HOẠT ĐỘNG

NỘI DUNG

GV: Yêu cầu học sinh nhắc lại kiến thức  lịch sử thời kì Văn Lang-Âu Lạc.

Mở rộng thêm cho học sinh về An Dương Vương là người đầu tiên đặt nền móng cho phong kiến Việt Nam.

HS:  Trao đổi xay dựng bài học từ những kiến thức đã được học ở những lớp trước.

GV: Giảng cho học sinh về Liên Châu Tiễn (Nỏ Thần), chế tạo: tướng Cao Lổ, tên làm bằng đồng, ba cạnh có rảnh, đầu tên hình móc câu.

I.  LỊCH SỬ ĐÁNH GIẶC GIỮ NƯỚC CỦA DÂN TỘC VIỆT NAM

1. Những Cuộc Chiến Tranh Giữ Nước Đầu Tiên

a) Cuộc kháng chiến chống quân Tần (TK III TCN, khỏang 214  - 208 TCN)

- Nhân dân Âu Việt và Lạc Việt trên địn bàn Văn Lang, do vua Hùng và Thục Phán lãnh đạo.

- Sang xâm lược nước ta thời bấy giờ là quân Tần với 50 vạn quân, do tướng Đồ Thư chỉ huy.

- Sau khỏang 5 đến 6 năm (214 – 208 TCN) kiên trì và anh dũng chiến đấu, quân Tần thua và tướng Đồ Thư bị giết.

b) Đánh quân Triệu Đà (TK II TCN, khỏang 184 – 179 TCN)

- Nhân dân Âu Lạc, do An Dương Vương lãnh đạo: Xây dựng thành Cổ Loa, chế nỏ Liên Châu đánh giặc.

- Do An Dương Vương chủ quan, mất cảnh giác, mắc mưu giặc (Truyện Trọng Thủy – Mỵ Nương)

- Từ đây nước ta rơi vào thảm họa hơn 1000 năm bị phong kiến Trung Hoa đô hộ (thời kì Bắc thuộc).

2. Các cuộc đấu tranh giành lại độc lập (TK I đến TK X).

a) Từ TK II TCN đến TK X:

Nước ta liên tục bị các triều đại phong kiến phương Bắc đô hộ: Nhà Triệu, nhà Hán, nhà Lương… đến nhà Tùy, nhà Đường. Đây là thời kì thử thách, nguy hiểm đến sự mất, còn của dân tộc ta. Cũng chính trong thời kì này nhân dân ta thể hiện đầy đủ tinh thần bất khuất, kiên cường, bền bỉ chống giặc ngọai xâm, giành lại bằng được độc lập dân tộc.

b) Các cuộc đấu tranh tiêu biểu:

HS: Cùng giáo viên xây dựng bài học từ những kiến thức đã học.

GV: Yêu cầu HS nhắc lại thứ tự các cuộc đấu tranh khởi nghĩa của dân tộc.

GV: Từ đây nước Đại Việt có một chủ quyền riêng, mở ra một thời đại mới cho một dân tộc anh hùng.

Yêu cầu HS nói về Chiến thắng Bạch Đằng và ý nghĩa to lơn của nó.

Cụ thể là:

- Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưmg, mùa xuân năm 40- Cuộc khởi nghĩa của Triệu Thị Trinh, năm 248 chống nhà Ngô.

- Phong trào yêu nước của người Việt do Lý Bôn (Lý Bí) lãnh đạo, mùa xuân 542, lật đỗ chính quyền đô hộ nhà Lương. Đầu năm 544, Lý Bí lên ngôi hòang đế (Lý Nam Đế), đặt quốc hiệu là Vạn Xuân.

- Những cuộc khởi nghĩa chống nhà Tùy:

   + Khởi nghĩa của Lý Tự Tiên và Đinh Kiến (năm 687).

   + Khởi nghĩa của Mai Thúc Loan (Mai Hắc Đế, năm 772).

   + Khởi nghĩa của Phùng Hưng (Bố Cái Đại Vương, năm 776 791).

-Khởi nghĩa của Khúc Thừa Dụ chống nhà Đường (năm 905).

-Hai cuộc chiến tranh chống quân Nam Hán của Dương Đình Nghệ(931) và Ngô Quyền (938).

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

GV: Trong các cuộc chiến tranh trên, ai là người lãnh đạo thất bại? Tại sao?

HS phải trả lời được:  Cuộc chiến tranh do Hồ Quý Ly lãnh đạo, vì không phát động được sức mạnh toàn dân.

GV: Giảng giải.

HS: Lắng nghe và ghi chép những kiến thức quan trọng.

GV và HS cùng xây dựng bài học.

Ý nghĩa việc ra đời của Đảng?

3. Các cuộc chiến tranh giữ nước (TK X đến cuối TK XIX)

a) Nước Đại Việt thời Lý – Trần với kinh đô Thăng Long (Hà Nội).

Là một quốc gia thịnh vượng ở Châu Á. Thời kì văn minh Lý – Trần; Văn minh Đại Việt.

b) Dân tộc ta phải đứng lên đấu tranh chống xâm lược, tiêu biểu là:

- Các cuộc kháng chiến chống quân Tống

  + Lần thứ nhất (981) do Lê Hòan lãnh đạo.

  + Lần thứ hai (1075 – 1077) dưới triều Lý (tiêu biểu Lý Thường Kiệt).

- Các cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên (1258 – 1288).

+ Lần thứ nhất 1258 ;

+ Lần thứ hai 1285 ;

+ Lần thứ ba 1287 – 1288.

- Cuộc kháng chiến chống quân Minh (đầu TK XV)

4. Cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, lật đỗ chế độ thuộc địa nửa phong kiến (TK XIX đến 1945)

Giữa TK XIX, vận mạng dân tộc ta đứng trước một thử thách hiểm nghèo thực dân Pháp tiến hành xâm lược nước ta. Pháp là một cường quốc tư bản thực dân, giàu về kinh tế, mạnh về quân sự, có tham vọng lớn.

- Tháng 9/1858, thực dân Pháp tiến công xâm lược nước ta, Triều Nguyễn đầu hàng Pháp. Năm 1884 Pháp chiếm cả nước ta, nhân dân Việt Nam đứng lên chống Pháp kiên cường.

- Năm 1930, Đảng Cộng Sản Việt Nam ra đời do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, cách mạng Việt Nam trải qua các cao trào và giành thắng lợi lớn:

   + Xô Viết Nghệ Tĩnh năm 1930 – 1931.

   + Phong trào phản đế và tổng khởi nghĩa năm 1940 – 1945, đỉnh cao là CMT8 năm 1945 lập ra nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa – Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á.

5. Cuộc kháng chiến chống Pháp (1945 – 1954)

- Ngày 23/9/1945 thực dân Pháp xâm lược nước ta lần thứ hai.

- Ngày 19/12/1946 Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi tòan quốc kháng chiến “ chúng ta thà hi sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”.

- Quân dân ta liên tục mở rộng đòn tiến công quân Pháp.

+ Chiến thắng Việt Bắc Thu Đông năm 1947.

+ Chiến thắng Biên Giới năm 1950 ;

- Chiến thắng Đông Xuân năm 1953-1954, đỉnh cao là chiến dịch Điện Biên Phủ, buộc pháp phải ký hiệp định Giơ-ne-vơ và rút quân về nước, miền Bắc ta hòan tòan giải phóng.

HS: Đánh dấu bước ngoặc mới, mở ra con đường mới cho cách mạng Việt Nam, đánh dấu từng bước trưởng thành của giai cấp công nhân Việt Nam.

GV và HS cùng xây dựng nội dung bài học từ những kiến thức lịch sử của học sinh.

GV bổ trợ cho những phần học sinh còn vướng mắc.

GV hỏi: Vì sao Mỹ rời bỏ bàn đàm phán vào phút cuối và không ký vào Hiệp định Giơ-ne-vơ?

HS: Vì Mỹ đã có ý đồ xâm lượt nước ta.

GV:Và Mỹ đã làm gì tiếp theo đó?

GV: yêu cầu học sinh nhắc lại kiến thức đã học. Từ đó phân tích thêm về chiến thuật và nghệ thuật chỉ đạo chieến tranh của ta.

Đại thắng mùa Xuân 1975 có ý nghĩa như thế nào?

HS trả lời theo cảm nghĩ cá nhân. GV Nhận xét đánh giá.

GV: Giảng bài cho học sinh. Như nội dung bài học đã soạn.

HS: Lắng nghe và ghi chép.

6. Cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước (1954 – 1975)

- Đế quốc Mĩ phá họai hiệp định Giơ-ne-vơ, hất cẳng Pháp để đế quốc Mĩ thay thực dân Pháp xâm lược nước ta, chúng dựng lên chính quyền tay sai Ngô Đình Diệm biến miền Nam nước ta thành thuộc địa kiểu mới, lập căn cứ quân sự của chúng, hòng chia cắt lâu dài đất nước ta.

- Nhân dân ta đứng lên đánh Mĩ:

+ Đồng khởi, thành lập Mặt trận dân tộc Giải phóng miền Nam năm 1960.

+ Đánh bại chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” năm 1961 – 1965.

+ Đánh bại chiến lược “Chiến tranh cục bộ” năm 1965 –1968.

+ Đánh bại chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” năm 1968 – 1973, cùng với chiến thắng của quân và dân Lào, Campuchia đập tan cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B52 tại Hà Nội, buộc Mĩ phải ký hiệp định Pa-ri, rút quân Mĩ về nước.

+ Đại thắng mùa xuân năm 1975 đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh, giải phóng miền nam, thống nhất nước nhà, cả nước đi lên CNXH.

II – TRUYỀN THỐNG VẺ VANG CỦA DÂN TỘC TA TRONG SỰ NGHIỆP ĐÁNH GIẶC GIỮ NƯỚC

1. Dựng nước đi đôi với giữ nước

Dựng nước đi đôi với giữ nước là một quy luật tồn tại và phát triển của dân tộc ta:

- Từ cuối TK III TCN đến nay, dân tộc ta phải tiến hành gần hai mươi cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, hàng trăm cuộc khởi nghĩa và chiến tranh giải phóng dân tộc. Tổng số thời gian dân tộc ta có chiến tranh dài hơn 12 thế kỉ.

Mọi người dân đều xác định: nhiệm vụ đánh giặc giữ nước hầu như thường xuyên, cấp thiết và gắn liền với nhiệm vụ xây dựng đất nước. Đất nước giàu mạnh là điều kiện có ý nghĩa quyết định ngăn chặn, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh xâm lược của kẻ thù.

GV: Đó là bài học sáng giá cho tinh thần cảnh giác dân tộc của ta.

GV: Phân tích vì sao nước ta luôn bị ngoại bang xâm lấn. Mỡ rộng tinh thần đề cao cảnh giác cho HS.

HOẠT ĐỘNG

NỘI DUNG

GV giảng thêm: Riêng đối với 2 cuộc chiến tranh chống Pháp và Mỹ không thể xét về số lượng mà xét về phương diện vũ khí tối tân phục vụ trên chiến trường.

GV: Giảng bài cho học sinh như nội dung bài học.

HS: Chú ý lắng nghe và ghi chép đầy đủ ý của giáo viên.

GV: Sự thông minh sáng tạo của ta thể hiện như thế nào trong những cuộc chiến tranh chống giặc giữ nước của dân tộc ta? Yêu cầu HS phân tích.

2. Lấy nhỏ chống lớn, lấy ít địch nhiều

- Lấy nhỏ chống lớn, lấy ít địch nhiều, bởi vì các cuộc chiến tranh xãy ra, về so sánh lực lượng giữa ta và địch quá chênh lệch, kẻ thù thường đông quân hơn nhiều lần:

+ Cuộc kháng chiến chống Tống: Ta có 10 vạn, địch có 30 vạn.

+ Cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên: Ta có 20 - 30 vạn, địch có 50 - 60 vạn.

+ Cuộc kháng chiến chống Mãn Thanh: Ta có 10 vạn, địch có 29 vạn.

+ Cuộc kháng chiến chống Pháp và Mĩ quân địch đều lớn hơn ta nhiều lần.

- Các cuộc chiến tranh, rốt cuộc ta đều thắng, một trong các lí do là:

+ Chúng ta biết lấy nhỏ thắng lớn, lấy ít địch nhiều, lấy chất lượng cao thắng số lượng đông, biết phát huy sức mạnh tổng hợp của tòan dân đánh giặc giữ nước.

+ Lấy nhỏ thắng lớn, lấy ít địch nhiều là một tất yếu, trở thành truyền thống trong đấu tranh giữ nước của dân tộc ta.

3. Cả nước chung sức đánh giặc, tiến hành chiến tranh tòan dân, tòan diện

Để chiến thắng giặc ngọai xâm có lực lượng vật chất lớn hơn ta nhiều lần, nhân dân Việt Nam phải đòan kết dân tộc thành một khối. Đòan kết tòan dân sẽ tạo thành nguồn sức mạnh lớn lao của dân tộc.

Cả nước chung sức đánh giặc, thực hiện tòan dân đánh giặc, đánh giặc tòan diện, tạo nên sức mạnh to lớn của dân tộc, để chiến thắng quân xâm lược có lực lượng vật chất lớn hơn ta.

- Nghĩa quân Lam Sơn  đánh thắng quân Minh bởi vì “ Tướng sĩ một lòng phụ tử, hòa nước sông chén rượu ngọt ngào”, “ nêu hiệu gậy làm cờ, tụ tập khắp bốn phương dân chúng”.

4. Thắng giặc bằng trí thông minh sáng tạo, bằng nghệ thuật quân sự độc đáo.

-Trí thông minh sáng tạo được thể hiện trong tài thao lược kiệt xuất của dân tộc ta thông qua các cuộc đấu tranh giữ nước. Biết phát huy những cái ta có để tạo nên sức mạnh lớn hơn địch, thắng địch như:

+ Lấy nhỏ chống lớn, lấy ít địch nhiều.

+ Lấy chất lượng cao thắng số lượng đông.

+ Phát huy uy lực của mọi thứ vũ khí có trong tay.

+ Kết hợp nhiều cách đánh giặc phù hợp linh họat.

* Tổ chức Lực lượng vũ trang ba thứ quân làm nòng cốt cho tòan dân đánh giặc, đánh giặc bằng mọi phương tiện và hình thức.

HS: Vận dụng kiến thức đã hcọ để phân tích câu hỏi và trả lời GV.

GV: Nhận xét đánh giá phần trả lời học sinh. Từ đó hướng học sinh vào nội dung bài học.

HS: Nghe giảng.

* Kết hợp đánh địch trên các mặt trËn, quân sự, chính trị, kinh tế, binh vận.

* Kết hợp đánh du kích và đánh chính quy tác chiến của Lực lượng vũ trang địa phương và các binh đòan chủ lực. Đánh địch trên cả 3 vùng chiến lược: rừng núi, đồng bằng và đô thị.

* Tạo ra hình thái chiến tranh cái răng lược, xen giữa ta và địch. Buộc địch phải phân tán, đông mà hóa ít, mạnh mà hóa yếu, luôn bị động đối phó với cách đánh của ta. Chúng phải thua.

HOẠT ĐỘNG

NỘI DUNG

GV: Trong 2 cuộc chiến tranh cận đại gần đây, ngoài sức mạnh nội lực ta đã  tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè quốc tế và nhân dân tiến bộ trên thế giới như thê nào?

HS: Liên hệ kiến thức củ và hiểu biết cá nhân để làm phong phú thêm cho bài học.

GV: Giảng cho HS như nội dung đã soạn.

HS: Chú ý nghe GV giảng tự mình phát hiện kiến thức xây dựng bài học

5. Đoàn kết quốc tế.

- Chúng ta đòan kết với các nước trên bán đảo Đông Dương  và các nước trên thế giới.

- Mục đích đòan kết, vì Độc lập Dân tộc của mỗi quốc gia, cùng chống lại sự thng trị của kẻ thù xâm lược.

- Đòan kết quốc tế được biểu hiện trong lịch sử:

+ Trong các cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên, có sự hổ trợ của cuộc đấu tranh của nhân dân Campuchia ở phía Nam; có sự tham gia của một đội quân người Trung Quốc trong đạo quân của Trần Nhật Duật cùng chống ách thống trị của Mông – Nguyên.

+ Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mĩ, ND ta đã được sự đồng tình ủng hộ và giúp đỡ quốc tế lớn lao.

6. Truyền thống một lòng theo Đảng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, vào thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

- Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhân dân ta đã đứng lên lật đỗ ách thống trị của chế độ phong kiến, thực dân: Cách mạng tháng Tám thành công, đánh thắng thực dân Pháp và đế quốc Mĩ, giành lại độc lập, thống nhất đất nước, đưa cả nước lên CNXH.

- Trong giai đọan cách mạng mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhân dân ta thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng CNXH và bảo vệ Việt Nam XHCN, vì dân giàu, nước mạnh xã hội công bằng dân chủ văn minh.