MĨ thuật

       Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn.

          Ho¹t ®éng cña Häc sinh.

Ho¹t ®éng 1: Quan s¸t vµ nhËn xÐt

* Gv giíi thiÖu mét sè c«ng tr×nh kiÕn tróc, ®×nh chïa vµ chØ râ c¸c ho¹ tiÕt ë trang phôc d©n téc b»ng mét sè tranh ¶nh ®Ó hs quan s¸t.

? C¸c ho¹ tiÕt nµy ®­îc trang trÝ ë ®©u

? Chóng cã h×nh d¸ng chung nh­ thÕ nµo

? Ho¹ tiÕt trang trÝ th­êng thÓ hiÖn néi/d g×

? §­êng nÐt cña ho¹ tiÕt ®ã nh­ thÕ nµo

? C¸c ho¹ tiÕt ®ã ®­îc s¾p xÕp theo nguyªn t¾c nµo

? Em cã nhËn xÐt g× vÒ mµu s¾c cña c¸c ho¹ tiÕt d©n téc.

* Hs quan s¸t vµ tr¶ lêi c©u hái.

+ §©y lµ nh÷ng ho¹ tiÕt trang trÝ trªn trèng ®ång, trªn v¸y ¸o ng­êi d©n téc..

1.H×nh d¸ng: H×nh vu«ng, h×nh trßn, h×nh tam gi¸c

2.Néi dung: Lµ c¸c h×nh hoa l¸, m©y, sãng n­íc, chim mu«ng ®­îc kh¾c trªn gç, vÏ trªn v¶i trªn gèm sø.

3.§­êng nÐt: MÒm m¹i, uyÓn chuyÓn phong phó nÐt vÏ gi¶n dÞ, khóc chiÕt

4.Bè côc: C©n ®èi, hµi hoµ th­êng ®èi xøng, xen kÎ hoÆc nh¾c l¹i

5. Mµu s¾c: Rùc rì, t­¬i s¸ng hoÆc hµi hoµ.

Ho¹t ®éng 2: C¸ch chÐp ho¹ tiÕt trang trÝ d©n téc.                       

Gv : Khi quan s¸t- nhËn xÐt ph¶i t×m ra h×nh d¸ng chung cña ho¹ tiÕt .

? Sau khi cã h×nh d¸ng chung ta ph¶i lµm g×

- Gv yªu cÇu Hs ph©n tÝch c¸c b­íc minh ho¹ trªn §DDH.

*Gv kÕt luËn, bæ sung.

- Gv h­íng dÉn häc sinh quan s¸t mét sè bµi vÏ cña hä sinh n¨m tr­íc ®Ó rót kinh nghiÖm tr­íc khi lµm bµi.

+ Quan s¸t vµ nhËn xÐt.

+ VÏ ph¸c khung h×nh vµ ®­êng trôc    

+ Ph¸c h×nh b»ng nÐt th¼ng.

+ Hoµn thiÖn h×nh vÏ vµ t« mµu

Ho¹t ®éng 3: Thùc hµnh

- Gv ra bµi tËp, häc sinh vÏ bµi.

- Gv bao qu¸t líp, h­íng dÉn, chØnh söa bµi cho nh÷ng em vÏ ch­a ®­îc.

- H­íng dÉn mét vµi nÐt trùc tiÕp lªn bµi cña nh÷ng em vÏ yÕu.

+ Chän vµ chÐp mét ho¹ tiÕt trang trÝ d©n téc sau ®ã t« mµu theo ý thÝch.

+ KÝch th­íc 8 x 13 cm

+ Mµu tuú thÝch.

Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña Häc sinh

Ho¹t ®éng 1 : S¬ l­îc vÒ bèi c¶nh lÞch sö

- Gv ph©n tÝch vµ nhÊn m¹nh ®Êt n­íc ViÖt Nam: lµ mét trong nh÷ng c¸i n«i loµi ng­êi cã sù ph¸t triÓn liªn tôc qua nhiÒu thÕ kØ .

? Thêi k× lÞch sö ViÖt nam ®­îc ph©n chia lµm mÊy giai ®o¹n ?

* Gv bæ sung vµ chuyÓn ý.

+ C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn: (3 g®)

- Thêi k× ®å ®¸: XH Nguyªn thuû

- Thêi k× ®å ®ång: C¸ch ®©y kho¶ng 4000-5000 n¨m

- Thêi ®¹i Hïng V­¬ng víi nÒn v¨n minh lóa n­íc ®· ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña v¨n ho¸ - x· héi trong ®ã cã Mü thuËt.

Ho¹t ®éng 2: S¬ l­îc vÒ Mü thuËt ViÖt Nam thêi k× cæ ®¹i

 ? H×nh vÏ mÆt ng­êi ®­îc kh¾c ë ®©u ?

? Nªu nh÷ng ®Æc ®iÓm cña h×nh vÏ mÆt ng­êi ?

? Nªu nghÖ thuËt diÔn t¶ cña h×nh ch¹m kh¾c ®ã ?.

1. Mü thuËt thêi k× ®å ®¸.

* H×nh mÆt ng­êi trªn v¸ch hang §ång Néi.

- Kh¾c gÇn cöa hang, trªn v¸ch nhñ ë ®é cao tõ 1,5m ®Õn 1,75m võa víi tÇm m¾t vµ tÇm tay con ng­êi.

- Ph©n biÖt ®­îc nam hay n÷, c¸c mÆt ng­êi ®Òu cã sõng, cong ra hai bªn.

* §Æc ®iÓm nghÖ thuËt: Gãc nh×n chÝnh diÖn, ®­êng nÐt døt kho¸t

? KÓ tªn nh÷ng dông cô ®å ®ång cña Mü thuËt ViÖt Nam ?

- Gv h­íng dÉn cho HS xem tranh trªn §DDH.

- Gv yªu cÇu Hs thùc hµnh theo nhãm.  

? Tr×nh bµy xuÊt xø cña trèng ®ång §«ng S¬n ?

? V× sao trèng ®ång §«ng S¬n ®­îc coi lµ trèng ®ång ®Ñp nhÊt ViÖt Nam ?

? Bè côc cña mÆt trèng d­îc trang trÝ nh­ thÕ nµo

? NT trang trÝ mÆt trèng vµ tang trèng cã g× ®Æc biÖt ?

? Nh÷ng ho¹t ®éng cña con ng­êi chuyÓn ®éng nh­ thÕ nµo ?

? §Æc ®iÓm quan träng nhÊt cña nghÖ thuËt §«ng S¬n lµ g× ?

* Gv ph©n tÝch th«ng qua h×nh trªn ®å dïng häc tËp.  

, râ rµng, bè côc c©n xøng, tØ lÖ hµi hoµ.

2. Mü thuËt thêi ®å ®ång

- Tr¶i qua 3 giai ®o¹n: Phïng Nguyªn, §ång §Ëu, Gß Mun.

- C«ng cô: R×u, dao g¨m, gi¸o m¸c, mòi lao ®­îc ch¹m kh¾c vµ trang trÝ ®Ñp m¾t

- §å trang søc vµ t­îng nghÖ thuËt. "Ng­êi ®µn «ng b»ng ®¸"(V¨n §iÓn- Hµ Néi)

*Trèng ®ång §«ng S¬n

+ ë §«ng S¬n (Thanh Ho¸), n»m bªn bê s«ng M·.

+ NghÖ thuËt trang trÝ ®Ñp m¾t gièng víi c¸c trèng ®ång tr­íc ®ã ®Æc biÖt lµ trèng ®ång Ngäc L÷.

+ NghÖ thuËt ch¹m kh¾c ®Æc biÖt.

+ Bè côc lµ nh÷ng vßng trßn ®ång t©m bao lÊy ng«i sao nhiÒu c¸nh ë gi÷a.

* Lµ sù kÕt hîp gi÷a hoa v¨n h×nh häc víi ch÷ S vµ ho¹t ®éng cña con ng­êi, chim thó rÊt nhuÇn nhuyÔn hîp lÝ.

+ ChuyÓn ®éng ng­îc chiÒu kim ®ång hå gîi lªn vßng quay tù nhiªn, hoa v¨n diÔn t¶ theo lèi h×nh häc ho¸.

+ H×nh ¶nh con ng­êi chiÕm vÞ trÝ chñ ®¹o trªn mÆt trèng.

Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña Häc sinh

Ho¹t ®éng 1: Quan s¸t nhËn xÐt

+ Gv cho Hs xem nh÷ng bøc tranh hµng c©y con s«ng, d·y phè.

? So s¸nh 2 h×nh ¶nh vÒ ®é mê râ cña chóng

+ Gv minh ho¹ lªn b¶ng nh÷ng ®å vËt ®· chuÈn bÞ s½n.  

? T¹i sao vËt nµy l¹i lín h¬n vËt kia dï trong thùc tÕ nã hoµn toµn gièng nhau vÒ kÝch th­íc ?

Gv : §Ó tr¶ lêi c©u hái nµy chóng ta b­íc sang phÇn 2 (Gv chuyÓn ho¹t ®éng vµ ghi b¶ng)

*Gv bæ sung, chuyÓn ý.

I. Quan s¸t- nhËn xÐt

* VËt ë gÇn : To, cao réng vµ râ h¬n, mµu s¾c ®Ëm ®µ h¬n

* VËt ë xa : Nhá, thÊp, hÑp mê, mµu s¾c th× nh¹t h¬n so víi vËt ë tr­íc.

* VËt tr­íc che khuÊt vËt sau.

" GÇn to xa nhá, gÇn râ xa mê "

Ho¹t ®éng 2 : Nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n cña luËt xa gÇn                                  

? §­êng tÇm m¾t lµ g× ?         

- Gv cho hs xem ®­êng tÇm m¾t ë cao vµ ®­êng tÇm m¾t ë thÊp.

? §­êng tÇm m¾t phô thuéc vµo yÕu tè g× ?

(Khi ®øng ë vÞ trÝ cao th× ®­êng tÇm m¾t ë thÊp vµ ng­îc l¹i)

? §iÓm tô lµ g× ?

(GV treo ®d cho HS thÊy sau ®ã minh ho¹ c¸c tr­êng hîp ®iÓm tô )

*Gv chèt l¹i vÊn ®Ò vµ h­íng dÉn thùc hµnh cho c¶ líp.

II. §­êng tÇm m¾t vµ ®iÓm tô.

1. §­êng tÇm m¾t: Lµ ®­êng th¼ng n»m ngang víi tÇm m¾t ng­êi nh×n ph©n chia m¾t ®Êt víi bÇu trêi hay mÆt n­íc víi bÇu trêi gäi lµ ®­êng ch©n trêi.

- §TM phô thuéc vµo ®é cao thÊp cña vÞ trÝ ng­êi vÏ.

2. §iÓm tô: C¸c ®­êng th¼ng song song víi mÆt ®Êt cµng xa cµng thu hÑp cuèi cïng tô l¹i ë mét ®iÓm gäi lµ ®iÓm tô.

Ho¹t ®éng 3: Thùc hµnh

- Gv ra bµi tËp, Hs vÏ bµi

- Gv bao qu¸t líp, h­íng dÉn cho nh÷ng em vÏ cßn yÕu.

- §éng viªn khuyÕn khÝch häc sinh lµm bµi

+ VÏ c¸c tr­êng hîp §TM ®i qua th©n hép, vÏ ë vÞ trÝ §TM cao vµ thÊp.

+ VÏ ®iÓm tô cña mét h×nh hép ch÷ nhËt.

Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña Häc sinh

Ho¹t ®éng 1 : ThÕ nµo lµ vÏ theo mÉu ?

? ThÕ nµo lµ vÏ theo mÉu ?

? T¹i sao khi cÊt mÉu ®i, Hs tiÕp tôc vÏ th× l¹i kh«ng ®­îc coi lµ vÏ theo mÉu ?

+ Gv minh ho¹ c¸i cèc tõ nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau.

? V× sao cïng lµ chiÕc cèc, ta l¹i thÊy nã cã h×nh d¸ng kh¸c nhau.

+ Gv: Muèn vÏ theo mÉu th× ph¶i biÕt ®­îc c¸ch vÏ nh­ thÕ nµo ?.

*Gv bæ sung, chuyÓn ý.

* Kh¸i niÖm - VÏ theo mÉu lµ vÏ l¹i mÉu bµy tr­íc mÆt.

- Do ta nh×n tõ nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau: Cã gãc chØ thÊy ®¸y, cã gãc thÊy phÇn miÖng cèc lín h¬n, cã gãc thÊy ®­îc quai vµ th©n cèc....

+ Quan s¸t vµ nhËn xÐt (®Ó biÕt ®Æc ®iÓm cña mÉu nh­ cao, thÊp, réng hÑp, tõ ®ã x¸c ®Þnh khung h×nh cho chÝnh x¸c )

+ Ph¸c khung h×nh

Ho¹t ®éng 2: C¸ch vÏ.

- Gv treo §DDH h­íng dÉn cho Hs vÏ c¸c vËt mÉu: L¸, hoa, qu¶, cèc, h×nh khèi c¬ b¶n.  

? Sau khi quan s¸t mÉu, chóng ta lµm g×

? Muèn vÏ chÝnh x¸c c¸c vËt mÉu chóng ta ph¶i tiÕn hµnh theo nh÷ng b­íc nµo

- Gv ph©n tÝch th«ng qua h×nh minh ho¹

? Bè côc trong tê giÊy ph¶i thÕ nµo ?.

? VÏ ®Ëm nh¹t nh­ thÕ nµo ( gv minh ho¹ c¸c b­íc vÏ ®Ëm nh¹t)

-         Gv cho Hs xem nh÷ng bµi vÏ cña n¨m tr­íc ®Ó rót kinh nghiÖm tr­íc khi vÏ bµi.

* Gv bæ sung, chuyÓn ý.

Ho¹t ®éng 3 : Thùc hµnh

- Gv ra bµi tËp, häc sinh vÏ bµi.

- Gv quan s¸t, khuyÕn khÝch, ®éng viªn häc sinh lµm bµi.

- Nh¾c l¹i c¸ch vÏ ®Ó häc sinh thuËn tiÖn trong qu¸ tr×nh vÏ.

- VÏ theo mÉu: C¸i ca vµ cµnh l¸.                                         

- ChÊt liÖu: ch× ®en.

- Häc sinh lµm bµi.

Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña Häc sinh

Ho¹t ®éng 1 : Quan s¸t nhËn xÐt

- Gv hd ®¹i diÖn 4 tæ lªn bµy mÉu.

? Em h·y nhËn xÐt vÒ c¸ch s¾p xÕp bè côc cña c¸c nhãm mÉu.

? Nhãm mÉu nµo hîp lÝ nhÊt.

* Gv kÕt luËn.vµ hái tiÕp.

? Khung h×nh chung cña mÉu lµ khung h×nh g×.

? Khung h×nh riªng cña khèi hép vµ khèi cÇu.

? Nªu vÞ trÝ cña tõng vËt mÉu.

? TØ lÖ cña khèi cÇu so víi khèi hép.

? ¸nh s¸ng chiÕu lªn mÉu tõ h­íng nµo.

? §é ®Ëm nh¹t trªn mçi vËt mÉu chuyÓn nh­ thÕ nµo.

? VËt nµo ®Ëm nhÊt, vËt nµo s¸ng nhÊt.

BiÕt ®Æc ®iÓm cña mÉu råi th× lµm thÕ nµo ®Ó cã bµi vÏ ®Ñp ?

- Häc sinh tham gia bµy mÉu

- Häc sinh tr¶ lêi (c©n ®èi thuËn m¾t, hîp lý cã tr­íc cã sau..)

- Khung h×nh: ch÷ nhËt ®øng

- Hép h×nh vu«ng, cÇu h×nh trßn .

- Khèi hép n»m phÝa sau khèi cÇu.

- Khèi cÇu b»ng 2/3 khèi hép.

- Tõ ph¶i sang tr¸i.

- ChuyÓn nhÑ nhµng.

- H×nh hép ®Ëm h¬n khèi cÇu .  

- Ph¶i biÕt c¸ch vÏ.

Ho¹t ®éng 2 : C¸ch vÏ

? Tr×nh bµy c¸ch vÏ cña bµi vÏ theo mÉu.

- Gv h­íng dÉn th«ng qua h×nh minh ho¹.

- Gv minh ho¹ b¶ng.

* Gv h­íng dÉn Hs xem mét sè bµi mÉu cña häc sinh n¨m tr­íc ®Ó nhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm cho bµi vÏ cña m×nh.

+ Dùng khung h×nh chung vµ riªng

+ X¸c ®Þnh tØ lÖ bé phËn

+ Ph¸c h×nh b»ng nÐt th¼ng

+ VÏ chi tiÕt

Ho¹t ®éng 3 : Thùc hµnh

- H­íng dÉn häc sinh lµm bµi.

- Gv bao qu¸t líp, h­íng dÉn cho tõng em, ®Æc biÖt lµ nh÷ng hs vÏ yÕu.

- KhuyÕn khÝch, ®éng viªn c¸c em lµm bµi.

- Gv ®Æt ra yªu cÇu cao h¬n ®/v nh÷ng em cã n¨ng khiÕu.

- Häc sinh lµm bµi c¸ nh©n

VÏ theo mÉu khèi hép vµ khèi cÇu              

Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn

Ho¹t ®éng cña Häc sinh

Ho¹t ®éng 1: Vµi nÐt vÒ bèi c¶nh x· héi

? Sau khi lªn ng«i, nhµ Lý ®· lµm g× ?.

* Gv: - Cã nhiÒu chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch tiÕn bé hîp lßng d©n, kinh tÕ, XH, ngo¹i th­¬ng cïng ph¸t triÓn.

- Nh÷ng nguyªn nh©n ®ã ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc x©y dùng mét nÒn v¨n ho¸ d©n téc ®Æc s¾c vµ toµn diÖn.

- Lý Th¸i Tæ dêi §« tõ Hoa L­ (Ninh B×nh) vÒ §¹i La (Th¨ng Long), Lý Th¸nh T«ng ®Æt tªn n­íc lµ §¹i ViÖt.

- §¹o phËt ®i vµo cuéc sèng ®· kh¬i nguån cho nÒn nghÖ thuËt ph¸t triÓn.

- Nhê chÝnh s¸ch nÒn v¨n ho¸ cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn phong phó h¬n.

Ho¹t ®éng 2: Kh¸i qu¸t vÒ Mü thuËt thêi Lý          

- MÜ thuËt thêi Lý pt qua 3 lo¹i h×nh NT.

? KiÕn tróc thêi Lý cã nh÷ng lo¹i kiÕn tróc nµo ?

? Em hiÓu Cung ®×nh lµ nh­ thÕ nµo ?

? Tiªu biÓu cho kiÕn tróc Cung ®×nh lµ c«ng tr×nh kiÕn tróc nµo?

- KiÕn tróc; ®iªu kh¾c, ch¹m kh¾c; gèm.

1. NghÖ thuËt KiÕn Tróc.

a, KiÕn tróc Cung ®×nh : - Kinh Thµnh Th¨ng Long ®­îc x©y dùng víi quy m« lín.

- §ã lµ mét quÇn thÓ kiÕn tróc gåm 2 líp bªn ngoµi lµ