The Green House Effect  
Ҧnh hѭӣng cӫa hiӋu ӭng nhà kính ÿӃn  
môi trѭӡng  
%
̩n có bao giͥ t͹ h͗i hi͏u ͱng nhà kính là cái gì ch˱a, sau khi ÿ͕c xong bài này b̩n sͅ bi͇t  
chính xác th͇ nào là hi͏u ͱng nhà kính và s͹ꢀ̫nh h˱ͧng cͯa nó ÿ͇n môi tr˱ͥng mà chúng ta  
ÿang s͙ng.  
HiӋu ӭng nhà kính là gì?  
NhiӋt ÿӝ bӅ mһt trái ÿҩt ÿѭӧc tҥo nên do sӵ cân bҵng giӳa năng lѭӧng mһt trӡi ÿӃn bӅ  
t trái ÿҩt và năng lѭӧng bӭc xҥ cӫa trái ÿҩt vào khoҧng không gian giӳa các hành tinh.  
1
ăng lѭӧng mһt trӡi chӫ yӃu là các tia sóng ngҳn dӉ dàng xuyên qua cӱa sә khí quyӇn.  
o
Trong khi ÿó, bӭc xҥ cӫa trái ÿҩt vӟi nhiӋt ÿӝ bӅ mһt trung bình +16 C là sóng dài có năng  
Oѭӧng thҩp, dӉ dàng bӏ khí quyӇn giӳ lҥi. Các tác nhân gây ra sӵ hҩp thө bӭc xҥ sóng dài  
trong khí quyӇn là khí CO  
2
, bөi, hѫi nѭӟc, khí mêtan, khí CFC v.v...[2]  
"
t qu̻ cͿa sΉ cͿa sΉ trao ÿͭi không cân b͉ng v͙ năng ĺͻng gi·a trái ÿ̽t vͳi không  
gian xung quanh, d̓n ÿ͗n sΉ gia tăng nhi͟t ÿͱ cͿa khí quy͛n trái ÿ̽t. Hi͟n t́ͻng này di͝n  
ra theo c˿ ch͗ t́˿ng tΉ nh́ nhà kính trͫng cây và ÿ́ͻc gͥi là Hi͟u ΁ng nhà kính".  
6
ӵ gia tăng tiêu thө nhiên liӋu hoá thҥch cӫa loài ngѭӡi ÿang làm cho nӗng ÿӝ khí CO  
a khí quyӇn tăng lên. Sӵ gia tăng khí CO và các khí nhà kính khác trong khí quyӇn trái  
ÿҩt làm nhiӋt ÿӝ trái ÿҩt tăng lên. Theo tính toán cӫa các nhà khoa hӑc, khi nӗng ÿӝ CO  
2
2
2
o
trong khí quyӇn tăng gҩp ÿôi, thì nhiӋt ÿӝ bӅ mһt trái ÿҩt tăng lên khoҧng 3 C. Các sӕ liӋu  
nghiên cӭu cho thҩy nhiӋt ÿӝ trái ÿҩt ÿã tăng 0,5 C trong khoҧng thӡi gian tӯ 1885 ÿӃn  
o
1
940 do thay ÿәi cӫa nӗng ÿӝ CO trong khí quyӇn tӯ 0,027% ÿӃn 0,035%. Dӵ báo, nӃu  
2
o
không có biӋn pháp khҳc phөc hiӋu ӭng nhà kính, nhiӋt ÿӝ trái ÿҩt sӁ tăng lên 1,5 - 4,5 C  
vào năm 2050 [6].  
Vai trò gây nên hiӋu ӭng nhà kính cӫa các chҩt khí ÿѭӧc xӃp theo thӭ tӵ sau: CO  
2
=>  
CFC => CH => O =>NO . Sӵ gia tăng nhiӋt ÿӝ trái ÿҩt do hiӋu ӭng nhà kính có tác ÿӝng  
4
3
2
nh mӁ tӟi nhiӅu mһt cӫa môi trѭӡng trái ÿҩt.  
Giӟi thiӋu:  
HiӋu ӭng nhà kính ҧnh hѭӣng ÿӃn nhiӅu lƭnh vӵc cӫa cuӝc sӕng chúng ta ӣ trên hành  
tinh này. NӃu không có hiêu ӭng nhà kính thì khí hұu cӫa trái ÿҩt sӁ khô và lҥnh giá. Khí  
Hi͏u ͱng nhà kính  
Trang 1  
The Green House Effect  
u cӫa trái ÿҩt thay ÿәi do nhӳng hoҥt ÿӝng cӫa con ngѭӡi ÿLӅu này ÿã ҧnh hѭӣng ÿӃn  
thành phҫn hóa hӑc cӫa khí quyӇn qua viӋc làm tăng khí nhà kính(greenhouse gases) mà  
2
chӫ yӃu là cacbon dioxit, metan, nitѫ oxit(N O). Trái ÿҩt ÿã tӗn tҥi khoҧng 4,65 tӍ năm và  
khí hұu trên hành tinh này ÿã nhiӅu lҫn thay ÿәi tӯ nóng sang lҥnh. NhiӋt ÿӝ trung bình  
a bӅ mһt trái ÿҩt khoҧng 15°C(59°F). Trong suӕt thӃ kӹ vӯa qua nhiӋt ÿӝ trung bình ÿã  
ng lên 6°C [4]. ĈLӅu này là do nhiӅu yӃu tӕ mӝt trong nhӳng yӃu tӕꢀÿó là cuӝc cách  
ng công nghiӋp. Chúng ta bҳt ÿҫu làm cho khí hұu thay ÿәi qua viӋc áp dөng các thành  
quҧ cӫa khoa hӑc kӻ thuұt vào nông nghiӋp. Trѭӟc khi xҧy xa cuӝc cách mҥng công  
nghiӋp con ngѭӡi chӍ thҧi vào khí quyӇn mӝt lѭӧng khí rҩt nhӓ, viӋc ÿӕt các nhiên liӋu  
hóa thҥch, phá rӯng và sӵ gia tăng dân sӕ, chúng ta ÿã làm thay ÿәi khí hұu trái ÿҩt bҵng  
viӋc làm gia tăng lѭӧng dioxit cacbon trong khí quyӇn. Lѭӧng cacbon dioxit tăng khoҧng  
2
5% trong khí quyӇn nghƭa là có khoҧng 270-280 phҫn triӋu trong 250 năm trѭӟc, và  
ngày nay có khoҧng 350 phҫn triӋu [1]. Cái tên hiӋu ӭng nhà kính ÿѭӧc gӑi bӣi vì khí  
quyӇn có vai trò giӕng nhѭ mái nhà thӫy tinh và bӭc tѭӡng cӫa ngôi nhà xanh. ĈӇ hiӇu  
ÿѭӧc thӃ nào là hiӋu ӭng nhà kính chúng ta phҧi bҳt ÿҫu tӯ nhӳng khái niӋm cѫ bҧn.  
HiӋu ӭng nhà kính ҧnh hѭӣng nhѭ thӃ nào?  
Hi͏u ͱng nhà kính  
Trang 2  
The Green House Effect  
HiӋu ӭng nhà kính là sӵꢀҩm lên cӫa tҫng thҩp hѫn cӫa khí quyӇn và bӅ mһt trái ÿҩt bӣi  
t quá trình phӭc tҥp có liên quan ÿӃn các khí, ánh sáng mһt trӡi và các hҥt có mһt  
trong khí quyӇn. Năng lѭӧng tӯ mһt trӡi chi phӕi thӡi tiӃt và khí hұu trái ÿҩt. Mӝt phҫn  
ng lѭӧng truyӅn tӯ mһt trӡi ÿѭӧc trái ÿҩt hҩp thө  phҧn xҥ lҥi mӝt phҫn vào không  
gian.Có mӝt sӕ loҥi khí ÿһc biӋt trong lӟp khí quyӇn cӫa trái ÿҩt ÿѭӧc gӑi là khí nhà  
kính(hѫi nѭӟc, cacbon dioxit, và mӝt sӕ khí khác), khí nhà kính bҳt giӳ năng lѭӧng ӣ  
ng nhiӋt. Quá trình này tѭѫng tӵ nhѭ các tia ánh sáng mһt trӡi xuyên qua nhà kính làm  
ng nhiӋt ÿӝꢀӣ bên trong [4]. Các bӭc xҥ  bѭӟc sóng dài ÿѭӧc giҧi phóng khi quá trình  
p thө nhiӋt xҧy ra và các tia có bѭӟc sóng dài ÿѭӧc phҧn xҥ trӣ lҥi, và có mӝt sӕ tia  
không thӇ xuyên qua ÿѭӧc lӟp chӭa các khí nhà kính nên lӟp chӭa các khí nhà kính trӣ  
nên dày hѫn.  
.
Ӈ tӯ khi bҳt ÿҫu cuӝc cách mҥng công nghiӋp, cacbon dioxit ÿã tăng lên ÿӃn 30% trong  
u khí quyӇn cӫa chúng ta [3]. Khi sӵ tăng vӑt cacbon dioxit xҧy ra nó cho phép trái ÿҩt  
có thӇ giӳꢀÿѭӧc các tia phҧn xҥ vӟi bѭӟc sóng dài và nӃu hàm lѭӧng cacbon dioxit càng  
ng thì khҧ năng bҳt giӳ cӫa trái ÿҩt cNJng tăng ÿLӅu này giҧi thích tҥi sao trái ÿҩt lҥi ҩm  
n lên.  
Các nhà khoa hӑc cho rҵng nguyên nhân chính gây nên sӵ tăng sӕ lѭӧng cacbon dioxit là  
 sӵꢀÿӕt cháy nhiên liӋu dҫu mӓ bӣi vì trong lӏch sӱ chѭa hӅ  nguӗn năng lѭӧng nào  
i giҧi phóng nhiӅu cacbon dioxit nhѭ là các loҥi khí ÿӕt ngày nay mà con ngѭӡi ÿang sӱ  
ng. Dù rҵng sӵ trao trәi chҩt cӫa thӵc vұt và quá trình phân hӫy cӫa các chҩt hӳu cѫ  
thҧi ra cacbon dioxit gҩp 10 lҫn hoҥt ÿӝng cӫa con ngѭӡi, sӵ giҧi phóng cacbon dioxit là  
hoàn toàn cân bҵng trong nhӳng thӃ kӹ trѭӟc khi xҧy ra cuӝc cách mҥng công nghiӋp mà  
trong ÿó cacbon dioxit ÿѭӧc hҩp thө bӣi thӵc vұt và ÿҥi dѭѫng [4].  
Khí nhà kính  
Khí nhà kính ÿѭӧc tҥo thành tӯ các nguyên tӱ cӫa cacbon(C), hydro(H), và oxy(O). Các  
khí thӵc sӵ  mһt trong bҫu khí quyӇn và gây ҧnh hѭӣng ÿӃn nhiӋt ÿӝ qua hiӋu ӭng nhà  
kính là: hѫi nѭӟc,cacbon dioxit, metan và oxit nitѫ. Các loҥi hҥt có trong nhà kính là  
Vѭѫng, muӝi than, và bөi.  
+
ѪI NѬӞC= i nѭӟc chiӃm sӕ lѭӧng chӫ \Ӄu và rҩt quan trӑng trong các khí nhà  
kính. Thêm vào ÿó là ҧnh hѭӣng trӵc tiӃp cӫa hѫi nѭӟc nhѭ  mӝt khí nhà kính, mây  
Hi͏u ͱng nhà kính  
Trang 3  
The Green House Effect  
ÿѭӧc hình thành tӯ hѫi Qѭӟc có mһt trong khí quyӇn và cNJng ҧnh hѭӣng ÿӃn quá trình  
cân bҵng nhiӋt cӫa trái ÿҩt bҵng viӋc phҧn xҥ ánh sáng mһt trӡi(mӝt ҧnh hѭӣng có lӧi), và  
viӋc bҳt giӳ các bӭc xҥ cӵc tím(ҧnh hѭӣng nhiӋt). Khi lѭӧng khí nhà kính trong tҫng khí  
quyӇn tăng thì khí hұu sӁ bӏ thay ÿәi và do ÿó lѭӧng hѫi nѭӟc trong khí quyӇn cNJng tăng  
lên. Tuy nhiên, khi nhiӋt ÿӝ tăng, thì các yӃu tӕ khí hұu sӁ thay ÿәi theo bao gӗm cҧ lѭӧng  
i nѭӟc trong khí quyӇn. Trong khi ÿó hoҥt ÿӝng cӫa con ngѭӡi không trӵc tiӃp thêm  
t sӕ lѭӧng hѫi nѭӟc ÿáng kӇ vào khí quyӇn. Lúc mà hѫi nѭӟc tӵ  là mӝt khí nhà  
kính, sӵ nóng lên toàn cҫu sӁ tăng lên khi mà lѭӧng hѫi nѭӟc tăng. Loҥi ҧnh hѭӣng gián  
tiӃp này gӑi là phҧn hӗi tích cӵc [3].  
CACBON DIOXÍT = HiӋu ӭng nhà kính dҫn dҫn tăng thêm hҧm lѭӧng cacbon dioxit trong  
khí quyӇn, nhiӅu sӵ thay ÿәi sӁ xҧy ra, Nhѭ ngѭӡi ta ÿã biӃt, cacbon dioxit là mӝt trong  
nhӳng sҧn phҭm cӫa quá trình hô hҩp. Và nó cNJng ÿóng mӝt vai trò cӵc kǤ quan trӑng  
trong quá trình quang hӧp cӫa các mô thӵc vұt, và do ÿó nó sӁꢀӣ trҥng thái cân bҵng và  
 không có vҩn ÿӅ nào nҧy sinh cҧ. Khi quá trình công nghiӋp hóa nә ra và sӵ tàn phá  
ng mӝt cách chóng mһt thì hàm lѭӧng cacbon dioxit tӯ tӯ tăng lên. Cacbon dioxit cho  
phép các năng lѭӧng bӭc xҥꢀÿi qua vào tҫng khí quyӇn cӫa trái ÿҩt, nhѭng lӟp cacbon  
dioxit ÿóng vai trò nhѭ mӝt bӝ dò, thăm dò bӭc xҥ cӵc tím mà thông thѭӡng phân tán vào  
không gian. Sӵ tăng bӭc xҥ cӵc tím dҫn dҫn làm nhiӋt ÿӝ cӫa quҧꢀÿҩt tăng 1/10 ÿӝ trong  
các thұp kӍ gҫn ÿây. Và tӯ nay trӣꢀÿi khí hұu cӫa hành tinh trái ÿҩt sӁ bӏ thay ÿәi[3].  
.
METAN = Metan ÿѭӧc giҧi phóng trong quá trình khai thác và vұn chuyӇn than,khí ÿӕt  
 nhiên, và dҫu mӓ. Sӵ giҧi phóng metan cNJng xҧy ra trong quá trình phân hӫy các chҩt  
thҧi hӳu cѫ trong các ÿӕng rác thҧi rҳn cӫa thành phӕ,và nó cNJng ÿѭӧc phát sinh tӯ gia  
m và gia súc trong quá bài tiӃt cӫa chúng. Càng nhiӅu metan bӏ giҧi phóng vào khí  
quyӇn thì tác ÿӝng cӫa hiӋu ӭng nhà kính càng tăng. Mӛi phân metan bҳt giӳ năng  
Oѭӧng nhiӋt gҩp 21 lҫn so vӟi cacbon dioxit [3].  
OXÍT NITѪ= Oxit nitѫꢀÿѭӧc giҧi phóng trong quá trình sҧn xuҩt nông nghiӋp và trong  
các hoҥt ÿӝng công nghiӋp, cNJng nhѭ trong quá trình ÿӕt cháy các thҧi rҳn và nhiên liӋu.  
i phân tӱ oxit nitѫ bҳt giӳ năng lѭӧng nhiӋt gҩp 270 lҫn so vӟi cacbon dioxit[5].  
Hi͏u ͱng nhà kính  
Trang 4  
The Green House Effect  
Ҧnh hѭӣng cӫa hiӋu ӭng nhà kính ÿӃn môi trѭӡng tӵ nhiên:  
Ҧnh hѭӣng cӫa hiӋu ӭng thì không tӕt cho chúng ta cNJng nhѭ cho môi trѭӡng tӵ nhiên,  
hiӋn tѭӧng hiӋu ӭng nhà kính ÿã và ÿang xҧy ra, nhѭng nӃu chúng ta không làm bҩt cӭ  
ÿLӅu gì ÿӇ ngăn chһn hay làm chұm quá trình này, và sau ÿây có các giҧ thiӃt có thӇ xҧy  
ra vӟi trái ÿҩt.  
Nhӳng biӇu hiӋn cӫa hiӋu ӭng nhà kính  
·
·
·
·
Tăng nhiӋt ÿӝ trung bình toàn cҫu.  
Tăng nhiӋt ÿӝ cӫa ÿҥi dѭѫng.  
Tăng sӕ lѭӧng mây bao phӫ xung quanh trái ÿҩt.  
NhiӋt ÿӝ trái ÿҩt tăng sӁ làm tan băng và dâng cao mӵc nѭӟc  
biӇn. Nhѭ vұy, nhiӅu vùng sҧn xuҩt lѭѫng thӵc trù phú, các khu  
ÿông dân cѭ, các ÿӗng bҵng lӟn, nhiӅu ÿҧo thҩp sӁ bӏ chìm dѭӟi  
Qѭӟc biӇn.  
·
·
·
Sӵ nóng lên cӫa trái ÿҩt làm thay ÿәi ÿLӅu kiӋn sӕng bình thѭӡng  
a các sinh vұt trên trái ÿҩt. Mӝt sӕ loài sinh vұt thích nghi vӟi  
ÿLӅu kiӋn mӟi sӁ thuұn lӧi phát triӇn. Trong khi ÿó nhiӅu loài bӏ thu  
p vӅ diӋn tích hoһc bӏ tiêu diӋt.  
Khí hұu trái ÿҩt sӁ bӏ biӃn ÿәi sâu sҳc, các ÿӟi khí hұu có xu  
Kѭӟng thay ÿәi. Toàn bӝꢀÿLӅu kiӋn sӕng cӫa tҩt cҧ các quӕc gia bӏ  
xáo ÿӝng. Hoҥt ÿӝng sҧn xuҩt nông nghiӋp, lâm nghiӋp, thuӹ hҧi  
n bӏꢀҧnh hѭӣng nghiêm trӑng.  
NhiӅu loҥi bӋnh tұt mӟi ÿӕi vӟi con ngѭӡi xuҩt hiӋn, các loҥi dӏch  
nh lan tràn, sӭc khoҿ cӫa con ngѭӡi bӏ suy giҧm.  
'ӵꢀÿoán  
°
·
·
NhiӋt ÿӝ toàn cҫu sӁ tăng khoҧng 3-5 C vào 2050  
°
NhiӋt ÿӝꢀӣ hai cӵc sӁ tăng 5- 10 C(nhiӋt ÿӝ sӁ thay ÿәi tӯꢀÿѭӡng  
xích ÿҥo ÿӃn 2 ÿҫu cӵc, diӋn tích bӅ mһt càng nhӓ sӁ bӏꢀ ҧnh  
Kѭӣng nhiӅu hѫn).  
°
·
Băng có tuәi nhӓ sӁ biӃn ÿӝng trong vòng 5 C (10000 năm)  
°
·
·
Băng có tuәi lӟn sӁ biӃn ÿӝng trong vòng 9 C (100000 năm)  
Nҥn phá rӯng ÿӇ canh tác nông nghiӋp vүn chѭa giҧm ÿáng kӇ  
do ÿó nhiӅu hӋ sinh thái bӏ phá hӫy.  
Hi͏u ͱng nhà kính  
Trang 5  
The Green House Effect  
Ngăn chһn:  
HiӋu nhà kính có thӇ làm tәn hҥi rҩt lӟn ÿӃn trái ÿҩt nӃu chúng ta không hành ÿӝng  
m. Các nhà khoa hӑc ÿã có gҳng nghƭ ra nhӳng biӋn pháp làm giҧm sӵꢀҧnh hѭӣng cӫa  
hiӋu ӭng nhà kính bҵng cách giҧm sӕ lѭӧng nhiên liӋu ÿang dùng trên thӃ giӟi hiӋn nay.  
Sau ÿây là mӝt sӕ ý tѭӣng mà chúng ta ÿã nghƭꢀÿӃn ÿӇ bҧo vӋ môi trѭӡng và làm giҧm ÿi  
ҧnh hѭӣng cӫa hiӋu ӭng nhà kính trên hành tinh này.  
1. Tìm ra phѭѫng thӭc vұn chuyӇn khác. Ví dө nhѭ dùng chung xe cӝ vӟi gia ÿình và  
n bè,hҥn chӃ sӱ dөng các phѭѫng tiӋn cѫ giӟi thay vào ÿó có thӇꢀÿi bӝ hay cѭӥi  
xe ÿҥp.  
2
. Tái sӱ dөng lҥi nhӳng gì có thӇ dùng ÿѭӧc. Hoһc là phát ÿӝng phong trào tái sӱ  
ng các vұt dөng vүn còn hӳu ích hoһc chính bҥn phát ÿӝng nӃu bҥn ÿã nghƭꢀÿӃn  
ÿLӅu này.  
3
. Báo cáo vӟi các tә chӭc có thҭm quyӅn và ÿѭa vҩn ÿӅ ra thҧo luұn sӵꢀҩm dҫn lên  
a trái ÿҩt là vҩn ÿӅ cҫn ÿѭӧc quan tâm.  
1
Ӄu mӛi ngѭӡi trong thӃ giӟi nhӓ  này ÿã nhұn thӭc ÿѭӧc hiӋu ӭng nhà kính là gì,  
và vҩn ÿӅ này quan trӑng nhѭ thӃ nào, và nӃu có mӝt cѫ hӝi tuyӋt vӡi nào ÿó là cho vҩn  
ÿӅ này ÿѭӧc giҧi quyӃt. Tôi hy vӑng bài viӃt cӫa mình sӁ mӣ to mҳt cho mӑi ngѭӡi vӅ  
n ÿӅ lӟn nhҩt mà thӃ giӟi ÿang phҧi ÿӕi mһt hiӋn nay.  
Tài liӋu tham khҧo  
1
. Gaffney, Jody. Accessed 12/1/01, Friends of the Earth Ireland Earth Watch.  
. University of Oregon. Accessed 12/1/01, The Green House Effect.  
. Renewingindia.org. Accessed 12/1/01, Green House Gases: An overview.  
. Crystal, Ellie. Accessed 11/25/01. The Green House Effect.  
. Accessed 11/23, The Green House Effect.  
. Accessed 11/23, Green House Effect/Global Warming.  
2
3
4
5
6
Hi͏u ͱng nhà kính  
Trang 6  
nguon VI OLET