Tuaàn 22

Tieát 41                                                      

Ngaøy daïy: 02/02/09

 

I. MUÏC TIEÂU:

1) Kieán thöùc:

  - Neâu ñöôïc caùc boä phaän chính cuûa maùy bieán theá goàm hai cuoän daây daãn coù soá voøng khaùc nhau ñöôïc quaán quanh moät loõi saét chung.

  - Neâu ñöôïc coâng duïng chung cuûa maùy bieán theá laø laøm taêng hay giaûm hieäu ñieän theá theo coâng thöùc =.

  - Giaûi thích ñöôïc maùy bieán theá hoaït ñoäng ñöôïc döôùi doøng ñieän xoay chieàu maø khoâng hoaït ñoäng ñöôïc döôùi doøng ñieän moät chieàu khoâng ñoåi.

  - Veõ ñöôïc sô ñoà laép ñaët maùy bieán theá ôû hai ñaàu daây taûi ñieän.

2) Kó naêng:

  - Bieát vaän duïng kieán thöùc veà hieän töôïng caûm öùng ñieän töø ñeå giaûi thích caùc öùng duïng trong kó thuaät.

3) Thaùi ñoä:

  - Reøn luyeän phöông phaùp tö duy, suy dieãn moät caùch logic trong phong caùch hoïc vaät lí vaø aùp duïng kieán thöùc vaät lí trong kó thuaät vaø cuoäc soáng.

  - Giaùo duïc moäi tröôøng.

II. CHUAÅN BÒ:

1. Giaùo vieân:

   - Baûng 1 SGK / 101.

2. Hoïc sinh:

Moãi nhoùm hoïc sinh:

  - 1 maùy bieán theá nhoû, cuoän sô caáp coù 750 voøng vaø cuoän thöù caáp coù 1500 voøng.

  - 1 nguoàn ñieän xoay chieàu 0 – 12V

  - 1 voân keá xoay chieàu 0 – 15V.

Moãi hoïc sinh:

  Ñoïc vaø nghieân cöùu baøi “Maùy bieán theá”.

  - Caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa maùy bieán theá.

  - Taùc duïng laøm bieán ñoåi hñt cuûa maùy bieán theá.

  - Caùch laép ñaët maùy bieán theá ôû hai ñaàu ñöôøng daây taûi ñieän.

III. PHÖÔNG PHAÙP DAÏY HOÏC:

  - Phöông phaùp neâu vaø giaûi quyeát vaán ñeà, thöïc nghieäm, tröïc quan, ñaøm thoaïi, so saùnh.

IV. TIEÁN TRÌNH:

1/ OÅn ñònh toå chöùc:

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Khi truyeàn taûi ñieän naêng ñi xa thì coù bieän phaùp naøo laøm giaûm hao phí ñieän naêng treân ñöôøng daây taûi ñieän? Bieän phaùp naøo toái öu nhaát? Laøm BT 36.3 SBT? (10ñ)

 

 

- Bieän phaùp naøo laøm giaûm hao phí ñieän naêng treân ñöôøng daây taûi ñieän.

- Bieän phaùp naøo toái öu nhaát laø taêng HÑT U.

- 36.3: Duøng caùch b seõ giaûm ñöôïc nhieàu hôn vì coâng suaát hao phí tæ leä nghòch vôùi bình phöông hieäu ñieän theá.

3/ Giaûng baøi môùi:

 

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh

Noäi dung baøi hoïc

* Hoaït ñoäng 1: Toå chöùc tình huoáng hoïc taäp.

 HS ñoïc phaàn môû baøi SGK.

* Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu caáu taïo cuûa maùy bieán theá

HS xem hình 37.1 vaø moâ hình maùy bieán theá nhoû- ñoïc thoâng tin SGK.

Neâu caáu taïo cuûa maùy bieán theá?

Soá voøng daây cuûa hai cuoän daây gioáng hay khaùc nhau?

Loõi saét coù caáu taïo nhö theá naøo? (goàm nhieàu lôùp saét eùp silic gheùp caùch ñieän vôùi nhau)

* Hoaït ñoäng 3Tìm hieåu nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa maùy bieán theá theo hai giai ñoaïn

HS ñoïc caâu C1.

Neâu döï ñoaùn?

GV ghi keát quaû döï ñoaùn leân baûng.

Yeâu caàu HS laøm TN ruùt ra nhaän xeùt.

HS thöïc hieän caâu C1, C2 theo nhoùm.

C1: Coù saùng. Vì khi ñaët vaøo hai ñaàu cuoän sô caáp moät hieäu ñieän theá xoay chieàu thì seõ taïo ra trong cuoän daây ñoù moät doøng ñieän xoay chieàu. Loõi saét bò nhieãm töø trôû thaønh moät nam chaâm coù töø tröôøng bieán thieân; soá ñöôøng söùc töø cuûa töø tröôøng xuyeân qua tieát ñieän S cuûa cuoän thöù caáp bieán thieân, do ñoù trong cuoän thöù caáp xuaát hieän doøng ñieän thöù caáp laøm cho ñeøn saùng.

C2: Ñaët vaøo hai ñaàu cuoän sô caáp moät hieäu ñieän theá xoay chieàu thì trong cuoän daây ñoù coù doøng ñieän xoay chieàu chaïy qua. Töø tröôøng trong loõi saét luaân phieân taêng giaûm, vì theá soá ñöôøng söùc töø xuyeân qua tieát ñieän S cuûa cuoän daây thöù caáp luaân phieân taêng giaûm. Keát quaû laø trong cuoän thöù caáp xuaát hieän doøng ñieän xoay chieàu. Moät doøng ñieän xoay chieàu phaûi do moät hieäu ñieän theá xoay chieàu gaây ra. Bôûi vaäy ôû hai ñaàu cuoän thöù caáp coù moät hieäu ñieän theá xoay chieàu.

Neâu keát luaän veà nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa maùy bieán theá.

 

 

 

 

* Hoaït ñoäng 4: Tìm hieåu taùc duïng laøm bieán ñoåi hieäu ñieän theá cuûa maùy bieán theá (laøm taêng hoaëc giaûm hieäu ñieän theá)

HS ñoïc vaø ghi laïi soá voøng n1 cuûa cuoän sô caáp vaø n2 cuûa cuoän thöù caáp cuûa maùy bieán theá (moâ hình).

HS quan saùt TN vaø ghi keát quaû vaøobaûng1

HS thöïc hieän caâu C3.

 C3: Hieäu ñieän theá ôû hai ñaàu moãi cuoän daây cuûa maùy bieán theá tæ leä vôùi soá voøng daây cuûa caùc cuoän daây töông öùng.

Qua quan saùt TN em haõy neâu keát luaän.

 

 

 

 

 

* Hoaït ñoäng 5: Tìm hieåu caùch laép ñaët maùy bieán theá ôû hai ñaàu ñöôøng daây taûi ñieän.

HS ñoïc thoâng tin SGK.

Taùc duïng cuûa maùy oån aùp laø do maùy coù theå töï duy chuyeån con chaïy ôû cuoän thöù caáp sao cho U thöù caáp luoân ñöôïc oån ñònh.

GDMT: Khi maùy bieán theá hoaït ñoäng, trong loõi theùp luoân xuaát hieän doøng ñieän Fucoâ. Doøng ñieän Fucoâ coù haïi vì laøm noùng maùy bieán theá, giaûm hieäu xuaát cuûa maùy. Ñeå laøm maùt maùy bieán theá ngöôøi ta nhuùng toaøn boä loõi theùp cuûa maùy trong moät chaát laøm maùt ñoù laø daàu cuûa maùy bieán theá. Khi xaõy ra söï coá, daàu maùy bieán theá bò chaùy coù theå gaây ra nhöõng söï coá moâi tröôøng traàm troïng vaø raát khoù khaéc phuïc.

Caùc traïm bieán theá lôùn caàn coù caùc thieát bò töï ñoäng ñeå phaùt hieän vaø khaéc phuïc söï coá; Maëct khaùc caàn ñaûm baûo caùc quy taéc an toaøn khi vaän haønh traïm bieán theá lôùn.

* Hoaït ñoäng 6Vaän duïng

HS thöïc hieän caù nhaân caâu C4

C4: Töø = ta coù:

   Cuoän 6V coù 109 voøng.

   Cuoän 3V coù 54 voøng.

 

 

 

I. CAÁU TAÏO VAØ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA MAÙY BIEÁN THEÁ

 1) Caáu taïo:

  Boä phaän chính cuûa maùy bieán theá goàm coù:

- Hai cuoän daây daãn coù soá voøng daây khaùc nhau, ñaët caùch ñieän vôùi nhau.

- Moät loõi saét (hay theùp) coù pha silic chung cho caû hai cuoän daây.

 

 

2) Nguyeân taéc hoaït ñoäng: (SGK)

 

 

 

 

 

Khi coù HÑT xoay chieàu ñaët vaøo hai ñaàu cuoän sô caáp boùng ñeøn saùng coù xuaát hieän doøng ñieän ôû cuoän thöù caáp.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3) Keát luaän

     Khi ñaët vaøo hai ñaàu cuoän sô caáp cuûa maùy bieán theá moät hieäu ñieän theá xoay chieàu thì ôû hai ñaàu cuoän thöù caáp xuaát hieän moät hieäu ñieän theá xoay chieàu neáu cuoän thöù caáp ñöôïc noái kín seõ xuaát hieän moät doøng ñieän xoay chieàu.

II. TAÙC DUÏNG LAØM BIEÁN ÑOÅI HIEÄU ÑIEÄN THEÁ CUÛA MAÙY BIEÁN THEÁ

1) Quan saùt

 

 

 

 

 

 

 

 

2) Keát luaän

   Hieäu ñieän theá ôû hai ñaàu moãi cuoän daây cuûa maùy bieán theá tæ leä vôùi soá voøng daây cuûa moãi cuoän.

=

III. LAÉP ÑAËT MAÙY BIEÁN THEÁ ÔÛ HAI ÑAÀU ÑÖÔØNG  DAÂY TAÛI ÑIEÄN 

Duøng maùy bieán theá laép ôû hai ñaàu ñöôøng daây taûi ñieän taêng HÑT.

Tröôùc khi ñeán nôi tieâu thuï thì maùy bieán theá haï HÑT.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IV. VAÄN DUÏNG

 

 

 

4/ Cuûng coá vaø luyeän taäp:

 

Neâu caáu taïo cuûa maùy bieán theá?

  Neâu hoaït ñoäng cuûa maùy bieán theá? 

Neâu taùc duïng laøm bieán ñoåi HÑT cuûa maùy bieán theá? 

Neâu caùch laép ñaët maùy bieán theá ôû hai ñaàu ñöôøng daây taûi ñieän? 

 

- Caáu taïo cuûa maùy bieán theá.

- Hoaït ñoäng cuûa maùy bieán theá

- Taùc duïng laøm bieán ñoåi HÑT cuûa maùy bieán theá.

- Caùch laép ñaët maùy bieán theá ôû hai ñaàu ñöôøng daây taûi ñieän.

 

5/ Höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc ôû nhaø:

  - Hoïc thuoäc ghi nhôù SGK.

  - Laøm baøi taäp 37.1 37.4 SBT.

  - Ñoïc phaàn “coù theå em chöa bieát”

 

Chuaån bò: Thöïc haønh.

  Ñoïc vaø nghieân cöùu tröôùc baøi thöïc haønh:

  - Xem laïi maùy phaùt ñieän xoay chieàu.

  - Xem laïi hoaït ñoäng cuûa maùy bieán theá.

  - Keû saün maãu baùo caùo trang 104/ SGK.

 

V. RUÙT KINH NGHIEÄM:

       . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

nguon VI OLET