HÌNH 6 Tiết 21 - 26 (BỐN CỘT)

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY

HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TRÒ

NOÄI DUNG

24’

HĐ 1: Tìm hiểu dụng cụ đo góc trên mặt đất và hướng dẫn cách đo góc

-  Giới thiệu dụng cụ đo góc trên mặt đất là giác kế

- Hãy cho biết trên mặt đĩa tròn có gì ?

-  Quay thanh trên mặt đĩa cho HS quan sát.

-  Hãy mô tả thanh quay đó ?

-Đĩa tròn được đặt như thế nào ? Cố định hay quay được ?

- Giới thiệu dây dọi treo dưới tâm dĩa.

- Yêu cầu HS nhắc lại cấu tạo giác kế

-  Quan sát giác kế, trả lời các câu hỏi của GV và ghi bài

- Quan sát giác kế xem hình 40 rồi trả lời  :

-  Mặt đĩa tròn được chia độ sẵn từ 00 đến 1800. Hai nửa hình tròn ghi theo hai chiều ngược nhau (xuôi và ngược) chiều kim đồng hồ

- Mô tả thanh quay…

- Đĩa tròn được đặt nằm ngang trên một giá ba chân, có thể quay quanh trục.

- HS.TB : Lên bảng, chỉ vào giác kế và mô tả cấu tạo của nó.

1) Dụng cụ đo góc trên mặt đất :

Là giác kế

Cấu tạo :

- Bộ phận chính của giác kế là một dĩa tròn. Mặt dĩa tròn được chia độ từ 00 đến 1800

 Hai nửa hình tròn ghi theo hai chiều ngược nhau (xuôi và ngược) chiều kim đồng hồ

- Trên mặt dĩa còn có một thanh có thể quay xung quanh tâm của dĩa.

- Hai đầu thanh gắn hai tấm thẳng đứng ; mỗi tấm có một khe hở, hai khe hở và tâm của dĩa thẳng hàng.

10’

HĐ2: Cách đo góc trên mặt đất

4

- Sử dụng hình 41, 42 để hướng dẫn HS.

- Hai HS cầm hai cọc tiêu ở A và B

2) Cách đo góc trên mặt đất :

Bước 1 : Đặt giác kế sao cho mặt đĩa tròn nằm ngang và tâm của giác kế nằm trên đường thẳng đứng đi qua đỉnh C của góc ACB.

- Gọi HS đọc SGK trang 88.

- Thực hành trước lớp để HS quan sát (GV xác định góc ABC)

-  Gọi vài HS lên đọc số đo của góc ACB trên mặt dĩa

- Yêu cầu HS nhắc lại 4 bước để  đo góc trên mặt đất.

Bước 2 : Đưa thanh quay về vị trí 00 và quay mặt dĩa sao cho cọc tiêu đó ở khẽ và hai khe hở thẳng hàng.

Bước 3 : Cố định mặt dĩa, đưa thanh quay đến vị trí sao cho cọc tiêu ở B và hai khe hở thẳng hàng.

Bước 4 : Đọc số đo của góc ACB trên mặt dĩa

5’

HĐ 2:Chuẩn bị thực hành :

-  Yêu cầu các tổ trưởng báo cáo việc chuẩn bị thực hành của tổ về dụng cụ và phân công một bạn ghi biên bản thực hành.

 Các tổ trưởng báo cáo và cử HS ghi biên bản

2-Nội dung biên bản : Thực hành đo góc trên mặt đất :

Tổ . .. Lớp ...

1) Dụng cụ đầy đủ hay thiếu (lý do)

2) Ý thức kỹ luật trong giờ “thực hành” (cụ thể từng cá nhân)

3) Kết quả thực hành :

Nhóm 1 : Gồm bạn ....

Góc ACB  = ...

Nhóm 2 : Gồm bạn...

Góc ACB  = ...

4) Tự đánh giá tổ thực hành vào loại tốt hoặc khác hoặc trung bình. Đề nghị cho điểm từng người trong tổ.

40’

HĐ 3  Học sinh thực hành :

- Cho HS tới địa điểm thực hành ; phân công vị trí từng tổ và  yêu cầu :

+ Các tổ chia thành nhóm

+ Mỗi nhóm 3 bạn làm nhiệm vụ đóng cọc A và B, sử dụng giác kế theo 4 bước đã học.

+ Các nhóm thực hành lần lượt.

  + Có thể thay đổi vị trí các điểm A ; B ; C  để luyện tập cách đo

 Tổ trưởng tập hợp tổ mình tại vị trí được phân công, chia tổ thành các nhóm nhỏ để lần lượt thực hành. Những bạn nào chưa đến lượt thì ngồi quan sát để rút kinh nghiệm.

 Mỗi tổ cử 1 bạn ghi biên bản thực hành

-  Kiểm tra kỹ năng đo góc trên mặt đất của các tổ, lấy đó làm cơ sở cho điểm thực hành của tổ.

5’

HĐ 5: Nhận xét đánh giá

- Đánh giá, nhận xét kết quả thực hành của các tổ.

-  Cho điểm thực hành các tổ.

- Thu báo cáo thực hành của các tổ để cho điểm thực hành cá nhân HS.

- Nếu có đề nghị gì thì trình bày.

- Cho HS cất dụng cụ, vệ sinh tay chân, chuẩn bị vào cho giờ học sau

HS : Tập trung nghe GV nhận xét đánh giác .

- Trình bày.đề nghị ( Nếu có )

- Cất dụng cụ, vệ sinh tay chân, chuẩn bị cho tiếtø học sau

Câu hỏi

Dự kiến phương án trả lời

Điểm

- Cho AB = 5 cm, M là một điểm thuộc đoạn AB, sao cho AM= 2,5 cm.

So sánh: AM với MB, M có là trung điểm của AB không?

Ta có  AM < AB vì 2,5 < 5  nên M nằm giữa A, B

Do đó  AM  +   MB  =  AB 

             2,5   +   MB  =  5       MB = 5 – 2,5

                                                    MB = 2,5 ( cm )

Vậy AM  =  MB  Do đó M là trung điểm của đoạn AB

3

4

3

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA  THẦY

HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

NỘI DUNG

12’

Hoạt động 1: Đường tròn và hình tròn

- Để vẽ đường tròn người ta dùng dụng cụ gì ?

-Cho điểm 0 vẽ đường tròn tâm 0, bán kính 1,5cm.

- Vẽ đoạn thẳng đơn vị quy ước trên bảng rồi vẽ đường tròn lên bảng. Lấy điểm A ; B ; C... bất kỳ trên đường tròn

- Các điểm này cách tâm một khoảng bằng bao nhiêu?

- Vậy đường tròn tâm O bán kính là 2cm là hình như thế nào ?

- Vậy đường tròn tâm O bán kính R là hình gồm các điểm như thế nào ?

-Giới thiệu điểm nằm trên đường tròn M ; A ; B ; C  Ỵ (0 ; R)

 Điểm nằm bên trong đường tròn là N, điểm nằm bên ngoài đường tròn là P.

- So sánh độ dài các đoạn thẳng (0N ; 0M) ; (0P ; 0M)

- Làm thế nào để so sánh được các đoạn thẳng đó?

- Vậy các điểm nằm trên đường tròn, các điểm nằm bên trong đường tròn, các điểm nằm bên ngoài đường tròn cách tâm một khoảng thế nào so với bán kính ?

- Quan sát H 43b, cho biết hình tròn là hình gồm những điểm nào ?

- Sự khác nhau giữa khái niệm đường tròn và hình tròn?

-Để vẽ đường tròn ta dùng compa

- Vẽ đường tròn vào vở

-  Các điểm A, B, C ... đều cách tâm  O một khoảng bằng 1,5cm .

-  Là hình gồm các điểm cách O một khoảng bằng 1,5cm

- HS.TB trả lời…

0N  <  0M, 0P  >  0M

 - Dùng thươc đo độ dài các cạnh.

- Các điểm nằm trên đường tròn cách tâm  một khoảng bằng bán kính.

 Các điểm nằm bên trong đường tròn cách tâm một khoảng nhỏ hơn bán kính

 Các điểm nằm bên ngoài đường tròn cách tâm một khoảng lớn hơn bán kính.

1. Đường tròn và hình tròn :

 Đường tròn tâm 0 bán kính R là hình gồm các điểm cách O một khoảng bằng R.

-  Kí hiệu :(O ; R)

 M là điểm nằm trên đường tròn.

 N là điểm nằm bên trong đường tròn.

 P là điểm nằm bên ngoài đường tròn.

 Hình tròn là hình gồm các điểm nằm trên đường tròn và các điểm nằm bên trong đường tròn đó.

9’

Hoạt động 2: Cung và dây cung

- Cho HS đọc SGK, quan sát h. 44.

- Cung tròn là gì ?

- Khi A, O, B thẳng hàng mỗi cung nh

- Hai điểm A ; B chia đường tròn thành 2 phần, mỗi phần gọi là một cung tròn. Hai điểm A ; B là hai mút của cung.

- Mỗi cung là nửa đường tròn

2 Cung và dây cung :

ư thế nào ?

- Dây cung là gì ?

- Đường kính của đường tròn là gì ?

- Cho HS vẽ đường tròn (0 ; 2cm). Vẽ dây cung EF dài 3cm. Vẽ đường kính PQ của đường tròn.

-Đường kính PQ dài bao nhiêu cm ? Tại sao ?

- Vậy đường kính so với bán kính như thế nào ?

Bài tập 38SGK :

- Chỉ rõ cung CA lớn, cung CA nhỏ của (O), cung CD lớn, cung CD nhỏ của (A).

- Vẽ dây cung CA, dây cung CO, dây cung CD.

- Vẽ đường tròn (C ; 2cm)

- Vì sao đường tròn (C ; 2) đi qua 0 và A

- Là đoạn thẳng nối hai mút của cung

- Là dây cung đi qua tâm.

- Vẽ đường tròn (0 ; 2cm).  dây cung EF dài 3cm vào vở

PQ  =  4cm .Vì PQ = PO + OQ

                               = 2+2 = 4cm

Đường kính gấp đôi bán kính.

- HS.TB:Lên bảng chỉ các cung theo yêu cầu của GV.

- HS.Y Lên bảng vẽ

-  Vì CO  = CA = 2cm

 Hai điểm A và B chia đường tròn thành 2 phần, mỗi phần gọi là 1 cung tròn.

 Hai điểm A, B gọi là 2 mút của cung

- Đoạn thẳng nối hai mút của cung là dây cung (gọi tắt là dây)

-Dây đi qua tâm là đường kính.

-Đường kính dài gấp đôi bán kính

Bài tập 38SG

b) Vì C Ỵ (O ; 2cm) OC   =   2cm.

Vì C Ỵ (A ; 2cm)

 CA  =  2cm.

Nên : OC = CA = 2cm

Do đó :Đường tròn (C ;2cm) đi qua O ; A.

7’

Hoạt động 3: Một số công dụng khác của compa :

- Compa có công dụng chủ yếu để vẽ đường tròn. Ngoài ra com pa còn có công dụng nào nữa ?

- Quan sát hình 46 và nói rõ cách so sánh hai đoạn thẳng AB và MN.

- Nếu cho hai đoạn thẳng AB và CD làm thế nào để biết tổng độ dài của hai đoạn thẳng đó mà không phải đo riêng từ đoạn thẳng ?

-  Compa còn dùng để so sánh hai đoạn thẳng

- Dùng compa đo độ dài đoạn thẳng AB, rồi đặt  đầu nhọn compa vào điểm M, đầu kia đặt trên tia MN.Nếu  trùng với N thì: AB = MN…..

- HS.TB :Lên bảng trình bày cách làm . HS khác nhận xét

3. Một số công dụng khác của compa :

- Compa có công dụng chủ yếu để vẽ đường tròn.

-  Ngoài ra com pa còn có công dụng  đo độ dài đoạn thẳng AB

9’

Hoạt động 4: Củng cố

Bài 39 SGK  (Treo bảng phụ có hình vẽ đề bài 39 )

- Hướng dẫn HS vẽ hình

- Tính CA, CB, DA và DB ?

- Điểm I có phải là trung điểm  của

-HS.Y : Đứng tại chỗ đọc đề bài.

- Cả lớp vẽ hình theo sự hướng dẫn của GV.

- HS.TB đứng tại chỗ trả lời độ dài của các đoạn thẳng.

- Tính AI và so sánh với BI để rút ra k

Bài 39 SGK .

a) Tính CA, CB, DA, DB :

CA = DA = 3cm

CB = DB = 2cm

b) Vì I nằm giữa A và B nên: AI + IB  =  AB

đoạn thẳng AB không ?Tại sao ?

- Trung điểm của đoạn thẳng là gì ?

- Em nào có thể tính được IK ?

(Nếu thời gian không cho phép thì yêu cầu học sinh thực hiện ở nhà)

ết luận. HS.TB lên bảng trình bày cách tính

  AI = AB  IB

 AI = 4  2  =  2cm

Vậy AI  =  BI nên I là trung điểm của AB.

c) Tính IK :

Vì AI  <  AK  (2 < 3)

Nên I nằm giữa A ; K.

Ta có : AI + IK  =  AK

             2  +  IK  =  3

  IK  =  3  2  =  1cm

Câu hỏi

Dự kiến phương án trả lời

Điểm

 Thế nào là đường tròn tâm 0, bán kính R.

   Cho đoạn thẳng BC  =  3,5cm. vẽ đường tròn (B ; 2,5cm) và (C ; 2cm). Hai đường tròn này cắt nhau tại A và D.

a)      Tính độ dài AB ; AC.

b)     Chỉ cung AD lớn ; cung AD nhỏ của (B). Vẽ dây cung AD

+ Gọi học sinh nhận xét.

+ GV nhận xét ghi điểm.

- Đường tròn tâm O, bán kính R là hình gồm các điểm cách O một khoảng bằng R, kí hiệu (O; R).

a) AB  =  2,5cm ; AC  =  2cm.

b) Chỉ được cung lớn, cung nhỏ và vẽ được dây cung

3

3

2

2

TG

HOẠT ĐỘNG CỦA  THẦY

HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

NỘI DUNG

15

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm tam giác

- Trở lại bài tập KT, giới thiệu tam giác ABC.

- Tam giác ABC là hình như thế nào.

- Vẽ hình l ên  bảng

- Hình vẽ trên có mấy đoạn thẳng. có phải tam giác không?. Vì sao.?

- Giới thiệu kí hiệu, cách đọc, tên các cạnh, các góc của

- Yêu cầu học sinh hoàn thành bài tập 43.

- Yêu cầu học sinh làm theo nhóm  BT 44 (  trên  phiếu học tập )

-Treo bảng phụ đề bài và  hình 55

- Yêu cầu HS lên bảng điền

-  Đưa mô hình tam giác

-  Lấy điểm M (nằm trong cả ba góc của tam giác) và giới thiệu đó là điểm nằm bên trong tam giác (còn gọi là điểm nằm trong tam giác )

- Lấy điểm N (không nằm trong tam giác cũng không nằm trên ). Giới thiệu điểm đó là điểm nằm bên ngoài tam giác

- Cho HS làm Bài 46 :

Vẽ ABC, lấy điểm M nằm trong , tiếp đó vẽ các tia AM, BM, CM

ĐVĐ : ABC bất kì ta có thể vẽ được nhanh chóng , còn tam giác   mà có số đo 3 cạnh cho trước thì ta vẽ như thế nào ?

-  Quan sát hình vẽ, mô tả…

- Không phải tam giác vì 3 điểm A, B, C không thẳng hàng.

-  Hoạt động nhóm, cử đại diện trình bày.

- HS.TB  lên điền vào bảng.

Hs theo dõi và ghi nhớ điểm nằm trong , nằm ngoài .

- Cả lớp làm ra nháp

- HS.TB lên bảng thực hiện vẽ theo yêu cầu đề bài

1. Tam giác ABC là gì?

-Tam giác ABC là hình gồm 3 đoạn thẳng AB, BC, CA khi 3 điểm A, B, C không thẳng hàng.

-Tam giác ABC kí hiệu:

+ AB, BC, CA là ba cạnh của tam giác.

+ là 3 góc của tam giác.

- Điểm M nằm bên trong tam giác.

- Điểm N nằm bên ngoài tam giác.

Bài 46 SGK

7

Hoạt động 2: Vẽ tam giác

-          Quan sát hình vẽ & nêu cách vẽ

2. Vẽ tam giác

Ví dụ: Vẽ biết: BC = 4 cm, AC = 2 cm, AB = 3 cm.

- Để vẽ tam giác ABC ta làm thế nào ?.

- Ghi ví dụ lên bảng và hướng dẫn HS vẽ lần lượt theo các bước

-Yêu cầu  HS nhắc lại các bước vẽ

HS cả lớp  suy nghĩ ….

- Vẽ hình vào vở theo hướng dẫn của GV

- HS.TB  nhắc lại các bước vẽ

Cách vẽ :

- Vẽ đoạn thẳng BC = 4cm

- Vẽ cung tròn tâm B bán kính 3cm ,vẽ cung tròn tâm C bán kính 2cm .Hai cung tròn cắt nhau tại A

 - Vẽ AB , AC ta có  ABC .

10’

Hoạt động 3: Củng cố

-  Quan sát hình vẽ, rồi trả lời các câu hỏi:

-AI là cạnh chung của những tam giác nào ?

-AC là cạnh chung của những tam giác nào?

-  AB là cạnh chung của những tam giác nào?,

- Hai tam giác nào có hai góc kề bù nhau?

-  Cho HS làm bài tập 47SGK:

(Treo bảng phụ đề bài 47 )

- Gợi ý : Vẽ cạnh IR = 3cm trước, sau đó vẽ 2 cung tròn… để xác định giao điểm T

- Yêu cầu HS lên bảng vẽ

-AI là cạnh chung của và .

- và có hai góc kề bù nhau

.

Bài tập 47SGK :

 Vẽ đoạn thẳng IR = 3cm

Vẽ cung tròn (I ; 2,5cm)

 Vẽ cung tròn (R ; 2cm)

 Gọi T là giao điểm

  TIR cần dựng

TG

HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THẦY

HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TRÒ

NOÄI DUNG

24’

HÑ 1: Tìm hieåu duïng cuï ño goùc treân maët ñaát vaø höôùng daãn caùch ño goùc

-  Giới thiệu dụng cụ đo góc trên mặt đất là giác kế

- Hãy cho biết trên mặt đĩa tròn có gì ?

-  Quay thanh trên mặt đĩa cho HS quan sát.

-  Hãy mô tả thanh quay đó ?

-Đĩa tròn được đặt như thế nào ? Cố định hay quay được ?

- Giới thiệu dây dọi treo dưới tâm dĩa.

- Yêu cầu HS nhắc lại cấu tạo giác kế

-  Quan sát giác kế, trả lời các câu hỏi của GV và ghi bài

- Quan sát giác kế xem hình 40 rồi trả lời  :

-  Mặt đĩa tròn được chia độ sẵn từ 00 đến 1800. Hai nửa hình tròn ghi theo hai chiều ngược nhau (xuôi và ngược) chiều kim đồng hồ

- Mô tả thanh quay…

- Đĩa tròn được đặt nằm ngang trên một giá ba chân, có thể quay quanh trục.

- HS.TB : Lên bảng, chỉ vào giác kế và mô tả cấu tạo của nó.

1) Dụng cụ đo góc trên mặt đất :

Là giác kế

Cấu tạo :

- Bộ phận chính của giác kế là một dĩa tròn. Mặt dĩa tròn được chia độ từ 00 đến 1800

 Hai nửa hình tròn ghi theo hai chiều ngược nhau (xuôi và ngược) chiều kim đồng hồ

- Trên mặt dĩa còn có một thanh có thể quay xung quanh tâm của dĩa.

- Hai đầu thanh gắn hai tấm thẳng đứng ; mỗi tấm có một khe hở, hai khe hở và tâm của dĩa thẳng hàng.

10’

HĐ2: Cách đo góc trên mặt đất

4

- Sử dụng hình 41, 42 để hướng dẫn HS.

- Hai HS cầm hai cọc tiêu ở A và B

2) Cách đo góc trên mặt đất :

Bước 1 : Đặt giác kế sao cho m

- Gọi HS đọc SGK trang 88.

- Thực hành trước lớp để HS quan sát (GV xác định góc ABC)

-  Gọi vài HS lên đọc số đo của góc ACB trên mặt dĩa

- Yêu cầu HS nhắc lại 4 bước để  đo góc trên mặt đất.

ặt đĩa tròn nằm ngang và tâm của giác kế nằm trên đường thẳng đứng đi qua đỉnh C của góc ACB.

Bước 2 : Đưa thanh quay về vị trí 00 và quay mặt dĩa sao cho cọc tiêu đó ở khẽ và hai khe hở thẳng hàng.

Bước 3 : Cố định mặt dĩa, đưa thanh quay đến vị trí sao cho cọc tiêu ở B và hai khe hở thẳng hàng.

Bước 4 : Đọc số đo của góc ACB trên mặt dĩa

5’

HĐ 2:Chuẩn bị thực hành :

-  Yêu cầu các tổ trưởng báo cáo việc chuẩn bị thực hành của tổ về dụng cụ và phân công một bạn ghi biên bản thực hành.

 Các tổ trưởng báo cáo và cử HS ghi biên bản

2-Nội dung biên bản : Thực hành đo góc trên mặt đất :

Tổ . .. Lớp ...

1) Dụng cụ đầy đủ hay thiếu (lý do)

2) Ý thức kỹ luật trong giờ “thực hành” (cụ thể từng cá nhân)

3) Kết quả thực hành :

Nhóm 1 : Gồm bạn ....

Góc ACB  = ...

Nhóm 2 : Gồm bạn...

Góc ACB  = ...

4) Tự đánh giá tổ thực hành vào loại tốt hoặc khác hoặc trung bình. Đề nghị cho điểm từng người trong tổ.

40’

HĐ 3  Học sinh thực hành :

- Cho HS tới địa điểm thực hành ; phân công vị trí từng tổ và  yêu cầu :

+ Các tổ chia thành nhóm

+ Mỗi nhóm 3 bạn làm nhiệm vụ đóng cọc A và B, sử dụng giác kế theo 4 bước đã học.

+ Các nhóm thực hành lần lượt.

  + Có thể thay đổi vị trí các điểm A ; B ; C  để luyện tập cách đo

 Tổ trưởng tập hợp tổ mình tại vị trí được phân công, chia tổ thành các nhóm nhỏ để lần lượt thực hành. Những bạn nào chưa đến lượt thì ngồi quan sát để rút kinh nghiệm.

 Mỗi tổ cử 1 bạn ghi biên bản thực hành

-  Kiểm tra kỹ năng đo góc trên mặt đất của các tổ, lấy đó làm cơ sở cho điểm thực hành của tổ.

5’

HĐ 5: Nhận xét đánh giá

- Đánh giá, nhận xét kết quả thực hành của các tổ.

-  Cho điểm thực hành các tổ.

- Thu báo cáo thực hành của các tổ để cho điểm thực hành cá nhân HS.

- Nếu có đề nghị gì thì trình bày.

- Cho HS cất dụng cụ, vệ sinh tay chân, chuẩn bị vào cho giờ học sau

HS : Tập trung nghe GV nhận xét đánh giác .

- Trình bày.đề nghị ( Nếu có )

- Cất dụng cụ, vệ sinh tay chân, chuẩn bị cho tiếtø học sau