Giao duc cong dan 10 ca nam

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n

 Ho¹t ®éng 1: Th¶o luËn líp t×m hiÓu vai trß cña TGQ, PPLcña TriÕt häc.

* Môc tiªu: Häc sinh n¾m ®­îc TH nghiªn cøu nh÷ng quy luËt chung, phæ biÕn- kh¸c víi c¸c m«n KH kh¸c -> trë thµnh TGQ, PPL chung cña khoa häc.

* C¸ch tiÕn hµnh:

- GVHD häc sinh nghiªn cøu sgk, liªn hÖ víi c¸c m«n khoa häc kh¸c, tr¶ lêi c©u hái:

- C©u hái th¶o luËn:

? TH lµ g× ?

? H·y nªu ®èi t­îng nghiªn cøu cña c¸c m«n khoa häc cô thÓ (VD:)

? §èi t­îng nghiªn cøu cña TriÕt häc lµ g× ?

? T¹i sao TH cã vai trß lµ TGQ, PPL cña khoa häc ?

* HS th¶o luËn tr¶ lêi tõng c©u hái.

* GV tãm t¾t c¸c ý kiÕn, nhËn xÐt, bæ sung vµ kÕt luËn

* Cñng cè: HDHS lµm bµi tËp so s¸nh ®èi t­îng nghiªn cøu cña TriÕt häc vµ c¸c m«n KH cô thÓ:

Ho¹t ®éng 2: Häc sinh th¶o luËn nhãm t×m hiÓu TGQ duy vËt vµ TGQ duy t©m

* Môc tiªu: HS hiÓu ®­îc: ThÕ giíi quan lµ g× ? C¬ së ®Ó ph©n biÖt TGQ DV vµ TGQ DT.

* C¸ch tiÕn hµnh:

GV chia HS thµnh 4 nhãm, HD nghiªn cøu SGK vµ liªn hÖ thùc tiÔn, th¶o luËn.

- Néi dung th¶o luËn:

+ Nhãm 1: ThÕ giíi quan lµ g× ? Nªu biÓu hiÖn cña c¸c lo¹i thÕ giíi quan ?

+ Nhãm 2: VÊn ®Ò c¬ b¶n cña TH lµ g× ? C¬ së ®Ó ph©n lo¹i c¸c h×nh th¸i TGQ?

Nhãm 3 vµ nhãm 4: So s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a TGQDV vµ TGQDT ?

       TGQDV      -        TGQDT

Quan ®iÓm:

1- ThÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn

a) Vai trß cña thÕ giíi quan, ph­¬ng ph¸p luËn cña TriÕt häc.

- TriÕt häc lµ hÖ thèng c¸c quan ®iÓm lý luËn chung nhÊt vÒ thÕ giíi vµ vÞ trÝ cña con ng­êi trong thÕ giíi ®ã.

- §èi t­îng nghiªn cøu cña TriÕt häc: Lµ nh÷ng quy luËt chung nhÊt, phæ biÕn nhÊt vÒ sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña giíi tù nhiªn, ®êi sèng x· héi vµ t­ duy.

- TriÕt häc cã vai trß lµ thÕ giíi quan, ph­¬ng ph¸p luËn chung cho mäi ho¹t ®éng thùc tiÔn vµ ho¹t ®éng nhËn thøc cña con ng­êi.

b) ThÕ giíi quan duy vËt vµ thÕ giíi quan duy t©m.

* ThÕ nµo lµ thÕ giíi quan:

ThÕ giíi quan lµ toµn bé nh÷ng quan ®iÓm vµ niÒm tin ®Þnh h­íng ho¹t ®éng cña con ng­êi trong cuéc sèng.

* Néi dung vÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc gåm cã 2 mÆt:

- MÆt thø nhÊt tr¶ lêi c©u hái: Gi÷a vËt chÊt (tån t¹i, tù nhiªn) vµ ý thøc (t­ duy, tinh thÇn) c¸i nµo cã tr­íc, c¸i nµo cã sau, c¸i nµo quyÕt ®Þnh c¸i nµo ?

- MÆt thø 2: Tr¶ lêi c©u hái: Con ng­êi cã thÓ nhËn thøc ®­îc thÕ giíi kh¸ch quan kh«ng ?

Vai trß:

ý nghÜa:

- Häc sinh th¶o luËn theo nhãm, ghi néi dung tr¶ lêi ra giÊy nh¸p.

- §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy néi dung ®· th¶o luËn

- GVHD häc sinh bæ sung

- GV nhËn xÐt, kÕt luËn

* Dùa vµo c¸ch gi¶i quyÕt mÆt thø nhÊt vÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc mµ chia thµnh TGQDV hay TGQDT.

- TGQ DV cho r»ng: Gi÷a VC vµ YT th× VC lµ c¸i cã tr­íc, c¸i quyÕt ®Þnh YT. ThÕ giíi VC tån t¹i kh¸ch quan, ®éc lËp víi ý thøc cña con ng­êi, kh«ng do ai s¸ng t¹o ra vµ kh«ng ai tiªu diÖt ®­îc.

=> TGQDV cã vai trß tÝch cùc trong viÖc ph¸t triÓn khoa häc.

- TGQDT cho r»ng: ý thøc lµ c¸i cã tr­íc vµ lµ c¸i s¶n sinh ra giíi tù nhiªn.

=> TGQDT lµ chç dùa vÒ lý luËn cho c¸c lùc l­îng x· héi lçi thêi, k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lÞch sö.

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n

Ho¹t ®éng 1: Häc sinh th¶o luËn líp t×m hiÓu vÒ PPLBC vµ PPLSH.

* Môc tiªu: HS hiÓu ®­îc kh¸i niÖm: PPL, PPL TriÕt häc, ph©n biÖt ®­îc PPL biÖn chøng vµ PPL siªu h×nh.

* C¸ch tiÕn hµnh:

- GV HD häc sinh ®äc sgk, t×m hiÓu

C©u hái:

1- ThÕ nµo lµ ph­¬ng ph¸p ? PP luËn ?

1-c) Ph­¬ng ph¸p luËn biÖn chøng vµ ph­¬ng ph¸p luËn siªu h×nh.

- Ph­¬ng ph¸p luËn lµ khoa häc vÒ ph­¬ng ph¸p, vÒ nh÷ng ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu.

- Ph­¬ng ph¸p luËn biÖn chøng: Xem xÐt sù vËt hiÖn t­îng trong sù rµng buéc lÉn nhau gi÷a chóng, trong sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng.

2- Ph©n biÖt PPL biÖn chøng vµ PP luËn siªu h×nh ? Cho vÝ dô ?

- HS nghiªn cøu tµi liÖu, tr¶ lêi c©u hái.

- GV nhËn xÐt, bæ sung.

* Cñng cè:

- HS lµm bµi tËp 5 sgk trang 11

GV: chuyÓn ý sang môc 2.

Ho¹t ®éng 2: GV h­íng dÉn häc sinh ph©n tÝch t×m hiÓu vÒ CNDV biÖn chøng.

* Môc tiªu: HS hiÓu râ CNDVBC lµ sù thèng nhÊt h÷u c¬ gi÷a TGQDV vµ PPLBC

* C¸ch tiÕn hµnh:

- GV giíi thiÖu vÒ quan ®iÓm cña mét sè nhµ TH tr­íc M¸c, quan ®iÓm TH cña C.M¸c; HD so s¸nh ®Ó rót ra kÕt luËn.

VD: DV: Hªrac¬lit; §i®r«; H«nbach; L.Ph¬b¾c, C¸c M¸c

         DT: Plat«n; Bec¬li; Hªghen

         Ngoµi ra: R¬nª §ªcact¬; Xpin«ra

C©u hái:

1- Em h·y nhËn xÐt vÒ quan ®iÓm TGQ vµ PPL cña c¸c nhµ TH tr­íc M¸c ?

2- §iÓm kh¸c nhau c¨n b¶n vÒ quan ®iÓm TGQ vµ PPL cña c¸c nhµ TH tr­íc M¸c vµ TH M¸c lµ g× ?

3- B¶n chÊt cña CNDVBC lµ g× ? T¹i sao l¹i nh­ vËy ?

- Häc sinh ph¸t biÓu tr¶ lêi c¸c c©u hái, nªu ý kiÕn nhËn xÐt.

- GV ghi tãm t¾t ý kiÕn cña HS, nhËn xÐt, bæ sung vµ rót ra kÕt luËn.

* Cñng cè: HD häc sinh lËp b¶ng so s¸nh:

           TGQ – PPL - VÝ dô

C¸c nhµ DV tr­íc M¸c

C¸c nhµ BC tr­íc M¸c

TH M¸c – Lª nin

- Ph­¬ng ph¸p luËn siªu h×nh: Xem xÐt sù vËt, hiÖn t­îng mét c¸ch phiÕn diÖn, chØ thÊy chóng tån t¹i trong tr¹ng th¸i c« lËp, kh«ng vËn ®éng, kh«ng ph¸t triÓn.

2- Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng – sù thèng nhÊt gi÷a thÕ giíi quan duy vËt vµ ph­¬ng ph¸p luËn biÖn chøng.

- TriÕt häc duy vËt biÖn chøng: do C¸c M¸c s¸ng lËp tõ nöa cuèi thÕ kû XIX.

- C¸c nhµ DV tr­íc M¸c: cã tgq duy vËt, nh­ng th­êng l¹i siªu h×nh vÒ PPL, kh«ng gi¶i thÝch ®­îc c¸c hiÖn t­îng vÒ lÞch sö, x· héi, con ng­êi. VD: Hªrac¬lit, L. Ph¬b¾c

- C¸c nhµ BC tr­íc M¸c: Cã t­ t­ëng biÖn chøng vÒ PPL, nh­ng th­êng l¹i ®øng trªn lËp tr­êng duy t©m. PBC cña hä lµ PBC cña ý niÖm nªn kh«ng gi¶i thÝch ®­îc c¸c sù vËt, hiÖn t­îng trong thÕ giíi kh¸ch quan.

- TH M¸c- Lªnin: TGQ duy vËt vµ PPL biÖn chøng thèng nhÊt h÷u c¬ víi nhau. B¶n chÊt thÕ giíi lµ vËt chÊt, thÕ giíi VC lu«n lu«n vËn ®éng vµ ph¸t triÓn theo nh÷ng quy luËt kh¸ch quan. Nh÷ng quy luËt nµy ®­îc nhËn thøc vµ x©y dùng thµnh PPL

V× vËy, TGQ vµ PPL g¾n bã víi nhau. XÐt vÒ TGQ, nã lµ TGQDV biÖn chøng; xÐt vÒ PPL, nã lµ PPLBC duy vËt.

=> TH M¸c – Lªnin lµ ®Ønh cao cña sù ph¸t triÓn cña TriÕt häc.

ThÕ giíi quan

Ph­¬ng ph¸p luËn

VÝ dô

C¸c nhµ duy vËt tr­íc M¸c

C¸c nhµ duy t©m tr­íc M¸c

TriÕt häc M¸c

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n

Ho¹t ®éng 1: GV gi¶ng gi¶i vÒ b¶n chÊt cña thÕ giíi.

Ho¹t ®éng 2: Häc sinh th¶o luËn líp t×m hiÓu vÒ giíi tù nhiªn.

* Môc tiªu: HiÓu râ giíi tù nhiªn lµ tÊt c¶ nh÷ng g× tù cã, TTKQ, kh«ng phô thuéc vµo ý thøc hoÆc mét løc l­îng thÇn bÝ nµo.

* C¸ch tiÕn hµnh:

- GV h­íng dÉn häc sinh ®äc sgk, liªn hÖ thùc tiÔn th¶o luËn.

C©u hái th¶o luËn:

1- Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng th«ng tin ®äc ®­îc trong sgk vÒ c¸c quan niÖm vÒ giíi tù nhiªn ?(phÇn in nghiªng)

2- Theo em giíi tù nhiªn bao gåm nh÷ng yÕu tè nµo ?

3- H·y lÊy vÝ dô chøng minh r»ng: GTN ®· ph¸t triÓn tõ thÊp ®Õn cao, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p ?

4- Sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña GTN cã phô thuéc vµo ý thøc con ng­êi kh«ng ? V× sao ? Cho vÝ dô minh ho¹ ?

- HS th¶o luËn líp c¸c néi dung trªn.

- GV tæng hîp c¸c ý kiÕn, nhËn xÐt, bæ sung vµ kÕt luËn

* Cñng cè:- GV ph©n biÖt: C¸c sù vËt hiÖn t­îng vËt chÊt cô thÓ víi kh¸i niÖm vËt chÊt.

* Quan ®iÓm cña triÕt häc DVBC vÒ thÕ giíi.

- B¶n chÊt cña thÕ giíi lµ thÕ giíi vËt chÊt.

- C¸c svht vËt chÊt tån t¹i kh¸ch quan, ®éc lËp víi ý thøc, kh«ng phô thuéc vµo ý thøc.

1- Giíi tù nhiªn tån t¹i kh¸ch quan.

- Theo nghÜa réng: Giíi tù nhiªn lµ toµn bé thÕ giíi vËt chÊt, bao gåm toµn bé c¸c sù vËt hiÖn t­îng trong thÕ giíi kh¸ch quan

+ Giíi tù nhiªn lµ tù cã, qua qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi: ph¸t triÓn tõ thÊp ®Õn cao, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, tõ v« c¬ ®Õn h÷u c¬, tõ  ch­a cã sù sèng ®Õn cã sù sèng, tõ ®éng vËt bËc thÊp ®Õn ®éng vËt bËc cao.

- Theo nghÜa hÑp: Giíi tù nhiªn lµ nãi ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn.

Tãm l¹i: Giíi tù nhiªn lµ tÊt c¶ nh÷ng g× tù cã, kh«ng ph¶i do ý thøc cña con ng­êi hoÆc mét lùc l­îng thÇn bÝ nµo t¹o ra. Giíi tù nhiªn tån t¹i kh¸ch quan, vËn ®éng vµ ph¸t triÓn theo nh÷ng quy luËt vèn cã cña nã.

+ Më réng thªm: KN VËt chÊt cña LN

GV nªu kÕt luËn vµ chuyÓn sang môc 2. Giíi thiÖu nh÷ng yªu cÇu cÇn t×m hiÓu trong môc 2; h­íng dÉn HS t×m hiÓu môc a).

Ho¹t ®éng 3: Häc sinh th¶o luËn nhãm t×m hiÓu: Con ng­êi lµ s¶n phÈm cña giíi tù nhiªn.

* Môc tiªu: HS hiÓu ®­îc: Con ng­êi cã nguån gèc tõ ®éng vËt vµ lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña tù nhiªn.

* C¸ch tiÕn hµnh:

- GV chia nhãm vµ h­íng dÉn häc sinh nghiªn cøu sgk, liªn hÖ c¸c kiÕn thøc ®· häc vµ th¶o luËn.

C©u hái:

Nhãm 1: B»ng nh÷ng kiÕn thøc ®· häc, em h·y cho biÕt con ng­êi cã qu¸ tr×nh tiÕn hoÊ nh­ thÕ nµo ?

Nhãm 2: H·y nªu nh÷ng ®Æc ®iÓm gièng nhau gi÷a con ng­êi víi ®éng vËt ?

Nhãm 3: Nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau gi÷a con ng­êi vµ ®éng vËt lµ g× ? T¹i sao cã sù kh¸c nhau ®ã ?

Nhãm 4: Theo em b¶n chÊt con ng­êi lµ g× ? V× sao nãi con ng­êi lµ s¶n phÈm cña giíi tù nhiªn ?

- HS th¶o luËn theo nhãm, ®¹i diÖn c¸c nhãm lªn tr×nh bµy.

- GV nhËn xÐt, bæ sung vµ kÕt luËn.

* Cñng cè: HDHS gi¶i thÝch: Con ng­êi lµ s¶n phÈm hoµn h¶o nhÊt cña GTN

2- X· héi lµ mét bé phËn ®Æc thï cña giíi tù nhiªn.

a) Con ng­êi lµ s¶n phÈm cña giíi tù nhiªn.

- Khoa häc ®· chøng minh: Con ng­êi cã nguån gèc tõ ®éng vËt vµ lµ kÕt qu¶ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi cña giíi tù nhiªn.

- Ngµy nay c¸c yÕu tè sinh häc vµ c¸c quy luËt sinh häc ®Æc tr­ng cho §V cã vó vÉn chi phèi con ng­êi.

- MÆt kh¸c, con ng­êi cã qu¸ tr×nh lao ®éng vµ ho¹t ®éng x· héi nªn kh«ng sèng theo b¶n n¨ng, mµ biÕt sö dông tù nhiªn theo c¸ch cña m×nh. Nhê vËy ®· t¸ch con ng­êi khái ®êi sèng ®éng vËt vµ b¶n n¨ng ®éng vËt.

Tãm l¹i: B¶n th©n con ng­êi lµ s¶n phÈm cña giíi tù nhiªn, con ng­êi tån t¹i trong m«i tr­êng tù nhiªn vµ cïng ph¸t triÓn víi m«i tr­êng tù nhiªn.