Hinh hoc 7 (ca nam) pp moi

Ch­¬ng I :  ®­êng th¼ng vu«ng gãc. ®­êng th¼ng song song

- GV giíi thiÖu ch­¬ng I h×nh häc 7.

- GV ®­a h×nh vÏ ®Çu SGV lªn b¶ng phô.

      x                      y'

   x'           O         y      B

  b                                 c  A

  a            M               d

- H·y nhËn xÐt quan hÖ vÒ ®Ønh, vÒ c¹nh cña ¤1 vµ ¤3 ; M1 vµ M2 , A vµ B. ?1.

- GV giíi thiÖu ¤1 vµ ¤3 lµ hai gãc ®èi ®Ønh.

- VËy thÕ nµo lµ hai gãc ®èi ®Ønh.

- HS quan s¸t h×nh vÏ vµ tr¶ lêi.

- Hai gãc ®èi ®Ønh lµ hai gãc mµ mçi c¹nh cña gãc nµy lµ tia ®èi cña mét c¹nh cña gãc kia.

- GV cho HS lµm ?2 SGK.

- Hai ®­êng th¼ng c¾t nhau sÏ t¹o thµnh mÊy cÆp gãc ®èi ®Ønh ?

- V× sao hai gãc M1 vµ M2 kh«ng ph¶i lµ hai gãc ®èi ®Ønh.

- Cho xOy , h·y vÏ gãc ®èi ®Ønh víi xOy ?

- Trªn h×nh vÏ cßn cÆp gãc ®èi ®Ønh nµo kh«ng ?

- H·y vÏ hai ®­êng th¼ng c¾t nhau vµ ®Æt tªn cho c¸c cÆp gãc ®èi ®Ønh ®­îc t¹o thµnh.

?2. ¤2 vµ ¤4 còng lµ hai gãc ®èi ®Ønh v× tia Oy' lµ tia ®èi cña tia Ox' vµ tia Ox lµ tia ®èi cña tia Oy.

- T¹o thµnh hai cÆp gãc ®èi ®Ønh.

- V× Mb vµ Mc kh«ng ph¶i lµ hai tia ®èi nhau (hay kh«ng t¹o thµnh mét ®­êng th¼ng).

- Hai gãc A vµ B kh«ng ph¶i lµ ®èi ®Ønh v× hai c¹nh cña gãc nµy kh«ng ph¶i lµ tia ®èi cña hai c¹nh gãc kia.

- HS lªn b¶ng vÏ vµ nªu c¸ch vÏ:

    + VÏ tia Ox' lµ tia ®èi cña tia Ox.

    + VÏ tia Oy' lµ tia ®èi cña tia Oy.

 x'Oy' lµ gãc ®èi ®Ønh víi xOy.

- xOy' ®èi ®Ønh yOx'.

- Quan s¸t hai gãc ®èi ®Ønh ¤1 vµ ¤3 ; ¤2 vµ ¤4. H·y ­íc l­îng b»ng m¾t vµ so s¸nh ®é lín cña ¤1 vµ ¤3 ; ¤2 vµ ¤4.

- H·y dïng th­íc ®o gãc kiÓm tra l¹i kÕt qu¶ võa ­íc l­îng.

- Yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng kiÓm tra, c¸c HS kh¸c kiÓm tra trong vë.

- Dùa vµo tÝnh chÊt hai gãc kÒ bï ®· häc ë líp 6. Gi¶i thÝch v× sao ¤1 = ¤3 b»ng suy luËn.

- Cã nhËn xÐt g× vÒ tæng ¤1 + ¤2 ? V× sao ?  ¤2 + ¤3 ?

- C¸ch lËp luËn nh­ trªn lµ gi¶i thÝch ¤1 = ¤3 b»ng c¸ch suy luËn.

   ¤1 = ¤3   ;   ¤2 = ¤4.

- HS thùc hiÖn ®o gãc kiÓm tra.

  x                          O                    y'

            y                                       x'

¤1 + ¤2 = 1800.

    (V× 2 gãc kÒ bï)   (1).

¤2 + ¤3 = 1800.

    (V× 2 gãc kÒ bï)    (2).

Tõ (1) vµ (2)  ¤1 + ¤2 = ¤2 + ¤3.  (3)

Tõ (3) suy ra:    ¤1 = ¤3.

- Hai gãc ®èi ®Ønh th× b»ng nhau. VËy hai gãc b»ng nhau cã ®èi ®Ønh kh«ng ?

- Yªu cÇu HS lµm bµi 1.

- Yªu cÇu 1 HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi.

- Yªu cÇu HS lµm bµi 2.

Bµi 1 (Tr.82-SGK)

a) ......x'Oy' .....  tia ®èi......

b) ......... hai gãc ®èi ®Ønh.....Ox' vµ c¹nh Oy' lµ tia ®èi cña c¹nh Oy.

         Bµi 2:

a) §èi ®Ønh.

b) §èi ®Ønh.

- ThÕ nµo lµ hai gãc ®èi ®Ønh ?

- Nªu tÝnh chÊt cña hai gãc ®èi ®Ønh.

- VÏ xAy = 900. VÏ x'Ay' ®èi ®Ønh víi xAy.

- GV nhËn xÐt cho ®iÓm.

- GV §V§ vµo bµi.

- Mét HS lªn b¶ng.

                                     y

          x'                                             x

                             y'      H1.

- Yªu cÇu HS lµm ?1

- HS gÊp giÊy råi quan s¸t c¸c nÕp gÊp, vÏ theo nÕp gÊp.

- GV vÏ 2 ®­êng th¼ng xx' ; yy' c¾t nhau t¹i O vµ gãc xOy = 900 ; Yªu cÇu HS nh×n h×nh vÏ tãm t¾t néi dung (H1).

- Dùa vµo bµi 9 (Tr.83) nªu c¸ch suy luËn.

- VËy thÕ nµo lµ hai ®­êng th¼ng vu«ng gãc ?

- GV giíi thiÖu KH:

       xx'  yy'.

- C¸c nÕp gÊp lµ h×nh ¶nh cña hai ®­êng th¼ng vu«ng gãc vµ 4 gãc t¹o thµnh ®Òu lµ gãc vu«ng.

  Cho:  xx'  yy' = O.

            xOy = 900.

  T×m :  xOy' = x'Oy = x'Oy' = 900.

              Gi¶i thÝch.

   Gi¶i:

Cã: xOy = 900 (theo ®/k cho tr­íc).

y'Ox = 1800 - xOy (theo t/c 2 gãc kÒ

                                                      bï ).

 y'Ox = 1800 - 900 = 900.

Cã: x'Oy = y'Ox = 900 (theo t/c 2 gãc ®èi ®Ønh).

- HS nªu ®Þnh nghÜa.

HoÆc: lµ hai ®­êng th¼ng c¾t nhau t¹o thµnh 4 gãc vu«ng.

         KH:

- Muèn vÏ hai ®­êng th¼ng vu«ng gãc, lµm thÕ nµo ?

- Cßn c¸ch nµo ?

- Yªu cÇu HS lµm ?3 Mét HS lªn b¶ng, c¸c HS kh¸c lµm vµo vë.

- Cho HS ho¹t ®éng nhãm ?4.

- Yªu cÇu nªu vÞ trÝ cã thÓ x¶y ra gi÷a ®iÓm O vµ ®­êng th¼ng a råi vÏ h×nh.

- Theo em cã mÊy ®­êng th¼ng ®i qua O vµ vu«ng gãc víi a ?

- Yªu cÇu HS lµm bµi 1 SGK.

       Bµi 2:

Trong hai c©u sau, c©u nµo ®óng, c©u nµo sai ? H·y b¸c bá c©u sai b»ng h×nh vÏ.

a) Hai ®­êng th¼ng vu«ng gãc th× c¾t nhau.

b) Hai ®­êng th¼ng c¾t nhau th× vu«ng gãc.

                                 a'

?3

                                                           a

                                        a  a.

?4. - HS ho¹t ®éng theo nhãm.

- §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy.

- Cã 1 vµ chØ 1 ®­êng th¼ng ®i qua O vµ vu«ng gãc víi ®­êng th¼ng a cho tr­íc.

- HS lµm bµi tËp 1.

- HS lµm bµi 2.

a) §óng.                                        a

 O

b) Sai.

                                            a'

- Cho bµi to¸n: Cho ®o¹n AB. VÏ trung ®iÓm I cña AB. Qua I vÏ ®­êng th¼ng d vu«ng gãc víi AB.

- Yªu cÇu 2 HS lªn b¶ng vÏ. HS c¶ líp vÏ vµo vë.

- GV giíi thiÖu: d lµ ®­êng trung trùc cña ®o¹n th¼ng AB.

- VËy ®­êng trung trùc cña ®o¹n th¼ng lµ g× ?

- GV nhÊn m¹nh 2 ®iÒu kiÖn: vu«ng gãc ; qua trung ®iÓm.

- GV giíi thiÖu ®iÓm ®èi xøng. Yªu cÇu HS nh¾c l¹i.

- Muèn vÏ ®­êng trung trùc cña 1 ®­êng th¼ng ta vÏ nh­ thÕ nµo ?

- Yªu cÇu HS lµm bµi 14. (nªu c¸ch vÏ)

- Cßn c¸ch nµo kh¸c ?

                                    d

           A                                         B

I

- HS nªu ®Þnh nghÜa.

- d lµ trung trùc cña ®o¹n AB, ta nãi A vµ B ®èi xøng víi nhau qua ®­êng th¼ng d.

- Dïng th­íc vµ ª ke.

- GÊp giÊy.

- Nªu ®Þnh nghÜa hai ®­êng th¼ng vu«ng gãc ?

- LÊy VD thùc tÕ vÒ hai ®­êng th¼ng vu«ng gãc.

- HS nªu ®Þnh nghÜa.

- VD: 2 c¹nh kÒ h×nh ch÷ nhËt.

- C¸c gãc nhµ .....

- HS1: ThÕ nµo lµ hai gãc ®èi ®Ønh ? VÏ h×nh, ®Æt tªn vµ chØ ra c¸c cÆp gãc ®èi ®Ønh.

- HS2: Nªu tÝnh chÊt hai gãc ®èi ®Ønh ? VÏ h×nh ?

- 3 HS lªn b¶ng.

B»ng suy luËn h·y gi¶i thÝch v× sao 2 gãc ®èi ®Ønh l¹i b»ng nhau ?

- HS3: Ch÷a bµi tËp 5 <82>.

- HS c¶ líp nhËn xÐt, GV chèt l¹i , cho ®iÓm.

- HS3:

a) Dïng th­íc ®o gãc vÏ ABC = 560.

  A

                  560       B

   C                                                 C'

                                                          A'

b) VÏ tia ®èi BC' cña tia BC.

     ABC' = 1800 - CBA (2 gãc kÒ bï).

 ABC' = 1800 - 560 = 1240.

c) VÏ tia BA' lµ tia ®èi cña tia BA.

       C'BA' = 1800 - ABC' (2 gãc kÒ bï).

 C'BA' = 1800 - 1240 = 560.

- Yªu cÇu HS lµm bµi 6 <83 SGK>.

- §Ó vÏ 2 ®­êng th¼ng c¾t nhau vµ t¹o thµnh gãc 470 ta vÏ nh­ thÕ nµo ?

- Yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng vÏ h×nh.

Cho :   xx'  yy' = O.

            ¤1 = 470.

T×m  :   ¤2 = ?  ¤3 = ?  ¤4 = ?

- GV cho Ha ho¹t ®éng nhãm bµi tËp 7 <83 SGK>.

Bµi 6:

- VÏ xOy = 470.

- VÏ tia ®èi Ox' cña tia Ox.

- VÏ tia ®èi Oy' cña tia Oy ta ®­îc ®­êng th¼ng xx' c¾t yy' t¹i O. Cã 1 gãc b»ng 470.

        y' x

                              O

     x'                                                  y

       Gi¶i:

¤1 = ¤3 = 470. (t/c hai gãc ®èi ®Ønh).

Cã ¤1 + ¤2 = 1800 (hai gãc kÒ bï).

VËy ¤2 = 1800 - ¤1 = 1800 - 470 = 1330.

Cã ¤4 = ¤2 = 1330. (2 gãc ®èi ®Ønh).

       Bµi 7:

HS ho¹t ®éng nhãm: 

- Sau 3' yªu cÇu ®¹i diÖn mét nhãm ®äc kÕt qu¶.

   Bµi 8:

- Yªu cÇu 2 HS lªn b¶ng vÏ.

- Rót ra nhËn xÐt g× ?

      Bµi 9: <83>.

- GV yªu cÇu HS ®äc ®Ò bµi.

- Muèn vÏ gãc vu«ng xAy ta lµm thÕ nµo ?

- Muèn vÏ x'Ay' ®èi ®Ønh víi gãc xAy ta lµm thÕ nµo ?

- Hai gãc vu«ng kh«ng ®èi ®Ønh lµ hai gãc vu«ng nµo ?

- Nh­ vËy hai ®­êng th¼ng c¾t nhau t¹p thµnh mét gãc vu«ng th× c¸c gãc cßn l¹i còng b»ng 1V. H·y tr×nh bµy b»ng suy luËn ?

                                         z

              x'                                           y

                                O

       y'                                              x

                              z'

¤1 = ¤4  (®èi ®Ønh).

¤2 = ¤5  (®èi ®Ønh).

¤3 = ¤6  (®èi ®Ønh).

xOz = x'Oz' (®èi ®Ønh).

yOx' = y'Ox  (®èi ®Ønh).

zOy' = z'Oy (®èi ®Ønh).

xOx' = yOy' = zOz' = 1800.

             Bµi 8:

- Hai gãc b»ng nhau ch­a ch¾c ®· ®èi ®Ønh.

            Bµi 9:

- Dïng ª ke vÏ tia Ay sao cho
xAy = 900.       

                              y

x'                                                        x

                                y'

- VÏ tia ®èi (cña) Ax' cña tia Ax.

- VÏ tia Ay' lµ tia ®èi cña tia Ay ta ®ù¬c x'Ay' ®èi ®Ønh xAy.

Cã xAy = 900.

  xAy + yAx' = 1800 (kÒ bï).

 yAx' = 1800 - xAy

             = 1800 - 900 = 900.

- Yªu cÇu HS nªu nhËn xÐt.

- Yªu cÇu HS lµm bµi 10.

- Bµi 15 <86>.

- Gäi HS nhËn xÐt.

- Bµi 17 <87 SGK> (b¶ng phô).

    Gäi 3 HS lªn b¶ng kiÓm tra xem 2 ®­êng th¼ng a vµ a' cã vu«ng gãc víi nhau kh«ng ?

- C¶ líp quan s¸t vµ nªu nhËn xÐt.

- Bµi 18:

     Gäi 1 HS lªn b¶ng, 1 HS ®øng t¹i chç ®äc ®Çu bµi.

Bµi 19 <87>.

    Cho HS ho¹t ®éng nhãm ®Ó t×m ra c¸c c¸ch vÏ kh¸c nhau.

      Bµi 20: <87 SGK>.

- H·y cho biÕt vÞ trÝ cña 3 ®iÓm A, B, C cã thÓ x¶y ra ?

- Yªu cÇu 2 HS lªn b¶ng vÏ h×nh vµ nªu c¸ch vÏ.

x'Ay' = xAy = 900    ( v× ®èi ®Ønh).

y'Ax = yAx' = 900=  ( v× ®èi ®Ønh).

* 2 ®­êng th¼ng c¾t nhau t¹o thµnh mét gãc vu«ng th× c¸c gãc cßn l¹i còng b»ng 1 vu«ng (hay 900 ).      

- HS chuÈn bÞ giÊy vµ thao t¸c nh­ H8 <86 SGK>.

- NhËn xÐt:

    + NÕp gÊp zt  xy t¹i O.

    + Cã 4 gãc vu«ng lµ xOz, zOy , yOt, tOx.

      Bµi 18:

- VÏ h×nh theo c¸c b­íc:

    + Dïng th­íc ®o gãc vÏ xOy = 450.

    + LÊy ®iÓm A bÊt k× n»m trong gãc xOy.

    + Dïng ª ke vÏ ®­êng th¼ng d1 qua A vu«ng gãc víi Ox.

    + Dïng ª ke vÏ ®­êng th¼ng d2 qua A vu«ng gãc víi Oy.

                                                y

    d2

      C

                                              A

                                        B

              O                                       x

                                              d1

                  Bµi 20:

VÞ trÝ 3 ®iÓm A, B, C cã thÓ x¶y ra:

    - 3 ®iÓm A, B, C th¼ng hµng.

    - 3 ®iÓm A, B, C kh«ng th¼ng hµng.

HS1: A, B, C th¼ng hµng.

- Dïng th­íc vÏ ®o¹n AB = 2 cm.

- GV l­u ý cßn TH:

                       d2                    d1

     C       A                              B

- Nªu nhËn xÐt vÒ vÞ trÝ cña d1 vµ d2 qua hai h×nh vÏ trªn ?

- VÏ tiÕp ®o¹n BC = 3 cm (A, B, C cïng n»m trªn mét ®­êng th¼ng).

- VÏ trung trùc d1 cña ®o¹n AB.

- VÏ trung trùc d2 ­ cña ®o¹n BC.

               d1                              d2

                O1             B              O2

    A                                                     C

- HS2: VÏ TH 3 ®iÓm A, B, C kh«ng th¼ng hµng:

- Dïng th­íc vÏ ®o¹n AB = 2 cm, ®o¹n BC = 3 cm, sao cho A, B, C kh«ng cïng n»m trªn 1 ®­êng th¼ng.

- VÏ d1 lµ trung trùc cña AB.

- VÏ d2 lµ trung trùc cña BC.

          A

                                                        C

     d1

                    B                       d2

TH1: d1 vµ d2 kh«ng cã ®iÓm chung (//)

TH2: d1 vµ d2 cã ®iÓm chung (c¾t nhau).

- ThÕ nµo lµ hai gãc ®èi ®Ønh ?

- TÝnh chÊt cña hai gãc ®èi ®Ønh ?

- H­íng dÉn Bµi 7 <74>.

- HS tr¶ lêi c©u hái.

Bµi 7:

a) §óng.

b) Sai.

- Yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng:

+ VÏ hai ®­êng th¼ng ph©n biÖt a vµ b.

+ VÏ ®­êng th¼ng c c¾t ®­êng th¼ng a vµ b lÇn l­ît t¹i A vµ B.

+ Cho biÕt cã bao nhiªu gãc ®Ønh A, cã bao nhiªu gãc ®Ønh B ?

- GV giíi thiÖu: Hai cÆp gãc so le trong (vµ) lµ ¢1 vµ B3 ; ¢4 vµ B2 . Bèn cÆp gãc ®ång vÞ lµ: ¢­1 vµ B1  ; ¢2 vµ B2 ; ¢3 vµ B3 ; ¢4 vµ B4 .

- Hai ®­êng th¼ng a vµ b ng¨n mÆt ph¼ng th× d¶i trong vµ d¶i ngoµi.

    §­êng th¼ng c gäi lµ c¸t tuyÕn.

CÆp gãc so le trong n»m ë d¶i trong vµ n»m vÒ hai phÝa cña c¸t tuyÕn.

CÆp gãc ®ång vÞ lµ hai gãc cã vÞ trÝ t­¬ng tù nh­ nhau víi hai ®­êng th¼ng a vµ b.

- HS lªn b¶ng vÏ h×nh:

                        A      c

                                             a

                 B                                        b

- Cã 4 gãc ®Ønh A , 4 gãc ®Ønh B.