hình học 6 (cả năm ) (Ngô quyền - Đồng Tháp)

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

10 PH

10 PH

10 PH

1. Điểm :

        Dấu chấm nhỏ trên trang giấy là hình ảnh điểm.

     . A        . B

             . C

                                   M . N

Bất cứ hình nào cũng là tập hợp các điểm. Một điểm cũng là hình.

2. Đường thẳng :

Nét chì vạch theo mép thước thẳng là hình ảnh của đường thẳng.

                       a

3. Điểm thuộc đường thẳng. Điểm không thuộc đường thẳng

                               A .

            d                  B .

  A d      

  B d

-Giới thiệu về điểm : Hình học đơn giản nhất đó là điểm. Muốn học hình học trước hết phải biết vẽ hình. Vậy điểm vẽ như thế nào ? Ở đây ta không định nghĩa điểm, mà chỉ đưa ra hình ảnh điểm đó là một dấu chấm nhỏ trên trang giấy hoặc trên bảng đen – ta biểu diễn điểm.

-Vẽ 1 điểm trên bảng và đặt tên.

-Ta dùng các chữ cái in hoa A, B, C,… để đặt tên cho điểm.

-Một tên chỉ dùng cho một điểm. Một điểm có thể có nhiều tên.

-Trên hình vẽ có mấy điểm ?

       . A          . B

                 . C                M .  N

                h.1                     h.2

-Đọc mục “Điểm” SGK cần chú ý điều gì ?

-Giới thiệu về đường thẳng. Ngoài điểm, đường thẳng củng là hình cơ bản, không đn mà chỉ mô tả hình ảnh của nó bằng sợi chỉ căng thẳng, mép bảng, mép bàn thẳng,….

-Làm thế nào vẽ được đường thẳng ?

-Ta dùng các chữ cái thường a, b, c,… đặt tên cho đường thẳng.

-Gọi hs lên bảng vẽ đường thẳng và đặt tên ?

                a

                                    b                                             

-Sau khi kéo dài đường thẳng về hai phía, ta có nhận xét gì ?

-Trên hình vẽ sau, có những điểm nào? Đường thẳng nào ? Điểm nào nằm trên, không nằm trên đường thẳng đã cho ?

-Mỗi đường thẳng xác định bao nhiêu điểm thuộc nó ?

                      N .   M .   

               A.             . B

              a

-Chuyển qua phần 3.

-Vẽ hình và giới thiệu :

Điểm A thuộc đường thẳng d (Kí hiệu A d) hoặc điểm A nằm trên đường thẳng d hoặc đt d đi qua điểm A hoặc d chứa A.

-Tương tự với điểm B, nêu cách nói khác nhau và kí hiệu ?

-Cho hs làm ? SGK, trang 104.

(gọi hs trả lời miệng)

                                      a

                       C  .            . E

-HS chú ý lắng nghe.

-HS ghi bài như GV đã trình bày.

-Một tên chỉ dùng cho một điểm. Một điểm có thể có nhiều tên.

-Trêh hình 1 có 3 điểm phân biệt. Trên hình 2 có 2 điểm trùng nhau.

-Đọc SGK trang 103.

*Quy ước : Nói 2 điểm mà không nói gì thêm thì hiểu đó là hai điểm phân biệt.

* Chú ý : Bất cứ hình nào cũng là tập hợp các điểm. Một điểm cũng là hình.

-HS chú ý ghi vào tập.

-Biểu diễn đường thẳng dùng : dùng bút vạch theo mép thước thẳng.

-Vẽ đt và đặt tên

               a

-Đường thẳng không bị giới hạn về hai phía.

-Có 4 điểm A, B, M, N. Điểm A, M nằm trên đt a, điểm B, N không nằm trên đt a.

-Mỗi đt xác định có vô số điểm thuộc nó.

                               A .

            d                  B .

-Chú ý ghi bài :

Điểm A thuộc đường thẳng d (Kí hiệu a d) hoặc điểm A nằm trên đường thẳng d hoặc đt d đi qua điểm A hoặc d chứa A.

-Điểm B nằm ngòai đt d, đt d không đi qua điểm B, hoặc d không chứa B.

       B d

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

13 PH

a). Điểm C thuộc đt a, điểm E không thuộc đt a.

b).  C a, E a.

c)                                L  .    a

              . M    C  .            . E

                .         . T

                K      

-Lên bảng trình bày.

           a

               b                     . A     . B

                                             . C

           c    

a). A a , A q.

      B m, B n, B p.

b). m, n, p đi qua B.

    m, q đi qua C.

c). D q, D m, n, p.

-Cho hs làm BT 2 SGK, trang 104.

-Cho hs hoạt động nhóm BT 3 SGK, trang 104. (treo bảng phụ hình 7, SGK, trang 104)

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

Ba điểm M, N, A cùng thuộc đường thẳng a.

-Vẽ điểm M và đường thẳng b sao cho M b.Vẽ đường thẳng a, điểm A sao cho M a, A a. Vẽ điểm N a, N b. Nhận xét hình vẽ ?

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

1. Thế nào là ba điểm thẳng hàng :

Khi ba điểm A, C, B cùng thuộc một đường thẳng ta nói chúng thẳng hàng.

2. Quan hệ giữa ba điểm thẳng hàng :

-Trong ba điểm thẳng hàng có một và chỉ một điểm nằm giữa hai điểm còn lại.

-Khi nào ta có thể nói 3 điểm A, B, C thẳng hàng ?

-Khi nào ta có thể nói 3 điểm A, B, D không thẳng hàng ?

-Cho VD về hình ảnh 3 điểm thẳng hàng, 3 điểm không thẳng hàng ?

-Để vẽ 3 điểm thẳng hàng, 3 điểm không thẳng hàng ta làm ntn ?

-Để nhận biết 3 điểm cho trước có thẳng hàng hay không ta làm như thế nào ?

-Có thể xãy ra nhiều điểm cùng thuộc đường thẳng không ? Vì sao ?

-Giới thiệu nhiều điểm thẳng hàng, nhiều điểm không thẳng hàng.

-Vẽ hình và giới thiệu quan hệ giữa 3 điểm thẳng hàng.

-Kể từ trái sang phải vị trí các điểm như thế nào với nhau ?

-Có bao nhiêu điểm nằm giữa A và B ?

-Trong 3 điểm thẳng hàng có bao nhiêu điểm nằm giữa hai điểm còn lại ?

-Nếu nói điểm E nằm giữa hai điểm M, N thì 3 điểm này có thẳng hàng không ?

-Ba điểm A, B, C cùng thuộc một đường thẳng ta nói chúng thẳng hàng.

-Ba điểm A, B, D không cùng thuộc một đường thẳng ta nói chúng không  thẳng hàng.

-Vẽ 3 điểm thẳng hàng : vẽ đường thẳngrồi lấy 3 điểm thuộc đường thẳng đó.

-Vẽ 3 điểm không thẳng hàng : Vẽ đường thẳng trước, lấy 2 điểm thuộc đt đó và 1 điểm không thuộc đt đó ?

-Để nhận biết 3 điểm cho trước có thẳng hàng không ta dùng thước thẳng để kiểm tra.

-Có. Vì trên một đt có vô số điểm thuộc nó.

-Chú ý theo dõi.

-Quan sát trả lời :

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

-Điểm A, C nằm cùng phía đối với điểm B.

-Điểm B, C nằm cùng phía đối với điểm A.

-Điểm C nằm giữa hai điểm A và B.

-Trong 3 điểm thẳng hàng có một và chỉ một điểm nằm giữa hai điểm còn lại.

-Ba điểm này thẳng hàng.

a).

b).

c).

-Cho hs giải nhanh BT 8; 9, SGK, trang 106

-BT 10, SGK, trang 106.

(Cho hs hoạt động nhóm)

-Lên bảng trình bày.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

-Khi ba điểm A, B, C cùng thuộc một đường thẳng ta nói chúng thẳng hàng. Khi ba điểm A, B, C không cùng thuộc một đường thẳng ta nói chúng không thẳng hàng.

-Có vô số đường thẳng đi qua điểm A cho trước.

-Có một đường thẳng qua A và B.

-Khi nào thì ba điểm A, B, C thẳng hàng, không thẳng hàng ? Vẽ hình theo cách diễn đạt. Cho điểm A , vẽ đường thẳng đi qua A. Vẽ được bao nhiêu đường thẳng  qua A  ? Cho điểm B (BA) vẽ đường thẳng đi qua A và B, có bao nhiêu đường thẳng qua A, B.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

1.Vẽ đường thẳng :

Nhận xét : Có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm A và B.

2. Tên đường thẳng :

Đường thẳng AB hoặc BA

Đường thẳng xy

Đường thẳng a

3. Đường thẳng trùng nhau :

Đường thẳng AB và CB trùng nhau.

- Hai đường thẳng AB và AC chỉ có một điểm chung A. Ta nói chúng cắt nhau và A gọi là giao điểm.

- Hai đường thẳng xy và xt không có điểm chung nào ta nói chúng song song với nhau.

* HĐ 1 : Vẽ đường thẳng

-Vẽ đường thẳng : SGK.

-Nhận xét : SGK. Có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm A và B.

Bài tập :

Cho hai điểm P, Q. Vẽ đường thẳng đi qua hai điểm P và Q. Hỏi có mấy đường thẳng đi qua P và Q.

-Có em nào vẽ được nhiều đường thẳng đi qua hai điểm P, Q ?

-GV: Cho hs giải BT 15 SGK.

(Treo bảng phụ hình 21 SGK)

* HĐ 2 : Tên đường thẳng :

-Em hãy đọc mục 2 SGK (108). Có những cách đặt tên đường thẳng như thế nào ?

-GV yêu cầu hs làm ? hình 18.

* HĐ 3 : GV  Giới thiệu hai đường thẳng trùng nhau.

-GV : Cho 3 điểm A, B, C không thẳng hàng. Vẽ đường thẳng AB, AC. Hai đường thẳng này có đặc điểm gì ?

-Với 2 đường thẳng AB, AC ngoài điểm A còn điểm chung nào nửa không ?

-Hai đường thẳng AB, AC gọi là hai đường thẳng như thế nào ?

-Có thể xãy ra : hai đường thẳng không có điểm chung không ? (ihai đường thẳng trùng nhau).

-Cho hs đọc chú ý SGK, trang 109.

-Ghi bài như SGK.

-Một hs thực hiện cách vẽ lên bảng, cả lớp vẽ vào vở.

-HS : lặp  lại nhận xét SGK.

-Chỉ có một đường thẳng đi qua hai điểm P và Q.

-HS : Trả lời không.

-HS : vẽ hình trả lời câu a, b đúng.

-Đọc mục 2 SGK trang 108.

-Dùng hai điểm thuộc đường thẳng đó đặt tên cho chúng, cũng có thể dùng một chữ cái thường hoặc hai chữ cái thường để đặt tên cho đường thẳng.

-HS : Có 6 cách gọi đường thằng là : đường thẳng AB, BA, AC, CA, BC, CB.

-Chú ý theo dõi, ghi bài.

-Chúng có một điểm chung A.

-Không.

-Gọi là hai đường thẳng cắt nhau.

-Có thể có hai đường thẳng không có điểm chung, gọi là hai đường thẳng song song với nhau.

-Đọc to chú ý như SGK trang 109.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

-HS vẽ hình lên bảng.

-Có 6 đường thẳng : AB, BC, CA, DA, AC, BD.

BT 17  SGK trang 109.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

Kiểm tra dụng cụ thực hành của học sinh.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

1. Nhiệm vụ :

a). Chôn các cọc hàng rào nằm giữa hai cột mốc A và B.

b). Đào hố trông cây thẳng hàng với hai cây A và B đã có bên lề đường.

2. Hướng dẫn cách làm :    Như SGK.

* HĐ 1 : Nhiệm vụ

a). Chôn các cọc hàng rào thẳng hàng nằm giữa hai cột mốc A và B.

b). Đào mố trông cây thẳng hàng với hai cây A và B đã có ở hai đầu lề đường.

-Khi đã có những dụng cụ trong tay chúng ta tiến hành như thế nào ?

* HĐ 2 : Hướng dẫn cách làm :

-Gọi cả lớp đọc mục 3 SGK trang 108 và quan sát hình 24, 25 SGK.

-GV làm mẫu trước lớp.

Cách làm :

+B1 : Cắm (hoặc đặt) cọc tiêu thẳng đứng với mặt đất tại hai điểm A và B.

+B2 : HS1 đứng ở vị trí gần điểm A.

        HS2 đứng ở vị trí điểm C.

+B3 : HS1 ngắm và ra hiệu HS2

đặt cọc tiêu ở vị trí C sao cho HS1 thấy cọc tiêu A che lấp hoàn toàn 2 cọc tiêu ở vị trí B và C ikhi đó ba điểm A, B, C thẳng hàng.

-GV thao tác : Chôn cọc C thẳng hàng với hai cọc A và B ở cả hai vị trí của C (C nằm giữa A và B; B nằm giữa A và C).

 * HĐ 3 : Học sinh thực hành theo nhóm :

Quan sát các nhóm hs thực hành, nhắc nhở, điều chỉnh khi cần thiết.

-HS lắng nghe ghi bài.

-Gọi 2 hs nhắc lại nhiệm vụ GV giới thiệu.

-Cả lớp đọc mục 3 SGK.

-Đại diện hs nêu cách làm.

-Lần lượt cho 2 sh thao tác đặt cọc C thẳng hàng với hai cọc A và B trước toàn lớp.

-Nhóm trưởng (là tổ trưởng các tổ) phân công nhiệm vụ cho từng thành viên tiến hành chôn cọc thẳng hàng với hai mốc A và B mà giáo viên cho trước (cọc ở giữa hai mốc A, B cọc nằm ngoài A, B)

-Mỗi nhóm hs có ghi lại biên bản thực hành theo trình tự  các khâu.

1). Chuẩn bị thực hành (kiểm tra từng cá nhân).

2). Thái độ, ý thức thực hành (cụ thể từng cá nhân).

3). Kết quả thựv hành : Nhóm tự đánh giá : Tốt, khá, TB (hoặc cho điểm).

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

-Nhận xét, đánh giá kết quả thực hành của từng nhóm.

-GV tập trung hs nhận xét toàn lớp.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

1. Tia :

Hình gồm điểm O và một phần đường thẳng bị chia ra bởi điểm O được gọi là một tia gốc O (còn được gọi  là một nửa đường thẳng gốc O).

2. Hai tia đối nhau :

Mỗi điểm trên đường thẳng là gốc chung của hai tia đối nhau.

3. Hai tia trùng nhau :

Tia Ax và AB trùng nhau.

* Chú ý : Hai tia không trùng nhau còn được gọi là hai tia phân biệt.

* HĐ 1 : Khái niệm tia.

-GV : vẽ lên bảng đường thẳng xy, lấy điểm O thuộc đường thẳng xy.

-GV dùng phấn màu xanh tô phần đường thẳng Ox.

Giới thiệu : Hình gồm điểm O và phần đường thẳng này là một tia gốc O.

-Thế nào là một tia gốc O ?

-BT 22a (112) SGK

-GV giới thiệu tên của hai tia là Ox và Oy (còn gọi là nửa đường thẳng Ox, Oy)

-Tia Ox bị giới hạn ở điểm O không giới hạn về phía x.

* BT : Hãy đọc các tia gốc O.

* BT 25 (SGK) : Gọi 3 hs giải ?

* Nhìn hình đọc tên các tia, hai tia Ox, Oy có đặc điểm gì ?

* HĐ 2 : Hai tia đối nhau :

-Giới thiệu : hai tia Ox, Oy là hai tia đối nhau.

-Gọi hs đọc nhận xét SGK.

-Cho hs làm ?1

* HĐ 3 : Hai tia trùng nhau.

-Dùng phấn màu xanh vẽ tia AB rồi dùng phấn màu vàng vẽ tia Ax.

-Hai nét phấn trùng nhau ihai tia trùng nhau.

-Cho hs hoạt động nhóm ?2.

-Gọi hs nhận xét.

-Uốn nắn chỗ sai (nếu có).

-HS vẽ hình vào tập.

-HS dùng bút mực khác màu tô đậm phần đường thẳng Ox.

-Một hs lên bảng dùng phấn màu vàng tô đậm phần đường thẳng Oy rồi nói tương tự như ý trên.

-HS đọc khái niệm SGK trang 111.

-HS trả lời nhanh tại chỗ.

-HS ghi : Tia Ox (còn gọi là nửa đường thẳng Ox). Tia Oy (còn gọi là nửa đường thẳng Oy).

-Tia OA, tia OB.

-Đường thẳng AB.

-Tia AB.

-Tia BA.

-Tia Ox, Oy, Om.

-Hai tia Ox, Oy cùng nằm trên một đường thẳng.

-Mỗi điểm trên đường thẳng là gốc chung của hai tia đối nhau.

-Trả lời ?1

a). Hai tia Ox, Oy không đối nhau vì chúng không chung gốc.

b). Các tia đối nhau là Ax và Ay;  Bx và By.

-HS quan sát hình vẽ.

-Quan sát và chỉ ra đặc điểm của hai tia AB và Ax (chung gốc, tia này nằm trên tia kia).

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

a). Tia OB trùng với tia Oy.

b). Hai tia Ox và Ax không trùng nhau. Vì không chung gốc.

c). Vì chúng không cùng nằm trên một đường thẳng.

-HS nhận xét.

-Giải lên bảng.

Cho hs làm BT 23, SGK trang 113.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

Dạng 1 : Tia

BT 24 SGK (113)

a). BC By

b). Tia đối BC là BO (hoặc BA, hoặc Bx).

BT 27 SGK (113)

BT 28 SGK (113)

a). Hai tia Ox, Oy đối nhau   gốc O.

b). Điểm O nằm giữa hai điểm M và N

BT 30 SGK (114)

a). Gốc chung của hai tia đối nhau.

b). Điểm M; N nằm giữa một điểm bất kì khác O của tia Ox và một điểm bất kì khác O của tia Oy.

BT 32 SGK (114)

Dạng 2 : Điểm nằm giữa hai điểm.

BT 26 SGK (113)

a). Hai điểm B, M nằm cùng phía đối với điểm A.

b). Điểm M nằm giữa A và B (hình 1)

Điểm B nằm giữa A và M   (hình 2)

BT 29 SGK (114)

a). Điểm A nằm giữa hai điểm M và C.

b). Điểm A nằm giữa hai điểm N và B.

BT 24 SGK(113)

-Gọi hs đọc đề bài, vẽ hình và giải bài tập.

BT 27 SGK (113)

-Gọi 1 hs đọc đề, gọi 1 hs trả lời miệng.

BT 28 SGK (113)

-Cho hs hoạt động nhóm.

BT 30 SGK (114)

-Điền khuyết, cho hs trả lời tại chỗ.

BT 32 SGK (114)

Trả lời đúng sai.

a). Hai tia chung gốc thì đối nhau.

b). Hai tia Ox, Oy cùng nằm trên đường thẳng thì đối nhau.

c). Hai tia Ox và Oy tạo thành đường thẳng xy đối nhau.

BT 26 SGK (113)

Cho hs hoạt động nhóm

-Hướng dẫn hs có 2 cách lấy điểm M trên tia AB.

BT 29 SGK (114)

-Gọi hs đọc đề, vẽ hình, quan sát hình và trả lời.

BT 24 :

a). BC By

b). Tia đối BC là BO (hoặc BA, hoặc Bx)

BT 27 :

a). Đối với điểm A.

b). Tia gốc A.

a). Hai tia Ox, Oy đối nhau   gốc O.

b). Điểm O nằm giữa hai điểm M và N.

BT 30 :

a). Gốc chung của hai tia đối nhau.

b). Điểm M; N nằm giữa một điểm bất kì khác O của tia Ox và một điểm bất kì khác O của tia Oy.

BT 32 :

a). Sai. Vì chung gốc không đối nhau.

b). Sai. Vì Ox, Oy trùng nhau.

c). Đúng.

BT 26 :

-HS trình bày :

Hình 1

Hình 2

a). Hai điểm B, M nằm cùng phía đối với điểm A.

b). Điểm M nằm giữa A và B (hình 1)

Điểm B nằm giữa A và M   (hình 2)

BT 29.

a). Điểm A nằm giữa hai điểm M và C.

b). Điểm A nằm giữa hai điểm N và B.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

- Vẽ hai điểm A, B dùng thước và viết vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A, B ? Hình này gồm bao nhiêu điểm ? Là những điểm như thế nào ?

-GV giới thiệu đoạn thẳng AB  đoạn thẳng AB là như thế nào ?

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

1. Đoạn thẳng AB là gì ?

Đoạn thẳng AB hay đoạn thẳng BA.

* Đoạn thẳng AB là hình gồm điểm A, điểm B và tất cả các điểm nằm giữa A và B.

Hai điểm A, B là hai mút (hoặc hai đầu) của đoạn thẳng AB.

2. Đoạn thẳng cắt đoạn thẳng, đoạn thẳng cắt tia, đoạn thẳng cắt đường thẳng :

Đoạn thẳng AB cắt đoạn thẳng CD.

- Đoạn thẳng AB cắt tia Ox tại K.

-Đoạn thẳng AB cắt đường thẳng xy tại H.

* HĐ 1 : Đoạn thẳng AB là gì ?

- Hình gồm điểm A, điểm B và tất cả các điểm nằm giữa A và B gọi là đoạn thẳng AB hoặc đoạn thẳng BA.

A, B gọi là 2 mút (2 đầu)

* HĐ 2 : Đoạn thẳng cắt đoạn thẳng, cắt tia, cắt đường thẳng.

-GV treo bảng phụ hình vẽ để học sinh quan sát, hiểu về hình biển diễn đoạn thẳng cắt đoạn thẳng, đoạn thẳng cắt tia, đoạn thẳng cắt đường thẳng.

          H ình 33

            Hình 34

          Hình 35

- Chú ý cho hs mô tả từng trường hợp trong hình vẽ.

- Cho hs quan sát tiếp bảng phụ, nhận dạng một số trường hợp khác về đoạn thẳng cắt đoạn thẳng, đoạn thẳng cắt tia, đoạn thẳng cắt đường thẳng.

     Hình 1                Hình 2

     Hình 3               Hình 4

-Nhắc lại định nghĩa đoạn thẳng SGK.

- Quan sát bảng phụ nhận dạng hai đoạn thẳng cắt nhau, đoạn thẳng cắt tia, đoạn thẳng cắt đường thẳng.

- Đoạn thẳng AB cắt đoạn thẳng CD.

- Đoạn thẳng AB cắt tia Ox.

-Đoạn thẳng AB cắt đường thẳng xy.

-Hình 1 : Đoạn thẳng AB cắt đoạn thẳng CD.

-Hình 2 : Đoạn thẳng BD cắt đoạn thẳng CD.

-Hình 3 : Đoạn thẳng AB cắt tia Ox.

-Hình 4 : Đoạn thẳng AB cắt đường thẳng a.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

a). RS

b). Đoạn thẳng PQ là hình gồm điểm P, điểm Q và tất cả các điểm nằm giữa P và Q.

-HS :

Có 3 đoạn thẳng AB, BC, AC.

-HS : Câu d đúng.

-HS :

a). Không

b). a cắt đoạn thẳng AB, AC.

c). a không cắt đoạn thẳng BC.

Treo bảng phụ BT 33, SGK trang 115. Gọi hs đứng tại chỗ trả lời nhanh.

- BT 34, SGK trang 115.

- BT 35, SGK trang 115.

- BT 36, SGK trang 115.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

Đoạn thẳng AB = ….. cm.

-Vẽ đoạn thẳng và đặt tên, đo đoạn thẳng ấy (dùng thước chia khoảng).

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

1. Đo đoạn thẳng :

   Mỗi đoạn thẳng có một độ dài. Độ dài đoạn thẳng là một số dương.

2. So sánh hai đoạn thẳng :

-Hai đoạn thẳng AB và CD bằng nhau hay có cùng độ dài.

Kí hiệu : AB = CD

-Đoạn thẳng EG dài hơn đoạn thẳng CD.

Kí hiệu : EG > CD

-Đoạn thẳng AB ngắn hơn đoạn thẳng EG.

Kí hiệu : AB < EG

-BT 42, SGK trang 119 :

* HĐ 1 : Đo đoạn thẳng :

-Giới thiệu một vài loại thước.

-Đo đoạn thẳng AB.

Cho đoạn thẳng AB, đo độ dài của nó, nêu cách đo ?

-Giới thiệu cách ghi kí hiệu.

-Cho hai điểm A, B ta có thể xác định ngay khoảng cách AB. Nếu A B ta nói khoảng cách         AB = 0.

-Khi có một đoạn thẳng thì tương ứng có mấy độ dài ? Độ dài là số dương hay âm ?

-Nhấn mạnh : Mỗi đoạn thẳng có một độ dài. Độ dài đoạn thẳng là một số dương.

* HĐ 2 : So sánh hai đoạn thẳng

-Cho hs đọc SGK 3 phút và cho biết thế nào là hai đoạn thẳng bằng nhau, đoạn thẳng này dài hơn (hay ngắn hơn) đoạn thẳng kia ? Cho VD ?

-Vẽ hình 40, SGK trang 117.

-Cho hs làm ?1

a). Hãy đo và chỉ ra các đoạn thẳng có cùng độ dài rồi đánh dấu giống nhau cho các đoạn thẳng bằng nhau.

b). So sánh hai đoạn thẳng EF và CD.

-Treo bảng phụ ?2. Yêu  cầu hs nhận dạng thước ?

-Gọi 1 hs trả lời ?3 sau khi đo 1 inch.

.

-Nêu cách đo : Đặt cạnh thước đi qua hai điểm A và B sao cho điểm A trùng với vạch số 0 và xem điểm B trùng với vạch nào của thước, giá trị đó là độ dài đoạn thẳng AB.

  Chẳng hạn vạch 56 mm. Ta nói độ dài đoạn thẳng AB (hoặc BA) dài 56 mm. Kí hiệu :

AB = 56 mm (BA = 56 mm)

-Mỗi đoạn thẳng có một độ dài. Độ dài đoạn thẳng là một số dương.

-Đọc SGK và trả lời :

-Hai đoạn thẳng AB và CD bằng nhau hay có cùng độ dài.

-Đoạn thẳng EG dài hơn đoạn thẳng CD.

-Đoạn thẳng AB ngắn hơn đoạn thẳng EG.

-HS giải :

a).

EF = GH

AB = IK

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

b). CD > EF

-Hình a). Thước dây.

-Hình b). Thước gấp.

-Hình c). Thước xích.

- HS trả lời : 1 inch 25,4 mm

- HS trả lời : AB = AC

-HS giải : AC < AB < BC

-BT 42, SGK trang 119 :          So sánh hai đoạn thẳng AB và AC, rồi đánh dấu giống nhau cho các đoạn thẳng bằng nhau.

-BT 43, SGK trang 119 :

  Sắp xếp độ dài các đoạn thẳng AB, BC, CA trong hình theo thứ tự tăng dần.

-GV gọi hs đo và trả lời

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

Mỗi đoạn thẳng có một độ dài. Độ dài đoạn thẳng là một số dương.

- Đo các đoạn thẳng AM, MB, AB.

-Mỗi đoạn thẳng có độ dài xác định như thế nào ? Em hãy dùng thước thẳng đo độ dài đoạn thẳng AM, MB, AB.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

1. Khi nào thì tổng độ dài hai đoạn thẳng AM và MB bằng độ dài đoạn thẳng AB ?

Nhận xét : Nếu điểm M nằm giữa hai điểm A và B thì                     AM + MB = AB. Ngược lại, nếu AM + MB = AB thì điểm M nằm giữa hai điểm A và B.

2. Một vài dụng cụ đo khoảng cách giữa hai điểm trên mặt đất :

-Thước cuộn bằng vải hoặc thước cuộn bằng kim loại.

-Thước chữ A, khoảng cách giữa hai chân 1 m hoặc 2 m.

-BT 46, SGK trang 121 :

  Gọi N là một điểm của đoạn thẳng IK. Biết IN = 3cm,         NK = 6cm. Tính độ dài đoạn thẳng IK.

-BT 47, SGK trang 121 :

  Gọi M là một điểm của đoạn thẳng EF. Biết EM = 4cm,        EF = 8cm. So sánh hai đoạn thẳng EM và MF.

* HĐ 1 : Khi nào thì tổng độ dài hai đoạn thẳng AM và MB bằng độ dài đoạn thẳng AB ?

-Cho hs làm ?1 (kết quả kiểm tra bài cũ). Cho hs so sánh            AM + MB và AB ?

-Khi nào thì ta có :

AM + MB = AB ?

-Khắc sâu kiến thức cho hs : khi K nằm giữa hai điểm M, N ta có đẳng thức nào ?

-Để đo độ dài một đoạn thẳng hoặc  khoảng cách giữa hai điểm ta thường dùng những dụng cụ  gì  ?

* HĐ 2 : Một vài dụng cụ đo khoảng cách giữa hai điểm trên mặt đất :

-Cho hs quan sát các dụng cụ đo như : thước cuộn, thước gấp, thước chữ A.

-Cho HS đọc SGK, trang 120; 121.

-

-AM + MB = AB

- Nếu điểm M nằm giữa hai điểm A và B thì                     AM + MB = AB. Ngược lại, nếu AM + MB = AB thì điểm M nằm giữa hai điểm A và B.

- MK + KN = MN.

-Thước thẳng, thước cuộn,…

-Quan sát các dụng cụ đo khoảng cách.

-HS đọc SGK, trang 120; 121.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

Vì điểm N nằm giữa hai điểm I, K nên ta có :

IK = IN + NK

IK = 3 + 6 = 9cm.

-Đại diện nhóm trình bày :

Vì điểm M nằm giữa hai điểm E, F nên ta có :

   EM + MF = EF

      4 +  MF = 8

              MF = 8 – 4 = 4cm

Vậy EM = MF

-Treo bảng phụ : BT 46, SGK trang 121 :

  Gọi N là một điểm của đoạn thẳng IK. Biết IN = 3cm,         NK = 6cm. Tính độ dài đoạn thẳng IK.

-Hướng dẫn hs giải, gọi hs lên bảng trình bày.

-Treo bảng phụ : BT 47, SGK trang 121 :

  Gọi M là một điểm của đoạn thẳng EF. Biết EM = 4cm,        EF = 8cm. So sánh hai đoạn thẳng EM và MF.

-Cho hs hoạt động nhóm.

-Uốn nắm chỗ sai (nếu có).

-HS giải :

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

-Khi M nằm giữa hai điểm A và B thì AM + MB = AB.

Vì điểm N nằm giữa hai điểm A, B nên ta có :

   AN + NB = AB

      5 +  NB = 10

             NB = 10 – 5 = 5cm

Vậy AN = NB

-Khi nào thì độ dài đoạn thẳng AM cộng MB bằng độ dài đoạn thẳng AB ?

Giải BT : Gọi N là một điểm của đoạn thẳng AB, biết AN = 5cm, AB = 10cm. So sánh AN và NB ?

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

-BT 48, SGK trang 121 :

Em Hà có sợi dây dài 1,25m, em dùng dây đó đo chiều rộng của lớp học. Sau bốn lần căng dây đo liên tiếp thì khoảng cách giữa hai đầu dây và mép tường còn lại bằng độ dài sợi dây. Hỏi chiều rộng lớp học ?

-BT 49, SGK trang 121 :

Gọi M và N là hai điểm nằm giữa hai mút đoạn thẳng AB. Biết rằng AN = BM. So sánh AM và BN. Xét cả hai trường hợp như hình vẽ.

-BT 50, SGK trang 121 :    

  Cho ba điểm V, A, T thẳng hàng. Điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại nếu :

     TV + VA = TA

-BT 51, SGK trang 122 :

Trên một đường thẳng, hãy vẽ ba điểm V, A, T sao cho           TA = 1cm, VA = 2cm, VT = 3cm. Hỏi điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại ?

-Treo bảng phụ bài tập 48, SGK trang 121 :

Em Hà có sợi dây dài 1,25m, em dùng dây đó đo chiều rộng của lớp học. Sau bốn lần căng dây đo liên tiếp thì khoảng cách giữa hai đầu dây và mép tường còn lại bằng độ dài sợi dây. Hỏi chiều rộng lớp học ?

-Hướng dẫn hs giải, gọi 01 hs trình bày bảng.

-Treo bảng phụ bài tập 49, SGK trang 121 :

Gọi M và N là hai điểm nằm giữa hai mút đoạn thẳng AB. Biết rằng AN = BM. So sánh AM và BN. Xét cả hai trường hợp như hình vẽ :

-Gọi 2 hs lên bảng trình bày, mỗi hs làm 1 câu.

-Treo bảng phụ bài tập 50, SGK trang 121 :    

  Cho ba điểm V, A, T thẳng hàng. Điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại nếu :

     TV + VA = TA

-Treo bảng phụ bài tập 51, SGK trang 122 :

Trên một đường thẳng, hãy vẽ ba điểm V, A, T sao cho           TA = 1cm, VA = 2cm, VT = 3cm. Hỏi điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại ?

-Cho hs hoạt động nhóm.

-HS giải :

Gọi M, N, P, Q là các điểm trên cạnh mép bề rộng lớp học.

  Theo đầu bài ta có :

AM + MN + NP + PQ + QB = AB.

Vì AM = MN = NP = PQ = 1,25

QB = . 1,25 = 0,25m

AB = 1,25 . 4 + 0,25 = 5,25m

Vậy chiều rộng lớp học : 5,25m

-HS giải :

a). Vì M nằm giữa A và B, ta có

  AM + MB = AB

 AM = AB – MB  (1)

Vì N nằm giữa A và B, ta có

  AN + NB = AB

 NB = AB – AN  (2)

Mà AN = BM   (3)

Từ (1), (2), (3) suy ra AM = BN

b). Giải tương tự như câu a).

Suy ra AM = BN.

-HS giải :

Ta có : TV + VA = TA

Do đó điểm V nằm giữa hai điểm T và A.

-Đại diện nhóm trình bày :

Ta thấy TA + VA = VT

              (1 + 2 = 3)

Nên điểm A nằm giữa hai điểm V và T.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

-MA + MB = AB

Điểm A nằm giữa hai điểm V và T.

-Nếu điểm M nằm giữa hai điểm A và B thì ta có đẳng thức nào ?

BT : Vẽ ba điểm V; A; T sao cho AT = 10cm, VA = 20cm,           VT = 30cm. Hỏi điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

1. Vẽ đoạn thẳng trên tia :

VD 1 :

Nhận xét :

  Trên tia Ox bao giờ cũng vẽ được một và chỉ một điểm M sao cho OM = a (đơn vị dài)

2. Vẽ hai đoạn thẳng trên tia :

Nhận xét :

Trên tia Ox, OM = a, ON = b, nếu 0 < a < b thì điểm M nằm giữa hai điểm O và N.

-BT 53, SGK trang 124 :

Trên tia Ox, vẽ hai đoạn thẳng OM và ON sao cho OM = 3cm,    ON = 6cm. Tính MN. So sánh OM và MN.

-BT 54, SGK trang 124 :

  Trên tia Ox, vẽ ba đoạn thẳng OA, OB, OC sao cho OA = 2cm,  OB = 5cm, OC = 8cm. So sánh BC và BA.

-BT 55, SGK trang 124 :

  Gọi A và B là hai điểm trên tia Ox. Biết OA = 8cm, AB = 2cm, tính OB. Bài toán có mấy đáp   số ?

* HĐ 1 : Vẽ đoạn thẳng trên tia :

-Cho hs làm VD1 : Để vẽ đoạn thẳng cần xác định hai mút của nó, trong VD1 mút nào đã biết, cần xác định mút nào ?

-Để vẽ đoạn thẳng có thể dùng những dụng cụ nào ? Cách vẽ như thế nào ?

-Khi thực hiện hai cách xác định điểm M trên tia Ox, em có nhận xét gì ?

-Nhấn mạnh : Trên tia Ox bao giờ cũng vẽ được một và chỉ một điểm M sao cho OM = a (đơn vị)

-Cho hs làm VD2 :

Cho đoạn thẳng AB. Hãy vẽ đoạn thẳng CD sao cho            CD = AB.

-Đầu bài cho gì ? Yêu cầu gì ? Gọi 2 hs lên bảng vẽ.

* HĐ 2 : Vẽ hai đoạn thẳng trên tia :

-Gọi hs đọc VD trong mục 2 SGK.

-Khi đặt hai đoạn thẳng trên cùng một tia có chung một mút là gốc của tia, ta có nhận xét gì về vị trí của ba điểm (đầu mút của các đoạn thẳng) ?

- Vậy nếu tia Ox có OM = a,    On = b; 0 < a < b thì ta có kết luận gì về vị trí của các  điểm O, N, M ?

-Với ba điểm A, B, C thẳng hàng AB = m, AC = n và m < n ta có kết luận gì ?

-Gọi hs phát biểu nhận xét SGK.

VD 1 : Trên tia Ox, vẽ đoạn thẳng OM = 2cm

-Mút O đã biết, cần xác định mút M.

-Cách 1 : dùng thước thẳng có chia khoảng.

+ Đặt cạnh của thước trùng tia Ox, sao cho vạch số 0 trùng với gốc O.

+ Vạch (2cm) của thước ứng với một điểm trên tia, điểm ấy chính là điểm M.

-Cách 2 : Dùng compa và thước.

-Trên tia Ox bao giờ cũng vẽ được một và chỉ một điểm M sao cho OM = a (đơn vị dài)

-Đọc VD2.

-Cho đoạn thẳng AB. Yêu cầu vẽ đoạn thẳng CD sao cho     CD = AB.

-Hai hs lên bảng thao tác vẽ. (dùng compa).

-Đọc VD, SGK trang 123.

-Vẽ hình theo yêu cầu :

-Điểm M nằm giữa hai điểm O và N.

-0 < a < b  M nằm giữa O và N

- Ta có : Điểm M nằm giữa O và N.

-Trên tia Ox, OM = a, ON = b, nếu 0 < a < b thì điểm M nằm giữa hai điểm O và N.

-HS giải :

Ta có : MN = ON – OM

                    = 6 – 3 = 3

    Vậy OM = MN

-Đại diện nhóm trình bày :

-Ta có : BA = OB – OA

                     = 5 – 2 = 3

              BC =  OC – OB

                    = 8 – 5 = 3

          Vậy BC = BA

- HS giải :

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

Trường hợp 1 :

Điểm A nằm giữa hai điểm O và B :

Ta có : OB = OA + AB

                   = 8 + 2 = 10cm.

Trường hợp 2 :

Điểm B nằm giữa hai điểm O và A :

Ta có : OA = OB + BA

           OB = OA – BA

                     = 8 – 2  = 6cm.

-Vậy bài toán có 2 đáp số.

-BT 53, SGK trang 124 :

Trên tia Ox, vẽ hai đoạn thẳng OM và ON sao cho OM = 3cm,    ON = 6cm. Tính MN. So sánh OM và MN.

-BT 54, SGK trang 124 :

  Trên tia Ox, vẽ ba đoạn thẳng OA, OB, OC sao cho OA = 2cm,  OB = 5cm, OC = 8cm. So sánh BC và BA.

-Cho hs hoạt động nhóm.

-BT 55, SGK trang 124 :

  Gọi A và B là hai điểm trên tia Ox. Biết OA = 8cm, AB = 2cm, tính OB. Bài toán có mấy đáp   số ?

-Hướng dẫn hs cẩn thận vẽ hình chính xác.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

AM = 20 cm, MB = 20 cm

MA = MB

M nằm giữa A, B nên           

MA + MB = AB =

20 + 20 = 40

M cách đều A, B.

-GV : Vẽ AB = 20cm,

MB = 20 cm lên bảng.

-Gọi HS  : Đo AM, MB nhận xét.

Tính AB ? Nhận xét vị trí của điểm M đối với A và B.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

1.Trung điểm của đoạn thẳng

Trung điểm M của đoạn thẳng AB là điểm nằm giữa A, B và cách đều A, B (MA = MB).

2. Cách vẽ trung điểm của đoạn thẳng :

- Cách 1 : Dùng thước có chia khỏang.

- Cách 2 : Gấp giấy.

- Cách 3 : Gấp dây.

-BT 60, SGK trang 125.

Trên tia Ox, vẽ hai điểm A, B sao cho OA = 2cm, OB = 4cm.

a). Điểm A có nằm giữa hai điểm O và B không ?

b). So sánh OA và AB.

c). Điểm A có là trung điểm của đoạn thẳng OB không ? Vì sao ?

* HĐ 1 : Trung điểm của đoạn thẳng :

- M nằm giữa A, B và cách đều A, B gọi là trung điểm của AB.

-M là trung điểm của đoạn thẳng AB thì M phải thỏa mãn điều kiện gì ?

-M nằm giữa A, B thì có đẳng thức gì ? Tương tự M cách đều A, B thì có đẳng thức gì ?

-Gọi một hs vẽ đoạn thẳng AB = 3,5 cm (trên bảng 35cm). Vẽ trung điểm M của đoạn thẳng AB, giải thích cách vẽ. (Cả lớp vẽ vào tập như bạn).

-Nếu M là trung điểm của đoạn thẳng AB thì MA = MB = AB

* HĐ 2 : Cách vẽ trung điểm của đoạn thẳng :

-Có những cách nào để vẽ trung điểm của đoạn thẳng AB ?

-GV chỉ rõ cách vẽ theo từng bước.

-Gọi hs trình bày cách vẽ.

-Ta còn cách xác định trung điểm của đoạn thẳng khác   không ?

-Gọi hs trình bày cách gấp giấy.

-Cho hs làm ?

Nếu dùng một sợi dây để “chia” một thanh gỗ thẳng thành hai phần dài bằng nhau thì làm thế nào ?

-Nhắc lại trung điểm của đoạn thẳng : Trung điểm M của đoạn thẳng AB là điểm nằm giữa A, B và cách đều A, B (MA = MB)

-M nằm giữa A, B

-M cách đều A, B.

-MA+MB=AB

-MA = MB

-HS  thực hiện  :

Vẽ AB = 3,4 cm (bảng 35cm)

M là trung điểm của AB

 AM =

Vẽ M thuộc tia AB sao cho   AM = 1,75 cm.

-HS vẽ vào tập AB = 3,5

      AM = 1,75 cm.

-Cách 1 : Dùng thước thẳng có chia khoảng.

+Bước 1 : Đo đoạn thẳng.

+Bước 2 :

Tính MA = MB =

+Bước 3 : Vẽ M trên AB với độ dài MA (MB).

-Cách 2 : Gấp giấy.

-Cách 3 : Dùng dây.

-Dùng dây : Gấp sợi dây (bằng chiều dài thanh gỗ) sao cho hai đầu mút trùng nhau nếp gấp của dây xác định trung điểm của mép thẳng thanh gỗ khi đặt trở lại.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

a). Điểm A nằm giữa hai điểm O và B vì OA < OB (2 < 4).

b). Vì điểm A nằm giữa hai điểm O và B, ta có :

OA + AB = OB

2 + AB = 4

AB = 4 – 2 = 2

Vậy OA = AB

c). Điểm A là trung điểm của đoạn thẳng OB, vì :

Điểm A nằm giữa O, B và      OA = AB

O là trung điểm AB vì O nằm giữa A, B và OA = OB.

-BT 60, SGK trang 125.

-Gọi hs đọc to bài tập.

-Hướng dẫn hs vẽ hình và giải lần lượt từng câu.

-BT 61, SGK trang 125.

Treo bảng phụ BT 125, gọi hs giải.

-HS giải :

-HS giải :

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

HS 1 : Có 3 cách đặt tên cho đoạn thẳng :

+C1 : Dùng một chữ cái in thường.

+C2 : Dùng 2 chữ cái in thường.

+C3 : Dùng 2 chữ cái in hoa.

-HS 2 : Ba điểm A, B,C thẳng hàng khi ba điểm A, B, C cùng nằm trên một đường thẳng.

Điểm B nằm giữa hai điểm A và C.   AB + BC = AC

-HS 3 :

Những đoạn thẳng : MI, IN, MN

Những tia : Ma, IM (hay Ia), Na’ , Ia’(hay IN)

Cặp tia đối nhau : Ia và Ia’, Ix và Iy.

IM = IN = = 2,5 cm.

-HS 1 : Có mấy cách đặt tên đường thẳng ? Kể ra ? Vẽ hình minh họa.

-HS 2 : Khi nào ta nói 3 điểm A, B, C thẳng hàng. Vẽ 3 điểm A, B, C thẳng hàng. Trong 3 điểm đó điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại.

-HS 3 : Cho 2 điểm M, N. Vẽ đường thẳng aá đi qua hai điểm đó. Vẽ đường thẳng xy cắt a tại I của đoạn thẳng MN. Trên hình có những đoạn thẳng nào ? Kể một số tia trên hình, một số tia đối nhau ? Nếu MN = 5cm thì trung điểm I cách M, N bằng bao nhiêu cm ?

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

-BT 1 : Điền vào chỗ trống để được câu đúng :

a). Trong ba điểm thẳng hàng ….. nằm giữa hai điểm còn lại.

b). Có một và chỉ một đường thẳng đi qua ……

c). Mỗi điểm trên một đường thẳng là ….. của hai tia đối nhau.

d). Nếu  ….. thì AM + MB = AB.

e). Nếu MA = MB = thì….

-BT 2 : Trả lời đúng / sai :

a). Đoạn thẳng AB là hình gồm các điểm nằm giữa hai điểm A và B.

b). Nếu M là trung điểm của đoạn thẳng AB thì M cách đều hai điểm A và B.

c). Trung điểm của đoạn thẳng AB là điểm cách đều A và B.

d). Hai tia phân biệt là hai tia không có điểm chung.

e). Hai tia đối nhau cùng nằm trên một đường thẳng.

f). Hai tia cùng nằm trên một đường thẳng thì đối nhau.

h). Hai đường thẳng phân biệt thì hoặc cắt nhau hoặc song song.

-BT 5, SGK trang 127 :

Cho ba điểm thẳng hàng A, B, C sao cho điểm B nằm giữa A và C. Làm thế nào để chỉ đo hai lần, mà biết được độ dài của cả ba đoạn thẳng AB, BC, AC ? Hãy nêu các cách làm khác nhau.

-BT 6, SGK trang 127 :

Cho đoạn thẳng AB dài 6cm. Trên tia AB lấy điểm M sao cho AM = 3cm.

a). Điểm M có nằm giữa hai điểm A và B không ? Vì sao ?

b). So sánh AM và MB.

c). M có là trung điểm của AB không ?

.

-BT 1 : Điền vào chỗ trống để được câu đúng :

a). Trong ba điểm thẳng hàng ….. nằm giữa hai điểm còn lại.

b). Có một và chỉ một đường thẳng đi qua ……

c). Mỗi điểm trên một đường thẳng là ….. của hai tia đối nhau.

d). Nếu  ….. thì AM + MB = AB.

e). Nếu MA = MB = thì….

-BT 2 : Trả lời đúng / sai :

a). Đoạn thẳng AB là hình gồm các điểm nằm giữa hai điểm A và B.

b). Nếu M là trung điểm của đoạn thẳng AB thì M cách đều hai điểm A và B.

c). Trung điểm của đoạn thẳng AB là điểm cách đều A và B.

d). Hai tia phân biệt là hai tia không có điểm chung.

e). Hai tia đối nhau cùng nằm trên một đường thẳng.

f). Hai tia cùng nằm trên một đường thẳng thì đối nhau.

h). Hai đường thẳng phân biệt thì hoặc cắt nhau hoặc song song.

-BT 5, SGK trang 127 :

Cho ba điểm thẳng hàng A, B, C sao cho điểm B nằm giữa A và C. Làm thế nào để chỉ đo hai lần, mà biết được độ dài của cả ba đoạn thẳng AB, BC, AC ? Hãy nêu các cách làm khác nhau.

-BT 6, SGK trang 127 :

Cho đoạn thẳng AB dài 6cm. Trên tia AB lấy điểm M sao cho AM = 3cm.

a). Điểm M có nằm giữa hai điểm A và B không ? Vì sao ?

b). So sánh AM và MB.

c). M có là trung điểm của AB không ?

-BT 7, SGK trang 127 :

Cho đoạn thẳng AB dài 7cm. Vẽ trung điểm của đoạn thẳng AB.

-có một và chỉ một điểm

-hai điểm phân biệt.

-gốc chung

-M nằm giữa hai điểm A và B

- M là trung điểm của đoạn thẳng AB.

-Sai

-Đúng

-Sai

-Sai

-Đúng

-Sai

-Đúng

-Đo AB, BC rồi cộng hai độ dài AB, BC ta được AC

-Đo AB, AC rối lấy AC – AB ta được BC.

-Đo BC, AC rối lấy AC – BC ta được AB.

-HS giải :

a). Điểm M nằm giữa A và B, vì AM < Ab (3 < 6)

b). Vì M nằm giữa A, B, ta có :

AM + MB = AB

     3 + MB = 6

           MB = 6 – 3 = 3cm

  Vậy AM = MB

c). M là trung điểm của đoạn thẳng AB vì M nằm giữa A, B và MA = MB.

-HS vẽ :

Gọi M là trung điểm của đoạn thẳng AB, ta có :

MA = MB =

Vẽ AB = 7cm.

Trên tia AB vẽ điểm M sao cho AM = 3,5cm.

Điểm M là điểm cần vẽ.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

-BT 7, SGK trang 127 :

Cho đoạn thẳng AB dài 7cm. Vẽ trung điểm của đoạn thẳng AB

     Cấp độ

   Chủ đề

Mức độ kiến thức

Tổng

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Cấp độ thấp

Cấp độ cao

1. Điểm. Đường thẳng

- Biết điền ký hiệu .

- Biết  vẽ hình theo cách diễn dạt bằng lời .

Số câu

Số điểm  Tỉ lệ %

2

2đ

2

2đ = 20%

2. Ba điểm thẳng hàng. Đường thẳng đi qua hai điểm.

- Biết xác định ba điểm thẳng hàng, không thẳng hàng.

- Biết vẽ đường thẳng đi qua hai điểm

Số câu

Số điểm  Tỉ lệ %

2 

1đ

2

1đ=10%

3. Tia. Đoạn thẳng.

- Biết vẽ tia, đọan thẳng.

- Nhận biết một tia, một đoạn thẳng trong hình vẽ

Số câu

Số điểm  Tỉ lệ %

2

2đ

2

2đ=20%

4. Độ dài đoạn thẳng

- Xác định điểm nằm giữa hai điểm còn lại.

- Tính dộ dài đoạn thẳng (cộng)

Số câu

Số điểm  Tỉ lệ %

2

2đ

2

2đ=20%

5. Trung điểm của đoạn thẳng

- Xác định điểm nằm giữa hai điểm khi biết độ dài

- So sánh độ dài hai đoạn thẳng.

- Xác định một điểm có phải là trung điểm của một đoạn thẳng hay không ?

Số câu

Số điểm   Tỉ lệ %

1

1đ

2

2đ

3

3đ = 30%

Tổng số câu

Tổng số điểm            Tỉ lệ %

6

5đ=50%

3

3đ=30%

2

2đ= 20%

11

10đ = 100%

Câu

HƯỚNG DẪN CHẤM

Điểm

1

a. Điểm C thuộc đường thẳng a, không thuộc đường thẳng b

1 - 1

2

a. 2 tia : Ox; Ax; .......(hs đọc đúng tia khác vẫn cho điểm)

b. có 3 đoạn thẳng (OA; OB;AB)

0,25-0,25

0,5

3

a. Hình vẽ đúng

b. Vẽ hình – chỉ ra được 3 điểm thảng hàng (A; C; D)

c. Ba điểm không thẳng hàng (A; B; C) hoặc  (A; B; D)

0,75

0,25-0,5

0,5

4

1. Điểm A nằm giữa hai điểm còn lại
2. Ta có A nằm giữa hai điểm O và B

Nên OA + AB = OB

        4     + 6    = OB

=> OB = 10cm

1

0,25

0,25

0,25

0,25

5

     a) Điểm M nằm giữa hai điểm O và N.

     b) Ta có: OM + MN = ON

     4 + MN = 8

   MN = 8 – 4 = 4 (cm)

  Vậy MN = OM = 4 cm

    c) Điểm M là trung điểm của đoạn thẳng ON.

Vì: + M  nằm giữa O và N.

       + M cách đều O và N.

Hs làm cách khác đúng vẫn trọn điểm

1

0,25

0,25

0,25

0,25

0,5

0,25

0,25

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

. Nửa mặt phẳng bờ a :

-Hình gồm đường thẳng a và một phần mặt phẳng bị chia ra bởi a được gọi là một nửa mặt phẳng bờ a.

2. Tia nằm giữa hai tia :

Tia Oz cắt đoạn thẳng MN tại một điểm nằm giữa M và N, ta nói tia Oz nằm giữa hai tia Ox, Oy.

* HĐ 1 : Nửa mặt phẳng bờ a :

Giới thiệu nửa mặt phẳng :

-Trang giấy, mặt bảng là hình ảnh của mặt phẳng. Mặt phẳng không bị giới hạn về mọi phía.

-Cho hs lấy VD về mp ?

-Vẽ đường thẳng a, hỏi : Đường thẳng a chia mp thành mấy   phần ?

- Thế nào là một nửa mp bờ a ?

-Thế nào là hai nửa mp đối   nhau ?

-Bất kỳ đường thẳng nào nằm trên mặt phẳng cũng là bờ chung của hai nửa mặt phẳng đối nhau.

-Quan sát hình vẽ (h 2, SGK) trả lời :

Nửa mp (I) là nửa mp bờ a chứa những điểm nào ?

-Ta gọi hai điểm M, N nằm cùng phía đối với  đường thẳng a.

- Nửa mp (II) là nửa mp bờ a chứa những điểm nào ?

-Ta còn gọi nửa mp ( II ) như thế nào đối với nửa mp ( I ) ?

-Cho hs làm ?1

a)   Hãy nêu các cánh gọi tên khác nhau của hai nửa mp ( I ) và ( II ).

b) Nối M với N, nối M với P. Đoạn thẳng MN có cắt a không ? Đoạn thẳng MP có cắt a không ?

* HĐ 2 : Tia nằm giữa hai tia :

-Cho 3 tia Ox, Oy, Oz chung gốc O. Lấy M bất kì trên tia Ox, lấy N bất kì trên tia Oy (M, N O)

  Quan sát hình 3a, khi nào tia Oz nằm giữa hai tia Ox và Oy ?

-Cho hs làm ?2

+ Ở hình  3b, tia Oz có nằm giữa hai tia Ox, Oy không ?

+ Ở hình 3c, tia Oz có cắt đoạn MN không ? Tia Oz có nằm giữa hai tia Ox, Oy không ?

-HS : Trần nhà, mặt bàn gv, vách ngăn phòng học,….

- Đường thẳng a chia mp thành hai nửa mp.

-Hình gồm đường thẳng a và một phần mặt phẳng bị chia ra bởi a được gọi là một nửa mặt phẳng bờ a.

-Hai nửa mặt phẳng có chung bờ được gọi là hai nửa mặt phẳng đối nhau.

-Chứa điểm M, N.

-Chứa điểm P, không chứa M, N.

-Nửa mp ( II ) là nửa mp đối với

nửa mp ( I ).

-Mp ( I ) và mp ( II ) là hai nửa mp đối nhau,….

-Đoạn thẳng MN không cắt a.

-Đoạn thẳng MP  cắt a.

-Tia Oz nằm giữa hai tia Ox, Oy khi tia Oz cắt đoạn thẳng MN.

-Có.

-Tia Oz không cắt đoạn MN.

-Tia Oz không nằm giữa hai tia Ox, Oy.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

a) tia đối nhau.

b) đoạn thẳng AB.

- BT 3, SGK trang 73 :                 

Điền vào chỗ trống trong các phát biểu sau :                               

a) Bất kì đường thẳng nào nằm trên mặt phẳng cũng là bờ chung của hai …………………………

b) Cho ba điểm không thẳng hàng O, A, B. Tia Ox nằm giữa hai tia OA, OB khi Ox cắt …………………….

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

-Thế nào là nửa mặt phẳng bờ a, thế nào là hai nửa mặt phẳng đối nhau ?

-Giải bài tập 5 SGK trang 73 :

Gọi M là điểm nằm giữa hai điểm A, B. Lấy điểm O không nằm trên đường thẳng AB. Vẽ ba tia OA, OB, OM.

  Hỏi tia nào nằm giữa hai tia còn lại ?

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

1. Góc :

Góc là hình gồm hai tia chung gốc.

Gốc chung của hai tia là đỉnh của góc. Hai tia là hai cạnh của góc.

2. Góc bẹt :

  Góc bẹt là góc có hai cạnh là hai tia đối nhau.

3. Vẽ góc :

   Để vẽ góc ta cần vẽ đỉnh và hai cạnh của nó, thông thường vẽ thêm một hay nhiều vòng cung nhỏ nối hai cạnh của góc để dễ dàng thấy góc mà ta đang xét tới.

4. Điểm nằm bên trong góc :

* Hoạt động 1 : Định nghĩa góc :

Góc là hình gồm hai tia chung gốc.

Gốc chung của hai tia là đỉnh của góc. Hai tia là hai cạnh của góc.

-Quan sát hình 4 SGK.

-Điểm O là đỉnh, hai tia Ox, Oy là hai cạnh của góc xOy hay góc yOx.         

  Kí hiệu : xOy , yOx,    O

          hay xOy, yOx, O

-Gọi hs đọc góc xOy ở hình 4b.

-Hình 4c góc xOy có hai cạnh Ox, Oy là hai tia như thế nào ?

-Giới thiệu góc bẹt.

* Hoạt động 2 : Góc bẹt :

Góc bẹt có đặc điểm gì ?

-Cho hs làm ?

Hãy nêu một số hình ảnh thực tế của góc, của góc bẹt.

* Hoạt động 3 : Vẽ góc  :

-Để vẽ góc ta cần vẽ đỉnh và hai cạnh của nó, thông thường vẽ thêm một hay nhiều vòng cung nhỏ nối hai cạnh của góc để dễ dàng thấy góc mà ta đang xét tới.

-Ở hình 5 có mấy góc, hãy kể tên ?

* Hoạt động 4 : Điểm nằm bên trong góc :

Góc xOy lấy điểm M (như hình vẽ) ta nói điểm M là điểm nằm trong góc xOy. Vẽ tia OM nhận xét trong ba tia Ox, OM, Oy tia nào nằm giữa hai tia còn lại ?

-Hình gồm đường thẳng a và một phần mặt phẳng bị chia ra bởi a được gọi là một nửa mặt phẳng bờ a.

-Hai nửa mặt phẳng có chung bờ được gọi là hai nửa mặt phẳng đối nhau.

Tia OM cắt đoạn thẳng AB nên tia OM nằm giữa hai tia OA, OB.

-Quan sát hình vẽ, nắm khái niệm góc, các kí hiệu.

-Góc xOy hay góc MON hay góc O.

-Ở hình 4c góc xOy có hai cạnh là hai tia đối nhau.

-Nắm góc bẹt.

-Góc bẹt là góc có hai cạnh là hai tia đối nhau.

-Mở compa là hình ảnh của góc,…..

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

-Ở hình 5 có 3 góc : góc xOy, góc yOt, góc xOt.

-Tia OM nằm giữa hai tia Ox và Oy.

-HS điền vào chỗ trống :

a) góc xOy,   đỉnh,  hai cạnh.

b) S, SR và ST

c) góc có hai cạnh là hai tia đối nhau.

-Góc BAC, góc CAD, góc BAD

Kí hiệu :BAC, CAD, BAD

-Có 3 góc.

-BT 6 SGK trang 75 :

Điền vào chỗ trống trong các phát biểu sau :

a) Hình gồm hai tia chung gốc Ox, Oy là ……………… Điểm O là …………….. Hai tia Ox, Oy là ………….

b) Góc RST có đỉnh là …………., có hai cạnh là ……..

c) Góc bẹt là ……………

-BT 8 SGK trang 75 :

Đọc tên và viết kí hiệu các góc ở hình 8. Có tất cả bao nhiêu góc ?

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

Góc xOy, đỉnh O, hai cạnh Ox, Oy. Tia Oz nằm giữa hai tia Ox và Oy.

Vẽ một góc, đặt tên góc, chỉ rõ đỉnh, cạnh của góc ? Vẽ một tia nằm giữa hai cạnh của góc, đặt tên ?

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

1. Đo góc :

-Đo góc xOy :

  Đặt thước sao cho tâm thước trùng với đỉnh O của góc, một cạnh của góc đi qua vạch 0 của thước. Giả sử cạnh kia đi qua vạch 105. Ta nói góc xOy bằng 105 độ.

2. So sánh hai góc :

-Để so sánh các góc ta so sánh các số đo của chúng.

-Hai góc bằng nhau nếu chúng có số đo bằng nhau.

-Trong hai góc không bằng nhau, góc nào có số đo lớn hơn thì góc đó lớn hơn.

3. Góc vuông. Góc nhọn. Góc tù :

-Góc có số đo bằng 900 là góc vuông. Kí hiệu :  1 V.

-Góc nhỏ hơn góc vuông là góc nhọn.

-Góc lớn hơn góc vuông nhưng nhỏ hơn góc bẹt là góc tù.

-BT 11 SGK trang 79 :

-BT 12 SGK trang 79 :

* Hoạt động 1 : Đo góc :

-Vẽ góc xOy. Để xác định số đo của góc xOy ta đo góc xOy bằng một dụng cụ đo gọi là thước đo góc.

-Giới thiệu cách đo góc xOy :

Đặt thước sao cho tâm thước trùng với đỉnh O của góc, một cạnh của góc đi qua vạch 0 của thước. Giả sử cạnh kia đi qua vạch 105. Ta nói góc xOy bằng 105 độ.

-Ta kí hiệu :

      xOy = 1050

-Cho các góc, gọi hs xác định số đo của các góc ?

-Gọi hs nhận xét số đo của góc ?

-Cho hs làm ?1

Đo độ mở của cái kéo, của compa. (hình 11, hình 12 SGK).

-Cho hs đọc chú ý ở SGK trang 77.

* Hoạt động 2 : So sánh hai góc :

-Để so sánh hai góc ta căn cứ vào đâu ?

-Hai góc bằng nhau nếu chúng có số đo bằng nhau.

-Trong hai góc không bằng nhau, góc nào có số đo lớn hơn thì góc đó lớn hơn.

-Cho hs làm ?2

(Treo bảng phụ)

* Hoạt động 3 : Góc vuông. Góc nhọn. Góc tù :

-Giới thiệu góc vuông, góc nhọn, góc tù.

-Góc có số đo bằng 900 là góc vuông. Kí hiệu :  1 V.

-Góc nhỏ hơn góc vuông là góc nhọn.

-Góc lớn hơn góc vuông nhưng nhỏ hơn góc bẹt là góc tù.

-HS chú ý theo dõi cách đo góc.

-Thực hành đo góc xOy.

-HS đo : góc xO y = 900

               góc aOb = 1800

-Nhận xét :

+ Mỗi góc có một số đo. Số đo của góc bẹt là 1800.

+ Số đo của mỗi góc không vượt quá 1800.

-Đo độ mở của cái kéo, của compa. (hình 11, hình 12 SGK).

-Đọc chú ý ở SGK trang 77.

-Để so sánh các góc ta so sánh các số đo của chúng.

-So sánh các góc ở hình 14; 15 SGK trang 78.

-HS : Góc BAI = 200

         Góc IAC = 480

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

-Góc có số đo bằng 900 là góc vuông. Kí hiệu :  1 V.

-Góc nhỏ hơn góc vuông là góc nhọn.

-Góc lớn hơn góc vuông nhưng nhỏ hơn góc bẹt là góc tù.

-HS giải BT 11; 12 SGK trang 79.

-BT 11 SGK trang 79 :

(Treo bảng phụ)

Gọi hs đọc số đo của các góc xOy, xOz, xOt.

-BT 12 SGK trang 79 :

Cho hs đo các góc BAC, ABC, ACB ở hình 19 SGK trang 79.

TG

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

1. Khi nào thì tổng số đo của hai góc xOy và yOz bằng số đo của góc xOz ?

-Nếu tia Oy nằm giữa hai tia Ox và Oz thì   

    xOy + yOz = xOz.

Ngược lại, nếu                      

    xOy + yOz = xOz   thì tia Oy nằm giữa hai tia Ox, Oz.

2. Hai góc kề nhau, phụ nhau, bà nhau, kề bù :

-Hai góc kề nhau là hai góc có một cạnh chung và hai cạnh còn lại nằm trên hai nửa mặt phẳng đối nhau có bờ chứa cạnh chung.

-Hai góc phụ nhau là hai góc có tổng số đo bằng 900.

-Hai góc bù nhau là hai góc có tổng số đo bằng 1800.

-Hai góc vừa kề nhau, vừa bù nhau là hai góc kề bù.

-BT 18, SGK trang 82 :

-BT 19, SGK trang 82 :

*HĐ1 : Khi nào thì tổng số đo của hai góc xOy và yOz bằng số đo của góc xOz ?

-Cho hs làm ?1

Cho góc xOz và tia Oy nằm trong góc đó. Đo các góc xOy, yOz, xOz. So sánh

góc xOy + góc yOz  với góc xOz.

-Qua kết quả đo được, khi nào 

thì xOy + yOz = xOz

*HĐ 2 : Hai góc kề nhau, phụ nhau, bà nhau, kề bù :