Giới thiệu giáo án ngữ văn 9-2

C«ng viÖc cña GV vµ HS

Yªu cÇu cÇn ®¹t

Ho¹t ®éng 1. T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n

GV: Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶?

HS tr¶ lêi, GV bæ sung.

I. §äc - T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n

1. T¸c gi¶ - t¸c phÈm

a) T¸c gi¶

Chu Quang TiÒm (1897- 1986) lµ nhµ mÜ häc, lÝ luËn v¨n häc næi tiÕng cña Trung Quèc.

- §©y kh«ng ph¶i lµ lÇn ®Çu «ng bµn vÒ ®äc s¸ch.

- Bµi viÕt lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝch luü kinh nghiÖm, dµy c«ng suy nghÜ, lµ nh÷ng lêi bµn t©m huyÕt, nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cña thÕ hÖ tr­íc truyÒn l¹i cho thÕ hÖ sau, ®­îc ®óc kÕt b»ng tr¶i nghiÖm cña mÊy m­¬i n¨m, b»ng c¶ cuéc ®êi cña mét con ng­êi - c¶ mét thÕ hÖ, mét líp ng­êi ®i tr­íc.

GV giíi thiÖu v¨n b¶n Bµn vÒ ®äc s¸ch.

b) T¸c phÈm

V¨n b¶n Bµn vÒ ®äc s¸ch

 XuÊt xø: trÝch trong cuèn Danh nh©n Trung Quèc bµn vÒ niÒm vui nçi buån cña viÖc ®äc s¸ch

- B¾c Kinh, 1995.

 Ng­êi dÞch: TrÇn §×nh Sö.

 Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t: NghÞ luËn.

 VÊn ®Ò nghÞ luËn: Bµn vÒ ®äc s¸ch.

GV yªu cÇu HS ®äc v¨n b¶n: §äc râ rµng, m¹ch l¹c.

GV yªu cÇu HS dùa vµo SGK gi¶i thÝch mét sè tõ.

2. §äc - chó thÝch

(SGK)

GV: H·y nªu bè côc cña v¨n b¶n. Dùa vµo bè côc bµi viÕt h·y tãm t¾t c¸c luËn ®iÓm cña t¸c gi¶ khi triÓn khai vÊn ®Ò nghÞ luËn.

HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c bæ sung.

3. Bè côc

V¨n b¶n cã thÓ chia lµm 3 phÇn:

 PhÇn 1 (tõ ®Çu... ®Õn "thÕ giíi míi"): tÇm quan träng vµ ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch.

 PhÇn 2 (tiÕp ®Õn "tiªu hao lùc l­îng"): nªu c¸c khã kh¨n, c¸c thiªn h­íng sai lÖch cña viÖc ®äc s¸ch ngµy nay.

 PhÇn 3 (cßn l¹i): Bµn vÒ c¸c ph­¬ng ph¸p ®äc s¸ch:

+ C¸ch lùa chän s¸ch cÇn ®äc.

+ C¸ch ®äc thÕ nµo ®Ó cã hiÖu qu¶.

Ho¹t ®éng 2. §äc, t×m hiÓu v¨n b¶n

GV: H·y tr×nh bµy tãm t¾t ý kiÕn cña t¸c gi¶ vÒ tÇm quan träng cña s¸ch. ý nghÜa cña s¸ch lµ g×?

(Gîi ý: T¸c gi¶ ®· ®­a ra nh÷ng luËn ®iÓm, luËn cø nµo ®Ó chøng minh tÇm quan träng cña s¸ch vµ ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch).

HS th¶o luËn, tr¶ lêi.

II. §äc, t×m hiÓu v¨n b¶n

1. §äc

2. T×m hiÓu v¨n b¶n

 ý nghÜa, tÇm quan träng cña s¸ch:

+ S¸ch lµ kho tµng quý b¸u, cÊt gi÷ nh÷ng di s¶n tinh thÇn cña nh©n lo¹i ®· thu l­îm, nung nÊu mÊy ngµn n¨m qua.

+ Lµ cét mèc trªn con ®­êng tiÕn ho¸ cña nh©n lo¹i.

+ S¸ch ®· ghi chÐp c« ®óc vµ l­u truyÒn mäi tri thøc, mäi thµnh tùu mµ loµi ng­êi t×m tßi, tÝch luü ®­îc qua tõng thêi ®¹i.

GV: T¸c gi¶ ®· tr×nh bµy ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch nh­ thÕ nµo?

HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, bæ sung.

- ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch:

+ Lµ con ®­êng tÝch luü, n©ng cao vèn tri thøc.

+ Lµ sù chuÈn bÞ ®Ó cã thÓ lµm cuéc tr­êng chinh v¹n dÆm trªn con ®­êng häc vÊn, ph¸t hiÖn thÕ giíi míi.

+ Kh«ng cã sù kÕ thõa c¸i ®· qua kh«ng thÓ tiÕp thu c¸i míi.

GV: T¸c gi¶ ®· lËp luËn vÊn ®Ò nµy mét c¸ch chÆt chÏ, em h·y t×m chi tiÕt chøng minh.

HS th¶o luËn, tr×nh bµy.

- LÊy thµnh qu¶ cña nh©n lo¹i trong qu¸ khø lµm xuÊt ph¸t ®iÓm ®Ó ph¸t hiÖn c¸i míi cña thêi ®¹i nµy: "NÕu xo¸ bá hÕt c¸c thµnh qu¶ nh©n lo¹i ®· ®¹t ®­îc trong qu¸ khø th× ch­a biÕt chõng chóng ta ®· lïi ®iÓm xuÊt ph¸t vÒ ®Õn mÊy tr¨m n¨m, thËm chÝ lµ mÊy ngµn n¨m tr­íc...".

Tõ c¸ch lËp luËn trªn mµ t¸c gi¶ ®· ®­a ra ý nghÜa to lín cña viÖc ®äc s¸ch: Tr¶ mãn nî víi thµnh qu¶ nh©n lo¹i trong qu¸ khø, «n l¹i kinh nghiÖm, t­ t­ëng cña nh©n lo¹i tÝch luü mÊy ngh×n n¨m...

- Lµ sù h­ëng thô c¸c kiÕn thøc, thµnh qu¶ cña bao ng­êi ®· khæ c«ng t×m kiÕm míi thu nhËn ®­îc.

GV h­íng dÉn HS ph©n tÝch lêi bµn cña t¸c gi¶ vÒ c¸ch lùa chän s¸ch ®äc, ph­¬ng ph¸p ®äc qua c¸c c©u hái gîi ý:

- Theo em ®äc s¸ch cã dÔ kh«ng?

- CÇn lùa chän s¸ch khi ®äc nh­ thÕ nµo?

HS th¶o luËn, tr×nh bµy trªn c¬ së t×m hiÓu v¨n b¶n.

2. C¸ch chän vµ ®äc s¸ch

a) C¸ch lùa chän s¸ch

Trong t×nh h×nh hiÖn nay, s¸ch vë ngµy cµng nhiÒu th× viÖc chän s¸ch l¹i cµng kh«ng dÔ. Tr­íc hÕt t¸c gi¶ chØ ra hai thiªn h­íng sai l¹c th­êng gÆp khi chän s¸ch:

+ S¸ch nhiÒu khiÕn ng­êi ta kh«ng chuyªn s©u, dÔ sa vµo lèi "¨n t­¬i nuèt sèng", kh«ng kÞp tiªu ho¸.

+ S¸ch nhiÒu khiÕn ng­êi ®äc khã chän lùa, l·ng phÝ thêi gian.

- C¸ch lùa chän s¸ch:

+ Chän nh÷ng quyÓn s¸ch thùc sù cã gi¸ trÞ, cã lîi cho m×nh.

+ CÇn ®äc kÜ nh÷ng cuèn s¸ch thuéc lÜnh vùc chuyªn m«n, chuyªn s©u cña m×nh.

+ §¶m b¶o nguyªn t¾c "võa chuyªn võa réng", trong khi ®äc tµi liÖu chuyªn s©u, cÇn chó ý c¸c lo¹i s¸ch th­êng thøc, kÕ cËn víi chuyªn m«n.

GV h­íng dÉn HS ph©n tÝch lêi bµn cña t¸c gi¶ vÒ ph­¬ng ph¸p ®äc s¸ch qua mét hÖ thèng c©u hái gîi ý. VÝ dô:

- Khi ®äc s¸ch, cÇn chó ý nh÷ng ®iÓm g×?

- ViÖc ®äc s¸ch cßn cã ý nghÜa g× ®èi víi viÖc rÌn luyÖn tÝnh c¸ch, nh©n c¸ch con ng­êi?

HS ph©n tÝch v¨n b¶n vµ tr¶ lêi. C¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

b. Ph­¬ng ph¸p ®äc s¸ch

- Ph­¬ng ph¸p ®äc

+ Kh«ng ®äc lÊy sè l­îng. Kh«ng nªn ®äc l­ít qua, ®äc ®Ó trang trÝ bÒ mÆt mµ ph¶i võa ®äc võa suy ngÉm: "trÇm ng©m - tÝch luü - t­ëng t­îng".

+ §äc cã kÕ ho¹ch, cã hÖ thèng, kh«ng ®äc trµn lan theo kiÓu høng thó c¸ nh©n.

- ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch ®èi víi viÖc rÌn luyÖn nh©n c¸ch, tÝnh c¸ch con ng­êi

+ §äc s¸ch cßn lµ mét c«ng viÖc rÌn luyÖn, mét cuéc chuÈn bÞ ©m thÇm vµ gian khæ cho t­¬ng lai.

§äc s¸ch kh«ng chØ lµ viÖc häc tËp tri thøc mµ cßn lµ chuyÖn rÌn luyÖn tÝnh c¸ch, chuyÖn häc lµm ng­êi.

GV h­íng dÉn HS ph©n tÝch tÝnh thuyÕt phôc, søc hÊp dÉn cña v¨n b¶n.

GV: ë ®©y t¸c gi¶ cßn so s¸nh viÖc ®äc s¸ch (chiÕm lÜnh häc vÊn) gièng nh­ ®¸nh trËn. Em h·y t×m ®äc ®o¹n ®ã vµ cho biÕt c¸ch lËp luËn vÝ von cña t¸c gi¶ cã t¸c dông g×?

T¸c gi¶ ®· vÝ viÖc ®äc s¸ch gièng nh­ ®¸nh trËn:

- CÇn ®¸nh vµo thµnh tr× kiªn cè.

- §¸nh b¹i qu©n tinh nhuÖ.

- ChiÕm cø mÆt trËn xung yÕu.

- Môc tiªu qu¸ nhiÒu, che lÊp mÊt vÞ trÝ kiªn cè. ChØ ®¸ bªn ®«ng ®Êm bªn t©y ho¸ ra thµnh lèi ®¸nh "tù tiªu hao lùc l­îng"

HS th¶o luËn, tr¶ lêi.

C¸ch nãi vÝ von, lËp luËn chÆt chÏ lµm t¨ng søc thuyÕt phôc, lµm c¬ së tiÒn ®Ò cho viÖc lËp luËn ë phÇn sau.

GV: Sù hÊp dÉn cña v¨n b¶n ®èi víi b¹n ®äc cßn ®­îc thÓ hiÖn ë nh÷ng ph­¬ng diÖn nµo?

HS tr¶ lêi, nhËn xÐt.

Ngoµi c¸ch viÕt giµu h×nh ¶nh, c¸ch vÝ von, so s¸nh võa cô thÓ, thó vÞ võa s©u s¾c, v¨n b¶n cßn hÊp dÉn b¹n ®äc ë nhiÒu ph­¬ng diÖn:

- Néi dung lêi bµn vµ c¸c lêi b×nh võa ®¹t lý võa thÊu t×nh.

- Bè côc chÆt chÏ, hîp lý.

- C¸c ý kiÕn ®­îc dÉn d¾t rÊt tù nhiªn.

Ho¹t ®éng 3. Tæng kÕt

GV h­íng dÉn HS tæng kÕt theo c¸c néi dung Ghi nhí trong SGK.

III. Tæng kÕt

- VÒ néi dung

Bµi viÕt cña t¸c gi¶ ®· nªu ra nh÷ng ý kiÕn x¸c ®¸ng vÒ viÖc chän s¸ch vµ ®äc s¸ch, ph­¬ng ph¸p ®äc s¸ch hiÖu qu¶ trong thêi ®¹i ngµy nay.

- VÒ nghÖ thuËt

Søc thuyÕt phôc, hÊp dÉn cña v¨n b¶n ®­îc thÓ hiÖn ë:

+ Néi dung lu«n thÊu t×nh ®¹t lý. C¸c ý kiÕn nhËn xÐt ®­a ra thËt x¸c ®¸ng, cã lý lÏ ®­a ra víi t­ c¸ch lµ mét häc gi¶ cã uy tÝn, c¸ch trß chuyÖn th©n t×nh, chia sÎ nh÷ng kinh nghiÖm trong cuéc sèng.

- Bè côc chÆt chÏ, hîp lý, ý kiÕn dÉn d¾t tù nhiªn.

- C¸ch viÕt giµu h×nh ¶nh, vÝ von cô thÓ sinh ®éng.