thãc.

- ThÇy sê ch©n -> cét ®×nh.

- ThÇy sê ®u«i -> Chæi sÓ.

2. C¶ 5 thÇy ®Òu sai v× ¸p dông m¸y mãc ®Æc tr­ng sù vËt nµy cho ®Æc tr­ng sù vËt kh¸c.

3. Quan ®iÓm cña c« gi¸o lµ sai v× kh«ng nh×n thÊy sù vËn ®éng ph¸t triÓn cña b¹n A trong qu¸ tr×nh rÌn luyÖn ý thøc kØ luËt.

 

1

 


NguyÔn TiÕn TriÓn                                             Gi¸o ¸n GDCD 10

                                                     

- GV: Rót ra kÕt luËn: Xem xÐt trªn ®©y lµ ph­¬ng ph¸p siªu h×nh.

 

 

 

 

 

GV kÕt luËn vµ chuyÓn ý.

- GV ®­a ra c©u hái ®Ó giíi thiÖu.

Em nµo ®ång ý víi quan ®iÓm sau ®©y:

a. ThÕ giíi quan duy vËt kh«ng x©y dùng ph­¬ng ph¸p biÖn chøng.

b. ThÕ giíi quan duy t©m cã ®­îc ph­¬ng ph¸p biÖn chøng.

c. ThÕ giíi quan duy vËt thèng nhÊt ph­¬ng ph¸p luËn biÖn chøng.

- HS tr¶ lêi.

- HS c¶ líp trao ®æi.

- GV ®­a ra ®¸p ¸n ®óng.

- GV gi¶i thÝch 2 VD trong SGK.

- GV nhËn xÐt vµ ®­a ra kÕt luËn chung.

 

- GV chuyÓn ý

- GV sö dông b¶ng so s¸nh sau.

 

ThÕ giíi quan

Ph­¬ng ph¸p luËn

VÝ dô

C¸c nhµ duy vËt tr­íc Mac

Duy vËt

Siªu h×nh

ThÕ giíi tù nhiªn cã tr­íc. Nh­ng con ng­êi phô thuéc vµ sè trêi.

C¸c nhµ biÖn chøng tr­íc Mac

Duy t©m

BiÖn chøng

ý thøc cã tr­íc quyÕt ®Þnh vËt chÊt.

TriÕt häc Mac - Lªnin

Duy vËt

BiÖn chøng

ThÕ giíi kh¸ch quan, tån t¹i ®éc lËp víi ý thøc vµ lu«n vËn ®éng, ph¸t triÓn.

GV sö dông ph­¬ng ph¸p ®µm tho¹i, gäi ý cho HS tr¶ líi c¸c c©u hái trong b¶ng so s¸nh.

- HS nhËn xÐt vµ lÊy VD minh häa trong SGK.

- GV: Tõ b¶ng so s¸nh, tõ VD trong SGK.

* Ph­¬ng ph¸p siªu h×nh xem xÐt sù vËt phiÕn diÖn, c« lËp, kh«ng vËn ®éng, kh«ng ph¸t triÓn, m¸y mã gi¸o ®iÒu, ¸p dông mét c¸ch m¸y mãc ®Æc tÝnh cña sù vËt nµy vµo sù vËt kh¸c.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

§¸p ¸n: c.

 

 

 

2. Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng - sù thèng nhÊt h÷u c¬ gi÷a thÕ giíi quan duy vËt vµ ph­¬ng ph¸p luËn biÖn chøng.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 


NguyÔn TiÕn TriÓn                                             Gi¸o ¸n GDCD 10

                                                     

- GV h­íng dÉn HS lÊy VD trong thùc tÕ ®Ó minh häa.

- HS lÊy VD.

- GV LiÖt kª ý kiÕn cña HS lªn b¶ng phô.

- HS c¶ líp trao ®æi.

- GV nhËn xÐt, kÕt luËn: Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng - sù thèng nhÊt gi÷a thÕ giíi quan duy vËt vµ ph­¬ng ph¸p luËn biÖn chøng.

- HS ghi bµi.

 

 

 

GV gi¶ng gi¶i: ThÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn g¾n bã víi nhau, kh«ng t¸ch rêi nhau, thÕ giíi vËt chÊt lµ c¸i cã tr­íc, phÐp biÖn chøng ph¶n ¸nh nã lµ c¸i cã sau. Sù thèng nhÊt nµy ®ßi hái chóng ta trong tõng VD, tõng tr­êng hîp cô thÓ ph¶i xem xÐt.

 

 

 

 

 

 

 

- ThÕ giíi vËt chÊt lu«n lu«n vËn ®éng vµ ph¸t triÓn theo ®óng quy luËt kh¸ch quan.

- Con ng­êi nhËn thøc thÕ giíi kh¸ch quan vµ x©y dùng thµnh ph­¬ng ph¸p luËn.

- ThÕ giíi quan ph¶i xem xÐt sù vËt, hiÖn t­îng víi quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng.

- Ph­¬ng ph¸p luËn ph¶i xem xÐt sù vËt hiÖn t­îng víi quan ®iÓm biÖn chøng duy vËt

 

4. Cñng cè, luyÖn tËp.

 

- GV tæ chøc cho HS trß ch¬i “nhanh m¾t, nhanh tay”.

- GV: chiÕu bµi tËp lªn m¸y(hoÆc viÕt lªn b¶ng phô, giÊy khæ to)

 

Bµi 1: SGK trang 11.

So s¸nh sù kh¸c nhau vÒ ®èi t­îng nghiªn cøu gi÷a triÕt häc vµ c¸c m«n khoa häc cô thÓ.

 

Bµi 2: SGK trang 11.

C¨n cø vµo c¬ së nµo ®Ó phan chia thÕ giíi quan trong triÕt häc.

 

Bµi 3:SGK trang 11.ë c¸c VD sau, VD nµo lµ kiÕn thøc khoa häc, VD nµo lµ kiÕn thøc triÕt häc? V× sao?(HS ®iÒn phiÕu tr¾c nghiÖm).

 

Bµi 5: So s¸nh bµi tËp GDCD.

Nh÷ng c©u tôc ng÷ nµo sau ®©y nãi vÒ yÕu tè biÖn chøng ( HS khoanh trßn vµo ®Çu c©u.)

a. Rót d©y ®éng rõng.

b. Tre giµ m¨ng mäc.

c. N­íc ch¶y ®¸ mßn.

d. M«i hë r¨ng l¹nh.

e. Cã thùc míi vùc ®­îc ®¹o.

 

- HS tr¶ lêi bµi tËp c¸ nh©n.

- GV cö 4 HS cã c©u tr¶ lêi nhanh nhÊt lªn b¶ng tr×nh bµy.

- HS c¶ líp nhËn xÐt.

- GV ®­a ra ®¸p ¸n ®óng:

Bµi 1:

1

 


NguyÔn TiÕn TriÓn                                             Gi¸o ¸n GDCD 10

                                                     

 

TriÕt häc

Khoa häc cô thÓ

Gièng nhau

§Òu nghiªn cøu vËn ®éng, ph¸t triÓn tù nhiªn, x· héi vµ t­ duy

Kh¸c nhau

Chung nhÊt, phæ biÕn nhÊt

Nghiªn cøu mét bé phËn, lÜnh vùc riªng biÖt cô thÓ.

 

 

 

 

 

 

Bµi 2: C¬ së kh¸ch quan ®Ó ph©n chia hÖ thèng thÕ giíi quan trong triÕt häc lµ dùa vµo vÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc.

Bµi 3: HS ghi

VD:

 

TriÕt häc

Khoa häc cô thÓ

§Þnh lÝ Pitago: a2= b2+c2

 

x

Mäi sù vËt hiÖn t­îng ®Òu cã quan hÖ nh©n qu¶.

 

x

 

Ngµy 3/2/1930 lµ ngµy thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam

 

 

x

Cã ¸p bøc th× cã ®Êu tranh

x

 

 

Bµi 5: TÊt c¶ c¸c c©u trªn.

 

- HS ch÷a bµi tËp vµo vë.

 

GV kÕt luËn toµn bµi.

 TriÕt häc duy vËt biÖn chøng lµ thÕ giíi quan cña giai cÊp c«ng nh©n vµ cña nh©n d©n lao ®éng, lµ c¬ së lÝ luËn, lµ søc m¹nh tinh thÇn ®éng viªn quµn chóng lao ®éng ®øng lªn lµm c¸ch m¹ng gi¶i phãng m×nh khái ¸p bøc bãc lét. §ã lµ lÝ do nh©n d©n lao ®éng ph¶i n¾m v÷ng c¸c quan ®iÓm triÕt häc duy vËt biÖn chøng ®Ó x©y dùng x· héi míi ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ vµ v¨n hãa. Mét lÇn n÷a chóng ta thÊy ®­îc sù ®óng ®¾n, tin cËy, hÊp dÉn nhÊt cña triÕt häc Mac - Lªnin.

 

Iv/ h­íng dÉn hs häc bµi, lµm viÖc ë nhµ.

    - Lµm bµi tËp cßn l¹i trong SGK.

    - S­u tÇm tôc ng÷, ca dao nãi vÒ quan ®iÓn biÖn chøng.

    - S­u tÇm truyÖn thÇn tho¹i, ngô ng«n nãi vÒ quan ®iÓm siªu h×nh, biÖn chøng.

    - Bµi tËp vÒ nhµ(lµm thªm): Theo em vÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc thÓ hiÖn qua c¸c c©u tôc ng÷ nµy nh­ thÕ nµo?

     * Cã thùc míi vùc ®­îc ®¹o.

     * Cã bét míi gét nªn hå.

     * M¹nh vÒ g¹o b¹o vÒ tiÒn.

 

---------------------------------------------------------

 

1

 

nguon VI OLET