Giaùo Trình Quaán Daây Maùy Ñieän       

 

BAØI 1.1:  QUAÁN DAÂY ÑOÄNG CÔ 3 PHA DAÏNG ÑOÀNG KHUOÂN

TAÄP TRUNG

I.       MUÏC ÑÍCH:

-         Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây vaø hoaøn thieän 1 ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân taäp trung 1 maët phaúng

-         Giôùi thieäu ñaëc ñieåm, öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp voâ daây daïng ñoàng khuoân taäp trung 1 maët phaúng

-         Reøn luyeän kyõ naêng ngheà cho sinh vieân thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh treân lôùp

II.  VAÄT TÖ :

-         Daây ñieän töø ( loaïi daây traùng men) 45

-         Giaáy caùch ñieän.

-         Oáng ghen caùch ñieän.

-         Daây daãn ñieän ( loaïi daây ñoâi ruoät meàm

III DUÏNG CUÏ THÖÏC HAØNH:

-         Ñoäng cô 3 pha

-         .Khuoân quaán daây (loaïi ñoàng khuoân )

-         Baøn quaán daây, baøn keïp

-         Duïng cuï ñeå loàng daây stator.

-         Buùa nhöïa. Buùa cao su

-         Ampe kìm.

-         Meâ-goâm keá (loaïi 500V)

-         Ñoàng hoà V.O.M

-         Nguoàn ñieän 3 pha.

-         Vaø moät soá thieát bò, duïng cuï ñieän khaùc.

IV THÔØI GIAN :

-                      Höôùng daãn : 60 phuùt

-                      Thöïc haønh : 200 phuùt

V TRÌNH TÖÏ  THÖÏC HIEÄN :

  A.Chuaån bò:

-         Baûn veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân taäp trung 1  maët phaúng

-         Moâ hình sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân taäp trung 1 maët phaúng

-         Coâng thöùc lyù thuyeát :  Nhaéc laïi 1 soá böôùc tính toaùn cô baûn ñeå veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân taäp trung 1  maët phaúng

Cho ñoäng cô vôùi caùc thoâng soá:     Z = 24 raõnh, 2p = 4

       1. Tính böôùc cöïc   :

                                             raõnh

  1. Soá caïnh taùc duïng cuûa 1 pha / 1 böôùc cöïc:

                                              raõnh

  1.   Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo ñoä ñieän) :

  1.   Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo raõnh)

                                            raõnh

B .  Caùc böôùc thöïc hieän :

BÖÔÙC GIA COÂNG

HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HIEÄN

Böôùc 1 :Veä sinh _ Loùt giaáy caùch ñieän raõnh

* Veä sinh ñoäng cô:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1 Veä sinh loõi theùp:

- Tröôùc khi tieán haønh quaán daây Ñcô ta phaûi veä sinh ñoäng cô, Thaùo ñoäng cô kieåm tra phaàn cô (baïc ñaïn, bi, truïc ñoäng cô… tra daàu môõ baûo trì neáu caàn thieát), tieáp ñeán kieåm tra, laøm saïch loõi theùp. Neáu loõi theùp bò seùt, ræ phaûi duøng giaáy nhaùm traø saïch veát ræ seùt,  sau ñoù duøng gieû lau saïch

 

1.2 Loùt giaáy caùch ñieän raõnh:

Choïn ñuùng chieàu doïc cuûa thôù giaáy tröôùc khi ño, caét

-  Caùch ño, caét giaáy loùt:

   Chieàu daøi cuûa mieáng giaáy loùt = Chieàu daøi thöïc cuûa raõnh (Kyù hieäu laø h) coäng 12mm  cho 2 ñaàu meùp gaáp ngoaøi  ( Moãi beân meùp gaáp tröø  6 mm)

    Chieàu roäng cuûa mieáng giaáy loùt

ñöôïc ño baèng chieàu daøi cuûa ñöôøng cong tính töø 2 chaân cuûa raõnh

_ Caùch loùt giaáy :

   Hai ñaàu mieáng giaáy loùt ta chöøa laïi moãi beân 6 cm, Sau ñoù gaáp moãi ñaàu meùp 3 cm ( nhö hình veõ).  Neáu raõnh hình quûa leâ, tröôùc khi ñöa mieáng giaáy loùt vaøo raõnh ta duøng thaân caây vis troøn ñeå ñònh hình mieáng giaáy loùt sao cho coù 1 ñoä cong nhaát ñònh ñeå khi ñöa vaøo raõnh mieáng giaáy loùt oâm laáy phaàn löng cuûa raõnh.

Böôùc 2Veõ sô ñoà daây quaán:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Böôùc 3 : Ño khuoân, Quaán daây

 

Ño khuoân

 a) Tröôøng hôïp raõnh hình thang

 

 

 

 

 

 

 

 

 

      b) Tröôøng hôïp raõnh hình quûa leâ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Quaán daây

_ Döïa vaøo sô ñoà treân ta coù ñöôïc böôùc boái daây caàn ño y­­1 = 6 raõnh

_ Caùch ño:  Laáy 1 sôïi daây ñieän töø maûnh ( Loaïi daây 50  ñöôïc duøng laø toát nhaát) caïnh daây thöù nhaát ñöôïc ñaët ôû vò trí raõnh soá 1 ( do ta  qui  öôùc) caïnh daây thöù 2 ñaët ôû raõnh soá 7, Taïi 2 ñaàu caïnh daây ñaàu ñöôïc beû coù phöông tieáp tuyeán vôùi maët cong ôû ñaùy zaõnh.  caùch ño ñöôïc trình baøy treân hình veõ beân

_ Yeâu caàu: Khuoân ñöôïc ño nhoû so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây, khi loàng caùc boái daây voâ raõnh ta seõ gaëp khoù khaên raát lôùn, neáu cöôõng böùc seõ laøm bieán daïng boái daây. Ngöôïc laïi neáu boái daây lôùn so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây seõ khoâng tieát kieäm ñöôïc daây, neáu khuoân ño  quùa lôùn phaàn dö ôû ñaàu daây seõ chaïm vaøo voû vaø naép ñoäng cô deã gaây ra hieän töôïng chaïm chaäp.

 

-  Söû duïng khuoân quaán daây daïng ñoàng khuoân

- Voøng daây maãu ñöôïc ñaët treân khuoân quaán

- Chuù yù moät soá kyõ thuaät khi quaán daây:

-        Soá voøng daây quaán ñöôïc quaán chính xaùc theo soá lieäu ñaõ tính toaùn, Quaán daây ñeàu, nhöõng voøng daây song song traùnh choàng cheùo giöõa caùc voøng daây.

-         Boä daây 1 pha  ñöôïc quaán goàm 2 boái, moãi boái coù 2 teùp daây quaán lieàn nhau.

 

 

 

 

 

 

Böôùc 4: Kyõ thuaät voâ daây.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

          

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 4.1:   Thöù töï voâ caùc boái daây:

Ñöôïc kyù hieäu treân sô ñoà traûi ( HV 2.1)

1. Voâ boái daây thöù nhaát cuûa pha A

2. Voâ boái daây thöù nhaát cuûa pha B

  3. Voâ boái daây thöù nhaát cuûa pha C

4. Voâ boái daây thöù hai cuûa pha A

  1.               Voâ boái daây thöù hai cuûa pha B
  2.              Voâ 21 – 22  Laät 2 caïnh daây 1,2 leân voâ 3,4 sau ñoù voâ laïi 1,2

     4.2 : Moät soá chuù yù khi voâ caùc boái daây:

         -   Trong tröôøng hôïp neáu ñöôøng kính stator nhoû quaù, ta phaûi laøm nhoû caùc boái daây laïi baèng caùch keùo nheï hai ñaàu cuoän daây.

-                      Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traùnh caùc tröôøng hôïp sau: nhieàu voøng daây  cheùo nhau, söï xoaén cuaû caùc caïnh daây, söï bieán daïng cuaû daây ñieän töø.

-                      Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traûi töø  töø caïnh cuûa boái daây xuoáng raõnh. Ngoùn  tay caùi vaø ngoùn tay troû naém hai ñaàu cuûa boái daây, caùc daây ñoàng rieâng leû qua söï chuyeån ñoâng cuûa ngoùn caùi vaø ngoùn troû cho daây ñieän töø xuoáng raõnh töø töø.

-                      Khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát kyø tröôøng hôïp naøo.

Duøng duïng cuï loàng daây traûi daây thaúng vaø ñöa daây vaøo trôû laïi raõnh (neáu caàn).

 

 

 

 

 

 

 

 

Böôùc 5: Ñaáu daây

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Caùch  ñaáu caùc boái daây trong cuøng pha:

* Nhaän xeùt : Coù 2 caùch ñaáu daây :

Khi Soá boái daây / 1 pha = 2p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc thaät

              Ñaàu ñaáu vôùi Ñaàu – Cuoái ñaáu vôùi Cuoái

 Khi Soá boái daây / 1 pha = p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc giaû

Cuoái ñaáu vôùi Ñaàu– Ñaàu ñaáu vôùi Cuoái

    - Trong baøi taäp naøy ta ñaáu daây daïng cöïc giaû ( Hình 5.1)

 

_    - Caùch ñaáu daây  vaän haønh ñoäng cô:

Khi ñoäng cô ra 6 ñaàu daây ta coù 2 caùch ñaáu  daây ñeå vaän haønh :

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp cao: Ta ñaáu sao -  Ba ñaàu  X- Y –Z cuûa 3 cuoän daây pha ñöôïc ñaáu laïi nguoàn ñöôïc ñöa vaøo A_B_C û  ( Hình 5.2)

 

 

 

 

 

 

 

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp  thaáp: Ta  ñaáu tam giaùc  ñaáu

        A _ X ,  B_ Y,  C_Z

 

( Hình 5.3)

 

 

 

 

Böôùc 6:

Loùt caùch ñieän giöõa caùc pha_  Ñai daây

 

 

- Höôùng daãn caét giaáy loùt caùch ñieän:

Taïi nhöõng vò trí nôi boä daây cuûa 2 pha giao nhau ta ñeàu phaûi loùt giaáy loùt caùch pha.  Kích thöôùc cuûa giaáy loùt ñöôïc ño baèng dieän tích tieáp xuùc choã giao cuûa 2 pha ñoù

Böôùc 7 : Kieåm tra ñoäâng cô

 

 

- Kieåm tra söï lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong moät pha: Duøng VOM ñaët ôû thang ño ñieän trôû ño lieân laïc giöõa caùc cuoän daây trong 1 pha (Thöôøng ñaët ôû thang ño X1  Neáu khi ño 2 ñaàu daây baát kyø coù 1 chæ soá xaùc ñònh öùng vôùi ñieän trôû pha cuûa boä daây ta nhaän xeùt ñoù laø 2 ñaàu cuûa 1 boái daây pha )

 

- Kieåm tra caùch ñieän giöõa caùc pha cuûa daây quaán stator (Meâ-goâm keáloaïi 500V)  Yeâu caàu: R  10M

 

-  Kieåm tra caùch ñieän giöõa daây quaán stator vaø loûi theùp stator (ño baèng Meâ - goâm ke Á 

  Yeâu caàu: R 10M

- Kieåm tra ñoä roø ñieän ra voû ñoäng cô  duøng (V.O.M).

- Kieåm tra trò soá doøng ñieän cuûa ñoäng cô: ( duøng Ampe kìm

- Kieåm tra toác ñoä cuûa ñoäng cô : Duøng Toác ñoä keá

_ Kieåm tra ñoä phaùt nhieät cuûa ñoäng cô:   Duøng Nhieät keá thuûy ngaân .

Böôùc 8

Taåm sôn caùch ñieän cho ñoäng cô.

Muïc ñích:

-      Traùnh boä daây quaán bò aåm.

-      Naâng cao ñoä chòu nhieät.

-      Taêng ñoä beàn caùch ñieän.

-      Taêng ñoä beàn cô hoïc.

-  Choáng ñöôïc daàu môû boâi trôn baùm vaøo boä daây quaán.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Caùc böôùc thöïc hieän:

- Saáy khoâ tröôùc khi taåm sôn caùch ñieän

- Taåm sôn caùch ñieän leân boä daây quaán.

- Saáy khoâ sôn caùch ñieän

Höôùng daãn thöïc hieän:Löa choïn phöông phaùp taåm: Phöông phaùp toát nhaát laø nhuùng töùc laø ñem toaøn boä daây quaán nhuùng chìm haún vaøo thuøng chöùa sôn vaø giöõ trong ñoù cho tôùi khi khoâng thaáy boït khí noåi neân nöõa.Ngoaøi ra coù theå duøng phöông phaùp ñôn giaûn quyeùt sôn töùc duøng moät caây choåi loâng meàm nhuùng sôn sau ñoù queùt neân boä daây. ( HV_8.1 )

- Tröôùc khi taåm, daây quaán ñöôïc saáy sô boä ôû nhieät ñoä 100 – 110oc thôøi gian saáy töø 3 – 12 giôø deå laøm khoâ caùch ñieän, sôn deã thaám. Boä daây quaán ñöôïc saáy xong ñeå nguoäi ñeán 50 – 70 0c  sau ñoù ñem taåm sôn caùch ñieän. Thôøi gian taåm laàn ñaàu keùo daøi töø 0,1 ñeán 0,5 giôø. Tuøy theo loaïi vaø kích thöôùc daây quaán. Neáu taåm nhieàu löôït thì laàn taåm sau ngaén hôn laàn tröôùc 5 phuùt. Thöôøng taåm kyõ cuõng chæ ñeán 3 löôït- Sau khi taåm xong daây quaán thöôøng ñöôïc ñaët coù ñoä doác ñeå sôn nhoû gioït heát. Sau ñoù duøng gieû saïch taåm dung moâi ( xaêng, nhöïa thoâng...) ñeå lau saïch heát caùc ñaàu

daây ra . Daây quaán taåm xong ñem saáy khoâ

- Caùc phöông phaùp saáy ñöôïc trình baøy ôû hình veõ beân

1.Phöông phaùp saáy baèng loø saáy hoaëc  boùng ñeøn , duøng boùng ñeøn laø caùch ñôn giaûn khi saáy neân thaùo Rotor vaø ñöa boùng ñeøn vaøo trong loøng Stator,  ñaäy naép laïi ñeå giöõ nhieät khi saáy  ( HV_8.2 )

2. Phöông phaùp saáy caûm öùng: duøng doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp ñeå ñoát noùng maùy ñieän. Quaán quanh tieát dieän maïch töø moät cuoän daây, döa doøng ñieän xoay chieàu vaøo cuoän daây ñeå luyeän töø trong loõi theùp the chieàu chu vi. Doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp seõ ñoát noùng ñoäng  cô  ñeán nhieät  ñoä caàn thieát. ( HV _ 8.3)

3. phöông phaùp saáy tröïc tieáp baèng doøng ñieän : ñöa doøng ñieän vaøo daây quaán, coù theå duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, 3 pha. Neáu duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, ba cuoän daây pha ñaáu thaønh hình tam giaùc hôû. Coøn neáu duøng nguoàn 3 pha, thì 3 cuoân daây ñaáu sao.Luoân theo doõi nhieät ñoä cuûa boä daây baèng nhieät keá thuûy ngaânñeå traùnh quùa noùng cuoän daây. ( HV _ 8.4)

 C .  Caùc daïng sai hoûng – Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp phoøng traùnh

  Nguyeân nhaân

Bieän phaùp khaéc phuïc

1 . Ño khuoân - Quaâán daây chöa chính xaùc

 

- Boä daây quùa nhoû hoaëc quùa lôùn

 

 

  - Soá voøng daây quaán khoâng chính xaùc, daây quaán choàng cheùo

 

 

- Kieåm tra khuoân, neáu khuoân roäng hoaëc quùa nhoû ta phaûi thaùo boä daây ra ño khuoân vaø quaán laïi.

- Trong quùa trình quaán daây phaûi chuù yù ñeám  chính xaùc soá voøng daây quaán vaø quaán ñuùng kyõ thuaät

2. Voâ daây khoâng ñuùng kyõ thuaät

-             Do trong quùa trình loàng caùc boái daây voâ raõnh söû duïng khoâng ñuùng duïng cuï chuyeân duïng, cöôõng böùc boái daây gaây traày, söôùc laøm maát lôùp sôn caùch ñieän boïc beân ngoaøi daây ñieän töø gaây chaïm chaäp giöõa  caùc voøng daây trong 1 pha laøm noùng ñoäng cô, neáu giöõa ngaén maïch giöõa2 pha coù theå daãn ñeán hieän töôïng chaïm chaäp

-                              ­-  Tröôøng hôïp voâ caùc boái daây khoâng ñuùng daïng ñoàng khuoân xeáp treân 1 maët phaúng, nguyeân nhaân do loàng caùc boái daây khoâng ñuùng trình töï

- Quaán daây vaø voâ daây theo ñuùng  kyõ thuaät ñaõ ñöôïc höôùng daãn ôû böôùc 3,4 khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát cöù tröôøng hôïp naøo.

 

 

 

 

 

 

_ Thaùo boái daây loàng sai ra voâ laïi theo ñuùng trình töï ñaõ ñöôïc trìng baøy ôû phaàn 5.

3 . Ñaáu daây chöa ñuùng

- Xaùc ñònh caùch ñaáu sai

 

 

 

 

 

- Ñaáu daây chöa ñuùng kyõ thuaät

-  Kieåm tra baèng caùch xaùc ñònh vò trí thöïc cuûa 2 boái daây cuûa 1 pha, neáu caïnh cuoái cuûa boái daây thöù nhaát vaø caïnh ñaàu cuûa boái daây thöù 2 caùch nhau lôùn hôn  1 raõnh ta seõ ñaáu cöïc giaû, ngöôïc laïi ta seõ ñaáu cöïc thaät.

- Kieåm tra: ño lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong 1 pha thaáy khoâng lieân laïc ta phaûi kieåm tra laïi caùc moái ñaáu noái

- Thaùo caùc moái noái ra, caïo saïch caùch ñieän, xi chì tröôùc khi daáu noái caùc ñaàu daây pha laïi.

- Chuù yù taïi caùc vò trí ñaáu noái phaûi xoû oáng ghen caùch ñieän

 

4 . Caùch ñieän giöõa caùc pha chöa ñaït

-Giaáy loùt chöa caùch ñieän ñöôïc giöõa caùc boái daây cuûa caùc pha do caét giaáy loùt quùa nhoû so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha

- Tröôøng hôïp giaáy loùt ñöôïc  caét lôùn hôn so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha, seõ hao phí giaáy caùch ñieän khoâng caàn thieát maët khaùc  phaàn giaáy loùt dö  bò ñai laïi seõ laøm cho boái daây khoâng toûa nhieät ñöôïc gaây noùng

boä daây

-Kieåm tra laïi kích thöôùc cuûa giaáy loùt vaø vò trí tieáp xuùc cuûa 2 pha caét laïi giaáy loùt cho ñuùng

 

 

 

5. Hieän töôïng ñoùng nguoàn nhöng ñoäng cô khoâng laøm vieäc

  1. Hieän tö ôïng khoâng coù ñieän vaøo ñoäng cô:

-    Daây noái nguoàn bò ñöùt ngaàm

-         Nguoàn caáp khoâng ñuû dieän aùp

-         Daây chì bò ñöùt

 

 

 

  1. Hieän töôïng coù ñieän vaøo ñoäng cô nhöng ñoäng cô khoâng hoïat ñoäng

ñö ôïc:

-         Ñöùt ngaàm trong cuoän daây

-         Chaùy moät trong caùc boái daây.

 

 

 

 

-                      Tröùôc heát phaûi kieåm tra ñieän aùp nguoàn, caàu chì

-                      Kieåm tra Daây noái nguoàn, coâng taéc baèng caùch ño thoâng maïch seõ cho keát quaû ngay. Trö ôøng hôïp naøy chæ caàn noái laïi hoaëc thay daây môùi.

-                      Kieåm tra caùc moái haøn

 

-                      Coù theå duøng phö ông phaùp kieåm tra baèng ñoàng hoà V.O.M  ñeå ño ñieän trôû ñaët ôû thang X1, Neáu trò soá chæ ôû giaù trò ta keát luaän cuoän daây  bò ñöùt ngaàm.

Khaéc phuïc :

-                      Daây quaán ñöùt ôû beân ngoøai coù theå haøn, boïc caùch ñieän, taåm saáy vaø ñöa ñoäng cô vaøo laøm vieäc ñöôïc. Neáu daây bò ñöùt ngaàm ôû beân trong phaûi thaùo boä daây ra vaø  quaán laïi boä daây bò ñöùt.

Neáu daây quaán bò chaùy phaûi thaùo ra quaán laïi

6 . Ñoùng nguoàn bò noå caàu chì baûo veä

Hieän töôïng:

Khi ñoùng caàu dao caàu chì bò noå

Nguyeân nhaân:

-         Do caùch ñieän giöõa caùc pha khoâng ñaûm baûo, daãn ñeán hieän töôïng ngaén maïch giöõa caùc pha.

Daây quaán caùc bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2, 3 pha

-         Duøng oâm keá ñeå kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy khoâng ñaït ta phaûi tieán haønh loùt caùch pha laïi kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy ñaït, taåm saáy vaø coù theå cho ñoäng cô laøm vieäc trôû laïi. Neáu khi kieåm tra thaáy vaãn chöa ñaït coù theå do daây quaán bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2 pha tröôøng hôïp neáu ñaõ taåm saáy kyõ laïi nhö böôùc 1 vaãn chöa khaéc phuïc ñöôïc naøy phaûi thaùo boä daây ra quaán laïi.

 

7 . Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng

khaû naêng mang taûi keùm.

Hieän töôïng:

-         Do coù moät voøng daây bò noái taét hoaëc chaïm chaäp, caùc boái daây vôùi nhau

Nguyeân nhaân:

-  Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng, khaû naêng mang taûi keùm.

Kieåm tra:

- Söû duïng voân keá, ñaët ñieän aùp vaøo daây quaán, ño ñieän aùp rôi treân töøng boái daây, boái daây, boái daây naøo coù ñieän aùp rôi nhoû nhaát laø boái daây bò ngaén maïch.

-         Duøng ampe keá ño doøng ñieän treân töøng boái daây neáu boái daây naøo coù doøng ñieän lôùn nhaát laø boái daây bò ngaén maïch (Kieåm tra töøng boái)

-         Cuõng coù theå kieåm tra baèng caùch cho ñoäng cô chaïy, cuoän daây bò ngaén maïch seõ phaùt moùng hôn, kieåm tra qua vuøng loõi saét cuõng phaùt hieän

ñö ôïc cuoän daây naøo ngaén maïch

Khaéc phuïc:

Boái daây naøo bò ngaén maïch phaûi thaùo ra quaán laïi.

 

 

VI.BAØI TAÄP TREÂN LÔÙP

  1.                 Veõ sô ñoà daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân taäp trung 1 lôùp vôùi Z= 24, 2P = 4
  2.                 Quaán daây vaø hoaøn thieän ñoäng cô daïng vöøa hoïc

 

* CAÙC THOÂNG SO ÁCAÀN KIEÅM TRA SAU KHI HOAØN THAØNH BAØI TAÄP

  1.                 Doøng ñieän khoâng taûi

 

Doøng ñieän khoâng taûi 3 pha

I0A ( A )

I0B( A )

I0C( A )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

 

  2. Ñieän trôû caùch ñieän

 

Ñieän trôû caùch ñieän pha

R0A ()

R0B ( )

R0C( )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

Ñieän trôû caùch ñieän  3 pha vôùi voû ñoäng cô

R CDA()

R CDB()

R CDC()

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

 

 

 

 

BAØI 1. 2QUAÁN DAÂY ÑOÄNG CÔ 3 PHA DAÏNG ÑOÀNG KHUOÂN PHAÂN TAÙN PHÖÙC TAÏP ( MOÙC XÍCH)

I.       MUÏC ÑÍCH:

-         Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây vaø hoaøn thieän 1 ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân phaân taùn phöùc taïp (moùc xích)

-         Giôùi thieäu ñaëc ñieåm, öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp voâ daây daïng ñoàng khuoân phaân taùn phöùc taïp (moùc xích)

-         Reøn luyeän kyõ naêng ngheà cho sinh vieân thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh treân lôùp

II.  VAÄT TÖ :

-         Daây ñieän töø ( loaïi daây traùng men) 45

-         Giaáy caùch ñieän.

-         Oáng ghen caùch ñieän.

-         Daây daãn ñieän ( loaïi daây ñoâi ruoät meàm

III DUÏNG CUÏ THÖÏC HAØNH:

-         Ñoäng cô 3 pha.

-         Khuoân quaán daây (loaïi ñoàng khuoân )

-         Baøn quaán daây, baøn keïp

-         Duïng cuï ñeå loàng daây stator.

-         Buùa nhöïa. Buùa cao su

-         Ampe kìm.

-         Meâ-goâm keá (loaïi 500V)

-         Ñoàng hoà V.O.M

-         Nguoàn ñieän 3 pha.

-         Vaø moät soá thieát bò, duïng cuï ñieän khaùc.

IV THÔØI GIAN :

-                      Höôùng daãn : 60 phuùt

-                      Thöïc haønh : 200 phuùt

V TRÌNH TÖÏ  THÖÏC HIEÄN :

  A.Chuaån bò:

-         Baûn veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân phaân taùn phöùc taïp (moùc xích)

-         Moâ hình sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân phaân taùn phöùc taïp (moùc xích)Coâng thöùc lyù thuyeát :  Nhaéc laïi 1 soá böôùc tính toaùn cô baûn ñeå veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng daïng ñoàng khuoân phaân taùn phöùc taïp (moùc xích)

Cho ñoäng cô vôùi caùc thoâng soá:     Z = 24 raõnh, 2p = 4

       1. Tính böôùc cöïc   :

                                             raõnh

  1. Soá caïnh taùc duïng cuûa 1 pha / 1 böôùc cöïc:

                                              raõnh

  1.   Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo ñoä ñieän) :

  1.   Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo raõnh)

                                            raõnh

B .  Caùc böôùc thöïc hieän :

BÖÔÙC GIA COÂNG

HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HIEÄN

Böôùc 1 :Veä sinh _ Loùt giaáy caùch ñieän raõnh

* Veä sinh ñoäng cô:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2 Veä sinh loõi theùp:

- Tröôùc khi tieán haønh quaán daây Ñcô ta phaûi veä sinh ñoäng cô, Thaùo ñoäng cô kieåm tra phaàn cô (baïc ñaïn, bi, truïc ñoäng cô… tra daàu môõ baûo trì neáu caàn thieát), tieáp ñeán kieåm tra, laøm saïch loõi theùp. Neáu loõi theùp bò seùt, ræ phaûi duøng giaáy nhaùm traø saïch veát ræ seùt,  sau ñoù duøng gieû lau saïch

 

1.2 Loùt giaáy caùch ñieän raõnh:

Choïn ñuùng chieàu doïc cuûa thôù giaáy tröôùc khi ño, caét

-  Caùch ño, caét giaáy loùt:

   Chieàu daøi cuûa mieáng giaáy loùt = Chieàu daøi thöïc cuûa raõnh (Kyù hieäu laø h) coäng 12mm  cho 2 ñaàu meùp gaáp ngoaøi  ( Moãi beân meùp gaáp tröø  6 mm)

    Chieàu roäng cuûa mieáng giaáy loùt

ñöôïc ño baèng chieàu daøi cuûa ñöôøng cong tính töø 2 chaân cuûa raõnh

_ Caùch loùt giaáy :

   Hai ñaàu mieáng giaáy loùt ta chöøa laïi moãi beân 6 cm, Sau ñoù gaáp moãi ñaàu meùp 3 cm ( nhö hình veõ).  Neáu raõnh hình quûa leâ, tröôùc khi ñöa mieáng giaáy loùt vaøo raõnh ta duøng thaân caây vis troøn ñeå ñònh hình mieáng giaáy loùt sao cho coù 1 ñoä cong nhaát ñònh ñeå khi ñöa vaøo raõnh mieáng giaáy loùt oâm laáy phaàn löng cuûa raõnh.

Böôùc 2Veõ sô ñoà daây quaán:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Böôùc 3 : Ño khuoân, Quaán daây

 

Ño khuoân

 a) Tröôøng hôïp raõnh hình thang

 

 

 

 

 

 

 

 

      b) Tröôøng hôïp khuoân hình quûa leâ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Quaán daây

 

 

_ Döïa vaøo sô ñoà treân ta coù ñöôïc böôùc quaán daây y­­1 = 5 raõnh, Sau khi ño ñöôïc khuoân quaán daây cuûa boái ta ñda6yvo2ng daây maãu vöø ño  leân khuoân quaán daây

_ Caùch ño:  Laáy 1 sôïi daây ñieän töø maûnh ( Loaïi daây 50  ñöôïc duøng laø toát nhaát) caïnh daây thöù nhaát ñöôïc ñaët ôû vò trí raõnh soá 1 ( do ta  qui  öôùc) caïnh daây thöù 2 ñaët ôû raõnh soá 6, Taïi 2 ñaàu caïnh daây ñaàu ñöôïc beû coù phöông tieáp tuyeán vôùi maët cong ôû ñaùy zaõnh.  caùch ño ñöôïc trình baøy treân hình veõ beân

_ Yeâu caàu: Khuoân ñöôïc ño nhoû so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây, khi loàng caùc boái daây voâ raõnh ta seõ gaëp khoù khaên raát lôùn, neáu cöôõng böùc seõ laøm bieán daïng boái daây. Ngöôïc laïi neáu boái daây lôùn so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây seõ khoâng tieát kieäm ñöôïc daây, neáu khuoân ño  quùa lôùn phaàn dö ôû ñaàu daây seõ chaïm vaøo voû vaø naép ñoäng cô deã gaây ra hieän töôïng chaïm chaäp.

-  Söû duïng khuoân quaán daây daïng ñoàng khuoân

- Voøng daây maãu ñöôïc ñaët treân khuoân quaán

- Chuù yù moät soá kyõ thuaät khi quaán daây:

-        Soá voøng daây quaán ñöôïc quaán chính xaùc theo soá lieäu ñaõ tính toaùn, Quaán daây ñeàu, nhöõng voøng daây song song traùnh choàng cheùo giöõa caùc voøng daây.

-         Boä daây 1 pha  ñöôïc quaán goàm 2 boái, moãi boái coù 2 teùp daây quaán lieàn nhau.

 

 

 

Böôùc 4: Kyõ thuaät voâ daây.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 4.1:   Thöù töï voâ caùc boái daây:

Ñöôïc kyù hieäu treân sô ñoà traûi

1.  Voâ 2 -7  Voâ boái thöù nhaát cuûa pha A

2 .Voâ  4 -9  Voâ boái thöù tö cuûa pha C

3. Voâ  6 - 11 Voâ boái thöù nhaát cuûa pha B

4. Voâ 8 -13   Voâ boái thöù hai cuûa pha A

5. Voâ 10 -15 Voâ boái thöù nhaát cuûa pha C

6.Voâ 12- 17 Voâ boái thöù hai cuûa pha B

7.Voâ 14- 19 Voâ boái thöù ba cuûa pha A

……………………

Voâ töông töï

………………….

10.   Voâ caïnh daây 20 

11.   Voâ  caïnh daây 22

12    Voâ caïnh daây 24

 

Sau ñoù Laät 2-4-6 leân Voâ 1-3-5 xong Voâ Laïi 2-4- 6

     4.2 : Moät soá chuù yù khi voâ caùc boái daây:

         -   Trong tröôøng hôïp neáu ñöôøng kính stator nhoû quaù, ta phaûi laøm nhoû caùc boái daây laïi baèng caùch keùo nheï hai ñaàu cuoän daây.

-     Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traùnh caùc tröôøng hôïp sau: nhieàu voøng daây  cheùo nhau, söï xoaén cuaû caùc caïnh daây, söï bieán daïng cuaû daây ñieän töø.

-                 Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traûi töø  töø caïnh cuûa boái daây xuoáng raõnh. Ngoùn  tay caùi vaø ngoùn tay troû naém hai ñaàu cuûa boái daây, caùc daây ñoàng rieâng leû qua söï chuyeån ñoâng cuûa ngoùn caùi vaø ngoùn troû cho daây ñieän töø xuoáng raõnh töø töø.

-                 Khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát kyø tröôøng hôïp naøo.

Duøng duïng cuï loàng daây traûi daây thaúng vaø ñöa daây vaøo trôû laïi raõnh

Böôùc 5: Ñaáu daây

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Caùch  ñaáu caùc boái daây trong cuøng pha:

* Nhaän xeùt : Coù 2 caùch ñaáu daây :

Khi Soá boái daây / 1 pha = 2p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc thaät

              Ñaàu ñaáu vôùi Ñaàu – Cuoái ñaáu vôùi Cuoái

 Khi Soá boái daây / 1 pha = p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc giaû

Cuoái ñaáu vôùi Ñaàu– Ñaàu ñaáu vôùi Cuoái

    - Trong baøi taäp naøy ta ñaáu daây daïng cöïc t thaät  (Hình 5.1)

 

_    - Caùch ñaáu daây  vaän haønh ñoäng cô:

Khi ñoäng cô ra 6 ñaàu daây ta coù 2 caùch ñaáu  daây ñeå vaän haønh :

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp cao: Ta ñaáu sao -  Ba ñaàu  X- Y –Z cuûa 3 cuoän daây pha ñöôïc ñaáu laïi nguoàn ñöôïc ñöa vaøo A_B_C û               ( Hình 5.2)

 

 

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp  thaáp: Ta  ñaáu tam giaùc  ñaáu

        A _ X ,  B_ Y,  C_Z

 

( Hình 5.3)

 

Böôùc 6:

Loùt caùch ñieän giöõa caùc pha_  Ñai daây

 

 

 

 

Höôùng daãn caét giaáy loùt caùch ñieän:

Taïi nhöõng vò trí nôi boä daây cuûa 2 pha giao nhau ta ñeàu phaûi loùt giaáy loùt caùch pha.  Kích thöôùc cuûa giaáy loùt ñöôïc ño baèng dieän tích tieáp xuùc choã giao cuûa 2 pha ñoù

 

 

 

 

 

 

Böôùc 7 : Kieåm tra ñoäâng cô

 

 

- Kieåm tra söï lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong moät pha: Duøng VOM ñaët ôû thang ño ñieän trôû ño lieân laïc giöõa caùc cuoän daây trong 1 pha (Thöôøng ñaët ôû thang ño X1  Neáu khi ño 2 ñaàu daây baát kyø coù 1 chæ soá xaùc ñònh öùng vôùi ñieän trôû pha cuûa boä daây ta nhaän xeùt ñoù laø 2 ñaàu cuûa 1 boái daây pha )

 

- Kieåm tra caùch ñieän giöõa caùc pha cuûa daây quaán stator (Meâ-goâm keáloaïi 500V)  Yeâu caàu: R  10M

 

-  Kieåm tra caùch ñieän giöõa daây quaán stator vaø loûi theùp stator (ño baèng Meâ - goâm ke Á 

  Yeâu caàu: R 10M

- Kieåm tra ñoä roø ñieän ra voû ñoäng cô  duøng (V.O.M).

 

- Kieåm tra trò soá doøng ñieän cuûa ñoäng cô: ( duøng Ampe kìm

- Kieåm tra toác ñoä cuûa ñoäng cô : Duøng Toác ñoä keá

_ Kieåm tra ñoä phaùt nhieät cuûa ñoäng cô:   Duøng Nhieät keá thuûy ngaân .

Böôùc 8

Taåm sôn caùch ñieän cho ñoäng cô.

Muïc ñích:

-      Traùnh boä daây quaán bò aåm.

-      Naâng cao ñoä chòu nhieät.

-      Taêng ñoä beàn caùch ñieän.

-      Taêng ñoä beàn cô hoïc.

-  Choáng ñöôïc daàu môû boâi trôn baùm vaøo boä daây quaán.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Caùc böôùc thöïc hieän:

- Saáy khoâ tröôùc khi taåm sôn caùch ñieän

- Taåm sôn caùch ñieän leân boä daây quaán.

- Saáy khoâ sôn caùch ñieän

Höôùng daãn thöïc hieän:Löa choïn phöông phaùp taåm: Phöông phaùp toát nhaát laø nhuùng töùc laø ñem toaøn boä daây quaán nhuùng chìm haún vaøo thuøng chöùa sôn vaø giöõ trong ñoù cho tôùi khi khoâng thaáy boït khí noåi neân nöõa.Ngoaøi ra coù theå duøng phöông phaùp ñôn giaûn quyeùt sôn töùc duøng moät caây choåi loâng meàm nhuùng sôn sau ñoù queùt neân boä daây. ( HV_8.1 )

- Tröôùc khi taåm, daây quaán ñöôïc saáy sô boä ôû nhieät ñoä 100 – 110oc thôøi gian saáy töø 3 – 12 giôø deå laøm khoâ caùch ñieän, sôn deã thaám. Boä daây quaán ñöôïc saáy xong ñeå nguoäi ñeán 50 – 70 0c  sau ñoù ñem taåm sôn caùch ñieän. Thôøi gian taåm laàn ñaàu keùo daøi töø 0,1 ñeán 0,5 giôø. Tuøy theo loaïi vaø kích thöôùc daây quaán. Neáu taåm nhieàu löôït thì laàn taåm sau ngaén hôn laàn tröôùc 5 phuùt. Thöôøng taåm kyõ cuõng chæ ñeán 3 löôït

- Sau khi taåm xong daây quaán thöôøng ñöôïc ñaët coù ñoä doác ñeå sôn nhoû gioït heát. Sau ñoù duøng gieû saïch taåm dung moâi ( xaêng, nhöïa thoâng...) ñeå lau saïch heát caùc ñaàu daây ra . Daây quaán taåm xong ñem saáy khoâ

- Caùc phöông phaùp saáy ñöôïc trình baøy ôû hình veõ beân

1.Phöông phaùp saáy baèng loø saáy hoaëc  boùng ñeøn , duøng boùng ñeøn laø caùch ñôn giaûn khi saáy neân thaùo Rotor vaø ñöa boùng ñeøn vaøo trong loøng Stator,  ñaäy naép laïi ñeå giöõ nhieät khi saáy  ( HV_8.2 )

2. Phöông phaùp saáy caûm öùng: duøng doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp ñeå ñoát noùng maùy ñieän. Quaán quanh tieát dieän maïch töø moät cuoän daây, döa doøng ñieän xoay chieàu vaøo cuoän daây ñeå luyeän töø trong loõi theùp the chieàu chu vi. Doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp seõ ñoát noùng ñoäng  cô  ñeán nhieät  ñoä caàn thieát. ( HV _ 8.3)

3. phöông phaùp saáy tröïc tieáp baèng doøng ñieän : ñöa doøng ñieän vaøo daây quaán, coù theå duøng doøng ñieän1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, 3 pha. Neáu duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, ba cuoän daây pha ñaáu thaønh hình tam giaùc hôû. Coøn neáu duøng nguoàn 3 pha, thì 3 cuoân daây ñaáu sao.Luoân theo doõi nhieät ñoä cuûa boä daây baèng nhieät keá thuûy ngaânñeå traùnh quùa noùng cuoän daây. ( HV _ 8.4)

 

 

 

 C .  Caùc daïng sai hoûng – Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp phoøng traùnh

 

 

Nguyeân nhaân

Bieän phaùp khaéc phuïc

1 . Ño khuoân - Quaâán daây chöa chính xaùc

 

- Kieåm tra khuoân, neáu khuoân roäng hoaëc quùa nhoû ta phaûi thaùo boä daây ra ño khuoân vaø quaán laïi.

- Trong quùa trình quaán daây phaûi chuù yù ñeám  chính xaùc soá voøng daây quaán vaø quaán ñuùng kyõ thuaät

 

2. Voâ daây khoâng ñuùng kyõ thuaät

- Quaán daây vaø voâ daây theo ñuùng  kyõ thuaät ñaõ ñöôïc höôùng daãn ôû böôùc 3,4 khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát cöù tröôøng hôïp naøo.

_ Thaùo boái daây loàng sai ra voâ laïi theo ñuùng trình töï ñaõ ñöôïc trìng baøy ôû phaàn 5.

 

3 . Ñaáu daây chöa ñuùng

-  Kieåm tra baèng caùch xaùc ñònh vò trí thöïc cuûa 2 boái daây cuûa 1 pha, neáu caïnh cuoái cuûa boái daây thöù nhaát vaø caïnh ñaàu cuûa boái daây thöù 2 caùch nhau lôùn hôn  1 raõnh ta seõ ñaáu cöïc giaû, ngöôïc laïi ta seõ ñaáu cöïc thaät.

- Kieåm tra: ño lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong 1 pha thaáy khoâng lieân laïc ta phaûi kieåm tra laïi caùc moái ñaáu noái

- Thaùo caùc moái noái ra, caïo saïch caùch ñieän, xi chì tröôùc khi daáu noái caùc ñaàu daây pha laïi.

- Chuù yù taïi caùc vò trí ñaáu noái phaûi xoû oáng ghen caùch ñieän

 

 

4 . Caùch ñieän giöõa caùc pha chöa ñaït

-Giaáy loùt chöa caùch ñieän ñöôïc giöõa caùc boái daây cuûa caùc pha do caét giaáy loùt quùa nhoû so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha

- Tröôøng hôïp giaáy loùt ñöôïc  caét lôùn hôn so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha, seõ hao phí giaáy caùch ñieän khoâng caàn thieát maët khaùc  phaàn giaáy loùt dö  bò ñai laïi seõ laøm cho boái daây khoâng toûa nhieät ñöôïc gaây noùng

boä daây

 

 

 

-Kieåm tra laïi kích thöôùc cuûa giaáy loùt vaø vò trí tieáp xuùc cuûa 2 pha caét laïi giaáy loùt cho ñuùng

 

 

 

5. Hieän töôïng ñoùng nguoàn nhöng ñoäng cô khoâng laøm vieäc

 

  1. Hieän tö ôïng khoâng coù ñieän vaøo ñoäng cô:

-    Daây noái nguoàn bò ñöùt ngaàm

-         Nguoàn caáp khoâng ñuû dieän aùp

-         Daây chì bò ñöùt

 

 

 

  1. Hieän töôïng coù ñieän vaøo ñoäng cô nhöng ñoäng cô khoâng hoïat ñoäng

ñö ôïc:

-         Ñöùt ngaàm trong cuoän daây

-         Chaùy moät trong caùc boái daây.

 

 

 

 

 

 

 

-         Tröùôc heát phaûi kieåm tra ñieän aùp nguoàn, caàu chì

-         Kieåm tra Daây noái nguoàn, coâng taéc baèng caùch ño thoâng maïch seõ cho keát quaû ngay. Trö ôøng hôïp naøy chæ caàn noái laïi hoaëc thay daây môùi.

-         Kieåm tra caùc moái haøn

 

-         Coù theå duøng phö ông phaùp kieåm tra baèng ñoàng hoà V.O.M  ñeå ño ñieän trôû ñaët ôû thang X1, Neáu trò soá chæ ôû giaù trò ta keát luaän cuoän daây  bò ñöùt ngaàm.

Khaéc phuïc :

-         Daây quaán ñöùt ôû beân ngoøai coù theå haøn, boïc caùch ñieän, taåm saáy vaø ñöa ñoäng cô vaøo laøm vieäc ñöôïc. Neáu daây bò ñöùt ngaàm ôû beân trong phaûi thaùo boä daây ra vaø  quaán laïi boä daây bò ñöùt.

Neáu daây quaán bò chaùy phaûi thaùo ra quaán laïi

6 . Ñoùng nguoàn bò noå caàu chì baûo veä

Hieän töôïng:

Khi ñoùng caàu dao caàu chì bò noå

Nguyeân nhaân:

-         Do caùch ñieän giöõa caùc pha khoâng ñaûm baûo, daãn ñeán hieän töôïng ngaén maïch giöõa caùc pha.

Daây quaán caùc bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2, 3 pha

-         Duøng oâm keá ñeå kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy khoâng ñaït ta phaûi tieán haønh loùt caùch pha laïi kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy ñaït, taåm saáy vaø coù theå cho ñoäng cô laøm vieäc trôû laïi. Neáu khi kieåm tra thaáy vaãn chöa ñaït coù theå do daây quaán bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2 pha tröôøng hôïp neáu ñaõ taåm saáy kyõ laïi nhö böôùc 1 vaãn chöa khaéc phuïc ñöôïc naøy phaûi thaùo boä daây ra quaán laïi.

 

7 . Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng

khaû naêng mang taûi keùm.

Hieän töôïng:

-         Do coù moät voøng daây bò noái taét hoaëc chaïm chaäp, caùc boái daây vôùi nhau

Nguyeân nhaân:

-  Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng, khaû naêng mang taûi keùm.

Kieåm tra:

- Söû duïng voân keá, ñaët ñieän aùp vaøo daây quaán, ño ñieän aùp rôi treân töøng boái daây, boái daây, boái daây naøo coù ñieän aùp rôi nhoû nhaát laø boái daây bò ngaén maïch.

-         Duøng ampe keá ño doøng ñieän treân töøng boái daây neáu boái daây naøo coù doøng ñieän lôùn nhaát laø boái daây bò ngaén maïch (Kieåm tra töøng boái)

-         Cuõng coù theå kieåm tra baèng caùch cho ñoäng cô chaïy, cuoän daây bò ngaén maïch seõ phaùt moùng hôn, kieåm tra qua vuøng loõi saét cuõng phaùt hieän

ñö ôïc cuoän daây naøo ngaén maïch

Khaéc phuïc:

Boái daây naøo bò ngaén maïch phaûi thaùo ra quaán laïi.

 

VI.BAØI TAÄP TREÂN LÔÙP

  1.                 Veõ sô ñoà daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân taäp trung 1 lôùp vôùi Z= 24, 2P = 4
  2.                 Quaán daây vaø hoaøn thieän ñoäng cô daïng vöøa hoïc

 

* CAÙC THOÂNG SO ÁCAÀN KIEÅM TRA SAU KHI HOAØN THAØNH BAØI TAÄP

  1.                 Doøng ñieän khoâng taûi

 

Doøng ñieän khoâng taûi 3 pha

I0A ( A )

I0B( A )

I0C( A )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

 

  2. Ñieän trôû caùch ñieän

 

Ñieän trôû caùch ñieän pha

R0A ()

R0B ( )

R0C( )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

Ñieän trôû caùch ñieän  3 pha vôùi voû ñoäng cô

R CDA()

R CDB()

R CDC()

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

 

 


BAØI 2. 1.QUAÁN DAÂY ÑOÄNG CÔ 3 PHA DAÏNG ÑOÀNG TAÂM TAÄP TRUNG XEÁP TREÂN  1 MAËT PHAÚNG

I.       MUÏC ÑÍCH:

-         Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây vaø hoaøn thieän 1 ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng taâm taäp trung 1 matë phaúng

-         Giôùi thieäu ñaëc ñieåm, öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp voâ daây daïng ñoàng taâm taäp trung 1 matë phaúng

-         Reøn luyeän kyõ naêng ngheà cho sinh vieân thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh treân lôùp

II.  VAÄT TÖ :

-         Daây ñieän töø ( loaïi daây traùng men) 45

-         Giaáy caùch ñieän.

-         Oáng ghen caùch ñieän.

-         Daây daãn ñieän ( loaïi daây ñoâi ruoät meàm

III DUÏNG CUÏ THÖÏC HAØNH:

-         Ñoäng cô 3 pha.

-         Khuoân quaán daây (loaïi ñoàng khuoân )

-         Baøn quaán daây, baøn keïp

-         Duïng cuï ñeå loàng daây stator.

-         Buùa nhöïa. Buùa cao su

-         Ampe kìm.

-         Meâ-goâm keá (loaïi 500V)

-         Ñoàng hoà V.O.M

-         Nguoàn ñieän 3 pha.

-         Vaø moät soá thieát bò, duïng cuï ñieän khaùc.

IV THÔØI GIAN :

-                      Höôùng daãn : 60 phuùt

-                      Thöïc haønh : 200 phuùt

V TRÌNH TÖÏ  THÖÏC HIEÄN :

  A.Chuaån bò:

-         Baûn veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng daïng ñoàng taâm taäp trung 1 matë phaúng

-         Moâ hình sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng daïng ñoàng taâm taäp trung 1 matë phaúng

-         Coâng thöùc lyù thuyeát :  Nhaéc laïi 1 soá böôùc tính toaùn cô baûn ñeå veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng daïng ñoàng taâm taäp trung 1 matë phaúng

Cho ñoäng cô vôùi caùc thoâng soá:     Z = 24 raõnh, 2p = 4

       1. Tính böôùc cöïc   :

                                             raõnh

  1.                  Soá caïnh taùc duïng cuûa 1 pha / 1 böôùc cöïc:

                                              raõnh

  1.                    Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo ñoä ñieän) :

  1.                    Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo raõnh)

                                            raõnh

B .  Caùc böôùc thöïc hieän :

BÖÔÙC GIA COÂNG

HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HIEÄN

Böôùc 1 : Veä sinh _ Loùt giaáy caùch ñieän raõnh

* Veä sinh ñoäng cô:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3 Veä sinh loõi theùp:

- Tröôùc khi tieán haønh quaán daây Ñcô ta phaûi veä sinh ñoäng cô, Thaùo ñoäng cô kieåm tra phaàn cô (baïc ñaïn, bi, truïc ñoäng cô… tra daàu môõ baûo trì neáu caàn thieát), tieáp ñeán kieåm tra, laøm saïch loõi theùp. Neáu loõi theùp bò seùt, ræ phaûi duøng giaáy nhaùm traø saïch veát ræ seùt,  sau ñoù duøng gieû lau saïch

 

1.2 Loùt giaáy caùch ñieän raõnh:

Choïn ñuùng chieàu doïc cuûa thôù giaáy tröôùc khi ño, caét

-  Caùch ño, caét giaáy loùt:

   Chieàu daøi cuûa mieáng giaáy loùt = Chieàu daøi thöïc cuûa raõnh (Kyù hieäu laø h) coäng 12mm  cho 2 ñaàu meùp gaáp ngoaøi  ( Moãi beân meùp gaáp tröø  6 mm)

    Chieàu roäng cuûa mieáng giaáy loùt ñöôïc ño baèng chieàu daøi cuûa ñöôøng cong tính töø 2 chaân cuûa raõnh

_ Caùch loùt giaáy :

   Hai ñaàu mieáng giaáy loùt ta chöøa laïi moãi beân 6 cm, Sau ñoù gaáp moãi ñaàu meùp 3 cm ( nhö hình veõ).  Neáu raõnh hình quûa leâ, tröôùc khi ñöa mieáng giaáy loùt vaøo raõnh ta duøng thaân caây vis troøn ñeå ñònh hình mieáng giaáy loùt sao cho coù 1 ñoä cong nhaát ñònh ñeå khi ñöa vaøo raõnh mieáng giaáy loùt oâm laáy phaàn löng cuûa raõnh.

 

Böôùc 2Veõ sô ñoà daây quaán:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Böôùc 3 : Ño khuoân, Quaán daây

 

Ño khuoân

 a) Tröôøng hôïp raõnh hình thang

 

 

 

 

 

 

 

 

 

      b) Tröôøng hôïp raõnh hình quûa leâ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Quaán daây

 

_ Döïa vaøo sô ñoà treân ta coù ñöôïc böôùc quaán daây cuûa boái daây nhoû  y­­1 = 5 raõnh, Sau khi ño ñöôïc khuoân quaán daây cuûa boái daây nhoû boái daây lôùn coù khuoân quaán daây ñöôïc xaùc ñònh theo boái daây nhoû vöøa ño. Tuøy thuoäc vaøo khuoân quaán daây loaïi ñoàng taâm maø chuùng ta söû duïng ñeå coù theå caên cuù vaøo ñoù choïn böôùc cuûa boái daây lôùn cho phuø  hôïp

_ Caùch ño:  Laáy 1 sôïi daây ñieän töø maûnh ( Loaïi daây 50  ñöôïc duøng laø toát nhaát) caïnh daây thöù nhaát ñöôïc ñaët ôû vò trí raõnh soá 1 ( do ta  qui  öôùc) caïnh daây thöù 2 ñaët ôû raõnh soá 6, Taïi 2 ñaàu caïnh daây ñaàu ñöôïc beû coù phöông tieáp tuyeán vôùi maët cong ôû ñaùy zaõnh.  caùch ño ñöôïc trình baøy treân hình veõ beân

_ Yeâu caàu: Khuoân ñöôïc ño nhoû so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây, khi loàng caùc boái daây voâ raõnh ta seõ gaëp khoù khaên raát lôùn, neáu cöôõng böùc seõ laøm bieán daïng boái daây. Ngöôïc laïi neáu boái daây lôùn so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây seõ khoâng tieát kieäm ñöôïc daây, neáu khuoân ño  quùa lôùn phaàn dö ôû ñaàu daây seõ chaïm vaøo voû vaø naép ñoäng cô deã gaây ra hieän töôïng chaïm chaäp.

-  Söû duïng khuoân quaán daây daïng ñoàng taâm

- Voøng daây maãu ñöôïc ñaët treân khuoân quaán

- Chuù yù moät soá kyõ thuaät khi quaán daây:

-        Soá voøng daây quaán ñöôïc quaán chính xaùc theo soá lieäu ñaõ tính toaùn, Quaán daây ñeàu, nhöõng voøng daây song song traùnh choàng cheùo giöõa caùc voøng daây.

-         Boä daây 1 pha  ñöôïc quaán goàm 2 boái, moãi boái coù 2 teùp daây quaán lieàn nhau.

 

 

 

Böôùc 4: Kyõ thuaät voâ daây.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

          

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 4.1:   Thöù töï voâ caùc boái daây:

Ñöôïc kyù hieäu treân sô ñoà traûi

     1. Voâ boái daây thöù nhaát cuûa pha A

     2. Voâ boái daây thöù nhaát cuûa pha B

     3. Voâ boái daây thöù nhaát cuûa pha C

     4.Voâ boái daây thöù hai cuûa pha A 

  1. Voâ boái daây thöù hai cuûa pha B
  2. Voâ caïnh 21 – 22

    Laät  2 caïnh daây 1 –2 leân 

   Voâ  3 - 4 , sau ñoù Voâ laïi 1 - 2 

     4.2 : Moät soá chuù yù khi voâ caùc boái daây:

         -   Trong tröôøng hôïp neáu ñöôøng kính stator nhoû quaù, ta phaûi laøm nhoû caùc boái daây laïi baèng caùch keùo nheï hai ñaàu cuoän daây.

-     Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traùnh caùc tröôøng hôïp sau: nhieàu voøng daây  cheùo nhau, söï xoaén cuaû caùc caïnh daây, söï bieán daïng cuaû daây ñieän töø.

-     Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traûi töø  töø caïnh cuûa boái daây xuoáng raõnh. Ngoùn  tay caùi vaø ngoùn tay troû naém hai ñaàu cuûa boái daây, caùc daây ñoàng rieâng leû qua söï chuyeån ñoâng cuûa ngoùn caùi vaø ngoùn troû cho daây ñieän töø xuoáng raõnh töø töø.

-    Khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát kyø tröôøng hôïp naøo.

Duøng duïng cuï loàng daây traûi daây thaúng vaø ñöa daây vaøo trôû laïi raõnh (neáu caàn).

 

Böôùc 5: Ñaáu daây

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Caùch  ñaáu caùc boái daây trong cuøng pha:

* Nhaän xeùt : Coù 2 caùch ñaáu daây :

Khi Soá boái daây / 1 pha = 2p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc thaät

              Ñaàu ñaáu vôùi Ñaàu – Cuoái ñaáu vôùi Cuoái

 Khi Soá boái daây / 1 pha = p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc giaû

Cuoái ñaáu vôùi Ñaàu– Ñaàu ñaáu vôùi Cuoái

    - Trong baøi taäp naøy ta ñaáu daây daïng cöïc giaû ( Hình 5.1)

 

_    - Caùch ñaáu daây  vaän haønh ñoäng cô:

Khi ñoäng cô ra 6 ñaàu daây ta coù 2 caùch ñaáu  daây ñeå vaän haønh :

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp cao: Ta ñaáu sao -  Ba ñaàu  X- Y –Z cuûa 3 cuoän daây pha ñöôïc ñaáu laïi nguoàn ñöôïc ñöa vaøo A_B_C û               ( Hình 5.2)

 

 

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp  thaáp: Ta  ñaáu tam giaùc  ñaáu

        A _ X ,  B_ Y,  C_Z

 

( Hình 5.3)

 

 

 

 

 

 

Böôùc 6:

Loùt caùch ñieän giöõa caùc pha_  Ñai daây

 

 

 

 

 

 

- Höôùng daãn caét giaáy loùt caùch ñieän:

Taïi nhöõng vò trí nôi boä daây cuûa 2 pha giao nhau ta ñeàu phaûi loùt giaáy loùt caùch pha.  Kích thöôùc cuûa giaáy loùt ñöôïc ño baèng dieän tích tieáp xuùc choã giao cuûa 2 pha ñoù

(Caùc böôùc ñöôïc trình baøy nhö hình  beân)

Böôùc 7 : Kieåm tra ñoäâng cô

 

 

- Kieåm tra söï lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong moät pha: Duøng VOM ñaët ôû thang ño ñieän trôû ño lieân laïc giöõa caùc cuoän daây trong 1 pha (Thöôøng ñaët ôû thang ño X1  Neáu khi ño 2 ñaàu daây baát kyø coù 1 chæ soá xaùc ñònh öùng vôùi ñieän trôû pha cuûa boä daây ta nhaän xeùt ñoù laø 2 ñaàu cuûa 1 boái daây pha )

 

- Kieåm tra caùch ñieän giöõa caùc pha cuûa daây quaán stator (Meâ-goâm keáloaïi 500V)  Yeâu caàu: R  10M

 

-  Kieåm tra caùch ñieän giöõa daây quaán stator vaø loûi theùp stator (ño baèng Meâ - goâm ke Á 

  Yeâu caàu: R 10M

- Kieåm tra ñoä roø ñieän ra voû ñoäng cô  duøng (V.O.M).

- Kieåm tra trò soá doøng ñieän cuûa ñoäng cô: ( duøng Ampe kìm

- Kieåm tra toác ñoä cuûa ñoäng cô : Duøng Toác ñoä keá

_ Kieåm tra ñoä phaùt nhieät cuûa ñoäng cô:   Duøng Nhieät keá thuûy ngaân .

 

 

Böôùc 8

Taåm sôn caùch ñieän cho ñoäng cô.

Muïc ñích:

-      Traùnh boä daây quaán bò aåm.

-      Naâng cao ñoä chòu nhieät.

-      Taêng ñoä beàn caùch ñieän.

-      Taêng ñoä beàn cô hoïc.

-  Choáng ñöôïc daàu môû boâi trôn baùm vaøo boä daây quaán.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Caùc böôùc thöïc hieän:

- Saáy khoâ tröôùc khi taåm sôn caùch ñieän

- Taåm sôn caùch ñieän leân boä daây quaán.

- Saáy khoâ sôn caùch ñieän

Höôùng daãn thöïc hieän:Löa choïn phöông phaùp taåm: Phöông phaùp toát nhaát laø nhuùng töùc laø ñem toaøn boä daây quaán nhuùng chìm haún vaøo thuøng chöùa sôn vaø giöõ trong ñoù cho tôùi khi khoâng thaáy boït khí noåi neân nöõa.Ngoaøi ra coù theå duøng phöông phaùp ñôn giaûn quyeùt sôn töùc duøng moät caây choåi loâng meàm nhuùng sôn sau ñoù queùt neân boä daây. ( HV_8.1 )

 

- Tröôùc khi taåm, daây quaán ñöôïc saáy sô boä ôû nhieät ñoä 100 – 110oc thôøi gian saáy töø 3 – 12 giôø deå laøm khoâ caùch ñieän, sôn deã thaám. Boä daây quaán ñöôïc saáy xong ñeå nguoäi ñeán 50 – 70 0c  sau ñoù ñem taåm sôn caùch ñieän. Thôøi gian taåm laàn ñaàu keùo daøi töø 0,1 ñeán 0,5 giôø. Tuøy theo loaïi vaø kích thöôùc daây quaán. Neáu taåm nhieàu löôït thì laàn taåm sau ngaén hôn laàn tröôùc 5 phuùt. Thöôøng taåm kyõ cuõng chæ ñeán 3 löôït

- Sau khi taåm xong daây quaán thöôøng ñöôïc ñaët coù ñoä doác ñeå sôn nhoû gioït heát. Sau ñoù duøng gieû saïch taåm dung moâi ( xaêng, nhöïa thoâng...) ñeå lau saïch heát caùc ñaàu daây ra . Daây quaán taåm xong ñem saáy khoâ

- Caùc phöông phaùp saáy ñöôïc trình baøy

ôû hình veõ beân

1.Phöông phaùp saáy baèng loø saáy hoaëc  boùng ñeøn , duøng boùng ñeøn laø caùch ñôn giaûn khi saáy neân thaùo Rotor vaø ñöa boùng ñeøn vaøo trong loøng Stator,  ñaäy naép laïi ñeå giöõ nhieät khi saáy  ( HV_8.2 )

2. Phöông phaùp saáy caûm öùng: duøng doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp ñeå ñoát noùng maùy ñieän. Quaán quanh tieát dieän maïch töø moät cuoän daây, döa doøng ñieän xoay chieàu vaøo cuoän daây ñeå luyeän töø trong loõi theùp the chieàu chu vi. Doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp seõ ñoát noùng ñoäng  cô  ñeán nhieät  ñoä caàn thieát. ( HV _ 8.3)

3. phöông phaùp saáy tröïc tieáp baèng doøng ñieän : ñöa doøng ñieän vaøo daây quaán, coù theå duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, 3 pha. Neáu duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, ba cuoän daây pha ñaáu thaønh hình tam giaùc hôû. Coøn neáu duøng nguoàn 3 pha, thì 3 cuoân daây ñaáu sao.Luoân theo doõi nhieät ñoä cuûa boä daây baèng nhieät keá thuûy ngaân ñeå traùnh quùa noùng cuoän daây. ( HV _ 8.4)

 

 

 

 C .  Caùc daïng sai hoûng – Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp phoøng traùnh  

 

Nguyeân nhaân

Bieän phaùp khaéc phuïc

1 . Ño khuoân - Quaâán daây chöa chính xaùc

- Boä daây quùa nhoû hoaëc quùa lôùn

 

 

  - Soá voøng daây quaán khoâng chính xaùc, daây quaán choàng cheùo

 

- Kieåm tra khuoân, neáu khuoân roäng hoaëc quùa nhoû ta phaûi thaùo boä daây ra ño khuoân vaø quaán laïi.

- Trong quùa trình quaán daây phaûi chuù yù ñeám  chính xaùc soá voøng daây quaán vaø quaán ñuùng kyõ thuaät

2. Voâ daây khoâng ñuùng kyõ thuaät

-             Do trong quùa trình loàng caùc boái daây voâ raõnh söû duïng khoâng ñuùng duïng cuï chuyeân duïng, cöôõng böùc boái daây gaây traày, söôùc laøm maát lôùp sôn caùch ñieän boïc beân ngoaøi daây ñieän töø gaây chaïm chaäp giöõa  caùc voøng daây trong 1 pha laøm noùng ñoäng cô, neáu giöõa ngaén maïch giöõa2 pha coù theå daãn ñeán hieän töôïng chaïm chaäp

-                              ­-  Tröôøng hôïp voâ caùc boái daây khoâng ñuùng daïng ñoàng taâm taäp trung xeáp treân 1 maët phaúng, nguyeân nhaân do loàng caùc boái daây khoâng ñuùng trình töï

- Quaán daây vaø voâ daây theo ñuùng  kyõ thuaät ñaõ ñöôïc höôùng daãn ôû böôùc 3,4 khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát cöù tröôøng hôïp naøo.

 

 

 

 

 

 

_ Thaùo boái daây loàng sai ra voâ laïi theo ñuùng trình töï ñaõ ñöôïc trìng baøy ôû phaàn 5.

3 . Ñaáu daây chöa ñuùng

- Xaùc ñònh caùch ñaáu sai

 

 

 

 

 

- Ñaáu daây chöa ñuùng kyõ thuaät

-  Kieåm tra baèng caùch xaùc ñònh vò trí thöïc cuûa 2 boái daây cuûa 1 pha, neáu caïnh cuoái cuûa boái daây thöù nhaát vaø caïnh ñaàu cuûa boái daây thöù 2 caùch nhau lôùn hôn  1 raõnh ta seõ ñaáu cöïc giaû, ngöôïc laïi ta seõ ñaáu cöïc thaät.

- Kieåm tra: ño lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong 1 pha thaáy khoâng lieân laïc ta phaûi kieåm tra laïi caùc moái ñaáu noái

- Thaùo caùc moái noái ra, caïo saïch caùch ñieän, xi chì tröôùc khi daáu noái caùc ñaàu daây pha laïi.

- Chuù yù taïi caùc vò trí ñaáu noái phaûi xoû oáng ghen caùch ñiD9A61U’’

 

4 . Caùch ñieän giöõa caùc pha chöa ñaït

-Giaáy loùt chöa caùch ñieän ñöôïc giöõa caùc boái daây cuûa caùc pha do caét giaáy loùt quùa nhoû so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha

- Tröôøng hôïp giaáy loùt ñöôïc  caét lôùn hôn so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha, seõ hao phí giaáy caùch ñieän khoâng caàn thieát maët khaùc  phaàn giaáy loùt dö  bò ñai laïi seõ laøm cho boái daây khoâng toûa nhieät ñöôïc gaây noùng

boä daây

-Kieåm tra laïi kích thöôùc cuûa giaáy loùt vaø vò trí tieáp xuùc cuûa 2 pha caét laïi giaáy loùt cho ñuùng

 

 

 

5. Hieän töôïng ñoùng nguoàn nhöng ñoäng cô khoâng laøm vieäc

  1. Hieän tö ôïng khoâng coù ñieän vaøo ñoäng cô:

-    Daây noái nguoàn bò ñöùt ngaàm

-         Nguoàn caáp khoâng ñuû dieän aùp

-         Daây chì bò ñöùt

 

 

 

  1. Hieän töôïng coù ñieän vaøo ñoäng cô nhöng ñoäng cô khoâng hoïat ñoäng

ñö ôïc:

-         Ñöùt ngaàm trong cuoän daây

-         Chaùy moät trong caùc boái daây.

 

 

 

 

-         Tröùôc heát phaûi kieåm tra ñieän aùp nguoàn, caàu chì

-         Kieåm tra Daây noái nguoàn, coâng taéc baèng caùch ño thoâng maïch seõ cho keát quaû ngay. Trö ôøng hôïp naøy chæ caàn noái laïi hoaëc thay daây môùi.

-         Kieåm tra caùc moái haøn

 

-         Coù theå duøng phö ông phaùp kieåm tra baèng ñoàng hoà V.O.M  ñeå ño ñieän trôû ñaët ôû thang X1, Neáu trò soá chæ ôû giaù trò ta keát luaän cuoän daây  bò ñöùt ngaàm.

Khaéc phuïc :

-         Daây quaán ñöùt ôû beân ngoøai coù theå haøn, boïc caùch ñieän, taåm saáy vaø ñöa ñoäng cô vaøo laøm vieäc ñöôïc. Neáu daây bò ñöùt ngaàm ôû beân trong phaûi thaùo boä daây ra vaø  quaán laïi boä daây bò ñöùt.

-         Neáu daây quaán bò chaùy phaûi thaùo ra quaán laïi

 

6 . Ñoùng nguoàn bò noå caàu chì baûo veä

Hieän töôïng:

Khi ñoùng caàu dao caàu chì bò noå

Nguyeân nhaân:

-         Do caùch ñieän giöõa caùc pha khoâng ñaûm baûo, daãn ñeán hieän töôïng ngaén maïch giöõa caùc pha.

Daây quaán caùc bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2, 3 pha

Duøng oâm keá ñeå kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy khoâng ñaït ta phaûi tieán haønh loùt caùch pha laïi kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy ñaït, taåm saáy vaø coù theå cho ñoäng cô laøm vieäc trôû laïi. Neáu khi kieåm tra thaáy vaãn chöa ñaït coù theå do daây quaán bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2 pha tröôøng hôïp neáu ñaõ taåm saáy kyõ laïi nhö böôùc 1 vaãn chöa khaéc phuïc ñöôïc naøy phaûi thaùo boä daây ra quaán laïi.

7 . Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng

khaû naêng mang taûi keùm.

Hieän töôïng:

-         Do coù moät voøng daây bò noái taét hoaëc chaïm chaäp, caùc boái daây vôùi nhau

Nguyeân nhaân:

-  Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng, khaû naêng mang taûi keùm.

Kieåm tra:

- Söû duïng voân keá, ñaët ñieän aùp vaøo daây quaán, ño ñieän aùp rôi treân töøng boái daây, boái daây, boái daây naøo coù ñieän aùp rôi nhoû nhaát laø boái daây bò ngaén maïch.

-         Duøng ampe keá ño doøng ñieän treân töøng boái daây neáu boái daây naøo coù doøng ñieän lôùn nhaát laø boái daây bò ngaén maïch (Kieåm tra töøng boái)

-         Cuõng coù theå kieåm tra baèng caùch cho ñoäng cô chaïy, cuoän daây bò ngaén maïch seõ phaùt moùng hôn, kieåm tra qua vuøng loõi saét cuõng phaùt hieän

ñö ôïc cuoän daây naøo ngaén maïch

Khaéc phuïc:

Boái daây naøo bò ngaén maïch phaûi thaùo ra quaán laïi.

 

VI.BAØI TAÄP TREÂN LÔÙP

  1.                 Veõ sô ñoà daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân taäp trung 1 lôùp vôùi Z= 24, 2P = 4
  2.                 Quaán daây vaø hoaøn thieän ñoäng cô daïng vöøa hoïc

 

* CAÙC THOÂNG SO ÁCAÀN KIEÅM TRA SAU KHI HOAØN THAØNH BAØI TAÄP

  1.                 Doøng ñieän khoâng taûi

 

Doøng ñieän khoâng taûi 3 pha

I0A ( A )

I0B( A )

I0C( A )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

 

  2. Ñieän trôû caùch ñieän

 

Ñieän trôû caùch ñieän pha

R0A ()

R0B ( )

R0C( )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

Ñieän trôû caùch ñieän  3 pha vôùi voû ñoäng cô

R CDA()

R CDB()

R CDC()

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

 

 

 


BAØI 2.2. :QUAÁN DAÂY ÑOÄNG CÔ 3 PHA DAÏNG ÑOÀNG TAÂM  PHAÂN TAÙN XEÁP TREÂN  1 MAËT PHAÚNG

 

I.       MUÏC ÑÍCH:

-         Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây vaø hoaøn thieän 1 ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng taâm phaân taùn 1 maët phaúng

-         Giôùi thieäu ñaëc ñieåm, öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp voâ daây daïng ñoàng taâm phaân taùn 1 maët phaúng

-         Reøn luyeän kyõ naêng ngheà cho sinh vieân thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh treân lôùp

II.  VAÄT TÖ :

-         Daây ñieän töø ( loaïi daây traùng men) 45

-         Giaáy caùch ñieän.

-         Oáng ghen caùch ñieän.

-         Daây daãn ñieän ( loaïi daây ñoâi ruoät meàm

III DUÏNG CUÏ THÖÏC HAØNH:

-         Ñoäng cô 3 pha.

-         Khuoân quaán daây (loaïi ñoàng khuoân )

-         Baøn quaán daây, baøn keïp

-         Duïng cuï ñeå loàng daây stator.

-         Buùa nhöïa. Buùa cao su

-         Ampe kìm.

-         Meâ-goâm keá (loaïi 500V)

-         Ñoàng hoà V.O.M

-         Nguoàn ñieän 3 pha.

-         Vaø moät soá thieát bò, duïng cuï ñieän khaùc.

IV THÔØI GIAN :

-                      Höôùng daãn : 60 phuùt

-                      Thöïc haønh : 200 phuùt

V TRÌNH TÖÏ  THÖÏC HIEÄN :

  A.Chuaån bò:

-         Baûn veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng daïng ñoàng taâm phaân taùn 1 maët phaúng

-         Moâ hình sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng taâm phaân taùn 1 maët phaúng

-         Coâng thöùc lyù thuyeát :  Nhaéc laïi 1 soá böôùc tính toaùn cô baûn ñeå veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng taâm phaân taùn 1 maët phaúng

Cho ñoäng cô vôùi caùc thoâng soá:     Z = 24 raõnh, 2p = 4

       1. Tính böôùc cöïc   :

                                             raõnh

  1.                  Soá caïnh taùc duïng cuûa 1 pha / 1 böôùc cöïc:

                                              raõnh

  1.                    Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo ñoä ñieän) :

  1.                    Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo raõnh)

                                            raõnh

B .  Caùc böôùc thöïc hieän :

BÖÔÙC GIA COÂNG

HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HIEÄN

Böôùc 1 : Veä sinh _ Loùt giaáy caùch ñieän raõnh

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.4 Veä sinh loõi theùp:

- Tröôùc khi tieán haønh quaán daây Ñcô ta phaûi veä sinh ñoäng cô, Thaùo ñoäng cô kieåm tra phaàn cô (baïc ñaïn, bi, truïc ñoäng cô… tra daàu môõ baûo trì neáu caàn thieát), tieáp ñeán kieåm tra, laøm saïch loõi theùp. Neáu loõi theùp bò seùt, ræ phaûi duøng giaáy nhaùm traø saïch veát ræ seùt,  sau ñoù duøng gieû lau saïch

1.2 Loùt giaáy caùch ñieän raõnh:

Choïn ñuùng chieàu doïc cuûa thôù giaáy tröôùc khi ño, caét

-  Caùch ño, caét giaáy loùt:

   Chieàu daøi cuûa mieáng giaáy loùt = Chieàu daøi thöïc cuûa raõnh (Kyù hieäu laø h) coäng 12mm  cho 2 ñaàu meùp gaáp ngoaøi  ( Moãi beân meùp gaáp tröø  6 mm)

    Chieàu roäng cuûa mieáng giaáy loùt ñöôïc ño baèng chieàu daøi cuûa ñöôøng cong tính töø 2 chaân cuûa raõnh

_ Caùch loùt giaáy :

   Hai ñaàu mieáng giaáy loùt ta chöøa laïi moãi beân 6 cm, Sau ñoù gaáp moãi ñaàu meùp 3 cm ( nhö hình veõ).  Neáu raõnh hình quûa leâ, tröôùc khi ñöa mieáng giaáy loùt vaøo raõnh ta duøng thaân caây vis troøn ñeå ñònh hình mieáng giaáy loùt sao cho coù 1 ñoä cong nhaát ñònh ñeå khi ñöa vaøo raõnh mieáng giaáy loùt oâm laáy phaàn löng cuûa raõnh.

 

Böôùc 2Veõ sô ñoà daây quaán:

 

 

öôùc 3 : Ño khuoân, Quaán daây

 

Ño khuoân

a)    Tröôøng hôïp raõnh hình thang

 

 

 

 

 

 

 

  

      b) Tröôøng hôïp raõnh hình quûa leâ

 

 

 

 

 

 

 

 

Quaán daây

 

 

 

 

_ Döïa vaøo sô ñoà treân ta coù ñöôïc böôùc quaán daây cuûa boái daây nhoû  y­­1 = 5 raõnh, Sau khi ño ñöôïc khuoân quaán daây cuûa boái daây nhoû boái daây lôùn coù khuoân quaán daây ñöôïc xaùc ñònh theo boái daây nhoû vöøa ño. Tuøy thuoäc vaøo khuoân quaán daây loaïi ñoàng taâm maø chuùng ta söû duïng ñeå coù theå caên cuù vaøo ñoù choïn böôùc cuûa boái daây lôùn cho phuø  hôïp

_ Caùch ño:  Laáy 1 sôïi daây ñieän töø maûnh ( Loaïi daây 50  ñöôïc duøng laø toát nhaát) caïnh daây thöù nhaát ñöôïc ñaët ôû vò trí raõnh soá 1 ( do ta  qui  öôùc) caïnh daây thöù 2 ñaët ôû raõnh soá 6, Taïi 2 ñaàu caïnh daây ñaàu ñöôïc beû coù phöông tieáp tuyeán vôùi maët cong ôû ñaùy zaõnh.  caùch ño ñöôïc trình baøy treân hình veõ beân

_ Yeâu caàu: Khuoân ñöôïc ño nhoû so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây, khi loàng caùc boái daây voâ raõnh ta seõ gaëp khoù khaên raát lôùn, neáu cöôõng böùc seõ laøm bieán daïng boái daây. Ngöôïc laïi neáu boái daây lôùn so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây seõ khoâng tieát kieäm ñöôïc daây, neáu khuoân ño  quùa lôùn phaàn dö ôû ñaàu daây seõ chaïm vaøo voû vaø naép ñoäng cô deã gaây ra hieän töôïng chaïm chaäp.

-  Söû duïng khuoân quaán daây daïng ñoàng taâm

- Voøng daây maãu ñöôïc ñaët treân khuoân quaán

- Chuù yù moät soá kyõ thuaät khi quaán daây:

-        Soá voøng daây quaán ñöôïc quaán chính xaùc theo soá lieäu ñaõ tính toaùn, Quaán daây ñeàu, nhöõng voøng daây song song traùnh choàng cheùo giöõa caùc voøng daây.

-         Boä daây 1 pha  ñöôïc quaán goàm 2 boái, moãi boái coù 2 teùp daây quaán lieàn nhau.

 

 

 

Böôùc 4: Kyõ thuaät voâ daây.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 4.1:   Thöù töï voâ caùc boái daây:

Ñöôïc kyù hieäu treân sô ñoà traûi

   1. Voâ boái daây thöù nhaát cuûa pha A

   2. Voâ boái daây thöù nhaát cuûa pha B

   3. Voâ boái daây thöù nhaát cuûa pha C

    4. Voâ caïnh daây 15 - 16

     5. Voâ caïnh daây 19 – 20

     6. Voâ caïnh daây 23 – 24

  1.             Laät 3-4, 7-8, 11-12

   Voâ 1-2, 5-6, 9-10 

        sau ñoù Voâ laïi 3-4, 7-8, 11-12 

 

     4.2 : Moät soá chuù yù khi voâ caùc boái daây:

         -   Trong tröôøng hôïp neáu ñöôøng kính stator nhoû quaù, ta phaûi laøm nhoû caùc boái daây laïi baèng caùch keùo nheï hai ñaàu cuoän daây.

-     Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traùnh caùc tröôøng hôïp sau: nhieàu voøng daây  cheùo nhau, söï xoaén cuaû caùc caïnh daây, söï bieán daïng cuaû daây ñieän töø.

-     Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traûi töø  töø caïnh cuûa boái daây xuoáng raõnh. Ngoùn  tay caùi vaø ngoùn tay troû naém hai ñaàu cuûa boái daây, caùc daây ñoàng rieâng leû qua söï chuyeån ñoâng cuûa ngoùn caùi vaø ngoùn troû cho daây ñieän töø xuoáng raõnh töø töø.

-    Khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát kyø tröôøng hôïp naøo.

Duøng duïng cuï loàng daây traûi daây thaúng vaø ñöa daây vaøo trôû laïi raõnh (neáu caàn).

 

 

Böôùc 5: Ñaáu daây

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Caùch  ñaáu caùc boái daây trong cuøng pha:

* Nhaän xeùt : Coù 2 caùch ñaáu daây :

Khi Soá boái daây / 1 pha = 2p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc thaät

              Ñaàu ñaáu vôùi Ñaàu – Cuoái ñaáu vôùi Cuoái

 Khi Soá boái daây / 1 pha = p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc giaû

Cuoái ñaáu vôùi Ñaàu– Ñaàu ñaáu vôùi Cuoái

    - Trong baøi taäp naøy ta ñaáu daây daïng cöïc thaät  ( Hình 5.1)

 

_    - Caùch ñaáu daây  vaän haønh ñoäng cô:

Khi ñoäng cô ra 6 ñaàu daây ta coù 2 caùch ñaáu  daây ñeå vaän haønh :

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp cao: Ta ñaáu sao -  Ba ñaàu  X- Y –Z cuûa 3 cuoän daây pha ñöôïc ñaáu laïi nguoàn ñöôïc ñöa vaøo A_B_C û               ( Hình 5.2)

 

 

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp  thaáp: Ta  ñaáu tam giaùc  ñaáu

        A _ X ,  B_ Y,  C_Z

 

( Hình 5.3)

 

 

 

 

 

 

Böôùc 6:

Loùt caùch ñieän giöõa caùc pha_  Ñai daây

 

 

 

 

 

 

- Höôùng daãn caét giaáy loùt caùch ñieän:

Taïi nhöõng vò trí nôi boä daây cuûa 2 pha giao nhau ta ñeàu phaûi loùt giaáy loùt caùch pha.  Kích thöôùc cuûa giaáy loùt ñöôïc ño baèng dieän tích tieáp xuùc choã giao cuûa 2 pha ñoù

(Caùc böôùc ñöôïc trình baøy nhö hình  beân)

 

 

Böôùc 7 : Kieåm tra ñoäâng cô

 

 

 

- Kieåm tra söï lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong moät pha: Duøng VOM ñaët ôû thang ño ñieän trôû ño lieân laïc giöõa caùc cuoän daây trong 1 pha (Thöôøng ñaët ôû thang ño X1  Neáu khi ño 2 ñaàu daây baát kyø coù 1 chæ soá xaùc ñònh öùng vôùi ñieän trôû pha cuûa boä daây ta nhaän xeùt ñoù laø 2 ñaàu cuûa 1 boái daây pha )

 

- Kieåm tra caùch ñieän giöõa caùc pha cuûa daây quaán stator (Meâ-goâm keáloaïi 500V)  Yeâu caàu: R  10M

 

-  Kieåm tra caùch ñieän giöõa daây quaán stator vaø loûi theùp stator (ño baèng Meâ - goâm ke Á 

  Yeâu caàu: R 10M

 

- Kieåm tra ñoä roø ñieän ra voû ñoäng cô  duøng (V.O.M).

 

- Kieåm tra trò soá doøng ñieän cuûa ñoäng cô: ( duøng Ampe kìm

- Kieåm tra toác ñoä cuûa ñoäng cô : Duøng Toác ñoä keá

-         _ Kieåm tra ñoä phaùt nhieät cuûa ñoäng cô:   Duøng Nhieät keá thuûy ngaân .

Böôùc 8

Taåm sôn caùch ñieän cho ñoäng cô.

Muïc ñích:

-      Traùnh boä daây quaán bò aåm.

-      Naâng cao ñoä chòu nhieät.

-      Taêng ñoä beàn caùch ñieän.

-      Taêng ñoä beàn cô hoïc.

-  Choáng ñöôïc daàu môû boâi trôn baùm vaøo boä daây quaán.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Caùc böôùc thöïc hieän:

- Saáy khoâ tröôùc khi taåm sôn caùch ñieän

- Taåm sôn caùch ñieän leân boä daây quaán.

- Saáy khoâ sôn caùch ñieän

Höôùng daãn thöïc hieän:Löa choïn phöông phaùp taåm: Phöông phaùp toát nhaát laø nhuùng töùc laø ñem toaøn boä daây quaán nhuùng chìm haún vaøo thuøng chöùa sôn vaø giöõ trong ñoù cho tôùi khi khoâng thaáy boït khí noåi neân nöõa.Ngoaøi ra coù theå duøng phöông phaùp ñôn giaûn quyeùt sôn töùc duøng moät caây choåi loâng meàm nhuùng sôn sau ñoù queùt neân boä daây. ( HV_8.1 )

- Tröôùc khi taåm, daây quaán ñöôïc saáy sô boä ôû nhieät ñoä 100 – 110oc thôøi gian saáy töø 3 – 12 giôø deå laøm khoâ caùch ñieän, sôn deã thaám. Boä daây quaán ñöôïc saáy xong ñeå nguoäi ñeán 50 – 70 0c  sau ñoù ñem taåm sôn caùch ñieän. Thôøi gian taåm laàn ñaàu keùo daøi töø 0,1 ñeán 0,5 giôø. Tuøy theo loaïi vaø kích thöôùc daây quaán. Neáu taåm nhieàu löôït thì laàn taåm sau ngaén hôn laàn tröôùc 5 phuùt. Thöôøng taåm kyõ cuõng chæ ñeán 3 löôït

- Sau khi taåm xong daây quaán thöôøng ñöôïc ñaët coù ñoä doác ñeå sôn nhoû gioït heát. Sau ñoù duøng gieû saïch taåm dung moâi ( xaêng, nhöïa thoâng...) ñeå lau saïch heát caùc ñaàu daây ra . Daây quaán taåm xong ñem saáy khoâ

- Caùc phöông phaùp saáy ñöôïc trình baøy ôû hình veõ beân

1.Phöông phaùp saáy baèng loø saáy hoaëc  boùng ñeøn , duøng boùng ñeøn laø caùch ñôn giaûn khi saáy neân thaùo Rotor vaø ñöa boùng ñeøn vaøo trong loøng Stator,  ñaäy naép laïi ñeå giöõ nhieät khi saáy  ( HV_8.2 )

2. Phöông phaùp saáy caûm öùng: duøng doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp ñeå ñoát noùng maùy ñieän. Quaán quanh tieát dieän maïch töø moät cuoän daây, döa doøng ñieän xoay chieàu vaøo cuoän daây ñeå luyeän töø trong loõi theùp the chieàu chu vi. Doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp seõ ñoát noùng ñoäng  cô  ñeán nhieät  ñoä caàn thieát. ( HV _ 8.3)

  1. phöông phaùp saáy tröïc tieáp baèng doøng ñieän : ñöa doøng ñieän vaøo daây quaán, coù theå duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, 3 pha. Neáu duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, ba cuoän daây pha ñaáu thaønh hình tam giaùc hôû. Coøn neáu duøng nguoàn 3 pha, thì 3 cuoân daây ñaáu sao.Luoân theo doõi nhieät ñoä cuûa boä daây baèng nhieät keá thuûy ngaânñeå traùnh quùa noùng cuoän daây. ( HV _ 8.4)

 

 

 


 C .  Caùc daïng sai hoûng – Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp phoøng traùnh  

Nguyeân nhaân

Bieän phaùp khaéc phuïc

1 . Ño khuoân - Quaâán daây chöa chính xaùc

 

- Boä daây quùa nhoû hoaëc quùa lôùn

 

 

  - Soá voøng daây quaán khoâng chính xaùc, daây quaán choàng cheùo

 

 

- Kieåm tra khuoân, neáu khuoân roäng hoaëc quùa nhoû ta phaûi thaùo boä daây ra ño khuoân vaø quaán laïi.

- Trong quùa trình quaán daây phaûi chuù yù ñeám  chính xaùc soá voøng daây quaán vaø quaán ñuùng kyõ thuaät

2. Voâ daây khoâng ñuùng kyõ thuaät

-                      Do trong quùa trình loàng caùc boái daây voâ raõnh söû duïng khoâng ñuùng duïng cuï chuyeân duïng, cöôõng böùc boái daây gaây traày, söôùc laøm maát lôùp sôn caùch ñieän boïc beân ngoaøi daây ñieän töø gaây chaïm chaäp giöõa  caùc voøng daây trong 1 pha laøm noùng ñoäng cô, neáu giöõa ngaén maïch giöõa2 pha coù theå daãn ñeán hieän töôïng chaïm chaäp

-                      ­-  Tröôøng hôïp voâ caùc boái daây khoâng ñuùng daïng ñoàng taân phaân taùn xeáp treân 1 maët phaúng, nguyeân nhaân do loàng caùc boái daây khoâng ñuùng trình töï

- Quaán daây vaø voâ daây theo ñuùng  kyõ thuaät ñaõ ñöôïc höôùng daãn ôû böôùc 3,4 khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát cöù tröôøng hôïp naøo.

 

 

 

 

 

 

_ Thaùo boái daây loàng sai ra voâ laïi theo ñuùng trình töï ñaõ ñöôïc trìng baøy ôû phaàn 5.

3 . Ñaáu daây chöa ñuùng

- Xaùc ñònh caùch ñaáu sai

 

 

 

 

 

- Ñaáu daây chöa ñuùng kyõ thuaät

-  Kieåm tra baèng caùch xaùc ñònh vò trí thöïc cuûa 2 boái daây cuûa 1 pha, neáu caïnh cuoái cuûa boái daây thöù nhaát vaø caïnh ñaàu cuûa boái daây thöù 2 caùch nhau lôùn hôn  1 raõnh ta seõ ñaáu cöïc giaû, ngöôïc laïi ta seõ ñaáu cöïc thaät.

- Kieåm tra: ño lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong 1 pha thaáy khoâng lieân laïc ta phaûi kieåm tra laïi caùc moái ñaáu noái

- Thaùo caùc moái noái ra, caïo saïch caùch ñieän, xi chì tröôùc khi daáu noái caùc ñaàu daây pha laïi.

- Chuù yù taïi caùc vò trí ñaáu noái phaûi xoû oáng ghen caùch ñiD9A61U’’

 

4 . Caùch ñieän giöõa caùc pha chöa ñaït

-Giaáy loùt chöa caùch ñieän ñöôïc giöõa caùc boái daây cuûa caùc pha do caét giaáy loùt quùa nhoû so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha

- Tröôøng hôïp giaáy loùt ñöôïc  caét lôùn hôn so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha, seõ hao phí giaáy caùch ñieän khoâng caàn thieát maët khaùc  phaàn giaáy loùt dö  bò ñai laïi seõ laøm cho boái daây khoâng toûa nhieät ñöôïc gaây noùng

boä daây

-Kieåm tra laïi kích thöôùc cuûa giaáy loùt vaø vò trí tieáp xuùc cuûa 2 pha caét laïi giaáy loùt cho ñuùng

 

 

 

5. Hieän töôïng ñoùng nguoàn nhöng ñoäng cô khoâng laøm vieäc

  1. Hieän tö ôïng khoâng coù ñieän vaøo ñoäng cô:

-    Daây noái nguoàn bò ñöùt ngaàm

-         Nguoàn caáp khoâng ñuû dieän aùp

-         Daây chì bò ñöùt

 

 

 

  1. Hieän töôïng coù ñieän vaøo ñoäng cô nhöng ñoäng cô khoâng hoïat ñoäng

ñö ôïc:

-         Ñöùt ngaàm trong cuoän daây

-         Chaùy moät trong caùc boái daây.

 

 

 

 

-         Tröùôc heát phaûi kieåm tra ñieän aùp nguoàn, caàu chì

-         Kieåm tra Daây noái nguoàn, coâng taéc baèng caùch ño thoâng maïch seõ cho keát quaû ngay. Trö ôøng hôïp naøy chæ caàn noái laïi hoaëc thay daây môùi.

-         Kieåm tra caùc moái haøn

 

-         Coù theå duøng phö ông phaùp kieåm tra baèng ñoàng hoà V.O.M  ñeå ño ñieän trôû ñaët ôû thang X1, Neáu trò soá chæ ôû giaù trò ta keát luaän cuoän daây  bò ñöùt ngaàm.

Khaéc phuïc :

 

-         Daây quaán ñöùt ôû beân ngoøai coù theå haøn, boïc caùch ñieän, taåm saáy vaø ñöa ñoäng cô vaøo laøm vieäc ñöôïc. Neáu daây bò ñöùt ngaàm ôû beân trong phaûi thaùo boä daây ra vaø  quaán laïi boä daây bò ñöùt.

Neáu daây quaán bò chaùy phaûi thaùo ra quaán laïi

 

6 . Ñoùng nguoàn bò noå caàu chì baûo veä

Hieän töôïng:

Khi ñoùng caàu dao caàu chì bò noå

Nguyeân nhaân:

-         Do caùch ñieän giöõa caùc pha khoâng ñaûm baûo, daãn ñeán hieän töôïng ngaén maïch giöõa caùc pha.

Daây quaán caùc bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2, 3 pha

 

-         Duøng oâm keá ñeå kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy khoâng ñaït ta phaûi tieán haønh loùt caùch pha laïi kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy ñaït, taåm saáy vaø coù theå cho ñoäng cô laøm vieäc trôû laïi. Neáu khi kieåm tra thaáy vaãn chöa ñaït coù theå do daây quaán bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2 pha tröôøng hôïp neáu ñaõ taåm saáy kyõ laïi nhö böôùc 1 vaãn chöa khaéc phuïc ñöôïc naøy phaûi thaùo boä daây ra quaán laïi.

 

7 . Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng

khaû naêng mang taûi keùm.

Hieän töôïng:

-         Do coù moät voøng daây bò noái taét hoaëc chaïm chaäp, caùc boái daây vôùi nhau

Nguyeân nhaân:

-  Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng, khaû naêng mang taûi keùm.

Kieåm tra:

- Söû duïng voân keá, ñaët ñieän aùp vaøo daây quaán, ño ñieän aùp rôi treân töøng boái daây, boái daây, boái daây naøo coù ñieän aùp rôi nhoû nhaát laø boái daây bò ngaén maïch.

-         Duøng ampe keá ño doøng ñieän treân töøng boái daây neáu boái daây naøo coù doøng ñieän lôùn nhaát laø boái daây bò ngaén maïch (Kieåm tra töøng boái)

-         Cuõng coù theå kieåm tra baèng caùch cho ñoäng cô chaïy, cuoän daây bò ngaén maïch seõ phaùt moùng hôn, kieåm tra qua vuøng loõi saét cuõng phaùt hieän

ñö ôïc cuoän daây naøo ngaén maïch

Khaéc phuïc:

Boái daây naøo bò ngaén maïch phaûi thaùo ra quaán laïi.

VI.BAØI TAÄP TREÂN LÔÙP

  1.                 Veõ sô ñoà daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân taäp trung 1 lôùp vôùi Z= 24, 2P = 4
  2.            Quaán daây vaø hoaøn thieän ñoäng cô daïng vöøa hoïc

 

* CAÙC THOÂNG SO ÁCAÀN KIEÅM TRA SAU KHI HOAØN THAØNH BAØI TAÄP

  1.                 Doøng ñieän khoâng taûi

 

Doøng ñieän khoâng taûi 3 pha

I0A ( A )

I0B( A )

I0C( A )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

 

  2. Ñieän trôû caùch ñieän

 

Ñieän trôû caùch ñieän pha

R0A ()

R0B ( )

R0C( )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

Ñieän trôû caùch ñieän  3 pha vôùi voû ñoäng cô

R CDA()

R CDB()

R CDC()

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

Baøi 2.3:  QUAÁN DAÂY ÑOÄNG CÔ 3 PHA DAÏNG ÑOÀNG TAÂM TAÄP TRUNG XEÁP TREÂN  2 MAËT PHAÚNG

 

I.       MUÏC ÑÍCH:

-         Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây vaø hoaøn thieän 1 ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng taâm taäp trung 2 maët phaúng

-         Giôùi thieäu ñaëc ñieåm, öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp voâ daây daïng ñoàng taâm taäp trung 2 maët phaúng

-         Reøn luyeän kyõ naêng ngheà cho sinh vieân thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh treân lôùp

II.  VAÄT TÖ :

-         Daây ñieän töø ( loaïi daây traùng men) 45

-         Giaáy caùch ñieän.

-         Oáng ghen caùch ñieän.

-         Daây daãn ñieän ( loaïi daây ñoâi ruoät meàm

III DUÏNG CUÏ THÖÏC HAØNH:

-         Ñoäng cô 3 pha.

-         Khuoân quaán daây (loaïi ñoàng khuoân )

-         Baøn quaán daây, baøn keïp

-         Duïng cuï ñeå loàng daây stator.

-         Buùa nhöïa. Buùa cao su

-         Ampe kìm.

-         Meâ-goâm keá (loaïi 500V)

-         Ñoàng hoà V.O.M

-         Nguoàn ñieän 3 pha.

-         Vaø moät soá thieát bò, duïng cuï ñieän khaùc.

IV THÔØI GIAN :

-                      Höôùng daãn : 60 phuùt

-                      Thöïc haønh : 200 phuùt

V TRÌNH TÖÏ  THÖÏC HIEÄN :

  A.Chuaån bò:

-         Baûn veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng taâm taäp trung 2 maët phaúng

-         Moâ hình sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng taâm taäp trung 2 maët phaúng

-         Coâng thöùc lyù thuyeát :  Nhaéc laïi 1 soá böôùc tính toaùn cô baûn ñeå veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân taäp trung 1  maët phaúng

Cho ñoäng cô vôùi caùc thoâng soá:     Z = 24 raõnh, 2p = 4

       1. Tính böôùc cöïc   :

                                             raõnh

  1.                  Soá caïnh taùc duïng cuûa 1 pha / 1 böôùc cöïc:

                                              raõnh

  1.                    Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo ñoä ñieän) :

  1.                    Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo raõnh)

                                            raõnh

B .  Caùc böôùc thöïc hieän :

BÖÔÙC GIA COÂNG

HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HIEÄN

Böôùc 1 : Veä sinh _ Loùt giaáy caùch ñieän raõnh

* Veä sinh ñoäng cô:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.5 Veä sinh loõi theùp:

- Tröôùc khi tieán haønh quaán daây Ñcô ta phaûi veä sinh ñoäng cô, Thaùo ñoäng cô kieåm tra phaàn cô (baïc ñaïn, bi, truïc ñoäng cô… tra daàu môõ baûo trì neáu caàn thieát), tieáp ñeán kieåm tra, laøm saïch loõi theùp. Neáu loõi theùp bò seùt, ræ phaûi duøng giaáy nhaùm traø saïch veát ræ seùt,  sau ñoù duøng gieû lau saïch

 

1.2 Loùt giaáy caùch ñieän raõnh:

Choïn ñuùng chieàu doïc cuûa thôù giaáy tröôùc khi ño, caét

-  Caùch ño, caét giaáy loùt:

   Chieàu daøi cuûa mieáng giaáy loùt = Chieàu daøi thöïc cuûa raõnh (Kyù hieäu laø h) coäng 12mm  cho 2 ñaàu meùp gaáp ngoaøi  ( Moãi beân meùp gaáp tröø  6 mm)

    Chieàu roäng cuûa mieáng giaáy loùt ñöôïc ño baèng chieàu daøi cuûa ñöôøng cong tính töø 2 chaân cuûa raõnh

_ Caùch loùt giaáy :

   Hai ñaàu mieáng giaáy loùt ta chöøa laïi moãi beân 6 cm, Sau ñoù gaáp moãi ñaàu meùp 3 cm ( nhö hình veõ).  Neáu raõnh hình quûa leâ, tröôùc khi ñöa mieáng giaáy loùt vaøo raõnh ta duøng thaân caây vis troøn ñeå ñònh hình mieáng giaáy loùt sao cho coù 1 ñoä cong nhaát ñònh ñeå khi ñöa vaøo raõnh mieáng giaáy loùt oâm laáy phaàn löng cuûa raõnh.

Böôùc 2Veõ sô ñoà daây quaán:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Böôùc 3 : Ño khuoân, Quaán daây

 

Ño khuoân

 a) Tröôøng hôïp raõnh hình thang

 

 

 

 

 

 

 

 

 

      b) Tröôøng hôïp raõnh hình quûa leâ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Quaán daây

 

 

 

 

 

 

_ Döïa vaøo sô ñoà treân ta coù ñöôïc böôùc quaán daây cuûa boái daây nhoû  y­­1 = 5 raõnh, Sau khi ño ñöôïc khuoân quaán daây cuûa boái daây nhoû boái daây lôùn coù khuoân quaán daây ñöôïc xaùc ñònh theo boái daây nhoû vöøa ño. Tuøy thuoäc vaøo khuoân quaán daây loaïi ñoàng taâm maø chuùng ta söû duïng ñeå coù theå caên cuù vaøo ñoù choïn böôùc cuûa boái daây lôùn cho phuø  hôïp

_ Caùch ño:  Laáy 1 sôïi daây ñieän töø maûnh ( Loaïi daây 50  ñöôïc duøng laø toát nhaát) caïnh daây thöù nhaát ñöôïc ñaët ôû vò trí raõnh soá 1 ( do ta  qui  öôùc) caïnh daây thöù 2 ñaët ôû raõnh soá 6, Taïi 2 ñaàu caïnh daây ñaàu ñöôïc beû coù phöông tieáp tuyeán vôùi maët cong ôû ñaùy zaõnh.  caùch ño ñöôïc trình baøy treân hình veõ beân

_ Yeâu caàu: Khuoân ñöôïc ño nhoû so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây, khi loàng caùc boái daây voâ raõnh ta seõ gaëp khoù khaên raát lôùn, neáu cöôõng böùc seõ laøm bieán daïng boái daây. Ngöôïc laïi neáu boái daây lôùn so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây seõ khoâng tieát kieäm ñöôïc daây, neáu khuoân ño  quùa lôùn phaàn dö ôû ñaàu daây seõ chaïm vaøo voû vaø naép ñoäng cô deã gaây ra hieän töôïng chaïm chaäp.

-  Söû duïng khuoân quaán daây daïng ñoàng taâm

- Voøng daây maãu ñöôïc ñaët treân khuoân quaán

- Chuù yù moät soá kyõ thuaät khi quaán daây:

-        Soá voøng daây quaán ñöôïc quaán chính xaùc theo soá lieäu ñaõ tính toaùn, Quaán daây ñeàu, nhöõng voøng daây song song traùnh choàng cheùo giöõa caùc voøng daây.

-         Boä daây 1 pha  ñöôïc quaán goàm 2 boái, moãi boái coù 2 teùp daây quaán lieàn nhau.

 

 

 

Böôùc 4: Kyõ thuaät voâ daây.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 4.1:   Thöù töï voâ caùc boái daây:

Ñöôïc kyù hieäu treân sô ñoà traûi

  1.Voâ boái daây thöù nhaát cuûa pha A

 2. Voâ boái daây thöù nhaát cuûa pha B

3. Voâ boái daây thöù nhaát cuûa pha C

4. Voâ boái daây thöù hai cuûa pha A

 5. Voâ boái daây thöù hai cuûa pha B

6. Voâ boái daây thöù hai cuûa pha C

     4.2 : Moät soá chuù yù khi voâ caùc boái daây:

         -   Trong tröôøng hôïp neáu ñöôøng kính stator nhoû quaù, ta phaûi laøm nhoû caùc boái daây laïi baèng caùch keùo nheï hai ñaàu cuoän daây.

-     Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traùnh caùc tröôøng hôïp sau: nhieàu voøng daây  cheùo nhau, söï xoaén cuaû caùc caïnh daây, söï bieán daïng cuaû daây ñieän töø.

-     Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traûi töø  töø caïnh cuûa boái daây xuoáng raõnh. Ngoùn  tay caùi vaø ngoùn tay troû naém hai ñaàu cuûa boái daây, caùc daây ñoàng rieâng leû qua söï chuyeån ñoâng cuûa ngoùn caùi vaø ngoùn troû cho daây ñieän töø xuoáng raõnh töø töø.

-    Khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát kyø tröôøng hôïp naøo.

Duøng duïng cuï loàng daây traûi daây thaúng vaø ñöa daây vaøo trôû laïi raõnh (neáu caàn).

 

 

 

Böôùc 5: Ñaáu daây

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Caùch  ñaáu caùc boái daây trong cuøng pha:

* Nhaän xeùt : Coù 2 caùch ñaáu daây :

Khi Soá boái daây / 1 pha = 2p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc thaät

              Ñaàu ñaáu vôùi Ñaàu – Cuoái ñaáu vôùi Cuoái

 Khi Soá boái daây / 1 pha = p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc giaû

Cuoái ñaáu vôùi Ñaàu– Ñaàu ñaáu vôùi Cuoái

    - Trong baøi taäp naøy ta ñaáu daây daïng cöïc giaû ( Hình 5.1)

 

_    - Caùch ñaáu daây  vaän haønh ñoäng cô:

Khi ñoäng cô ra 6 ñaàu daây ta coù 2 caùch ñaáu  daây ñeå vaän haønh :

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp cao: Ta ñaáu sao -  Ba ñaàu  X- Y –Z cuûa 3 cuoän daây pha ñöôïc ñaáu laïi nguoàn ñöôïc ñöa vaøo A_B_C û               ( Hình 5.2)

 

 

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp  thaáp: Ta  ñaáu tam giaùc  ñaáu

        A _ X ,  B_ Y,  C_Z

 

( Hình 5.3)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Böôùc 6:

Loùt caùch ñieän giöõa caùc pha_  Ñai daây

 

 

 

- Höôùng daãn caét giaáy loùt caùch ñieän:

Taïi nhöõng vò trí nôi boä daây cuûa 2 pha giao nhau ta ñeàu phaûi loùt giaáy loùt caùch pha.  Kích thöôùc cuûa giaáy loùt ñöôïc ño baèng dieän tích tieáp xuùc choã giao cuûa 2 pha ñoù

(Caùc böôùc ñöôïc trình baøy nhö hình  beân)

Böôùc 7 : Kieåm tra ñoäâng cô

 

 

- Kieåm tra söï lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong moät pha: Duøng VOM ñaët ôû thang ño ñieän trôû ño lieân laïc giöõa caùc cuoän daây trong 1 pha (Thöôøng ñaët ôû thang ño X1  Neáu khi ño 2 ñaàu daây baát kyø coù 1 chæ soá xaùc ñònh öùng vôùi ñieän trôû pha cuûa boä daây ta nhaän xeùt ñoù laø 2 ñaàu cuûa 1 boái daây pha )

 

- Kieåm tra caùch ñieän giöõa caùc pha cuûa daây quaán stator (Meâ-goâm keáloaïi 500V)  Yeâu caàu: R  10M

 

-  Kieåm tra caùch ñieän giöõa daây quaán stator vaø loûi theùp stator (ño baèng Meâ - goâm ke Á 

  Yeâu caàu: R 10M

- Kieåm tra ñoä roø ñieän ra voû ñoäng cô  duøng (V.O.M).

 

- Kieåm tra trò soá doøng ñieän cuûa ñoäng cô: ( duøng Ampe kìm

- Kieåm tra toác ñoä cuûa ñoäng cô : Duøng Toác ñoä keá

_ Kieåm tra ñoä phaùt nhieät cuûa ñoäng cô:   Duøng Nhieät keá thuûy ngaân .

 

Böôùc 8

Taåm sôn caùch ñieän cho ñoäng cô.

Muïc ñích:

-      Traùnh boä daây quaán bò aåm.

-      Naâng cao ñoä chòu nhieät.

-      Taêng ñoä beàn caùch ñieän.

-      Taêng ñoä beàn cô hoïc.

-  Choáng ñöôïc daàu môû boâi trôn baùm vaøo boä daây quaán.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Caùc böôùc thöïc hieän:

- Saáy khoâ tröôùc khi taåm sôn caùch ñieän

- Taåm sôn caùch ñieän leân boä daây quaán.

- Saáy khoâ sôn caùch ñieän

Höôùng daãn thöïc hieän:Löa choïn phöông phaùp taåm: Phöông phaùp toát nhaát laø nhuùng töùc laø ñem toaøn boä daây quaán nhuùng chìm haún vaøo thuøng chöùa sôn vaø giöõ trong ñoù cho tôùi khi khoâng thaáy boït khí noåi neân nöõa.Ngoaøi ra coù theå duøng phöông phaùp ñôn giaûn quyeùt sôn töùc duøng moät caây choåi loâng meàm nhuùng sôn sau ñoù queùt neân boä daây. ( HV_8.1 )

- Tröôùc khi taåm, daây quaán ñöôïc saáy sô boä ôû nhieät ñoä 100 – 110oc thôøi gian saáy töø 3 – 12 giôø deå laøm khoâ caùch ñieän, sôn deã thaám. Boä daây quaán ñöôïc saáy xong ñeå nguoäi ñeán 50 – 70 0c  sau ñoù ñem taåm sôn caùch ñieän. Thôøi gian taåm laàn ñaàu keùo daøi töø 0,1 ñeán 0,5 giôø. Tuøy theo loaïi vaø kích thöôùc daây quaán. Neáu taåm nhieàu löôït thì laàn taåm sau ngaén hôn laàn tröôùc 5 phuùt. Thöôøng taåm kyõ cuõng chæ ñeán 3 löôït

- Sau khi taåm xong daây quaán thöôøng ñöôïc ñaët coù ñoä doác ñeå sôn nhoû gioït heát. Sau ñoù duøng gieû saïch taåm dung moâi ( xaêng, nhöïa thoâng...) ñeå lau saïch heát caùc ñaàu daây ra . Daây quaán taåm xong ñem saáy khoâ

- Caùc phöông phaùp saáy ñöôïc trình baøy ôû hình veõ beân

 

1.Phöông phaùp saáy baèng loø saáy hoaëc  boùng ñeøn , duøng boùng ñeøn laø caùch ñôn giaûn khi saáy neân thaùo Rotor vaø ñöa boùng ñeøn vaøo trong loøng Stator,  ñaäy naép laïi ñeå giöõ nhieät khi saáy  ( HV_8.2 )

2. Phöông phaùp saáy caûm öùng: duøng doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp ñeå ñoát noùng maùy ñieän. Quaán quanh tieát dieän maïch töø moät cuoän daây, döa doøng ñieän xoay chieàu vaøo cuoän daây ñeå luyeän töø trong loõi theùp the chieàu chu vi. Doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp seõ ñoát noùng ñoäng  cô  ñeán nhieät  ñoä caàn thieát. ( HV _ 8.3)

3. phöông phaùp saáy tröïc tieáp baèng doøng ñieän : ñöa doøng ñieän vaøo daây quaán, coù theå duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, 3 pha. Neáu duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, ba cuoän daây pha ñaáu thaønh hình tam giaùc hôû. Coøn neáu duøng nguoàn 3 pha, thì 3 cuoân daây ñaáu sao.Luoân theo doõi nhieät ñoä cuûa boä daây baèng nhieät keá thuûy ngaânñeå traùnh quùa noùng cuoän daây. ( HV _ 8.4)

 

 

 

C .  Caùc daïng sai hoûng – Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp phoøng traùnh  

 

 

 

 

Nguyeân nhaân

Bieän phaùp khaéc phuïc

1 . Ño khuoân - Quaâán daây chöa chính xaùc

 

- Boä daây quùa nhoû hoaëc quùa lôùn

 

 

  - Soá voøng daây quaán khoâng chính xaùc, daây quaán choàng cheùo

 

 

- Kieåm tra khuoân, neáu khuoân roäng hoaëc quùa nhoû ta phaûi thaùo boä daây ra ño khuoân vaø quaán laïi.

- Trong quùa trình quaán daây phaûi chuù yù ñeám  chính xaùc soá voøng daây quaán vaø quaán ñuùng kyõ thuaät

 

2. Voâ daây khoâng ñuùng kyõ thuaät

-             Do trong quùa trình loàng caùc boái daây voâ raõnh söû duïng khoâng ñuùng duïng cuï chuyeân duïng, cöôõng böùc boái daây gaây traày, söôùc laøm maát lôùp sôn caùch ñieän boïc beân ngoaøi daây ñieän töø gaây chaïm chaäp giöõa  caùc voøng daây trong 1 pha laøm noùng ñoäng cô, neáu giöõa ngaén maïch giöõa2 pha coù theå daãn ñeán hieän töôïng chaïm chaäp

-                              ­-  Tröôøng hôïp voâ caùc boái daây khoâng ñuùng daïng ñoàng taâm xeáp treân 2 maët phaúng, nguyeân nhaân do loàng caùc boái daây khoâng ñuùng trình töï

- Quaán daây vaø voâ daây theo ñuùng  kyõ thuaät ñaõ ñöôïc höôùng daãn ôû böôùc 3,4 khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát cöù tröôøng hôïp naøo.

 

 

 

 

 

 

_ Thaùo boái daây loàng sai ra voâ laïi theo ñuùng trình töï ñaõ ñöôïc trìng baøy ôû phaàn 5.

3 . Ñaáu daây chöa ñuùng

- Xaùc ñònh caùch ñaáu sai

 

 

 

 

 

- Ñaáu daây chöa ñuùng kyõ thuaät

-  Kieåm tra baèng caùch xaùc ñònh vò trí thöïc cuûa 2 boái daây cuûa 1 pha, neáu caïnh cuoái cuûa boái daây thöù nhaát vaø caïnh ñaàu cuûa boái daây thöù 2 caùch nhau lôùn hôn  1 raõnh ta seõ ñaáu cöïc giaû, ngöôïc laïi ta seõ ñaáu cöïc thaät.

- Kieåm tra: ño lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong 1 pha thaáy khoâng lieân laïc ta phaûi kieåm tra laïi caùc moái ñaáu noái

- Thaùo caùc moái noái ra, caïo saïch caùch ñieän, xi chì tröôùc khi daáu noái caùc ñaàu daây pha laïi.

- Chuù yù taïi caùc vò trí ñaáu noái phaûi xoû oáng ghen caùch ñi ñaáu’’

 

4 . Caùch ñieän giöõa caùc pha chöa ñaït

-Giaáy loùt chöa caùch ñieän ñöôïc giöõa caùc boái daây cuûa caùc pha do caét giaáy loùt quùa nhoû so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha

- Tröôøng hôïp giaáy loùt ñöôïc  caét lôùn hôn so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha, seõ hao phí giaáy caùch ñieän khoâng caàn thieát maët khaùc  phaàn giaáy loùt dö  bò ñai laïi seõ laøm cho boái daây khoâng toûa nhieät ñöôïc gaây noùng

boä daây

-Kieåm tra laïi kích thöôùc cuûa giaáy loùt vaø vò trí tieáp xuùc cuûa 2 pha caét laïi giaáy loùt cho ñuùng

 

 

 

5. Hieän töôïng ñoùng nguoàn nhöng ñoäng cô khoâng laøm vieäc

  1. Hieän tö ôïng khoâng coù ñieän vaøo ñoäng cô:

-    Daây noái nguoàn bò ñöùt ngaàm

-         Nguoàn caáp khoâng ñuû dieän aùp

-         Daây chì bò ñöùt

 

 

 

  1.                      Hieän töôïng coù ñieän vaøo ñoäng cô nhöng ñoäng cô khoâng hoïat ñoäng

ñö ôïc:

-         Ñöùt ngaàm trong cuoän daây

-         Chaùy moät trong caùc boái daây.

 

 

 

 

-         Tröùôc heát phaûi kieåm tra ñieän aùp nguoàn, caàu chì

-         Kieåm tra Daây noái nguoàn, coâng taéc baèng caùch ño thoâng maïch seõ cho keát quaû ngay. Trö ôøng hôïp naøy chæ caàn noái laïi hoaëc thay daây môùi.

-         Kieåm tra caùc moái haøn

 

-         Coù theå duøng phö ông phaùp kieåm tra baèng ñoàng hoà V.O.M  ñeå ño ñieän trôû ñaët ôû thang X1, Neáu trò soá chæ ôû giaù trò ta keát luaän cuoän daây  bò ñöùt ngaàm.

Khaéc phuïc :

-         Daây quaán ñöùt ôû beân ngoøai coù theå haøn, boïc caùch ñieän, taåm saáy vaø ñöa ñoäng cô vaøo laøm vieäc ñöôïc. Neáu daây bò ñöùt ngaàm ôû beân trong phaûi thaùo boä daây ra vaø  quaán laïi boä daây bò ñöùt.

-         Neáu daây quaán bò chaùy phaûi thaùo ra quaán laïi

 

 

6 . Ñoùng nguoàn bò noå caàu chì baûo veä

Hieän töôïng:

Khi ñoùng caàu dao caàu chì bò noå

Nguyeân nhaân:

-         Do caùch ñieän giöõa caùc pha khoâng ñaûm baûo, daãn ñeán hieän töôïng ngaén maïch giöõa caùc pha.

Daây quaán caùc bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2, 3 pha

-         Duøng oâm keá ñeå kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy khoâng ñaït ta phaûi tieán haønh loùt caùch pha laïi kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy ñaït, taåm saáy vaø coù theå cho ñoäng cô laøm vieäc trôû laïi. Neáu khi kieåm tra thaáy vaãn chöa ñaït coù theå do daây quaán bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2 pha tröôøng hôïp neáu ñaõ taåm saáy kyõ laïi nhö böôùc 1 vaãn chöa khaéc phuïc ñöôïc naøy phaûi thaùo boä daây ra quaán laïi.

 

7 . Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng

khaû naêng mang taûi keùm.

Hieän töôïng:

-         Do coù moät voøng daây bò noái taét hoaëc chaïm chaäp, caùc boái daây vôùi nhau

Nguyeân nhaân:

-  Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng, khaû naêng mang taûi keùm.

Kieåm tra:

- Söû duïng voân keá, ñaët ñieän aùp vaøo daây quaán, ño ñieän aùp rôi treân töøng boái daây, boái daây, boái daây naøo coù ñieän aùp rôi nhoû nhaát laø boái daây bò ngaén maïch.

-         Duøng ampe keá ño doøng ñieän treân töøng boái daây neáu boái daây naøo coù doøng ñieän lôùn nhaát laø boái daây bò ngaén maïch (Kieåm tra töøng boái)

-         Cuõng coù theå kieåm tra baèng caùch cho ñoäng cô chaïy, cuoän daây bò ngaén maïch seõ phaùt moùng hôn, kieåm tra qua vuøng loõi saét cuõng phaùt hieän

ñö ôïc cuoän daây naøo ngaén maïch

Khaéc phuïc:

Boái daây naøo bò ngaén maïch phaûi thaùo ra quaán laïi.

 

VI.BAØI TAÄP TREÂN LÔÙP

  1.            Veõ sô ñoà daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân taäp trung 1 lôùp vôùi Z= 24, 2P = 4
  2.            Quaán daây vaø hoaøn thieän ñoäng cô daïng vöøa hoïc

 

* CAÙC THOÂNG SO ÁCAÀN KIEÅM TRA SAU KHI HOAØN THAØNH BAØI TAÄP

  1.                 Doøng ñieän khoâng taûi

 

Doøng ñieän khoâng taûi 3 pha

I0A ( A )

I0B( A )

I0C( A )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

 

  2. Ñieän trôû caùch ñieän

 

Ñieän trôû caùch ñieän pha

R0A ()

R0B ( )

R0C( )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

Ñieän trôû caùch ñieän  3 pha vôùi voû ñoäng cô

R CDA()

R CDB()

R CDC()

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Baøi 2.4: QUAÁN DAÂY ÑOÄNG CÔ 3 PHA DAÏNG ÑOÀNG TAÂM PHAÂN TAÙN XEÁP TREÂN  3 MAËT PHAÚNG

I.       MUÏC ÑÍCH:

-         Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây vaø hoaøn thieän 1 ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng taâm phaân taùn 3 maët phaúng

-         Giôùi thieäu ñaëc ñieåm, öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp voâ daây daïng ñoàng taâm phaân taùn 3 maët phaúng

-         Reøn luyeän kyõ naêng ngheà cho sinh vieân thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh treân lôùp

II.  VAÄT TÖ :

-         Daây ñieän töø ( loaïi daây traùng men) 45

-         Giaáy caùch ñieän.

-         Oáng ghen caùch ñieän.

-         Daây daãn ñieän ( loaïi daây ñoâi ruoät meàm

III DUÏNG CUÏ THÖÏC HAØNH:

-         Ñoäng cô 3 pha.

-         Khuoân quaán daây (loaïi ñoàng khuoân )

-         Baøn quaán daây, baøn keïp

-         Duïng cuï ñeå loàng daây stator.

-         Buùa nhöïa. Buùa cao su

-         Ampe kìm.

-         Meâ-goâm keá (loaïi 500V)

-         Ñoàng hoà V.O.M

-         Nguoàn ñieän 3 pha.

-         Vaø moät soá thieát bò, duïng cuï ñieän khaùc.

IV THÔØI GIAN :

-                      Höôùng daãn : 60 phuùt

-                      Thöïc haønh : 200 phuùt

V TRÌNH TÖÏ  THÖÏC HIEÄN :

  A.Chuaån bò:

-         Baûn veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng daïng ñoàng taâm phaân taùn 3 maët phaúng

-         Moâ hình sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng taâm phaân taùn 3 maët phaúng

-         Coâng thöùc lyù thuyeát :  Nhaéc laïi 1 soá böôùc tính toaùn cô baûn ñeå veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng taâm phaân taùn 3 maët phaúng

-         Cho ñoäng cô vôùi caùc thoâng soá:     Z = 24 raõnh, 2p = 4

       1. Tính böôùc cöïc   :

                                             raõnh

  1.                  Soá caïnh taùc duïng cuûa 1 pha / 1 böôùc cöïc:

                                              raõnh

  1.                    Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo ñoä ñieän) :

  1.                    Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo raõnh)

                                            raõnh

B .  Caùc böôùc thöïc hieän :

BÖÔÙC GIA COÂNG

HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HIEÄN

Böôùc 1 : Veä sinh _ Loùt giaáy caùch ñieän raõnh

* Veä sinh ñoäng cô:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.6 Veä sinh loõi theùp:

- Tröôùc khi tieán haønh quaán daây Ñcô ta phaûi veä sinh ñoäng cô, Thaùo ñoäng cô kieåm tra phaàn cô (baïc ñaïn, bi, truïc ñoäng cô… tra daàu môõ baûo trì neáu caàn thieát), tieáp ñeán kieåm tra, laøm saïch loõi theùp. Neáu loõi theùp bò seùt, ræ phaûi duøng giaáy nhaùm traø saïch veát ræ seùt,  sau ñoù duøng gieû lau saïch

 

1.2 Loùt giaáy caùch ñieän raõnh:

Choïn ñuùng chieàu doïc cuûa thôù giaáy tröôùc khi ño, caét

-  Caùch ño, caét giaáy loùt:

   Chieàu daøi cuûa mieáng giaáy loùt = Chieàu daøi thöïc cuûa raõnh (Kyù hieäu laø h) coäng 12mm  cho 2 ñaàu meùp gaáp ngoaøi  ( Moãi beân meùp gaáp tröø  6 mm)

    Chieàu roäng cuûa mieáng giaáy loùt ñöôïc ño baèng chieàu daøi cuûa ñöôøng cong tính töø 2 chaân cuûa raõnh

_ Caùch loùt giaáy :

   Hai ñaàu mieáng giaáy loùt ta chöøa laïi moãi beân 6 cm, Sau ñoù gaáp moãi ñaàu meùp 3 cm ( nhö hình veõ).  Neáu raõnh hình quûa leâ, tröôùc khi ñöa mieáng giaáy loùt vaøo raõnh ta duøng thaân caây vis troøn ñeå ñònh hình mieáng giaáy loùt sao cho coù 1 ñoä cong nhaát ñònh ñeå khi ñöa vaøo raõnh mieáng giaáy loùt oâm laáy phaàn löng cuûa raõnh.

 

 

Böôùc 2Veõ sô ñoà daây quaán:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Böôùc 3 : Ño khuoân, Quaán daây

 

Ño khuoân

 a) Tröôøng hôïp raõnh hình thang

 

 

 

 

 

 

 

 

 

      b) Tröôøng hôïp raõnh hình quûa leâ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Quaán daây

 

 

 

 

 

 

_ Döïa vaøo sô ñoà treân ta coù ñöôïc böôùc quaán daây cuûa boái daây y­­ = 5 raõnh, Sau khi ño ñöôïc khuoân quaán daây cuûa boái daây

_ Caùch ño:  Laáy 1 sôïi daây ñieän töø maûnh ( Loaïi daây 50  ñöôïc duøng laø toát nhaát) caïnh daây thöù nhaát ñöôïc ñaët ôû vò trí raõnh soá 1 ( do ta  qui  öôùc) caïnh daây thöù 2 ñaët ôû raõnh soá 6, Taïi 2 ñaàu caïnh daây ñaàu ñöôïc beû coù phöông tieáp tuyeán vôùi maët cong ôû ñaùy zaõnh.  caùch ño ñöôïc trình baøy treân hình veõ beân

_ Yeâu caàu: Khuoân ñöôïc ño nhoû so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây, khi loàng caùc boái daây voâ raõnh ta seõ gaëp khoù khaên raát lôùn, neáu cöôõng böùc seõ laøm bieán daïng boái daây. Ngöôïc laïi neáu boái daây lôùn so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây seõ khoâng tieát kieäm ñöôïc daây, neáu khuoân ño  quùa lôùn phaàn dö ôû ñaàu daây seõ chaïm vaøo voû vaø naép ñoäng cô deã gaây ra hieän töôïng chaïm chaäp.

-  Söû duïng khuoân quaán daây daïng ñoàng taâm

- Voøng daây maãu ñöôïc ñaët treân khuoân quaán

- Chuù yù moät soá kyõ thuaät khi quaán daây:

- Soá voøng daây quaán ñöôïc quaán chính xaùc theo soá lieäu ñaõ tính toaùn, Quaán daây ñeàu, nhöõng voøng daây song song traùnh choàng cheùo giöõa caùc voøng daây.

-         Boä daây 1 pha  ñöôïc quaán goàm 2 boái, moãi boái coù 2 teùp daây quaán lieàn nhau.

 

 

 

Böôùc 4: Kyõ thuaät voâ daây.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 4.1:   Thöù töï voâ caùc boái daây:

Ñöôïc kyù hieäu treân sô ñoà traûi

1. Voâ  heát  pha A

2. Voâ heát pha B

3. Voâ heát pha C

     4.2 : Moät soá chuù yù khi voâ caùc boái daây:

         -   Trong tröôøng hôïp neáu ñöôøng kính stator nhoû quaù, ta phaûi laøm nhoû caùc boái daây laïi baèng caùch keùo nheï hai ñaàu cuoän daây.

-     Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traùnh caùc tröôøng hôïp sau: nhieàu voøng daây  cheùo nhau, söï xoaén cuaû caùc caïnh daây, söï bieán daïng cuaû daây ñieän töø.

-     Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traûi töø  töø caïnh cuûa boái daây xuoáng raõnh. Ngoùn  tay caùi vaø ngoùn tay troû naém hai ñaàu cuûa boái daây, caùc daây ñoàng rieâng leû qua söï chuyeån ñoâng cuûa ngoùn caùi vaø ngoùn troû cho daây ñieän töø xuoáng raõnh töø töø.

-    Khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát kyø tröôøng hôïp naøo.

Duøng duïng cuï loàng daây traûi daây thaúng vaø ñöa daây vaøo trôû laïi raõnh (neáu caàn).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Böôùc 5: Ñaáu daây

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Caùch  ñaáu caùc boái daây trong cuøng pha:

* Nhaän xeùt : Coù 2 caùch ñaáu daây :

Khi Soá boái daây / 1 pha = 2p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc thaät

              Ñaàu ñaáu vôùi Ñaàu – Cuoái ñaáu vôùi Cuoái

 Khi Soá boái daây / 1 pha = p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc giaû

Cuoái ñaáu vôùi Ñaàu– Ñaàu ñaáu vôùi Cuoái

    - Trong baøi taäp naøy ta ñaáu daây daïng cöïc thaät ( Hình 5.1)

 

_    - Caùch ñaáu daây  vaän haønh ñoäng cô:

Khi ñoäng cô ra 6 ñaàu daây ta coù 2 caùch ñaáu  daây ñeå vaän haønh :

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp cao: Ta ñaáu sao -  Ba ñaàu  X- Y –Z cuûa 3 cuoän daây pha ñöôïc ñaáu laïi nguoàn ñöôïc ñöa vaøo A_B_C û               ( Hình 5.2)

 

 

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp  thaáp: Ta  ñaáu tam giaùc  ñaáu

        A _ X ,  B_ Y,  C_Z

 

( Hình 5.3)

 

 

 

 

 

 

 

 

Böôùc 6:

Loùt caùch ñieän giöõa caùc pha_  Ñai daây

 

 

 

- Höôùng daãn caét giaáy loùt caùch ñieän:

Taïi nhöõng vò trí nôi boä daây cuûa 2 pha giao nhau ta ñeàu phaûi loùt giaáy loùt caùch pha.  Kích thöôùc cuûa giaáy loùt ñöôïc ño baèng dieän tích tieáp xuùc choã giao cuûa 2 pha ñoù

(Caùc böôùc ñöôïc trình baøy nhö hình  beân)

Böôùc 7 : Kieåm tra ñoäâng cô

 

 

- Kieåm tra söï lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong moät pha: Duøng VOM ñaët ôû thang ño ñieän trôû ño lieân laïc giöõa caùc cuoän daây trong 1 pha (Thöôøng ñaët ôû thang ño X1  Neáu khi ño 2 ñaàu daây baát kyø coù 1 chæ soá xaùc ñònh öùng vôùi ñieän trôû pha cuûa boä daây ta nhaän xeùt ñoù laø 2 ñaàu cuûa 1 boái daây pha )

 

- Kieåm tra caùch ñieän giöõa caùc pha cuûa daây quaán stator (Meâ-goâm keáloaïi 500V)  Yeâu caàu: R  10M

 

-  Kieåm tra caùch ñieän giöõa daây quaán stator vaø loûi theùp stator (ño baèng Meâ - goâm ke Á 

  Yeâu caàu: R 10M

- Kieåm tra ñoä roø ñieän ra voû ñoäng cô  duøng (V.O.M).

- Kieåm tra trò soá doøng ñieän cuûa ñoäng cô: ( duøng Ampe kìm

- Kieåm tra toác ñoä cuûa ñoäng cô : Duøng Toác ñoä keá

_ Kieåm tra ñoä phaùt nhieät cuûa ñoäng cô:   Duøng Nhieät keá thuûy ngaân .

 

Böôùc 8

Taåm sôn caùch ñieän cho ñoäng cô.

Muïc ñích:

-      Traùnh boä daây quaán bò aåm.

-      Naâng cao ñoä chòu nhieät.

-      Taêng ñoä beàn caùch ñieän.

-      Taêng ñoä beàn cô hoïc.

-  Choáng ñöôïc daàu môû boâi trôn baùm vaøo boä daây quaán.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Caùc böôùc thöïc hieän:

- Saáy khoâ tröôùc khi taåm sôn caùch ñieän

- Taåm sôn caùch ñieän leân boä daây quaán.

- Saáy khoâ sôn caùch ñieän

Höôùng daãn thöïc hieän:Löa choïn phöông phaùp taåm: Phöông phaùp toát nhaát laø nhuùng töùc laø ñem toaøn boä daây quaán nhuùng chìm haún vaøo thuøng chöùa sôn vaø giöõ trong ñoù cho tôùi khi khoâng thaáy boït khí noåi neân nöõa.Ngoaøi ra coù theå duøng phöông phaùp ñôn giaûn quyeùt sôn töùc duøng moät caây choåi loâng meàm nhuùng sôn sau ñoù queùt neân boä daây. ( HV_8.1 )

- Tröôùc khi taåm, daây quaán ñöôïc saáy sô boä ôû nhieät ñoä 100 – 110oc thôøi gian saáy töø 3 – 12 giôø deå laøm khoâ caùch ñieän, sôn deã thaám. Boä daây quaán ñöôïc saáy xong ñeå nguoäi ñeán 50 – 70 0c  sau ñoù ñem taåm sôn caùch ñieän. Thôøi gian taåm laàn ñaàu keùo daøi töø 0,1 ñeán 0,5 giôø. Tuøy theo loaïi vaø kích thöôùc daây quaán. Neáu taåm nhieàu löôït thì laàn taåm sau ngaén hôn laàn tröôùc 5 phuùt. Thöôøng taåm kyõ cuõng chæ ñeán 3 löôït

- Sau khi taåm xong daây quaán thöôøng ñöôïc ñaët coù ñoä doác ñeå sôn nhoû gioït heát. Sau ñoù duøng gieû saïch taåm dung moâi ( xaêng, nhöïa thoâng...) ñeå lau saïch heát caùc ñaàu daây ra . Daây quaán taåm xong ñem saáy khoâ

- Caùc phöông phaùp saáy ñöôïc trình baøy ôû hình veõ beân

1.Phöông phaùp saáy baèng loø saáy hoaëc  boùng ñeøn , duøng boùng ñeøn laø caùch ñôn giaûn khi saáy neân thaùo Rotor vaø ñöa boùng ñeøn vaøo trong loøng Stator,  ñaäy naép laïi ñeå giöõ nhieät khi saáy  ( HV_8.2 )

2. Phöông phaùp saáy caûm öùng: duøng doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp ñeå ñoát noùng maùy ñieän. Quaán quanh tieát dieän maïch töø moät cuoän daây, döa doøng ñieän xoay chieàu vaøo cuoän daây ñeå luyeän töø trong loõi theùp the chieàu chu vi. Doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp seõ ñoát noùng ñoäng  cô  ñeán nhieät  ñoä caàn thieát. ( HV _ 8.3)

3. phöông phaùp saáy tröïc tieáp baèng doøng ñieän : ñöa doøng ñieän vaøo daây quaán, coù theå duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, 3 pha. Neáu duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, ba cuoän daây pha ñaáu thaønh hình tam giaùc hôû. Coøn neáu duøng nguoàn 3 pha, thì 3 cuoân daây ñaáu sao.Luoân theo doõi nhieät ñoä cuûa boä daây baèng nhieät keá thuûy ngaânñeå traùnh quùa noùng cuoän daây. ( HV _ 8.4)

 

 C .  Caùc daïng sai hoûng – Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp phoøng traùnh

 

  Nguyeân nhaân

Bieän phaùp khaéc phuïc

1 . Ño khuoân - Quaâán daây chöa chính xaùc

 

- Boä daây quùa nhoû hoaëc quùa lôùn

 

 

  - Soá voøng daây quaán khoâng chính xaùc, daây quaán choàng cheùo

 

 

- Kieåm tra khuoân, neáu khuoân roäng hoaëc quùa nhoû ta phaûi thaùo boä daây ra ño khuoân vaø quaán laïi.

- Trong quùa trình quaán daây phaûi chuù yù ñeám  chính xaùc soá voøng daây quaán vaø quaán ñuùng kyõ thuaät

2. Voâ daây khoâng ñuùng kyõ thuaät

-             Do trong quùa trình loàng caùc boái daây voâ raõnh söû duïng khoâng ñuùng duïng cuï chuyeân duïng, cöôõng böùc boái daây gaây traày, söôùc laøm maát lôùp sôn caùch ñieän boïc beân ngoaøi daây ñieän töø gaây chaïm chaäp giöõa  caùc voøng daây trong 1 pha laøm noùng ñoäng cô, neáu giöõa ngaén maïch giöõa2 pha coù theå daãn ñeán hieän töôïng chaïm chaäp

-                              ­-  Tröôøng hôïp voâ caùc boái daây khoâng ñuùng daïng ñoàng taâm xeáp treân 3maët phaúng, nguyeân nhaân do loàng caùc boái daây khoâng ñuùng trình töï

- Quaán daây vaø voâ daây theo ñuùng  kyõ thuaät ñaõ ñöôïc höôùng daãn ôû böôùc 3,4 khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát cöù tröôøng hôïp naøo.

 

 

 

 

 

 

_ Thaùo boái daây loàng sai ra voâ laïi theo ñuùng trình töï ñaõ ñöôïc trìng baøy ôû phaàn 5.

3 . Ñaáu daây chöa ñuùng

- Xaùc ñònh caùch ñaáu sai

 

 

 

 

 

- Ñaáu daây chöa ñuùng kyõ thuaät

-  Kieåm tra baèng caùch xaùc ñònh vò trí thöïc cuûa 2 boái daây cuûa 1 pha, neáu caïnh cuoái cuûa boái daây thöù nhaát vaø caïnh ñaàu cuûa boái daây thöù 2 caùch nhau lôùn hôn  1 raõnh ta seõ ñaáu cöïc giaû, ngöôïc laïi ta seõ ñaáu cöïc thaät.

- Kieåm tra: ño lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong 1 pha thaáy khoâng lieân laïc ta phaûi kieåm tra laïi caùc moái ñaáu noái

- Thaùo caùc moái noái ra, caïo saïch caùch ñieän, xi chì tröôùc khi daáu noái caùc ñaàu daây pha laïi.

- Chuù yù taïi caùc vò trí ñaáu noái phaûi xoû oáng ghen caùch ñiD9A61U’’

 

4 . Caùch ñieän giöõa caùc pha chöa ñaït

-Giaáy loùt chöa caùch ñieän ñöôïc giöõa caùc boái daây cuûa caùc pha do caét giaáy loùt quùa nhoû so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha

- Tröôøng hôïp giaáy loùt ñöôïc  caét lôùn hôn so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha, seõ hao phí giaáy caùch ñieän khoâng caàn thieát maët khaùc  phaàn giaáy loùt dö  bò ñai laïi seõ laøm cho boái daây khoâng toûa nhieät ñöôïc gaây noùng

boä daây

-Kieåm tra laïi kích thöôùc cuûa giaáy loùt vaø vò trí tieáp xuùc cuûa 2 pha caét laïi giaáy loùt cho ñuùng

 

 

 

5. Hieän töôïng ñoùng nguoàn nhöng ñoäng cô khoâng laøm vieäc

  1.                      Hieän tö ôïng khoâng coù ñieän vaøo ñoäng cô:

-    Daây noái nguoàn bò ñöùt ngaàm

-         Nguoàn caáp khoâng ñuû dieän aùp

-         Daây chì bò ñöùt

 

 

 

  1.                      Hieän töôïng coù ñieän vaøo ñoäng cô nhöng ñoäng cô khoâng hoïat ñoäng

ñö ôïc:

-         Ñöùt ngaàm trong cuoän daây

-         Chaùy moät trong caùc boái daây.

 

-         Tröùôc heát phaûi kieåm tra ñieän aùp nguoàn, caàu chì

-         Kieåm tra Daây noái nguoàn, coâng taéc baèng caùch ño thoâng maïch seõ cho keát quaû ngay. Trö ôøng hôïp naøy chæ caàn noái laïi hoaëc thay daây môùi.

-         Kieåm tra caùc moái haøn

 

-         Coù theå duøng phö ông phaùp kieåm tra baèng ñoàng hoà V.O.M  ñeå ño ñieän trôû ñaët ôû thang X1, Neáu trò soá chæ ôû giaù trò ta keát luaän cuoän daây  bò ñöùt ngaàm.

Khaéc phuïc :

6 . Ñoùng nguoàn bò noå caàu chì baûo veä

Hieän töôïng:

Khi ñoùng caàu dao caàu chì bò noå

Nguyeân nhaân:

-         Do caùch ñieän giöõa caùc pha khoâng ñaûm baûo, daãn ñeán hieän töôïng ngaén maïch giöõa caùc pha.

Daây quaán caùc bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2, 3 pha

-         Duøng oâm keá ñeå kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy khoâng ñaït ta phaûi tieán haønh loùt caùch pha laïi kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy ñaït, taåm saáy vaø coù theå cho ñoäng cô laøm vieäc trôû laïi. Neáu khi kieåm tra thaáy vaãn chöa ñaït coù theå do daây quaán bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2 pha tröôøng hôïp neáu ñaõ taåm saáy kyõ laïi nhö böôùc 1 vaãn chöa khaéc phuïc ñöôïc naøy phaûi thaùo boä daây ra quaán laïi.

 

7 . Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng

khaû naêng mang taûi keùm.

Hieän töôïng:

-         Do coù moät voøng daây bò noái taét hoaëc chaïm chaäp, caùc boái daây vôùi nhau

Nguyeân nhaân:

-  Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng, khaû naêng mang taûi keùm.

Kieåm tra:

- Söû duïng voân keá, ñaët ñieän aùp vaøo daây quaán, ño ñieän aùp rôi treân töøng boái daây, boái daây, boái daây naøo coù ñieän aùp rôi nhoû nhaát laø boái daây bò ngaén maïch.

-         Duøng ampe keá ño doøng ñieän treân töøng boái daây neáu boái daây naøo coù doøng ñieän lôùn nhaát laø boái daây bò ngaén maïch (Kieåm tra töøng boái)

-         Cuõng coù theå kieåm tra baèng caùch cho ñoäng cô chaïy, cuoän daây bò ngaén maïch seõ phaùt moùng hôn, kieåm tra qua vuøng loõi saét cuõng phaùt hieän

ñö ôïc cuoän daây naøo ngaén maïch

Khaéc phuïc:

Boái daây naøo bò ngaén maïch phaûi thaùo ra quaán laïi.

 

VI.BAØI TAÄP TREÂN LÔÙP

  1.            Veõ sô ñoà daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng taâm phaân taùn 3 mp

vôùi Z= 24, 2P = 4

  1.            Quaán daây vaø hoaøn thieän ñoäng cô daïng vöøa hoïc

* CAÙC THOÂNG SO ÁCAÀN KIEÅM TRA SAU KHI HOAØN THAØNH BAØI TAÄP

  1.                 Doøng ñieän khoâng taûi

 

Doøng ñieän khoâng taûi 3 pha

I0A ( A )

I0B( A )

I0C( A )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

 

  2. Ñieän trôû caùch ñieän

 

Ñieän trôû caùch ñieän pha

R0A ()

R0B ( )

R0C( )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

Ñieän trôû caùch ñieän  3 pha vôùi voû ñoäng cô

R CDA()

R CDB()

R CDC()

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

Baøi 3.1: QUAÁN DAÂY ÑOÄNG CÔ 3 PHA DAÏNG

XEÁP KEÙP

I.       MUÏC ÑÍCH:

-         Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây vaø hoaøn thieän 1 ñoäng cô 3 pha daïng xeáp keùp

-         Giôùi thieäu ñaëc ñieåm, öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp voâ daây daïng xeáp keùp

-         Reøn luyeän kyõ naêng ngheà cho sinh vieân thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh treân lôùp

II.  VAÄT TÖ :

-         Daây ñieän töø ( loaïi daây traùng men) 45

-         Giaáy caùch ñieän.

-         Oáng ghen caùch ñieän.

-         Daây daãn ñieän ( loaïi daây ñoâi ruoät meàm

III DUÏNG CUÏ THÖÏC HAØNH:

-         Ñoäng cô 3 pha.

-         Khuoân quaán daây (loaïi ñoàng khuoân )

-         Baøn quaán daây, baøn keïp

-         Duïng cuï ñeå loàng daây stator.

-         Buùa nhöïa. Buùa cao su

-         Ampe kìm.

-         Meâ-goâm keá (loaïi 500V)

-         Ñoàng hoà V.O.M

-         Nguoàn ñieän 3 pha.

-         Vaø moät soá thieát bò, duïng cuï ñieän khaùc.

IV THÔØI GIAN :

-                      Höôùng daãn : 60 phuùt

-                      Thöïc haønh : 200 phuùt

V TRÌNH TÖÏ  THÖÏC HIEÄN :

  A.Chuaån bò:

-         Baûn veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng daïng xeáp keùp

-         Moâ hình sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng xeáp keùp

-         Coâng thöùc lyù thuyeát :  Nhaéc laïi 1 soá böôùc tính toaùn cô baûn ñeå veõ sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng xeáp keùp

-         Cho ñoäng cô vôùi caùc thoâng soá:     Z = 24 raõnh, 2p = 4

       1. Tính böôùc cöïc   :

                                             raõnh

  1.                  Soá caïnh taùc duïng cuûa 1 pha / 1 böôùc cöïc:

                                              raõnh

  1.                    Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo ñoä ñieän) :

  1.                    Goùc leäch giöõa 2 pha lieân tieáp ( Tính theo raõnh)

                                            raõnh

B .  Caùc böôùc thöïc hieän :

BÖÔÙC GIA COÂNG

HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HIEÄN

Böôùc 1 : Veä sinh _ Loùt giaáy caùch ñieän raõnh

* Veä sinh ñoäng cô:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.7 Veä sinh loõi theùp:

- Tröôùc khi tieán haønh quaán daây Ñcô ta phaûi veä sinh ñoäng cô, Thaùo ñoäng cô kieåm tra phaàn cô (baïc ñaïn, bi, truïc ñoäng cô… tra daàu môõ baûo trì neáu caàn thieát), tieáp ñeán kieåm tra, laøm saïch loõi theùp. Neáu loõi theùp bò seùt, ræ phaûi duøng giaáy nhaùm traø saïch veát ræ seùt,  sau ñoù duøng gieû lau saïch

1.2 Loùt giaáy caùch ñieän raõnh:

Choïn ñuùng chieàu doïc cuûa thôù giaáy tröôùc khi ño, caét

-  Caùch ño, caét giaáy loùt:

   Chieàu daøi cuûa mieáng giaáy loùt = Chieàu daøi thöïc cuûa raõnh (Kyù hieäu laø h) coäng 12mm  cho 2 ñaàu meùp gaáp ngoaøi

( Moãi beân meùp gaáp tröø  6 mm)

    Chieàu roäng cuûa mieáng giaáy loùt ñöôïc ño baèng chieàu daøi cuûa ñöôøng cong tính töø 2 chaân cuûa raõnh

_ Caùch loùt giaáy :

   Hai ñaàu mieáng giaáy loùt ta chöøa laïi moãi beân 6 cm, Sau ñoù gaáp moãi ñaàu meùp 3 cm ( nhö hình veõ).  Neáu raõnh hình quûa leâ, tröôùc khi ñöa mieáng giaáy loùt vaøo raõnh ta duøng thaân caây vis troøn ñeå ñònh hình mieáng giaáy loùt sao cho coù 1 ñoä cong nhaát ñònh ñeå khi ñöa vaøo raõnh mieáng giaáy loùt oâm laáy phaàn löng cuûa raõnh.

 

Böôùc 2Veõ sô ñoà daây quaán:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Böôùc 3 : Ño khuoân, Quaán daây

 

Ño khuoân

a) Tröôøng hôïp raõnh  hình thang

 

 

 

 

 

 

 

 

 

      b) Tröôøng hôïp raõnh hình quûa leâ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Quaán daây

 

 

 

 

 

_ Döïa vaøo sô ñoà treân ta coù ñöôïc böôùc quaán daây cuûa boái daây nhoû  y­­1 = 5 raõnh, Sau khi ño ñöôïc khuoân quaán daây cuûa boái daây nhoû boái daây lôùn coù khuoân quaán daây ñöôïc xaùc ñònh theo boái daây nhoû vöøa ño. Tuøy thuoäc vaøo khuoân quaán daây loaïi ñoàng taâm maø chuùng ta söû duïng ñeå coù theå caên cuù vaøo ñoù choïn böôùc cuûa boái daây lôùn cho phuø  hôïp

_ Caùch ño:  Laáy 1 sôïi daây ñieän töø maûnh ( Loaïi daây 50  ñöôïc duøng laø toát nhaát) caïnh daây thöù nhaát ñöôïc ñaët ôû vò trí raõnh soá 1 ( do ta  qui  öôùc) caïnh daây thöù 2 ñaët ôû raõnh soá 6, Taïi 2 ñaàu caïnh daây ñaàu ñöôïc beû coù phöông tieáp tuyeán vôùi maët cong ôû ñaùy zaõnh.  caùch ño ñöôïc trình baøy treân hình veõ beân

_ Yeâu caàu: Khuoân ñöôïc ño nhoû so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây, khi loàng caùc boái daây voâ raõnh ta seõ gaëp khoù khaên raát lôùn, neáu cöôõng böùc seõ laøm bieán daïng boái daây. Ngöôïc laïi neáu boái daây lôùn so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây seõ khoâng tieát kieäm ñöôïc daây, neáu khuoân ño  quùa lôùn phaàn dö ôû ñaàu daây seõ chaïm vaøo voû vaø naép ñoäng cô deã gaây ra hieän töôïng chaïm chaäp.

-  Söû duïng khuoân quaán daây daïng ñoàng taâm

- Voøng daây maãu ñöôïc ñaët treân khuoân quaán

- Chuù yù moät soá kyõ thuaät khi quaán daây:

-        Soá voøng daây quaán ñöôïc quaán chính xaùc theo soá lieäu ñaõ tính toaùn, Quaán daây ñeàu, nhöõng voøng daây song song traùnh choàng cheùo giöõa caùc voøng daây.

-         Boä daây 1 pha  ñöôïc quaán goàm 2 boái, moãi boái coù 2 teùp daây quaán lieàn nhau.

 

 

 

Böôùc 4: Kyõ thuaät voâ daây.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 4.1:   Thöù töï voâ caùc boái daây:

Ñöôïc kyù hieäu treân sô ñoà traûi

  1.  Voâ 1 – 6,
  2. Voâ 2 – 7,
  3. Voâ 3 – 8,
  4. Voâ 4 – 9,

……………Voâ töông töï ………….

20. Voâ 20

21. Voâ 21

22. Voâ 22

23. Voâ 23

24. Voâ 24

Sau ñoù  laät  1 - 2 – 3 – 4 – 5  leân  Voâ  1,- 2,- 3,- 4, - 5, Xong Voâ laïi 1- 2 - 3 – 4 - 5

     4.2 : Moät soá chuù yù khi voâ caùc boái daây:

         -   Trong tröôøng hôïp neáu ñöôøng kính stator nhoû quaù, ta phaûi laøm nhoû caùc boái daây laïi baèng caùch keùo nheï hai ñaàu cuoän daây.

-     Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traùnh caùc tröôøng hôïp sau: nhieàu voøng daây  cheùo nhau, söï xoaén cuaû caùc caïnh daây, söï bieán daïng cuaû daây ñieän töø.

-     Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traûi töø  töø caïnh cuûa boái daây xuoáng raõnh. Ngoùn  tay caùi vaø ngoùn tay troû naém hai ñaàu cuûa boái daây, caùc daây ñoàng rieâng leû qua söï chuyeån ñoâng cuûa ngoùn caùi vaø ngoùn troû cho daây ñieän töø xuoáng raõnh töø töø.

-    Khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát kyø tröôøng hôïp naøo.

Duøng duïng cuï loàng daây traûi daây thaúng vaø ñöa daây vaøo trôû laïi raõnh (neáu caàn).

Böôùc 5: Ñaáu daây

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Caùch  ñaáu caùc boái daây trong cuøng pha:

* Nhaän xeùt : Coù 2 caùch ñaáu daây :

Khi Soá boái daây / 1 pha = 2p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc thaät

              Ñaàu ñaáu vôùi Ñaàu – Cuoái ñaáu vôùi Cuoái

 Khi Soá boái daây / 1 pha = p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc giaû

Cuoái ñaáu vôùi Ñaàu– Ñaàu ñaáu vôùi Cuoái

    - Trong baøi taäp naøy ta ñaáu daây daïng cöïc thaät ( Hình 5.1)

 

_    - Caùch ñaáu daây  vaän haønh ñoäng cô:

Khi ñoäng cô ra 6 ñaàu daây ta coù 2 caùch ñaáu  daây ñeå vaän haønh :

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp cao: Ta ñaáu sao -  Ba ñaàu  X- Y –Z cuûa 3 cuoän daây pha ñöôïc ñaáu laïi nguoàn ñöôïc ñöa vaøo A_B_C û               ( Hình 5.2)

 

 

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp  thaáp: Ta  ñaáu tam giaùc  ñaáu

        A _ X ,  B_ Y,  C_Z

 

( Hình 5.3)

 

 

 

 

 

 

Böôùc 6:

Loùt caùch ñieän giöõa caùc pha_  Ñai daây

 

 

 

- Höôùng daãn caét giaáy loùt caùch ñieän:

Taïi nhöõng vò trí nôi boä daây cuûa 2 pha giao nhau ta ñeàu phaûi loùt giaáy loùt caùch pha.  Kích thöôùc cuûa giaáy loùt ñöôïc ño baèng dieän tích tieáp xuùc choã giao cuûa 2 pha ñoù

(Caùc böôùc ñöôïc trình baøy nhö hình  beân)

Böôùc 7 : Kieåm tra ñoäâng cô

 

 

- Kieåm tra söï lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong moät pha: Duøng VOM ñaët ôû thang ño ñieän trôû ño lieân laïc giöõa caùc cuoän daây trong 1 pha (Thöôøng ñaët ôû thang ño X1  Neáu khi ño 2 ñaàu daây baát kyø coù 1 chæ soá xaùc ñònh öùng vôùi ñieän trôû pha cuûa boä daây ta nhaän xeùt ñoù laø 2 ñaàu cuûa 1 boái daây pha )

 

- Kieåm tra caùch ñieän giöõa caùc pha cuûa daây quaán stator (Meâ-goâm keáloaïi 500V)  Yeâu caàu: R  10M

 

-  Kieåm tra caùch ñieän giöõa daây quaán stator vaø loûi theùp stator (ño baèng Meâ - goâm ke Á 

  Yeâu caàu: R 10M

- Kieåm tra ñoä roø ñieän ra voû ñoäng cô  duøng (V.O.M).

 

- Kieåm tra trò soá doøng ñieän cuûa ñoäng cô: ( duøng Ampe kìm

- Kieåm tra toác ñoä cuûa ñoäng cô : Duøng Toác ñoä keá

_ Kieåm tra ñoä phaùt nhieät cuûa ñoäng cô:   Duøng Nhieät keá thuûy ngaân .

Böôùc 8

Taåm sôn caùch ñieän cho ñoäng cô.

Muïc ñích:

-      Traùnh boä daây quaán bò aåm.

-      Naâng cao ñoä chòu nhieät.

-      Taêng ñoä beàn caùch ñieän.

-      Taêng ñoä beàn cô hoïc.

-  Choáng ñöôïc daàu môû boâi trôn baùm vaøo boä daây quaán.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Caùc böôùc thöïc hieän:

- Saáy khoâ tröôùc khi taåm sôn caùch ñieän

- Taåm sôn caùch ñieän leân boä daây quaán.

- Saáy khoâ sôn caùch ñieän

Höôùng daãn thöïc hieän:Löa choïn phöông phaùp taåm: Phöông phaùp toát nhaát laø nhuùng töùc laø ñem toaøn boä daây quaán nhuùng chìm haún vaøo thuøng chöùa sôn vaø giöõ trong ñoù cho tôùi khi khoâng thaáy boït khí noåi neân nöõa.Ngoaøi ra coù theå duøng phöông phaùp ñôn giaûn quyeùt sôn töùc duøng moät caây choåi loâng meàm nhuùng sôn sau ñoù queùt neân boä daây. ( HV_8.1 )

 

- Tröôùc khi taåm, daây quaán ñöôïc saáy sô boä ôû nhieät ñoä 100 – 110oc thôøi gian saáy töø 3 – 12 giôø deå laøm khoâ caùch ñieän, sôn deã thaám. Boä daây quaán ñöôïc saáy xong ñeå nguoäi ñeán 50 – 70 0c  sau ñoù ñem taåm sôn caùch ñieän. Thôøi gian taåm laàn ñaàu keùo daøi töø 0,1 ñeán 0,5 giôø. Tuøy theo loaïi vaø kích thöôùc daây quaán. Neáu taåm nhieàu löôït thì laàn taåm sau ngaén hôn laàn tröôùc 5 phuùt. Thöôøng taåm kyõ cuõng chæ ñeán 3 löôït

- Sau khi taåm xong daây quaán thöôøng ñöôïc ñaët coù ñoä doác ñeå sôn nhoû gioït heát. Sau ñoù duøng gieû saïch taåm dung moâi ( xaêng, nhöïa thoâng...) ñeå lau saïch heát caùc ñaàu daây ra . Daây quaán taåm xong ñem saáy khoâ

- Caùc phöông phaùp saáy ñöôïc trình baøy ôû hình veõ beân

1.Phöông phaùp saáy baèng loø saáy hoaëc  boùng ñeøn , duøng boùng ñeøn laø caùch ñôn giaûn khi saáy neân thaùo Rotor vaø ñöa

 

boùng ñeøn vaøo trong loøng Stator,  ñaäy naép laïi ñeå giöõ nhieät khi saáy  ( HV_8.2 )

2. Phöông phaùp saáy caûm öùng: duøng doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp ñeå ñoát noùng maùy ñieän. Quaán quanh tieát dieän maïch töø moät cuoän daây, döa doøng ñieän xoay chieàu vaøo cuoän daây ñeå luyeän töø trong loõi theùp the chieàu chu vi. Doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp seõ ñoát noùng ñoäng  cô  ñeán nhieät  ñoä caàn thieát. ( HV _ 8.3)

3. phöông phaùp saáy tröïc tieáp baèng doøng ñieän : ñöa doøng ñieän vaøo daây quaán, coù theå duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, 3 pha. Neáu duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, ba cuoän daây pha ñaáu thaønh hình tam giaùc hôû. Coøn neáu duøng nguoàn 3 pha, thì 3 cuoân daây ñaáu sao.Luoân theo doõi nhieät ñoä cuûa boä daây baèng nhieät keá thuûy ngaânñeå traùnh quùa noùng cuoän daây. ( HV _ 8.4)

 

 

 C .  Caùc daïng sai hoûng – Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp phoøng traùnh  

Nguyeân nhaân

Bieän phaùp khaéc phuïc

1 . Ño khuoân - Quaâán daây chöa chính xaùc

 

- Boä daây quùa nhoû hoaëc quùa lôùn

 

 

  - Soá voøng daây quaán khoâng chính xaùc, daây quaán choàng cheùo

 

 

- Kieåm tra khuoân, neáu khuoân roäng hoaëc quùa nhoû ta phaûi thaùo boä daây ra ño khuoân vaø quaán laïi.

- Trong quùa trình quaán daây phaûi chuù yù ñeám  chính xaùc soá voøng daây quaán vaø quaán ñuùng kyõ thuaät

2. Voâ daây khoâng ñuùng kyõ thuaät

-             Do trong quùa trình loàng caùc boái daây voâ raõnh söû duïng khoâng ñuùng duïng cuï chuyeân duïng, cöôõng böùc boái daây gaây traày, söôùc laøm maát lôùp sôn caùch ñieän boïc beân ngoaøi daây ñieän töø gaây chaïm chaäp giöõa  caùc voøng daây trong 1 pha laøm noùng ñoäng cô, neáu giöõa ngaén maïch giöõa2 pha coù theå daãn ñeán hieän töôïng chaïm chaäp

-                              ­-  Tröôøng hôïp voâ caùc boái daây khoâng ñuùng daïng ñoàng taâm xeáp treân 3maët phaúng, nguyeân nhaân do loàng caùc boái daây khoâng ñuùng trình töï

- Quaán daây vaø voâ daây theo ñuùng  kyõ thuaät ñaõ ñöôïc höôùng daãn ôû böôùc 3,4 khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát cöù tröôøng hôïp naøo.

 

 

 

 

 

 

_ Thaùo boái daây loàng sai ra voâ laïi theo ñuùng trình töï ñaõ ñöôïc trìng baøy ôû phaàn 5.

3 . Ñaáu daây chöa ñuùng

- Xaùc ñònh caùch ñaáu sai

 

 

 

 

 

- Ñaáu daây chöa ñuùng kyõ thuaät

-  Kieåm tra baèng caùch xaùc ñònh vò trí thöïc cuûa 2 boái daây cuûa 1 pha, neáu caïnh cuoái cuûa boái daây thöù nhaát vaø caïnh ñaàu cuûa boái daây thöù 2 caùch nhau lôùn hôn  1 raõnh ta seõ ñaáu cöïc giaû, ngöôïc laïi ta seõ ñaáu cöïc thaät.

 

- Kieåm tra: ño lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong 1 pha thaáy khoâng lieân laïc ta phaûi kieåm tra laïi caùc moái ñaáu noái

- Thaùo caùc moái noái ra, caïo saïch caùch ñieän, xi chì tröôùc khi daáu noái caùc ñaàu daây pha laïi.

- Chuù yù taïi caùc vò trí ñaáu noái phaûi xoû oáng ghen caùch ñi ñaáu’’

4 . Caùch ñieän giöõa caùc pha chöa ñaït

-Giaáy loùt chöa caùch ñieän ñöôïc giöõa caùc boái daây cuûa caùc pha do caét giaáy loùt quùa nhoû so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha

- Tröôøng hôïp giaáy loùt ñöôïc  caét lôùn hôn so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha, seõ hao phí giaáy caùch ñieän khoâng caàn thieát maët khaùc  phaàn giaáy loùt dö  bò ñai laïi seõ laøm cho boái daây khoâng toûa nhieät ñöôïc gaây noùng

boä daây

-Kieåm tra laïi kích thöôùc cuûa giaáy loùt vaø vò trí tieáp xuùc cuûa 2 pha caét laïi giaáy loùt cho ñuùng

 

 

 

5. Hieän töôïng ñoùng nguoàn nhöng ñoäng cô khoâng laøm vieäc

  1.                      Hieän tö ôïng khoâng coù ñieän vaøo ñoäng cô:

-    Daây noái nguoàn bò ñöùt ngaàm

-         Nguoàn caáp khoâng ñuû dieän aùp

-         Daây chì bò ñöùt

 

 

 

  1.                      Hieän töôïng coù ñieän vaøo ñoäng cô nhöng ñoäng cô khoâng hoïat ñoäng

ñö ôïc:

-         Ñöùt ngaàm trong cuoän daây

-         Chaùy moät trong caùc boái daây.

 

 

 

 

-         Tröùôc heát phaûi kieåm tra ñieän aùp nguoàn, caàu chì

-         Kieåm tra Daây noái nguoàn, coâng taéc baèng caùch ño thoâng maïch seõ cho keát quaû ngay. Trö ôøng hôïp naøy chæ caàn noái laïi hoaëc thay daây môùi.

-         Kieåm tra caùc moái haøn

-         Coù theå duøng phö ông phaùp kieåm tra baèng ñoàng hoà V.O.M  ñeå ño ñieän trôû ñaët ôû thang X1, Neáu trò soá chæ ôû giaù trò ta keát luaän cuoän daây  bò ñöùt ngaàm.

Khaéc phuïc :

-         Daây quaán ñöùt ôû beân ngoøai coù theå haøn, boïc caùch ñieän, taåm saáy vaø ñöa ñoäng cô vaøo laøm vieäc ñöôïc. Neáu daây bò ñöùt ngaàm ôû beân trong phaûi thaùo boä daây ra vaø  quaán laïi boä daây bò ñöùt.

Neáu daây quaán bò chaùy phaûi thaùo ra quaán laïi

6 . Ñoùng nguoàn bò noå caàu chì baûo veä

Hieän töôïng:

Khi ñoùng caàu dao caàu chì bò noå

Nguyeân nhaân:

-         Do caùch ñieän giöõa caùc pha khoâng ñaûm baûo, daãn ñeán hieän töôïng ngaén maïch giöõa caùc pha.

Daây quaán caùc bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2, 3 pha

-         Duøng oâm keá ñeå kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy khoâng ñaït ta phaûi tieán haønh loùt caùch pha laïi kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy ñaït, taåm saáy vaø coù theå cho ñoäng cô laøm vieäc trôû laïi. Neáu khi kieåm tra thaáy vaãn chöa ñaït coù theå do daây quaán bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2 pha tröôøng hôïp neáu ñaõ taåm saáy kyõ laïi nhö böôùc 1 vaãn chöa khaéc phuïc ñöôïc naøy phaûi thaùo boä daây ra quaán laïi.

 

7 . Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng

khaû naêng mang taûi keùm.

Hieän töôïng:

-         Do coù moät voøng daây bò noái taét hoaëc chaïm chaäp, caùc boái daây vôùi nhau

Nguyeân nhaân:

-  Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng, khaû naêng mang taûi keùm.

Kieåm tra:

- Söû duïng voân keá, ñaët ñieän aùp vaøo daây quaán, ño ñieän aùp rôi treân töøng boái daây, boái daây, boái daây naøo coù ñieän aùp rôi nhoû nhaát laø boái daây bò ngaén maïch.

-         Duøng ampe keá ño doøng ñieän treân töøng boái daây neáu boái daây naøo coù doøng ñieän lôùn nhaát laø boái daây bò ngaén maïch (Kieåm tra töøng boái)

Khaéc phuïc:

Boái daây naøo bò ngaén maïch phaûi thaùo ra quaán laïi.

VI.BAØI TAÄP TREÂN LÔÙP

  1.            Veõ sô ñoà daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng taâm phaân taùn 3 mp

vôùi Z= 24, 2P = 4

  1.            Quaán daây vaø hoaøn thieän ñoäng cô daïng vöøa hoïc

 

* CAÙC THOÂNG SO ÁCAÀN KIEÅM TRA SAU KHI HOAØN THAØNH BAØI TAÄP

  1.                 Doøng ñieän khoâng taûi

 

Doøng ñieän khoâng taûi 3 pha

I0A ( A )

I0B( A )

I0C( A )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

 

 

  2. Ñieän trôû caùch ñieän

 

Ñieän trôû caùch ñieän pha

R0A ()

R0B ( )

R0C( )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

Ñieän trôû caùch ñieän  3 pha vôùi voû ñoäng cô

R CDA()

R CDB()

R CDC()

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

BAØI 7.1 :  ÑOÄNG CÔ 3 PHA 2 CAÁP TOÁC ÑOÄ

 

I.       MUÏC ÑÍCH:

-         Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây vaø hoaøn thieän 1 ñoäng cô 3 pha 2 caáp toác ñoä

-     Giôùi thieäu ñaëc ñieåm, öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp quaán daây ñoäng cô 2 caáp toác ñoä

-         Reøn luyeän kyõ naêng ngheà cho sinh vieân thoâng qua heä thoáng baØi taäp thöïc haønh treân lôùp

II.  VAÄT TÖ :

-         Daây ñieän töø ( loaïi daây traùng men) 45

-         Giaáy caùch ñieän.

-         Oáng ghen caùch ñieän.

-         Daây daãn ñieän ( loaïi daây ñoâi ruoät meàm

III DUÏNG CUÏ THÖÏC HAØNH:

-         Ñoäng cô 3 pha.

-         Khuoân quaán daây (loaïi ñoàng khuoân )

-         Baøn quaán daây, baøn keïp

-         Duïng cuï ñeå loàng daây stator.

-         Buùa nhöïa. Buùa cao su

-         Ampe kìm.

-         Meâ-goâm keá (loaïi 500V)

-         Ñoàng hoà V.O.M

-         Nguoàn ñieän 3 pha.

-         Vaø moät soá thieát bò, duïng cuï ñieän khaùc.

IV THÔØI GIAN :

-                      Höôùng daãn : 60 phuùt

-                      Thöïc haønh : 200 phuùt

V TRÌNH TÖÏ  THÖÏC HIEÄN :

  A.Chuaån bò:

-         Moâ hình sô ñoà traûi boä daây quaán ñoäng cô 3 pha ñoàng taâm taäp trung 2 maët phaúng ra 12ñaàu daây

B .  Caùc böôùc thöïc hieän :

 

BÖÔÙC GIA COÂNG

HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HIEÄN

Böôùc 1 : Veä sinh _ Loùt giaáy caùch ñieän raõnh

* Veä sinh ñoäng cô:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.8 Veä sinh loõi theùp:

- Tröôùc khi tieán haønh quaán daây Ñcô ta phaûi veä sinh ñoäng cô, Thaùo ñoäng cô kieåm tra phaàn cô (baïc ñaïn, bi, truïc ñoäng cô… tra daàu môõ baûo trì neáu caàn thieát), tieáp ñeán kieåm tra, laøm saïch loõi theùp. Neáu loõi theùp bò seùt, ræ phaûi duøng giaáy nhaùm traø saïch veát ræ seùt,  sau ñoù duøng gieû lau saïch

 

1.2 Loùt giaáy caùch ñieän raõnh:

Choïn ñuùng chieàu doïc cuûa thôù giaáy tröôùc khi ño, caét

-  Caùch ño, caét giaáy loùt:

   Chieàu daøi cuûa mieáng giaáy loùt = Chieàu daøi thöïc cuûa raõnh (Kyù hieäu laø h) coäng 12mm  cho 2 ñaàu meùp gaáp ngoaøi  ( Moãi beân meùp gaáp tröø  6 mm)

    Chieàu roäng cuûa mieáng giaáy loùt ñöôïc ño baèng chieàu daøi cuûa ñöôøng cong tính töø 2 chaân cuûa raõnh

_ Caùch loùt giaáy :

   Hai ñaàu mieáng giaáy loùt ta chöøa laïi moãi beân 6 cm, Sau ñoù gaáp moãi ñaàu meùp 3 cm ( nhö hình veõ).  Neáu raõnh hình quûa leâ, tröôùc khi ñöa mieáng giaáy loùt vaøo raõnh ta duøng thaân caây vis troøn ñeå ñònh hình mieáng giaáy loùt sao cho coù 1 ñoä cong nhaát ñònh ñeå khi ñöa vaøo raõnh mieáng giaáy loùt oâm laáy phaàn löng cuûa raõnh.

 

Böôùc 2Veõ sô ñoà daây quaán:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

\

 

 

Böôùc 3 : Ño khuoân, Quaán daây

 

Ño khuoân

 a) Tröôøng hôïp raõnh hình thang

 

 

 

 

 

 

 

 

 

      b) Tröôøng hôïp raõnh hình quûa leâ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Quaán daây

 

 

 

_ Döïa vaøo sô ñoà treân ta coù ñöôïc böôùc quaán daây cuûa boái daây  y­­1 = 5 raõnh, _ Caùch ño:  Laáy 1 sôïi daây ñieän töø maûnh ( Loaïi daây 50  ñöôïc duøng laø toát nhaát) caïnh daây thöù nhaát ñöôïc ñaët ôû vò trí raõnh soá 1 ( do ta  qui  öôùc) caïnh daây thöù 2 ñaët ôû raõnh soá 6, Taïi 2 ñaàu caïnh daây ñaàu ñöôïc beû coù phöông tieáp tuyeán vôùi maët cong ôû ñaùy zaõnh.  caùch ño ñöôïc trình baøy treân hình veõ beân

_ Yeâu caàu: Khuoân ñöôïc ño nhoû so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây, khi loàng caùc boái daây voâ raõnh ta seõ gaëp khoù khaên raát lôùn, neáu cöôõng böùc seõ laøm bieán daïng boái daây. Ngöôïc laïi neáu boái daây lôùn so vôùi kích thöôùc thöïc cuûa boái daây seõ khoâng tieát kieäm ñöôïc daây, neáu khuoân ño  quùa lôùn phaàn dö ôû ñaàu daây seõ chaïm vaøo voû vaø naép ñoäng cô deã gaây ra hieän töôïng chaïm chaäp.

 

 

 

-  Söû duïng khuoân quaán daây daïng ñoàng khuoân

- Voøng daây maãu ñöôïc ñaët treân khuoân quaán

- Chuù yù moät soá kyõ thuaät khi quaán daây:

-        Soá voøng daây quaán ñöôïc quaán chính xaùc theo soá lieäu ñaõ tính toaùn, Quaán daây ñeàu, nhöõng voøng daây song song traùnh choàng cheùo giöõa caùc voøng daây.

-         Boä daây 1 pha  ñöôïc quaán goàm 2 boái, moãi boái coù 2 teùp daây quaán lieàn nhau.

 

 

 

Böôùc 4: Kyõ thuaät voâ daây.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

          

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 4.1:   Thöù töï voâ caùc boái daây:

Ñöôïc kyù hieäu treân sô ñoà traûi

1. Voâ 1 – 6,

  1. Voâ 2 – 7,
  2.                     Voâ 3 – 8,
  3.                     Voâ 4 – 9,

……………Voâ töông töï ………….

20. Voâ 20

21. Voâ 21

22. Voâ 22

23. Voâ 23

24. Voâ 24

Sau ñoù  laät  1 - 2 – 3 – 4 – 5  leân  Voâ  1,- 2,- 3,- 4, - 5, Xong Voâ laïi 1- 2 - 3 – 4 - 5

     4.2 : Moät soá chuù yù khi voâ caùc boái daây:

         -   Trong tröôøng hôïp neáu ñöôøng kính stator nhoû quaù, ta phaûi laøm nhoû caùc boái daây laïi baèng caùch keùo nheï hai ñaàu cuoän daây.

-     Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traùnh caùc tröôøng hôïp sau: nhieàu voøng daây  cheùo nhau, söï xoaén cuaû caùc caïnh daây, söï bieán daïng cuaû daây ñieän töø.

-     Trong quaù trình loàng daây, ta phaûi traûi töø  töø caïnh cuûa boái daây xuoáng raõnh. Ngoùn  tay caùi vaø ngoùn tay troû naém hai ñaàu cuûa boái daây, caùc daây ñoàng rieâng leû qua söï chuyeån ñoâng cuûa ngoùn caùi vaø ngoùn troû cho daây ñieän töø xuoáng raõnh töø töø.

-    Khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát kyø tröôøng hôïp naøo.

Duøng duïng cuï loàng daây traûi daây thaúng vaø ñöa daây vaøo trôû laïi raõnh (neáu caàn).

 

Böôùc 5: Ñaáu daây

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Caùch  ñaáu caùc boái daây trong cuøng pha:

* Nhaän xeùt : Coù 2 caùch ñaáu daây :

Khi Soá boái daây / 1 pha = 2p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc thaät

              Ñaàu ñaáu vôùi Ñaàu – Cuoái ñaáu vôùi Cuoái

 Khi Soá boái daây / 1 pha = p Ta ñaáu daây theo daïng cöïc giaû

Cuoái ñaáu vôùi Ñaàu– Ñaàu ñaáu vôùi Cuoái

    - Trong baøi taäp naøy ta ñaáu daây daïng cöïc giaû ( Hình 5.1)

 

_    - Caùch ñaáu daây  vaän haønh ñoäng cô:

Khi ñoäng cô ra 12ñaàu daây ta coù 3 caùch ñaáu  daây ñeå vaän haønh :

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp cao: Ta ñaáu sao -  Ba ñaàu  X- Y –Z cuûa 3 cuoän daây pha ñöôïc ñaáu laïi nguoàn ñöôïc ñöa vaøo A_B_C û               ( Hình 5.2)

 

 

 

Tröôøng hôïp nguoàn söû duïng laø ñieän aùp  thaáp: Ta  ñaáu sao song song, tam giaùc

        A _ X ,  B_ Y,  C_Z

( Hình 5.3)

 

 

 

 

 

 

Böôùc 6:

Loùt caùch ñieän giöõa caùc pha_  Ñai daây

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Höôùng daãn caét giaáy loùt caùch ñieän:

Taïi nhöõng vò trí nôi boä daây cuûa 2 pha giao nhau ta ñeàu phaûi loùt giaáy loùt caùch pha.  Kích thöôùc cuûa giaáy loùt ñöôïc ño baèng dieän tích tieáp xuùc choã giao cuûa 2 pha ñoù

(Caùc böôùc ñöôïc trình baøy nhö hình  beân)

 

Böôùc 7 : Kieåm tra ñoäâng cô

 

 

- Kieåm tra söï lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong moät pha: Duøng VOM ñaët ôû thang ño ñieän trôû ño lieân laïc giöõa caùc cuoän daây trong 1 pha (Thöôøng ñaët ôû thang ño X1  Neáu khi ño 2 ñaàu daây baát kyø coù 1 chæ soá xaùc ñònh öùng vôùi ñieän trôû pha cuûa boä daây ta nhaän xeùt ñoù laø 2 ñaàu cuûa 1 boái daây pha )

 

- Kieåm tra caùch ñieän giöõa caùc pha cuûa daây quaán stator (Meâ-goâm keáloaïi 500V)  Yeâu caàu: R  10M

 

-  Kieåm tra caùch ñieän giöõa daây quaán stator vaø loûi theùp stator (ño baèng Meâ - goâm ke Á 

  Yeâu caàu: R 10M

- Kieåm tra ñoä roø ñieän ra voû ñoäng cô  duøng (V.O.M).

 

- Kieåm tra trò soá doøng ñieän cuûa ñoäng cô: ( duøng Ampe kìm

- Kieåm tra toác ñoä cuûa ñoäng cô : Duøng Toác ñoä keá

_Kieåm tra ñoä phaùt nhieät cuûa ñoäng cô:   Duøng Nhieät keá thuûy ngaân .

Böôùc 8

Taåm sôn caùch ñieän cho ñoäng cô.

Muïc ñích:

-      Traùnh boä daây quaán bò aåm.

-      Naâng cao ñoä chòu nhieät.

-      Taêng ñoä beàn caùch ñieän.

-      Taêng ñoä beàn cô hoïc.

-  Choáng ñöôïc daàu môû boâi trôn baùm vaøo boä daây quaán.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Caùc böôùc thöïc hieän:

- Saáy khoâ tröôùc khi taåm sôn caùch ñieän

- Taåm sôn caùch ñieän leân boä daây quaán.

- Saáy khoâ sôn caùch ñieän

Höôùng daãn thöïc hieän:Löa choïn phöông phaùp taåm: Phöông phaùp toát nhaát laø nhuùng töùc laø ñem toaøn boä daây quaán nhuùng chìm haún vaøo thuøng chöùa sôn vaø giöõ trong ñoù cho tôùi khi khoâng thaáy boït khí noåi neân nöõa.Ngoaøi ra coù theå duøng phöông phaùp ñôn giaûn quyeùt sôn töùc duøng moät caây choåi loâng meàm nhuùng sôn sau ñoù queùt neân boä daây. ( HV_8.1 )

- Tröôùc khi taåm, daây quaán ñöôïc saáy sô boä ôû nhieät ñoä 100 – 110oc thôøi gian saáy töø 3 – 12 giôø deå laøm khoâ caùch ñieän, sôn deã thaám. Boä daây quaán ñöôïc saáy xong ñeå nguoäi ñeán 50 – 70 0c  sau ñoù ñem taåm sôn caùch ñieän. Thôøi gian taåm laàn ñaàu keùo daøi töø 0,1 ñeán 0,5 giôø. Tuøy theo loaïi vaø kích thöôùc daây quaán. Neáu taåm nhieàu löôït thì laàn taåm sau ngaén hôn laàn tröôùc 5 phuùt. Thöôøng taåm kyõ cuõng chæ ñeán 3 löôït

- Sau khi taåm xong daây quaán thöôøng ñöôïc ñaët coù ñoä doác ñeå sôn nhoû gioït heát. Sau ñoù duøng gieû saïch taåm dung moâi ( xaêng, nhöïa thoâng...) ñeå lau saïch heát caùc ñaàu daây ra . Daây quaán taåm xong ñem saáy khoâ

- Caùc phöông phaùp saáy ñöôïc trình baøy ôû hình veõ beân

1.Phöông phaùp saáy baèng loø saáy hoaëc  boùng ñeøn , duøng boùng ñeøn laø caùch ñôn giaûn khi saáy neân thaùo Rotor vaø ñöa boùng ñeøn vaøo trong loøng Stator,  ñaäy naép laïi ñeå giöõ nhieät khi saáy  ( HV_8.2 )

2. Phöông phaùp saáy caûm öùng: duøng doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp ñeå ñoát noùng maùy ñieän. Quaán quanh tieát dieän maïch töø moät cuoän daây, döa doøng ñieän xoay chieàu vaøo cuoän daây ñeå luyeän töø trong loõi theùp the chieàu chu vi. Doøng ñieän xoaùy trong loõi theùp seõ ñoát noùng ñoäng  cô  ñeán nhieät  ñoä caàn thieát. ( HV _ 8.3)

  1. phöông phaùp saáy tröïc tieáp baèng doøng ñieän : ñöa doøng ñieän vaøo daây quaán, coù theå duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, 3 pha. Neáu duøng doøng ñieän 1 chieàu, xoay chieàu 1 pha, ba cuoän daây pha ñaáu thaønh hình tam giaùc hôû. Coøn neáu duøng nguoàn 3 pha, thì 3 cuoân daây ñaáu sao.Luoân theo doõi nhieät ñoä cuûa boä daây baèng nhieät keá thuûy ngaânñeå traùnh quùa noùng cuoän daây. ( HV _ 8.4)

 

 

 

 C .  Caùc daïng sai hoûng – Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp phoøng traùnh

 

 

Nguyeân nhaân

Bieän phaùp khaéc phuïc

1 . Ño khuoân - Quaâán daây chöa chính xaùc

- Boä daây quùa nhoû hoaëc quùa lôùn

 

 

  - Soá voøng daây quaán khoâng chính xaùc, daây quaán choàng cheùo

 

- Kieåm tra khuoân, neáu khuoân roäng hoaëc quùa nhoû ta phaûi thaùo boä daây ra ño khuoân vaø quaán laïi.

- Trong quùa trình quaán daây phaûi chuù yù ñeám  chính xaùc soá voøng daây quaán vaø quaán ñuùng kyõ thuaät

2. Voâ daây khoâng ñuùng kyõ thuaät

-             Do trong quùa trình loàng caùc boái daây voâ raõnh söû duïng khoâng ñuùng duïng cuï chuyeân duïng, cöôõng böùc boái daây gaây traày, söôùc laøm maát lôùp sôn caùch ñieän boïc beân ngoaøi daây ñieän töø gaây chaïm chaäp giöõa  caùc voøng daây trong 1 pha laøm noùng ñoäng cô, neáu giöõa ngaén maïch giöõa2 pha coù theå daãn ñeán hieän töôïng chaïm chaäp

-                              ­-  Tröôøng hôïp voâ caùc boái daây khoâng ñuùng daïng ñoàng taâm taäp trung xeáp treân 1 maët phaúng, nguyeân nhaân do loàng caùc boái daây khoâng ñuùng trình töï

- Quaán daây vaø voâ daây theo ñuùng  kyõ thuaät ñaõ ñöôïc höôùng daãn ôû böôùc 3,4 khoâng ñöôïc cöôõng böùc boái daây trong baát cöù tröôøng hôïp naøo.

 

 

 

 

 

 

_ Thaùo boái daây loàng sai ra voâ laïi theo ñuùng trình töï ñaõ ñöôïc trìng baøy ôû phaàn 5.

3 . Ñaáu daây chöa ñuùng

- Xaùc ñònh caùch ñaáu sai

 

 

 

 

 

- Ñaáu daây chöa ñuùng kyõ thuaät

-  Kieåm tra baèng caùch xaùc ñònh vò trí thöïc cuûa 2 boái daây cuûa 1 pha, neáu caïnh cuoái cuûa boái daây thöù nhaát vaø caïnh ñaàu cuûa boái daây thöù 2 caùch nhau lôùn hôn  1 raõnh ta seõ ñaáu cöïc giaû, ngöôïc laïi ta seõ ñaáu cöïc thaät.

- Kieåm tra: ño lieân laïc cuûa caùc cuoän daây trong 1 pha thaáy khoâng lieân laïc ta phaûi kieåm tra laïi caùc moái ñaáu noái

- Thaùo caùc moái noái ra, caïo saïch caùch ñieän, xi chì tröôùc khi daáu noái caùc ñaàu daây pha laïi.

- Chuù yù taïi caùc vò trí ñaáu noái phaûi xoû oáng ghen caùch ñiD9A61U’’

 

4 . Caùch ñieän giöõa caùc pha chöa ñaït

-Giaáy loùt chöa caùch ñieän ñöôïc giöõa caùc boái daây cuûa caùc pha do caét giaáy loùt quùa nhoû so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha

- Tröôøng hôïp giaáy loùt ñöôïc  caét lôùn hôn so vôùi dieän tích tieáp xuùc thöïc cuûa 2 boái daây pha, seõ hao phí giaáy caùch ñieän khoâng caàn thieát maët khaùc  phaàn giaáy loùt dö  bò ñai laïi seõ laøm cho boái daây khoâng toûa nhieät ñöôïc gaây noùng

boä daây

-Kieåm tra laïi kích thöôùc cuûa giaáy loùt vaø vò trí tieáp xuùc cuûa 2 pha caét laïi giaáy loùt cho ñuùng

 

 

 

5. Hieän töôïng ñoùng nguoàn nhöng ñoäng cô khoâng laøm vieäc

  1.                      Hieän tö ôïng khoâng coù ñieän vaøo ñoäng cô:

-    Daây noái nguoàn bò ñöùt ngaàm

-         Nguoàn caáp khoâng ñuû dieän aùp

-         Daây chì bò ñöùt

 

 

 

  1.                      Hieän töôïng coù ñieän vaøo ñoäng cô nhöng ñoäng cô khoâng hoïat ñoäng

ñö ôïc:

-         Ñöùt ngaàm trong cuoän daây

-         Chaùy moät trong caùc boái daây.

 

 

 

 

-         Tröùôc heát phaûi kieåm tra ñieän aùp nguoàn, caàu chì

-         Kieåm tra Daây noái nguoàn, coâng taéc baèng caùch ño thoâng maïch seõ cho keát quaû ngay. Trö ôøng hôïp naøy chæ caàn noái laïi hoaëc thay daây môùi.

-         Kieåm tra caùc moái haøn

 

-         Coù theå duøng phö ông phaùp kieåm tra baèng ñoàng hoà V.O.M  ñeå ño ñieän trôû ñaët ôû thang X1, Neáu trò soá chæ ôû giaù trò ta keát luaän cuoän daây  bò ñöùt ngaàm.

Khaéc phuïc :

 

6 . Ñoùng nguoàn bò noå caàu chì baûo veä

Hieän töôïng:

Khi ñoùng caàu dao caàu chì bò noå

Nguyeân nhaân:

-         Do caùch ñieän giöõa caùc pha khoâng ñaûm baûo, daãn ñeán hieän töôïng ngaén maïch giöõa caùc pha.

Daây quaán caùc bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2, 3 pha

-         Duøng oâm keá ñeå kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy khoâng ñaït ta phaûi tieán haønh loùt caùch pha laïi kieåm tra caùch ñieän giöõa 2 pha neáu thaáy ñaït, taåm saáy vaø coù theå cho ñoäng cô laøm vieäc trôû laïi. Neáu khi kieåm tra thaáy vaãn chöa ñaït coù theå do daây quaán bò hö caùch ñieän gaây ra hieän tö ôïng chaïm chaäp giöõa 2 pha tröôøng hôïp neáu ñaõ taåm saáy kyõ laïi nhö böôùc 1 vaãn chöa khaéc phuïc ñöôïc naøy phaûi thaùo boä daây ra quaán laïi.

 

7 . Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng

khaû naêng mang taûi keùm.

Hieän töôïng:

-         Do coù moät voøng daây bò noái taét hoaëc chaïm chaäp, caùc boái daây vôùi nhau

Nguyeân nhaân:

-  Ñoäng cô chaïy nhöng Rotor quay chaäm, ñoäng cô noùng, khaû naêng mang taûi keùm.

Kieåm tra:

- Söû duïng voân keá, ñaët ñieän aùp vaøo daây quaán, ño ñieän aùp rôi treân töøng boái daây, boái daây, boái daây naøo coù ñieän aùp rôi nhoû nhaát laø boái daây bò ngaén maïch.

-         Duøng ampe keá ño doøng ñieän treân töøng boái daây neáu boái daây naøo coù doøng ñieän lôùn nhaát laø boái daây bò ngaén maïch (Kieåm tra töøng boái)

Khaéc phuïc:

Boái daây naøo bò ngaén maïch phaûi thaùo ra quaán laïi.

 

VI.BAØI TAÄP TREÂN LÔÙP

  1.            Veõ sô ñoà daây quaán ñoäng cô 3 pha daïng ñoàng khuoân taäp trung 1 lôùp vôùi Z= 24, 2P = 4
  2.            Quaán daây vaø hoaøn thieän ñoäng cô daïng vöøa hoïc

 

* CAÙC THOÂNG SO ÁCAÀN KIEÅM TRA SAU KHI HOAØN THAØNH BAØI TAÄP

  1.                 Doøng ñieän khoâng taûi

 

Doøng ñieän khoâng taûi 3 pha

I0A ( A )

I0B( A )

I0C( A )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

 

  2. Ñieän trôû caùch ñieän

 

Ñieän trôû caùch ñieän pha

R0A ()

R0B ( )

R0C( )

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

Ñieän trôû caùch ñieän  3 pha vôùi voû ñoäng cô

R CDA()

R CDB()

R CDC()

Gía trò cho pheùp

 

 

 

Giaù trò ñaït treân thöïc teá baøi taäp

 

 

 

 

 

1

 

nguon VI OLET