HÌNH HỌC 6 T19 - T24

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

Néi dung ghi b¶ng

Ho¹t ®éng 1:  ( 20 phót)

- GV gäi 1 hs lªn b¶ng c¶ líp cïng lµm trªn vë

VÏ 1 ®­êng th¼ng vµ ®Æt tªn

- GV? §­êng th¼ng cã giíi h¹n kh«ng ? §­êng th¼ng võa vÏ cã chia mÆt b¶ng ? (mÆt trang giÊy) thµnh mÊy phÇn ?

- GV: MÆt b¶ng, mÆt trang giÊy cho ta h×nh ¶nh cña 1 mp chØ râ 2 nöa mp.

Ho¹t ®éng 2:

- GV lÊy thªm vd vÒ nöa mp

- Mp cã giíi h¹n kh«ng ?

- HS cho vd vÒ h×nh ¶nh mp trong thùc tÕ ?

- GV? §t a chia mp lµm mÊy phÇn ?

- HS: 2 phÇn riªng biÖt

- GV Mçi phÇn vµ ®t a ®­îc coi nh­ 1 nöa mp bê a. VËy thÕ nµo lµ mp bê a?

- GV nªu kn SGK - 72

- HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm

- GV nªu thÕ nµo lµ 2 nöa mp ®èi nhau

- HS ghi vë

- GV; §Ó ph©n biÖt 2 nöa mp chung bê a ng­êi ta th­êng ®Æt tªn cho nã

- GV vÏ c¸c ®iÓm M, N, P

- GV nªu c¸ch gäi tªn nöa mp. Nöa mp (I) lµ nöa mp bê a chøa ®iÓm M hoÆc nöa mp bê a kh«ng chøa ®iÓm P.

1/ Nöa mÆt ph¼ng:

- Trang giÊy, mÆt b¶ng lµ h×nh ¶nh cña mp

- Mp kh«ng bÞ giíi h¹n vÒ mäi phÝa

a

Kh¸i niÖm (SGK - 72)

- Hai nöa mp cã chung bê a gäi lµ 2 nöa mp ®èi nhau

- BÊt kú ®t nµo n»m trªn mp còng lµ bê chung cña 2 nña mp ®èi nhau

T­¬ng tù em h·y gäi tªn nöa mp bê a cßn l¹i trªn h×nh vÏ ?

- HS chØ vµo h×nh vÏ vµ ®äc tªn nöa mp

- GV giíi thiÖu 2 ®iÓm n»m cïng phÝa, 2 ®iÓm n»m kh¸c phÝa ®/v ®iÓm a.

- HS lµm ?1         a/

                            b/

- GV? Nh÷ng ®o¹n th¼ng ntn th× c¾t a ? kh«ng c¾t a?

- Hai ®iÓm M, N n»m cïng phÝa ®èi víi ®t a

- Hai ®iÓm M, P (hoÆc N, P) n»m kh¸c phÝa ®èi víi ®t a

?1     a/

        b/ §o¹n th¼ng MN kh«ng c¾t a

            §o¹n th¼ng MP c¾t a

Ho¹t ®éng 2: ( 18 phót)

- GV yªu cÇu hs :

+ VÏ 3 tia Ox, Oy, Oz chung gèc

+ LÊy 2 ®iÓm M, N sao cho

           M tia Ox  ; M O

       N tia Oy; N O

- VÏ ®o¹n th¼ng MN

- Gäi 1 hs lªn b¶ng vÏ, c¶ líp vÏ vµo vë

- GV? Tia Oz c¾t ®o¹n th¼ng MN ?

- GV   Tia Oz c¾t MN t¹i 1 ®iÓm n»m gi÷a M vµ N ta cã tia Oz n»m gi÷a 2 tia Ox, Oy

- GV cho hs lµm ?2 GV vÏ s½n h×nh trªn b¶ng phô.

- H×nh b/ Tia Oz cã n»m gi÷a 2 tia Ox, Oy kh«ng ? t¹i sao ?

- HS tr¶ lêi.

- H×nh c:Tia Oz cã c¾t ®o¹n MN kh«ng ? Tia Oz cã n»m gi÷a 2 tia Ox, Oy kh«ng ?

- HS tr¶ lêi.

- GV cho HS nhËn xÐt, GV nhËn xÐt ghi ®iÓm.

2/ Tia n»m gi÷a 2 tia

- Tia Oz c¾t ®o¹n MN t¹i ®iÓm  n»m gi÷a M & N

Ta nãi tia Oz n»m gi÷a 2 tia Ox, Oy

?2

H×nh a

H×nh b

Oz lµ tia n»m gi÷a hai tia Ox vµ Oy H×nh c

Oz kh«ng n»m gi÷a hai tia Ox vµ Oy

Gi¸o viªn

Häc sinh

- HS1:

+ ThÕ nµo lµ nöa mÆt ph¼ng bê a?

+ ThÕ nµo lµ 2 nöa mÆt ph¼ng ®èi nhau ?

+ VÏ ®­êng th¼ng xy, lÊy ®iÓm O thuéc xy, chØ râ 2 nöa mp cã bê chung lµ xy.

- HS2:  VÏ 2 tia chung gèc Ox, Oy trong mét sè tr­êng hîp.

- GV gäi 2 HS nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n.

HS1: tr¶ lêi nh­ SGK – 72

HS vÏ h×nh, x¸c ®Þnh trªn h×nh.

HS 2: VÏ h×nh

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

Néi dung ghi b¶ng

Ho¹t ®éng 1 ( 9 phót)

GV yªu cÇu HS nªu l¹i ®Þnh nghÜa gãc

- GV nªu ®Ønh, c¹nh cña gãc, c¸ch ®äc tªn gãc, ký hiÖu gãc

- HS vÏ gãc vµ ghi vµo vë

- GV l­u ý: §Ønh gãc viÕt ë gi÷a vµ viÕt to h¬n hai ch÷ bªn c¹nh

- Gãc xOy ë h×nh 4b cßn gäi lµ gãc MON.

- GV quay l¹i h×nh kiÓm tra cña HS 1

- H×nh nµy cã gãc nµo kh«ng? NÕu cã h·y chØ râ. Gãc xOy cã ®Æc ®iÓm g×?

- GV: Gãc xOy gäi lµ gãc bÑt. VËy gãc bÑt lµ gãc ntn? ta sang phÇn 2.

1. Gãc:

§Þnh nghÜa: SGK-73

+ O lµ ®Ønh

+ Ox, Oy : C¹nh cña gãc.

+ §äc lµ: Gãc xOy hoÆc gãc yOx hoÆc gãc O.

+ Ký hiÖu: .

                  H×nh 4b

Ho¹t ®éng 2 ( 9 phót)

- GV ? Gãc bÑt lµ gãc cã ®Æc ®iÓm g×?

- HS nªu ®Þnh nghÜa gãc bÑt, ®Æt tªn

- Nªu c¸ch vÏ mét gãc bÑt trong thùc tÕ.

- GV trªn h×nh bµi tËp 8 cã nh÷ng gãc nµo? ®äc tªn?

- HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi

- GV ®Ó vÏ gãc ta lµm ntn?

2. Gãc bÑt:

                x                  .                      y

                                  O

* §Þnh nghÜa: SGK- 74

* Bµi tËp 8(SGK- 75)

Cã 3 gãc: ;   ;

Ho¹t ®éng 3 ( 6 phót)

- GV ®Ó vÏ gãc ta vÏ lÇn l­ît ntn?

- HS: VÏ 2 tia chung gèc Ox vµ Oy

- GV nªu yªu cÇu HS vÏ tia Ot n»m gi÷a hai tia Ox; Oy

- Trªn h×nh cã mÊy gãc? §äc tªn?

3. VÏ gãc:    

- Gãc chung ®Ønh O nh­ : vµ , cßn ®­îc kÝ hiÖu lµ Gãc O

- GV: §Ó thÓ hiÖn râ gãc mµ ta ®ang xÐt, ng­êi ta th­êng dïng c¸c vßng cung nhá nèi 2 c¹nh cña gãc , ®Ó dÔ ph©n biÖt c¸c gãc chung ®Ønh ta cßn cã thÓ dïng ký hiÖu chØ sè : Gãc O1; gãc O2 …

1; gãc O2

Ho¹t ®éng 4 : ( 5 phót)

- GV: ë gãc xOy, lÊy ®iÓm M. Ta nãi ®iÓm M n»m bªn trong gãc xOy, VÏ tia OM. H·y nhËn xÐt trong ba tia  Ox, OM, Oy tia nµo n»m gi÷a 2 tia cßn l¹i?

- HS: tia OM n»m gi÷a 2 tia Ox, Oy

VËy ®iÓm M n»m bªn trong gãc xOy

- GV chó ý: Khi 2 c¹nh cña gãc kh«ng ®èi nhau míi cã ®iÓm n»m trong gãc.

4. §iÓm n»m bªn trong gãc

- §iÓm M n»m trong gãc xOy

- Tia OM n»m trong gãc xOy

- HS nªu ®Þnh nghÜa gãc? ®Þnh nghÜa gãc bÑt?

- HS lµm bµi tËp 6 sgk/75.

- GV ph¸t phiÕu häc tËp cho HS  ®iÒn vµo chç trèng.

- GV gäi 2 ®¹i diÖn nhanh nhÊt lªn ®iÒn vµo b¶ng phô.

- GV thu vµ kiÓm tra phiÕu häc tËp cña c¸c nhãm kh¸c.

Hs ph¸t biÓu

* Bµi 6: SGK - 75

  §iÒn vµo « trèng trong c¸c ph¸t biÓu

a) …Gãc xOy…®Ønh cña gãc… hai c¹nh cña gãc

b) … S  …SR, ST

c) … gãc cã hai c¹nh lµ 2 tia ®èi nhau.

Gi¸o viªn

Häc sinh

GV yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng thùc hiÖn:

+ VÏ 1 gãc vµ ®Æt tªn, chØ râ ®Ønh, c¹nh cña gãc?

+ VÏ 1 tia n»m gi÷a 2 c¹nh cña gãc, ®Æt tªn cho tia ®ã?

Trªn h×nh võa vÏ cã mÊy gãc? ViÕt tªn c¸c gãc ®ã?

- GV gäi  HS nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ bµi lµm cña b¹n

HS cã thÓ vÏ nh­ h×nh sau:

Trªn h×nh vÏ cã 3 gãc: .

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

Néi dung ghi b¶ng

Ho¹t ®éng 1 (14 phót)

- GV vÏ gãc

- §Ó x¸c ®Þnh sè ®o cña gãc ta ®o gãc b»ng mét dông cô gäi lµ th­íc ®o gãc. Em h·y cho biÕt nã cã cÊu t¹o ntn?

- HS nªu cÊu t¹o cña th­íc ®o gãc?

- GV: ®¬n vÞ cña sè ®o gãc lµ g×?

- GV giíi thiÖu ®¬n vÞ nhá h¬n ®é

- GV nªu c¸ch ®o gãc vµ thao t¸c trªn h×nh

1. §o gãc:

a) Dông cô ®o:

- Th­íc ®o gãc ( Th­íc chia ®é)

- CÊu t¹o (sgk)/76

b) §¬n vÞ ®o gãc: §é , phót, gi©y

1 ®é : 10 ; 1 phót: 1'  ; 1 gi©y:1"

10 = 60'

1' = 60"

c) C¸ch ®o gãc: sgk/76

- HS thao t¸c ®o gãc theo GV

- GV yªu cÇu HS nªu l¹i c¸ch ®o gãc

- GV: Cho c¸c gãc sau, h·y x¸c ®Þnh sè ®o mçi gãc

- 2 HS lªn b¶ng ®o gãc

- 2 HS kh¸c lªn ®o l¹i

- GV: Mçi gãc cã mÊy sè ®o?

- Sè ®o gãc bÑt lµ bao nhiªu ®é?

- Cã nhËn xÐt g× vÒ sè ®o c¸c gãc so víi 1800

- HS nªu nhËn xÐt

- GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp ?1 ®o ®é më cña c¸i kÐo, cña com pa.

- HS ®äc chó ý

VÝ dô:

B1: §Æt th­íc sao cho t©m cña th­íc trïng víi ®Ønh O vµ mét c¹nh ®i qua v¹ch O cña th­íc.

- B2: C¹nh kia n»m trªn nöa mp chøa th­íc, gi¶ sö c¹nh kia ®i qua v¹ch 600 ta nãi gãc cã sè ®o 600

Sè ®o cña gãc b»ng 600

Ký hiÖu: = 600 hay yOx = 600

* NhËn xÐt: sgk-77

* Chó ý: sgk- 77

Ho¹t ®éng 2 (10 phót)

- GV cho 3 gãc O1 ; O2 ; O3

- H·y x¸c ®Þnh sè ®o cña chóng

- GV gäi 3 HS lªn b¶ng ®o

- H·y so s¸nh sè ®o c¸c gãc?

- HS: 550 < 900 < 1350

- GV kÕt luËn

- GV: vËy ®Ó so s¸nh 2 gãc ta c¨n cø vµo?

- Hai gãc b»ng nhau khi nµo?

- Trong 2 gãc kh«ng b»ng nhau, gãc nµo lín h¬n?

- HS tr¶ lêi.

- GV nhÊn m¹nh c¸ch so s¸nh 2 gãc.

- HS lµm bµi ?2 sgk

2. So s¸nh hai gãc

O1

                        O2                   O3

  O1 = 550

  O2 = 900        

  O3 = 1350

* So s¸nh 2 gãc b»ng c¸ch so s¸nh c¸c sè ®o cña chóng

- Hai gãc b»ng nhau nÕu sè ®o cña chóng b»ng nhau

- Hai gãc kh«ng b»ng nhau: gãc nµo cã sè ®o lín h¬n th× gãc ®ã lín h¬n

?2 SGK - 78: .

Ho¹t ®éng 3 (7 phót)

GV ®­a h×nh 17 lªn b¶ng phô.

- GV ë trªn h×nh trªn cã gãc O­1 lµ gãc nhän; gãc O2 lµ gãc vu«ng; gãc O3 lµ gãc tï

- VËy thÕ nµo lµ gãc vu«ng, gãc nhän, gãc tï ?

- HS tr¶ lêi.

3. Gãc vu«ng , gãc nhän, gãc tï .

- Gãc vu«ng lµ gãc cã sè ®o b»ng 900 (1v)

- Gãc nhän lµ gãc cã sè ®o nhá h¬n 900

- Gãc tï lµ gãc cã sè ®o lín h¬n 900 vµ nhá h¬n 1800

- Gv yªu cÇu HS lµm bµi tËp 11 sgk/79

-HS ®øng t¹i chç ®äc sè ®o c¸c gãc xOy, xOz, xOt ë h×nh 18

- HS lµm viÖc nhãm bµi tËp 14 sgk

- GV kiÓm tra bµi lµm cña c¸c nhãm

Bµi 11  SGK - 79

; ; * Bµi 14 SGK - 79: Tïy häc sinh ­íc l­îng.

Gi¸o viªn

Häc sinh

GV yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng thùc hiÖn:

ThÕ nµo lµ  gãc vu«ng, gãc nhän, gãc tï ?

HS lªn b¶ng thùc hiÖn

*- Gãc vu«ng lµ gãc cã sè ®o b»ng 900 (1v)

VÏ h×nh minh häa.

- GV gäi  HS nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ bµi lµm cña b¹n.GV ghi ®iÓm cho HS.

- Gãc nhän lµ gãc cã sè ®o nhá h¬n 900

- Gãc tï lµ gãc cã sè ®o lín h¬n 900 vµ nhá h¬n 1800

*HS vÏ h×nh minh häa.

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

Néi dung ghi b¶ng

Ho¹t ®éng 1: VÏ gãc trªn nöa mÆt ph¼ng (18’)

- GV: khi cã mét gãc, ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc sè ®o cña nã b»ng th­íc ®o gãc.

Ng­îc l¹i nÕu biÕt sè ®o cña 1 gãc, lµm thÕ nµo ®Ó vÏ ®­îc gãc ®ã.

Ta xÐt VD sau:

- HS ®äc VD 1 (SGK)

- C¶ líp nghiªn cøu c¸ch vÏ (SGK) vµ vÏ vµo vë.

- GV thao t¸c l¹i c¸ch vÏ gãc 400

- GV nªu VD 2:

- GV? §Ó vÏ ABC = 300 em sÏ tiÕn hµnh nh­ thÕ nµo?

- 1 HS lªn b¶ng vÏ.

- C¸c HS kh¸c vÏ vµo vë.

- GV? Trªn nöa mÆt ph¼ng cã bê chøa tia BC vÏ ®­îc mÊy tia BA sao cho  ABC = 300

-HS tr¶ lêi.

- GV? T­¬ng tù trªn 1 nöa mp cã bê chøa tia Ox ta vÏ ®­îc mÊy tia Oy ®Ó xOy = m0 (0 < m 180)

- HS nhËn xÐt.

- GV chèt l¹i nhËn xÐt.

1) VÏ gãc trªn nöa mÆt ph¼ng

VD1:

Cho tia Ox, vÏ gãc xOy sao cho

Gi¶i:(SGK - 83)

VD 2:

VÏ gãc ABC biÕt  ABC = 300

Gi¶i:

- VÏ tia BC bÊt kú

- VÏ tia BA t¹o víi tia BC gãc 300  .ABC lµ gãc ph¶i vÏ. 

• NhËn xÐt: (SGK - 83)

Ho¹t ®éng 2 :VÏ hai gãc trªn nöa mÆt ph¼ng (15’)

- GV nªu VD3:

- 1 HS lªn b¶ng vÏ h×nh

- C¶ líp vÏ vµo vë.

1 HS tr¶ lêi c©u hái, gi¶i thÝch lý do?

- GV? Trªn mét nöa mp cã bê chøa tia Ox vÏ xOy = m0,  xOz = n0 m < n. Hái tia nµo n»m gi÷a hai tia cßn l¹i?.

- HS nhËn xÐt.

- GV nªu nhËn xÐt SGK vµ gäi HS nh¾c l¹i.

2. VÏ hai gãc trªn nöa mÆt ph¼ng:

VD3: (SGK/84). Cho tia Ox. Trªn cïng mét nöa mp cã bê chøa tia Ox vÏ =300,  =  450. Trong 3 tia Ox, Oy, Oz tia nµo n»m gi÷a hai tia cßn l¹i?

Gi¶i

Tia Oy n»m gi÷a 2 tia Ox, Oz (v× 300 <450)

* NhËn xÐt:  (SGK - 84)

GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp theo nhãm trong 3’.

HS lµm bµi tËp.

§¹i diÖn 1nhãm lªn b¶ng thùc hiÖn.

HS nhãm kh¸c lµm vµ nhËn xÐt, GV nhËn xÐt, bæ sung.

BT: §iÒn tiÕp vµo dÊu ... ®Ó ®­îc c©u ®óng.

1. Trªn nöa mp cho tr­íc cã bê chøa tia Ox, bao giê còng vÏ ®­îc 1 vµ chØ 1 tia Oy sao cho = n0

2. Trªn nöa mp cho tr­íc vÏ = m0, = n0, NÕu m0 < n0 th× tia Oy n»m gi÷a hai tia Ox vµ Oz.

Gi¸o viªn

Häc sinh

GV yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng thùc hiÖn:

1) VÏ gãc xOz

2) VÏ tia Oy n»m gi÷a 2 c¹nh cña gãc xOz

3) Dïng th­íc ®o gãc ®o c¸c gãc cã trong h×nh.

4) So s¸nh víi .

Qua kÕt qu¶ trªn em rót ra nhËn xÐt g× ?

HS c¶ líp cïng lµm trªn giÊy nh¸p

 HS nhËn xÐt bµi cña b¹n

GV nhËn xÐt bµi lµm trªn b¶ng

GV kiÓm tra kÕt qu¶ ®o gãc cña 2 - 3 HS.GV ghi ®iÓm cho HS.

HS lªn b¶ng thùc hiÖn : vÏ h×nh , đo góc và so sánh theo yêu  cầu của bài tập.

Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß

Néi dung ghi b¶ng

Ho¹t ®éng 1:

GV nªu c©u ?1.GV cã thÓ vÏ s½n 2 h×nh víi c¸c sè ®o phï hîp ®Ó HS dÔ so s¸nh.

 2HS lªn b¶ng thùc hiÖn.

GV:Qua kÕt qu¶ trªn em rót ra nhËn xÐt g× ?

HS nªu nhËn xÐt nhu SGK/81.

GV:nhÊn m¹nh 2 chiÒu cña nhËn xÐt ®ã.

 GV ®­a ®Ò bµi 18(SGK) trªn b¶ng phô

HS ®äc ®Ò to, râ.

Quan s¸t h×nh vÏ, ¸p dông nhËn xÐt trªn ®Ó gi¶i BT : TÝnh gãc BOC ?

1) Khi nµo th× tæng sè ®o hai gãc xOy vµ yOz b»ng sè ®o gãc xOz ?

*NhËn xÐt ( SGK / 81 )

Bµi tËp 18(SGK/82)

Gi¶i :

Theo ®Çu bµi, tia OA n»m gi÷a 2 tia OB vµ OC nªn BOC = BOA + AOC